Bürokrat

Bir Tang hanedanı yetkilisi heykeli, 7-8. yüzyıl. ⓘ

Bürokrat, bürokrasinin bir üyesidir ve herhangi bir büyüklükteki kuruluşun yönetimini oluşturabilir, ancak terim genellikle bir devlet kurumundaki kişiyi ifade eder. ⓘ

Bürokrat terimi "bureaucracy" kelimesinden türemiş olup, bu kelime de ilk olarak 18. yüzyılda bilinen Fransızca "bureaucratie" kelimesinden türemiştir. Bürokratik işler zaten yüzyıllardır yapılmaktaydı. Pakistan, Hindistan ve Bangladeş gibi ülkelerde bürokratlar, hükümet sektörünü idari düzeylerin yanı sıra bakanlık düzeylerinde de yöneten memurlar olarak bilinmekte ve ayrıca şirket sektörünü yönetim ve direktörlük düzeyinde yöneten yöneticiler olarak bilinmektedirler. ⓘ

Toplumdaki rolü

Bürokratlar, hükümette idari, işlevsel ve yönetimsel pozisyonlarda yer alarak modern toplumda çeşitli roller oynamaktadır. Posta hizmetleri, eğitim ve sağlık hizmetleri ve çeşitli düzenleyici kurumlar gibi merkezi devlet kurumları için yürürlüğe konmuş politikaların günlük olarak uygulanmasını gerçekleştirirler. ⓘ

Bürokrat türleri

Bürokratlar geldikleri sisteme, milliyete ve zamana göre farklı kategorilere ayrılabilirler.

1. Klasik - kamu işlerinde düşük bir seviyeden başlayan ve profesyonel kapasitelerinde kendi fikirlerini ifade etmek zorunda olmayan kişiler. Politika yönergelerini takip ederler ve sistem içinde artan rütbeler kazanırlar. Vergi tahsildarları, devlet muhasebecileri, polis memurları, itfaiyeciler ve askeri personel klasik bürokratlara örnektir.
2. Amerikan bürokratları - bunlar diğer türlerden farklıdır çünkü cumhuriyetçi bir hükümet biçimi içinde çalışırlar ve siyasi kültür geleneksel olarak güçlerini sınırlamaya çalışır.
3. "Mandarin bürokratlar" olarak da adlandırılan Çinli bürokratlar - Mandarinler MS 605'ten 1905'e kadar önemliydi. Zhou hanedanlığı Çinli bürokratların en eski kaydıdır. Her rütbenin bir alt rütbeden daha fazla güce sahip olduğu 9 rütbeli bir sistem vardı. Bu bürokrat tipi Qing hanedanlığına kadar devam etti. 1905'ten sonra Mandarinlerin yerini modern devlet memurları aldı. 1949'da Komünist Parti Çin'i ele geçirdi ve onların teorisine göre tüm insanlar hükümet için çalışan bürokratlardı.
4. Avrupalılar, Çince'de devlet memuru anlamına gelen "Mandarinler" kelimesiyle anılmaya başlandı. Bölgedeki birçok farklı hükümet, sürekli değişim ve ilerleme ve üst sınıfın görece özgürlüğü nedeniyle bürokrasi Avrupa'da pek tutmadı. Aydınlanma döneminde Konfüçyüsçü metinlerin çevrilmesiyle birlikte, meritokrasi kavramı Batı'daki entelektüellere ulaşmış ve onlar da bunu Avrupa'nın geleneksel ancien rejimine bir alternatif olarak görmüşlerdir. Voltaire ve François Quesnay bu fikir hakkında olumlu yazılar yazmış, Voltaire Çinlilerin "ahlak bilimini mükemmelleştirdiğini" iddia etmiş, Quesnay ise Çinlileri örnek alan bir ekonomik ve siyasi sistemi savunmuştur. Majestelerinin Kamu Hizmeti'nin sistematik, meritokratik bir kamu hizmeti bürokrasisi olarak uygulanması, eski Çin imparatorluk sınavından etkilenen 1854 tarihli Northcote-Trevelyan Raporu'nu takip etti. Bu sistem, Northcote-Trevelyan Raporu'nun önerisi temelinde Çin'in imparatorluk sınav sistemi ve bürokrasisi örnek alınarak modellenmiştir. İngiltere'nin Çin'in Guangzhou kentindeki konsolosu Thomas Taylor Meadows, 1847'de yayınlanan Çin Hükümeti ve Halkı Üzerine Karamsar Notlar adlı eserinde, "Çin imparatorluğunun uzun sürmesini sadece ve sadece yetenekli ve liyakatli kişilerin terfi ettirilmesinden oluşan iyi bir hükümete borçlu olduğunu" ve İngilizlerin kurumu meritokratik hale getirerek kamu hizmetlerinde reform yapmaları gerektiğini savunmuştur. Ancak 1958'de Avrupa Birliği'nin kurulmasının ardından, böylesine büyük ve çeşitli bir topluluğu organize etmek ve yönetmek için Bürokratın işi son derece önemli hale geldi. Eurokrat terimi 1961 yılında, o dönemde gazeteci olan Richard Mayne tarafından ortaya atılmıştır. Bir Eurokrat, Avrupa Birliği'nin bir bürokratıdır.
5. Modern Bürokrat - Bürokratlar 20. yüzyılın ikinci yarısı boyunca giderek daha olumsuz bir itibar kazandılar. Nüfus arttıkça bürokratik sistemlerin çalışması zorlaşır, çünkü genellikle çok fazla evrak işi gerektirir, bu da işlem sürelerini uzatır ve sonunda yönetilmesi neredeyse imkansız hale gelir. Dijital çağ ve internet bürokratlarda devrim yaratmıştır ve modern bürokrat eskisinden farklı bir beceri setine sahiptir. Ayrıca internet, sosyal medya ve yandaş gazetecilik nedeniyle Polis Teşkilatı gibi bazı Bürokratik kurumların yolsuzluk seviyelerini düşürmektedir. ⓘ

Bürokratların nitelikleri

Alman sosyolog Max Weber bürokratik memuru şu şekilde tanımlamıştır:

• Kişisel olarak özgürdürler ve konumlarına davranış temelinde atanırlar.
• Kendilerine devredilen yetkiyi kişisel olmayan kurallara uygun olarak kullanırlar ve sadakatleri resmi görevlerini sadakatle yerine getirmeleri içindir.
• Atanmaları ve işe yerleştirilmeleri teknik niteliklerine bağlıdır.
• İdari işleri tam zamanlı bir meslektir.
• Çalışmaları düzenli bir maaşla ve ömür boyu sürecek bir kariyerde ilerleme imkanıyla ödüllendirilir.
• Muhakemelerini ve becerilerini kullanmalıdırlar, ancak görevleri bunları daha yüksek bir makamın hizmetine sunmaktır. Nihayetinde sadece verilen görevlerin tarafsız bir şekilde yerine getirilmesinden sorumludurlar ve resmi görevlerine ters düşmesi halinde kişisel muhakemelerini feda etmelidirler.
• Bürokratik kontrol, performansı yönlendirmek için kuralların, yönetmeliklerin ve resmi otoritenin kullanılmasıdır. Davranış ve sonuçları düzenlemek için bütçeler, istatistiksel raporlar ve performans değerlendirmeleri gibi şeyleri içerir. ⓘ

Daha sonra ABD Başkanı olan Woodrow Wilson, bir akademisyen olarak 1887 tarihli The Study of Administration (Yönetim Çalışması) adlı makalesinde bunu itiraf etmiştir:

Ancak burada önerdiğim çalışmaların sonucunda otoriter, liberal olmayan bir resmiyetçilik yaratılmasından korkmak, üzerinde en çok ısrar etmek istediğim ilkeyi tamamen gözden kaçırmak anlamına gelir. Bu ilke, Birleşik Devletler'deki yönetimin her noktada kamuoyuna karşı duyarlı olması gerektiğidir. Her halükarda, iyi niyetle görev yapan, iyi eğitimli memurlardan oluşan bir yapıya sahip olmamız gerekir: bu açık bir iş gerekliliğidir. Ancak böyle bir organın Amerikan karşıtı bir şey olacağı endişesi, sorulduğu anda ortadan kalkar. İyi halden ne anlaşılmalıdır? Çünkü bu soru açıkça kendi cevabını içinde taşımaktadır. Hizmet ettikleri hükümetin politikasına istikrarlı ve yürekten bağlılık iyi davranış teşkil edecektir. Bu politikada hiçbir resmiyet lekesi olmayacaktır. Bu politika daimi memurların değil, kamuoyuna karşı sorumluluğu doğrudan ve kaçınılmaz olan devlet adamlarının eseri olacaktır. Bürokrasi ancak devletin tüm hizmetlerinin halkın ortak siyasi yaşamından, amirlerinden olduğu kadar rütbelilerinden de uzaklaştırıldığı yerde var olabilir. Güdüleri, amaçları, politikası, standartları bürokratik olmalıdır. Tüm daire başkanlarımızın yapması gerektiği gibi, halka gerçekten hizmet eden bir daire başkanının emrinde görev yapan memurların küstahça dışlayıcılığına ve keyfiliğine dair herhangi bir örnek göstermek zor olacaktır. Öte yandan, Stein'ın Prusya'daki etkisi gibi, gerçek kamu ruhuyla dolu bir devlet adamının liderliğinin kibirli ve göstermelik büroları adil hükümetin kamu ruhlu araçlarına dönüştürdüğü başka örnekler sunmak kolay olacaktır. ⓘ

Etimoloji

Bürokrat terimi "bureaucracy" kelimesinden türemiştir, bu kelime ise ilk olarak 18. yüzyılda bilinen Fransızca "bureaucratie" kelimesinden türemiştir.Kelimenin ilk olarak 1745 yılında Fransız fizyokrat ve dönemin ticaret bakanı Vincent de Gournay tarafından kullanıldığı konusunda görüş birliği vardır. Latince ofis ve memurlar anlamındaki “Burrus” kökü ile güç anlamındaki “Cratie” ekinin birleşiminden meydana gelmektedir. Eski Fransızca' da “la bure” koyu renk kumaş anlamına gelmektedir. Kavramın etimolojik kökeni de bu anlamıyla uyum içindedir. Zira kamu hizmetini görmekle mükellef olan memurlar o dönemde siyah bir bezle örtülü masanın arkasında oturmaktaydılar ⓘ

Popüler kültürde bürokratlar

• Brazil (film)
• Yaşamak (film, 1952)
• Spin City
• Dava (Kafka romanı) ⓘ