Ofsayt
Ofsayt, FIFA Genel Sekreteri Urs Lins imzasıyla ülke federasyonlarına gönderilen 968 nolu sirkülere göre kafasının, vücudunun veya ayağının herhangi bir bölümünün rakibin kale çizgisine toptan ve sondan ikinci rakipten daha yakın olduğu anlamına gelmektedir. Topun ayaktan çıktığı anda top kaleye sondan ikinci rakipten daha yakınsa "Son adam" tabiri top için geçerli olur. Kollar bu tanıma katılmamıştır. Futbol baş, vücut ve ayaklarla oynanır. Eğer bunlar rakibin kale çizgisine yakınsa orada potansiyel bir avantaj vardır. Yalnızca kollar rakibin ilerisindeyse, kazanılacak bir avantaj yoktur şeklinde yapıldı. ⓘ
Sadece ofsayt pozisyonunda bulunmak bir ihlal değildir. ⓘ
Oyuncu şu pozisyondayken ofsayttadır;
- Karşı takımın kale çizgisine toptan ve sondan ikinci rakip oyuncudan daha yakın olduğu durum ⓘ
Oyuncu şu pozisyonlarda ise ofsayt değildir;
- Kendi yarı sahasındaysa,
- Sondan ikinci rakip oyuncuyla aynı hizadaysa
- Kale ile arasında oyuncu olmamasına rağmen topun arkasındaysa.
- Ofsayt pozisyonunda olmasına rağmen, top rakip oyuncuların herhangi birinin müdahalesi sonucu kendisine gelirse ⓘ
Ofsayt pozisyonundaki bir oyuncu, topun takım arkadaşına dokunduğu veya takım arkadaşının topla oynadığı anda hakemin kanaatine göre:
- Oyuna müdahale ederek,
- Rakibe müdahale ederek,
- Bulunduğu pozisyondan avantaj elde ederek aktif oyuna dâhil olursa ofsayt olarak cezalandırılır.
Şu şekillerde ofsayt olmaz:
- Taç atışı
- Köşe vuruşu
- Kale vuruşu ⓘ
Kural İhlali Nedeniyle Verilen Ceza ⓘ
- Hücum yapan takımın bir oyuncusu ofsayttaysa karşı takıma endirekt serbest vuruş verilir ve vuruş ofsaytın olduğu noktadan kullanılır. ⓘ
Önem
Ofsayt, topa en son dokunan takım arkadaşının topa en son dokunduğu anda değerlendirilir. Ofsayt pozisyonunda olmak başlı başına bir suç değildir. Topa en son dokunduğu veya bir takım arkadaşı tarafından oynandığı anda ofsayt pozisyonunda olan bir oyuncunun, hakemin görüşüne göre, bir ofsayt oluşması için aktif oyuna dahil olması gerekir. Ofsayt ihlali gerçekleştiğinde, hakem oyunu durdurur ve savunma yapan takıma, ihlali yapan oyuncunun aktif oyuna dahil olduğu yerden bir endirekt serbest vuruş verir. ⓘ
Ofsayt ihlali ne faul ne de kural dışı harekettir, çünkü Kanun 12'ye ait değildir. Bununla birlikte, faullerde olduğu gibi, bir ihlal gerçekleştikten sonra, ancak hakem oyunu durduramadan önce meydana gelen herhangi bir oyun (gol atılması gibi) geçersiz sayılır. Ofsaytla ilgili bir ihlalin ihtar edilebileceği tek durum, bir savunma oyuncusunun rakiplerini bir oyuncunun ofsayt pozisyonu konusunda kandırmak için sahayı kasten terk etmesi veya bir forvetin sahayı terk ettikten sonra geri dönüp avantaj kazanmasıdır. Bu iki durumda da oyuncu ofsaytta olduğu için cezalandırılmaz; sportmenliğe aykırı davranışları nedeniyle ihtar edilir. ⓘ
Rakip savunma oyuncularının arkasında topu alabilen bir hücum oyuncusu genellikle gol atmak için iyi bir pozisyondadır. Ofsayt kuralı hücum oyuncularının bunu yapabilmesini kısıtlar ve top ileri oynandığında ofsaytta olmalarını gerektirir. Kısıtlı da olsa, iyi zamanlanmış paslar ve hızlı koşular, top ileriye atıldıktan sonra hücum oyuncusunun böyle bir pozisyona girmesine izin verir. Genellikle sadece santimetre ya da santim meselesi olabilen ofsaytla ilgili hakem kararları, umut vaat eden bir atağın devam edip edemeyeceğini ya da bir golün geçerli olup olmayacağını belirleyebileceğinden, maçlarda kritik öneme sahip olabilir. ⓘ
Yardımcı hakemlerin ana görevlerinden biri ofsayt kararını vermede hakeme yardımcı olmaktır - saha kenarındaki konumları sahayı yandan daha iyi görmelerini sağlar. Yardımcı hakemler ofsayt ihlalinin gerçekleştiğini işaret bayrağını kaldırarak bildirirler: 191 Ancak, oyundaki tüm hakemlik kararlarında olduğu gibi, ofsayt kararı da nihai olarak hakeme aittir ve hakem uygun gördüğü takdirde yardımcılarının tavsiyelerini geçersiz kılabilir. ⓘ
Uygulama
Ofsayt kuralının uygulanması üç aşamada ele alınabilir: ofsayt pozisyonu, ofsayt suçu ve ofsayt yaptırımı. ⓘ
Ofsayt pozisyonu
Bir oyuncu rakip takımın yarı sahasındaysa ve aynı zamanda "rakip kale çizgisine hem toptan hem de sondan ikinci rakipten daha yakınsa" "ofsayt pozisyonundadır". Oyun Kuralları'nın 2005 baskısında yeni bir IFAB kararı yer almıştır: "Ofsayt pozisyonu tanımında, 'rakibinin kale çizgisine yakın olmak', başının, vücudunun ya da ayaklarının herhangi bir kısmının rakibinin kale çizgisine hem toptan hem de sondan ikinci rakipten daha yakın olması anlamına gelir. Kollar bu tanıma dahil değildir". 2017 yılına gelindiğinde bu ifade, ofsayt pozisyonu değerlendirilirken "Kaleciler de dahil olmak üzere tüm oyuncuların elleri ve kolları dikkate alınmaz" şeklinde değiştirilmiştir. Başka bir deyişle, bir oyuncu iki koşulun karşılanması halinde ofsayt pozisyonundadır:
- Oyuncunun başı, vücudu ya da ayaklarının herhangi bir kısmı rakip yarı sahadaysa (yarı saha çizgisi hariç).
- Oyuncunun başı, vücudu veya ayaklarının herhangi bir kısmı rakip kale çizgisine hem toptan hem de sondan ikinci rakipten daha yakınsa. ⓘ
Kaleci ikinci koşulda rakip olarak sayılır, ancak son rakibin kaleci olması gerekli değildir. ⓘ
Ofsayt ihlali
Topa dokunulduğu veya bir takım arkadaşı tarafından oynandığı anda ofsayt pozisyonunda olan bir oyuncu, ancak hakemin görüşüne göre aktif oyuna şu şekilde dahil olursa ofsayt ihlali yaptığı için cezalandırılır:
- Oyuna müdahale etmek
- "bir takım arkadaşı tarafından pas verilen veya dokunulan topla oynamak veya dokunmak"
- Bir rakibe müdahale etmek
- "rakibin görüş alanını açıkça engelleyerek rakibin topla oynamasını veya oynayabilmesini engellemek veya
- top için rakibe meydan okumak veya
- Kendilerine yakın olan bir topla açıkça oynamaya çalışırken bu hareketin bir rakibe çarpması veya
- rakibin topla oynama kabiliyetini açıkça etkileyen bariz bir hareket yapmak"
- Topla oynayarak veya topa sahipken rakibe müdahale ederek avantaj elde etmek
- "- kale direğinden, üst direkten, maç hakeminden veya bir rakipten sekmiş veya saptırılmıştır
- - herhangi bir rakip tarafından kasıtlı olarak kurtarıldı" ⓘ
Yukarıdaki kriterlere ek olarak, Oyun Kurallarının 2017-18 baskısında IFAB şu açıklamayı yapmıştır: "Ofsayt pozisyonundan hareket eden veya ofsayt pozisyonunda duran bir oyuncunun rakibinin yoluna çıktığı ve rakibinin topa doğru hareketine müdahale ettiği durumlarda, rakibin topla oynama veya top için mücadele etme yeteneğini etkiliyorsa bu bir ofsayt ihlalidir." ⓘ
Bir oyuncu topu doğrudan kale vuruşundan, köşe vuruşundan veya taç atışından alırsa ofsayt yoktur. Ayrıca top en son bir rakip tarafından kasıtlı olarak oynanmışsa da (kasıtlı bir kurtarış hariç) ofsayt söz konusu değildir. Bu bağlamda, IFAB'a göre, "Bir oyuncunun kaleye giden ya da kaleye çok yakın olan bir topu eller/kollar hariç vücudunun herhangi bir kısmıyla durdurması ya da durdurmaya çalışması (kaleci ceza sahası içinde değilse) 'kurtarış' olarak tanımlanır." ⓘ
Bir oyuncu topu doğrudan serbest vuruş, endirekt serbest vuruş veya duran toptan alırsa ofsayt ihlali meydana gelebilir. ⓘ
Ofsayt, oyuncunun topu aldığı anda değil, topa dokunduğu veya bir takım arkadaşı tarafından oynandığı anda değerlendirildiğinden, bir oyuncunun topu sondan ikinci rakibini, hatta son rakibini önemli ölçüde geçerek alması mümkündür. ⓘ
Bir oyuncunun "aktif oyuna dahil olup olmadığını" belirlemek karmaşık olabilir. "Eğer oyuna müdahale etmiyorsa, sahada ne işi var?" sözü Bill Nicholson ve Danny Blanchflower'a atfedilmiştir. "Oyuna müdahale", "rakibe müdahale" ve "avantaj elde etme" gibi ifadelerin açıkça tanımlanmamış olmasına dayanan bu tür eleştirilerden kaçınmak amacıyla FIFA, 2003 yılında ofsayt yasasının yorumlanması için yeni yönergeler yayınladı; ve bunlar Temmuz 2005'te 11. Yasaya dahil edildi. Yeni ifadeler üç durumu daha kesin bir şekilde tanımlamaya çalıştı, ancak bazı futbol federasyonları ve konfederasyonlar ofsayt pozisyonundaki bir oyuncunun rakibine müdahale etmeden hangi hareketleri yapabileceği konusunda daha fazla bilgi talep etmeye devam etti. Bu taleplere cevaben, rakibe müdahale kriterleri konusunda ilave rehberlik sağlamak amacıyla 2015 yılında IFAB sirküleri 3 yayınlanmıştır. Bu ek rehberlik artık kanunun ana gövdesine dahil edilmiştir ve yukarıda gösterildiği gibi "Rakibe Müdahale" başlığı altındaki son 3 koşulu oluşturmaktadır. Genelge ayrıca, "herhangi bir rakip tarafından kasten kurtarılan" bir top bağlamında kurtarmanın anlamı hakkında ek rehberlik içermektedir. ⓘ
Ofsayt yaptırımı
Ofsayt ihlalinin yaptırımı, oyuncunun kendi yarı sahasında olsa bile, ihlalin gerçekleştiği yerde rakibe endirekt serbest vuruş verilmesidir. ⓘ
Hakemlik
Hakem bu kuralı uygularken büyük ölçüde yardımcı hakeme bağlıdır; yardımcı hakem genellikle sondan ikinci rakibin, topun ya da yarı saha çizgisinin hizasında durur.: 176 Bir yardımcı hakem ofsayt ihlalini işaret etmek için önce bayrağını dikey konuma kaldırır, ardından eğer hakem oyunu durdurursa bayrağını kısmen indirerek ihlalin yerini belirtir:: 192
- Bayrak 45 derecelik bir açıyla aşağıya doğru bakıyorsa: ihlal sahanın yardımcı hakeme en yakın üçte birlik bölümünde gerçekleşmiştir;: 73
- Bayrak yere paralel: ihlal sahanın orta üçte birlik bölümünde gerçekleşmiştir;: 73
- Yukarıya doğru 45 derecelik açıyla işaretlenmiş bayrak: ihlal sahanın yardımcı hakeme en uzak üçte birlik bölümünde gerçekleşmiştir.: 73 ⓘ
Yardımcı hakemlerin ofsaytla ilgili görevleri, ataklara ve kontra ataklara ayak uydurmaları, topla oynandığında hangi oyuncuların ofsayt pozisyonunda olduğunu değerlendirmeleri ve ardından ofsayt pozisyonundaki oyuncuların aktif oyuna dahil olup olmadıklarını ve ne zaman dahil olacaklarını belirlemeleri gerektiğinden zor olabilir. Yanlış karar verme riski, hücum oyuncusu ile yardımcı hakem arasındaki mesafenin savunma oyuncusuna olan mesafeden önemli ölçüde farklı olması ve yardımcı hakemin savunma oyuncusu ile doğrudan aynı hizada olmaması durumunda ortaya çıkan ön kısalma etkisi nedeniyle daha da artar. Ofsayt hakemliğinin zorluğu genellikle seyirciler tarafından hafife alınır. Topa vurulduğu anda bir oyuncunun rakibiyle aynı hizada olup olmadığına karar vermeye çalışmak kolay değildir: eğer bir hücum oyuncusu ve savunma oyuncusu zıt yönlerde koşuyorsa, bir saniyeden daha kısa bir süre içinde aralarında iki metre mesafe olabilir. ⓘ
Bazı araştırmacılar ofsayt hakem hatalarının "optik olarak kaçınılmaz" olduğuna inanmaktadır. İnsanların ve teknolojik araçların zamanında karar vermek için ofsayt pozisyonunu yeterince hızlı ve doğru bir şekilde tespit edemediği ileri sürülmektedir. Bazen ilgili tüm oyuncuları aynı anda görüş alanında tutmak mümkün olmamaktadır. Ofsayt kuralının otomatik olarak uygulanması için bazı öneriler olmuştur. ⓘ
Motivasyon
Ofsayt kurallarının gerekçeleri farklı zamanlarda değişiklik göstermiş ve kurallar değiştirilirken her zaman açıkça belirtilmemiştir. ⓘ
Genel olarak, ofsayt kuralları oyuncuların "kaleye asılmalarını" - rakip kalenin yakınında durup topun doğrudan kendilerine geçmesini beklemelerini - engellemeyi amaçlamaktadır. Bunun sportmenlik dışı olduğu ve oyunu sıkıcı hale getirdiği düşünülüyordu. Buna karşılık, ofsayt kuralları oyuncuları topun önüne geçmemeye zorlar ve böylece top sürmeyi ve kısa pasları birkaç uzun pasa tercih eder. ⓘ
Tarihçe
1863'ten önce
Geleneksel oyunlar
Ofsayta benzer bir yasa on yedinci yüzyılın başlarında Cornwall'da oynanan hurling oyununda da kullanılmıştır:
[Topa sahip olan kişi [...] topu ön tarafa atmamalıdır, yani topu kaleye daha yakın duran arkadaşlarından birine ya da kendisine atamaz. ⓘ
Okul ve üniversite futbolu
Ofsayt yasaları, 19. yüzyılın başlarında İngiliz devlet okullarında oynanan büyük ölçüde kodifiye edilmemiş ve gayri resmi futbol oyunlarında bulunur. Eton duvar oyununu tartışan 1832 tarihli bir makale, Eton'un ofsayt yasasına atıfta bulunmak için "sinsilik" terimini kullanarak "[t]sinsilik, toplama, atma, yuvarlanma, düzlük ve çok daha fazlasıyla ilgili bitmez tükenmez kural çokluğundan" şikayet ediyordu. 1857'de yayımlanan ve yazarın 1834-1842 yılları arasında Rugby Okulu'nda yaşadıklarına dayanan Tom Brown'ın Okul Günleri adlı romanda da okulun ofsayt yasası ele alınmaktadır:
Oğullarım! [...] topu geçtiniz ve daha fazla işe yaramadan önce hücum sahasında mücadele etmeli ve tekrar kendi tarafınıza dönmelisiniz. ⓘ
Yayınlanan ilk futbol kurallarına göre (Rugby Okulu, 1845), "bir oyuncu top kendi tarafındaki oyunculardan birine değdiğinde, diğer oyuncu topa dokunana kadar kendi tarafını terk etmiş sayılır". Böyle bir oyuncunun topa vurması, topa dokunması ya da rakibine müdahale etmesi engellenmiştir. ⓘ
Bu dönemdeki diğer birçok okul ve üniversite kanunu da Rugby Okulununkine benzer şekilde "katı" idi - yani topun önündeki herhangi bir oyuncu ofsayt pozisyonundaydı. (Bu, rugby'de top ile rakip kale arasında oyuna katılan herhangi bir oyuncunun cezalandırılabileceği mevcut ofsayt yasasına benzer). Bu tür yasalar arasında Shrewsbury Okulu (1855), Uppingham Okulu (1857), Trinity Koleji, Hartford (1858), Winchester Koleji (1863) ve 1863 Cambridge Kuralları yer almaktadır. ⓘ
Bazı okul ve üniversite kuralları bu genel kalıba istisna getirmiştir. 1847 tarihli Eton Saha Oyunu kurallarına göre, bir oyuncu ile rakibin kale çizgisi arasında dört ya da daha fazla rakip varsa oyuncu "sinsi" olarak değerlendirilemezdi. Benzer bir "dört kuralı" 1856 Cambridge Kurallarında ve Charterhouse Okulu kurallarında (1863) da yer almaktadır. ⓘ
Kulüp futbolu
1860'tan önceki bağımsız futbol kulüplerinin günümüze ulaşan kurallarının çoğunda herhangi bir ofsayt yasası bulunmamaktadır. Bu durum Edinburgh Foot-Ball Kulübü'nün (1833) el yazısıyla yazılmış kısa kanunları, Surrey Futbol Kulübü'nün (1849) yayınlanmış kanunları, Sheffield Futbol Kulübü'nün (1858) ve Melbourne Futbol Kulübü'nün (1859) ilk kanunları için geçerlidir. Sheffield oyununda "kick-through" olarak bilinen oyuncular sürekli olarak rakip kalenin yakınında konumlandırılırdı. ⓘ
1860'ların başında bu durum değişmeye başladı. 1861'de Forest FC, "dört kuralı" ile 1856 Cambridge Kurallarını temel alan bir dizi yasayı kabul etti. Barnes FC'nin 1862 yasaları katı bir ofsayt yasası içeriyordu. Sheffield FC 1863-64 sezonunun başında zayıf bir ofsayt yasası kabul etti. ⓘ
J. C. Thring
J. C. Thring mümkün olan en katı ofsayt yasasının savunucusuydu. Uppingham Okulu'nda 1859'dan 1864'e kadar asistan öğretmenlik yapan Thring, mevcut ofsayt yasalarının çoğunu çok gevşek oldukları için eleştirmiştir. Örneğin Rugby yasaları, ofsayttaki bir oyuncunun rakibi topa dokunduktan hemen sonra oyuna yeniden girmesine izin verdiği için hatalıydı, Eton'un dört kuralı ise oyuncu sayısı sınırsız olduğunda "muazzam miktarda sinsiliğe" izin veriyordu. ⓘ
Thring görüşlerini The Field gibi spor gazetelerindeki yazışmalar ve 1862'de yayınladığı The Simplest Game (En Basit Oyun) adlı futbol yasası önerisiyle dile getirdi. The Simplest Game'de Thring, ofsayt pozisyonundaki bir oyuncunun (Thring'in terminolojisinde "oyun dışı") "mümkün olan en kısa sürede topun arkasına dönmesini" gerektiren katı bir ofsayt yasasına yer verdi. ⓘ
Thring'in görüşlerinin etkisi, The Simplest Game'de önerdiği ofsayt yasasının FA yasalarının ilk taslağında kabul edilmesiyle kanıtlanmıştır (aşağıya bakınız). ⓘ
1863 F.A. yasaları
17 Kasım 1863'te yeni kurulan Futbol Federasyonu, Thring'in En Basit Oyun'daki yasasını yansıtan bir kararı kabul etti:"
Bir oyuncu topun önünde olduğu anda "oyun dışıdır" ve mümkün olan en kısa sürede topun arkasına dönmelidir. Eğer top kendi tarafından bir oyuncunun yanından geçerken vurulursa, diğer taraftan biri vurana kadar ya da kendi tarafından onunla aynı seviyede ya da önünde olan biri vurana kadar topa dokunamaz, vuramaz ya da ilerleyemez.
Bu metin, FA sekreteri Ebenezer Morley tarafından hazırlanan ilk kanun taslağına yansıtıldı. ⓘ
Morley 24 Kasım'da yasa taslağını son onay için FA'ya sundu. Ancak bu toplantı "hacking" (oyuncuların topu taşımalarına izin verilmesi, ancak bunu yaparken rakipleri tarafından Rugby Okulu'ndaki gibi inciklerine tekme atılabilmesi) konusundaki bir anlaşmazlık nedeniyle kesintiye uğradı. Hacking karşıtları delegelerin dikkatini 1863 tarihli Cambridge Kurallarına çekti (bu kurallar taşıma ve hacking'i yasaklıyordu): Cambridge kurallarının tartışılması ve bu konuda Cambridge ile olası iletişim önerileri, yasaların nihai "çözümünün" 1 Aralık'ta yapılacak bir sonraki toplantıya ertelenmesine hizmet etti. Rugby tarzı futbolu destekleyen bazı temsilciler bu ek toplantıya katılmadılar ve bu da top çalma ve taşımanın yasaklanmasıyla sonuçlandı. ⓘ
Ofsayt yasası, hack yanlısı ve karşıtı kulüpler arasındaki anlaşmazlıkta önemli bir konu olmamasına rağmen, tamamen yeniden yazıldı. Thring's Simplest Game'den alınan orijinal yasa, Cambridge Kurallarındaki eşdeğer yasanın değiştirilmiş bir versiyonuyla değiştirildi:
Bir oyuncu topa vurduğunda, rakibin kale çizgisine yakın olan aynı taraftaki herhangi bir oyuncu oyun dışıdır ve top oynanana kadar ne kendisi topa dokunabilir ne de başka bir oyuncunun bunu yapmasını engelleyebilir; ancak top kale çizgisinin gerisinden vurulduğunda hiçbir oyuncu oyun dışı değildir.
Federasyon tarafından kabul edilen yasa "katı" idi - yani topun önündeki herhangi bir oyuncuyu cezalandırıyordu. "Kale çizgisinin gerisinden yapılan vuruş" için bir istisna vardı (1863 yasalarında kale vuruşunun karşılığı). Bu istisna gerekliydi çünkü aksi takdirde hücum eden taraftaki her oyuncu böyle bir vuruşta "oyun dışı" kalacaktı. ⓘ
Sonraki gelişmeler: ofsayt pozisyonu
Üç oyuncu kuralı (1866)
FA yasalarının Şubat 1866'daki ilk revizyonunda, "katı" ofsayt yasasını yumuşatmak için önemli bir niteleyici eklendi:
Bir oyuncu topa vurduğunda, rakip kale çizgisine yakın olan aynı taraftaki herhangi bir oyuncu oyun dışıdır ve topla kendi kaleleri arasında en az üç rakibi yoksa, top oynanana kadar topa kendisi dokunamaz ya da herhangi bir şekilde başka bir oyuncunun dokunmasını engelleyemez; ancak topa kale çizgisinin gerisinden vurulduğunda hiçbir oyuncu oyun dışı değildir. ⓘ
FA'nın toplantısında, bu değişiklik "uzun bir tartışmaya yol açtı, birçok kişi Bay Morley ile birlikte, özellikle Sheffield kulüplerinde hiç olmadığı için, off side [yasasını] tamamen ortadan kaldırmanın daha iyi olacağını düşünüyordu. Ancak, kuralın haber verilmeden kaldırılamayacağı anlaşıldığından, değişiklik kabul edildi." ⓘ
Eşzamanlı raporlar değişikliğin nedenini belirtmemektedir. Charles Alcock, 1890 yılında yazdığı bir yazıda, değişikliğin Westminster ve Charterhouse adlı iki devlet okulunu Birliğe katılmaya teşvik etmek amacıyla yapıldığını öne sürmüştür. Bu iki okul gerçekten de bir sonraki yıllık FA toplantısından sonra (Şubat 1867), yeni kurulan FA sekreteri Robert Graham'ın mektup yazma kampanyasına yanıt olarak FA üyesi oldular. ⓘ
Değişim için ilk teklifler (1867-1874)
Sonraki yedi yıl boyunca, üç oyuncu kuralını değiştirmek için birkaç girişimde bulunuldu, ancak hiçbiri başarılı olamadı:
- 1867'de Barnes FC, "bir oyuncunun kendisiyle kalesi arasında üç rakibinin olup olmadığını saymak için durmadığını" savunarak ofsayt kuralının tamamen kaldırılmasını önerdi.
- Ayrıca FA'in orijinal "katı" ofsayt kuralına geri dönmesi de önerildi. Bu değişiklik 1868 (Branham College), 1871 ("The Oxford Association") ve 1872'de (Notts County) uygulamaya kondu.
- Sheffield Futbol Birliği'nin tek oyuncu kuralını 1867 (Sheffield FC), 1872 (Sheffield Futbol Birliği), 1873 (Nottingham Forest) ve 1874 (Sheffield Birliği) yıllarında uygulamaya koyma girişimleri olmuştur.
Ofsayt, Sheffield Futbol Federasyonu (kendi "Sheffield Kurallarını" üreten) ile Futbol Federasyonu arasındaki en büyük anlaşmazlığın konusuydu. Ancak, iki kural sonunda bu alanda herhangi bir değişiklik yapılmadan birleştirildi; Sheffield Kulüpleri 1877'de FA'nın üç oyunculu ofsayt kuralını, FA'nın taç atışının herhangi bir yöne yapılmasına izin vererek uzlaşmasının ardından kabul etti. ⓘ
Kendi yarı sahasında ofsayt (1907)
Orijinal yasalar oyuncuların kendi yarı sahalarında bile ofsayt pozisyonunda olmalarına izin veriyordu. Bu nadiren gerçekleşiyordu, ancak Aralık 1901'deki Sunderland - Wolverhampton Wanderers maçında olduğu gibi, bir takım sahanın yukarısında baskı yaptığında mümkün oluyordu. Bir hücum takımı, sadece kaleci ve bir dış saha oyuncusunun savunma pozisyonunda kaldığı "one back" denilen oyunu benimsediğinde, oyuncuların kendi ceza sahalarında ofsayta yakalanmaları bile mümkündü. ⓘ
Mayıs 1905'te Clyde FC, oyuncuların kendi yarı sahalarında ofsayta düşmemesini önerdi, ancak bu öneri İskoç Futbol Federasyonu tarafından reddedildi. Bu değişikliğin "forvetlerin yarı saha çizgisine yakın yerlerde fırsatçı gibi dolaşmasına" yol açacağı gerekçesiyle itiraz edildi. Nisan 1906'daki İskoçya-İngiltere uluslararası maçının İskoç kanat oyuncularının İngiltere'nin "bir geri" oyunuyla defalarca ofsayta yakalanmasıyla sona ermesinin ardından, Clyde aynı kural değişikliğini İskoç Futbol Federasyonu toplantısına tekrar önerdi: bu kez kabul edildi. ⓘ
İskoçların önerisi İngiltere'de de destek gördü. Uluslararası Futbol Birliği Kurulu'nun 1906 yılındaki toplantısında, İskoç Federasyonu önerilen değişikliği 1907 yılındaki bir sonraki yıllık toplantıda uygulamaya koyacağını açıkladı. Mart 1907'de [İngiliz] Futbol Federasyonu konseyi bu değişikliği onayladı ve Haziran 1907'de IFAB tarafından kabul edildi. ⓘ
İki oyuncu kuralı (1925)
İskoçya Futbol Federasyonu, 1893 gibi erken bir tarihte üç oyunculu ofsayt kuralının iki oyunculu ofsayt kuralına dönüştürülmesini talep etmiştir. Böyle bir değişiklik ilk olarak 1894 yılında IFAB'ın bir toplantısında önerilmiş ve reddedilmiştir. Celtic FC'nin ısrarları üzerine 1902 yılında SFA tarafından tekrar önerildi ve yine reddedildi. SFA'nın bir başka önerisi de Futbol Federasyonu'nun itirazı üzerine 1913'te başarısız oldu. SFA aynı öneriyi 1914'te de sunmuş, ancak hem Futbol Federasyonu hem de Galler Futbol Federasyonu'nun karşı çıkması üzerine yine reddedilmiştir. ⓘ
Uluslararası Kurul toplantılarına 1914'ten sonra Birinci Dünya Savaşı nedeniyle ara verildi. 1920'de yeniden başladıktan sonra, SFA 1922, 1923 ve 1924'te bir kez daha iki oyuncu kuralını önerdi. 1922 ve 1923'te İskoç Birliği, İngiliz Futbol Federasyonu'nun karşı çıkması üzerine önerisini geri çekti. 1924'te İskoç önerisine bir kez daha İngiltere Futbol Federasyonu karşı çıktı ve öneriyi reddetti; ancak bir sonraki yıl önerinin bir versiyonunun kabul edileceği belirtildi. ⓘ
30 Mart 1925'te FA, Highbury'de ofsayt kurallarında önerilen iki değişikliğin test edildiği bir deneme maçı düzenledi. İlk yarı boyunca bir oyuncu rakip kale çizgisine kırk metre yaklaşmadıkça ofsaytta olamayacaktı. İkinci yarıda ise iki oyuncu kuralı kullanıldı. ⓘ
İki oyuncu önerisi FA tarafından 8 Haziran'daki yıllık toplantısında değerlendirildi. Taraftarlar yeni kuralın duraksamaları azaltma, hakem hatalarını önleme ve gösteriyi iyileştirme potansiyelinden bahsederken, muhalifler "hücum oyuncularına aşırı avantaj" sağlayacağından şikayet etti; hakemler ise ezici bir çoğunlukla değişikliğe karşı çıktı. İki oyuncu kuralı yine de FA tarafından büyük bir çoğunlukla onaylandı. IFAB'ın aynı ay içinde yaptığı toplantıda, iki oyuncu kuralı nihayet Oyun Kurallarının bir parçası haline geldi. ⓘ
İki oyuncu kuralı 20. yüzyılda oyun tarihindeki en önemli kural değişikliklerinden biriydi. Oyun tarzında ani bir değişikliğe yol açtı; oyun daha gergin hale geldi, "kısa paslar yerini daha uzun toplara bıraktı" ve W-M dizilişi gelişti. Aynı zamanda gol sayısında da artışa yol açtı: 1924-25'te 1.848 Football League maçında 4.700 gol atıldı. Bu sayı 1925-26'da 6.373 gole (aynı sayıda maçta) yükseldi. ⓘ
Sondan ikinci defans oyuncusu ile hücum oyuncusu seviyesi (1990)
1990 yılında IFAB, sondan ikinci savunma oyuncusuyla aynı hizada olan bir hücum oyuncusunun ofsaytta olduğunu ilan etti, oysa daha önce böyle bir oyuncu ofsaytta kabul ediliyordu. İskoçya Futbol Federasyonu tarafından önerilen bu değişiklik, "hücum oyuncusuna defans oyuncusu karşısında avantaj sağlayarak" "hücum takımını teşvik etmek" amacıyla yapılmıştır. ⓘ
Vücudun bölümleri (2005)
2005 yılında IFAB, ofsayt yasasının amaçları doğrultusunda bir hücum oyuncusunun pozisyonunu değerlendirirken, oyuncunun başının, vücudunun veya ayaklarının savunma yapan takımın kale çizgisine en yakın kısmının dikkate alınması gerektiğini, ellerin ve kolların bunun dışında tutulduğunu çünkü "sadece kollar rakibin önündeyse kazanılacak bir avantaj olmadığını" açıklamıştır. 2016 yılında, bu ilkenin kaleci de dahil olmak üzere hem hücum hem de savunma oyuncuları için geçerli olması gerektiği daha da netleştirilmiştir. ⓘ
Defans oyuncusu oyun alanı dışında (2009)
2009 yılında, hakemin izni olmadan oyun alanını terk eden bir savunma oyuncusunun, bir hücum oyuncusunun ofsayt pozisyonunda olup olmadığına karar vermek amacıyla en yakın sınır çizgisinde olduğunun kabul edilmesi gerektiği belirtilmiştir. ⓘ
Yarı yol çizgisi (2016)
2016 yılında, yarı saha çizgisi üzerindeki bir oyuncunun ofsayt pozisyonunda olamayacağı açıklığa kavuşturulmuştur: oyuncunun başı, vücudu veya ayaklarının bir kısmı oyun alanının rakip yarı sahası içinde olmalıdır. ⓘ
Kabul edilmemiş deneyler
1973-74 ve 1974-75 sezonlarında, İskoçya Lig Kupası ve Drybrough Kupası müsabakalarında ofsayt kuralının deneysel bir versiyonu uygulanmıştır. Konsept, ofsaytın sadece oyunun son 18 yardasında (16 m) (ceza sahasının içinde veya yanında) geçerli olmasıydı. Bunu belirtmek için ceza sahasının yatay çizgisi taç çizgilerine kadar uzatıldı. FIFA Başkanı Sir Stanley Rous, bu kurallar kullanılarak oynanan 1973 İskoçya Lig Kupası Finalini izledi. Maça katılan takımlardan birinin menajeri olan Celtic menajeri Jock Stein, takımların bir maçta tek bir kural setine göre oynamasını ve birkaç gün önce ya da sonra farklı bir kural setine göre oynamasını beklemenin adil olmadığından şikayet etti. Bu deney 1974-75 sezonundan sonra sessizce sona erdirildi, çünkü yeni bir İskoçya Futbol Federasyonu yönetim kurulunun değerlendirmesi için başka bir deneme veya kural değişikliği sunuldu. ⓘ
Sonraki gelişmeler: oyunun yeniden başlatılmasındaki istisnalar
Gol vuruşu
1863'teki ilk FA yasalarından bu yana, bir oyuncu takım arkadaşının kale vuruşu yaptığı anda ofsayt pozisyonunda olduğu için cezalandırılmaz. (1863'te kullanılan "katı" ofsayt yasasına göre, hücum eden taraftaki her oyuncu böyle bir kale vuruşunda otomatik olarak ofsayt pozisyonunda olurdu, çünkü kale çizgisinden yapılması gerekirdi). ⓘ
Taç Atışı
1863'teki orijinal yasalara göre taç atışında ofsayta düşmek mümkün değildi; ancak topun taç çizgisine dik açıyla atılması gerektiğinden, bir oyuncunun topun önünde bulunarak önemli bir avantaj elde etmesi olağandışı bir durumdu. ⓘ
1877'de taç atışı kanunu, topun herhangi bir yöne atılmasına izin verecek şekilde değiştirildi. Ertesi yıl (1878) bir oyuncunun taç atışından sonra ofsaytta olmasına izin veren yeni bir yasa getirildi. ⓘ
Bu durum 1920'ye kadar sürdü ve yasa bir oyuncunun taç atışından ofsayta düşmesini engelleyecek şekilde değiştirildi. Bu kural değişikliği, takımları "[topu] taç atışına göndererek güvenlik aramaktan veya zaman kaybetmekten" caydıracağı ve böylece duraklamaları azaltacağı gerekçesiyle övüldü. ⓘ
Köşe vuruşu
İlk kez 1872'de kullanılmaya başlandığında, köşe vuruşunun köşe bayrağından yapılması gerekiyordu ve bu da hücum eden bir oyuncunun topa göre ofsayt pozisyonunda olmasını imkansız hale getiriyordu. 1874'te köşe vuruşunun köşe bayrağından bir yard mesafeye kadar yapılmasına izin verildi, böylece bir oyuncunun ofsayt pozisyonunda olma olasılığı ortaya çıktı. Aralık 1882'deki Uluslararası Futbol Konferansında, bir oyuncunun köşe vuruşunda ofsaytta olmaması gerektiği kabul edildi; bu değişiklik 1883'te Oyun Kurallarına dahil edildi. ⓘ
Serbest vuruş
Futbol yasaları her zaman serbest vuruşta ofsayt ihlalinin yapılmasına izin vermiştir. Bu açıdan serbest vuruş, kale vuruşu, köşe vuruşu ve taç atışı gibi oyunun yeniden başlatıldığı diğer vuruşlarla tezat oluşturmaktadır. ⓘ
1920 yılında FA tarafından serbest vuruşun ofsayt kuralından muaf tutulması için yapılan bir teklif beklenmedik bir şekilde IFAB tarafından reddedilmiştir. Direkt serbest vuruşta ofsayt olma ihtimalini ortadan kaldırmaya yönelik bir başka başarısız teklif de 1929'da reddedildi. Herhangi bir serbest vuruşta ofsayt ihlalini önlemeye yönelik benzer teklifler 1974 ve 1986 yıllarında da sunulmuş ancak her seferinde başarısızlıkla sonuçlanmıştır. 1987 yılında Futbol Federasyonu (FA), 1987-88 GM Vauxhall Konferansı'nda böyle bir kuralı test etmek için IFAB'dan izin aldı. Bir sonraki yıllık toplantıda FA, IFAB'a denemenin tahmin edildiği gibi "ofsaytta olmayan takıma daha fazla yardımcı olduğunu ve ayrıca kaleye yakın yerlerde daha fazla hareket yaratarak oyuncular ve seyirciler için daha fazla heyecan yarattığını" bildirdi; yine de öneriyi geri çekti. ⓘ
Ofsayt tuzağı
Yirminci yüzyılın başlarında Notts County tarafından öncülük edilen ve daha sonra etkili Arjantinli antrenör Osvaldo Zubeldía tarafından benimsenen ofsayt tuzağı, hücum eden takımı ofsayt pozisyonuna zorlamak için tasarlanmış bir savunma taktiğidir. Bir hücum oyuncusu topla buluşmadan hemen önce, son defans oyuncusu ya da defans oyuncuları sahaya çıkarak hücum oyuncusunu ofsayt pozisyonuna düşürür. Bu uygulama savunma tarafından dikkatli bir zamanlama gerektirir ve hücum yönünün tersine sahaya doğru koşmak kaleyi açıkta bırakabileceğinden bir risk olarak kabul edilir. Artık "oyuna müdahale, rakibe müdahale ve avantaj elde etme" yorumlarında yapılan değişiklikler, bir oyuncunun aktif oyuna doğrudan ve açıkça dahil olmadığı sürece ofsayt suçu işlemeyeceği anlamına geldiğinden, aktif oyuna dahil olmayan oyuncular "ofsayta yakalanamaz" ve bu da taktiği daha riskli hale getirir. Ofsayt pozisyonunda olduğunu fark eden bir hücum oyuncusu, top başkası tarafından oynanana kadar oyuna müdahale etmekten kaçınmayı tercih edebilir. ⓘ
Teknik Direktör Arrigo Sacchi, savunma ve orta saha çizgileri arasındaki mesafenin asla 25 ila 30 metreden fazla olmadığı yüksek bir savunma hattı kullanması ve takımlarına ofsayt tuzağı kurmasıyla da tanınıyordu. Sacchi, A.C. Milan ile birlikte daha hücum odaklı bir taktiksel felsefe ortaya koydu ve bu felsefe oldukça başarılı oldu. 4-4-2 dizilişi, çekici, hızlı, hücumcu ve topa sahip olmaya dayalı bir oyun tarzını kullanan agresif bir yüksek pres sistemi ve aynı zamanda bölgesel markaj ve ofsayt tuzağı oynayan yüksek bir arka hat çizgisi gibi yenilikçi unsurları kullanan Sacchi, savunma sağlamlığını korumasına rağmen İtalyan futbolundaki önceki sistemlerden büyük ölçüde saptı. ⓘ
Sacchi'nin önemli bir takipçisi olan Jürgen Klopp yönetimindeki Liverpool F.C. son derece etkili ofsayt tuzaklarıyla biliniyor. Bu tuzak, Virgil van Dijk ve Ibrahima Konaté gibi rakiplerini ofsaytta yakalamak için hızla ileri çıkabilen hızlı stoperlerle yüksek bir savunma hattı oynamayı içeriyor. 2021-22 Premier Lig sezonunda, diğer tüm takımlardan neredeyse iki kat daha fazla ofsayt yakaladılar. ⓘ
Genel ve atıfta bulunulan referanslar
- Wilson, Jonathan (2013) [2009]. Piramidi Tersine Çevirmek. New York: Nation Books. ISBN 978-1-56858-963-3. ⓘ