Hammadde

bilgipedi.com.tr sitesinden
Kömür pek çok alanda kullanılan yaygın bir ham maddedir.

Ham madde, endüstride bir ürün ya da yapının elde edilmesinde kullanılan gerekli bileşenlerin işlenip elde edilmesinden önceki durumudur. Bu terim çoğu zaman doğadan elde edilen ve henüz işlenmemiş ya da çok az işlem görmüş maddeleri belirtmek için kullanılır. Demir cevheri, kereste, ham petrol ham maddeye örnek olabilecek materyallerdir.

Ham maddeler sonsuz değildir ve kendilerini yenileyip yenileyememelerine göre iki başlık altında toplanırlar. Kendilerini yenileme yetisi olmayan ham maddeler genelde doğadan elde edilenlerdir. Uranyum, fosfatlar, demir, bakır, altın gibi madenler ve kömür, petrol, doğalgaz gibi fosil yakıtlar bu gruba girerler. Bunlar, belirli bir zaman dilimi içinde yeryüzünün kendi içinde oluşumuşlardır ve tükendiklerinde tekrar oluşmaları yine uzun zaman alacaktır.

Pamuk, keten, hindistan cevizi ve deri gibi çok çeşitli kendini yenileyebilen ham maddelerin ise devamlılığının sağlanması için temiz bir çevre gereklidir. Bir ülkenin ekonomisinde ham madde kaynaklarına sahip olmak ya da bu kaynaklara yakın bir noktada olmak en önemli özelliklerdendir. Petrol yatakları üzerinde kurulan ülkeler ve çok çeşitli bitki örtülerinin bulunduğu ekvatoral kuşak ülkeleri bu ham maddeleri pazarlayarak ekonomilerini canlı tutmaktadır.

Kuzey Vancouver, BC'deki limanda bir gemiye yüklenmeye hazır kükürt
Kauçuk ağacından toplanan lateks

Hammadde, işlenmemiş malzeme veya birincil emtia olarak da bilinen hammadde, mal, mamul mal, enerji veya gelecekteki mamul ürünler için hammadde olan ara malzemeler üretmek için kullanılan temel bir malzemedir. Hammadde terimi, bu malzemelerin darboğaz varlıklar olduğunu ve diğer ürünleri üretmek için gerekli olduğunu ifade eder.

Ham madde terimi, işlenmemiş veya asgari düzeyde işlenmiş durumdaki malzemeleri ifade eder; örneğin, ham lateks, ham petrol, pamuk, kömür, ham biyokütle, demir cevheri, hava, tomruk, su veya "doğal haliyle veya önemli miktarlarda uluslararası pazarlamaya hazırlamak için gerekli dönüşümden geçmiş herhangi bir tarım, ormancılık, balıkçılık veya mineral ürünü". İkincil hammadde terimi, geri dönüştürülmüş ve üretken malzeme olarak tekrar kullanıma sokulmuş atık malzemeyi ifade eder.

Seramik

Çömlekçilik dünyanın birçok farklı noktasında ortaya çıkmış olsa da, en çok Neolitik Devrim ile gün ışığına çıktığı kesindir. Bunun en önemli nedeni, ilk tarımcıların ihtiyaç fazlası malzemelerini depolama ve taşıma kabiliyetidir. Her ne kadar çoğu küp ve çömlek ateşte pişirilmiş kilden yapılmış seramikler olsa da, Neolitik topluluklar bu tür malzemeleri pişirerek suyun büyük bir kısmını uzaklaştırıp çok sağlam ve sert malzemeler elde edebilecekleri fırınlar yaratmışlardır. Bereketli Hilal'deki Dicle ve Fırat nehirlerinin kıyılarında kil bulunmasaydı, bu tür fırınların bölgedeki insanlar tarafından üretilmesi imkânsız olurdu. Bu fırınları kullanarak metalürji süreci, Bronz ve Demir Çağları'na gelindiğinde orada yaşayan insanlar için mümkün olmuştur.

Metalik

Endüstriyel amaçlarla kullanılan birçok ham metalik malzeme öncelikle işlenerek kullanılabilir hale getirilmelidir. Metalik cevherler ilk olarak kırma, kavurma, manyetik ayırma, flotasyon ve liç işlemlerinin bir kombinasyonu ile işlenerek dökümhanede kullanıma uygun hale getirilir. Dökümhaneler daha sonra cevheri eriterek, belirli özellikleri iyileştirmek için diğer malzemelerle alaşım haline getirilebilecek kullanılabilir metale dönüştürür. Dünya genelinde yaygın olarak bulunan bir metalik hammadde demirdir ve nikel ile birleştirildiğinde bu malzeme Dünya'nın iç ve dış çekirdeğindeki malzemenin %35'inden fazlasını oluşturur. M.Ö. 4000 gibi erken bir tarihte kullanılmaya başlanan demir meteorik demir olarak adlandırılıyordu ve Dünya'nın yüzeyinde bulunuyordu. Bu demir türü, insanlar ortaya çıkmadan önce Dünya'ya çarpan meteorlardan geliyordu ve çok sınırlı miktarda bulunuyordu. Bu tür, Dünya'daki demirin çoğundan farklıdır, çünkü Dünya'daki demir o dönemdeki insanların kazabileceğinden çok daha derindeydi. Meteorik demirin nikel içeriği ısıtılmasına gerek bırakmıyordu ve bunun yerine dövülerek alet ve silahlara dönüştürülüyordu.

Vyasanakere Demir Cevheri Madeni

Demir cevheri

Demir cevheri çok çeşitli şekillerde ve kaynaklarda bulunabilir. Günümüzde demir cevherinin başlıca formları Hematit ve Manyetittir. Demir cevheri dünyanın her yerinde bulunabilmekle birlikte, yalnızca milyonlarca ton mertebesindeki yataklar endüstriyel amaçlarla işlenmektedir. Demir cevherinin en büyük beş ihracatçısı Avustralya, Brezilya, Güney Afrika, Kanada ve Ukrayna'dır. Demir cevherinin ilk kaynaklarından biri bataklık demiridir. Bataklık demiri, dağların eteklerindeki turba bataklıklarının altında oluşan bezelye büyüklüğündeki nodüller şeklindedir.

Hammadde çatışmaları

Bol miktarda hammaddeye ve az ekonomik gelişmeye sahip yerlerde genellikle "Hollanda hastalığı" ya da "kaynak laneti" olarak bilinen ve bir ülkenin ekonomisi, yönetim şekli nedeniyle ağırlıklı olarak ihracata dayandığında ortaya çıkan bir olgu görülür. Demokratik Kongo Cumhuriyeti buna bir örnektir.

Hammaddeler insan olmayanlar tarafından da kullanılmaktadır, örneğin kuşların yuva yapmak için buluntu nesneler ve dallar kullanması gibi.