Cüz

Cüzʼ (Arapça: جُزْءْ, çoğul: أَجْزَاءْ ajzāʼ, kelime anlamı "parça"), Kur'an'ın bölündüğü farklı uzunluklardaki otuz bölümden biridir. İran'da ve Hint alt kıtasında para (پارہ/পারা) olarak da bilinir. Kur'an'da 30 cüz vardır. ⓘ

Aczâʼya bölünmenin Kurʼânʼın anlamıyla hiçbir ilgisi yoktur ve herkes Kurʼânʼın herhangi bir yerinden okumaya başlayabilir. Çoğu Müslüman için el yazması satın almanın çok maliyetli olduğu ortaçağda, Kurʼan nüshaları camilerde tutulur ve insanların erişimine sunulurdu; bu nüshalar genellikle otuz bölümden (cüzʼ) oluşan bir dizi şeklini alırdı. Bazıları bu bölümleri Kurʼânʼın bir ay içinde okunmasını kolaylaştırmak için kullanır; örneğin Ramazan ayında teravih namazlarında Kurʼânʼın tamamı, genellikle gecede bir cüzʼ oranında okunur. ⓘ

Bir cüz ayrıca ḥizbāniʼye (lit. "iki grup", tekil: ḥizb, çoğul: aḥzāb) ayrılır, bu nedenle 60 aḥzāb vardır. Her ḥizb (grup) dört çeyreğe bölünerek her cüzʼde sekiz çeyrek oluşturur ve bunlara makraʼ (lit. "okuma") denir. Kurʼânʼda bu çeyreklerden (makraʼlardan) 240 tane vardır. Bu makamlar genellikle Kurʼânʼı ezberlerken tekrar için pratik bölümler olarak kullanılır. ⓘ

En çok ezberlenen cüzʼ, Kurʼânʼın en kısa sûrelerinin çoğunu içeren 78 ilâ 114. sûreleri içeren 30. cüzʼ olan "amme" cüzʼüdür. Cüzʼ 'amme, çoğu aczâ gibi, 1. ayetinin (bu durumda 78. sure) 1. kelimesinden sonra adlandırılır. ⓘ

Bir sûreye karşılık gelen çubuğun uzunluğu, sûrenin cüzdeki harf sayısıyla orantılıdır ve cüzdeki toplam harf sayısına bölünür. ⓘ

Kurʼânʼdaki her bir cüzʼün ilişkili isimleri:

Juz'				Hizb (1/2 kısım)	Sureler (bölümden - bölüme) ⓘ
Hayır.	İsim (Āyah - ayet ile başlar)
	Arapça	İngilizce	Anlamı
1	(آلم (آ-ل-م	Alīf-Lām-Mīm	"Allah En İyisini Bilir"	1	El-Fatiha (1:1) - El-Bakara (2:74)
				2	Bakara (2:75) - Bakara (2:141)
2	سَيَقُولُ	Sayaqūlu	"(Onlar) diyecekler mi?"	3	Bakara (2:142) - Bakara (2:202)
				4	Bakara (2:203) - Bakara (2:252)
3	تِلْكَ ٱلْرُّسُلُ	Tilka'r-Rusulu	"Bunlar Elçilerdir"	5	Bakara (2:253) - Âli İmrân (3:14)
				6	Āli 'Imrān (3:15) - Āli 'Imrān (3:91)
4	لن تنالوا	Lan Tana Lu	"Alamayacaksın"	7	Āli 'Imrān (3:92) - Āli 'Imrān (3:170)
				8	Âli İmrân (3:171) - En-Nisâ' (4:23)
5	وَٱلْمُحْصَنَاتُ	Ve'l-muḥṣanātu	"Ve yasaklı olanlar evli olanlardır"	9	An-Nisā' (4:24) - An-Nisā' (4:87)
				10	En-Nisâ' (4:88) - En-Nisâ' (4:147)
6	لَا يُحِبُّ ٱللهُ	Lā yuḥibbu-'llāhu	"Allah sevmez"	11	en-Nisâ (4:148) - el-Mâide (5:26)
				12	Mâide Suresi (5:27) - Mâide Suresi (5:82)
7	وَإِذَا سَمِعُوا	Ve 'Idha Samiʿū	"Ve duyduklarında"	13	El-Mâide (5:83) - El-En'âm (6:35)
				14	El-En'âm (6:36) - El-En'âm (6:110)
8	وَلَوْ أَنَّنَا	Wa-law annanā	"Ve (bunu) yapmış olsaydık bile"	15	El-En'âm (6:111) - El-En'âm (6:165)
				16	A'râf (7:1) - A'râf (7:87)
9	قَالَ ٱلْمَلَأُ	Kâle'l-mele'u	"Reisler (ileri gelenler) dedi ki"	17	A'râf (7:88) - A'râf (7:170)
				18	A'râf (7:171) - Enfâl (8:40)
10	وَٱعْلَمُواْ	Ve-'aʿlamū	"Ve (siz) biliyorsunuz"	19	Enfâl (8:41) - Tevbe (9:33)
				20	Tevbe Suresi (9:34) - Tevbe Suresi (9:93)
11	يَعْتَذِرُونَ	Yaʿtazerūn	"Sadece yol (suçlama için)"	21	Tevbe Suresi (9:94) - Yũnus Suresi (10:25)
				22	Yũnus (10:26) - Hūd (11:5)
12	وَمَا مِنْ دَآبَّةٍ	Ve mā min dābbatin	"Ve hiçbir yaratık yok"	23	Hûd (11:6) - Hûd (11:83)
				24	Hûd (11:84) - Yûsuf (12:52)
13	وَمَا أُبَرِّئُ	Ve mâ ubarri'u	"Ve ben beraat etmiyorum"	25	Yûsuf (12:53) - Ar-Ra'd (13:18)
				26	Er-Ra'd (13:19) - El-Hicr (15:1)
14	رُبَمَا	Alīf-Lām-Rā'/ Rubamā	"Alif-Lam-Ra"/ "Belki"	27	Hicr (15:2) - en-Nahl (16:50)
				28	En-Nahl (16:51) - En-Nahl (16:128)
15	سُبْحَانَ ٱلَّذِى	Subḥāna 'lladhī	"O (Allahu Azze ve Celle) ne yücedir!"	29	El-İsrâ' (17:1) - El-İsrâ' (17:98)
				30	El-İsrâ' (17:99) - El-Kehf (18:74)
16	قَالَ أَلَمْ	Kâle 'alam	"O (El-Hıdr) dedi ki: Yapmadı"	31	Kehf (18:75) - Meryem (19:98)
				32	Ṭā Hā (20:1) - Ṭā Hā (20:135)
17	ٱقْتَرَبَ لِلْنَّاسِ	Iqtaraba li'n-nāsi	"İnsanlar için (ecel) yaklaştı mı?"	33	Enbiyâ (21:1) - Enbiyâ (21:112)
				34	ِAl-Ḥajj (22:1) - Al-Ḥajj (22:78)
18	قَدْ أَفْلَحَ	Kad 'aflaḥa	"Gerçekten (Kesinlikle) başarılı"	35	el-Müʼminûn (23:1) - en-Nûr (24:20)
				36	en-Nûr (24:21) - el-Furkân (25:20)
19	وَقَالَ ٱلَّذِينَ	Ve-qāla 'lladhīna	"Ve dediler ki"	37	el-Furkân (25:21) - eş-Şu'arâ (26:110)
				38	Eş-Şu'arâ (26:111) - En-Neml (27:59)
20	أَمَّنْ خَلَقَ	'A'man Khalaqa	"O mu yarattı..."	39	En-Neml (27:60) - Kasas (28:50)
				40	El-Kassas (28:51) - El-'Ankebût (29:44)
21	أُتْلُ مَاأُوْحِیَ	Otlu ma oohiya	"Ey Muhammed, sana vahyedileni oku."	41	Ankebût (29:45) - Lokmân (31:21)
				42	Lokmân (31:22) - El-Ahzâb (33:30)
22	وَمَنْ يَّقْنُتْ	Wa-man yaqnut	"Ve kim itaat ederse (gönülden itaat ederse)"	43	Ahzâb (33:31) - Sebe' (34:23)
				44	Sebe' (34:24) - Yā Sīn (36:21)
23	وَمَآ لي	Wa-Mali	"Peki bana ne oldu?"	45	Yā Sīn (36:22) - Aṣ-Ṣāffāt (37:144)
				46	Aṣ-Ṣāffāt (37:145) - Ez-Zümer (39:31)
24	فَمَنْ أَظْلَمُ	Fa-man 'aẓlamu	"Peki kim daha adaletsiz?"	47	Az-Zümer (39:32) - Ğâfir (40:40)
				48	Ghāfir (40:41) - Fuṣṣilat (41:46)
25	إِلَيْهِ يُرَدُّ	Ilayhi yuraddu	"Yalnız O'na (Allahu Subhanehu ve Teala'ya) atfedilmiştir."	49	Fussılet (41:47) - Ez-Zuhruf (43:23)
				50	Ez-Zuhruf (43:24) - El-Câtiye (45:37)
26	حم	Ḥā' Mīm	"Allah veya Ha Meem tarafından bilinir"	51	El-Ahkāf (46:1) - El-Fetih (48:17)
				52	El-Fetḥ (48:18) - Adh-Dhāriyāt (51:30)
27	قَالَ فَمَا خَطْبُكُم	Qāla fa-mā khaṭbukum	O (İbrahim A.S.) dedi ki: "O halde senin buradaki işin (görevin) nedir?"	53	Adh-Dhāriyāt (51:31) - Al-Qamar (54:55)
				54	Er-Raḥmān (55:1) - El-Ḥadīd (57:29)
28	قَدْ سَمِعَ ٱللهُ	Kad sami'a 'llāhu	"Şüphesiz Allah işitmiştir."	55	Mücâdile (58:1) - Aṣ-Ṣaff (61:14)
				56	Cuma Suresi (62:1) - Tahrîm Suresi (66:12)
29	تَبَارَكَ ٱلَّذِى	Tabāraka 'lladhī	"O (Allah Subhanehu ve Teala) mübarektir."	57	Mülk (67:1) - Nûh (71:28)
				58	El-Cinn (72:1) - El-Mürselât (77:50)
30	عَمَّ	'Amma	"Ne hakkında?"	59	En-Nebeʼ (78:1) - Aṭ-Ṭāriḳ (86:17)
				60	El-Aʻlā (87:1) - En-Nās (114:6)

---

ⓘ

Her bir Rub el Hizb'in ayet bölümleri, Kurʼân okumada yaygın olarak kullanılan bir Cüzʼün "1/8 "idir: ⓘ

Ḥizb Numarası:	1. Çeyrek	2. Çeyrek	3. Çeyrek	4. Çeyrek	Toplam:
1	32 (1:1-2:25)	18 (2:26-2:43)	16 (2:44-2:59)	15 (2:60-2:74)	81
2	17 (2:75-2:91)	14 (2:92-2:105)	18 (2:106-2:123)	18 (2:124-2:141)	67
3	16 (2:142-2:157)	19 (2:158-2:176)	12 (2:177-2:188)	14 (2:189-2:202)	61
4	16 (2:203-2:218)	14 (2:219-2:232)	10 (2:233-2:242)	10 (2:243-2:252)	50
5	10 (2:253-2:262)	9 (2:263-2:271)	11 (2:272-2:282)	18 (2:283-3:14)	48
6	18 (3:15-3:32)	19 (3:33-3:51)	23 (3:52-3:74)	18 (3:75-3:92)	78
7	20 (3:93-3:112)	20 (3:113-3:132)	20 (3:133-3:152)	18 (3:153-3:170)	78
8	15 (3:171-3:185)	15 (3:186-3:200)	11 (4:1-4:11)	12 (4:12-4:23)	53
9	12 (4:24-4:35)	22 (4:36-4:57)	16 (4:58-4:73)	14 (4:74-4:87)	64
10	12 (4:88-4:99)	14 (4:100-4:113)	21 (4:114-4:134)	13 (4:135-4:147)	60
11	15 (4:148-4:162)	14 (4:163-4:176)	11 (5:1-5:11)	15 (5:12-5:26)	55
12	14 (5:27-5:40)	10 (5:41-5:50)	16 (5:51-5:66)	15 (5:67-5:82)	55
13	15 (5:83-5:96)	12 (5:97-5:108)	24 (5:109-6:12)	23 (6:13-6:35)	74
14	23 (6:36-6:58)	15 (6:59-6:73)	21 (6:74-6:94)	16 (6:95-6:110)	75
15	16 (6:111-6:126)	14 (6:127-6:140)	10 (6:141-6:150)	15 (6:151-6:165)	55
16	30 (7:1-7:30)	16 (7:31-7:46)	18 (7:47-7:64)	23 (7:65-7:87)	87
17	29 (7:88-7:116)	25 (7:117-7:141)	14 (7:142-7:155)	15 (7:156-7:170)	83
18	18 (7:171-7:188)	18 (7:189-7:206)	21 (8:1-8:21)	19 (8:22-8:40)	76
19	20 (8:41-8:60)	15 (8:61-8:75)	18 (9:1-9:18)	15 (9:19-9:33)	68
20	12 (9:34-9:45)	14 (9:46-9:59)	15 (9:60-9:74)	18 (9:75-9:92)	59
21	18 (9:93-9:110)	11 (9:111-9:121)	18 (9:122-10:10)	15 (10:11-10:25)	62
22	27 (10:26-10:52)	18 (10:53-10:70)	19 (10:71-10:89)	25 (10:90-11:5)	89
23	18 (11:6-11:23)	17 (11:24-11:40)	20 (11:41-11:60)	23 (11:61-11:83)	78
24	24 (11:84-11:107)	22 (11:108-12:6)	23 (12:7-12:29)	23 (12:30-12:52)	92
25	24 (12:53-12:76)	24 (12:77-12:100)	15 (12:101-13:4)	14 (13:5-13:18)	77
26	16 (13:19-13:34)	18 (13:35-14:9)	18 (14:10-14:27)	25 (14:28-14:52)	77
27	48 (15:1-15:48)	51 (15:49-15:99)	29 (16:1-16:29)	21 (16:30-16:50)	149
28	24 (16:51-16:74)	15 (16:75-16:89)	21 (16:90-16:110)	18 (16:111-16:128)	78
29	22 (17:1-17:22)	27 (17:23-17:49)	20 (17:50-17:69)	29 (17:70-17:98)	98
30	29 (17:99-18:16)	15 (18:17-18:31)	19 (18:32-18:50)	24 (18:51-18:74)	87
31	24 (18:75-18:98)	33 (18:99-19:21)	37 (19:22-19:58)	40 (19:59-19:98)	134
32	54 (20:1-20:54)	28 (20:55-20:82)	28 (20:83-20:110)	25 (20:111-20:135)	135
33	28 (21:1-21:28)	22 (21:29-21:50)	32 (21:51-21:82)	30 (21:83-21:112)	112
34	18 (22:1-22:19)	19 (22:20-22:37)	22 (22:38-22:59)	19 (22:60-22:78)	78
35	35 (23:1-23:35)	39 (23:36-23:74)	44 (23:75-23:118)	20 (24:1-24:20)	138
36	14 (24:21-24:34)	18 (24:35-24:52)	12 (24:53-24:64)	20 (25:1-25:20)	64
37	32 (25:21-25:52)	25 (25:53-25:77)	51 (26:1-26:51)	59 (26:52-26:110)	167
38	70 (26:111-26:180)	47 (26:181-26:227)	26 (27:1-27:26)	29 (27:27-27:55)	172
39	26 (27:56-27:81)	23 (27:82-28:11)	17 (28:12-28:28)	22 (28:29-28:50)	88
40	25 (28:51-28:75)	13 (28:76-28:88)	25 (29:1-29:25)	20 (29:26-29:45)	83
41	24 (29:46-29:69)	30 (30:1-30:30)	23 (30:31-30:53)	28 (30:54-31:21)	105
42	23 (31:22-32:10)	20 (32:11-32:30)	17 (33:1-33:17)	13 (33:18-33:30)	73
43	20 (33:31-33:50)	9 (33:51-33:59)	23 (33:60-34:9)	14 (34:10-34:23)	66
44	22 (34:24-34:45)	23 (34:46-35:14)	26 (35:15-35:40)	32 (35:41-36:27)	103
45	32 (36:28-36:59)	45 (36:60-37:21)	61 (37:22-37:82)	62 (37:83-37:144)	200
46	58 (37:145-38:20)	31 (38:21-38:51)	44 (38:52-39:7)	24 (39:8-39:31)	157
47	21 (39:32-39:52)	23 (39:53-39:75)	20 (40:1-40:20)	20 (40:21-40:40)	84
48	25 (40:41-40:65)	28 (40:66-41:8)	16 (41:9-41:23)	22 (41:24-41:46)	91
49	20 (41:47-42:12)	14 (42:13-42:26)	24 (42:27-42:50)	26 (42:51-43:23)	84
50	33 (43:24-43:56)	49 (43:57-44:16)	54 (44:17-45:11)	26 (45:12-45:37)	162
51	20 (46:1-46:20)	24 (46:21-47:9)	23 (47:10-47:32)	23 (47:33-48:17)	90
52	12 (48:18-48:29)	13 (49:1-49:13)	31 (49:14-50:26)	49 (50:27-51:31)	105
53	53 (51:32-52:23)	51 (52:24-53:25)	45 (53:26-54:8)	47 (54:9-54:55)	196
54	78 (55:1-55:78)	74 (56:1-56:74)	37 (56:75-57:15)	14 (57:16-57:29)	203
55	13 (58:1-58:13)	19 (58:14-59:10)	20 (59:11-60:6)	21 (60:7-61:14)	73
56	14 (62:1-63:3)	26 (63:4-64:18)	12 (65:1-65:12)	12 (66:1-66:12)	64
57	30 (67:1-67:30)	52 (68:1-68:52)	70 (69:1-70:18)	54 (70:19-71:28)	206
58	47 (72:1-73:19)	57 (73:20-74:56)	58 (75:1-76:18)	63 (76:19-77:50)	225
59	86 (78:1-79:46)	71 (80:1-81:29)	55 (82:1-83:36)	64 (84:1-86:17)	276
60	75 (87:1-89:30)	67 (90:1-93:11)	67 (94:1-100:11)	79 (101:1-114:6)	288
Toplamlar:	1,642	1,528	1,548	1,518	6,236'

Cüz, (Arapça: جزء, çoğulu اجزاء aczâ) kelimesi Arapçada "parça", "bölüm", "kısım" anlamına gelir. ⓘ

"Kur'an" ile ilgili bir terim olarak bu kelime, Kur'an'ın eşit uzunlukta bölümlere ayrılmış parçalarından birisini ifade eder. Belirli bir müddet zarfında Kur'an'ın tamamını bitirmek isteyen okuyucuya, günde ne kadar okursa hedeflediği tarihte bitirebileceğini göstermek için mushafların kenarlarına cüz, hizip ve rubu gibi işaretler konulur. Bu işaretlerin belirlenmesinde bazen kelime adetleri, bazen de harf adetleri esas alınır. Cüz adetlerinin tespitinde "30 günlük Ramazan aylarında teravih namazlarında Kur'an'ın tamamını hatmetmek isteyen kişi bir gecede ne kadar okuması gerekir." yaklaşımından hareketle 30 sayısı yaygın olarak benimsenmiştir. Cüzler belirli bir sayfa sayısını göstermese de hattatların Kur'an'ı ezberlemek için geliştirdikleri berkenar mushaf düzeninde bir cüz 20 sayfa tutacak şekilde ayarlanmıştır. Toplam 600 sayfadır. Cüzlerin başlangıçların göstermek için mushafların kenarlarına, güneşi sembolize eden bir süs konulur ve bu süsün içerisine cüz numarası yazılır. ⓘ

Cüz ile ilgili bilgiler

• Kur'an 30 cüz'den oluşur.
• Cüzler bazı mushaflarda 2, bazılarında da 4 hizip tutan daha küçük birimlere ayrılırlar.
• Cüzler isimlendirilirken bazen ilgili cüzün sıra numarası, bazen de ilgili cüzdeki ilk ayetin birkaç kelimesi kullanılmaktadır.
• Cüz kelimesi, hadis ilminde az sayıda hadisi ihtiva eden hadis kitapları için de kullanılmaktadır.
• Ayrıca cüz kelimesi çeşitli sure ve ayetlerden oluşturulan mecmualar için de kullanılmaktadır.
• Özet Kur'an'ı ezberlemek için geliştirdikleri berkenar mushaf düzeninde bir cüz 20 sayfa tutacak şekilde ayarlanmıştır. Ancak 30. cüz 23 veya 24 sayfadır.
• Cüz İslami yönde kullanılan bir terimdir. ⓘ

Kur'an'daki cüzlerin başlangıç ve bitiş cetveli

Cüz	Hizip	Sure ⓘ
1	1	(1:1) - (2:74)
	2	(2:75) - (2:141)
2	3	(2:142) - (2:202)
	4	(2:203) - (2:252)
3	5	(2:253) - (3:14)
	6	(3:15) - (3:92)
4	7	(3:93) - (3:170)
	8	(3:171) - (4:23)
5	9	(4:24) - (4:87)
	10	(4:88) - (4:147)
6	11	(4:148) - (5:26)
	12	(5:27) - (5:81)
7	13	(5:82) - (6:35)
	14	(6:36) - (6:110)
8	15	(6:111) - (6:165)
	16	(7:1) - (7:87)
9	17	(7:88) - (7:170)
	18	(7:171) - (8:40)
10	19	(8:41) - (9:33)
	20	(9:34) - (9:92)
11	21	(9:93) - (10:25)
	22	(10:26) - (11:5)
12	23	(11:6) - (11:83)
	24	(11:84) - (12:52)
13	25	(12:53) - (13:18)
	26	(13:19) - (14:52)
14	27	(15:1) - (16:50)
	28	(16:51) - (16:128)
15	29	(17:1) - (17:98)
	30	(17:99) - (18:74)
16	31	(18:75) - (19:98)
	32	(20:1) - (20:135)
17	33	(21:1) - (21:112)
	34	(22:1) - (22:78)
18	35	(23:1) - (24:20)
	36	(24:21) - (25:20)
19	37	(25:21) - (26:110)
	38	(26:111) - (27:55)
20	39	(27:56) - (28:50)
	40	(28:51) - (29:45)
21	41	(29:46) - (31:21)
	42	(31:22) - (33:30)
22	43	(33:31) - (34:23)
	44	(34:24) - (36:27)
23	45	(36:28) - (37:144)
	46	(37:145) - (39:31)
24	47	(39:32) - (40:40)
	48	(40:41) - (41:46)
25	49	(41:47) - (43:23)
	50	(43:24) - (45:37)
26	51	(46:1) - (48:17)
	52	(48:18) - (51:30)
27	53	(51:31) - (54:55)
	54	(55:1) - (57:29)
28	55	(58:1) - (61:14)
	56	(62:1) - (66:12)
29	57	(67:1) - (71:28)
	58	(72:1) - (77:50)
30	59	(78:1) - (86:17)
	60	(87:1) - (114:6)