Hollandaca

bilgipedi.com.tr sitesinden
Hollandaca
Ana dili olanlar Belçika Belçika, Hollanda Hollanda
Konuşan sayısı 24 milyon  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Cermen
Yazı sistemi Latin
Dil kodları
ISO 639-3

Hollandaca, Felemenkçenin Hollanda'da konuşulan lehçesi.

Hollandaca, Belçika'nın Flaman (Vlaanderen, Vlaams Gewest) bölgesi ile Hollanda'nın güneyinde konuşulan Flamancaya çok benzer. Arasındaki fark İngiliz İngilizcesi ile ABD İngilizcesi arasındaki fark kadardır.

Çeşitli lehçeleri bulunmakta olup Almancanın Plattdeutsch lehçesine ve ayrıca Frizceye benzemektedir.

Hollandaca, Hollanda dışında sömürgelerinde (St. Martin, Surinam, Aruba, Guyana, Hollanda Antilleri, Virgin Adaları) kullanılmaktadır. Tarihteki en büyük Hollanda sömürgesi olan Endonezya'da da yaygınlığını sürdürmekte olup yerel diller üzerinde büyük tesiri olmuştur.

Son olarak 17. yüzyıldan itibaren Güney Afrika'ya göçmüş olan Hollanda asıllı Güney Afrikalılar (Boerler), Hollandacanın ana dile mesafe, coğrafi ayrılık ve kopukluklar nedeniyle farklılaşmış bir lehçesi olan Afrikaans dilini konuşmaktadır.

Dünyada yaklaşık 24 milyon insanın anadil olarak Hollandaca konuştuğu tahmin edilmektedir.

Hollandacanın (renk: açık sarı) Benelüks'teki diğer azınlık dilleri, bölgesel diller ve lehçeler arasındaki konumu.

Tarihçe

Hollandaca (kırmızıyla) Alçak Frizce konuşulan bölgede.

Başlangıçta Hollanda'nın daha sonraki bölgesinde Eski Frizce konuşulmaktaydı. Flaman yerleşimcilerin Hollanda kıyısı ile Utrecht şehri arasındaki bataklıkların kurutulmasında önemli bir rol oynadığı 12. ve 13. yüzyıllara kadar Alçak Frankoniyen yerleşimciler gelmemiştir. Orijinal sakinlerle karıştılar ve kısmen Düşük Frankonca ve kısmen Frizce olan bir Hollandaca lehçesi oluşturuldu.

Birçok dilbilimciye göre, 16. yüzyılda Hollandaca standartlaştırıldı ve Anvers'in Brabantian lehçesi en etkili olanı oldu. Avrupa'nın en kentleşmiş bölgesi olan Hollanda Kontluğu'nun yazı dili Brabantian standardını taklit etmeye başladı.

Seksen Yıl Savaşları sırasında, özellikle 1585'ten sonra, Anvers'in yağmalanması ve Parma Dükü'nün 1580'lerdeki başarıları, çoğu Kalvinist olan 100.000 ila 200.000 arasında Brabant ve Flaman'ın Hollanda şehirlerine yerleşmesine neden oldu. Mülteciler, kendi lehçelerinin zaten orada bulunan insanlarınkiyle karışmasına neden oldu. Yeni dil, orijinal Hollanda lehçelerinin çoğunu Brabant etkisiyle değiştirdi ve Hollandaca üzerindeki Friz etkilerini daha da seyreltti.

Bu durum, çok muhafazakâr yazılı standardın konuşma dili üzerindeki etkisiyle dilsel değişimi kesinlikle yavaşlattı. Sonuç olarak, Standart Hollandaca 16. yüzyıl sonu Brabantçasının birçok özelliğini korumuştur.

Standart dilden uzaklık

Hollanda'da (eski Hollanda Vilayeti bölgesi) konuşulan Hollandaca, özellikle de şu anda bazı kentsel alanlarda konuşulan Hollandaca, Standart Hollandacaya diğer her yerden daha yakındır.

Diğer lehçelerin tonları

Friesland'da Hollandacanın konuşulduğu ancak Batı Frizceden güçlü bir şekilde etkilenen bölgeler ve şehirler vardır. Kuzey Hollanda'nın kuzeyinde, özellikle Batı Friesland, Scheveningen, Katwijk ve diğer kıyı bölgelerinde, Hollandaca lehçesinin orijinal Batı Frizce alt tabakası hala yerel Batı Frizce lehçe grubunun önemli bir parçasıdır.

Geleneksel bir bölge olan Zaanstreek'te (orta Kuzey Hollanda), eski Hollanda lehçesi Zaans hala bulunur, ancak çok az Batı Frizce etkisi vardır. Bazı kelimeler, 13. ve 15. yüzyıllar arasında göç eden Batı Frizyalı çiftçilerin etkisi nedeniyle benzerdir. Zaans, birkaç (Westfries ile birlikte) ve en eski orijinal Hollandaca lehçelerinden biri olarak görülebilir ve Volendam'da da var olan eski Waterlands lehçesi gibi bugün hala konuşulmaktadır. Hem Zaans hem de Waterlands, Kuzey Hollanda'nın o bölgesinden gelmeyen biri için anlaşılmazdır. Ancak Zaans, Batı Frizce ya da Waterlands lehçelerini konuşanlar birbirlerini yabancılardan daha iyi anlayabilirler çünkü her üç lehçede de benzer kelimeler kullanılır.

Güney Hollanda'daki Goeree-Overflakkee adasında Zeelandic konuşulmaktadır. Doğu ve güneyde, Hollandaca lehçeleri yavaş yavaş Güney Guelderish gibi Brabantian formlarına dönüşür. Kıyı bölgelerinin hemen doğusunda konuşulan Utrechts-Alblasserwaards, Hollandacanın bir alt lehçesi veya ayrı bir lehçe olarak kabul edilir.

Alt lehçelerin listesi

  • Amsterdams
  • Kennemerlands
  • Güney Hollanda
    • Dordts
    • Lahey lehçesi
    • Leids
    • Rotterdamlar
  • Utrechts-Alblasserwaards
  • Westhoeks
  • Westlands
  • Batı Frizce
  • Sulak Alanlar ve Volendamlar
  • Zaans
  • Huizers

İlgili çeşitler

  • Bildts, Midslands, Stadsfries ve Amelands
  • Doğu Brabantian