Bismil
Bismil ⓘ | |
---|---|
İlçe | |
Türkiye haritasındaki yeri | |
Diyarbakır haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Diyarbakır |
Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Enver Hakan Zengince |
• Belediye başkanı | Hamza Türkmen (Kaymakam) (Kayyım) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1,737 km² (670 mil²) |
Rakım | 535 m (1.755 ft) |
Nüfus | |
• Kır | - |
• Şehir | - |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
Posta kodu | 21509 |
İl alan kodu | 0412 |
İl plaka kodu | 21 |
Resmî site www.bismil.gov.tr |
Bismil, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir. Diyarbakır'ın ikinci kalabalık ilçesidir. ⓘ
Bismil'de çıkan eski mezar taşları 250-400 yıllıktır. Bunların bir kısmının Konya ve bir kısmının da Musul tarafından geldikleri söylenir. Önceleri köy statüsünde olan Bismil, bir ara nahiye olmuş; Mermer ve Akpınar köyleri de buraya bağlanmıştı. Daha sonra bu teşkilat dağıtılarak adı "Şark" olarak belirlenen bu nahiye merkezden idare olunmuştu. ⓘ
1926 yılında yapılan idari bölünmede Şark Nahiyesi’nin merkezi bu kez Seyithasan Mahallesi olmuş, Bismil de buraya bağlanmıştır. Daha sonra, tekrar Bismil Nahiyesi oluşturulmuş ve Seyithasan Köyü buraya bağlanmıştır. 1936 yılında da Bismil, Diyarbakır'ın altıncı ilçesi olmuştur. Bismil, ayrıca nüfus bakımından da Ergani'den sonraki en büyük ilçedir. ⓘ
Konum
1936'da Konya'dan gelen göç akınını yerleştirmek için Diyarbakır'da yeni bir ilçe kurulmuştur. Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu bölgesinde ve Diyarbakır ilinin doğusunda yer almaktadır. Bu ilçenin yüzölçümü 1748 km2'dir. Coğrafi olarak deniz seviyesinden 550 metre yükseklikte yer almaktadır. İlçede çok sayıda park bulunmaktadır. Körtik tepesinde bir arkeolojik sit alanı bulunmaktadır. ⓘ
Siyaset
Halkların Demokratik Partisi'nden Orhan Ayaz 31 Mart 2019 seçimlerinde Belediye Başkanı seçildi. Ancak Ekim ayında bir soruşturma nedeniyle görevden alındı. Yerine kayyum atandı. ⓘ
Mahalleler
- Ahmetli 37°45′08″N 40°56′45″E / 37.7523°N 40.9457°E
- Akbaş 37°58′37″N 41°03′39″E / 37.9769°N 41.0607°E
- Akköy 37°45′08″N 40°55′33″E / 37.7521°N 40.9257°E
- Akoba 37°57′N 41°03′E / 37.950°N 41.050°E
- Akçay 38°01′08″N 40°40′12″E / 38.0189°N 40.6701°E
- Alibey 37°56′30″N 40°49′18″E / 37.9416°N 40.8218°E
- Aluç 37°49′42″N 40°50′26″E / 37.8284°N 40.8405°E
- Alıncak 37°58′N 40°57′E / 37.967°N 40.950°E
- Ambar 37°51′12″N 40°31′39″E / 37.8532°N 40.5274°E
- Aralık 37°49′51″N 40°40′47″E / 37.8308°N 40.6796°E
- Arıkgöl 37°50′N 40°51′E / 37.833°N 40.850°E
- Aslanoğlu
- Ataköy 37°56′19″N 40°31′47″E / 37.9387°N 40.5296°E
- Aygeçti 37°49′N 40°56′E / 37.817°N 40.933°E
- Ağılköy 37°48′41″N 40°58′17″E / 37.8115°N 40.9715°E
- Ağıllı 37°44′07″N 40°41′49″E / 37.7354°N 40.6970°E
- Aşağıdolay
- Aşağıoba 37°47′06″N 40°52′44″E / 37.7850°N 40.8789°E
- Babahaki 37°52′N 40°45′E / 37.867°N 40.750°E
- Bademli 37°55′30″N 40°57′40″E / 37.9251°N 40.9612°E
- Baharlı 37°58′57″N 40°34′20″E / 37.9826°N 40.5721°E
- Bahçe 37°57′35″N 40°44′33″E / 37.9598°N 40.7425°E
- Bakacak 37°53′06″N 40°35′38″E / 37.8850°N 40.5938°E
- Balcılar 37°44′29″N 40°51′19″E / 37.7413°N 40.8554°E
- Bayındır 37°45′52″N 40°51′46″E / 37.7644°N 40.8629°E
- Başhan 37°41′56″N 40°54′45″E / 37.6988°N 40.9126°E
- Başköy 37°59′22″N 40°54′19″E / 37.9894°N 40.9053°E
- Başören 37°45′46″N 40°44′37″E / 37.7628°N 40.7436°E
- Belli 37°54′45″N 40°49′07″E / 37.9125°N 40.8185°E
- Boyacı 37°58′12″N 41°01′26″E / 37.9701°N 41.0239°E
- Bozçalı 37°48′24″N 40°46′01″E / 37.8068°N 40.7670°E
- Bölümlü 37°42′33″N 40°34′56″E / 37.7091°N 40.5822°E
- Derbent
- Diktepe
- Doruk
- Eliaçık
- Erler
- Gedikbaşı
- Göksu
- Gültepe
- Güngeçti 37°54′N 40°55′E / 37.900°N 40.917°E
- Güroluk
- Güzelköy
- Harmanlı
- Hasanpınar
- Işıklar
- Kamberli
- Kamışlı
- Karabörk
- Karacık
- Karagöz
- Karapınar
- Karatepe
- Karayiğit
- Karaçölya 37°57′N 40°45′E / 37.950°N 40.750°E
- Kavuşak
- Kayıköy
- Kazancı
- Kağıtlı 38°02′07″N 40°31′27″E / 38.03528°N 40.52417°E
- Keberli
- Kocalar
- Kopmaz 37°45′N 40°54′E / 37.750°N 40.900°E
- Kopuzlu
- Korukçu 37°50′N 40°44′E / 37.833°N 40.733°E
- Koyunlu
- Koğuk
- Kumrulu
- Kurudere
- Kurudeğirmen
- Köprüköy
- Köseli
- Kılavuztepe 37°45′N 40°41′E / 37.750°N 40.683°E
- Merdan 37°50′N 40°50′E / 37.833°N 40.833°E
- Meydanlık 37°45′N 40°39′E / 37.750°N 40.650°E
- Mirzabey 37°55′N 41°01′E / 37.917°N 41.017°E
- Obalı
- Ofköy 37°53′N 40°44′E / 37.883°N 40.733°E
- Oğuzlar
- Pınarbaşı
- Sarıköy
- Sarıtoprak 37°50′06″N 40°28′17″E / 37.83500°N 40.47139°E
- Sazlı
- Seki
- Serçeler
- Sinanköy
- Tatlıçayır 38°00′N 40°38′E / 38.000°N 40.633°E
- Tepe
- Tepecik
- Tilkilik
- Topraklı
- Türkmenhacı 37°48′N 40°37′E / 37.800°N 40.617°E
- Ulutürk 37°51′43″N 40°38′23″E / 37.86194°N 40.63972°E
- Uyanık
- Uğrak
- Uğurlu
- Yamaçköy
- Yasince 37°54′28″N 40°32′56″E / 37.90778°N 40.54889°E
- Yağmurköy
- Yenice
- Yukarıdolay 37°55′N 40°44′E / 37.917°N 40.733°E
- Yukarıharım 37°55′N 40°43′E / 37.917°N 40.717°E
- Yukarısalat 37°50′N 40°53′E / 37.833°N 40.883°E
- Çakallı
- Çakıllı
- Çatalköy
- Çavuşlu
- Çeltikli
- Çölağan 38°01′N 40°30′E / 38.017°N 40.500°E
- Çöltepe 37°51′N 40°48′E / 37.850°N 40.800°E
- Üçtepe
- İsalı
- İsapınar 37°43′N 40°45′E / 37.717°N 40.750°E
- Şahintepe ⓘ
Önemli kişiler
- Özz Nûjen, Bismil'de doğan ve daha sonra İsveç'e taşınan komedyen
- Mehmet Mehdi Eker, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Eski Bakanı
- Azize Tanrıkulu, Türk tekvando sporcusu ⓘ
Coğrafya
Hem karayolu ve hem demiryolu bağlantısı olan ilçede Dicle Nehri, ilçe tarımının hayat kaynağıdır. ⓘ
Kurtuluş, Fatih, Fırat, Akpınar, Altıok, Dicle, Dumlupınar, Şentepe, Esentepe, Seyrantepe, Tekel ve Ulutürk Mahallesi olmak üzere 12 mahalleden ibarettir. ⓘ
Merkez ilçeye olan uzaklığı 54 km'dir. İlçenin Diyarbakır iline 48, Batman iline 41, Şanlıurfa iline 199, Mardin iline 94, Ankara iline 1050, İstanbul iline 1500, İzmir iline 1460 ve Bursa iline 1400 kilometre uzaklığı bulunmaktadır. İlçeye bağlı 112 köy, 90 mezraa bulunmaktadır. Tepe, Yukarı Salat ve Ambar beldesi olarak üç beldesi vardır. ⓘ
Bismil'de yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlı geçen karasal iklim egemendir. Bismil Ovası yaz mevsiminde Diyarbakır ilinin en yüksek sıcaklıklarının ölçüldüğü yerdir. Bismil'de tarihte ölçülen en yüksek sıcaklık 10 Temmuz 1962 gününde 50,2 derece olarak ölçülmüştür. ⓘ
Turistik yerler
İlçe, yeni kurulduğu için burada herhangi bir tarihi anıt bulunmamaktadır. Ancak Türkmen Hacı Mahallesi'nde Kabasakal, Sarısakal ve Yedikızlar Türbeleri; Koği, Tepe, Saladum (Seledûn), Matar (Meterê), Köprü ve diğer onlarca mahallede bulunan höyükler (yapay tepeler) incelemeye değer enteresan yerlerdir. ⓘ
Bismil'den kareler
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır ⓘ |
---|---|---|---|
1965 | 38.058 | 4.444 | 33.614 |
1970 | 45.462 | 9.403 | 36.059 |
1975 | 50.909 | 12.775 | 38.134 |
1980 | 61.517 | 19.059 | 42.458 |
1985 | 76.894 | 24.862 | 52.032 |
1990 | 99.662 | 39.834 | 59.828 |
2000 | 126.885 | 61.182 | 65.703 |
2007 | 108.706 | 57.359 | 51.347 |
2008 | 109.359 | 56.390 | 52.969 |
2009 | 108.992 | 56.333 | 52.659 |
2010 | 108.948 | 56.887 | 52.061 |
2011 | 110.344 | 58.471 | 51.873 |
2012 | 111.746 | 60.150 | 51.596 |
2013 | 110.956 | 110.956 | veri yok |
2014 | 112.461 | 112.461 | veri yok |
2015 | 113.725 | 113.725 | veri yok |
2016 | 115.484 | 115.484 | veri yok |
2017 | 116.171 | 116.171 | veri yok |
2018 | 117.674 | 117.674 | veri yok |
2019 | 118.250 | 118.250 | veri yok |
2020 | 118.605 | 118.605 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır. ⓘ
Yıl | Kadın Nüfusu | Erkek Nüfusu ⓘ |
---|---|---|
2015 | 56.986 | 56.739 |
2014 | 56.447 | 56.014 |
2013 | 55.819 | 55.137 |
2012 | 56.282 | 55.464 |
2011 | 55.414 | 54.930 |
2010 | 54.657 | 54.291 |
Bu nüfus, 56.739 erkek ve 56.986 kadından oluşmaktadır. ⓘ
Yüzde olarak ise: %49,89 erkek, %50,11 kadındır. ⓘ