Hiyeroglif
Glifler: engerek yılanı, baykuş, 'ekmek çöreği', katlanmış kumaş ⓘ
Hiyeroglif ("kutsal oymalar" için Yunanca) eski Mısır yazı sisteminin bir karakteriydi. Eski Mısır'ı anımsatacak şekilde piktografik formda olan logografik yazılar da bazen "hiyeroglif" olarak adlandırılır. Neoplatonizm'de, özellikle Rönesans döneminde, "hiyeroglif" ezoterik bir fikrin sanatsal bir temsiliydi ve Neoplatonistler gerçek Mısır hiyeroglifleri olduğuna inanıyorlardı. Hiyeroglif kelimesi bir hiyeroglif yazısını ifade eder. ⓘ
Mısırlılar resimsel yazıyı icat etmişlerdir. Bu ayırt edici figürlerin M.Ö. 3000'de ortaya çıkması Mısır medeniyetinin başlangıcını işaret ediyordu. Resimlere dayanmasına rağmen, Mısır yazısı resim-yazının sofistike bir biçiminden daha fazlasıydı. Her resim/glif üç işlevden birine hizmet ediyordu: (1) bir şeyin ya da eylemin görüntüsünü temsil etmek, (2) bir sesi ya da bir ila üç hecenin seslerini temsil etmek ya da (3) bitişik gliflerin kesin anlamını açıklığa kavuşturmak. Hiyeroglif yazmak sanatsal bir beceri gerektirdiğinden, bunu öğrenmek için seçilenlerin sayısı sınırlıydı. Sadece kapsamlı bir eğitim almış ayrıcalıklı kişiler (yani Firavun, soylular ve rahipler) hiyeroglifleri okuyup yazabiliyordu; diğerleri günlük el yazısına daha uygun olan daha basit versiyonlarını kullanıyordu: önce hiyeratik yazı, daha sonra da demotik yazı. ⓘ
Şemalar ve resimlerden oluşan hiyeroglif, Rönesans döneminde Yeni Platonculuk'un simgesi haline gelmiştir. ⓘ
Bazen 'hiyeroglif' olarak etiketlenen yazı ve yazı benzeri sistemlerin listesi
- Anadolu hiyeroglifleri
- Aztek hiyeroglifleri
- Çince karakterler
- Girit hiyeroglifleri
- Mısır hiyeroglifleri
- Maya hiyeroglifleri
- Mi'kmaq hiyeroglifleri
- Muisca hiyeroglifleri
- Ojibwe hiyeroglifleri
- Olmek hiyeroglifleri
- Rongorongo ⓘ
Meroitik yazı sisteminin iki biçiminden biri genellikle "Meroitik hiyeroglifler" olarak tanımlanır çünkü karakterler Mısır hiyerogliflerine benzer ve çoğu durumda onlardan türetilmiştir. Ancak bunlar logograf olarak değil, alfasayısal olarak kullanılır. ⓘ
Doğu Slav dillerinde hiyeroglif terimi herhangi bir morfemik yazıyı ifade eder ve genellikle Çin ve Japon yazılarıyla eş anlamlıdır. ⓘ
İsmin kökeni
Grekçe'deki hiyeroglifikon (ἱερογλυφικόν) kelimesinden diğer dillere geçen hiyeroglif "kutsal yazıt" demektir. Hiyeroglifikon kelimesi ise kutsal anlamına gelen hiyeros (ἱερός) ve yazıt anlamına gelen glifo (γλυφίς) kelimelerinden oluşmaktadır. ⓘ