Elhamdülillah

Elhamdülillah (Arapça: ٱلْحَمْدُ لِلَّٰهِ, el-Ḥamdu lillāh), "Allah'a hamd olsun" anlamına gelen Arapça bir ifadedir, bazen "Allah'a şükürler olsun" olarak çevrilir Bu ifadeye Tahmid (Arapça: تَحْمِيد, lit. 'Övmek') veya Hamdele (Arapça: حَمْدَلَة) olarak adlandırılır. İfadenin daha uzun bir varyantı, Fatiha Suresi'nin ilk ayeti olan "bütün övgüler âlemlerin Rabbi olan Allah'a mahsustur" anlamına gelen el-hamdu l-illâhi rabbi l-âlemîn (ٱلْحَمْدُ لِلَّٰهِ رَبِّ ٱلْعَالَمِينَ) ifadesidir. ⓘ

İslam peygamberi Muhammed'in sözleri olan Kur'an ve Hadis metinlerinin merkezinde yer alması nedeniyle her kökenden Müslümanlar tarafından sıklıkla kullanılmaktadır ve anlamı ve derinlemesine açıklaması birçok tefsire konu olmuştur. Arapça dilini konuşan gayrimüslimler tarafından da yaygın olarak kullanılmaktadır. ⓘ

Anlamı

Bir tütsü kutusu üzerine Sini-Arap harfleriyle yazılmış Elhamdülillah, Qing Hanedanlığı, 19. yüzyıl, Çin. Adilnor Koleksiyonu, İsveç. ⓘ

İfadenin üç temel bölümü vardır:

• al-, belirli artikel, "the".
• ḥamd(u), kelime anlamı "övgü", "takdir".
• li-llāh(i), edat + isim Allāh. Li- "için" anlamına gelen bir datif edatıdır. ⓘ

Allāh (Arapça: ٱلَّٰه) kelimesi "Tanrı" anlamına gelir ve al- belirli artikeli ile ʾilāh (Arapça: إِلَٰه, "tanrı, ilah") kelimesinin kısaltmasıdır. İngilizcede olduğu gibi burada da artikel, ismin türünün tek örneği, "Tanrı" (bir ve tek) veya "Tanrı" olduğunu belirtmek için kullanılır. Bu nedenle, Allāh Arapça'da "Tanrı" için kullanılan kelimedir. ʾilāh, Tanrı'nın eski Sami ismi olan El'in Arapça akrabasıdır. ⓘ

Bu ifade ilk olarak Kur'an'ın ilk suresinin (El-Fatiha) ikinci ayetinde yer almaktadır. Müslümanlar ve Arapça konuşan Yahudi ve Hristiyanlar bu ifadeye o kadar sık başvururlar ki, hamdele (Arapça: حَمْدَلَ), "el-hamdu li-llāh demek" dörtlü fiili türetilmiş ve türetilen isim hamdele bu ifade için bir isim olarak kullanılmıştır. ⓘ

"Övgü" anlamına gelen trikonsonantal kök Ḥ-M-D (Arapça: ح م د), diğerlerinin yanı sıra Muhammed, Mahmud, Hamid ve Ahmed isimlerinde de bulunabilir. ⓘ

Çeviri

Elhamdülillah ⓘ
Arapça	الحمد لله
Romanlaştırma	el-ḥamdu li-llāh
Gerçek anlamı	Tanrı'ya şükürler olsun

Elhamdülillah'ın İngilizce çevirileri şunlardır:

• "bütün övgüler yalnızca Allah'a mahsustur" (Muhammad Asad)
• "Bütün övgüler ve şükürler Allah'a olsun" (Muhammed Muhsin Han)
• "Allah'a hamd olsun" (Abdullah Yusuf Ali, Marmaduke Pickthall)
• "Bütün övgüler Allah'a mahsustur" (Saheeh International)
• "Tüm mükemmel övgüler yalnızca Yüce Olan'a aittir." (A. R. Rahman) ⓘ

Varyantlar

Çeşitli İslami ifadeler, en yaygın olarak Tahmid'i içerir:

Arapça Kur'an Yazımı	Transliterasyon IPA	İfade ⓘ
ٱلْحَمْدُ لِلَّٰهِ	ʾalḥamdu lillāhi /ʔal.ħam.du lil.laː.hi/	Bütün övgüler Allah'a mahsustur.
ٱلْحَمْدُ لِلَّٰهِ رَبِّ ٱلْعَالَمِينَ ٱلْحَمْدُ لِلَّٰهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ	ʾalḥamdu lillāhi rabbi'l-ʿālemīne /ʔal.ħam.du lil.laː.hi rab.bi‿l.ʕaː.la.miː.na/	Bütün övgüler, âlemlerin Rabbi olan Allah'a mahsustur.
سُبْحَانَ ٱللَّٰهِ وَبِحَمْدِهِ سُبْحَٰنَ ٱللَّٰهِ وَبِحَمْدِهِ	subḥāna -llāhi ve-bi-ḥamdihī /sub.ħaː.na‿ɫ.ɫaː.hi wa.bi.ħam.di.hiː/	Allah'ın şanı yücedir ve O'na hamd olsun.
سُبْحَانَ رَبِّيَ ٱلْعَظِيمِ وَبِحَمْدِهِ سُبْحَٰنَ رَبِّيَ ٱلْعَظِيمِ وَبِحَمْدِهِ	subḥāne rabbiye'l-ʿaẓīmi ve biḥamdihī /sub.ħaː.na rab.bi.ja‿l.ʕa.ðˤiː.mi wa.bi.ħam.di.hiː/	Benim Rabbim yücedir, hamd O'na mahsustur.
سُبْحَانَ رَبِّيَ ٱلْأَعْلَىٰ وَبِحَمْدِهِ سُبْحَٰنَ رَبِّيَ ٱلْأَعْلَىٰ وَبِحَمْدِهِ	subḥāne rabbiye'l-ʾaʿlā ve bi̇-hamdi̇hī /sub.ħaː.na rab.bi.ja‿l.ʔaʕ.laː wa.bi.ħam.di.hiː/	Yüceler yücesi Rabbim'in şanı yücedir ve hamd O'na mahsustur.

Diğer tarihi kaynaklarda kullanımı

Cabir bin Abdullah (ra) şöyle rivayet etmiştir: Allah Resulü (ﷺ) şöyle buyurdu: "En güzel zikir: 'Allah'tan başka ibadete layık kimse yoktur (Lâ ilâhe illallâh)' ve en güzel dua: 'Bütün hamdler Allah'a mahsustur (El-hamdülillâh)' demektir." ⓘ

[Tirmizî]. ⓘ

Ebû Hureyre'den rivayet edilmiştir: Allah Resulü (sav) şöyle buyurdu: "El-hamdu lillah (Allah'a hamd olsun) ile başlanmayan her önemli iş kusurludur." ⓘ

[Ebu Davud]. ⓘ

Enes bin Malik ؓ rivayet etti: Resulullah (ﷺ) şöyle buyurdu: "Allah, bir lokma yemek yediği ve bir yudum su içtiği zaman 'El-hamdu lillah (Allah'a hamd olsun)' diyen kulundan razı olur." ⓘ

[Müslim]. ⓘ

Kur'an'daki yeri

Elhamdülillah sözünün Kur'an'da en bilinen kullanımı, Fatiha Suresi'ndedir. ⓘ

Kullanımı

Elhamdülillah kelimesi, İslam'ın yayıldığı coğrafyalarda halk arasında ve günlük kullanımda yaygın olarak kullanılır. Söylenmesi sadaka ile eş görülmüştür. Sadece müslümanlar değil Arapça konuşanlar veya müslüman ahaliyle birlikte yaşayan gayrimüslimler arasında da günlük kullanım dilinde rastlanmaktadır. ⓘ