Nümeroloji
Numeroloji, bir sayı ile bir veya daha fazla çakışan olay arasında ilahi veya mistik bir ilişki olduğuna dair sözde bilimsel bir inançtır. Aynı zamanda kelimeler, isimler ve fikirlerdeki harflerin sayısal değerlerinin incelenmesidir. Genellikle astrolojinin yanı sıra paranormal olaylarla ilişkilendirilir ve kehanet sanatlarına benzer. ⓘ
Numerolojik fikirlerin uzun geçmişine rağmen, "numeroloji" kelimesi İngilizce'de 1907'den önce kaydedilmemiştir. ⓘ
Nümerolog terimi, geleneksel nümerolojiyi uygulamasalar bile, sayısal kalıplara inanan ve bunlardan sözde bilimsel çıkarımlar yapanlar için kullanılabilir. Örneğin, 1997 tarihli kitabı Numerology: Or What Pythagoras Wrought adlı kitabında matematikçi Underwood Dudley bu terimi borsa analizinde Elliott dalgası prensibini uygulayanlar için kullanmıştır. ⓘ
Nümeroloji, Okültizm’in bir dalı olup, evrenin sayısal bir kurgu içerdiğini, evrendeki hiçbir şeyin rastlantıya dayanmadığını, her şeyin sayısal bir düzen içinde meydana geldiğini varsayar ve sayılarla ilgili çeşitli analitik ve sentetik çalışmalarla, evrendeki ve olaylardaki gizli yasa ve ilkeleri keşfetmeyi amaçlar. ⓘ
Tarih
Kelimelere ve isimlere sayısal değerler atamak ve bu değerlere dini anlamlar yüklemek anlamına gelen gematria uygulaması antik çağlara kadar uzanmaktadır. Sargon II. tarafından yaptırılan M.Ö. 8. yüzyıla ait bir Asur yazıtında "kral, Khorsabad duvarını isminin sayısal değerine karşılık gelecek şekilde 16.283 arşın uzunluğunda inşa etti" denmektedir. Rabbinik edebiyat İbranice İncil'deki pasajları yorumlamak için gematria'yı kullanmıştır. ⓘ
MS 325 yılında, Birinci İznik Konsili'nin ardından, devlet kilisesinin inançlarından ayrılmalar Roma İmparatorluğu'nda sivil ihlaller olarak sınıflandırıldı. İzopsefi olarak adlandırılan nümeroloji, muhafazakâr Rum Ortodoks çevrelerinde kullanılmaya devam etmiştir. Kilisenin numerolojiye karşı direnişine rağmen, numerolojinin İncil'de ve dini mimaride var olduğuna dair argümanlar ortaya atılmıştır. ⓘ
Bazı simya teorileri numeroloji ile yakından ilişkiliydi. Örneğin, İranlı-Arap simyacı Cabir ibn Hayyan deneylerini Arap dilindeki madde isimlerine dayanan ayrıntılı bir nümerolojiyle çerçevelemiştir. ⓘ
Numeroloji, Sir Thomas Browne'un 1658 tarihli edebi söylemi The Garden of Cyrus'da öne çıkmaktadır. Yazar, kitabın sayfaları boyunca beş sayısının ve ilgili Quincunx deseninin sanatta, tasarımda ve doğada - özellikle de botanikte - bulunabileceğini göstermeye çalışmaktadır. ⓘ
Yöntemler
Fakat harflere nümerik değerler verilerek harflerle sayıların ilişkilendirilmesi alanında en yoğun çalışmaları kabalistlerin yapmış oldukları bilinmektedir. İbrani alfabesini kutsal alfabe olarak gören kabalistlere göre İbrani alfabesinin 22 harften oluşması bir rastlantı değildir. Fenike alfabesi gibi, bu alfabenin de 22 harften oluşmasında eski Mısır'ın hermetik etkisi olduğu sanılmaktadır. ⓘ
Kabalistler 22 sayı ve harfi 3+7+12 biçiminde üç grupta ele alırlar. Bunlardan 3 temel harf semavi alemi, evrensel kökeni, başlangıcı temsil eder. Sonraki 7 "düalite harfi" "bilinçle idrak edilebilir âlem"in, yani aracı âlemin karşılığıdır. Kalan 12 harf ise duyularla algılanabilir âlemin karşılığıdır. Sayılarla ilgili kabalistik çalışmalar gematria, temurah ve notarikon adları altında üç ayrı uzmanlık alanı oluştururlar. ⓘ
Alfabetik sistemler
Bir alfabenin harflerine sayısal değer atayan çeşitli numeroloji sistemleri vardır. Bunlara örnek olarak Arapçadaki Abjad rakamları, İbrani rakamları, Ermeni rakamları ve Yunan rakamları verilebilir. Yahudi geleneğinde kelimelere sayısal değerlerine ve eşit değerdeki kelimeler arasındaki bağlantılara dayalı olarak mistik anlamlar atfetme uygulaması gematria olarak bilinir. ⓘ
Latin alfabe sistemleri
Latin alfabesini kullanan çeşitli numeroloji sistemleri vardır. Keldani, Pisagor, İbrani, Helyn Hitchcock'un yöntemi, Fonetik, Japon, Arap ve Hint dahil olmak üzere farklı yorumlama yöntemleri mevcuttur. ⓘ
İngilizce Qaballa
English Qaballa (EQ), 1976 yılında James Lees tarafından geliştirilen ve İngiliz alfabesinin harflerini atanmış bir dizi değer aracılığıyla yorumlayan bir Hermetik Kabala sistemini ifade eder. Aleister Crowley'in (1875-1947) ölümünden bu yana geliştirilen sistemlerin çoğu gibi bu sistem de Crowley'in ilham verici eserlerinde, özellikle de Liber AL vel Legis, yani Yasa Kitabı'nda detaylandırılan gizemlerin daha iyi anlaşılması amacıyla oluşturulmuştur. Jake Stratton-Kent'e göre, "İngiliz Qaballa'sı bir qabalah'tır ve bir numeroloji sistemi değildir. Bir qabalah özellikle üç faktörle ilgilidir: bir, bir dil; iki, 'kutsal' bir metin veya metinler; üç, bu ikisinde işleyen matematiksel yasalar." ⓘ
Arap numerolojisi
Abjad sistemi
Arap numeroloji sistemi Abjad notasyonu veya Abjad rakamları olarak bilinir. Bu sistemde Arap alfabesindeki her harfin sayısal bir değeri vardır. Bu sistem ilm-ul-şifre, Şifre Bilimi ve ilm-ul-huroof, Alfabe Bilimi'nin temelidir: ط=9 ح=8 ز=7 و=6 ه=5 د=4 ج=3 ب=2 أ=1 ⓘ
ص=90 ف=80 ع=70 س=60 ن=50 م=40 ل=30 ك=20 ي=10 ⓘ
ظ=900 ض=800 ذ=700 خ=600 ث=500 ت=400 ش=300 ر=200 ق=100 ⓘ
غ=1000 ⓘ
Çin numerolojisi
Bazı Çinliler sayılara farklı anlamlar yükler ve belirli sayı kombinasyonları diğerlerinden daha şanslı kabul edilir. Genel olarak çift sayılar şanslı kabul edilir, çünkü iyi şansın çiftler halinde geldiğine inanılır. ⓘ
Geleneksel Çin Tıbbı (TCM) ve akupunktur gibi ilişkili alanlar, sistemlerini "Merkezi Krallığa doğru akan 12 nehre karşılık gelen kan ve havayı dolaştıran 12 damar ve yılın her günü için bir tane olmak üzere vücudun 365 parçası" gibi mistik sayısal ilişkilendirmelere dayandırır ve akupunktur noktalarının yerini belirlemenin temelini oluşturur. ⓘ
Çin sayı tanımları
Kantonca sayıları sıklıkla aşağıdaki çağrışımlarla ilişkilendirir (sesine dayalı olarak), bu durum Çincenin diğer çeşitlerinde farklılık gösterebilir:
- 一 [jɐ́t] - emin
- 二 [ji̭ː] - kolay 易 [ji̭ː]
- 三 [sáːm] - canlı 生 [sáːŋ] ancak Arap rakamları (3) (8) kullanıldığında yarıya bölünmüş bir sekiz olarak da görülebilir ve bu nedenle şanssız kabul edilir.
- 四 [sēi] - 4 ölüm ya da acı anlamına gelen 死 [sěi] kelimesiyle eşsesli olduğu için şanssız kabul edilir (bkz. tetrafobi), ancak yalnızca Şanghay dilinde su (水) kelimesiyle eşseslidir ve su parayla ilişkilendirildiği için şanslı kabul edilir.
- 五 [ŋ̬] - benlik, ben, kendim 吾 [ŋ̭], hiçbir şey, asla 唔 [ŋ, m] Şanghay dilinde balık (鱼) kelimesinin sesteşidir
- 六 [lùːk] - kolay ve pürüzsüz, tüm yol boyunca
- 七 [tsʰɐ́t] - Kantonca'da argo/kaba bir kelime.
- 八 [pāːt] - ani servet, refah 發 [fāːt]
- 九 [kɐ̌u] - uzun zaman 久 [kɐ̌u], yeterli 夠 [kɐ̄u] veya Kantonca'da köpek 狗 [kɐ̌u] kelimesinden türetilmiş argo/kaba bir kelime ⓘ
Bazı "şanslı sayı" kombinasyonları şunlardır:
- 99 - zaman içinde iki kat uzun, dolayısıyla ebedi; popüler bir Çin Amerikan süpermarket zinciri olan 99 Ranch Market'in adında kullanılır.
- 168 - Çin'de birçok ücretli telefon numarası şanslı kabul edilen bu rakamla başlar. Aynı zamanda Çin'deki bir motel zincirinin de adıdır (Motel 168).
- 888 - Üç kat refah, "zengin zengin zengin" anlamına gelir.
- 6 = U, V, 9
- 369 - 369=love
Dokuz sayısı için bir görev yoktur. Numerologlar 10'dan 99'a kadar çift haneli sayıları analiz ederler. ⓘ
Hint numerolojisi
Güney Hindistan'da, çoğunlukla Tamil Nadu'da, İngilizce alfabelere atanan sayılar Keldani sistemindekilerle aynıdır. Liste aşağıda gösterilmiştir:
- 1 = A, I, J, Q, Y
- 2 = B, K, R
- 3 = C, G, L, S
- 4 = D, M, T
- 5 = E, H, N, X
- 6 = U, V, W
- 7 = O, Z
- 8 = F, P ⓘ
Dokuz sayısı için herhangi bir atama yoktur. Numerologlar 10'dan 99'a kadar çift haneli sayıları analiz ederler. [14] Örn: 29 sayısının bir insanın sahip olabileceği en kötü sayı-isim olduğu varsayılır. ⓘ
Terimin diğer kullanımları
Bilimde
Bilimsel teoriler, birincil ilham kaynakları bilimsel gözlemlerden ziyade bir dizi kalıp gibi görünüyorsa, bazen "numeroloji" olarak etiketlenir. Bu terimin halk arasındaki kullanımı bilim camiasında oldukça yaygındır ve çoğunlukla bir teoriyi sorgulanabilir bilim olarak reddetmek için kullanılır. ⓘ
Bilimde "numeroloji "nin en bilinen örneği, matematiksel fizikçi Paul Dirac, matematikçi Hermann Weyl ve astronom Arthur Stanley Eddington gibi seçkin kişilerin ilgisini çeken bazı büyük sayıların tesadüfi benzerliklerini içerir. Bu sayısal tesadüfler, evrenin yaşının atomik zaman birimine oranı, evrendeki elektron sayısı ve elektron ve proton için yerçekimi ile elektrik kuvveti arasındaki güç farkı gibi niceliklere atıfta bulunmaktadır. ("Evren Bizim İçin İnce Ayarlanmış mı?", Stenger, V.J., sayfa 3). ⓘ
Elementleri fiziksel özelliklerine göre mantıksal bir sıraya koymaya yönelik erken bir girişim olan atomik üçlülerin keşfi, bir zamanlar bir nümeroloji biçimi olarak görülse de, nihayetinde periyodik tablonun oluşturulmasına yol açmıştır. Burada en hafif ve en ağır elementin atom ağırlığı toplanarak ortalaması alınır ve ortalamanın orta ağırlıktaki elementinkine çok yakın olduğu görülür. Bu yöntem aynı gruptaki her üçlüde işe yaramadı, ancak daha sonra çalışanların genellemeler yapmasına olanak tanıyacak kadar sık işe yaradı. ⓘ
Büyük sayı çakışmaları birçok matematiksel fizikçiyi büyülemeye devam etmektedir. ⓘ
Wolfgang Pauli de 137 de dahil olmak üzere bazı sayıların fizikte ortaya çıkmasından etkilenmişti. ⓘ
İngiliz matematikçi I. J. Good şöyle yazmıştır:
Toplumu dönüştüren teorilere yol açan birkaç nümeroloji örneği olmuştur: Good'da (1962, s. 316) Kirchhoff ve Balmer'den bahsedilmesine bakın ... ve üçüncü yasası nedeniyle Kepler'i de dahil edebiliriz. Nümerolojinin.... elektromanyetizma.... kuantum mekaniği ve yerçekimi teorilerinin kökeni olduğunu söylemek yeterince adil olacaktır. Dolayısıyla bir formülü nümerolojik olarak tanımlarken küçümseme niyetinde değilim. ⓘ
Nümerolojik bir formül önerildiğinde, bunun doğru olup olmadığını sorabiliriz. Bence doğruluğun uygun bir tanımı, formülün Platoncu anlamda iyi bir açıklamaya sahip olmasıdır, yani açıklama henüz bilinmeyen ama olası makul fikirler evreninde 'var olan' iyi bir teoriye dayandırılabilir.
- I. J. İyi
Antik Mısır ve Yunan'da nümeroloji
Nümeroloji bilgilerinin gelecek veya gizli şeyler hakkında bilgi edinmeye yönelik olarak kullanılmasıyla ilgili alana ise aritmansi adı verilir. Antik Yunan ve Kalde’de uygulanan aritmansi ya da aritomansi “sayılar bilimi” denilen nümerolojinin öncüsü olarak görülür. Nümeroloji’nin Batı’daki gelişimi, esas olarak, “sayılar bilimi ilâhî güçler bilimi demektir” diyen Pisagor’la başlamıştır. Pisagor’a göre, evren sayılar üzerine kurulmuş bir sistem olup evrendeki ahenk sayıların bir uyumudur. Fakat sayılar bilimine Yunanlardan çok daha önce Mısır’da önem verildiği bilinmektedir. Nitekim esin kaynağı Antik Mısır bilgeliği olan inisiye Pisagor’un nümeroloji ile ilgili sözlerini Antik Mısır bilgeliğini yansıtan Hermetika’da bulmaktayız: “Mükemmel işleyen evren, sayıların gücüyle düzenlenmiştir.” Sayıların seslerle ilişkilendirilmesi de, tarihçilere göre yine eski Mısır’da başlamıştır. ⓘ
Antik Mısır’ın İsis misterleri inisiyeleri 22 sayısına çok önem verirlerdi. Yirmi iki sayısını kutsal saydıklarından ezoterik anlamını çok gizli tutmuşlarsa da, dinsel işlemlerde bu sayıyı kullandıkları bilinmektedir. Mısır’ın 22 sırrı, hermetik bilgeliğin Mısır’dan Avrupa’ya geçişiyle Okültizm’de 22 arkan ya da anahtar biçimine dönüşmüştür. Fakat Avrupa’da Okültizm’in ortaya çıkışından çok önce, Mısır’ı ziyaret eden Pisagor bu sayının önemini öğrenmiş bulunuyordu. Nitekim Pisagor matematikteki ünlü “pi” sayısını 22’yi 7’ye bölerek bulmuştur. Bu sayının daha sonra Dante’nin İlâhî Komedya eserinde kullanmış olduğu görülür. 22 gibi 11 ve 33 de nümerolojide “üstad sayılar” olarak kabul edilir.Tradisyonlarda en çok sözü edilen sayılar 1, 2, 3, 4, 5, 7, 12, 22, 40 ve 50’dir. ⓘ