Dermatoloji
Dermatoloji, cilt hastalıkları ve tedavisiyle ilgilenen tıp dalı. Deri bilimi olarak da adlandırılmaktadır. Saç dökülmesi hangi nedene bağlı olursa olsun eğer bir kişi böyle bir durumdan yakınıyor ise hiç paniğe kapılmadan bir Deri Hastalıkları (Dermatoloji=Cildiye) uzmanına başvurmalıdır. Dermatolog adı verilen uzmanlar teşhisi rahatlıkla koyar ve hastaya uygun bir çözüm yolu önerirler. Bazen çözümün çok basit olabileceği unutulmamalıdır. ⓘ
Deri Hastalıkları olarak da bilinen dermatolojik rahatsızlıklardan en yaygın olanları Dermatofaji, Sedef Hastalığı, Akne, Hulusi Behçet'in keşfettiği Behçet hastalığı, alerji, ve sık görülen bir cinsel rahatsızlık olan HPV olarak sıralanabilir. Bunlara ek olarak birçok dermatolojik rahatsızlık gündelik yaşantımızda karşımıza çıkabilir. Bunun için öncelikle bu hastalıklar konusunda az da olsa bilgi sahibi olmalı ve herhangi bir hastalığın belirtilerinden şüphelenildiğinde hemen bir uzmana danışılmalıdır. Unutulmamalıdır ki bir hastalığın tedavisinde en faydalı etkenlerden birisi erken teşhistir.Cilt problemleri olan hastalar Dermotologlar tarafından uygun ilaçlar reçete edilerek hastalığın tedavisi sağlanır. ⓘ
| Sistem | Cilt |
|---|---|
| Önemli hastalıklar | Cilt kanseri, Cilt enfeksiyonları, egzamalar, yanık |
| Önemli testler | Deri biyopsisi |
| Uzman | Dermatolog |
Etimoloji
İngilizcede 1819 yılında ortaya çıkan "dermatoloji" kelimesi Yunanca δέρματος (dermatos), δέρμα (derma), "deri" (kendisi δέρω dero, "derisini yüzmek") ve -λογία -logia'dan türemiştir. Neo-Latin dermatologia 1630'da ortaya atılmış, 1730'lardan itibaren çeşitli Fransızca ve Almanca kullanımları olan anatomik bir terimdir. ⓘ
Tarihçe
1708'de Paris'teki ünlü Hôpital Saint-Louis'de ilk büyük dermatoloji okulu gerçek oldu ve ilk ders kitapları (Willan's, 1798-1808) ve atlaslar (Alibert's, 1806-1816) aynı dönemde basıldı. ⓘ
Eğitim
| Meslek | |
|---|---|
| İsimler | Doktor, Tıp Uzmanı |
Meslek türü | Uzmanlık |
Faaliyet sektörleri | Tıp, Cerrahi |
| Açıklama | |
Gerekli eğitim | Tıp Doktoru (M.D.) veya Osteopatik Tıp Doktoru (D.O.) veya Tıp Lisansı, Cerrahi Lisansı |
Alanları istihdam | Hastaneler, Klinikler |
Birleşik Devletler
Tıp diploması (M.D. veya D.O.) aldıktan sonra, Amerika Birleşik Devletleri'nde genel bir dermatoloğun Amerikan Dermatoloji Akademisi, Amerikan Dermatoloji Kurulu veya Amerikan Osteopatik Dermatoloji Kurulu tarafından kurul sertifikası almaya hak kazanması için gereken eğitim süresi dört yıldır. Bu eğitim, ilk tıbbi, geçiş, cerrahi veya pediatrik intörnlük yılını takiben üç yıllık bir dermatoloji ihtisasından oluşur. Bu eğitimin ardından, immünodermatoloji, fototerapi, lazer tıbbı, Mohs mikrografik cerrahisi, kozmetik cerrahi, dermatopatoloji veya pediatrik dermatoloji alanlarında bir veya iki yıllık ihtisas sonrası fellowshipler mevcuttur. Bu dermatoloji bursları ek alt uzmanlık eğitimi sunarken, birçok dermatolog alt uzmanlık bursu eğitimi almadan bu hizmetleri yetkin bir şekilde sunmaktadır. Son birkaç yıldır, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki dermatoloji ihtisas pozisyonları, elde edilmesi en rekabetçi pozisyonlardan biri olmuştur. ⓘ
Amerika Birleşik Devletleri on yıldan uzun bir süredir ulusal düzeyde dermatolog açığı yaşamaktadır. Journal of the American Medical Association tarafından yayınlanan bir çalışmada, her 100.000 kişiye 3,4'ten az dermatolog düştüğü bildirilmiştir. ⓘ
Birleşik Krallık
Birleşik Krallık'ta bir dermatolog, tıp alanında uzmanlaşan ve daha sonra dermatoloji alanında alt uzmanlaşmaya giden tıbbi olarak nitelikli bir pratisyendir. Bu şunları içerir:
- MBBS, MBBCh, MB veya BChir derecesi almak için beş yıl tıp fakültesi
- Çeşitli uzmanlık alanlarında iki yıllık temel rotasyonlar
- Yüksek tıp derecesi almak ve Kraliyet Hekimler Koleji'ne üye olmak için genel tıp alanında iki ila üç yıllık eğitim
- MRCP sınavını geçtikten sonra Dermatoloji alanında Uzmanlık Kayıt Memuru (StR) olmak için başvuruda bulunmak ve dört yıl boyunca dermatoloji alanında eğitim almak
- Eğitimin bitiminden önce dermatoloji alanında Uzmanlık Sertifika Sınavını geçmek ⓘ
Dört yıllık eğitim süresini başarıyla tamamlayan doktor, akredite bir dermatolog olur ve danışman dermatolog olarak bir danışman hastane görevine başvurabilir. ⓘ
Alanlar
Kozmetik dermatoloji
Dermatologlar kozmetik cerrahi alanında lider olmuşlardır. Bazı dermatologlar cerrahi dermatoloji alanında uzmanlık eğitimi almaktadır. Birçoğu ihtisaslarında botulinum toksini, dolgu maddeleri ve lazer cerrahisi kullanımı konusunda eğitim almıştır. Bazı dermatologlar liposuction, blefaroplasti ve yüz gerdirme gibi kozmetik prosedürler uygulamaktadır. Çoğu dermatolog kozmetik uygulamalarını minimal invaziv prosedürlerle sınırlandırmaktadır. Amerikan Dermatoloji Kurulu'nun resmi yönergeleri olmamasına rağmen, hem cerrahi hem de lazer tıbbında birçok kozmetik bursu sunulmaktadır. ⓘ
Dermatopatoloji
Dermatopatolog, deri patolojisi konusunda uzmanlaşmış bir patolog veya dermatologdur. Bu alan dermatologlar ve patologlar tarafından paylaşılmaktadır. Genellikle, bir dermatolog veya patolog bir yıllık dermatopatoloji bursunu tamamlar. Bu genellikle altı ay genel patoloji ve altı ay dermatopatoloji içerir. Her iki uzmanlık alanından mezun olanlar dermatopatolog olarak nitelendirilebilir. Standart bir dermatoloji ihtisasını tamamlayan birçok dermatolog aynı zamanda dermatopatoloji konusunda da yetkinlik kazanmaktadır. Bazı dermatopatologlar, bir dermatoloji ve bir patoloji ihtisasını tamamlayarak sınavlarına girmeye hak kazanırlar. ⓘ
Trikoloji
Trikoloji, saç dökülmesi, saç anormallikleri, hipertrikoz ve kafa derisi değişiklikleri ile kendini gösteren hastalıklarda uzmanlaşmıştır. Trikoskopi, trikolojiye özel ilgi duyan dermatologlar tarafından kullanılan tıbbi bir tanı yöntemidir. ⓘ
İmmünodermatoloji
Bu alan, lupus, büllöz pemfigoid, pemfigus vulgaris ve diğer bağışıklık aracılı deri hastalıkları gibi bağışıklık aracılı deri hastalıklarının tedavisinde uzmanlaşmıştır. Bu alandaki uzmanlar genellikle kendi immünopatoloji laboratuvarlarını işletmektedir. İmmünodermatoloji testleri, deri, mukoza zarları, gastrointestinal ve solunum yolları dahil epitel organları etkileyen birçok hastalığın doğru tanı ve tedavisi için gereklidir. Çeşitli hastalıklar klinik ve histolojik olarak sıklıkla örtüşür ve hastalıkların kendileri yaygın olmasa da ürtiker, egzama ve kronik kaşıntı gibi yaygın cilt bozukluklarının özellikleriyle ortaya çıkabilir. Bu nedenle, immünodermatolojik bir hastalığın teşhisi genellikle gecikir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tıbbi tesislerden ve sevk eden hekimlerden çeşitli laboratuvarlara gönderilen kan ve dokular üzerinde testler yapılır. ⓘ
Mohs ameliyatı
Mohs cerrahisi olarak adlandırılan dermatolojik alt uzmanlık alanı, periferik ve derin tümör sınırlarının çoğunun intraoperatif olarak değerlendirilmesine olanak tanıyan bir teknik kullanarak cilt kanserlerinin eksizyonuna odaklanmaktadır. 1930'larda Dr. Frederic E. Mohs tarafından geliştirilen prosedür, bir tür CCPDMA işlemi olarak tanımlanmaktadır. Bu teknikte eğitim almış hekimlerin hem patoloji hem de cerrahi konusunda rahat olmaları gerekir ve dermatologlar ihtisasları sırasında her ikisi konusunda da kapsamlı eğitim alırlar. Mohs cerrahisi uygulayan doktorlar, dermatoloji ihtisasları sırasında bu özel teknikte eğitim alabilirler, ancak çoğu, Amerikan Mohs Cerrahisi Derneği'nin bursiyerleri olmak için resmi ön eğitimler veya Amerikan Mohs Cerrahisi Koleji tarafından yönetilen bir yıllık Mohs cerrahisi burs eğitim programları aracılığıyla ek eğitim ararlar. 2020 yılında Amerikan Dermatoloji Kurulu (ABD), Mikrografik Dermatolojik Cerrahi (Mohs Cerrahisi) alt uzmanlık alanında bir kurul sertifikasyon sınavı oluşturmak için Amerikan Tıp Uzmanlıkları Kurulu'ndan (ABMS) onay aldı. Sınav ilk olarak Ekim 2021'de, eğitimlerini dermatoloji ihtisasında veya bir bursun parçası olarak alıp almadıklarına bakılmaksızın, Mohs cerrahisi uygulayan tüm ABD kurul sertifikalı dermatologlara sunuldu. ⓘ
Bu teknik, aynı doktorun cerrah ve patolog olmak üzere iki farklı kapasitede entegrasyonunu gerektirmektedir. Bu iki sorumluluktan herhangi birinin başka bir doktora veya nitelikli sağlık uzmanına verilmesi durumunda, bu Mohs cerrahisi olarak kabul edilmez. ⓘ
Pediatrik dermatoloji
Doktorlar hem pediatri ihtisasını hem de dermatoloji ihtisasını tamamlayarak bu uzmanlığa hak kazanabilirler. Ya da ihtisas sonrası bir bursu tamamlamayı seçebilirler. Bu alan yenidoğanların karmaşık hastalıklarını, kalıtsal deri hastalıklarını veya genodermatozları ve pediatrik popülasyonla çalışmanın birçok zorluğunu kapsar. ⓘ
Teledermatoloji
Teledermatoloji, hastaları değerlendiren dermatologlar ve dermatolog olmayanlar arasında dermatolojik durumların fotoğrafları da dahil olmak üzere sesli, görsel ve veri iletişimi yoluyla tıbbi bilgi ve tedavi alışverişinde bulunmak için telekomünikasyon teknolojilerinin kullanıldığı bir dermatolojik uygulama biçimidir. Hindistan'da, şiddetli koronavirüs durumları sırasında, bazı dermatologlar Practo, Apollo Pharmacy, Skin Beauty Pal, Lybrate gibi bazı popüler uygulamaları kullanarak hastalarıyla çevrimiçi konsültasyon başlatmıştır. Bu alt uzmanlık alanı, bilgi alışverişi sağlamak, uzmanlar için ikinci görüş hizmetleri oluşturmak veya bunu kronik cilt rahatsızlıkları olan bireylerin takibi için kullanmak amacıyla cilt koşullarını uzak mesafeden görüntüleme seçenekleriyle ilgilenmektedir. Teledermatoloji, dermatologların küçük rahatsızlıkları çevrimiçi olarak tedavi etmesine olanak tanıyarak bekleme sürelerini azaltabilirken, acil bakım gerektiren ciddi rahatsızlıklara randevu için öncelik tanınır. ⓘ
Dermatoepidemiyoloji
Dermatoepidemiyoloji, deri hastalıklarının nüfus düzeyinde incelenmesidir. Bir yönü de deri hastalıklarının küresel yükünün belirlenmesidir. 1990-2013 yılları arasında deri hastalıkları, engelliliğe göre ayarlanmış yaşam yılı olarak ölçülen toplam küresel hastalık engelliliğinin yaklaşık %2'sini oluşturmuştur. ⓘ
Terapiler
Dermatologlar tarafından sağlanan tedaviler şunları içerir:
- Cilt kanserinin eksizyonu ve tedavisi
- Siğiller, deri kanserleri ve diğer dermatozların tedavisi için kriyocerrahi
- Kozmetik dolgu enjeksiyonları
- Steroid ilaçlar veya kemoterapi ile intralezyonel tedavi
- Doğum izleri, cilt bozuklukları (vitiligo gibi), dövme silme ve kozmetik yüzey yenileme ve gençleştirme için lazer tedavisi
- Akne, melazma ve güneş hasarının tedavisi için kimyasal peelingler
- Cilt kanseri ve kanser öncesi büyümelerin tedavisi için fotodinamik terapi
- Dar bant UVB, geniş bant UVB, psoralen ve UVB kullanımını içeren fototerapi
- Tümesan liposuction: Bir jinekolog tarafından icat edilen prosedür, bir dermatolog (Dr. Jeffrey A. Klein) tarafından tümesan liposuction adı verilen seyreltik anestezinin lokal infüzyonuna uyarlanmıştır. Bu yöntem günümüzde dermatologlar, plastik cerrahlar ve jinekologlar tarafından yaygın olarak uygulanmaktadır.
- Radyasyon tedavisi, dermatologlar tarafından nadiren uygulanmasına rağmen, bazıları ofislerinde bunu sağlamaya devam etmektedir.
- Vitiligo cerrahisi otolog melanosit nakli, emme kabarcığı grefti ve punch grefti gibi prosedürleri içerir.
- Alerji testi, kontakt dermatit için "yama" testini kullanır.
- Sistemik tedaviler antibiyotikleri, immünomodülatörleri ve yeni enjekte edilebilir ürünleri içerir.
- Topikal tedaviler, topikal olarak kullanılan sayısız ürün ve bileşiğin çoğunu kullanır. ⓘ
Çoğu dermatolojik farmakoloji, Anatomik Terapötik Kimyasal (ATC) sınıflandırma sistemine, özellikle de ATC kodu D'ye göre kategorize edilebilir. ⓘ