Yedikule

Yedikule ⓘ
Mahalle
Fatih
Ülke	Türkiye
Bölge	Marmara
İl	İstanbul
İlçe	Fatih
Nüfus  (2014)
• Toplam	17,445 [1]
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAS)
Posta kodu	34107
Alan kodu	212
Plaka kodu	34

Yedikule'nin 1880-1893 yılları arasındaki bir görünümü. ⓘ

Yedikule, İstanbul'un Fatih ilçesine bağlı mahallelerden biridir. Eski bir Rum semti olan Yedikule, Marmara Denizi kıyısında, Fatih'in Kocamustafapaşa ve Zeytinburnu'nun Kazlıçeşme semtleri arasında yer alır. Adını, tarihî yarımadayı çevreleyen İstanbul surlarının semtte bulunan yedi kulesinden almaktadır. ⓘ

Semtte, Bizans döneminde beş kule bulunduğu ve semtin benzer biçimde Beşkule, (Yunanca: Penta prikyor) olarak adlandırıldığı rivayet edilmektedir. İstanbul'un Türklerce ele geçirilmesinin ardından semtteki kulelere iki yeni kule daha eklenmiş ve toplam 7 kule barındıran semt bu dönemden sonra Yedikule olarak adlandırılagelmiştir. Osmanlı egemenliğinde, semtteki kuleler uzun yıllar zindan olarak kullanılmış; bu zindanlarda özellikle devlet görevlileri ve hanedan üyeleri tutulmuştur. ⓘ

Yedikule semti surların, kulelerin ve çok sayıda tarihî Osmanlı evinin yanı sıra onlarca tarihî cami ve çeşmeye de ev sahipliği yapar. Semt mimarisinde Bizans döneminden kalıntılar da gözer çarpar. Yakın zamana değin önemli bir gayrimüslim nüfus barındıran semtte Rum ve Ermeni kiliseleriyle azınlık okulları da bulunur. Özellikle Suriye İç Savaşı'ndan beri çok sayıda Orta Doğu ve Afrika'dan düzensiz göç almıştır. ⓘ

İstanbul banliyösünün Sirkeci-Halkalı hattı bu semtten geçer ve semtte aynı adlı bir de istasyon bulunur. Yedikule Hayvan Barınağı, Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi ve Yedikule Mezarlığı) semt sınırları içinde yer alır. Ayrıca 1944 yılında kurulmuş olan Yedikule GSK de semtin takımıdır. ⓘ

Yedikule ⓘ
Komşuluk
Yedikule Hisarı (görüntünün alt yarısı) ve Fatih'in hava fotoğrafı
Yedikule Yedikule'nin İstanbul'daki konumu
Koordinatlar: 40.9933525°N 28.923093°E
Ülke	Türkiye
İl	İstanbul
Bölge	Fatih
Saat dilimi	GMT +2
Alan kodu(ları)	(+90) 212

Marmaray mahalleden geçmektedir, ancak Yedikule tren istasyonu kapalıdır ve trenler mahalleye hizmet vermemektedir. ⓘ

Tarihçe

Yedikule'nin kentleşmesi 16. yüzyılda başlamış, sanayi ve tarım faaliyetleri için önemli bir merkez haline gelmiştir. Yedikule Surları (Theodosius Surları olarak da bilinir) da dikkate değer bir tarihi eserdir. Kulesi olan Yedikule Hisarı, MS 408-450 yılları arasında inşa edilmiş ve 740 İstanbul depreminden sonra onarılmıştır. ⓘ

Osmanlı dönemi

Yedikule, lahana ve marulları ile de ünlü olan ve 1500 yıldan fazla kullanılan bahçeleri, Yedikule Kent Bostanları ile tanınmıştır. Yedikule'de 1735 yılı tahrir defterlerine göre 344 bostan (Yedikule Kapısı ile Silivri Kapısı arasında uzanan "Surdibi" mevkiinde kurulan dokuz bostan dahil); 1835 tarihli bir haritaya göre ise 102 bostan bulunmaktaydı. ⓘ

Yedikule (Edirnekapı ile birlikte) mezbaha, sabun ve mum imalathaneleri ve atölyeler gibi bazı kuruluşlara da ev sahipliği yapmıştır. ⓘ

Modern zamanlar

1940-1980 yılları arasında İstanbul'da yaşanan nüfus patlamasının ardından Yedikule'nin nüfusu artmış ve bunun sonucunda Kent Bahçeleri ve sanayi alanları konut alanlarına dönüşmüştür. 1970'lerde Kent Bahçeleri'nin bazı bölümleri Otoyol 1'in inşası ve atık dolgu alanlarının oluşturulması için kullanılmıştır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Kent Bahçeleri'nin kalan kısımları için bir rehabilitasyon projesi başlatmıştır. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu bu konuda şunları söylemiştir: "Surların (Yedikule Surları) yıllardan beri gezilmemesinden utanıyorum." ⓘ

Zemin ve sismoloji

Sismik açıdan aktif büyük bir fay zonu olan Kuzey Anadolu Fayı, Marmara Denizi'nde Yedikule açıklarından geçmektedir. ⓘ

Demografi

Yedikule'de yakın zamana kadar önemli bir gayrimüslim nüfus ve okullar bulunmaktaydı. Ayrıca Rum ve Ermeni kiliseleri ve Yedikule Surp Pıgiç Hastanesi adında bir Ermeni hastanesi bulunmaktadır. Nüfusu 2019 nüfus sayımına göre 18.879'dur. ⓘ

Popüler kültürde

Kazım Koyuncu 2004 yılında Yedikule Hisarı'nda bir konser vermiştir. Yedikule geçmişte Marul Bayramı gibi tematik festivallere de ev sahipliği yapmıştır. ⓘ

Galeri

• 

  Yedikule Hisarı ("Yedi Kule Hisarı") ve İstanbul'daki Altın Kapı, Fr. Scarella c. 1685

• 

  Marmara Denizi'nden Yedikule, 19. yüzyıl sonu

• 

  2008'de Kale ⓘ

Ulaşım

Otobüs Hatları

• 80 Kazlıçeşme - Eminönü
• 80T Kazlıçeşme - Taksim ⓘ