WordPress
 | |
| Geliştirici(ler) | WordPress Vakfı |
|---|---|
| İlk sürüm | 27 Mayıs 2003; 19 yıl önce |
| İçinde yazılı | PHP |
| İşletim sistemi | Unix benzeri, Windows, Linux |
| Tip | Blog yazılımı, içerik yönetim sistemi, içerik yönetim çerçevesi |
| Lisans | GPLv2+ |
WordPress (WP, WordPress.org) PHP ile yazılmış ve HTTPS destekli bir MySQL veya MariaDB veritabanı ile eşleştirilmiş ücretsiz ve açık kaynaklı bir içerik yönetim sistemidir (CMS). Özellikleri arasında bir eklenti mimarisi ve WordPress içinde Temalar olarak adlandırılan bir şablon sistemi bulunmaktadır. WordPress başlangıçta bir blog yayınlama sistemi olarak oluşturuldu, ancak daha geleneksel posta listeleri ve forumlar, medya galerileri, üyelik siteleri, öğrenme yönetim sistemleri (LMS) ve çevrimiçi mağazalar dahil olmak üzere diğer web içeriği türlerini destekleyecek şekilde gelişti. Kullanımdaki en popüler içerik yönetim sistemi çözümlerinden biri olan WordPress, Ekim 2021 itibarıyla en iyi 10 milyon web sitesinin %42,8'i tarafından kullanılmaktadır. ⓘ
WordPress, 27 Mayıs 2003'te kurucuları Amerikalı geliştirici Matt Mullenweg ve İngiliz geliştirici Mike Little tarafından b2/cafelog'un bir çatalı olarak piyasaya sürüldü. Yazılım GPLv2 (veya üstü) lisansı altında yayımlanmıştır. ⓘ
WordPress'in çalışması için WordPress.com gibi bir İnternet barındırma hizmetinin parçası olan bir web sunucusuna ya da kendi başına bir ağ ana bilgisayarı olarak hizmet vermek için WordPress.org yazılım paketini çalıştıran bir bilgisayara yüklenmesi gerekir. Tek kullanıcılı test ve öğrenme amaçları için yerel bir bilgisayar kullanılabilir. ⓘ
WordPress Foundation, WordPress, WordPress projesi ve diğer ilgili ticari markaların sahibidir. ⓘ
Kullanım, hız, geniş kullanıcı tecrübesi ve rahatlığına odaklanmış bir yayım yazılımı olup açık kaynak yazılımına katılan aktif bir toplulukla geliştirilmektedir. ⓘ
Wordpress'in ilk çıktığı zamanlardan bugüne kadar kullanımı sürekli artmış ve yaygın kullanım oranı arttıkça da wordpress daha da kullanışlı hale getirilmek için sürekli geliştirilmiş ve hala geliştirilmeye devam etmektedir. Halihazırda tüm web sitelerinin %64.4'ünün Wordpress kullandığı hesaplanmaktadır. ⓘ
İlk çıkışı bir blog alt yapsı olsa da günümüzde artık wordpress ile sadece blog değil, haber, e-ticaret, sosyal medya, kurumsal siteler ve hatta forum siteleri dahi kurulabilmektedir. Keza Türkiye'deki popüler ve milyonlarca ziyaretçisi olan birçok site de wordpress alt yapısı kullanmaktadır. Buna Türkiye'nin en büyük haber sitelerinden biri de dahildir. ⓘ
Genel Bakış
"WordPress web sayfaları yapan bir fabrikadır", WordPress'in işlevlerini açıklığa kavuşturmak için tasarlanmış temel bir benzetmedir: içeriği depolar ve kullanıcının bir alan adı ve barındırma hizmetinden başka bir şey gerektirmeden web sayfaları oluşturmasını ve yayınlamasını sağlar. ⓘ
WordPress bir şablon işlemcisi kullanan bir web şablonu sistemine sahiptir. Mimarisi, statik olmayan URI'lere yönelik tüm istekleri URI'yi ayrıştıran ve hedef sayfayı tanımlayan tek bir PHP dosyasına yönlendiren bir ön denetleyicidir. Bu, daha insan tarafından okunabilir kalıcı bağlantılar için destek sağlar. ⓘ
Temalar
Wordpress temaları wordpress kullanıcıların siteleri için kullanabilecekleri hazır tasarımları / giydirmelerdir. Wordpress için sadece WordPress'in işlevsel sistemi değil, aynı zamanda temalar da geliştirilmektedir. Dolayısı ile wordpress'in alt yapısında kullanıcıya sunulan binlerce ücretsiz wordpress teması bulunur. Tabii bu tema üretimi sadece wordpress'in geliştiricileri tarafından değil, aynı zamanda dış kaynaklı olarak da yapılır ve bu üretimler de genellikle ücretli olarak kullanıcıya sunulur. ⓘ
Temalar, kullanıcıların bir WordPress web sitesinin görünümünü ve işlevselliğini değiştirmelerine izin verir ve sitenin içeriğini değiştirmeden yüklenebilir. Her WordPress web sitesinde en az bir temanın bulunması ve her temanın yapısal PHP, HTML ve Stil Sayfaları (CSS) ile WordPress standartlarını kullanarak tasarlanması gerekir. ⓘ
Temalar, doğrudan wordpress admin panelindeki WordPress "Görünüm" sekmesinden yükleme aracı kullanarak veya FTP ile yüklenebilir. Temalarda bulunan PHP, HTML ve CSS kodu, daha gelişmiş özellikler sağlamak için düzenlenebilir veya daha da ekleme yapılabilinir. ⓘ
WordPress temaları genel olarak iki kategoriye, ücretsiz temalar ve ücretli temalar olarak sınıflandırılır. Tüm ücretsiz temalar WordPress tema dizininde listelenir ve ücretli temalar ise birçok tema yazılımı yapan firma ya da online pazar yerlerinden bireysel WordPress geliştiricilerinden satın alınabilir. ⓘ
WordPress kullanıcıları, bunu yapacak bilgi ve beceriye sahip oldukları takdirde, kendi özel temalarını yaratabilir ve geliştirebilirler. WordPress kullanıcıları, yeterli tema geliştirme bilgisine sahip değillerse, ücretsiz ya da ücretli WordPress temaları indirebilir ve nerede ise hiçbir kodlama bilgisine sahip olmadan kullanabilirler ⓘ
Eklentiler
WordPress'in eklenti mimarisi, kullanıcıların bir web sitesinin veya blogun özelliklerini ve işlevselliğini genişletmesine olanak tanır. Aralık 2021 itibarıyla WordPress.org'da, her biri kullanıcıların sitelerini kendi ihtiyaçlarına göre uyarlamalarına olanak tanıyan özel işlevler ve özellikler sunan 59.756 eklenti bulunmaktadır. Ancak bu sayıya WordPress.org deposunda listelenmeyen premium eklentiler (yaklaşık 1.500+) dahil değildir. Bu özelleştirmeler, arama motoru optimizasyonundan (SEO), oturum açan kullanıcılara özel bilgileri görüntülemek için kullanılan müşteri portallarına, içerik yönetim sistemlerine, widget'ların ve gezinme çubuklarının eklenmesi gibi içerik görüntüleme özelliklerine kadar uzanmaktadır. Mevcut tüm eklentiler her zaman güncellemelere uygun olmayabilir ve sonuç olarak düzgün çalışmayabilir veya hiç çalışmayabilir. Eklentilerin çoğu WordPress'in kendisi tarafından indirilip FTP aracılığıyla manuel olarak ya da WordPress kontrol paneli üzerinden yüklenerek kullanılabilir. Bununla birlikte, birçok üçüncü taraf kendi web siteleri aracılığıyla eklentiler sunar ve bunların çoğu ücretli paketlerdir. ⓘ
Eklenti geliştirmek isteyen web geliştiricilerinin, WordPress'in eylem kancaları ve filtre kancaları olmak üzere iki kategoriye ayrılmış 2.000'den fazla kancadan (2021'deki 5.7 Sürümünden itibaren) oluşan kanca sistemini öğrenmeleri gerekir. ⓘ
Eklentiler aynı zamanda WordPress'i yalnızca programcıların hayal gücü ve yaratıcılığıyla sınırlı olan her türlü yazılım sistemine ve uygulamaya dönüştürebilen bir geliştirme stratejisini temsil etmektedir. Bunlar, başsız WordPress uygulamaları ve Hizmet Olarak Yazılım (SaaS) ürünleri gibi web sitesi olmayan sistemler oluşturmak için özel eklentiler kullanılarak uygulanmaktadır. ⓘ
Eklentiler, WordPress kullanan siteleri hedef alan bilgisayar korsanları tarafından da kullanılabilir, çünkü bilgisayar korsanları WordPress'in kendisindeki hatalardan yararlanmak yerine WordPress eklentilerindeki hatalardan yararlanabilir. ⓘ
Mobil uygulamalar
WordPress için WebOS, Android, iOS, Windows Phone ve BlackBerry için telefon uygulamaları mevcuttur. Automattic tarafından tasarlanan bu uygulamalar, istatistikleri görüntülemenin yanı sıra yeni blog yazıları ve sayfaları ekleme, yorum yapma, yorumları yönetme, yorumlara yanıt verme gibi seçeneklere sahiptir. ⓘ
Erişilebilirlik
WordPress Erişilebilirlik Ekibi, çekirdek WordPress için erişilebilirliği geliştirmenin yanı sıra erişilebilir temaların net bir şekilde tanımlanmasını desteklemek için çalışmıştır. WordPress Erişilebilirlik Ekibi, web erişilebilirliği ve kapsayıcı tasarım hakkında sürekli eğitim desteği sağlamaktadır. WordPress Erişilebilirlik Kodlama Standartları, "WordPress'te yayınlanan tüm yeni veya güncellenmiş kodlar, Web İçeriği Erişilebilirlik Yönergeleri 2.0 ile AA düzeyinde uyumlu olmalıdır" der. ⓘ
Diğer özellikler
WordPress ayrıca entegre bağlantı yönetimi; arama motoru dostu, temiz bir kalıcı bağlantı yapısı; yazılara birden fazla kategori atama yeteneği ve yazıların etiketlenmesi için destek sunar. Yazılardaki metnin standartlaştırılmış biçimlendirmesini ve stilini sağlayan otomatik filtreler de dahildir (örneğin, normal tırnak işaretlerini akıllı tırnak işaretlerine dönüştürme). WordPress ayrıca bir yazıya ya da makaleye bağlantı veren diğer sitelerin bağlantılarını görüntülemek için Trackback ve Pingback standartlarını da desteklemektedir. WordPress yazıları HTML olarak, görsel editör kullanılarak veya çeşitli özelleştirilmiş düzenleme özelliklerine izin veren bir dizi eklentiden biri kullanılarak düzenlenebilir. ⓘ
Çok kullanıcılı ve çok bloglu
Sürüm 3'ten önce, WordPress kurulum başına bir blogu destekliyordu, ancak ayrı veritabanı tabloları kullanmak üzere yapılandırılmışsa birden çok eşzamanlı kopya farklı dizinlerden çalıştırılabilir. WordPress Multisites (daha önce WordPress Multi-User, WordPress MU veya WPMU olarak anılırdı), tek bir kurulumda birden fazla blogun bulunmasına izin vermek için oluşturulan ancak merkezi bir bakımcı tarafından yönetilebilen bir WordPress çatalıydı. WordPress MU, web sitesi olanların kendi blog topluluklarını barındırmalarını ve tüm blogları tek bir kontrol panelinden kontrol etmelerini ve yönetmelerini mümkün kılar. WordPress MU her blog için sekiz yeni veri tablosu ekler. ⓘ
WordPress 3'ün piyasaya sürülmesinden itibaren WordPress MU, WordPress ile birleşmiştir. ⓘ
Tarihçe
Daha yaygın olarak b2 veya cafelog olarak bilinen b2/cafelog, WordPress'in öncüsüydü. b2/cafelog'un Mayıs 2003 itibariyle yaklaşık 2.000 bloga kurulduğu tahmin ediliyor. Şu anda WordPress'e katkıda bulunan bir geliştirici olan Michel Valdrighi tarafından MySQL ile kullanılmak üzere PHP ile yazılmıştır. WordPress resmi halefi olmasına rağmen, başka bir proje olan b2evolution da aktif olarak geliştirilmektedir. ⓘ
WordPress ilk olarak 2003 yılında Matt Mullenweg ve Mike Little arasında b2'nin bir çatalını oluşturmak için ortak bir çaba olarak ortaya çıktı. Mullenweg'in bir arkadaşı olan Christine Selleck Tremoulet, WordPress adını önerdi. ⓘ
2004 yılında rakip Movable Type paketinin lisans koşulları Six Apart tarafından değiştirildi ve bunun sonucunda en etkili kullanıcılarının birçoğu WordPress'e geçti. Ekim 2009'da Açık Kaynak CMS MarketShare Raporu, WordPress'in herhangi bir açık kaynaklı içerik yönetim sistemi arasında en büyük marka gücüne sahip olduğu sonucuna vardı. ⓘ
Mayıs 2021 itibariyle WordPress, içerik yönetim sistemi bilinen tüm web sitelerinin %64,8'i tarafından kullanılmaktadır. Bu, en iyi 10 milyon web sitesinin %41,4'üne denk geliyor. ⓘ
Ödüller ve tanınırlık
- InfoWorld'ün "En iyi açık kaynak yazılım ödülleri: İşbirliği", 2008 yılında ödüllendirildi.
- Open Source CMS Awards'ın "Genel Olarak En İyi Açık Kaynak CMS" ödülünü 2009 yılında kazanmıştır.
- Digital Synergy'nin "2010 Açık Kaynakta Hall of Fame CMS kategorisi" kazananı, 2010 yılında ödüllendirildi.
- InfoWorld'ün "En İyi Açık Kaynak Yazılımı Bossie Ödülü "nü 2011 yılında kazanmıştır.
- WordPress, Electronic Frontier Foundation'dan beş yıldızlı gizlilik derecesine sahiptir. ⓘ
Sürüm geçmişi
WordPress'in ana sürümleri, 1.0 sürümünden başlayarak tanınmış caz müzisyenlerinin kod adlarıyla anılmaktadır. ⓘ
Yalnızca mevcut sürüm resmi olarak desteklense de, güvenlik güncellemeleri 3.7'ye kadar olan tüm sürümlere "nezaketen" geri aktarılmaktadır. ⓘ
| Efsane: | Eski sürüm, bakımı yapılmıyor | Eski sürüm, hala korunuyor | Güncel kararlı sürüm | En son önizleme sürümü | Gelecek sürüm ⓘ |
|---|
| Versiyon | Kod adı | Çıkış tarihi | Notlar ⓘ |
|---|---|---|---|
| 0.7 | Hiçbiri | 27 Mayıs 2003 | Selefi olan b2/cafelog ile aynı dosya yapısını kullandı ve son sürümü olan 0.6'daki numaralandırmayı devam ettirdi. Resmi WordPress Sürüm Arşivi sayfasından yalnızca 0.71-gold indirilebilir. |
| 1.0 | Davis | 3 Ocak 2004 | Arama motoru dostu kalıcı bağlantılar, çoklu kategoriler, son derece basit kurulum ve yükseltme, yorum moderasyonu, XFN desteği, Atom desteği eklendi. |
| 1.2 | Mingus | 22 Mayıs 2004 | Eklenti desteği eklendi; 2011'den itibaren WordPress sürümlerinde aynı tanımlama başlıkları değişmeden kullanılmaktadır. |
| 1.5 | Strayhorn | 17 Şubat 2005 | Statik sayfaları yönetme yeteneği ve şablon/Tema sistemi gibi bir dizi hayati özellik eklendi. Ayrıca Michael Heilemann tarafından tasarlanan yeni bir varsayılan şablon (Kubrick kod adlı) ile donatıldı. |
| 2.0 | Duke | 31 Aralık 2005 | Zengin düzenleme, daha iyi yönetim araçları, resim yükleme, daha hızlı gönderi, geliştirilmiş içe aktarma sistemi, tamamen elden geçirilmiş arka uç ve Eklenti geliştiricileri için çeşitli iyileştirmeler eklendi. |
| 2.1 | Ella | 22 Ocak 2007 | Düzeltilmiş güvenlik sorunları, yeniden tasarlanmış bir arayüz, gelişmiş düzenleme araçları (entegre yazım denetimi ve otomatik kaydetme dahil) ve geliştirilmiş içerik yönetimi seçenekleri. |
| 2.2 | Getz | 16 Mayıs 2007 | Şablonlar için widget desteği, güncellenmiş Atom besleme desteği ve hız optimizasyonları eklendi. |
| 2.3 | Dexter | 24 Eylül 2007 | Yerel etiketleme desteği, kategoriler için yeni taksonomi sistemi ve güncellemelerin kolay bildirimi eklendi, yayınlama protokolü ile Atom 1.0'ı tamamen destekliyor ve çok ihtiyaç duyulan bazı güvenlik düzeltmeleri yapıldı. |
| 2.5 | Brecker | 29 Mart 2008 | Gösterge tablosu, gösterge tablosu widget'ları, çoklu dosya yükleme, genişletilmiş arama, geliştirilmiş editör, geliştirilmiş eklenti sistemi ve daha fazlası için büyük bir yenileme. |
| 2.6 | Tyner | 15 Temmuz 2008 | WordPress'i daha güçlü bir CMS haline getiren yeni özellikler eklendi: artık her gönderi ve sayfadaki değişiklikleri izleyebiliyor ve web'in herhangi bir yerinden kolayca gönderi yapılmasına izin veriyor. |
| 2.7 | Coltrane | 11 Aralık 2008 | Yönetim arayüzü tamamen yeniden tasarlandı, yönetim arayüzünden otomatik yükseltmeler ve eklenti yükleme eklendi. |
| 2.8 | Baker | 10 Haziran 2009 | Hızda iyileştirmeler, temaların yönetim arayüzünden otomatik olarak yüklenmesi, sözdizimi vurgulama için CodePress editörü ve yeniden tasarlanmış bir widget arayüzü eklendi. |
| 2.9 | Carmen | 19 Aralık 2009 | Küresel geri alma, yerleşik görüntü düzenleyici, toplu eklenti güncelleme ve daha az görünür birçok ince ayar eklendi. |
| 3.0 | Thelonious | 17 Haziran 2010 | Yeni bir tema API'leri eklendi, WordPress ve WordPress MU birleştirildi, yeni çoklu site işlevselliği, yeni varsayılan tema "Twenty Ten" ve yenilenmiş, daha hafif bir yönetici kullanıcı arayüzü oluşturuldu. |
| 3.1 | Reinhardt | 23 Şubat 2011 | -Bir yönetici oturum açtığında tüm blog sayfalarında görüntülenen Yönetici Çubuğu ve en iyi Tumblr benzeri bir mikro blog özelliği olarak açıklanan Yazı Biçimi eklendi. Yorumlar ve güncellemeler gibi birçok kritik işleve kolay erişim sağlar. Dahili bağlantı yetenekleri, yeni geliştirilmiş bir yazma arayüzü ve diğer birçok değişikliği içerir. |
| 3.2 | Gershwin | 4 Temmuz 2011 | WordPress'i daha hızlı ve daha hafif hale getirmeye odaklanmıştır. WordPress topluluğunun artan gelişim hızını yansıtan 3.1 sürümünden sadece dört ay sonra yayınlandı. |
| 3.3 | Sonny | 12 Aralık 2011 | WordPress'i yeni başlayanlar ve tablet bilgisayar kullanıcıları için daha kolay hale getirmeye odaklanmıştır. |
| 3.4 | Yeşil | 13 Haziran 2012 | Tema özelleştirme, Twitter entegrasyonu ve birkaç küçük değişiklik üzerinde iyileştirmelere odaklanıldı. |
| 3.5 | Elvin | 11 Aralık 2012 | Retina Ekran desteği, renk seçici, yeni varsayılan tema "Twenty Twelve", geliştirilmiş görüntü iş akışı. |
| 3.6 | Oscar | 1 Ağustos 2013 | Yeni varsayılan tema "Twenty Thirteen", yönetici geliştirmeleri, yazı formatları kullanıcı arayüzü güncellemesi, menüler kullanıcı arayüzü geliştirmeleri, yeni revizyon sistemi, otomatik kaydetme ve yazı kilitleme. |
| 3.7 | Basie | 24 Ekim 2013 | Bakım ve güvenlik güncellemelerini arka planda otomatik olarak uygulama, daha güçlü parola önerileri, doğru dil dosyalarını otomatik olarak yükleme ve güncel tutma desteği. |
| 3.8 | Parker | 12 Aralık 2013 | Geliştirilmiş yönetici arayüzü, mobil cihazlar için duyarlı tasarım, Open Sans kullanan yeni tipografi, yönetici renk şemaları, yeniden tasarlanmış tema yönetimi arayüzü, basitleştirilmiş ana kontrol paneli, "Twenty Fourteen" dergi tarzı varsayılan tema, "Eklenti öncelikli geliştirme süreci" kullanılarak ikinci sürüm. |
| 3.9 | Smith | 16 Nisan 2014 | Medya, canlı widget ve başlık önizlemeleri için editörde iyileştirmeler, yeni tema tarayıcısı. |
| 4.0 | Benny | 4 Eylül 2014 | Geliştirilmiş medya yönetimi, yerleştirmeler, yazma arayüzü, kolay dil değişikliği, tema özelleştirici, eklenti keşfi ve PHP 5.5 ve MySQL 5.6 ile uyumluluk. |
| 4.1 | Dinah | 18 Aralık 2014 | Yeni varsayılan tema olarak Twenty Fifteen, dikkat dağıtmayan yazılar, kolay dil geçişi, Vine yerleştirmeleri ve eklenti önerileri. |
| 4.2 | Powell | 23 Nisan 2015 | Yeni "Press This" özellikleri, geliştirilmiş karakter desteği, emoji desteği, geliştirilmiş özelleştirici, yeni yerleştirmeler ve güncellenmiş eklenti sistemi. |
| 4.3 | Billie | 18 Ağustos 2015 | Mobil deneyime, daha iyi parolalara ve geliştirilmiş özelleştiriciye odaklanın. |
| 4.4 | Clifford | 8 Aralık 2015 | "Twenty Sixteen" temasının tanıtımı ve geliştirilmiş duyarlı görseller ve yerleştirmeler. |
| 4.5 | Coleman | 12 Nisan 2016 | Satır içi bağlantı, biçimlendirme kısayolları, canlı duyarlı önizlemeler ve kaputun altına diğer güncellemeler eklendi. |
| 4.6 | Biber | 16 Ağustos 2016 | Kolaylaştırılmış güncellemeler, yerel yazı tipleri, satır içi bağlantı denetleyicisi ve içerik kurtarma ile editör iyileştirmeleri ve kaputun altındaki diğer güncellemeler eklendi. |
| 4.7 | Vaughan | 6 Aralık 2016 | Yeni varsayılan tema "Twenty Seventeen", Video Başlık Desteği, PDF önizleme, canlı önizlemede özel CSS, editör İyileştirmeleri ve kaputun altındaki diğer güncellemelerle birlikte gelir. |
| 4.8 | Evans | 8 Haziran 2017 | Yeni nesil editör. Ek özel hedefler arasında TinyMCE satır içi öğe / bağlantı sınırları, yeni medya widget'ları, metin widget'ında WYSIWYG bulunur. Internet Explorer Sürüm 8, 9 ve 10 için Son Destek. |
| 4.9 | Tipton | 16 Kasım 2017 | Zamanlama, ön uç önizleme bağlantıları, otomatik kaydetme revizyonları, tema taraması, geliştirilmiş menü işlevleri ve sözdizimi vurgulama dahil olmak üzere geliştirilmiş tema özelleştirici deneyimi. Yeni galeri widget'ı ve güncellenmiş metin ve video widget'ları eklendi. Tema düzenleyici, ölümcül hatalar üreten dosyaları kaydederken uyarılar ve geri dönüşler verir. |
| 5.0 | Bebo | 6 Aralık 2018 | Yeni varsayılan tema "Twenty Nineteen" ile yeni blok tabanlı editör Gutenberg. |
| 5.1 | Betty | Şubat 21, 2019 | PHP sürüm yükseltme bildirimleri ve blok düzenleyici iyileştirmeleri. |
| 5.2 | Jaco | 7 Mayıs 2019 | Site Sağlık Kontrolü, PHP hata koruması, yepyeni blok dizini ve güncelleme paketi imzalama özelliklerini içerir. |
| 5.3 | Kirk | 12 Kasım 2019 | Mevcut kullanıcı etkileşimlerini cilalayın ve kullanıcı arayüzlerini daha kullanıcı dostu hale getirin. Anders Norén tarafından tasarlanan yeni varsayılan tema "Twenty Twenty". |
| 5.4 | Adderley | 31 Mart 2020 | Sosyal Simgeler ve Düğmeler blokları eklendi, blok özelleştirme ve kullanıcı arayüzü geliştirildi, kişisel veri aktarımı için özellikler eklendi, menü öğeleri için özel alanlar, geliştiriciler için blok iyileştirmeleri. |
| 5.5 | Eckstine | 11 Ağustos 2020 | Tembel yüklenen görüntüler, varsayılan olarak XML site haritaları, eklentiler ve temalar için otomatik güncellemeler ve blok düzenleyicide iyileştirmeler eklendi. |
| 5.6 | Simone | 8 Aralık 2020 | Yeni varsayılan tema "Twenty Twenty-One", Gutenberg geliştirmeleri, çekirdek sürümler için otomatik güncellemeler, PHP 8 için artırılmış destek, REST API kimlik doğrulaması için uygulama şifreleri, iyileştirilmiş erişilebilirlik. |
| 5.7 | Esperanza | 9 Mart 2021 | Yeni düzenleyicinin kullanımı daha kolay, özel kod yazmadan daha fazlasını yapın, daha basit varsayılan renk paleti, tek bir tıklamayla HTTP'den HTTPS'ye, yeni Robots API, iframe'lerinizi lazy-load ve jQuery 3.5.1 güncellemesinden sonra devam eden temizlik. |
| 5.8 | Tatum | 20 Temmuz 2021 | Blok widget'ları, sorgu döngüsü blokları, blok temaları, Liste Görünümü, Desen Dönüşümleri, Duotone, yeni theme.json dosyası, IE11 desteği kaldırıldı, WebP görüntü desteği, yeni blok desteği bayrakları. |
| 5.9 | Joséphine | 25 Ocak 2022 | Yeni varsayılan tema "Twenty Twenty-Two", yeni WordPress Yönetici özelliği Site Editörü, Site Editörü aracılığıyla yönetilebilen Blok Temaları, yeni Navigasyon bloğu, geliştirilmiş blok kontrolleri, Desen Dizini, Liste Görünümü, yeniden düzenlenmiş Galeri bloğu, Theme.json alt tema desteği, blok düzeyinde kilitleme, blok başına birden fazla stil sayfası. |
| 6.0 | Arturo | 24 Mayıs 2022 | Gutenberg yazım iyileştirmeleri, blok temaları için çoklu stil varyasyonları ve genişletilmiş şablon seçenekleri, entegre desenler, ek tasarım araçları, liste görünümünden çoklu blok seçimi, blok kilitleme, çeşitli performans ve erişilebilirlik iyileştirmeleri. |
WordPress 5.0 "Bebo"
WordPress 5.0'ın Aralık 2018 sürümü "Bebo", öncü Kübalı caz müzisyeni Bebo Valdés'e saygı olarak adlandırılmıştır. ⓘ
Blok tabanlı bir editör olan yeni varsayılan editör "Gutenberg"; kullanıcıların görüntülenen içeriklerini önceki yinelemelere göre çok daha kullanıcı dostu bir şekilde değiştirmelerine olanak tanıyor. Bloklar, bir araya getirildiğinde bir web sayfasının içeriğini veya düzenini oluşturan soyut biçimlendirme birimleridir. WordPress sayfalarında oluşturulan geçmiş içerikler Klasik Blok olarak adlandırılan bloklar altında listelenir. Gutenberg'den önce, Elementor gibi WordPress eklentileri olarak kullanılabilen birkaç blok tabanlı düzenleyici vardı. Gutenberg'in yayınlanmasının ardından, Gutenberg ile bu mevcut eklentiler arasında karşılaştırmalar yapıldı. ⓘ
Klasik Editör eklentisi
Klasik Editör eklentisi, Kullanıcı tercihlerinin bir sonucu olarak oluşturuldu ve web sitesi geliştiricilerinin geçmiş eklentilerini yalnızca WordPress 4.9 ile uyumlu tutmalarına yardımcı olarak eklenti geliştiricilerine eklentilerini güncellemeleri ve 5.0 sürümüyle uyumlu hale getirmeleri için zaman tanıdı. Klasik Düzenleyici eklentisinin yüklü olması, WordPress'in WordPress 5.0 sürümüne kadar sahip olduğu "klasik" düzenleme deneyimini geri kazandırır. Klasik Editör eklentisi en az 2022 yılına kadar desteklenecektir. ⓘ
Klasik Düzenleyici eklentisi 5.000.000'dan fazla WordPress kurulumunda aktiftir. ⓘ
Güvenlik Açıkları
Yazılımda özellikle 2007, 2008 ve 2015 yıllarında birçok güvenlik sorunu ortaya çıkarılmıştır. Secunia'ya göre, Nisan 2009'da WordPress'in en yüksek derecesi "Az Kritik" olan yedi yamalanmamış güvenlik önerisi (toplam 32'den) vardı. Secunia, WordPress güvenlik açıklarının güncel bir listesini tutmaktadır. ⓘ
Ocak 2007'de, birçok yüksek profilli arama motoru optimizasyonu (SEO) blogunun yanı sıra AdSense içeren birçok düşük profilli ticari blog hedef alınmış ve bir WordPress açığı ile saldırıya uğramıştır. Proje sitesinin web sunucularından birinde bulunan ayrı bir güvenlik açığı, bir saldırganın WordPress 2.1.1'in bazı indirmelerine arka kapı şeklinde istismar edilebilir kod eklemesine izin verdi. 2.1.2 sürümü bu sorunu giderdi; o sırada yayınlanan bir danışmanlık tüm kullanıcılara hemen yükseltme yapmalarını tavsiye etti. ⓘ
Mayıs 2007'de yapılan bir araştırma, çalıştırılan WordPress bloglarının %98'inin yazılımın eski ve desteklenmeyen sürümlerini çalıştırdıkları için istismara açık olduğunu ortaya koydu. Bu sorunu kısmen hafifletmek için WordPress, 2.7 sürümünde (Aralık 2008'de yayınlandı) yazılımı güncellemeyi çok daha kolay, "tek tıklamayla" otomatik bir işlem haline getirdi. Ancak, güncelleme işlemini etkinleştirmek için gereken dosya sistemi güvenlik ayarları ek bir risk oluşturabilir. ⓘ
PHP Security Response Team'in kurucusu Stefan Esser, Haziran 2007'de verdiği bir röportajda WordPress'in güvenlik sicilini eleştirmiş ve uygulamanın mimarisinde SQL enjeksiyonu açıklarına karşı güvenli kod yazmayı gereksiz yere zorlaştıran sorunların yanı sıra diğer bazı sorunlardan bahsetmiştir. ⓘ
Haziran 2013'te, en çok indirilen 50 WordPress eklentisinden bazılarının SQL enjeksiyonu ve XSS gibi yaygın Web saldırılarına karşı savunmasız olduğu tespit edildi. İlk 10 e-ticaret eklentisi üzerinde yapılan ayrı bir inceleme, bunlardan yedisinin savunmasız olduğunu gösterdi. ⓘ
Daha iyi güvenliği teşvik etmek ve genel olarak güncelleme deneyimini kolaylaştırmak amacıyla WordPress 3.7'de otomatik arka plan güncellemeleri getirildi. ⓘ
WordPress'in bireysel kurulumları, kullanıcı numaralandırmasını önleyen, kaynakları gizleyen ve probları engelleyen güvenlik eklentileriyle korunabilir. Kullanıcılar ayrıca tüm WordPress kurulumlarını, temalarını ve eklentilerini güncel tutmak, yalnızca güvenilir temalar ve eklentiler kullanmak ve sitenin .htaccess Birçok SQL enjeksiyon saldırısını önlemek ve hassas dosyalara yetkisiz erişimi engellemek için web sunucusu tarafından destekleniyorsa yapılandırma dosyası. WordPress eklentilerini güncel tutmak özellikle önemlidir çünkü bilgisayar korsanları bir sitenin kullandığı tüm eklentileri kolayca listeleyebilir ve ardından bu eklentilere karşı herhangi bir güvenlik açığı arayan taramalar çalıştırabilir. Açıklar bulunursa, bilgisayar korsanlarının örneğin hassas bilgileri toplayan kendi dosyalarını (web kabuğu gibi) yüklemelerine izin vermek için istismar edilebilirler. ⓘ
Geliştiriciler potansiyel güvenlik açıklarını analiz etmek için WPScan, WordPress Auditor ve 0pc0deFR tarafından geliştirilen WordPress Sploit Framework gibi araçları da kullanabilirler. Bu tür araçlar CSRF, LFI, RFI, XSS, SQL enjeksiyonu ve kullanıcı numaralandırma gibi bilinen güvenlik açıklarını araştırır. Bununla birlikte, tüm güvenlik açıkları araçlar tarafından tespit edilemeyebilir, bu nedenle diğer geliştiricilerin eklentilerinin, temalarının ve diğer eklentilerinin kodunu kontrol etmeniz önerilir. ⓘ
Mart 2015'te Yoast SEO eklentisinin SQL enjeksiyonuna karşı savunmasız olduğu ve saldırganların potansiyel olarak keyfi SQL komutları yürütmesine izin verdiği bildirildi. Sorun eklentinin 1.7.4 sürümünde düzeltilmiştir. ⓘ
Ocak 2017'de Sucuri'deki güvenlik denetçileri, WordPress REST API'sinde, kimliği doğrulanmamış herhangi bir kullanıcının WordPress 4.7 veya üstünü çalıştıran bir sitedeki herhangi bir yazıyı veya sayfayı değiştirmesine olanak tanıyan bir güvenlik açığı tespit etti. Denetçiler WordPress geliştiricilerini sessizce bilgilendirdi ve altı gün içinde WordPress, sorunu gideren 4.7.2 sürümüne yüksek öncelikli bir yama yayınladı. ⓘ
WordPress 5.2'den itibaren, minimum PHP sürümü gereksinimi, 28 Ağustos 2014'te yayınlanan ve PHP Grubu tarafından desteklenmeyen ve 31 Aralık 2018'den bu yana herhangi bir güvenlik yaması almayan PHP 5.6'dır. Bu nedenle WordPress, PHP sürüm 7.3 veya daha üstünün kullanılmasını önerir. ⓘ
WordPress tabanlı web siteleri, varsayılan biçimlendirme kodlarında belirli değişiklikler olmadığında, tarayıcının emojileri doğru şekilde işleyip işleyemediğini tespit etmek için canvas öğesini kullanır. Tor Browser şu anda Canvas API'nin bu meşru kullanımı ile canvas parmak izi alma çabası arasında bir ayrım yapmadığından, web sitesinin 'HTML5 canvas görüntü verilerini ayıklamaya' çalıştığı konusunda uyarıyor. Devam eden çabalar, uygun emoji oluşturma yeteneğini kontrol etme yeteneğini korurken gizlilik savunucularını güvence altına almak için geçici çözümler aramaktadır. ⓘ
Geliştirme ve destek
Anahtar geliştiriciler
Matt Mullenweg ve Mike Little projenin kurucu ortaklarıdır. Çekirdek lider geliştiriciler arasında Helen Hou-Sandí, Dion Hulse, Mark Jaquith, Matt Mullenweg, Andrew Ozz ve Andrew Nacin bulunmaktadır. ⓘ
WordPress ayrıca, her sürümü test eden bir grup gönüllü olan WP testçileri de dahil olmak üzere topluluğu tarafından geliştirilmektedir. Gece sürümlerine, beta sürümlerine ve sürüm adaylarına erken erişimleri vardır. Hatalar özel bir posta listesinde veya projenin Trac aracında belgelenir. ⓘ
Büyük ölçüde kendisini çevreleyen topluluk tarafından geliştirilmiş olsa da WordPress, Matt Mullenweg tarafından kurulan Automattic şirketi ile yakından ilişkilidir. ⓘ
WordPress Vakfı
WordPress Vakfı, WordPress projesini desteklemek için kurulmuş kar amacı gütmeyen bir kuruluştur. Kuruluşun amacı, WordPress'in yazılım projelerine sonsuza kadar açık erişimi garanti etmektir. Bunun bir parçası olarak kuruluş WordPress, WordCamp ve ilgili ticari markaların sahibi ve yöneticisidir. Ocak 2010'da Matt Mullenweg, WordPress projesinin ticari markalarına sahip olmak ve yönetmek için organizasyonu kurdu. Daha önce - 2006'dan itibaren - Automattic, WordPress ticari markalarının kısa süreli sahibi olarak hareket ediyordu. Başından beri, daha sonra WordPress ticari markalarını 2006'da henüz var olmayan ve sonunda kurulması beklenenden daha uzun süren WordPress Vakfı'na yerleştirmeyi amaçladı. ⓘ
WordPress Fotoğraf Dizini
14 Aralık 2021'de Matt Mullenweg, State of the Word 2021 etkinliğinde WordPress Fotoğraf Dizini'ni duyurdu. WordPress projesi tarafından sürdürülen açık görüntüler için açık kaynaklı bir görüntü dizinidir. Görsel dizini, son yıllarda lisanslama koşulları kısıtlayıcı hale gelen Unsplash, Pixbaby ve Adobe Stock gibi kapalı görsel bankalarına açık bir alternatif sunmayı amaçlamaktadır. Örneğin WordPress temalarında kullanım kısıtlanmıştır. Ocak 2022'de proje gönüllü toplamaya başladı ve Şubat ayında ekip temsilcilerinin seçildiği kendi geliştirici web sitesi açıldı. ⓘ
WordCamp geliştirici ve kullanıcı konferansları
WordCamp'ler, WordPress ile ilgili her şeyi kapsayan sıradan, yerel olarak düzenlenen konferanslardır. Bu tür etkinliklerin ilki Ağustos 2006'da San Francisco'da düzenlenen ve bir gün süren WordCamp 2006'ydı ve 500'den fazla katılımcısı vardı. San Francisco dışındaki ilk WordCamp Eylül 2007'de Pekin'de düzenlendi. O zamandan bu yana dünya çapında 65 ülkede 75'ten fazla şehirde 1.022'den fazla WordCamp düzenlendi. WordCamp San Francisco 2014, WordPress geliştiricileri ve kullanıcılarının San Francisco'da gerçekleştirdiği son resmi yıllık konferanstı ve artık yerini WordCamp US'e bıraktı. İlk olarak 2013 yılında WordCamp Europe adıyla düzenlenen bölgesel WordCamp'ler, diğer coğrafi bölgelerdeki yerel topluluklarda halihazırda aktif olmayan kişileri bir araya getirmek ve katılımcılara kendi memleketlerinde kullanıcı toplulukları kurmaları için ilham vermek amacıyla düzenlenmektedir. 2019'da İskandinav bölgesi kendi WordCamp Nordic'ini düzenledi. İlk WordCamp Asia 2020'de düzenlenecekti, ancak COVID-19 pandemisi nedeniyle iptal edildi. ⓘ
Destek
WordPress'in birincil destek web sitesi WordPress.org'dur. Bu destek web sitesi hem WordPress Codex'e, WordPress için çevrimiçi kılavuza hem de WordPress bilgi ve belgeleri için canlı bir depoya ev sahipliği yapmaktadır, ve WordPress kullanıcılarından oluşan aktif bir çevrimiçi topluluk olan WordPress Forumları. ⓘ
Çekirdek geliştiriciler
- Dion Hulse
- Jon Cave
- Daryl Koopersmith ⓘ
Katkıda bulunanlar
- Michael Adams
- Nikolay Bachiyski
- Robert Deaton
- Mark Jaquith
- Donncha O'Caoimh
- Andy Skelton
- Helen Hou-Sandi ⓘ
Belgeleme ve destek
- Podz
- Lorelle ⓘ
Emekli olmuş geliştiriciler
- David House
- Alex King
- Mike Little
- Michel Valdrighi
- Owen Winkler ⓘ
Weblog'un denetimi ve yönetimi
WordPress kişilerin kendi web sunucusunda ya da paylaşılan hosting hesabında kurulmak için tasarlanmıştır. Üçüncü kişiler tarafından host edilmiş servislerden farklı olarak, weblogla ilgili her şeyi değiştirebilir ve weblogla ilgili her şeye ulaşılabilir. WordPress evdeki bilgisayarın masaüstüne, hatta bir iç ağa bile kurulabilir. ⓘ
Kurulum ve yükseltim
WordPress'in en bilinen özelliklerinden olan 5 dakikalık kurulumu, basitliği ve kullanım kolaylığı açısından çok pratik bir konumdadır. Yazılımı en son sürüme yükseltmek kolaydır ve kurulumdan daha kısa bir süre almaktadır. ⓘ