Şrek
| Shrek ⓘ | |
|---|---|
.jpg) Teatral sürüm posteri | |
| Yönetmen |
|
| Tarafından yazıldı |
|
| Buna göre | Şrek! tarafından William Steig |
| Tarafından üretilmiştir |
|
| Oyuncular |
|
| Düzenleyen | Sim Evan-Jones |
| Müzik tarafından |
|
Üretim şirketler |
|
| Tarafından dağıtıldı | DreamWorks Pictures |
Çıkış tarihleri |
|
Çalışma süresi | 90 dakika |
| Ülke | Birleşik Devletler |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | 60 milyon dolar |
| Gişe | 487,9 milyon dolar |
Shrek, William Steig'in 1990 tarihli aynı adlı resimli kitabından uyarlanan 2001 yapımı bir Amerikan bilgisayar animasyon komedi filmidir. Shrek serisinin ilk filmidir. Ted Elliott, Terry Rossio, Joe Stillman ve Roger S. H. Schulman tarafından yazılan senaryodan Andrew Adamson ve Vicky Jenson'ın ilk yönetmenlik denemelerinde yönettiği filmin başrollerinde Mike Myers, Eddie Murphy, Cameron Diaz ve John Lithgow yer alıyor. Filmde, dev Shrek (Myers) bataklığını Lord Farquaad (Lithgow) tarafından sürgün edilen masal yaratıkları tarafından istila edilmiş bulur. Eşek'in (Murphy) yardımıyla Shrek, Farquaad'ın bataklığını geri kazanması için Prenses Fiona'yı (Diaz) kurtarmayı kabul eder. ⓘ
Steig'in kitabının haklarını 1991'de satın alan Steven Spielberg, geleneksel animasyon film uyarlaması yapmak istedi ancak John H. Williams onu projeyi 1994'te yeni kurulan DreamWorks'e götürmeye ikna etti. Jeffrey Katzenberg, Williams ve Aron Warner ile birlikte, stüdyonun Spielberg'den hakları satın almasının hemen ardından 1995 yılında Shrek'in geliştirilmesine başladı. Chris Farley baş karakterin sesi olarak seçildi ve gerekli diyalogların çoğunu kaydetti, ancak film üzerindeki çalışması bitmeden 1997'de öldü; Myers onun yerine işe alındı ve Shrek'e ikonik İskoç aksanını verdi. Filmin başlangıçta hareket yakalama tekniğiyle çekilmesi planlanmıştı, ancak kötü test sonuçlarının ardından stüdyo son bilgisayar animasyonunu tamamlaması için Pacific Data Images'ı işe aldı. Shrek, başta animasyon Disney filmleri olmak üzere diğer masal uyarlamalarının parodisini yapar. ⓘ
Shrek'in prömiyeri 2001 Cannes Film Festivali'nde yapıldı ve Altın Palmiye için yarışarak Disney'in Peter Pan (1953) filminden bu yana bu ödüle layık görülen ilk animasyon filmi oldu. Film 18 Mayıs 2001'de DreamWorks Pictures tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde gösterime girdi ve dünya çapında 487 milyon doların üzerinde hasılat elde ederek 2001 yılının en çok hasılat yapan dördüncü filmi oldu. Eleştirmenler tarafından animasyonu, ses performansları, müzikleri, senaryosu ve mizahıyla hem yetişkinlere hem de çocuklara hitap ettiği belirtilerek övgüyle karşılandı. Shrek, En İyi Uyarlama Senaryo dalında Akademi Ödülü'ne aday gösterildi ve En İyi Animasyon Filmi dalında ödülü kazandı. İngiliz Film ve Televizyon Sanatları Akademisi'nde (BAFTA) altı adaylık kazandı ve En İyi Uyarlama Senaryo ödülünü kazandı. ⓘ
Filmin başarısı DreamWorks Animation'ın uzun metrajlı bilgisayar animasyonunda Pixar'a rakip olmasına yardımcı oldu. Shrek 2 (2004), Shrek the Third (2007) ve Shrek Forever After (2010) olmak üzere üç devam filminin yanı sıra bir spin-off filmi ve Shrek serisindeki diğer yapımlar gösterime girdi. Ayrıca 2000'li yılların en etkili animasyon filmlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Shrek, 2020 yılında Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi veya estetik açıdan önemli" bulunarak Ulusal Film Sicili'nde korunmak üzere seçildi. Beşinci film planları iptal edildi ve daha sonra 2016'da yeniden canlandırıldı, ancak o zamandan beri durdu ve henüz üretime başlamadı. ⓘ
Şrek karakteri güreşçi Maurice Tillet'den ilham alınarak yaratılmıştır. ⓘ
Türkçe sürümünde Şrek'i Okan Bayülgen, Fiona'yı Oya Prosçiler ve Eşek'i ise Mehmet Ali Erbil seslendirdi. ⓘ
Konu
Shrek, bataklığının yalnızlığını seven, anti-sosyal ve son derece kuralcı bir yeşil devdir. Duloc'lu cüce Lord Farquaad'ın bilmeden çok sayıda masal yaratığını Shrek'in bataklığına sürgün etmesiyle hayatı kesintiye uğrar. Bu izinsiz girişe öfkelenen Shrek, Farquaad'ı ziyaret etmeye ve onların başka bir yere taşınmasını talep etmeye karar verir. Kendisi gibi sürgün edilen konuşkan Eşek'in de peşine takılmasına ve onu Duloc'a götürmesine gönülsüzce izin verir. ⓘ
Bu arada Farquaad'a Pamuk Prenses'in Sihirli Aynası gösterilir ve kral olabilmesi için bir prensesle evlenmesi gerektiği söylenir. Farquaad, bir ejderha tarafından korunan bir kale kulesinde hapsedilmiş olan Prenses Fiona'yı seçer. Bu görevi kendisi yerine getirmek istemediği için, kazananın Fiona'yı kurtarma "ayrıcalığını" elde edeceği bir turnuva düzenler. Shrek ve Eşek turnuva sırasında gelirler; Shrek'i görünce tiksinen Farquaad, devi öldüreni kazanan ilan etmeye karar verir; ancak Shrek ve Eşek, Farquaad'ın şövalyelerini nispeten kolaylıkla yenerler. Eğlenen Farquaad onları şampiyon ilan eder ve Fiona'yı kurtarmalarını ister. Shrek, başarılı olması halinde masal yaratıklarının yerlerinin değiştirilmesi için pazarlık yapar ve Farquaad bunu kabul eder. ⓘ
Shrek ve Eşek kaleye giderler ve Ejderha'nın saldırısına uğrarlar. Shrek, romantizm yoksunluğu karşısında dehşete düşen Fiona'yı bulur ve Eşek'i kurtardıktan sonra kaleden kaçarlar. Shrek miğferini çıkarıp bir dev olduğunu ortaya çıkardığında, Fiona inatla Duloc'a gitmeyi reddeder ve Farquaad'ın bizzat gelmesini talep eder; Shrek onu iradesine rağmen taşır. O gece, kamp kurduktan ve Fiona bir mağarada yalnız kaldıktan sonra Shrek, görünüşü yüzünden başkaları tarafından korkulup reddedilmekten duyduğu hayal kırıklığını Eşek'e anlatır. Fiona kulak misafiri olur ve Shrek'e karşı nazik olmaya karar verir. Ertesi gün Robin Hood ve onun Neşeli Adamlar grubuyla karşılaşırlar ve Fiona, saldırdıklarında onları dövüş sanatlarıyla kolayca bertaraf eder. Shrek, Fiona'dan etkilenir ve birbirlerine aşık olmaya başlarlar. ⓘ
Üçlü Duloc'a yaklaştığında, Fiona akşam için bir yel değirmenine sığınır. Daha sonra Eşek tek başına içeri girer ve Fiona'nın bir deve dönüştüğünü keşfeder. Çocukluğundan beri lanetlendiğini, her gece gün batımından sonra dönüşmeye zorlandığını ve gün doğumunda tekrar değiştiğini açıklar. Eşek'e sadece "gerçek aşkın öpücüğünün" büyüyü bozacağını ve onu "aşkın gerçek formuna" dönüştüreceğini söyler. Bu sırada Shrek, Fiona'ya duygularını itiraf etmek üzereyken, Fiona'nın kendisine "çirkin bir canavar" dediğini duyarak konuşmaya kulak misafiri olur. Fiona'nın kendisi hakkında konuştuğuna inanan Shrek öfkeyle oradan ayrılır ve ertesi sabah Farquaad ile birlikte geri döner. Shrek'in kendisine karşı olan ani düşmanlığı karşısında kafası karışan ve incinen Fiona, Farquaad'ın evlilik teklifini kabul eder ve akşam olmadan evlenmelerini ister. ⓘ
Shrek Eşek'i terk eder ve artık boş olan bataklığına geri döner, ancak mahremiyetine rağmen kendini mutsuz hissettiğini ve Fiona'yı özlediğini fark eder. Eşek bataklığa gelir ve Shrek'le yüzleşir. Tartışmaları sırasında Eşek, Fiona'nın bahsettiği "çirkin canavarın" başka biri olduğunu açıklar ve Fiona evlenmeden önce ona duygularını ifade etmesi için ısrar eder. İkili barışır ve Eşek'in daha önce arkadaş olduğu Ejderha'ya binerek hızla Duloc'a giderler. Shrek, tören tamamlanmadan hemen önce düğünü böler ve Fiona'ya Farquaad'ın onunla sadece kral olmak için evlendiğini söyler. Fiona herkesin önünde bir deve dönüşürken güneş batar ve şaşıran Shrek kulak misafiri olduğu şeyi anlar. ⓘ
Öfkelenen ve iğrenen Farquaad, Shrek'in idam edilmesini ve Fiona'nın gözaltına alınmasını emreder. Ejderha, Eşek'le birlikte içeri dalar ve Farquaad'ı yutar. Shrek ve Fiona aşklarını itiraf eder ve bir öpücük paylaşırlar. Fiona'nın laneti bozulur, ancak bu onu beklentilerinin aksine kalıcı olarak bir dev yapar; Shrek onu hala güzel bulduğuna dair güvence verir. Masal yaratıklarının da katıldığı bir bataklıkta evlenirler ve balayına giderler. ⓘ
Şrek bataklıkta yalnız yaşayan ve çevresindeki köy halkı tarafından çok korkulan yeşil bir devdir. Bir gün evine döndüğünde bütün masal kahramanlarının bataklığına toplandığını görür. Onları kovmaya çalışsa da beceremez. Sonunda pes edip niye buraya geldiklerini ve ne yaparsa gideceklerini sorar. Onlar da Duloc kralı Lord Farquaad'ın kendilerini öldürmek istediğini ve ancak Şrek'in onu vazgeçirebileceğini söylerler. Şrek, bunun üzerine o gün hayatını kurtardığı ve o andan itibaren hep peşinde dolanan geveze Eşek'le birlikte Lord Farquaad'ın bulunduğu Duloc Krallığı'na doğru yola koyulur. ⓘ
Şrek ve Eşek Prenses Fiona'yı bulurlar. Prenses yıllardır hayatının aşkını beklediği için kafasındaki zırhı çıkarmasını ister. Şrek de çıkarır ve prenses hayal kırıklığına uğrar. Prenses eğer onu gerçekten seviyorsa onu kendisinin gelip kurtarması gerektiğini söyler ve geri dönmek ister, fakat Shrek izin vermez. ⓘ
Uzun bir yolculuğun sonunda Şrek, Fiona'ya karşı bir şeyler hissettiğini fark eder fakat ertesi gün saraya varacaklarından ne yapacağını şaşırır. Prenses Shrek'ten geceleri çirkin bir hale dönüştüğünü gizlemek için güneş kararmadan yatmaktadır. Eşek bunu şans eseri görür ve prenses olanları ona anlatırken Shrek elinde çiçekle ona aşkını itiraf etmeye gelecektir. Kapıdayken olanları duyar fakat prensesin çirkin diye bahsettiği kişinin kendisi olduğunu düşünür ve çok üzülür. ⓘ
Şrek bu üzüntüyle tüm gece boyunca kaleye kadar yürür ve güneş doğduğunda kralla beraber gelir. Fiona da aslında Shrek'i sevmektedir. Fakat Shrek ona kızgın olduğu için onu sevmediğini ve gitmesini istediğini söyleyince prenses de üzülüp gider. ⓘ
Şrek Eşek'le konuşurken gerçekleri öğrenir fakat Fiona'nın evlenmesine çok az zaman kalmıştır. Ama Eşek Şrek'e sürpriz yapar. Ve ejderha ile evliliklerine yetişirler.Şrek tam içeri girmek için kapıya yaklaştığı anda Eşek Şrek'in önüne geçer. Ona Rahibin sözünü söylemesi için beklemesini ister ama rahip o sözü çoktan söylemiştir. Tam Lord Farquaad Fionayı öperken Şrek "İtiraz ediyorum." der. Fionayla Lord Farquaad'ın birbirini öpmesini engeller. Lord Farquaad için bu durum komik aynı zamanda sinir bozucudur. Bir devin prensese aşık olamayacağını söyleyerek alay eder ve Şrek'i uzaklaştırmak ister. Fiona bu duruma karşı çıkacağı sırada güneş batar ve Fiona deve dönüşür. Lord Farquaad çileden çıkar ve askerlerini Şrek ile Fionaya saldırmalarını söyler. O sırada Eşek ile Ejderha gelir. Ejderha Lord Farquaadı yer. Daha sonra Şrek ile Fiona, Eşek ile Ejderha evlenirler. Ve sonsuza dek mutlu yaşamaya başlarlar. ⓘ
Seslendirme kadrosu
- Mike Myers olarak:
- Shrek
- Üç Kör Fareden Biri
- Eşek rolünde Eddie Murphy
- Prenses Fiona rolünde Cameron Diaz
- Lord Farquaad rolünde John Lithgow
- "Mösyö" Robin Hood rolünde Vincent Cassel
- Zencefilli Kurabiye Adam rolünde Conrad Vernon
- Chris Miller olarak:
- Sihirli Ayna
- Geppetto
- Cody Cameron olarak:
- Pinokyo
- Üç Küçük Domuz
- Kör Fare rolünde Simon J. Smith
- Christopher Knights olarak:
- Thelonius
- Üç Kör Fareden Biri
- Büyük Kötü Kurt rolünde Aron Warner
- Muhafızların Yüzbaşısı rolünde Jim Cummings
- Kathleen Freeman, Yaşlı Kadın (Eşeğin eski sahibi)
- Duloc Maskotu olarak Andrew Adamson (Lord Farquaad'a benzeyen takım elbise giymiş bir adam)
- Üç Ayı'dan Bebek Ayı rolünde Bobby Block
- Peter Pan rolünde Michael Galasso ⓘ
Mike Myers ... Shrek (Okan Bayülgen) ⓘ
Eddie Murphy ... Eşek (Mehmet Ali Erbil) ⓘ
Cameron Diaz ... Prenses Fiona (Oya Prosçiler) ⓘ
John Lithgow ... Lord Farquaad (Hakan Vanlı) ⓘ
Cody Cameron ... Pinokyo (Özgür Özdural) ⓘ
Vincent Cassel ... Robin Hood (Volkan Severcan) ⓘ
Conrad Vernon ... Kurabiye (Ziya Kürküt) ⓘ
Chris Miller ... Sihirli Ayna (Ayhan Kahya) ⓘ
Jim Cummings ... Lider Şövalye (Ali Ekber Diribaş) ⓘ
Christopher Knights ... Kör Fare #1 (Bülent Emin Yaraç) ⓘ
Simon J. Smith ... Kör Fare #2 (Kerem Atabeyoğlu) ⓘ
Aron Warner ... Kurt (İsmail Yıldız) ⓘ
Üretim
Geliştirme
DreamWorks'ün kurulduğu dönemde, yapımcı John H. Williams kitabı çocuklarından almış ve DreamWorks'e getirdiğinde Jeffrey Katzenberg'in dikkatini çekmiş ve stüdyo kitabı filme dönüştürmeye karar vermiştir. Williams filmin yapımındaki ilhamı anlatırken şunları söyledi:
Her geliştirme anlaşması bir sunumla başlar ve benim sunumum da o zamanlar anaokulunda okuyan çocuğum ve onun okul öncesi kardeşiyle birlikte geldi. Shrek'i ikinci kez okumamızın ardından, anaokulu öğrencisi kitabın büyük bölümlerini okuyabiliyormuş gibi alıntılamaya başladı. Bir yetişkin olarak bile Shrek'in çirkin, saygısız, ikonoklastik, iğrenç ve çok eğlenceli olduğunu düşünüyordum. Film arayışında olan harika bir film karakteriydi.
Katzenberg filmin haklarını satın aldıktan sonra, Kasım 1995'te filmi hızla aktif geliştirme sürecine soktu. Steven Spielberg daha önce, DreamWorks'ün kuruluşundan önce 1991 yılında kitabın haklarını satın aldığında, Bill Murray'nin Shrek'i ve Steve Martin'in Eşek'i oynayacağı geleneksel bir animasyon filmi uyarlaması yapmayı düşünmüştü. Prodüksiyonun başında, yardımcı yönetmen Andrew Adamson, Katzenberg'in gözünü korkutmayı reddetti ve filmin yetişkinlere ne kadar hitap etmesi gerektiği konusunda onunla tartıştı. Katzenberg her iki izleyici kitlesini de istiyordu ama Adamson'ın film müziğine cinsel şakalar ve Guns N' Roses müziği eklemek gibi bazı fikirlerini fazla uçuk buldu. Adamson ve Kelly Asbury 1997'de filmi birlikte yönetmek üzere bir araya geldiler. Ancak Asbury bir yıl sonra 2002 yapımı Spirit filminde çalışmak üzere ayrıldı: Stallion of the Cimarron filminde çalışmak üzere ayrıldı ve yerine hikaye sanatçısı Vicky Jenson geçti, ancak Asbury daha sonra devam filmini birlikte yönetecekti. Hem Adamson hem de Jenson film üzerinde yarı yarıya çalışmaya karar verdiler, böylece ekip en azından filmin sekanslarıyla ilgili belirli detay soruları için kime gideceklerini bilebilecekti; Adamson, "İkimiz de her şeyin çoğunu yaptık," dedi. "İkimiz de biraz kontrol manyağıyız ve ikimiz de her şeyi yapmak istedik." ⓘ
Shrek'in evinin bazı ilk taslakları 1996 ve 1997 yılları arasında Photoshop kullanılarak yapıldı ve taslaklar Shrek'in ilk olarak Wart Creek adlı bir insan köyünün yakınındaki bir çöplükte yaşadığını gösteriyordu. Bir zamanlar ailesiyle birlikte yaşadığı ve yatak odasında çürüyen balıklar bulundurduğu da düşünülüyordu. Eşek, Palo Alto, California'daki Barron Park'ta yaşayan gerçek bir minyatür eşek olan Pericles'ten (1994 doğumlu; Perry olarak da bilinir) esinlenilerek modellenmiştir. Shrek'in süpervizör animatörü Raman Hui, Fiona'nın "gerçek bir kişiye dayanmadığını" ve onun için birçok farklı eskiz yaptığını belirtti. Yönetmenler nihai tasarımı seçmeden önce Fiona'nın 100'den fazla heykelini yapmıştı. Geliştirme sürecinin başlarında, sanat yönetmenleri ilham almak için Hearst Kalesi, Stratford upon Avon ve Dordogne'u ziyaret ettiler. Sanat Yönetmeni Douglas Rogers, Shrek'in bataklığından ilham almak için Charleston, Güney Carolina'daki bir manolya plantasyonunu ziyaret etti. Filmde kullanılmaması planlanan karakterler arasında Goldilocks ve Uyuyan Güzel de vardır. ⓘ
Prodüksiyon sırasında, Mısır Prensi gibi başka projelerde çalışırken başarısız olan animatörler sık sık Shrek üzerinde çalışmaya gönderildi. Yeniden görevlendirme "Shrek'lenme" ve "Gulag "a gönderilme olarak bilinirdi. ⓘ
Oyuncu Seçimi
Nicolas Cage'e başlangıçta Shrek rolü teklif edilmiş ancak o bir dev gibi görünmek istemediği için bu teklifi geri çevirmiştir. Cage 2013'te daha ayrıntılı bir açıklama yaptı: "Çizildiğiniz zaman, bir bakıma çocukların sizi nasıl göreceği hakkında her şeyden daha çok şey söylüyor ve ben bunu çok önemsiyorum." ⓘ
Chris Farley başlangıçta Shrek'i seslendirmesi için işe alınmış ve karakter için neredeyse tüm diyalogları kaydetmişti, ancak projeyi tamamlayamadan öldü. Farley'nin kaydedilmiş diyaloglarının bir örneğini içeren bir hikaye makarası Ağustos 2015'te kamuoyuna sızdırıldı. Bunun üzerine DreamWorks, Farley'nin Shrek versiyonundan hiçbir iz bırakmamak için senaryonun tamamen yeniden yazılmasında ısrar eden Mike Myers'a seslendirme rolünü yeniden verdi. Myers'a göre, karakteri seslendirmeyi "iki nedenden dolayı istedi: Jeffrey Katzenberg ile çalışma fırsatı yakalamak istedim; ve [kitap] kendini olduğun gibi kabul etmekle ilgili harika bir hikaye." ⓘ
Myers 1999 yılı boyunca karaktere ses vermeyi tamamladıktan ve film prodüksiyon aşamasına geldikten sonra, Şubat 2000'de filmin kaba bir kurgusu kendisine gösterildi. Myers tüm repliklerinin, annesinin ona masal anlatırken kullandığı ve So I Married an Axe Murderer ve Austin Powers gibi diğer filmlerdeki rollerinde de kullandığı İskoç aksanıyla yeniden kaydedilmesini istedi: The Spy Who Shagged Me. DVD yorumuna göre, Hill People'dan Lothar aksanı ve Kanada aksanı kullanmayı da denemişti. Alternatifleri duyduktan sonra Katzenberg filmdeki sahneleri yeniden çekmeyi kabul etti ve "O kadar iyiydi ki 4 milyon dolarlık animasyonu çıkardık ve yeniden yaptık" dedi. Myers, söylendiği gibi "stüdyoya 'milyonlarca dolara' mal olmadı" diyerek maliyete itiraz etti. "Bunun anlamı benim on seans yerine yirmi seansa girmemdi. Aynı parayı aldım." Myers'ın karakteri seslendirmesi sayesinde daha fazla fikir ortaya çıkmaya başladı. Daha net hikaye noktaları, daha taze espriler ve komedi parçaları vardı. "Spielberg'den karakteri önemsediğim için bana çok teşekkür eden bir mektup aldım" diyor Myers. "Ve İskoç aksanının filmi geliştirdiğini söyledi." ⓘ
Filmde bir karakteri seslendirmesi planlanan bir diğer kişi de Prenses Fiona rolünde Farley ile birlikte rol alacak olan Janeane Garofalo'ydu. Ancak, açıklanamayan nedenlerle projeden kovuldu. Garofalo yıllar sonra şunları söyledi: "[Kovulmamın] nedeni bana hiç söylenmedi. Sanırım bazen bir erkek gibi konuştuğum için. Nedenini bilmiyorum. Kimse bana söylemedi ... Ama biliyorsunuz, film hiçbir şey yapmadı, kimin umurunda?" ⓘ
Animasyon
Shrek başlangıçta, gerçekçi insan hareketlerini yakalamak ve karakterlere uygulamak için bir ExpertVision Hires Falcon 10 kamera sistemi kullanılarak, arka plan plakası minyatür setleri ve ana karakterlerin hareket yakalanan bilgisayar grafikleri olarak sahneye yerleştirildiği bir canlı aksiyon/CG animasyon melezi olarak ayarlandı. Test için büyük bir ekip tutuldu ve bir buçuk yıl süren Ar-Ge çalışmalarının ardından test nihayet Mayıs 1997'de gösterildi. Sonuçlar tatmin edici değildi, Katzenberg "Berbat görünüyordu, işe yaramadı, komik değildi ve biz beğenmedik" dedi. Bunun üzerine stüdyo, 1998'de stüdyoyla birlikte prodüksiyona başlayan ve Shrek'in bilgisayar animasyonlu son görünümüne kavuşmasına yardımcı olan Pacific Data Images'daki (PDI) yapım ortaklarına başvurdu. Bu sırada Antz stüdyoda hâlâ yapım aşamasındaydı ve efekt süpervizörü Ken Bielenberg'e Aron Warner tarafından "Shrek için geliştirme çalışmalarına başlaması" teklif edildi. Önceki PDI filmlerine benzer şekilde, PDI animasyon filmleri için kendi tescilli yazılımını (Fluid Animation System gibi) kullandı. Ancak bazı unsurlar için piyasadaki güçlü animasyon yazılımlarından da yararlandı. Bu durum özellikle PDI'ın dinamik kumaş animasyonlarının çoğunda ve Fiona ile Farquaad'ın saçlarında kullandığı Maya için geçerli. ⓘ
Hui, "Karakter ve kurulum üzerinde çok çalıştık ve sonra animasyonu yaparken kurulumu değiştirmeye devam ettik," diyor. "Antz'de, derinin altındaki tüm yüz kaslarını bize veren bir yüz sistemimiz vardı. Shrek'te bunu tüm vücuda uyguladık. Yani, Shrek konuşurken dikkat ederseniz, çenesini açtığında çift çene oluşturduğunu görürsünüz çünkü altında yağ ve kaslar var. Bu tür bir ayrıntıyı doğru yapmak uzun zamanımızı aldı." Filmi yaratmanın en zor kısımlarından biri de Eşek'in kürkünün bir Chia Pet gibi görünmemesi için düzgün bir şekilde akmasını sağlamaktı. Bu iş, karmaşık bir gölgelendirici içinde akış kontrollerini kullanarak kürke pek çok özellik (yön değiştirme, düz durma, kıvrılma, vs.) kazandıran yüzey animatörlerine düştü. Daha sonra, kürkün çevre koşullarına tepki vermesini sağlamak Ken Bielenberg liderliğindeki görsel efekt grubunun işiydi. Bu teknolojide ustalaşıldıktan sonra, çimen, yosun, sakal, kaş ve hatta Shrek'in tuniğindeki iplikler de dahil olmak üzere filmin pek çok yönüne uygulanabildi. İnsan saçını gerçekçi hale getirmek Eşek'in kürkünden farklıydı ve ayrı bir render sistemi ile ışıklandırma ve görsel efekt ekiplerinin çok dikkatini gerektiriyordu. ⓘ
Shrek'te 31 sekans ve toplam 1.288 çekim var. Aron Warner yaratıcıların "kendinizi içine kaptırabileceğiniz büyülü bir ortam hayal ettiklerini" söyledi. Shrek, filmin dünyasını oluşturmak için DreamWorks'ün daha önceki tüm bilgisayar animasyonlu filmlerden daha fazla olduğunu iddia ettiği 36 ayrı film içi mekan içeriyor. Film içi mekanlar tamamlandı ve geçmiş DreamWorks animasyon filmlerinde de görüldüğü gibi, renk ve ruh hali son derece önemliydi. Animasyon 2000 yılında tamamlandı. ⓘ
Müzik
Shrek, Antz (1998) ve Chicken Run'ın (2000) ardından Harry Gregson-Williams'ın John Powell ile birlikte müziklerini bestelediği üçüncü DreamWorks animasyon filmidir (ve Shrek serisindeki tek filmdir). Powell bir anlaşmazlık nedeniyle Gregson-Williams'la birlikte daha sonraki Shrek filmlerinin müziklerini bestelemekten vazgeçti. Müzikler Abbey Road Stüdyoları'nda Nick Wollage ve Slamm Andrews tarafından kaydedildi; ikincisi Media Ventures'da miksaj yaparken, Patricia Sullivan-Fourstar da mastering işlemlerini üstlendi. ⓘ
Shrek, filme benzersiz bir hava katmak için yeni bir unsur getirdi. Film, hikayeyi daha ileriye taşımak için pop müzik ve diğer eski şarkıları kullandı. "On the Road Again" ve "Try a Little Tenderness" gibi şarkıların cover'ları filmin müziğine entegre edildi. Smash Mouth grubunun "All Star" şarkısı, filmin açılış jeneriğinde kullanılması nedeniyle büyük popülerlik kazandı. Film tamamlanmak üzereyken Katzenberg yapımcılara filmin sonunu "gülerek bitirmelerini" önerdi; Shrek ve Fiona'nın gün batımına doğru yol aldıkları bir masal kitabı kapanışıyla filmi bitirmek yerine, Smash Mouth tarafından coverlanan "I'm a Believer" şarkısını eklemeye ve filmdeki tüm masal yaratıklarını göstermeye karar verdiler. ⓘ
Rufus Wainwright'ın "Hallelujah" şarkısının versiyonu soundtrack albümünde yer almasına rağmen, filmde John Cale'in versiyonu yer aldı; Rufus Wainwright bir radyo röportajında "Hallelujah" versiyonunun filmde yer almamasının nedeninin cinsel kimliği nedeniyle karşılaştığı "cam tavan" olduğunu öne sürdü. Alternatif bir açıklama da, film yapımcılarının Cale'in versiyonunu film için istemelerine rağmen, Wainwright'ın DreamWorks'ün sanatçısı olması, Cale'in ise olmaması nedeniyle lisans sorunlarının soundtrack albümünde kullanılmasını engellediğidir. ⓘ
Kültürel referanslar
Film birçok yerde klasik filmlere, özellikle de Disney filmlerine gönderme yapıyor. Tinker Bell'in Eşek'in üzerine düştüğünde "Uçabilirim" demesi ve Üç Küçük Domuzcuk dahil etraftakilerin "Uçabilir, uçabilir" demesi Disney'in Peter Pan'ına bir göndermedir. Disney medyasına gönderme yapan bir başka sahne de Eşek'in uçarken "Bir evin uçtuğunu görmüş olabilirsiniz, hatta belki bir süper sinek, ama bahse girerim bir Eşek'in uçtuğunu hiç görmediniz!" dediği sahnedir. Bu sahne Disney filmi Dumbo'ya bir göndermedir. Fiona'nın mavi kuşa şarkı söylediği sahne Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler'e bir göndermedir. Filmin sonundaki dönüşüm sahnesi Disney'in Güzel ve Çirkin filmine göndermedir. ⓘ
Shrek'in Şato'ya giden köprüden geçerken "Bu kadar yeter, Eşek, bu kadar yeter" demesi Babe filmine bir göndermedir. Prenses Fiona'nın Neşeli Adamlarla savaştığı sahne Matrix filmine uzun bir göndermedir. Filmin sonunda koltuk değnekli (ve tek bacaklı) Zencefilli Kurabiye Adam'ın "Tanrı bizi korusun, millet" demesi A Christmas Carol'daki Tiny Tim'e bir göndermedir. ⓘ
Sihirli Ayna'nın Lord Farquaad'a üç prensesle evlenme seçeneği sunduğu sahnede, popüler Amerikan televizyon programı The Dating Game'in parodisi yapılmaktadır: Sindirella ve Pamuk Prenses. Buna ek olarak, Lord Farquaad'ın tema parkı tarzı krallığı Duloc, şarkı söyleyen kuklaların olduğu sahnede ünlü "It's a Small World" müzikal yolculuğunun parodisini yapacak kadar Disneyland'ı taklit etmektedir. Lord Farquaad'ın kendisinin, yapımcı Katzenberg'in sevmediği söylenen dönemin Disney CEO'su Michael Eisner'ın kötü bir parodisi olduğu öne sürülmüştür. ⓘ
Yayınlandı
Pazarlama
2000 yılında IMAX, CyberWorld'ü markalı büyük ekranlı sinemalarında yayınladı. Bu, Antz'deki bar sekansı da dahil olmak üzere çeşitli animasyon kısa filmlerinin ve sekanslarının stereoskopik dönüşümlerini içeren bir derleme filmdi. DreamWorks, sekansın "stereoskopik çevirisi" için kullanılan teknolojiden o kadar etkilendi ki stüdyo ve IMAX, Shrek'in büyük ekran 3D versiyonunu planlamaya karar verdi. Film, geleneksel 2D gösteriminin ardından 2001 Noel sezonunda ya da bir sonraki yaz yeniden gösterime girecekti. Yeniden gösterimde yeni sekanslar ve alternatif bir son da yer alacaktı. DreamWorks tarafından yapılan "yaratıcı değişiklikler" nedeniyle bu planlardan vazgeçildi ve IMAX'in 3.24 milyon dolarlık kârına karşılık 1.18 milyon dolarlık bir zararla sonuçlandı. ⓘ
Radio Disney'e filmle ilgili hiçbir reklamın istasyonda yayınlanmasına izin vermemesi söylendi ve şöyle denildi: "The Walt Disney Company ile yapılan son girişimler nedeniyle, bu yeni sürüm Shrek ile promosyonel olarak kendimizi uyumlu hale getirmememiz isteniyor. İstasyonlar sadece bireysel pazarlarda spot dolarları kabul edebilir." Bu kısıtlama daha sonra gevşetilerek filmin soundtrack albümünün reklamlarının kanala girmesine izin verildi. ⓘ
7 Mayıs 2001'de Burger King film için promosyonlara başladı ve Big Kids Meal ve Kids Meal siparişlerinde Shrek karakterlerine dayanan dokuz özel Candy Caddies dağıttı. Dondurma zinciri Baskin-Robbins de film için 8 haftalık bir promosyon düzenledi ve Oreo Cookies 'n Cream dondurma, sıcak fudge, ezilmiş çikolatalı kurabiye, krem şanti ve dalgalı sakızlı solucanlardan oluşan Shrek's Hot Sludge Sundae ve Shrek ve Eşek'in ayçiçekleriyle çerçevelenmiş bir görüntüsünü içeren Shrek Freeze Frame Cake gibi ürünler sattı. Bu, filmin DVD/VHS sürümünü desteklemek içindi. ⓘ
Ev medyası
Shrek, DreamWorks Home Entertainment tarafından 2 Kasım 2001 tarihinde VHS ve DVD olarak piyasaya sürüldü. Gösterime girdiği ilk üç gün içinde 2,5 milyon kopya satarak Star Wars: Episode I - The Phantom Menace'ın en hızlı satan DVD olma rekorunu geride bıraktı. Aynı süre içinde VHS olarak da 4,5 milyon kopya satıldı ve 1995'teki Aslan Kral'dan bu yana perakende videoda en büyük açılış hafta sonu oldu. Her iki film de Shrek in the Swamp Karaoke Dance Party adlı 3 dakikalık müzikal bir kısa film içeriyordu ve Shrek'in finalinden hemen sonra filmin karakterleri modern pop şarkılarından oluşan bir karışımı seslendiriyordu. ⓘ
Tesadüfe bakın ki, film Pixar'ın Monsters, Inc. filminin vizyona girdiği gün video olarak yayınlandı. Videolar geleneksel olarak Salı günleri yayınlandığından, Disney'in yöneticileri bu durumu iyi karşılamadı ve bu hamlenin "filmlerinin buharının bir kısmını hortumlamak için el altından yapılmış bir girişim gibi göründüğünü" söyledi. DreamWorks ise "daha büyük bir olay yaratmak için gösterimi Cuma gününe kaydırdığını ve kendisinin ve diğer stüdyoların bunu önemli filmlerde daha sık yapacağını tahmin ettiğini" söyledi. Monsters, Inc. o hafta sonu 62 milyon dolardan fazla kazanarak bir animasyon filmi için rekor kırarken, Shrek'in video sürümü 100 milyon dolardan fazla kazandı ve sonunda 5,5 milyondan fazla satışla o dönemde en çok satan DVD oldu. Shrek, DreamWorks için DVD ve VHS'de 420 milyon dolardan fazla gelir sağladı ve Ocak 2002'ye kadar gönderilen 23 milyon kopyanın 21 milyondan fazlası satıldı. O tarihe kadar dünya çapında 10 milyondan fazla Shrek DVD'si satılmıştır. ⓘ
Filmin 3D versiyonu, devam filmleriyle birlikte 1 Aralık 2010'da Paramount Home Entertainment tarafından Blu-ray 3D olarak piyasaya sürüldü ve altı gün sonra serinin normal bir 2D Blu-ray kutu seti piyasaya sürüldü. ⓘ
Filmin 20. yıldönümü anısına, 11 Mayıs 2021'de Universal Pictures Home Entertainment tarafından bir Ultra HD Blu-ray sürümü piyasaya sürüldü. ⓘ
Alımlama ve miras
Gişe
Shrek, 3.587 salonda yaklaşık 6.000 ekranda gösterime girdi; bunlardan on biri filmi dijital olarak gösterdi. Böylece DreamWorks ilk kez filmlerinden birini dijital olarak göstermiş oldu. Film ilk gününde 11,6 milyon dolar ve açılış hafta sonunda 42,3 milyon dolar kazanarak hafta sonu gişesinin zirvesine yerleşti ve 3.587 salondan ortalama 11.805 dolar hasılat elde etti. İkinci hafta sonunda, Anma Günü Hafta Sonu tatili nedeniyle, film yüzde 0,3 artışla 42,5 milyon dolar ve dört günlük hafta sonu boyunca 55,2 milyon dolar kazanarak toplamda yüzde 30'luk bir kazanç elde etti. Buna rağmen, film Pearl Harbor'ın ardından ikinci sırada yer aldı ve 3.623 siteye genişleyerek 15.240 dolar ortalama elde etti. Film üçüncü hafta sonunda yüzde 34 gerileyerek 28,2 milyon dolara düştü ve 3.661 salonda 7.695 dolar ortalama elde etti. Film 6 Aralık 2001'de yurtiçinde 267.7 milyon dolar, yurtdışında 216.7 milyon dolar olmak üzere dünya çapında toplam 484.4 milyon dolar hasılat elde etti. 60 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilen film gişede büyük bir başarı elde etti ve 2001 yılının en çok hasılat yapan dördüncü filmi oldu. ⓘ
Shrek, Avustralya'da gösterime giren en yüksek hasılatlı animasyon filmi oldu ve 1994 yılında Aslan Kral'ın elde ettiği rekoru geçti. Birleşik Krallık'ta Shrek, bir önceki hafta Lara Croft: Tomb Raider tarafından geçildikten sonra İngiltere'deki açılışından bu yana 20.3 milyon dolar kazanarak İngiliz gişelerinde zirveye yerleşti. ⓘ
Eleştirel tepkiler
Shrek, inceleme toplayıcı web sitesi Rotten Tomatoes'daki profesyonel incelemelere dayanarak ortalama bir derecelendirme ile onay derecesine sahiptir. Eleştirel fikir birliği, "Peri masallarını aynı anda kucaklarken ve altüst ederken, saygısız Shrek aynı zamanda Disney'in burnunu kırmayı, çocuklara ahlaki bir mesaj vermeyi ve izleyicilere komik, hızlı tempolu bir yolculuk sunmayı başarıyor" diyor. Metacritic (ağırlıklı ortalama kullanan) 34 eleştirmene dayanarak Shrek'e 100 üzerinden 84 puan verdi ve "evrensel beğeni" anlamına geliyor. CinemaScore'un anketine katılan izleyiciler filme A+ ile F arasındaki bir ölçekte ortalama "A" notu verdi. ⓘ
Roger Ebert filmi övdü, dört üzerinden dört yıldız verdi ve "neşeli ve hınzır, sinsi esprilerle dolu ve yine de bir şekilde kalbe sahip" olarak tanımladı. USA Today'den Susan Wloszczyna, Eddie Murphy'nin performansını överek, "hafif nevrotik motormağız için anırırken, sansasyonel dijital sanatçılığın yardımıyla kariyerinin komik performansını sergiliyor" dedi. Time'dan Richard Schickel de Murphy'nin rolünü beğendi ve "Hiç kimse Murphy'den daha komik bir ahmaklık yapmamıştır" dedi. New York Magazine'den Peter Rainer senaryoyu beğendi ve şunları söyledi: "Andrew Adamson ve Vicky Jenson'ın yönettiği animasyon, Prenses Fiona ve Lord Farquaad gibi daha "insan" karakterler hayvanlar ve yaratıklardan daha az ilgi çekici olsa da, genellikle senaryo ile aynı kıvrak, kıkırdayan seviyede." Rolling Stone'dan Peter Travers şöyle yazdı: "Shrek, gelecek yıl ilk resmi animasyon Oscar'ını verecek olan Akademi'yi bile baştan çıkarabilecek dünya çapında bir büyüleyici." ReelViews'dan James Berardinelli filme dört üzerinden üç buçuk yıldız vererek "Shrek sofistike sinemaseverler için suçlu bir zevk değil; sadece ve sadece bir zevk" dedi. Los Angeles Times'tan Kenneth Turan "Esprili, parçalı peri masalı Shrek'in zekice yazılmış sağlam bir temeli var" diye yazdı. Entertainment Weekly'den Lisa Schwarzbaum filme A- verdi ve "Bir tür saray darbesi, bir meydan okuma çığlığı ve DreamWorks için bir reşit olma" dedi. Orlando Sentinel'den Jay Boyar ise şöyle yazdı: "Filmin, kitabın oyunbaz yapısöküm ruhunu hem yakaladığını hem de genişlettiğini söyleyebilmek büyük bir zevk." ⓘ
Denver Post'tan Steven Rosen, "DreamWorks Pictures, çocukları ve yetişkinleri eşit derecede memnun eden yaratıcı, komik animasyon filmleri için güvenilecek bir isim olduğunu bir kez daha kanıtlıyor" diye yazdı. The Detroit News'ten Susan Stark filme dört üzerinden dört yıldız vererek şunları söyledi: "Hızlı, tatlı, saygısız, keskin ve tasarımda olduğu kadar yazım ve seslendirme çalışmalarında da ruhlu." New York Daily News'ten Jami Bernard filme dört üzerinden dört yıldız vererek, "Seslendirme, senaryo, yönetmenlik ve animasyonun parlaklığı Shrek'i gerçek bir sofistike, sevimli ve bulaşıcı bir eser haline getiriyor" dedi. Rene Rodriguez filme dört üzerinden üç yıldız vererek "asla alaycı ya da kaba olmayan, neşeyle parçalanmış bir peri masalı" olarak nitelendirdi. The New York Times'tan Elvis Mitchell ise filme beş üzerinden dört yıldız vererek, "Disney'in sinir bozucu derecede kibar markalarını yerden yere vurmak yeni bir şey değil; sadece Shrek'teki yıkım-derby coşkusuyla nadiren yapılıyor" dedi. Orijinal kitabın yazarı William Steig ve eşi Jeanne Steig de filmi çok beğendiklerini belirterek, "Hepimiz nefret edeceğimizi umarak gittik, 'Hollywood buna ne yapmış' diye düşündük. Ama biz çok sevdik. Bıktırıcı derecede sevimli olacağından korkuyorduk ama Bill bunun yerine harika ve esprili bir iş çıkardıklarını düşündü." ⓘ
Newsday'den John Anderson "Her yaştan herkesi eğlendirecek türden bir film ve muhtemelen gelecek yıllar boyunca da eğlendirecek" diye yazdı. The Boston Globe'dan Jay Carr "Filmdeki pek çok şeyin eski göründüğü bir çağda, Shrek yeni, taze ve zekice görünüyor" diye yazdı. The Washington Post'tan Stephen Hunter filme beş üzerinden beş yıldız vererek şöyle diyor: "Tüm yüksek teknoloji ürünü tuhaflıklarına rağmen, gerçekten de insan yapılarının en dayanıklısı, iyi ve doğru anlatılmış bir masal." The Sacramento Bee'den Joe Baltake, "Disney'in her şeyinin kırık dökük bir parodisi değil, aslında çocuklar için bir Monty Python filmi - her yaştan çocuklar" diye yazdı. The New York Observer'dan Andrew Sarris, "Shrek'e özel sanatsal ayrıcalığını veren şey, sesleri bize canlı aksiyon filmlerindeki yıldız ekran kişiliklerini hatırlatan vokal olarak karizmatik sanatçılar tarafından sunulan esprili ve bilerek küstah diyaloglarıdır" diye yazdı. Chicago Reader'dan Lisa Alspector, "Bu romantik fantezi, güzellik ve canavar rollerini karmaşıklaştırıyor ve hassas bir çözümün ne şekilde olacağını tahmin etmeyi zorlaştırıyor." The Wall Street Journal'dan Joe Morgenstern, "William Steig'in çocuk kitabından uyarlanan Shrek'in cazibesi, yetişkinler için esprilerin çok ötesine geçiyor" diye yazdı. The Seattle Times'dan John Zebrowski filme dört üzerinden üç yıldız vererek şunları söyledi: "Filmin başlarındaki bazı durgun sahnelerde onu taşıyan oyuncu kadrosu filme büyük ölçüde yardımcı oluyor. Ama bu Murphy'nin filmi. İyi repliklerin çoğunu Eşek alıyor ve Murphy hepsinde başarılı." ⓘ
Chicago Tribune'den Mark Caro, filme dört üzerinden iki buçuk yıldız verdi ve filmi Oyuncak Hikayesi 2'yle karşılaştırdı; Caro'ya göre, "filmin espri/kahkaha oranı daha yüksekti ama hipliğini göstermek ya da içten duygular uyandırmak için zorlanmamıştı". The Village Voice'tan Michael Atkinson ise "yarım saniye bile sıkılma riskinden umutsuzca kaçındığını" söyledi ve "film duvardan pencereye gürültü, gevezelik ve şakalardan oluşuyor (ilk dakikada ilk osuruk esprisi görülüyor) ve demografik açıdan zor satılan bir av tüfeği spreyi" dedi. Associated Press'ten Christy Lemire, Shrek'i "90 dakikalık bir espri bombardımanı" olarak tanımladı ve "güzelliğin içten geldiğine dair bir mesaj" ile "bir kalbe sahip olmaya çalışsa da", "bir şekilde [mesajın] içi boş" olduğunu söyledi. The New Yorker'dan Anthony Lane, filmin "yüzeylerin işlenmesindeki kurnazlığa rağmen, dijital görünümde hala düz ve sevimsiz bir şeyler olduğunu ve keyfin çoğunun ana romantizmden değil, hızlı, tesadüfi şakalardan kaynaklandığını" söyledi. ⓘ
Övgüler
74. Akademi Ödülleri'nde Shrek, Monsters, Inc. ve Jimmy Neutron: Boy Genius'ı geride bırakarak En İyi Animasyon Filmi dalında ilk kez Akademi Ödülü kazandı. Ayrıca En İyi Uyarlama Senaryo dalında aday gösterilen ilk animasyon filmi oldu. Entertainment Weekly filmi on yılın sonu, "en iyiler" listesine koyarak şöyle dedi: "Beyaz Atlı Prens mi? Geçen milenyumda kaldı. Bu on yılda, peri masalı hayranları - ve Prenses Fiona - şişman ve gazlı bir Ogre'ye aşık oldu. İşte ilerleme budur." Film ayrıca En İyi Sinema Filmi - Müzikal ya da Komedi dalında Altın Küre Ödülü'ne aday gösterildi. ⓘ
Shrek ayrıca En İyi Film BAFTA Ödülü de dahil olmak üzere 6 BAFTA Ödülüne aday gösterildi. Eddie Murphy, seslendirme performansıyla BAFTA adaylığı kazanan ilk aktör oldu. Film ayrıca En İyi Görsel Efekt, En İyi Ses, En İyi Film Müziği dallarında aday gösterildi ve En İyi Uyarlama Senaryo dalında BAFTA Ödülü kazandı. Shrek, ASIFA-Hollywood'dan bir düzine Annie Ödülü'ne aday gösterildi ve En İyi Animasyon Filmi ve Animasyon Film Yapımında Yönetmenlik için Üstün Bireysel Başarı dahil sekiz Annie kazandı. ⓘ
Haziran 2008'de Amerikan Film Enstitüsü, on "klasik" Amerikan film türünde en iyi on filmin belirlendiği "İlk On "u açıkladı; yaratıcı topluluktan 1.500'den fazla kişinin katıldığı anket sonucunda Shrek, animasyon türünde en iyi sekizinci film olarak kabul edildi ve ilk 10'da Disney-Pixar filmi olmayan tek film oldu. Shrek ayrıca Channel 4 tarafından düzenlenen "En İyi 100 Aile Filmi" anketinde ikinci sırada yer almış ve birinciliği E.T. the Extra-Terrestrial'a kaptırmıştır. 2005 yılında Shrek, Channel 4'ün En İyi 100 Çizgi Film anketinde Simpsonlar, Tom ve Jerry, South Park, Oyuncak Hikayesi ve Family Guy'ın ardından altıncı oldu. Kasım 2009'da Lord Farquaad karakteri, IGN UK'nin "En İyi 15 Fantastik Kötü Adam" listesinde 14. sırada yer aldı. 2006 yılında Bravo'nun en komik 100 film listesinde üçüncü sırada yer aldı. Filmin baş karakteri Mayıs 2010'da Hollywood Walk of Fame'de kendi yıldızıyla ödüllendirildi. ⓘ
Amerikan Film Enstitüsü tarafından tanındı:
- AFI'nin 100 Yıl...100 Kahraman ve Kötü Adam:
- Shrek - Aday Gösterilen Kahraman
- AFI'nın 100 Yılı...100 Şarkı:
- I'm a Believer - Aday Gösterildi
- AFI'nin 100 Yılı...100 Film (10. Yıldönümü Baskısı) - Aday Gösterildi
- AFI'nin En İyi 10 Filmi - No. 8 Animasyon filmi ⓘ
Festivaller
Shrek'in prömiyeri 2001 Cannes Film Festivali'nde yapıldı ve Altın Palmiye için yarışarak Disney'in Peter Pan'ından (1953) bu yana seçilen ilk animasyon filmi oldu. ⓘ
Kültürel etki
Fractured Fairy Tales ve The Princess Bride gibi önceki filmler ve TV şovları geleneksel peri masalının parodisini yapmıştır. Shrek, sonraki nesil ana akım animasyon filmlerini etkileyen önemli bir etkiye sahip oldu ve 2000'li yılların en etkili filmlerinden biri olarak kabul gördü. Özellikle Shrek 2'den sonra, animasyon filmleri daha fazla popüler kültür referansı ve film sonu müzikal numaraları içermeye başladı. Bu tür unsurlar Robots, Chicken Little ve Doogal gibi filmlerde görülebilir. Ayrıca peri masallarını veya diğer ilgili hikaye türlerini taklit eden, genellikle yetişkinlere yönelik mizah içeren, çoğu Shrek kadar başarılı olmayan Happily N'Ever After, Igor ve Hoodwinked gibi bir dizi bilgisayar animasyon filmine de ilham verdi! 2020'de film, Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi veya estetik açıdan önemli" olduğu gerekçesiyle Ulusal Film Sicili'nde korunmak üzere seçilen ilk Disney dışı animasyon filmi oldu. ⓘ
Diğer medya araçları
Filmin çeşitli oyun konsolu platformlarında Shrek (2001), Shrek: Hassle at the Castle (2002), Shrek: Extra Large (2002), Shrek: Super Party (2002) ve Shrek SuperSlam (2005) gibi çeşitli video oyunu uyarlamaları yayınlanmıştır. Shrek ayrıca Tony Hawk's Underground 2 (2004) video oyununda bonus açılabilir karakter olarak yer aldı. ⓘ
2003 yılında Dark Horse Comics, Mark Evanier tarafından yazılan Shrek'in üç sayılık mini seri çizgi roman uyarlamasını yayınladı ve sayılar daha sonra ticari bir ciltsiz kitapta toplandı. ⓘ
Filmden uyarlanan, müzikleri Jeanine Tesori'ye, kitap ve sözleri David Lindsay-Abaire'e ait olan müzikal versiyon 14 Aralık 2008'de Broadway'de gösterime girmiş ve 3 Ocak 2010'da kapanarak toplam 441 performans sergilemiştir. Başrolde Brian d'Arcy James, Prenses Fiona rolünde Sutton Foster, Lord Farquaad rolünde Christopher Sieber, Eşek rolünde Daniel Breaker ve Pinokyo rolünde John Tartaglia yer aldı. Broadway prodüksiyonu kaydedildi ve DVD, Blu-ray ve dijital ortamda yayınlandı. Kuzey Amerika Turnesi 25 Temmuz 2010'da Chicago'da başladı. Londra prodüksiyonu 7 Haziran 2011'de West End'de açıldı. Müzikal birçok Tony Ödülü adaylığı aldı ve En İyi Kostüm Tasarımı dalında 2009 Tony Ödülü'nü kazandı. En İyi Yeni Müzikal de dahil olmak üzere beş Laurence Olivier Ödülü adaylığı aldı. ⓘ
Shrek Retold adlı bire bir hayran yeniden yapımı 29 Kasım 2018'de 3GI Industries aracılığıyla piyasaya sürüldü. Proje 200 film yapımcısının ortak çalışmasıydı ve filmi yeniden yaratmak için canlı aksiyon, elle çizilmiş animasyon, Flash animasyon, CGI ve diğer çeşitli sanat formlarını bir araya getirdi. Film YouTube'da ücretsiz olarak izlenebiliyor. ⓘ
Devam filmleri ve spin-off'lar
Yıllar içinde üç devam filmi yayınlandı - 2004'te Oscar adayı Shrek 2, 2007'de Shrek the Third ve 2010'da Shrek Forever After. Her üç devam filmi de ticari açıdan başarılı olmasına rağmen, Shrek 2 eleştirmenlerden benzer övgüler alan tek film oldu. Shrek the Halls (2007) ve Scared Shrekless (2010) tatil temalı kısa filmler olarak yayınlandı ve 2011 yılında Çizmeli Kedi adlı bir yan film yayınlandı. Başlangıçta Shrek Forever After'ın geliştirilmesi sırasında beşinci bir uzun metrajlı film planlanmıştı, ancak bu fikir daha sonra DreamWorks Animation CEO'su Jeffrey Katzenberg tarafından terk edildi. NBCUniversal'ın 2016'da DreamWorks Animation'ı satın alma planı öncesinde, beşinci bir Shrek filminin 2019'da gösterime gireceği duyuruldu. 6 Kasım 2018'de Variety, Chris Meledandri'nin hem Shrek'i hem de Çizmeli Kedi'yi yeniden başlatmakla görevlendirildiğini ve orijinal oyuncu kadrosunun rollerini yeniden canlandırmak üzere geri dönebileceğini bildirdi. Oyuncular beşinci bir Shrek filmi için bir senaryonun tamamlandığını bildirirken, geliştirme durdu ve gelecek planları henüz resmi olarak açıklanmadı. ⓘ