Bartın
Bartın ⓘ | |
|---|---|
Belediye | |
  Bartın | |
| Koordinatlar: 41°38′04″N 32°20′15″E / 41.63444°N 32.33750°EKoordinatlar: 41°38′04″N 32°20′15″E / 41.63444°N 32.33750°E | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Bartın |
| Hükümet | |
| - Belediye Başkanı | Cemal Akın (MHP) |
| Alan | |
| - Bölge | 1.027,76 km2 (396,82 sq mi) |
| Nüfus (2012) | |
| - Kentsel | 56,557 |
| - Bölge | 143,262 |
| - Bölge yoğunluğu | 140/km2 (360/sq mi) |
| İklim | Cfb |
| Web sitesi | www.bartin.bel.tr |
Bartın, Türkiye'nin kuzeyinde bir şehir ve Bartın ilinin merkez ilçesidir. ⓘ
Eskiden Zonguldak iline bağlı bir ilçe olan Bartın, 1991 yılında dört ilçeyi kapsayan ilin kurulmasıyla birlikte il merkezi haline getirilmiştir: Bartın Merkez, Amasra, Kurucaşile ve Ulus. Yaklaşık 48.000 nüfuslu şehir, şehir ile Karadeniz kıyısı arasında gemiler için gezilebilir olan Bartın Nehri (Bartın Çayı) üzerinde 14 kilometre (8,7 mil) içeride yer almaktadır. Bartın Irmağı Türkiye'de gemilerin geçebildiği tek ırmaktır. ⓘ
Bartın, Karadeniz Bölgesi'nin batı bölümünde yer alan ilin merkezidir. Şehirden geçen Bartın Çayı'ndan denize gemiyle gidilebilir. Bu özelliğiyle Türkiye'de deniz trafiğine uygun tek akarsudur. ⓘ
Tarihçe
Antik Parthenios kentinin (Yunanca Παρθένιος) veya Parthenia'nın tarihi, bölgesinde Kaskian kabilesinin yaşadığı MÖ 1200'lere kadar uzanmaktadır. Sonraki yüzyıllarda bölge Hititler, Frigler, Kimmerler, Lidyalılar, Yunanlılar ve Perslerin egemenliği altına girmiştir. Daha sonra Roma İmparatorluğu'nun ve ardından Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası olmuş, MS 11. ve 13. yüzyıllar arasında Selçuklu Türkleri ve Candaroğulları Devleti'nin eline geçmiştir. Bartın, 1392 yılında Osmanlı sultanı I. Bayezid tarafından fethedilmiştir. Bartın, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun Kastamonu Vilayeti'nin bir parçasıydı. ⓘ
Başlıca turistik yerler
Bartın, Norwich merkezli Avrupa Tarihi Kentler ve Bölgeler Birliği'nin (EAHTR) bir üyesidir. ⓘ
Başlıca görülecek yerler arasında kale, iki kilise, bedesten, Kuşkayası Yol Anıtı ve şehir merkezindeki İnziva Mağarası bulunmaktadır. Antik kentin forum, meclis sarayı, şeref yolu, tiyatro, akropol ve nekropol gibi bölümleri bugün toprak altındadır. ⓘ
Ahşap Bartın evleri Tanzimat Fermanı'ndan sonraki sanat akımlarının mimari özelliklerini sergiler. ⓘ
İklim
Bartın, Köppen sınıflandırmasına göre sınırda okyanusal (Cfb) ve nemli subtropikal (Cfa) iklime veya Trewartha sınıflandırmasına göre okyanusal iklime (Do) sahiptir. Yazlar ılık geçer, Temmuz ve Ağustos aylarında ortalama sıcaklık 22,5 °C civarındadır. Kışlar serin ve nemli geçer ve ortalama sıcaklık Ocak ve Şubat aylarında 4 °C civarındadır. ⓘ
Köppen iklim sınıflandırmasına göre, Bartın şehir merkezi uzun bir süre sadece okyanusal iklime (Cfb) sahip olarak kabul edildi ve en sıcak ayı 22 °C eşiğinin çok altında kaldı, ancak son yıllarda iklim değişikliği ve küresel ısınma, sınıflandırmanın yavaş yavaş nemli subtropikal (Cfa) olmasına katkıda bulunuyor ve bu nedenle şehir merkezi şu anda sınırda okyanusal-nemli subtropikal olarak sınıflandırılıyor. Bu eğilim devam ederse, Bartın merkezi yakında tamamen nemli subtropikal olarak sınıflandırılacaktır. ⓘ
Yağışlar en yoğun sonbahar ve kış başlarında, en hafif ise ilkbaharda görülür. Kar yağışı Aralık ve Mart ayları arasında biraz yaygındır, bir veya iki hafta boyunca kar yağar ve kar yağdıktan sonra şiddetli olabilir. ⓘ
| Bartın için iklim verileri (1991-2020, ekstremler 1961-2020) ⓘ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| Rekor yüksek °C (°F) | 23.2 (73.8) |
27.2 (81.0) |
31.6 (88.9) |
34.1 (93.4) |
39.1 (102.4) |
38.0 (100.4) |
42.8 (109.0) |
41.3 (106.3) |
40.5 (104.9) |
37.1 (98.8) |
29.0 (84.2) |
27.7 (81.9) |
42.8 (109.0) |
| Ortalama yüksek °C (°F) | 9.3 (48.7) |
10.8 (51.4) |
13.6 (56.5) |
18.1 (64.6) |
22.5 (72.5) |
26.4 (79.5) |
28.8 (83.8) |
29.2 (84.6) |
25.6 (78.1) |
21.1 (70.0) |
16.1 (61.0) |
11.3 (52.3) |
19.4 (66.9) |
| Günlük ortalama °C (°F) | 4.1 (39.4) |
4.9 (40.8) |
7.4 (45.3) |
11.4 (52.5) |
15.9 (60.6) |
20.2 (68.4) |
22.6 (72.7) |
22.6 (72.7) |
18.5 (65.3) |
14.4 (57.9) |
9.1 (48.4) |
5.7 (42.3) |
13.1 (55.6) |
| Ortalama düşük °C (°F) | 0.5 (32.9) |
0.7 (33.3) |
2.6 (36.7) |
5.8 (42.4) |
10.2 (50.4) |
14.1 (57.4) |
16.3 (61.3) |
16.4 (61.5) |
12.8 (55.0) |
9.5 (49.1) |
4.5 (40.1) |
1.9 (35.4) |
7.9 (46.2) |
| Kayıt düşük °C (°F) | −15.4 (4.3) |
−18.6 (−1.5) |
−13.1 (8.4) |
−4.5 (23.9) |
−1.3 (29.7) |
5.3 (41.5) |
8.0 (46.4) |
6.7 (44.1) |
1.5 (34.7) |
−3.2 (26.2) |
−5.6 (21.9) |
−10.6 (12.9) |
−18.6 (−1.5) |
| Ortalama yağış mm (inç) | 112.8 (4.44) |
87.1 (3.43) |
82.9 (3.26) |
54.1 (2.13) |
55.5 (2.19) |
82.4 (3.24) |
60.6 (2.39) |
78.7 (3.10) |
99.7 (3.93) |
123.9 (4.88) |
108.9 (4.29) |
125.8 (4.95) |
1,072.4 (42.22) |
| Ortalama yağış günleri | 17.53 | 15.30 | 15.23 | 12.93 | 11.57 | 9.77 | 6.93 | 6.50 | 10.53 | 12.57 | 13.30 | 17.77 | 149.9 |
| Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 68.2 | 93.2 | 130.2 | 180.0 | 229.4 | 267.0 | 306.9 | 291.4 | 222.0 | 161.2 | 114.0 | 74.4 | 2,137.9 |
| Ortalama günlük güneş ışığı saatleri | 2.2 | 3.3 | 4.2 | 6.0 | 7.4 | 8.9 | 9.9 | 9.4 | 7.4 | 5.2 | 3.8 | 2.4 | 5.8 |
| Kaynak: Türkiye Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü | |||||||||||||
Kültür
Şehir bahar aylarında çilek festivallerine ev sahipliği yapmaktadır. Şehirde ayrıca kaliteli plajlar bulunmaktadır. ⓘ
Komşuluklar
- Ahmetpaşa 41°33′53″N 32°15′50″E / 41.5648°N 32.2640°E
- Akağaç 41°30′52″N 32°25′07″E / 41.51436°N 32.4187°E
- Akbaba 41°33′53″N 32°10′16″E / 41.5647°N 32.1711°E
- Akbaş 41°22′07″N 32°19′29″E / 41.3685°N 32.3247°E
- Akgöz 41°39′40″N 32°18′27″E / 41.66111°N 32.30750°E
- Akmanlar 41°32′53″N 32°15′00″E / 41.548°N 32.250°E
- Akpınar 41°39′30″N 32°23′55″E / 41.6583°N 32.3985°E
- Akçalı 41°36′10″N 32°23′37″E / 41.6029°N 32.3935°E
- Akçamescit 41°32′10″N 32°22′48″E / 41.536°N 32.380°E
- Akıncılar 41°30′57″N 32°18′23″E / 41.5159°N 32.3064°E
- Alibaş 41°36′47″N 32°27′40″E / 41.6131°N 32.4611°E
- Arıönü 41°37′N 32°11′E / 41.617°N 32.183°E
- Avgölü 41°27′N 32°22′E / 41.450°N 32.367°E
- Aydınlar 41°42′19″N 32°41′09″E / 41.7054°N 32.6859°E
- Aşağıdere 41°24′16″N 32°23′33″E / 41.4045°N 32.3924°E
- Bakioğlu 41°26′N 32°21′E / 41.433°N 32.350°E
- Barkaçboz 41°27′N 32°21′E / 41.450°N 32.350°E
- Bayıryüzü 41°31′37″N 32°27′04″E / 41.527°N 32.451°E
- Başoğlu 41°30′N 32°15′E / 41.500°N 32.250°E
- Bedil 41°29′11″N 32°17′21″E / 41.4863°N 32.2891°E
- Beşköprü 41°35′03″N 32°10′26″E / 41.5841°N 32.1739°E
- Budakdüzü 41°34′N 32°21′E / 41.567°N 32.350°E
- Büyükkıran 41°33′N 32°24′E / 41.550°N 32.400°E
- Büyükkızılkum 41°34′N 32°07′E / 41.567°N 32.117°E
- Celilbeyoğlu 41°24′N 32°17′E / 41.400°N 32.283°E
- Dallıca
- Darıören
- Derbent
- Doğaşı
- Dırazlar 41°29′N 32°18′E / 41.483°N 32.300°E
- Ecikler 41°26′N 32°18′E / 41.433°N 32.300°E
- Ellibaş41°27′N 32°16′E / 41.450°N 32.267°E
- Epçilerkadı 41°37′N 32°26′E / 41.617°N 32.433°E
- Esbey 41°42′N 32°42′E / 41.700°N 32.700°E
- Esenyurt
- Eskiemirler 41°22′N 32°24′E / 41.367°N 32.400°E
- Eskihamidiye 41°29′N 32°21′E / 41.483°N 32.350°E
- Eyüpoğlu 39°50′N 40°35′E / 39.833°N 40.583°E
- Fırınlı
- Gecen
- Gençali
- Geriş
- Gerişkatırcı 41°33′N 32°26′E / 41.550°N 32.433°E
- Gökçekıran 41°32′N 32°26′E / 41.533°N 32.433°E
- Gözpınar
- Gürgenpınarı 41°39′N 32°17′E / 41.650°N 32.283°E
- Gürpınar
- Güzelcehisar 41°39′N 32°13′E / 41.650°N 32.217°E
- Hacıhatipoğlu 41°31′N 32°15′E / 41.517°N 32.250°E
- Hacıosmanoğlu
- Hanyeri
- Hasanefendi
- Hasanlar 41°36′24″N 32°27′32″E / 41.60667°N 32.45889°E
- Hatipler 41°35′16″N 32°08′27″E / 41.5877°N 32.1408°E
- Hocaoğlu
- Hıdırlar
- Kabagöz
- Kaman
- Karacaoğlu
- Karahüseyinli
- Karainler 41°40′N 32°27′E / 41.667°N 32.450°E
- Karaköyşeyhler 41°38′N 32°34′E / 41.633°N 32.567°E
- Karamazak 41°34′N 32°13′E / 41.567°N 32.217°E
- Karasu
- Karayakup
- Karşıyaka
- Kayacılar
- Kayadibi
- Kayadibikavlak 41°39′N 32°29′E / 41.650°N 32.483°E
- Kayadibiçavuş 41°39′N 32°28′E / 41.650°N 32.467°E
- Kaşbaşı
- Kocareis 41°39′N 32°18′E / 41.650°N 32.300°E
- Kumaçorak 41°42′N 32°42′E / 41.700°N 32.700°E
- Kurt
- Köyyeri
- Kümesler 41°34′N 32°22′E / 41.567°N 32.367°E
- Kızılelma
- Kışlaköy
- Mamak
- Mekeçler 41°32′N 32°23′E / 41.533°N 32.383°E
- Muratbey
- Okçular
- Saraylı
- Serdar
- Sipahiler
- Sofular
- Söğütlü
- Sülek
- Tabanözü
- Tasmacı
- Terkehaliller 41°34′N 32°23′E / 41.567°N 32.383°E
- Terkehatipler 41°33′N 32°21′E / 41.550°N 32.350°E
- Topluca
- Tuzcular
- Ulugeçitambarcı
- Ulugeçitkadı 41°36′N 32°14′E / 41.600°N 32.233°E
- Uluköy
- Ustaoğlu 41°24′N 32°17′E / 41.400°N 32.283°E
- Uzunöz
- Uğurlar
- Yanaz 41°34′N 32°26′E / 41.567°N 32.433°E
- Yenihamidiye 41°30′N 32°20′E / 41.500°N 32.333°E
- Yeniköy
- Yeğenli
- Yeşilyurt
- Yıldız
- Çakırdemirci 41°36′N 32°15′E / 41.600°N 32.250°E
- Çakırkadı 41°35′N 32°17′E / 41.583°N 32.283°E
- Çakırömerağa 41°35′N 32°18′E / 41.583°N 32.300°E
- Çamaltı
- Çamlık
- Çaybükü
- Çayır
- Çeştepe
- Çiftlikköy
- Çukurbük
- Çöpbey 41°42′N 32°35′E / 41.700°N 32.583°E
- Ören
- Özbaşı
- İmamlar
- Şabankadı 41°29′N 32°16′E / 41.483°N 32.267°E
- Şahin
- Şahne
- Şarköy 41°28′47″N 32°21′33″E / 41.4797°N 32.3592°E
- Şiremirtabaklar 41°36′N 32°18′E / 41.600°N 32.300°E
- Şiremirçavuş 41°37′N 32°19′E / 41.617°N 32.317°E
- Şirinköy ⓘ
Etimoloji
Adını, kenarında kurulduğu Bartın Çayı'nın antik çağdaki isminden (Parthenios) alan kent, tarihi Paphlagonia antik kentlerinden Sesamos (Amasra), Kromna (Kurucaşile) ve Erythinoi (Çakraz)'ı sınırları içerisinde bulundurmaktadır. Romalılar devrinde Bartın Çayına Parthenius deniliyordu. Çayın kıyısında kurulan şehre ise Parthenia adı verildi. Bu isim zamanla Bartın’a dönüşmüştür. ⓘ
Tarih
7 Eylül 1991 tarihinde il statüsüne kavuşan Bartın'ın dört ilçesi (Merkez, Amasra, Ulus ve Kurucaşile), Kozcağız, Hasankadı, Arıt, Abdipaşa ve Kumluca beldeleriyle birlikte 260 köyü vardır. ⓘ
Nüfus
Merkez ilçe; 2 belde, 137 köy ve 28 mahalleden oluşmaktadır. ⓘ
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır ⓘ |
|---|---|---|---|
| Bartın ilçesi (Zonguldak) | |||
| 1940 | 72.027 | 8.226 | 63.801 |
| 1945 | 66.622 | 8.740 | 57.882 |
| 1950 | 76.757 | 8.789 | 67.968 |
| 1955 | 82.998 | 9.922 | 73.076 |
| 1960 | 84.572 | 11.506 | 73.066 |
| 1965 | 92.152 | 14.259 | 77.893 |
| 1970 | 100.465 | 15.926 | 84.539 |
| 1975 | 112.728 | 18.409 | 94.319 |
| 1980 | 128.132 | 20.786 | 107.346 |
| 1985 | 147.212 | 25.117 | 122.095 |
| 1990 | 133.942 | 30.142 | 103.800 |
| Bartın merkez ilçesi | |||
| 2000 | 130.492 | 35.992 | 94.500 |
| 2007 | 135.051 | 47.082 | 87.969 |
| 2008 | 137.612 | 47.999 | 89.613 |
| 2009 | 140.981 | 51.640 | 89.341 |
| 2010 | 141.193 | 52.470 | 88.723 |
| 2011 | 141.802 | 54.555 | 87.247 |
| 2012 | 143.262 | 56.557 | 86.705 |
| 2013 | 144.273 | 61.289 | 82.984 |
| 2014 | 145.230 | 63.253 | 81.977 |
| 2015 | 147.472 | 66.091 | 81.381 |
| 2016 | 149.613 | 68.881 | 80.372 |
| 2017 | 151.289 | 71.485 | 79.804 |
| 2018 | 155.016 | 71.703 | 83.313 |
| 2019 | 155.765 | 74.609 | 81.156 |
| 2020 | 156.551 | 77.809 | 78.742 |
Not: 1987 yılında Amasra ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır. ⓘ
Bartın'da Yerel Medya
Bartın sonradan il olduğu için Türkiye'nin nüfus bakımından en küçük illerinden biridir. Şehirde 1 Yerel televizyon kanalı ve 2 yerel radyo kanalı vardır. ⓘ
Yerel Kanallar
- Bartın TV (BTV)
Yerel Radyolar
- Radyo74 (90.2)
- Bartın FM (106.0)
Yerel Gazeteler
- Bartın Halk Gazetesi
- Bartın Takip Haber
- Bartın Olay Gazetesi
- Bartın Hergün Gazetesi
- Bartın Pusula Gazetesi
- Bartın Gazetesi ⓘ