Kelemez

bilgipedi.com.tr sitesinden
Kalimnos
Κάλυμνος
Pothia, adanın başkenti
Pothia, adanın başkenti
Kalimnos Yunanistan'da yer almaktadır
Kalimnos
Kalimnos
Bölge içindeki konum
2011 Dimos Kalymnion.png
Koordinatlar: 36°59′24″N 26°59′06″E / 36.99000°N 26.98500°EKoordinatlar: 36°59′24″N 26°59′06″E / 36.99000°N 26.98500°E
ÜlkeYunanistan
İdari bölgeGüney Ege
Bölgesel birimKalimnos
Alan
 - Belediye134,5 km2 (51,9 sq mi)
En yüksek rakım700 m (2,300 ft)
En düşük yükseklik0 m (0 ft)
Nüfus
 (2011)
 - Belediye16,179
 - Belediye yoğunluğu120/km2 (310/sq mi)
Saat dilimiUTC+2 (EET)
 - Yaz (DST)UTC+3 (EEST)
Posta kodu
852 00
Alan kodu(ları)22430
Araç kaydıΚΧ, ΡΟ, ΡΚ
Web sitesiwww.kalymnos-isl.gr

Kalimnos (Yunanca: Κάλυμνος) güneydoğu Ege Denizi'nde bir Yunan adası ve belediyesidir. Oniki ada zincirine ait olup, Kos (güneyde, 12 km (7 mil) mesafede) ve Leros (kuzeyde, 2 km'den (1 mil) daha az mesafede) adaları arasındadır: ikincisi bir dizi adacıkla ona bağlıdır. Kalimnos Rodos'tan deniz yoluyla iki ila beş saat uzaklıktadır.

2011 yılında adanın nüfusu 16,001 olup, İstanköy ve Rodos'tan sonra Oniki Ada'nın en kalabalık üçüncü adasıdır. Yunanistan'da nüfusunun çoğunun zenginliği ile tanınır ve aynı zamanda hem Oniki Ada'nın en zengin üyesi hem de genel olarak en zengin Yunan adalarından biridir. Pserimos (nüfus 80), Telendos (94), Kalolimnos (2) ve Pláti (2) adalarının yanı sıra birkaç ıssız adacığı da içeren Kalimnos Belediyesi'nin toplam yüzölçümü 134,544 kilometrekare (51,948 sq mi) ve toplam nüfusu 16.179'dur.

Kelemez
Κάλυμνος

Kilimli
Belediye
Kelemez belediyesi
Potia
Potia
Kelemez'in Yunanistan'daki konumu
Kelemez'in Yunanistan'daki konumu
Kelemez
Kelemez'in Yunanistan'daki konumu
Ülke  Yunanistan
Bölge Güney Ege
Bölgesel birim Kelemez
İdare
 • Belediye başkanı Dmitris Dekomihalis
Yüzölçümü
 • Toplam 134,5 km² (51,9 mil²)
Nüfus
 (2011)
 • Toplam 16,179
 • Yoğunluk 120/km² (300/mil²)
Zaman dilimi UTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU) UTC+03.00 (DAYS)

İsimlendirme

Ada İtalyanca'da Càlino, Türkçe'de ise Kilimli veya Kelemez olarak bilinmektedir.

Coğrafya

Kalimnos, Sektor Arhi
Kalimnos'taki doğal kaya kemeri.
Popüler mürekkep balığı motifinden türetilmiş bir desene sahip Miken çanak çömleği, MÖ 1200-1100 (LH IIIc). Kalimnos'ta bulunmuştur. Britanya Müzesi

Kabaca dikdörtgen şeklinde olan adanın uzunluğu 21 km (13 mil), genişliği ise 13 km (8 mil) olup 109 kilometrekarelik (42 mil kare) bir alanı kaplamaktadır. Ayrıca, kuzey tarafında kuzeybatı yönünde uzanan bir yarımada bulunmaktadır.

Kalimnos çoğunlukla dağlık ve karmaşık bir topografyaya sahiptir. W-NW'den E-SE'ye giden üç ana zincir ve yarımadanın uzunluğu boyunca NW'ye uzanan dördüncü bir zincir vardır. Kıyı şeridi çok düzensizdir ve birçok korunaklı koy bulunmaktadır. Aralarında termal olan bazı kaynaklar vardır. Toprak çoğunlukla kireçtaşı tabanlıdır, ancak vadilerde, Myrties ve Kantouni köyleri arasındaki Vigles'te bulunan eski bir volkanın kalıntısı olan kompakt bir volkanik tüf bankası vardır. Zeytin, portakal ve üzüm yetiştirilen iki verimli Vathys ve Pothia vadisi dışında ada çoğunlukla çoraktır. Argos'ta havaalanı yakınında bir devekuşu çiftliği de bulunmaktadır.

Kalimnos çevresinde sık sık depremler meydana gelmektedir ve bu durum çevre adalardaki volkanlarla bağlantılıdır. Meydana gelen son deprem, Kalimnos'ta iki kişinin yaralanmasına neden olan 6.7Mw büyüklüğündeki 2017 Ege Denizi depremidir.

Kelemez, İstanköy Adası'nın 12 km kuzeyinde, İleryoz Adası'nın 2 km güneyinde yer almaktadır. Adanın Türkiye'ye en yakın olduğu kara parçası, Türkiye ve Yunanistan arasında tartışmalı durumdaki, Kelemez'in 10 km doğusundaki Kardak Kayalıkları hariç 12 km doğudaki Topan Adası'dır. Adanın en yakın olduğu anakara ise adaya 17 km uzaklıktaki Muğla ilinin Bodrum ilçesine bağlı Gümüşlük beldesidir. Ada ile İstanköy arasındaki seferler 30 ilâ 45 dakika, Rodos ile seferler ise 2 ilâ 5 saat arasında sürmektedir.

Çevredeki 80 nüfuslu, Türkiye ile tartışma konusu olan Keçi, 94 nüfuslu Telendos, 2 nüfuslu Kalolimni adaları, 2 nüfuslu Plati Kayalığı'nı ve birçok yerleşim olmayan adacık ve kayalıkları da içeren Kelemez Belediyesi'nin toplam yüzölçümü 134.544 kilometrekare, nüfusu ise 16,179'dur. Bu belediye, adanın adını taşıyan Kelemez bölgesel birimine bağlıdır. Ada, On İki Ada'nın Rodos ve İstanköy'ün ardından en kalabalık üçüncü adasıdır. Zengin nüfusuyla bilinen ada, On İki Adalar'ın en zengin nüfusuna, aynı zamanda Ege Adaları'nın en zengin nüfuslarından birine sahiptir.

Kalimnos Takımadaları

Kalimnos, bir zamanlar Kalimnos'un bir parçası olan, ancak MS 554'teki büyük bir depremden sonra ayrılan ve şu anda Kalimnos'tan bir su kanalıyla (yaklaşık 800 m genişliğinde) ayrılan küçük Telendos adası ile komşudur.

Kalimnos ve İstanköy arasında, üzerinde yerleşim bulunan ve 11 kilometrekarelik (4 mil kare) yüzölçümüyle Oniki Ada'nın küçük adalarının en büyüklerinden biri olan Pserimos adacığı yer almaktadır. Pserimos'un yakınında Platí adacığı ve yaklaşık 5 km (3 mil) kuzeydoğusunda küçük Kalolimnos adacığı yer almaktadır.

Tarihçe

Kalimnos belediye binası.
Vathys'in küçük limanı Rina'nın görünümü

Aslen Karyalıların yaşadığı Kalimnos, Antik Çağ'da İstanköy'e bağlıydı ve onun tarihini takip etti. Adanın Helenistik Apollon Tapınağı on dokuzuncu yüzyılda İngiliz arkeolog Charles Newton tarafından kazılmıştır; önemli epigrafik yazıtlar da dahil olmak üzere yaptığı buluntuların çoğu British Museum'un koleksiyonundadır. Orta Çağ'da Bizans İmparatorluğu'nun etkisi altındaydı ve 13. yüzyıl boyunca Venedik Cumhuriyeti tarafından bir deniz üssü olarak kullanıldı. 1310 yılında Rodos Şövalyelerinin kontrolü altına girmiş ve daha sonra (özellikle 1457 ve 1460 yıllarında) sık sık Osmanlıların saldırısına uğramış ve sonunda 1522 yılında fethedilmiştir. Rodos ve İstanköy'ün aksine, Osmanlı döneminde Kalimnos'a Türk göçü olmamıştır.

1881/82-1893 Osmanlı Genel Nüfus Sayımı'na göre, Kalimnos kazasının 9.482 Rum, 64 Müslüman ve 170 yabancı uyrukludan oluşan toplam nüfusu 9.716'dır.

12 Mayıs 1912'de İtalyan-Türk Savaşı sırasında Kalimnos, Regia Marina'nın İtalyan denizcileri tarafından işgal edildi. İtalya, Oniki Ada'nın modern Yunan devletinin bir parçası olarak Yunanistan anakarasıyla birleştiği 1947 yılına kadar Oniki Ada'nın diğer adalarıyla birlikte (başlangıçta Kastellorizo hariç) adanın kontrolünü elinde tutmuştur.

Din

Kalimnialıların çoğunluğu Ortodoks Hıristiyandır. Ada, Yunanistan Kilisesi'ne değil, merkezi İstanbul'da bulunan Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi'ne bağlı olan Yunanistan'ın küçük bir bölümüne aittir. Kalimnos, Leros, Kalimnos ve Astipalya Metropolitliği'ne bağlıdır.

Sünger dalışı

Kalimnos'un doğal süngerleri

Kalimnos "Süngercilerin adası" olarak bilinmekte ve anılmaktadır. Süngercilik Kalimnos'ta uzun zamandır yaygın bir uğraştı ve süngerler Kalimnosluların ana gelir kaynağıydı, adaya zenginlik getirdi ve Akdeniz'de ünlü olmasını sağladı. Kalimnoslular Pserimos kadar yakın ya da Kuzey Afrika kadar uzak deniz tabanından sünger toplarlardı. İlk dalışlar ekipman olmadan (serbest dalış), zıpkın kullanılarak yapılıyordu. Süngerler hala tek tek, elle avlanmaktadır.

Yunan sünger ticareti, 80'li yılların ortalarında Doğu Akdeniz'i vuran bir hastalığın çok sayıda süngeri yok etmesine ve bunun sonucunda sünger avcılığı endüstrisine zarar vermesine kadar Kalimnos'un da içinde bulunduğu Oniki Ada'da yoğunlaşmıştır. Bugün Kalimnos, sünger mahsullerini yok eden bir hastalığın patlak vermesi nedeniyle sünger sıkıntısı çekmektedir.

Bu "Kalimnos altını "nı onurlandırmak için Paskalya'dan bir hafta sonra Sünger Haftası adı altında yıllık bir kutlama yapılmaktadır. Sünger dalgıçlarının efsanevi cesareti ve pervasızlığı hakkında çok şey yazılmış, söylenmiş ve filme çekilmiştir.

Tırmanış

Kalimnos, adanın kireçtaşı kayalıklarında yer alan 3000'den fazla tırmanış rotası ve tüm yıl boyunca tırmanışa izin veren iklimi ile popüler bir kaya tırmanışı ve bouldering yeridir. Ada, İtalyan Andrea di Bari'nin ilk rotaları oluşturmaya başladığı 1997 yılından bu yana tırmanışla ilgili turizmde bir patlama yaşamıştır.

Ekonomi

Çoğunlukla çorak olan (arazinin sadece %18'i ekilebilmektedir) Vathi vadisi dışında tarım, ada ekonomisinde her zaman küçük bir rol oynamıştır. Ada, bu bölgede yetişen narenciyeleriyle ünlüdür.

Kalimnos'a özgü bir diğer endüstriyel faaliyet de kadın kıyafetlerinin en özgün parçası olan boyalı başörtüsü üretimiydi.

Son zamanlarda turizm, özellikle de kaya tırmanışı ada için önemli hale gelmiştir. 2006 yılında ada, Pothia ve Brosta (Telendos'un karşısındaki köyler) arasında bir köy olan Argos'taki Kalimnos Adası Ulusal Havaalanı'nı satın alarak adanın anakarayla bağlantısını daha iyi hale getirmiştir.

Yirminci yüzyılın başından bu yana Kalimnos'tan (1925 nüfusu yaklaşık 24.000 kişiyken 2012'de 16.500 kişi olmuştur) özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya'ya çok sayıda göç olmuştur. Avustralya'nın Darwin ve Melbourne şehirleri ile Amerika Birleşik Devletleri'nin Tarpon Springs, Gary, IN ve Campbell, OH şehirleri Kalimnos kökenli büyük Yunan topluluklarına ev sahipliği yapmaktadır.

Kalimnili göçmenler ve onların soyundan gelenler de ABD'deki köprü boyama endüstrisinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bazı araştırmacılar bu durumu süngercilik geleneği ve yaşam tarzıyla ilişkilendirmektedir, zira her iki meslek de evden uzakta uzun süreler boyunca tehlikeli işler yapmayı gerektirmektedir.

Önemli kişiler

  • Kalimnoslu Yeni Aziz Savvas (1862-1947), Ortodoks Hıristiyan Aziz ve Kalimnos adasının koruyucu azizi
  • Skevos Zervos (1875-1966), profesör ve cerrah
  • Bob Costas (1952- ), Kalimnya kökenli Amerikalı spor spikeri
  • Mike Bilirakis (1930 - ), Kalimnya kökenli Amerikalı siyasetçi
  • Gus Bilirakis (1963- ), Kalimnya kökenli Amerikalı siyasetçi

Galeri