SOS
SOS, uluslararası alanda kullanılan ve başlangıçta denizcilikte kullanılmak üzere oluşturulmuş bir Mors kodu tehlike sinyalidir ( ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ). Resmi gösterimde SOS, "SOS" harflerinin Mors kodu karşılıklarının harfler arasında boşluk bırakılmadan kesintisiz üç nokta / üç çizgi / üç nokta dizisi olarak iletildiğini belirtmek için bir üst çizgi ile yazılır. Uluslararası Mors alfabesinde üç nokta "S" harfini, üç çizgi de "O" harfini oluşturduğundan "S O S", nokta ve çizgilerin sırasını hatırlamanın yaygın bir yolu haline geldi. (IWB, VZE, 3B ve V7 eşdeğer diziler oluşturur, ancak geleneksel olarak SOS hatırlaması en kolay olanıdır). ⓘ
SOS, 1906 yılında Uluslararası Radyo Telgraf Konvansiyonu tarafından ilk kez kabul edildiğinde, yalnızca ayırt edici bir Mors kodu dizisiydi ve başlangıçta bir kısaltma değildi. Daha sonra popüler kullanımda "Ruhlarımızı Kurtarın" ve "Gemimizi Kurtarın" gibi anımsatıcı ifadelerle ilişkilendirildi. Ayrıca, acil durumlarda yüksek profilli kullanımı nedeniyle, "SOS" ifadesi gayri resmi olarak bir krizi veya eylem ihtiyacını belirtmek için genel kullanıma girmiştir. ⓘ
SOS, 1 Nisan 1905'te yürürlüğe giren Alman hükümetinin denizcilik telsiz yönetmeliğinde ortaya çıkmıştır. İlk Uluslararası Radyotelgraf Sözleşmesi'nin hizmet yönetmeliklerine dahil edilip 3 Kasım 1906'da imzalanarak 1 Temmuz 1908'de yürürlüğe girdiğinde dünya çapında bir standart haline gelmiştir. Modern terminolojide SOS bir Mors "prosedür sinyali" ya da "prosign" olup, can kaybı ya da feci mal kaybının yakın olduğu durumlarda yardım talep eden iletimler için mesaj başlangıcı işareti olarak kullanılır. Diğer ön ekler mekanik arızalar, tıbbi yardım talepleri ve başlangıçta başka bir istasyon tarafından gönderilen aktarılmış tehlike sinyali için kullanılır. SOS, yerini Küresel Deniz Tehlike ve Güvenlik Sistemine bıraktığı 1999 yılına kadar deniz telsiz tehlike sinyali olarak kalmıştır. ⓘ
SOS halen herhangi bir sinyalizasyon yöntemiyle birlikte kullanılabilen standart bir tehlike sinyali olarak kabul edilmektedir. Hayatta kalma aynası gibi üç kısa/üç uzun/üç kısa ışık yanıp sönmesinden oluşan görsel bir tehlike sinyali olarak kullanılmıştır. Bazı durumlarda "S O S" harfleri tek tek yazılır, örneğin bir kar yığınına damgalanır ya da sahilde kütüklerden oluşturulur. "S O S" harfinin hem baş aşağı hem de sağ yukarı okunabilir olması (ambigram olarak) görsel tanıma açısından bir avantajdır. ⓘ
Tarih
Radyo (başlangıçta "kablosuz telgraf" olarak biliniyordu) 1890'ların sonlarında geliştirildi ve kısa sürede denizcilik iletişiminde önemli bir yardımcı olarak kabul edildi. Daha önce deniz taşıtları semafor bayrakları, işaret fişekleri, çanlar ve sis düdükleri gibi çeşitli standartlaştırılmış görsel ve işitsel tehlike sinyalleri kullanıyordu. Ancak başlangıçta telsiz tehlike sinyallerinin standartlaştırılmasında işbirliği, ulusal farklılıklar ve rakip telsiz şirketleri arasındaki rekabet nedeniyle sınırlıydı. ⓘ
1903 yılında Berlin'deki Telsiz Telgraf Ön Konferansı'nda İtalyan temsilci Kaptan Quintino Bonomo, "tehlike altındaki gemilerin... birkaç dakikalık aralıklarla SSS DDD sinyalini göndermesi" önerisi de dahil olmak üzere ortak çalışma prosedürlerine duyulan ihtiyacı tartıştı. Ancak, usule ilişkin sorular bu konferansın kapsamı dışındaydı, bu nedenle konferansın Nihai Protokolünün IV. Maddesi "Telsiz telgraf istasyonları, pratik olarak mümkün olmadıkça, denizdeki gemilerden gelen yardım çağrılarına öncelik vermelidir" demesine rağmen, o sırada standart bir sinyal kabul edilmedi. ⓘ
Uluslararası düzenlemelerin yokluğunda, bireysel kuruluşlar kendi uygulamalarını geliştirmeye bırakıldı. 7 Ocak 1904'te Marconi Uluslararası Deniz Haberleşme Şirketi, şirketin dünya çapındaki tesislerinde 1 Şubat 1904'ten itibaren "tehlikede olan veya herhangi bir şekilde yardıma ihtiyaç duyan gemiler tarafından yapılacak çağrının 'C.Q.D.' olacağını" belirten "Genelge 57 "yi yayınladı. 1906'da ABD Donanması tarafından ortaya atılan alternatif bir öneri, Uluslararası İşaretler Kodu bayrak sinyallerinin telsiz kullanımı için benimsenmesini önerdi; buna "Tehlikede; acil yardım istiyorum" anlamına gelen "NC" de dahildi. ⓘ
Almanya, Notzeichen sinyali olarak adlandırdığı SOS tehlike sinyalini, 1 Nisan 1905'te yürürlüğe giren ulusal radyo düzenlemelerinde yer alan üç Mors kodu dizisinden biri olarak kabul eden ilk ülke oldu. 1906 yılında Berlin'de toplanan ilk Uluslararası Radyotelgraf Konvansiyonu, 3 Kasım 1906 tarihinde imzalanan ve 1 Temmuz 1908 tarihinde yürürlüğe giren bir anlaşmayı ortaya çıkardı. Sözleşme, XVI. Madde de dahil olmak üzere kapsamlı bir Hizmet Yönetmeliği koleksiyonu kabul etti: "Tehlike altındaki gemiler aşağıdaki işareti kullanacaktır: ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ ▄ kısa aralıklarla tekrarlanacaktır". ⓘ
.png)
Hem 1 Nisan 1905 tarihli Alman yasasında hem de 1906 tarihli uluslararası yönetmeliklerde tehlike sinyali üç nokta / üç çizgi / üç noktadan oluşan sürekli bir Mors kodu dizisi olarak belirtilmiş, herhangi bir alfabetik karşılıktan söz edilmemiştir. Bununla birlikte, Uluslararası Mors alfabesinde üç nokta "S" harfini, üç çizgi ise "O" harfini oluşturmaktadır ve kısa bir süre sonra tehlike sinyalinden gayri resmi olarak "S O S" şeklinde bahsetmek yaygınlaşmıştır. 12 Ocak 1907 tarihli Electrical World'de "Tehlike altındaki gemiler kısa aralıklarla tekrarlanan özel SOS sinyalini kullanırlar" ifadesi yer almaktadır. (Yirminci yüzyılın ilk yarısına kadar Amerika Birleşik Devletleri'ndeki birçok kıyı gemisi tarafından kullanılan Amerikan Mors alfabesinde, üç çizgi "5" rakamını temsil ediyordu, bu nedenle birkaç durumda tehlike sinyali gayri resmi olarak "S 5 S" olarak anılıyordu). ⓘ
SOS imdat çağrısı gönderdiği bildirilen ilk gemiler 10 Haziran 1909'da Azor Adaları'nda seyreden Cunard gemisi RMS Slavonia ve 11 Ağustos 1909'da Kuzey Carolina açıklarında bulunan buharlı gemi SS Arapahoe'dur. Arapahoe'nun sinyali Kuzey Carolina, Hatteras'taki United Wireless Telegraph Company istasyonu tarafından alındı ve vapur şirketinin ofislerine iletildi. Bununla birlikte, Marconi operatörleri arasında yeni sinyali benimsemeye karşı bir direnç vardı ve Nisan 1912'de RMS Titanic'in batışına kadar geminin Marconi operatörleri CQD ve SOS imdat çağrılarını birbirine karıştırdı. Tutarlılık ve su güvenliği açısından CQD'nin kullanımı daha sonra sona ermiş gibi görünmektedir. ⓘ
Daha sonraki gelişmeler
SOS'in kullanılmaya başlanmasını ilave uyarı ve tehlike sinyalleri takip etti. 20 Ocak 1914'te, Londra Uluslararası Denizde Can Güvenliği Sözleşmesi "Güvenlik Sinyali" olarak Mors kodu dizisi "TTT" ▄▄ ▄▄ ▄▄▄ (üç "T" ( ▄▄▄ )) - normalde üç olarak aralıklı O harfinin üç tiresi ile karıştırılmaması için harfler ( ▄▄ ▄▄ ▄▄ ▄▄ )- ve gemilere "seyir güvenliğini ilgilendiren ve acil karakterli" mesajlar için kullanılır. ⓘ
"Mayday" ses kodu
Sesli radyo vericilerinin gelişmesiyle birlikte, sözlü bir tehlike ifadesine ihtiyaç duyuldu ve "Mayday" (Fransızca m'aider "yardım et") 1927 Uluslararası Radyo Konvansiyonu tarafından SOS'in sözlü karşılığı olarak kabul edildi. "TTT" için eşdeğer sözlü sinyal seyir güvenliği için "Sécurité" (Fransızca sécurité "güvenlik") iken, "Pan-pan" (Fransızca panne "arıza"; Mors "XXX") acil ancak hemen tehlikeli olmayan bir duruma işaret eder. Bunların resmileştirildiği dönemde Fransızca uluslararası dildi. ⓘ
İkinci Dünya Savaşı sonek kodları
Dünya Savaşı sırasında, özellikle Atlantik Muharebesi'nde düşman gemilerinin saldırılarıyla ilgili anlık ayrıntıları içermek için ek kodlar kullanıldı. "SSS" sinyali denizaltıların saldırısına işaret ederken, "RRR" bir su üstü akıncısının saldırısına, "QQQ" bilinmeyen bir akıncıya (genellikle bir yardımcı kruvazör) ve "AAA" uçakların saldırısına işaret ediyordu. Bunlar genellikle SOS tehlike sinyali ile birlikte gönderilirdi. Tüm bu kodlar daha sonra harfin üç tekrarından dört tekrarına, örneğin "RRRR "ye dönüşmüştür. ⓘ
Bu sinyallerin hiçbiri tek başına kullanılmamıştır. SOS'in yanı sıra acil durum sinyali (CW'de "XXX" ve sesli olarak "PAN-PAN") ve güvenlik sinyali (CW'de "TTT" ve sesli olarak "SECURITE") gönderilirken etkinlik için benzer prosedürler kullanılırdı. Bunlar her zaman doğru şekilde takip edilmiştir. Aşağıda varsayımsal bir SOS sinyali örneği verilmiştir; parantez içindeki kısımlar sadece açıklama amaçlıdır. ⓘ
SOS SOS SOS (acil tehlike çağrısı takip eder)
DE (kimden) GBTT GBTT GBTT (GBTT, Queen Elizabeth 2 radyo odasını tanımlar, 3 kez tekrarlanır)
(Gemi) QUEEN ELIZABETH 2 PSN (konum) 49 06 30 N (Kuzey enlemi) 04 30 20 W (Batı boylamı)
(Gemimiz) YANIYOR (ve mürettebat) GEMİYİ TERK EDİYOR
AR (Mesaj Sonu) K (yanıt, herhangi biri) ⓘ
Sesli ton sinyalleri ve otomatik alarmlar
Gemiler ve kıyı istasyonları normalde öncelikli sinyalleri dinlemek için saatte iki kez, 500 kHz ve 2182 kHz için farklı zamanlarda 3 dakika boyunca sessiz zamanlara ihtiyaç duyarlardı. ⓘ
Birçok ticaret gemisinde sadece bir ya da iki telsiz operatörü bulunduğundan, her iki operatör de görevde değilken kimse tehlike sinyalini duymayabilirdi. Sonunda, operatör kamarasında ve köprüüstünde bir alarm çalarak operatörleri çağıracak ekipman icat edildi ve alarmı devre dışı bırakabilecek tek anahtarın sadece telsiz telgraf odasında olmasına izin verildi. Alarm, tehlikedeki gemideki operatör tarafından telsiz telgraf alarm sinyali (otomatik alarm) sinyali gönderilerek gönderilirdi - her biri dört saniye süren ve aralarında bir saniye boşluk bulunan on iki ekstra uzun çizgi ve A2 (modüle edilmiş CW) olarak iletilirdi. Alarm sinyali normalde doğru bir şekilde gönderilmesini sağlamak için mekanik veya elektronik bir zamanlama devresi ile gönderilirdi. Ancak, gemi telsiz oda saatlerinin kadranında genellikle operatörlere sinyali manuel olarak gönderme konusunda yol gösterecek işaretler bulunurdu. Otomatik alarmla ilgili düzenlemeler 1927 tarihli Denizde Can Güvenliği (SOLAS) uluslararası denizcilik yönetmeliklerinde ve 1927 tarihli Uluslararası Radyotelgraf Sözleşmesine ekli Genel Yönetmeliklerin 19. Maddesinin 21. Fıkrasında tanımlanmıştır.5 5. ⓘ
Otomatik Alarm alıcıları bu tür dört kısa çizgi alındığında devreye girecek şekilde tasarlanmıştır. Dört geçerli çizgi tespit edildiğinde, otomatik alarm devreye girer. Tehlikede olan geminin operatörü SOS mesajını göndermeyi geciktirerek nöbetçi olmayan telsiz operatörlerine telsiz odalarına ulaşmaları için zaman tanırdı. ⓘ
Telsiz telgraf alarm sinyalinin telsiz telefon eşdeğeri, 2200 Hz ve 1300 Hz'lik alternatif tonların iletimi olan telsiz telefon alarm sinyalidir ve her bir tonun süresi 250 ms'dir. Gemilerdeki otomatik alarm sistemleri böyle bir sinyal alındığında ve alıcı gemi verici geminin mevkiinden 500 nmi (930 km) içindeyse veya tehlike mevkii kutup bölgelerindeyse (enlem 70° N veya 70° S'den büyükse) devreye girmelidir. Alarm aynı zamanda çağrı alındığında ve tehlikedeki gemi ile alıcı gemi arasındaki mesafe belirlenemediğinde de devreye girmelidir. ⓘ
Tarihsel SOS çağrıları
- Kentucky buharlı gemisi 1910 yılında battı, SOS'in ilk kullanımı gemideki 46 kişinin hayatını kurtardı
- RMS Titanic (o da CQD kullanıyordu), 1912'de battı
- RMS Lusitania, 1915'te torpillendi
- HMHS Britannic, 1916'da battı
- SS Andrea Doria, 1956 yılında battı ⓘ
Köken bilimi
SOS sinyalini oluşturan mors kodu (···---···), iletiminin kolay ve anlaşılır olması nedeniyle seçilmiştir. Bu harfler herhangi bir cümlenin kısaltması değildir ancak zamanla "Save Our Souls (ruhlarımızı kurtarın)" gibi çeşitli İngilizce folklorik anlamlar yüklenmiştir. ⓘ
SOS sinyalinin diğer tüm karakterlerden ayrılan farkı; bekleme yapmadan, sanki tek bir karakter gibi peşpeşe gönderilmesidir ki Mors Alfabesi'nde başka böyle bir yapıya rastlanılmaz. ⓘ