Yüzbaşı
| Karşılaştırmalı askeri rütbeler ⓘ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ordudaki yüzbaşı rütbesi (Fransızca capitaine'den) tarihsel olarak bir bölük askerin komutasına karşılık gelen bir subay rütbesidir. Bu rütbe bazı hava kuvvetleri ve deniz kuvvetleri tarafından da kullanılmaktadır. Günümüzde yüzbaşı tipik olarak bir bölüğün ya da topçu bataryasının (ya da Birleşik Devletler Ordusu süvari birliğinin ya da Commonwealth filosunun) komutanı ya da ikinci komutanıdır. Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nda bir yüzbaşı aynı zamanda bir bölüğe komuta edebilir veya bir taburun ikinci komutanı olabilir. ⓘ
Amerika Birleşik Devletleri Ordusu ve Hava Kuvvetleri ile İngiliz Ordusu gibi bazı ordularda yüzbaşı, çoğu tıp uzmanı (doktor, eczacı, diş hekimi) ve avukat gibi profesyonel bir dereceye sahip subay adayları için giriş seviyesi rütbesidir. ABD Ordusunda, halihazırda yüzbaşı veya daha üst rütbede subay olmayan avukatlar, eğitim sırasında teğmen olarak girerler ve aktif bileşende iseler eğitimlerini tamamladıktan sonra veya yedek bileşenler için teğmen olarak görevlendirildikleri tarihten itibaren genellikle bir yıl olmak üzere belirli bir süre sonra yüzbaşı rütbesine terfi ederler. ⓘ
Yüzbaşı rütbesi, deniz kuvvetlerindeki yüzbaşı rütbesi veya Birleşik Krallık'tan etkilenen hava kuvvetlerindeki grup yüzbaşısı rütbesi ile karıştırılmamalıdır; her ikisi de ordudaki albay rütbesine denktir. ⓘ
| TSK rütbeleri ⓘ | |
|---|---|
Kara Deniz Hava
| |
| Genel Komutanlar | |
Cumhurbaşkanı
(Başkomutan) | |
Millî Savunma Bakanı
| |
Genelkurmay Başkanı
| |
Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları
| |
| Askerî Kurul | |
Yüksek Askerî Şûra
| |
| General ve Amiral | |
Mareşal
|
Büyükamiral |
| Oramiral | |
| Koramiral | |
| Tümamiral | |
| Tuğamiral | |
| Üstsubay | |
| Subay | |
| Astsubay | |
Astsubay Kıdemli Başçavuş
| |
Astsubay Başçavuş
| |
Astsubay Kıdemli Üstçavuş
| |
Astsubay Üstçavuş
| |
Astsubay Kıdemli Çavuş
| |
Astsubay Çavuş
| |
Astsubay Astçavuş
| |
| Uzman Jandarma | |
Uzman Jandarma VIII.Kademeli Çavuş
| |
Uzman Jandarma VII.Kademeli Çavuş
| |
Uzman Jandarma VI.Kademeli Çavuş
| |
Uzman Jandarma V.Kademeli Çavuş
| |
Uzman Jandarma IV.Kademeli Çavuş
| |
Uzman Jandarma III.Kademeli Çavuş
| |
Uzman Jandarma II.Kademeli Çavuş
| |
Uzman Jandarma I.Kademeli Çavuş
| |
Uzman Jandarma Çavuş
| |
| Uzman Erbaş | |
Uzman Çavuş
| |
Uzman Onbaşı
| |
| Sözleşmeli Erbaş | |
| Erbaş | |
| Sözleşmeli Er | |
| Er | |
Yüzbaşı, birçok ülkenin kara ve hava kuvvetlerinde asıl görevi bölük komutanlığı olan ve Üsteğmen ile Binbaşı arasındaki askerî rütbe. NATO kodu OF-2'dir. ⓘ
Tarihçe
Terim nihayetinde "şef, önde gelen" anlamına gelen Geç Latince capitaneus'a dayanır; Orta İngilizcede 14. yüzyılda Eski Fransızca capitaine'den capitayn olarak benimsenmiştir. ⓘ
Yüzbaşının askeri rütbesi 1560'lardan itibaren bir bölüğe komuta eden bir subaya atıfta bulunarak kullanılıyordu. Bir savaş gemisine komuta eden subay anlamına gelen denizcilik anlamı ise 1550'lerden biraz daha eskidir ve daha sonra "her türlü geminin kaptanı veya komutanı" anlamına gelecek şekilde genişletilmiştir. Fransız Devrimi'nin ardından Avrupa uluslarının silahlı hizmetlerinin profesyonelleşmesinden önceki dönemde, erken modern dönemde kaptan, bir bölüğün başına geçme hakkını bu hakkın önceki sahibinden satın alan bir soyluydu. Buna karşılık olarak da başka bir soyludan teğmen olarak hizmet etmesi için para alırdı. Birliklerin finansmanı hükümdardan ya da onun hükümetinden gelirdi; yüzbaşının bundan sorumlu olması gerekirdi. Aksi takdirde ya da askeri mahkemede yargılanırsa, görevden alınır ("cashiered") ve hükümdar bölüğe komuta etmesi için başka bir soyludan para alırdı. Aksi takdirde, yüzbaşı için tek emeklilik maaşı, emekli olmaya hazır olduğunda hakkını başka bir soyluya satmaktı. ⓘ
Hava Kuvvetleri
Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri gibi birçok hava kuvveti, ordudakine benzer bir rütbe yapısı ve nişan kullanmaktadır. ⓘ
Bununla birlikte, Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri, diğer birçok İngiliz Milletler Topluluğu hava kuvvetleri ve birkaç İngiliz Milletler Topluluğu dışı hava kuvvetleri, uçuş teğmeninin OF-2 olduğu hava kuvvetlerine özgü bir rütbe yapısı kullanmaktadır. Bir grup kaptanı, deniz kuvvetlerindeki kaptan rütbesinden türetilmiştir. ⓘ
Kanada benzersiz bir istisnadır. Kanada Silahlı Kuvvetleri'nin 1968 yılında birleşmesi nedeniyle, hava kuvvetleri rütbe unvanları Kanada Ordusu ile aynıdır. Bununla birlikte, İngiliz Milletler Topluluğu'ndaki muadilleri gibi, rütbe örgüleri inci grisidir ve yarım şeritlik artışlarla yükselir. RCAF için tarihi rütbe unvanlarının 'çok kafa karıştırıcı' olduğu düşünülerek geri getirilmemesine karar verilmiştir. ⓘ
Türk Silahlı Kuvvetleri ve Jandarma Genel Komutanlığında normal şartlarda görev süreleri 6 yıldır. İlk 3 yılı Yüzbaşı, son 3 yılı ise "Kıdemli Yüzbaşı" olarak adlandırılır. Bölük komutanı olarak görev yapabilirler. Yüzbaşılık rütbesinde 6 yıl rütbe almak için beklerler. ⓘ
Nişanlar
Ordu
Arjantin Ordusu
()
Avustralya Ordusu
Bangladeş Ordusu
Belçika Arazi Bileşeni
Bosna Hersek Silahlı Kuvvetleri
Brezilya Ordusu
()
İngiliz Ordusu/Kraliyet Deniz Piyadeleri
Kanada Ordusu
Kolombiya Ordusu
Çek Cumhuriyeti Ordusu
Finlandiya Savunma Kuvvetleri
Fransız Ordusu
() Gürcistan Ordusu
Hint Ordusu
Endonezya Ordusu
İrlanda Ordusu
İtalyan Ordusu
Litvanya Kara Kuvvetleri
()
Makedon Ordusu
Meksika Ordusu
Hollanda Kraliyet Ordusu
Pakistan Ordusu
(İspanyolca)
(Filipinli)
Filipin Ordusu
Güney Afrika Ordusu
Sri Lanka Ordusu
İsveç Hava Kuvvetleri
İsveç Ordusu
Kaptan
Singapur Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri
ABD Ordusu (elbise) ⓘ
.svg)
.svg){kind=small}
Geçmiş
Harp Akademisi'nden mezun olan subaylar "Kurmay Yüzbaşı" olarak göreve başlarlar. ⓘ