Mezar

bilgipedi.com.tr sitesinden
İçinde bir tabut ile mezar

Mezar ya da kabir, ölen birinin ya da bir hayvanın gömülü olduğu yer (kabir, sin, makber, gömüt) anlamına gelir. Bazı toplumlarda ölüler yakılırken İslam, Hristiyanlık ve Musevilik gibi tek tanrılı dinlerde ölülerin mezar içinde diğer hayata geçmek için beklediğine inanılır. Tarihte büyük devlet yöneticileri için anıt mezarlar yapılmıştır. Mısır'daki piramitler ve Tac Mahal bunlardan bazılarıdır. Mezarların topluca bulunduğu alana mezarlık denir.

İslamiyette ölüler genellikle kefenle toprağın altına gömülürken, isteğe bağlı olarak tabutla da gömülebilmektedir, Museviler kefene sardıkları ölüyü tabuta koyarak toprağa gömerler. Yalnız her iki inanç grubunda da bu tabutların ahşap ve tahta ürünlerinden yapılmasına, metal kısım içermemesine ve dolayısıyla bedenin doğal çürüme sürecini yavaşlatarak toprakla buluşmasını engellememesine özen gösterilir. Eğer bir Müslüman cenazesi toprağa tabutla beraber indirilecekse tabutun kapağı hafif aralık bırakılır ve tabutun içerisine de bir miktar toprak serpiştirilir.

Hristiyan inancında da toprağa gömülme esas defin şekli olsa da cesedin krematoryumda yakılmasına günümüzde Ortodoks Kilisesi haricinde birçok mezhepte izin verilmektedir. Yine çoğu Hristiyan mezarları, toprağa gömülü olarak yer altında bulunsa da tabutun yer yüzeyinden yüksekte bulunduğu mozole tarzında mezar odaları da kullanılmaktadır ve bu mozoleler genellikle tüm aile bireylerini alacak şekilde inşa edilmektedir.

İslam ve Musevilik inançlarında defin edilecek ölünün tahnit edilmesine cesedin toprakla buluşup ayrışmasını engelleyeceği için karşı çıkılır, fakat Hristiyanlık dinine mensup ölüler, tahnit edilebilir ve definden önce ölüye kozmetik uygulanabilir.

Mezarların genellikle baş tarafında isim-doğum tarihi-ölüm tarihinin yazılı olduğu bir tahta parçası ya da bir taş bulunur. Bazı kültürlerde isim-doğum tarihi gibi yazılar haricinde, ölünün hayattayken çok sevdiği şeylerin çizimleri de bulunabilir.

Ölü, mezara çoğunlukla yatay olarak konulur, ancak bazı kültürler ölülerini toprağa dik gömerler. Yine bazı kültürlerde bir mezarın içinde sadece bir adet ölü bulunabiliyorken evli çiftler, ranzaya benzeyen mezar tasarımları sayesinde aynı mezarda yatabilir.

Madagaskar adasında Famadihani festivalinde ölüler bir törenle her beş senede bir mezarlarından çıkarılır, kemikler yıkanır, sonra ailece bir araya gelinen bu törende oturulup köyde son zamanlarda olan bitenler onların da haberi olsun diye orada anlatılır.

Steinbeck ailesinin Salinas mezarlığındaki Hamilton arsasında bulunan mezarları
Evros, Yunanistan'da çivili haç bulunan mezar
İsveç Kraliçesi Catherine Månsdotter'in Finlandiya'nın Turku kentindeki Turku Katedrali'nde bulunan mezarı

Mezar, bir cenazeden sonra ölü bir bedenin (tipik olarak bir insana ait olsa da bazen bir hayvana ait olabilir) gömüldüğü veya defnedildiği yerdir. Mezarlar genellikle mezarlık veya mezarlık gibi defin amacıyla ayrılmış özel alanlarda bulunur.

Bir mezarın, içinde bulunan cesedin durumu ve cesetle birlikte bulunan nesneler gibi bazı ayrıntıları, arkeologlara cesedin ölümünden önce nasıl yaşamış olabileceği, yaşadığı zaman dilimi ve parçası olduğu kültür hakkında bilgi sağlayabilir.

Bazı dinlerde ruhun hayatta kalabilmesi için cesedin yakılması ya da krematoryuma gönderilmesi gerektiğine inanılır; diğerlerinde ise cesedin tamamen çürümesinin ruhun geri kalanı için önemli olduğu düşünülür (bkz. yas).

Açıklama

Bir mezarın resmi kullanımı, ilgili terminolojiyle birlikte birkaç adımı içerir.

Mezar kesimi

Mezarı oluşturan kazı. Kazılar, sığ bir kazıma işleminden üst toprağın kaldırılmasına, tonoz ya da mezar odası inşa edilecekse 6 fit (1,8 metre) ya da daha fazla derinliğe kadar değişir. Bununla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki modern mezarların çoğu sadece 4 fit derinliğindedir, çünkü tabut, bir göçüğü önlemek, mezarın üzerinden geçilebilecek kadar sağlam olmasını sağlamak ve bir sel durumunda yüzmeyi önlemek için beton bir kutuya (bkz. mezar kasası) yerleştirilir.

Kazılan toprak

Mezar kazılırken çıkarılan malzeme. Genellikle dolgu için mezarın yakınına yığılır ve daha sonra üzerini örtmek için mezara geri gönderilir. Kazı yapıldığında toprak sıkıştığından ve gömü tarafından yer işgal edildiğinden, tüm toprak hacmi çukura geri sığmaz, bu nedenle genellikle kalan toprağa dair kanıtlar bulunur. Mezarlıklarda bu, orijinal zemin yüzeyinin üzerinde kalın bir toprak tabakası şeklinde olabilir.

Gömme ya da defnetme

Ceset bir tabut veya başka bir kap içine, çok çeşitli pozisyonlarda, tek başına veya çoklu gömü şeklinde, merhumun kişisel eşyaları ile birlikte veya bunlar olmadan yerleştirilebilir.

Mezar kasası

Tonoz, cesedi almak için mezarın içine inşa edilen bir yapıdır. Kalıntıların ezilmesini önlemek, aile mezarlığı gibi çoklu gömülere izin vermek, kalıntıların bir kemikliğe nakledilmek üzere alınmasını sağlamak ya da bir anıt oluşturmak için kullanılabilir.

Mezar dolgusu

Defin işleminin ardından mezar çukuruna geri dönen toprak. Bu malzeme, orijinal kazıdan ve önceki alan kullanımından elde edilen eserler, kasıtlı olarak yerleştirilmiş eşyalar veya eserler ya da daha sonraki malzemeleri içerebilir. Dolgu zeminle aynı seviyede bırakılabilir ya da tümsek şeklinde olabilir.

Anıt veya işaretleyici

Mezar taşları en iyi bilinenleridir, ancak dekoratif kenarlar, ayak taşları, eşyaları desteklemek için direkler, sağlam bir kaplama veya diğer seçeneklerle desteklenebilirler.

Mezarlıklar ve mezarlıklar

Varengeville-sur-Mer, Fransa'daki Mezarlık
Slovakya, Bratislava'daki Yahudi anıtının içi (solda haham Chatam Sofer'in mezarı ile birlikte).
Alanya'daki "Sahide" mezarı

Mezarlıklar genellikle ilgili ibadet yerinin inşasıyla aynı zamanda kurulmuştur (8. yüzyıldan 14. yüzyıla kadar uzanabilir) ve genellikle ibadet yerinin içine ya da altına gömülmeyi göze alamayan aileler tarafından kullanılmıştır. Çoğu kültürde çok zengin, önemli mesleklere sahip, soylu ya da başka herhangi bir yüksek sosyal statüye sahip kişiler genellikle ilgili ibadethanenin içinde ya da altında, ölen kişinin adı, ölüm tarihi ve diğer biyografik bilgilerin belirtildiği bireysel mahzenlere gömülürdü. Avrupa'da buna genellikle aile armalarının bir tasviri de eşlik ederdi.

Daha sonraları mezarlıkların yerini mezarlıklar almıştır.

Dilde

  • Mezarında dönmek, aşırı düzeyde bir şoku veya yoğun bir şaşkınlığı tanımlamak için kullanılan bir deyimdir ve ölmüş bir kişinin vekil duygusu olarak ifade edilir.