Hindi
Türkiye Zamansal aralık: 23-0 Ma
PreꞒ
Ꞓ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
| |
---|---|
Kasıla kasıla yürüyen bir erkek yaban hindisi | |
Bilimsel sınıflandırma | |
Krallık: | Hayvanlar Alemi |
Filum: | Kordalılar |
Sınıf: | Kuşlar |
Takım: | Galliformes |
Aile: | Phasianidae |
Alt familya: | Phasianinae |
Kabile: | Meleagridini |
Cins: | Meleagris Linnaeus, 1758 |
Tip türler | |
Meleagris gallopavo (yabani hindi) Linnaeus, 1758
| |
Türler | |
|
Hindi, Kuzey Amerika'ya özgü Meleagris cinsinden büyük bir kuştur. Günümüzde yaşayan iki hindi türü vardır: Doğu ve orta Kuzey Amerika'nın yabani hindisi (Meleagris gallopavo) ve Meksika'daki Yucatán Yarımadası'nın ocellated hindisi (Meleagris ocellata). Her iki hindi türünün erkeklerinde de gaganın üst kısmından sarkan ve burun adı verilen kendine özgü etli bir gaga bulunur. Kendi bölgelerinde en büyük kuşlar arasındadırlar. Yerde beslenen birçok büyük kuşta (Galliformes takımı) olduğu gibi, erkek dişiden daha büyük ve çok daha renklidir. ⓘ
En eski hindiler 20 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da evrimleşmiştir. Orman tavuğu, sülün ve diğer kümes hayvanları ile yakın bir ortak atayı paylaşırlar. Yabani hindi türü, yaklaşık 2.000 yıl önce evcilleştirilen evcil hindinin atasıdır. ⓘ
Hindiler (Meleagridinae), tavuksular takımına ait olan sülüngiller familyası içerisinde bir alt familya oluştururlar. Amerika'ya ilk göç edenler tarafından keşfedilmiş ve 17. yüzyıl'ın başlarında Avrupa'ya getirilmiştir. Günümüzde eti için yetiştirilen bir kümes hayvanı olarak tanınırlar. ⓘ
Hindi, Galliformes'un taksonomik takımda Sülüngiller (sülün, Coturnix, kırkovul, keklik, frankolinler, hint kuşu, orman tavuğu ve akrabaları) familyasında sınıflandırılmaktadır. Meleagris cinsi, daha önce Meleagrididae ailesi olarak bilinen, ancak şimdi sülüngiller ailesinin içinde yer alan Meleagridinae alt ailesindeki tek mevcut cinstir. ⓘ
Hindinin 2 türü vardır. Meleagris gallopavo Doğu ve Güney Amerika kökenli bir tür olup, 1 m'ye kadar büyür. Diğer tür Meleagris ocellataise Meksika Yucatan menşeli olup belirgin bir şekilde daha küçüktür. ⓘ
Taksonomi
Meleagris cinsi 1758 yılında İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus tarafından Systema Naturae adlı eserinin onuncu baskısında tanıtılmıştır. Cins adı Antik Yunanca μελεαγρις'den gelmektedir, meleagris "gine kuşu" anlamına gelmektedir. Tür, yabani hindidir (Meleagris gallopavo). ⓘ
Hindiler, Galliformes taksonomik takımında Phasianidae familyasında (sülünler, keklikler, francolinler, orman kuşları, orman tavuğu ve bunların akrabaları) sınıflandırılır. Meleagris cinsi, eskiden Meleagrididae familyası veya Meleagridinae alt familyası olarak bilinen, ancak günümüzde Phasianinae alt familyası içinde yer alan Meleagridini kabilesinin günümüze ulaşan tek cinsidir. ⓘ
Mevcut türler
Bu cins iki tür içerir. ⓘ
Resim | Bilimsel adı | Ortak ad | Dağıtım ⓘ |
---|---|---|---|
Meleagris gallopavo | Yabani hindi ve evcil hindi | Kuzey Amerika ormanları, Meksika'dan (Mezoamerika'da ilk evcilleştirildikleri yer) orta batı ve doğu Amerika Birleşik Devletleri boyunca ve güneydoğu Kanada'ya kadar | |
Meleagris ocellata | Ocellated hindi | Yucatán Yarımadası, Meksika ormanları |
Fosil türleri
- Meleagris californica Kaliforniya hindisi - Güney Kaliforniya
- Meleagris crassipes Güneybatı hindisi - New Mexico ⓘ
Etimoloji
Hindi, Amerika'nın keşfi ile dünyaya yayılmış olmasına rağmen Türkçedeki Hindi kelimesinin Colomb'un Amerika'yı Doğu Hint Adaları sanması ile bir ilgisi yoktur. Çünkü yine hindiye benzeyen ve Afrika kıtasına ait olan bir kuş olan Gine tavuğu Türkler tarafından eskiden beri bilinmekteydi ve çeşitli kaynaklara göre Hint tavuğu olarak da bilinen bu kuşa halk arasında Hint illerinden gelen kuş manasında Hindi kuş da denilmekte idi. Keşiften sonra ise halk Gine tavuğuna benzerliği yüzünden hindiyi de aynı isimle çağırmaya başladı. ⓘ
İngilizcede ise Turkey olarak anılan hindiye bu ismin verilmesi de buna benzer bir şekilde olmuştur. Keşfin yapıldığı yıllarda Akdeniz ticareti Levantenlerin elinde idi. Yeni kıtadan gelen hindiler de İngiliz halkına "Turkey Merchants" adı ile de bilinen "Levant Company" adlı şirket tarafından ulaştırılıyordu. Hatta bu sebepten Levantenler İngilizce'de "Turkey merchants" (Hindi tüccarları) olarak da anılırdı. Türkler tarafından getirilen bu yeni kuşun adına da halk Turkey bird (Türk kuşu) veya Turkey cock (Türk horozu) ismini vermekte gecikmemiştir. Aslında keşiften önce de yine Osmanlı denizciler tarafından İngiltere'ye getirilen Gine tavuğu da bir süre Turkey bird olarak anıldıysa da daha sonra Linnaeus tarafından başlatılan bu karmaşa çözülmüştür.
ticari olarak yetişririlen siyah hindi civcivleri ⓘ
Fransızcada ise Colomb'un Amerika'yı Batı Hint Adaları sanmasına binaen Hintten gelen manasında cocq de l'Inde (hint horozu) ve sonraları kısaca dinde denilmiştir. ⓘ
Hollandaca da ise kalkoen denilen hindiye bu isim aslında o zamanlar hollandalı denizciler aktif olarak ticaret yaptıkları bir liman olan Hindistan'ın 'Kalikut'limanına istinaden bu isim verilmiştir. Çünkü Hollandalılar da bu kuşun Hindistan'dan geldiğini sanmışlardır ve halk o zaman Hollanda'ya pek çok malın getirildiği bu liman şehrinden geldiğini düşünüp bu ismi vermiştir. Önceleri Kalikutse Haan (Kalikut horozu) olarak halk ağzında kalkoen şekline dönüşmüştür. Hollandacadan bu kelime kuzeydeki Finlandiya, Norveç, Isveç ve Danimarka gibi ülkelerin dillerine geçmiştir. Almancada da önceleri Kalkuhn, sonraları Turkische Hahn (Türk horozu) şimdilerde ise Truthahn diye bilinmektedir. ⓘ
Mısırlılarda Türkiye'den geldiğini düşünüp dikrum demişlerdir. ⓘ
Herkes hindinin Hindistan'dan geldiğini düşünedursun, Hindistanlılar da Portekizliler aracılığı ile hindi oraya ulaştığında bu kuşun o zaman İspanyolların kontrolünde olan Peru'dan geldiğini düşünmüşler ve Peru bird (Peru kuşu) demişlerdir. Oysa o zamanlarda Peru'da hindi bulunmamaktaydı. Portekizce'de de Peru ismiyle bilinmektedir. ⓘ
Dilbilimci Mario Pei, hindi ismi için iki olası açıklama önermektedir. Bir teoriye göre Avrupalılar Amerika'da hindilerle ilk karşılaştıklarında, bu kuşları yanlışlıkla bir tür gine kuşu olarak tanımlamışlar ve bu kuşlar Türk tüccarlar tarafından Konstantinopolis üzerinden Avrupa'ya ithal edilmiştir. Bu nedenle kuşlara hindi coqs lakabı takılmıştır. Kuzey Amerika kuşunun adı daha sonra turkey fowl veya Indian turkeys olmuş olabilir ve bu isim daha sonra turkeys olarak kısaltılmıştır. ⓘ
1550 yılında, hindiyi İngiltere'ye getiren İngiliz denizci William Strickland'a "gururla taşıdığı bir hindi horozu" içeren bir arma verildi. William Shakespeare bu terimi 1601 veya 1602'de yazıldığı düşünülen On İkinci Gece'de kullanmıştır. Shakespeare'in kullanımıyla ilgili bağlam eksikliği, terimin zaten yaygın olduğunu düşündürmektedir. ⓘ
Bazen hindi olarak adlandırılan diğer bazı kuşlar özellikle yakın akraba değildir: brushturkeys megapodes'tir ve bazen Avustralya hindisi olarak bilinen kuş Avustralya bustard'ıdır (Ardeotis australis). Anhinga (Anhinga anhinga), tüyleri kurutmak için tamamen açıldığında kuyruğunun aldığı şekilden dolayı bazen su hindisi olarak da adlandırılır. ⓘ
Yavru hindiye civciv ya da poult denir. ⓘ
Evcil hindinin Kuzey Amerika'ya ulaşması ise İngiltere üzerinden olmuştur. ABD'nin kurucularından Benjamin Franklin hindinin yeni kurulan devletin simgesi olmasını önerdiyse de bu kabul edilmemiş ve kel kartal seçilmiştir. ⓘ
Tarihçe
Hindiler muhtemelen ilk olarak kültürel ve sembolik bir öneme sahip oldukları Kolomb öncesi Meksika'da evcilleştirilmiştir. Hindi için kullanılan Klasik Nahuatl kelimesi, huehxōlō-tl (İspanyolca guajolote), genel pavo terimine ek olarak modern Meksika'da hala kullanılmaktadır. Maya aristokratları ve rahipleri, Maya el yazmalarında görülen bu kuşların ideogramları ile ocellated hindilerle özel bir bağlantıya sahip gibi görünmektedir. Bernal Díaz del Castillo ve Peder Bernardino de Sahagún gibi İspanyol vakanüvisler Tenochtitlán'ın geniş pazarlarında (tianguis) sunulan çok sayıda yiyeceği (hem çiğ meyve ve sebzeler hem de hazır yemekler) anlatırken hindiden yapılmış tamaleler, iguanalar, çikolata, sebzeler, meyveler ve daha fazlasının bulunduğunu belirtmişlerdir. ⓘ
Hindiler ilk olarak 1519 yılında İspanya üzerinden Avrupa'ya ihraç edilmiş ve burada aristokrat sınıflar arasında hemen popülerlik kazanmıştır. Hindiler İngiltere'ye 1541 yılında ulaşmıştır. Oradan da İngiliz yerleşimciler 17. yüzyılda hindileri Kuzey Amerika'ya getirmişlerdir. ⓘ
Yabani hindilerle insan çatışmaları
Hindilerin yerleşim alanlarında insanlara ve evcil hayvanlara karşı saldırgan oldukları bilinmektedir. Yabani hindilerin sosyal bir yapısı ve gagalama düzeni vardır ve alışkanlık kazanmış hindiler insanlara ve hayvanlara diğer hindilere davrandıkları gibi davranabilirler. Alışkanlık kazanmış hindiler, kuşların ast olarak gördükleri insanlara hükmetmeye veya saldırmaya çalışabilir. ⓘ
2017 yılında Massachusetts eyaletinin Brookline kasabası, yabani hindilerle karşılaşıldığında tartışmalı bir yaklaşım önerdi. Yetkililer, kuşları korkutmak için bir adım öne çıkmanın yanı sıra, "gürültü yapmayı (tencere veya diğer nesneleri birbirine vurmak); bir şemsiye açmayı; bağırmayı ve kollarınızı sallamayı; hortumla su fışkırtmayı; tasmalı köpeğinizin onlara havlamasına izin vermeyi ve bir süpürgeyle onları zorla savuşturmayı" da önerdi. Bu tavsiye kısa sürede iptal edildi ve yerine "yaban hindilerine karşı saldırgan olmanın Eyalet yaban hayatı yetkilileri tarafından tavsiye edilmediği" uyarısı getirildi. ⓘ
Fosil kaydı
Fosillerden bir dizi hindi türü tanımlanmıştır. Meleagridinae, soyu tükenmiş Rhegminornis (Bell'in Erken Miyosen'i, ABD) ve Proagriocharis (Lime Creek'in Kimball Geç Miyosen/Erken Pliyosen'i, ABD) cinsleriyle Erken Miyosen'den (yaklaşık 23 mya) itibaren bilinmektedir. İlki muhtemelen bazal bir hindi, diğeri ise bilinen hindilere pek benzemeyen daha çağdaş bir kuştur; her ikisi de çok daha küçük kuşlardır. Cinsi belirlenemeyen ancak Meleagris'e benzeyen bir hindi fosili Virginia, Westmoreland County'deki Geç Miyosen'den bilinmektedir. Hindi fosilleri sağlam ve oldukça sık bulunduğundan ve hindiler bireyler arasında büyük çeşitlilik gösterdiğinden, modern Meleagris cinsinde önemli sayıda tür tanımlanmıştır. Fosilleşmiş olduğu varsayılan bu türlerin çoğu artık küçük sinonimler olarak kabul edilmektedir. Bir tanesi, iyi belgelenmiş Kaliforniya hindisi Meleagris californica, erken insan yerleşimciler tarafından avlanacak kadar yakın bir zamanda soyu tükenmiştir. Bu türün yok oluşunun, son buzul döneminin sonunda insan avcılığı ve iklim değişikliğinin birleşik baskılarından kaynaklandığı öne sürülmüştür. ⓘ
Oligosen fosili Meleagris antiquus ilk olarak 1871 yılında Othniel Charles Marsh tarafından tanımlanmıştır. O zamandan beri Paracrax cinsine yeniden atanmış, önce bir cracid olarak yorumlanmış, kısa bir süre sonra da bir bathornithid Cariamiformes olarak yorumlanmıştır. ⓘ
Fosil türleri
- Meleagris sp. (Kemik Vadisi Erken Pliyosen, ABD)
- Meleagris sp. (Macasphalt Kabuk Çukuru Geç Pliyosen, ABD)
- Meleagris californica (Güneybatı ABD'de Geç Pleistosen) - eski adıyla Parapavo/Pavo
- Meleagris crassipes (Güneybatı Kuzey Amerika'nın Geç Pleistosen Dönemi) ⓘ
Hindiler birçok otorite tarafından kendi aileleri - Meleagrididae - olarak kabul edilmiştir, ancak bir retrotransposon markörünün yeni bir genomik analizi hindileri Phasianidae ailesinde gruplandırmaktadır. 2010 yılında bir grup bilim insanı evcil hindi (Meleagris gallopavo) genomunun taslak dizilimini yayınlamıştır. ⓘ
Anatomi
Anatomik açıdan, burun hindilerin alnında bulunan dik, etli bir çıkıntıdır. Hindi rahat bir durumdayken çoğu zaman burun soluk ve 2-3 cm uzunluğundadır. Ancak erkek çalım atmaya başladığında (kur gösterisi), burun kanla dolar, kızarır ve birkaç santimetre uzayarak gaganın oldukça altına sarkar (resme bakın). ⓘ
Snood, hindilerde bulunabilen karunküllerden (küçük, etli çıkıntılar) sadece bir tanesidir. ⓘ
Ticari hindiler dövüşürken genellikle burnu gagalayıp çekerek hasara ve kanamaya neden olurlar. Bu durum genellikle diğer hindilerin daha fazla gagalamasına yol açar ve bazen yamyamlıkla sonuçlanır. Bunu önlemek için, bazı çiftçiler civciv yavruyken "de-snooding" olarak bilinen bir işlemle burnu keserler. ⓘ
Hindinin cinsiyetine, sağlığına ve ruh haline bağlı olarak burun uzunluğu 3 ila 15 santimetre (1 ila 6 inç) arasında olabilir. ⓘ
İşlev
Burun hem eşeyler arası hem de eşey içi seçilimde işlev görür. Tutsak dişi yaban hindileri uzun burunlu erkeklerle çiftleşmeyi tercih etmekte ve ikili etkileşimler sırasında erkek hindiler nispeten daha uzun burunlu erkeklere yönelmektedir. Bu sonuçlar hem canlı erkekler hem de kontrollü yapay erkek modelleri kullanılarak gösterilmiştir. Serbest yaşayan yabani hindilerin parazit yüklerine ilişkin veriler, burun uzunluğu ile zararlı protozoan parazitler olan bağırsak koksidisi enfeksiyonu arasında negatif bir korelasyon olduğunu ortaya koymuştur. Bu durum, vahşi doğada dişiler tarafından tercih edilen ve erkekler tarafından kaçınılan uzun burunlu erkeklerin koksidiyal enfeksiyona karşı dirençli olduğunu göstermektedir. ⓘ
İnsanlar tarafından kullanımı
Meleagris gallopavo türü insanlar tarafından yenir. İlk olarak Meksika'nın yerli halkı tarafından en az MÖ 800'den itibaren evcilleştirilmiştir. Bu evcil hayvanlar daha sonra ya bugünkü ABD'nin güneybatısına getirilmiş ya da M.Ö. 200'lere kadar bu bölgenin yerli halkı tarafından ikinci kez bağımsız olarak evcilleştirilmiş, ilk başta törenlerde, cübbe ve battaniye yapımında kullanılan tüyleri için kullanılmıştır. Hindiler ilk olarak MS 1100 yıllarında Amerikan yerlileri tarafından yenmiştir. Yabani hindilerle karşılaştırıldığında, evcil hindiler etleri için seçici olarak daha büyük boyutlarda yetiştirilmektedir. Amerikalılar hindiyi genellikle Şükran Günü veya Noel gibi özel günlerde yerler. ⓘ
Norfolk hindileri
Leydi Dorothy Nevill (1826-1913) anılarında, büyük büyükbabası 1. Orford Kontu Horatio Walpole'un (1723-1809), Wolterton Hall çevresindeki ormanda tutulan ve büyük olasılıkla günümüzün popüler Norfolk hindi ırklarının embriyo sürüsü olan bir miktar Amerikan hindisi ithal ettiğini hatırlamaktadır. ⓘ
Galeri
Bir erkek (tom) yaban hindisi (Meleagris gallopavo) bir tarlada çalım atıyor (tüylerini yayıyor) ⓘ