D-Day

Normandiya Çıkarması için savaş planları, en ünlü D-Day ⓘ

Orduda D-Day, bir savaş saldırısının veya operasyonunun başlatılacağı gündür. En iyi bilinen D-Day, İkinci Dünya Savaşı sırasında, Batı Avrupa'yı Nazi Almanyası'ndan kurtarmak için Batı Müttefiklerinin çabalarını başlatan Normandiya çıkarmasının yapıldığı gün olan 6 Haziran 1944'tür. Bununla birlikte, diğer pek çok işgal ve operasyonun hem öncesinde hem de sonrasında belirlenmiş bir D-Day günü vardı. ⓘ

D-Day ve H-Hour terimleri bir savaş saldırısının ya da operasyonun başlatılacağı gün ve saat için kullanılır. Gün ve saatin henüz belirlenmediği ya da gizliliğin esas olduğu durumlarda operasyonun gün ve saatini belirtirler. Belirli bir operasyon için, operasyona katılan tüm birimler için aynı D-Günü ve H-Saati geçerlidir. Rakamlar ve artı ya da eksi işaretleriyle birlikte kullanıldığında, bu terimler sırasıyla belirli bir eylemi takip eden ya da ondan önceki zaman noktasını belirtir. Dolayısıyla, H-3 H-Saat'ten 3 saat önce, D+3 ise D-Günü'nden 3 gün sonra anlamına gelir. (H+75 dakika, H-Saat artı 1 saat 15 dakika için kullanılır.) Büyük ölçekli operasyonlar için planlama belgeleri, belirli tarihler belirlenmeden çok önce ayrıntılı olarak hazırlanır. Böylece, D-Günü ya da H-Saat eksi ya da artı belirli sayıda gün, saat ya da dakikada gerçekleştirilecek çeşitli adımlar için emirler verilir. Uygun zamanda, gerçek gün ve saatleri belirten müteakip bir emir yayınlanır. ⓘ

A-Günü (Leyte Savaşı), L-Günü (Okinawa Savaşı) gibi diğer günlerin ordu için farklı anlamları vardır. ⓘ

Diğer dillerde "Hari H" (Endonezce), Час Ч (Rusça), Dagen D (İsveççe), Dan D (Slovence, Sırp-Hırvatça), E eguna (Baskça), Jour J (Fransızca), Lá L (İrlandaca), Tag X (Almanca) ve Ziua-Z (Romence) gibi D-Day'e eşdeğer terimler bulunmaktadır. D-Day'in başındaki D harfine geçmişte çeşitli anlamlar yüklenirken, son zamanlarda "Gün" anlamını kazanmış ve böylece "Gün-Gün" veya "Günlerin Günü" ifadesi ortaya çıkmıştır. ⓘ

Normandiya Çıkarması haritası. "D-Day" (6 Haziran 1944)'nin saat 24:00'ndeki Müttefik ve Alman birliklerinin konumlarını gösteren bu harita G.S.G.S (General Staff Geographical Section)'nin hazırladığı hava haritasını temele alınıp Mart 1944 tarihli T.I.S (Translation and Interpretation Services) raporunu göz önüne tutularak FUSAG (First US Army Group, sonraki 12. Ordu Grubu) Mühendis Bölümü tarafından hazırlandı. ⓘ

D-Day, Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetlerince askerî harekâtın başlangıç günü anlamıyla kullanılmış olan terim. Ancak Normandiya Çıkarması'ndan kullanıldıktan sonra 6 Haziran 1944 tarihi ile özdeşleştirildi ve sonraki askerî harekâtın başlangıç günü için kullanılmaktan kaçınıldı. Örneğin Leyte çıkarması için A-Day, Okinawa çıkarması için L-Day, Downfall Harekâtının ilk aşaması olan Kyūshū çıkarması (Olympic Harekâtı) için X-Day ve ikinci aşaması olan Kantō çıkarması (Coronet Harekâtı) için Y-Day adları kullanıldı. ⓘ

Tarih

ABD On İkinci Ordusu'nun 6 Haziran 1944 saat 2400'e ait resmi durum haritası ⓘ

ABD Ordusu Askeri Tarih Merkezi'nin bulabildiği kadarıyla bu terimlerin Birleşik Devletler Ordusu tarafından en erken kullanımı I. Dünya Savaşı sırasında olmuştur. 7 Eylül 1918 tarihli 9 Numaralı Saha Emri, Birinci Ordu, Amerikan Seferi Kuvvetleri: "Birinci Ordu, St. Mihiel Salient'i boşaltmaya zorlamak amacıyla D günü saat H'de saldırıya geçecektir." ⓘ

Normandiya'nın Müttefikler tarafından işgali için D-Day başlangıçta 5 Haziran 1944 olarak belirlenmişti, ancak kötü hava koşulları ve ağır denizler ABD Ordusu Generali Dwight David Eisenhower'ın 6 Haziran'a kadar ertelemesine neden oldu ve bu tarih o zamandan beri popüler olarak "D-Day" kısa adıyla anılmaktadır. Normandiya'nın işgali ile ilgili çağrışımlar nedeniyle, daha sonraki askeri operasyonların planlayıcıları bazen karışıklığı önlemek için bu terimden kaçınmışlardır. Örneğin Douglas MacArthur'un Leyte'yi işgali "A-Günü "nde, Okinawa'yı işgali ise "L-Günü "nde başlamıştır. Müttefiklerin önerdiği Japonya işgalleri "X-Günü" (Kasım 1945'te Kyūshū'da) ve "Y-Günü "nde (Mart 1946'da Honshū'da) başlayacaktı. ⓘ

Normandiya

İngiliz telsiz trafiğiyle İngiltere'nin Dover bölgesinde hayali bir müttefik ordusu yaratılmış ve çıkarmanın Fransa'nın Calais bölgesine yapılacağı izlenimi verilmiştir. Asıl çıkarma Cherbourg - Caen civarında 5 koldan gelmiştir. Bu saldırının bir aldatmaca olduğu düşüncesiyle Almanlar rezervlerini kıyıya yollamamış, Calais civarından asıl çıkarmayı beklemiştir. İlk günün sonunda hava bombardımanı Alman rezervlerini de yerine mıhlamış ve çıkarmanın kıyıda tutunmasına olanak vermiştir. ⓘ

Omaha Sahili çıkarmanın 5 kolundan biridir. En şiddetli mücadele bu kıyıda olmuştur, diğer kollar kendi posizyonlarını sağlama alıp yardıma gitmeden Omaha çözülmemiştir. ⓘ

Çıkarmanın kod adı Neptune (Neptün)'dur. Ayrıca Overlord Harekâtı tüm Avrupa stratejisinin adıdır. ⓘ

Çıkarma, Müttefik Yüksek Komutanlığı (Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force) bünyesindeki farklı ülkeler tarafından yapılmıştır.Batıdan doğuya doğru; Utah ve Omaha kod adlı sahillere tamamen Amerikan, Gold Sahiline İngiliz, Sword Sahiline İngilizler'le birlikte ağırlıklı olarak Özgür Fransız Ordusu ve Juno sahiline ise Kanada Ordusu ağırlıklı olmak üzere İngilizler tarafından beş koldan yapılmıştır. Çıkarma şiddetli geçmiştir. Özellikle Omaha (Saint Laurent) bölgesinde Müttefikler'i karada tutundurmamak için Mareşal Rommel'in öne sürdüğü "kuvvetler karaya çıkamadan deniz ve kıyı arasındayken çökertilirse çıkarma başarısız olur" görüşü sayesinde inatçı bir direniş gösterilmişse de ilk üç gün içinde batıda Cherbourg'a kadar bir köprübaşı kurulabilmiştir. ⓘ