Piktogram
Piktogram ya da piktograf bir eşyayı, bir objeyi, bir yeri, bir işleyişi, bir kavramı resmetme yoluyla temsil eden semboldür. Bu sembollere dayalı yazı sistemine "piktografi" denir. ⓘ
Piktografi; temsili ve grafiksel çizimler şeklinde kullanılan bir anlatım biçimidir. Bir başka deyişle, anlamlı işaretleri esas alan yazı sistemlerindeki işaretler olarak açıklanabilir. Piktografi temelde çivi yazısı gibi biraz uzam olan ve fonotik harfler veya belirleyici uyaklar kullanılarak oluşturulan bir sistemdir. Çivi yazısında ve hiyeroglifik yazılarda piktogramlar bulunur. Örneğin; Hitit ve Urartu yazı sistemleri piktografiktir. ⓘ
Erken yazılı semboller, resim-yazıları ve ideogramları temel almıştır. Bunlar MÖ 5000 civarlarında Antik Çin kültüründe kullanılmıştır ve MÖ 2000 yılı civarında logografik yazım sistemi olarak geliştirilmeye başlanmıştır. Piktograflar günümüzde halen Afrika’daki, Amerika'daki ve Okyanusya'daki gelişmemiş toplumlarda, yazılı iletişimde ana araç olarak kullanılmaktadır. Piktograflar çağdaş kültürler tarafından genellikle basit, resimsel, temsili semboller olarak kullanılmaktadır. Resim-yazılar genelde farklı ağızlar veya farklı dil ailelerine mensup dilleri konuşan insanların anlayabileceği üstün bir dildir. Bu nedenle trafik işaretleri ve benzer piktografik materyaller genellikle maksimum anlaşılabilirlik bakımından, global standratlar olarak kabul edilirler. ⓘ
Piktograflar; resimsel formlar tarafından tasviri istatistiksel veriler olarak, çeşitli renklerde, boyutlarda veya sayılarda grafiksel formlar da alabilirler. ⓘ
Piktogram zaman zaman ideogram ile karıştırılır, ideogramda da resmetme yolu kullanılıyorsa da ideogram denilen işaret yalnızca bir fikri ifade eden semboldür. Günümüzde coğrafya haritalarında, meteorolojide, trafik işaretlerinde ve diğer birçok alanda kullanılan semboller de piktogram kapsamında ele alınabilirler. ⓘ
Piktogram, piktogram, piktograf ya da sadece pikto olarak da adlandırılan ve bilgisayar kullanımında simge olarak da kullanılan piktogram, anlamını fiziksel bir nesneye olan resimsel benzerliği aracılığıyla ileten grafik bir semboldür. Piktograflar genellikle karakterlerin büyük ölçüde resimsel bir görünüme sahip olduğu yazı ve grafik sistemlerinde kullanılır. Piktogram aynı zamanda eğlence, turizm ve coğrafya gibi konularda da kullanılabilir. ⓘ
"Piktograf", tarih öncesi sanat alanında (geleneksel toplumların yakın dönem sanatını da içerir) farklı bir tanıma sahiptir ve burada kaya yüzeylerine boyanmış sanat anlamına gelir. Bu, resimlerin oyulduğu ya da kazındığı petrogliflerle karşılaştırılır. Bu tür resimler genel anlamda piktogram olarak kabul edilebilir ya da edilmeyebilir. ⓘ
Tarihsel
İlk yazılı semboller piktograflara (işaret ettikleri şeye benzeyen resimler) ve ideogramlara (fikirleri temsil eden semboller) dayanıyordu. Eski Sümer, Mısır ve Çin uygarlıkları bu tür sembolleri kavramları temsil etmek üzere uyarlamaya başlamış ve bunları logografik yazı sistemlerine dönüştürmüştür. Piktograflar Afrika, Amerika ve Okyanusya'daki okuma yazma bilmeyen bazı kültürlerde yazılı iletişimin ana aracı olarak hala kullanılmaktadır. Piktograflar çoğu çağdaş kültür tarafından basit, resimsel, temsili semboller olarak kullanılmaktadır. ⓘ
Piktograflar bir sanat formu ya da yazılı bir dil olarak kabul edilebilir ve Kolomb öncesi sanat, Kızılderili sanatı, Eski Mezopotamya ve Kolonileşme Öncesi Amerika'da Resim gibi alanlarda bu şekilde tanımlanır. Kaliforniya'nın Kızılderili tarihinin bir parçası olan Chumash halkının kaya sanatı bu örneklerden biridir. 2011 yılında UNESCO'nun Dünya Mirası Listesi'ne kayalara kazınmış piktogramların önemini kutlamak amacıyla "Moğolistan Altay Petroglif Kompleksleri" eklenmiştir. ⓘ
Mario Christian Meyer gibi nöropsikiyatri ve nöropsikoloji alanındaki bazı bilim insanları, kültürel çeşitliliklerini korumak ve değerlendirmek için yerli halk ile modern bilim insanları arasında yeni iletişim yolları yaratmayı amaçlayarak yerli piktogramların ve petrogliflerin sembolik anlamları üzerinde çalışmaktadır. ⓘ
Modern kullanımlar
Piktografların yaygın kullanımının erken modern bir örneği, George Dow tarafından tasarlanan Londra ve Kuzey Doğu Demiryolu'nun 1936-1947 Londra banliyö tarifelerindeki haritada görülebilir; burada her istasyonda veya yakınında bulunan tesisleri belirtmek için çeşitli piktograflar kullanılmıştır. Piktograflar günümüzde de yaygın olarak kullanılmakta ve resimsel, temsili işaretler, talimatlar veya istatistiksel diyagramlar olarak hizmet vermektedir. Grafiksel yapıları ve oldukça gerçekçi tarzları nedeniyle, umumi tuvaletleri veya havaalanları ve tren istasyonları gibi yerleri belirtmek için yaygın olarak kullanılırlar. Birçok farklı dil konuşan insanlara bir kavramı anlatmanın kısa ve öz bir yolu oldukları için piktogramlar, Masaru Katsumi tarafından tasarlanan 1964 Tokyo Yaz Olimpiyatlarından bu yana Olimpiyatlarda da yaygın olarak kullanılmakta ve her oyun seti için yeniden tasarlanmaktadır. ⓘ
Modernist bir şiir tekniği olarak piktografik yazı Ezra Pound'a atfedilse de, Fransız sürrealistler Kuzey Amerika'ya totem direkleri aracılığıyla yazıyı getiren Alaska'nın Kuzeybatı Pasifik Amerikan yerlilerine atıfta bulunurlar. ⓘ
Çağdaş sanatçı Xu Bing, dünyanın dört bir yanından toplanan piktogramlardan oluşan evrensel bir dil olan Book from the Ground'u yarattı. Book from the Ground sohbet programı uluslararası müze ve galerilerde sergilenmiştir. ⓘ
Piktogramlar, modern yaşamın birçok alanında, genellikle resmi bir dil olarak, ticari amaçlarla kullanılmaktadır (bkz. Matematikte bölümü). ⓘ
Matematikte
İstatistikte piktogramlar, daha ilginç ve anlaşılması daha kolay hale getirmek için simgelerin sayıları temsil ettiği grafiklerdir. Her bir simgenin neyi temsil ettiğini belirtmek için genellikle bir anahtar eklenir. Tüm simgeler aynı boyutta olmalıdır, ancak bir simgenin kesri, o miktarın ilgili kesrini göstermek için kullanılabilir. ⓘ
Örneğin, aşağıdaki tablo:
| Gün | Gönderilen mektuplar ⓘ |
|---|---|
| Pazartesi | 10 |
| Salı | 17 |
| Çarşamba | 29 |
| Perşembe | 41 |
| Cuma | 18 |
aşağıdaki gibi grafiklendirilebilir:
| Gün | Gönderilen mektuplar ⓘ |
|---|---|
| Pazartesi | 
|
| Salı | 
|
| Çarşamba |
|
| Perşembe |
|
| Cuma |
|
Anahtar: = 10 harf ⓘ
Değerler en yakın 5 harfe yuvarlandığından, Salı günkü ikinci simge orijinalin sol yarısıdır. ⓘ
Standartlaştırma
Piktograflar, diller ve kültürler tamamen farklı olsa bile, bir dizi dili ve dil ailesini konuşanlarla eşit derecede etkili bir şekilde iletişim kurabilmeleri açısından genellikle dillerin ötesine geçebilir. Bu nedenle yol işaretleri ve benzeri piktografik materyaller genellikle neredeyse herkes tarafından anlaşılması beklenen küresel standartlar olarak uygulanmaktadır. ⓘ
Uluslararası ISO 7001: Kamu Bilgi Sembolleri standardında standart bir piktograf seti tanımlanmıştır. Diğer yaygın piktograf setleri, giysi etiketlerinde kullanılan çamaşır sembolleri ve GHS sistemi tarafından standartlaştırılan kimyasal tehlike sembolleridir. ⓘ
Piktogramlar, kullanıcının bir bilgisayar sisteminde veya mobil cihazda gezinmesine yardımcı olmak için bilgisayar ekranında görüntülenen "simgeler" olarak bilinen web'de ve yazılımda kullanımda popüler hale gelmiştir. ⓘ
Büyük Galeri'den Kızılderili Piktografları, Horseshoe Kanyonu, Canyonlands Ulusal Parkı
Örnek Ulusal Park Servisi piktografları
1510 yılından kalma ve misyonerlerin Hispaniola'ya gelişini anlatan bir piktograf
Oldukça etkili olan bu piktogram tasarımı 1972 Münih Olimpiyatlarında tanıtılmış olsa da piktogramlar ilk olarak 1964 yılında Tokyo'daki oyunlarda görülmeye başlanmıştır.
Meols tren istasyonundaki platformun sonunda yer alan British Rail yolcu güvenliği piktografları
Bir Aztek Güneş Taşı kopyası üzerinde su, tavşan, geyik piktografları ⓘ
Wikimedia Commons'ta Piktogram ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur. ⓘ