Fovizm
Fovizm, 1898-1908 yılları arasında Henri Matisse tarafından Fransa'da geliştirilen bir sanat akımıdır. En önemli özelliği, tüpten çıkmış gibi çiğ ve bağıran renklerin doğrudan kullanımıdır. ⓘ
Henri Matisse, André Derain ve Jean Puy, Paris'te 1898'de ressam Eugène Carrière tarafından kurulan akademide tanıştılar ve fovizmin temellerini burada attılar. Fovizm terimi ilk defa Matisse, Derain ve Vlaminck'in Paris'te açtıkları bir sergiden sonra kullanıldı. 1905 yılında gerçekleşen bu sergi, modern resme birçok katkıda bulunmuştur. Sergiye gelenler daha önce hiç karşılaşmadıkları bir anlatımla karşılaşmışlardır. Tuval üzerine sürülmüş doğrudan renkler, bozuk perspektif gelenleri şaşırtmıştır. Sergide bulunan ünlü eleştirmen Louis Vauxcelles bu gruba "Les fauves" (vahşi hayvanlar) olarak hitap etmiştir. Akım adını buradan alır. Fovizm'de görsellik ön plandadır. ⓘ
Vincent van Gogh ve Paul Cezanne'dan, Seurat'ın puantilizminden etkilenmişlerdir. Noktalarla boyama stili, yerini; düz motifler hâlinde özgürce uygulanan, çarpıcı saf renklere, geniş kesik fırça darbelerine bırakmış olsa da renk uyumu merkezli bir akım olmuştur. ⓘ
Derain'in "Renk için Renk" ideali böylece somutlaşmış, artık bir nesne kendi parlaklığını yaratabilirdi. Akımda ilham kaynağı olan önemli unsurlardan biri, Güney Fransa'daki Collioure şehridir. ⓘ
Fovizm /ˈfoʊvɪzm̩/, eserlerinde İzlenimciliğin koruduğu temsili veya gerçekçi değerler yerine ressamca nitelikleri ve güçlü renkleri vurgulayan bir grup erken 20. yüzyıl modern sanatçısı olan les Fauves'in ("vahşi hayvanlar" için Fransızca) tarzıdır. Bir üslup olarak Fovizm 1904 civarında başlayıp 1910'a kadar devam etse de, bu hareket 1905-1908 yılları arasında sadece birkaç yıl sürdü ve üç sergi açtı. Akımın liderleri André Derain, Maurice de Vlaminck ve Henri Matisse'dir. ⓘ
Sanatçılar ve tarz
Matisse ve Derain'in yanı sıra diğer sanatçılar arasında Robert Deborne, Albert Marquet, Charles Camoin, Louis Valtat, Jean Puy, Maurice de Vlaminck, Henri Manguin, Raoul Dufy, Othon Friesz, Georges Rouault, Jean Metzinger, Kees van Dongen ve Georges Braque (daha sonra Picasso'nun Kübizm'deki ortağı) vardı. ⓘ
Fovların resimleri görünüşte vahşi fırça çalışmaları ve keskin renklerle karakterize edilirken, konuları yüksek derecede basitleştirme ve soyutlamaya sahipti. Fovizm, Van Gogh'un Post-Empresyonizm'inin Seurat ve diğer Neo-Empresyonist ressamların, özellikle de Paul Signac'ın noktacılığıyla kaynaşmış aşırı bir gelişimi olarak sınıflandırılabilir. Diğer önemli etkiler Paul Cézanne ve Paul Gauguin'dir; bu ressamların özellikle Tahiti'deki resimlerinde kullandıkları doygun renk alanları Derain'in 1905'te Collioure'daki çalışmalarını güçlü bir şekilde etkilemiştir. 1888'de Gauguin, Paul Sérusier'ye şöyle demişti: "Bu ağaçları nasıl görüyorsunuz? Onlar sarı. Öyleyse, sarıya boyayın; bu gölge, daha ziyade mavi, saf ultramarinle boyayın; bu kırmızı yapraklar? Vermilyon sürün." Fovizm, hem saf renk kullanımı hem de sınırsız fırça işçiliği açısından Ekspresyonizm ile karşılaştırılmıştır. Bazı Fovlar, Batı dışı ve halk sanatının diğer formlarının yanı sıra Afrika ve Okyanusya sanatını toplayan ve inceleyen ilk avangard sanatçılar arasındaydı ve bu durum bazı Fovları Kübizm'in gelişimine yönlendirdi. ⓘ
Kökenleri
Gustave Moreau akımın ilham verici öğretmeniydi; Paris'teki École des Beaux-Arts'ta tartışmalı bir profesör ve Sembolist bir ressam olan Moreau, 1890'larda Matisse, Marquet, Manguin, Rouault ve Camoin'e ders verdi ve 1904'te Matisse'in bu unvanı almasına kadar eleştirmenler tarafından grubun felsefi lideri olarak görüldü. Moreau'nun geniş görüşlülüğü, özgünlüğü ve saf rengin ifade gücünü onaylaması öğrencileri için ilham vericiydi. Matisse onun için, "O bizi doğru yollara değil, yolların dışına çıkardı. Kayıtsızlığımızı bozdu." Bu empati kaynağı Moreau'nun 1898'deki ölümüyle ortadan kalktı, ancak sanatçılar gelişimleri için başka katalizörler keşfetti. ⓘ
1896'da, o zamanlar tanınmayan bir sanat öğrencisi olan Matisse, Bretanya kıyılarındaki Belle Île adasında sanatçı John Russell'ı ziyaret etti. Russell Empresyonist bir ressamdı; Matisse daha önce hiçbir Empresyonist çalışmayı doğrudan görmemişti ve üslup karşısında o kadar şaşırmıştı ki on gün sonra "Artık dayanamıyorum" diyerek oradan ayrıldı. Ertesi yıl Russell'ın öğrencisi olarak geri döndü ve toprak rengi paletini parlak Empresyonist renkler için terk etti, daha sonra "Russell benim öğretmenimdi ve Russell bana renk teorisini açıkladı" dedi. Russell, Vincent van Gogh'un yakın arkadaşıydı ve Matisse'e bir Van Gogh çizimi vermişti. ⓘ
Maurice de Vlaminck 1901'de Van Gogh'un eserleriyle ilk kez bir sergide karşılaştı ve kısa bir süre sonra Van Gogh'u babasından daha çok sevdiğini ilan etti; boyayı doğrudan tüpten tuvale sıkarak çalışmaya başladı. Sanatçıların çağdaş avangard sanatı keşfetmelerine paralel olarak, 1904'te Fransız Primitifleri adlı sergide gösterilen Rönesans öncesi Fransız sanatı da takdir edildi. Bir başka estetik etki de Vlaminck, Derain ve Matisse'in erken dönem koleksiyoncuları olduğu Afrika heykeltıraşlığıydı. ⓘ
Fov özelliklerinin çoğu ilk kez Matisse'in 1904 yazında Paul Signac ve Henri-Edmond Cross ile Saint-Tropez'deyken yaptığı Luxe, Calme et Volupté ("Lüks, Sakinlik ve Zevk") adlı resminde bir araya geldi. ⓘ
Fransız fovist ressam Henri Matisse 1869’da Le Cateau-Cambrésis’de doğdu. 1887 yılında hukuk öğrenimi için Paris’e gitti. İlk olarak 1889 yılında resim yapmaya başladı. Cenneti keşfettiğini düşünerek bir sanatçı olmaya karar verdi. 1891’de, Académie Julian’da sanat eğitimi için Paris’e döndü ve William Adolphe Bouguereau ve Gustave Moreau’nun öğrencisi oldu. Başlangıçta geleneksel bir tarzda yaşamdan kesitler ve peyzaj çalıştı. Matisse, öncelikle Jean-Baptiste-Siméon Chardin, Nicolas Poussin ve Antoine Watteau gibi eski ustalarının eserlerinden etkilendi. Daha sonra Édouard Manet ve Japon sanatının etkisi ağır basmaya başladı. ⓘ
Salon d'Automne 1905
Eleştirmen Louis Vauxcelles, 1905 Salon d'Automne'da Henri Matisse, André Derain, Albert Marquet, Maurice de Vlaminck, Kees van Dongen, Charles Camoin, Robert Deborne ve Jean Puy'un cesurca renklendirilmiş tuvallerini gördükten sonra, ressamları "fauves" (vahşi hayvanlar) olarak küçümsedi ve böylece harekete bilinen adı olan Fovizm adını verdi. Sanatçılar ilk sergilerini 1905 Salon d'Automne'da açtılar. Grup adını, Vauxcelles'in sergilerini "Donatello chez les fauves" ("Vahşi hayvanlar arasında Donatello") ifadesiyle tanımlamasının ardından, "saf tonlar cümbüşü "nü kendileriyle aynı odayı paylaşan Albert Marque'ın Rönesans tarzı heykeliyle karşılaştırarak aldı. ⓘ
Henri Rousseau bir Fauve değildi, ancak büyük orman sahnesi Aç Aslan Kendini Antilopun Üzerine Atıyor Matisse'in eserinin yakınında sergilendi ve kullanılan aşağılayıcı ifadede etkisi olmuş olabilir. Vauxcelles'in yorumu 17 Ekim 1905'te günlük bir gazete olan Gil Blas'ta basıldı ve popüler bir kullanım haline geldi. Eleştirmen Camille Mauclair (1872-1945), "Halkın yüzüne bir tencere boya fırlatıldı" diye yazarak resimlerin büyük ölçüde kınandığını, ancak bazı olumlu ilgiler de gördüğünü belirtti. Saldırılara hedef olan resim Matisse'in Şapkalı Kadın'ıdır; bu eserin Gertrude ve Leo Stein tarafından satın alınması, eserlerinin kötü karşılanmasından dolayı moral bozukluğu yaşayan Matisse üzerinde çok olumlu bir etki yaratmıştır. Matisse'in Neo-Empresyonist peyzajı Luxe, Calme et Volupté, 1905 baharında Salon des Indépendants'da sergilenmişti. ⓘ
Salon des Indépendants 1906
Fovizmin başlangıcına işaret eden 1905 tarihli Salon d'Automne'un ardından, 1906 tarihli Salon des Indépendants, tüm Fovların ilk kez bir arada sergilenmesine işaret ediyordu. Serginin en önemli eseri Matisse'in anıtsal Le Bonheur de Vivre (Yaşama Sevinci) adlı eseriydi. Düzlüğü, parlak renkleri, eklektik tarzı ve karışık tekniği eleştirmenleri dehşete düşürdü. Üçgen kompozisyon Paul Cézanne'ın Yıkananlar'ı ile yakından ilişkilidir ve bu seri daha sonra Picasso'nun Les Demoiselles d'Avignon'una ilham kaynağı olacaktır. ⓘ
Askı komitesinin seçilmiş üyeleri arasında Matisse, Signac ve Metzinger de bulunuyordu. ⓘ
Salon d'Automne 1906
_1906.jpg)
Fovların üçüncü grup sergisi, 6 Ekim-15 Kasım tarihleri arasında düzenlenen 1906 Salon d'Automne'da gerçekleşti. Metzinger, M. Robert Delaunay'ın Fovist/Divizyonist Portresi'ni (no. 1191) ve Robert Delaunay da L'homme à la tulipe (M. Jean Metzinger'in Portresi) adlı tablosunu (katalog no. 420) sergiledi. Matisse, Liseuse, iki natürmort (Tapis rouge ve à la statuette), çiçekler ve bir manzarayı sergiledi (no. 1171-1175). Robert Antoine Pinchon, şimdi Musée de Louviers'de bulunan, altın sarıları, akkor mavileri, kalın impasto ve büyük fırça darbeleriyle Fovist tarzda boyanmış Prairies inondées (Saint-Étienne-du-Rouvray, près de Rouen) (no. 1367) adlı eserini sergiledi. ⓘ
Sergi sırasında 22 Ekim'de ölen Paul Cézanne on eserle temsil edildi. Eserleri arasında Maison dans les arbres (no. 323), Portrait de Femme (no. 235) ve Le Chemin tournant (no. 326) yer aldı. Van Dongen, Montmartre (492), Mademoiselle Léda (493) ve Parisienne (494) adlı üç eserini sergiledi. André Derain, Westminster-Londres (438), Arbres dans un chemin creux (444) ve l'Estaque'da çizdiği 5 eserle birlikte 8 eser sergiledi. Camoin 5, Dufy 7, Friesz 4, Manguin 6, Marquet 8, Puy 10, Valtat 10 ve Vlaminck 7 eserle katıldı. ⓘ
Galeri
Henri Matisse, Notre-Dame Öğleden Sonra Sonunda, 1902, Albright-Knox Sanat Galerisi, Buffalo, New York
André Derain, Stüdyoda Otoportre, 1903, Avustralya Ulusal Galerisi, Canberra, Avustralya
Robert Antoine Pinchon, 1904, Triel sur Seine, le pont du chemin de fer, 46 x 55 cm
Henri Matisse, Les toits de Collioure, 1905, tuval üzerine yağlıboya, Hermitage, St. Petersburg, Rusya
Henri Matisse, Açık Pencere, Collioure, 1905, Ulusal Sanat Galerisi, Washington, DC.
André Derain, 1905, Le séchage des voiles (Kuruyan Yelkenler), 1905, Puşkin Müzesi, Moskova
Maurice de Vlaminck, 1905-06, Seine Nehri Üzerinde Mavnalar (Bateaux sur la Seine), tuval üzerine yağlıboya, 81 x 100 cm, Puşkin Müzesi, Moskova
Georges Braque, 1906, L'Olivier près de l'Estaque (l'Estaque yakınındaki zeytin ağacı). Bu sahnenin Braque tarafından en az dört versiyonu resmedilmiş olup, bunlardan biri Mayıs 2010'da Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris'ten çalınmıştır.
André Derain, La jetée à L'Estaque, 1906, tuval üzerine yağlıboya, 38 x 46 cm
Henri Matisse, Madam Matisse'in Portresi (Yeşil Şerit), 1906, Statens Museum for Kunst, Kopenhag, Danimarka
Maurice de Vlaminck, Chatou'da Seine Nehri, 1906, Metropolitan Sanat Müzesi
Kees van Dongen, Büyük Şapkalı Kadın, 1906
Henri Matisse, 1906, Çizgili Tişörtlü Otoportre, Statens Museum for Kunst, Kopenhag, Danimarka
Henri Manguin, 1906, Baigneuse (Yüzücü Kadın), tuval üzerine yağlıboya, Puşkin Müzesi, Moskova
Henri Matisse, 1907, Mavi Çıplak (Souvenir de Biskra), Baltimore Sanat Müzesi
Jean Metzinger, 1907, Paysage coloré aux oiseaux aquatiques, tuval üzerine yağlıboya, 74 x 99 cm, Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris
Othon Friesz, 1907, Paysage à La Ciotat, tuval üzerine yağlıboya, 59,9 x 72,9 cm ⓘ
,_oil_on_canvas,_82_x_101_cm,_Pushkin_Museum,_Moscow._Exhibited_at_the_1905_Salon_d%27Automne.jpg)
,_oil_on_canvas,_81_x_100_cm,_Pushkin_Museum,_Moscow.jpg)
.jpg)
.jpg)
,_oil_on_canvas,_Pushkin_Museum,_Moscow.jpg)
Temsilcileri
Raoul Dufy
3 Haziran 1887 tarihinde Fransa'nın Le Havre kentinde doğdu. Fovizm akımının en ünlü ve üretken isimlerinden biridir. 50'ye yakın kitabın kapak tasarımını da yapan Raoul Dufy'nin birçok eseri, Shimane Sanat Müzesinde sergilenmektedir. ⓘ
Eserleri
Nice'te Bir Casino, Mozart'a Saygı, Paris'e Bakış, Yelkenliler ⓘ
Andre Derain
Andre Derain, Henri Matisse ile birlikte fovizm akımının öncü isimleri arasında yer alır. Julian Akademisinde resim eğitimi gören Derain, 1928 yılında Carneige ödülüne layık görüldü. ⓘ
Eserleri
Charring Crose Köprüsü, Ressam ve Ailesi, Bir Kadının Portresi, Baker'ın Oteli, Stüdyo'da Otoportre ve Lucien Gilbert'in Portresi ⓘ
Eserleri
Peçeli Kadın, Kırmızı Stüdyo, Silahşör, Faslılar, Mavi Pencere ⓘ