Tentürdiyot
 Eski Sovyetler Birliği'nden çeşitli tentürdiyot şişeleri | |
| Klinik veriler | |
|---|---|
| AHFS/Drugs.com | Monografi |
| Hamilelik Kategori |
|
| Güzergahları YÖNETİM | Güncel |
| ATCvet kodu |
|
| Tanımlayıcılar | |
IUPAC adı
| |
| CAS Numarası | |
| PubChem CID | |
| DrugBank | |
| UNII | |
| Kimyasal ve fiziksel veriler | |
| Formül | I2 |
İyot tentürü, iyot tentürü veya zayıf iyot çözeltisi bir antiseptiktir. Genellikle etanol ve su karışımında çözülmüş potasyum iyodür veya sodyum iyodür ile birlikte %2 ila %7 elementel iyottur. Tentür solüsyonları alkolün varlığı ile karakterize edilir. 1908'den itibaren cerrah Antonio Grossich tarafından ameliyat öncesi cilt hazırlığında kullanılmıştır. ⓘ
Birleşik Krallık'ta, cilt sterilizasyonu için iyot solüsyonunun geliştirilmesine Lionel Stretton öncülük etmiştir. British Medical Journal, 1909'da Kidderminster Reviri'nde yaptığı çalışmanın ayrıntılarını yayınladı. Stretton, Grossich tarafından kullanılandan çok daha zayıf bir solüsyon kullanmıştır. 1915'te Grossich'in Liquor Iodi Fortis'e benzer bir sıvı kullandığını ve tüm dünyada kullanılmaya başlanan Tentürdiyot BP yöntemini Stretton'un ortaya attığını iddia etmiştir. ⓘ
Tentürdiyot, yaraların nikotik ve bakteriyel cilt enfeksiyonlarının antisepsisinde, yaraların mikrop kapmasının önüne geçmek için sürülen iyotlu tentür. ⓘ
Tentürdiyot, deride mevcut bakterilerin %99.88'ni azaltır. Derinin dezenfeksiyonundan sonra yaklaşık 4 saat 40 dakika süre ile asepsisini sağlar. Gram-negatif bakteriler ile kontamine olmuş ellere uygulandığında, kısa sürede dezenfeksiyon sağlanır. Iyot %2, Sodyum iyodür %2,5 içerir. Çözücü olarak saf etil alkol kullanılır. ⓘ
USP formülleri
USP İyot Tentürü, ABD Ulusal Formülerinde (NF) her 100 mL'de 1,8 ila 2,2 gram elemental iyot ve 2,1 ila 2,6 gram sodyum iyodür içerecek şekilde tanımlanmıştır. Alkol 50 mL'dir ve bakiye saflaştırılmış sudur. Bu "%2 serbest iyot" çözeltisi 0,08 mol/L I2 içerir, bu da 0,05 mL damla başına yaklaşık 1 mg serbest iyot sağlar. "%2 serbest iyot" tanımı sodyum/potasyum iyodür miktarına değil elementel iyot miktarına dayanmaktadır. ⓘ
USP Kuvvetli İyot Tentürü, NF'de her 100 mL'de 6,8 ila 7,5 gram iyot ve 4,7 ila 5,5 gram potasyum iyodür içerecek şekilde tanımlanmıştır. Saflaştırılmış su 50 mL'dir ve bakiye alkoldür. Bu %7'lik tentür çözeltisi USP %2'lik tentürden yaklaşık 3,5 kat daha konsantredir. ⓘ
Lugol iyodunda olduğu gibi, iyodürün çözeltideki rolü elemental iyodun çözünürlüğünü, onu çözünür triiyodür anyonu I3-'e dönüştürerek artırmaktır. Bununla birlikte, iyot etanolde orta derecede çözünürlüğe sahip olduğundan, bu çözücü tarafından doğrudan da desteklenir. Buna karşın Lugol iyodunda alkol yoktur ve elementel iyodun iki katı potasyum iyodür kütlesine sahiptir. İyot tentüründeki alkol içeriği Alcock, Roscoe - Schorlemmer ve Thurston - Thurston yöntemleriyle belirlenebilir. ⓘ
Kullanım Şekli
Her iki USP çözeltisi de suyu dezenfekte etmek için gerekenden daha büyük miktarlarda alındığında orta derecede toksik olan elemental iyot içerdiğinden, iyot tentürü "sadece harici kullanım için" etiketiyle satılmakta ve öncelikle dezenfektan olarak kullanılmaktadır. ⓘ
Tentürdiyot genellikle acil durum kitlerinde bulunur ve hem yaraları dezenfekte etmek hem de içme suyunu sterilize etmek için kullanılır. Bu amaç için alkol çözeltisi istenmediğinde, potasyum iyodür çözeltisi içinde sulu bir iyot çözeltisi olan alkolsüz Lugol iyotu veya bir PVPI çözeltisi olan povidon-iyot (marka isimleri Wokadine, Betadine) kullanılabilir. ⓘ
Dezenfektan olarak şüpheli içme suyuna az miktarda eklenebilir (tipik olarak litre başına 5 mg serbest iyot veya 5 damla %2 tentür). Bu işlem bakteri ve virüslere karşı etkili olsa da Cryptosporidium ve Giardia gibi protozoan parazitlere karşı koruma sağlamaz. ⓘ
İyot çözeltisi, meyve ve sebzelerin yüzeyini bakteri ve virüslere karşı sterilize etmek için kullanılır. Sanitizasyon için yaygın konsantrasyon 1 dakika boyunca 25 ppm iyodofordur. Bununla birlikte, etkinlik, çözeltinin yarıklara nüfuz edip etmediğine ve kirin ilk başta etkili bir şekilde çıkarılıp çıkarılmadığına bağlıdır. Protozoan parazitlerin oositleri öldürülmeyecektir ve bakteri sporlarının öldürüleceği de şüphelidir. İyot çözeltilerinin dışkı ile kirlenmiş salata, meyve veya sebzeleri sanitize veya dezenfekte edebileceği düşünülmemelidir. ⓘ
İyot tentürü sadece besinsel iyot için önerilen bir kaynak değildir. Besinsel iyot, vücudun kolayca tiroid hormonuna dönüştürebileceği daha az toksik iyodür (bkz. SSKI) veya iyodat tuzları şeklinde daha iyi sağlanır. ⓘ
Bununla birlikte, su dezenfektanı olarak kullanılan tentürdiyot içindeki iyodür, litre veya litre başına önerilen günlük iyot miktarının 30 veya daha fazla katı kadar yeterli besinsel iyot sağlar. Tentür veya Lugol'un cilde uygulanması da iyodun bir kısmının emilmesine ve biyoyararlanımına neden olur. Bu yöntem, bir nükleer kazada radyoaktif iyot-131'in aşırı alımını önlemeye yardımcı olmak için tiroidi iyotla doyurmak için kullanılabilir. ⓘ
Aşırı iyot hassasiyeti ve non-toksik guatrlı hastalarda kullanılmamalıdır. Hasarlı deri yüzeyine direkt olarak uygulanmamalıdır. Bu durumda yarada aşırı iyot absorbsiyonu olabilir. ⓘ
Cildin yara dezenfeksiyonunda ve tedavisinde, ameliyat sahasının hazırlanmasında, jinekolojik muayene ve doğum sırasında, ürolojide, mesane yıkanmasında, genel cerrahide intraoperatif periton yıkanmasında, biyopsi, ponksiyon, enjeksiyon ve kan alma işlemlerinde, yara tedavisinde, mukoza dezenfeksiyonunda, ağızdaki aft tedavisinde, yanık tedavisinde, pyoderma, mikotik ve bakterilere ait enfeksiyonlarda, superenfekte dermatozlarda, göğüs ve kalp cerrahisinde mediastinid tedavisinde, ortopedide osteomyelit lokal enfeksiyonun tedavisinde ve fistüllerde, alçı yerinin hazırlanmasında ve cerrahi el dezenfeksiyonunda kullanılır. Tentürdiyot aşırı tahriş edici bir madde olduğu için günümüzde artık kullanılmamaktadır (örneğin ilk yardım çantalarından kaldırılmıştır). Onun yerine etkili, daha az tahriş edici ve dokulara daha az zarar veren "Polivinilpirolidon iyot" isimli madde kullanılmaktadır. ⓘ
Uyarılar
Göze değdirilmemelidir. Büyük bir deri hasarı varsa kullanmadan sakınmalıdır, yara yerinden fazlaca emilebilir. Yenidoğanlar, süt çocukları, gebeler ve tiroid hastalarında uzun süre kullanılmamalıdır. Katı iken deriyi parçalama etkisi vardır. Özellikle ileri derece yanıklarda kullanılması da zararlıdır. Kullanmakta olduğunuz bir ilaç varsa mutlaka doktorunuza danışılmalıdır. ⓘ
İlaç etkileşimleri
Tiroid fonksiyon testlerini bozabilir. ⓘ
Yan etkileri
Nadir olarak iyoda karşı bazı kişilerde iyoda aşırı duyarlılık oluşabilir. Bunun belirtileri yüksek ateş ve ciltte yaygın kızarıklıklardır. ⓘ
 | Eczacılık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. ⓘ |