Luhansk
| Luhansk Луганськ | |
|---|---|
|
| |
 Bayrak  Mühür | |
  Luhansk | |
| Ülke |
 Ukrayna |
| Oblast | Luhansk Oblastı |
| Kuruluş | 1795 |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 257 km² (99 mil²) |
| Rakım | 105 m (344 ft) |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 399,559 |
| • Yoğunluk | 1,600/km² (4,14/mil²) |
| Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAYS) |
| Posta kodu |
91000 |
| Alan kodu | +380 642 |
|
Resmî site gorod-lugansk.com | |
Luhansk ya da Lugansk, Ukrayna'nın Luhansk Oblastının başkenti olan şehirdir. Bu şehir, Luhanka Nehrinin Vilhova Nehriyle kesiştiği yerde 1795 yılında kurulmuştur. Şehrin nüfusu 2013 yılı itibarıyla 425.848'dir. ⓘ
2014'ten beri Rus yanlısı ayrılıkçılar tarafından işgal altındadır. ⓘ
Luhansk
Луганськ Lugansk ⓘ | |
|---|---|
Şehir | |
Büyük Vatanseverlik Savaşı Kahramanları Parkı, Yerel Tarih Müzesi, Akademik Rus Drama Tiyatrosu, Radianska Caddesi ve Luganskteplovoz buharlı lokomotifi | |
|
Bayrak Arma | |
 Luhansk Luhansk'ın Konumu  Luhansk Luhansk (Ukrayna)  Luhansk Luhansk (Avrupa) | |
| Koordinatlar: 48°34′0″N 39°20′0″E / 48.56667°N 39.33333°EKoordinatlar: 48°34′0″N 39°20′0″E / 48.56667°N 39.33333°E | |
| Ülke |
|
| Oblast (Ukrayna) |  Luhansk Oblastı |
| Raion (Ukrayna) | Luhansk Raion |
| Kuruldu | 1795 |
| Ayrılıkçı kontrol | 7 Nisan 2014 |
| Hükümet | |
| - Belediye Başkanı (LPR) | Manolis Pilavov |
| Alan | |
| - Toplam | 257 km2 (99 sq mi) |
| Yükseklik | 105 m (344 ft) |
| Nüfus (2021) | |
| - Toplam | 399,559 |
| - Yoğunluk | 1.600/km2 (4.000/q mi) |
| Posta kodu | 91000 |
| Alan kodu(ları) | +380 642 |
| İklim | Dfa |
| Web sitesi | http://gorod-lugansk.com |
Luhansk (Birleşik Krallık: /luːˈhænsk/, ABD: /-ˈhɑːnsk/; Ukraynaca: Луганськ, telaffuz [lʊˈɦɑnʲsʲk] (
dinle)), Lugansk olarak da bilinir (Birleşik Krallık: /-ˈɡænsk/, ABD: /-ˈɡɑːnsk/; Rusça: Луганск, telaffuz [lʊˈɡansk]), Ukrayna'nın doğusunda Luhansk Halk Cumhuriyeti'nin (LPR) fiili yönetimi altında bulunan bir şehirdir. 2021 yılı itibarıyla nüfusunun 399.559 (2021 tahmini) olduğu tahmin edilen Luhansk, Luhansk Oblastı'nın en kalabalık, Ukrayna'nın ise 12. büyük şehridir. ⓘ
2014 yılına kadar Luhansk, Luhansk Oblastı'nın başkenti ve idari merkeziydi, ancak ele geçirildi ve şu anda LPR'nin başkenti olarak hizmet veriyor ve Ukrayna hükümeti o zamandan beri Oblast'ın idari merkezini 25 Haziran 2022'de ele geçirilene kadar Sievierodonetsk'e taşıdı. 3 Temmuz 2022'de Luhansk bölgesi tamamen Rusya'nın kontrolü altına girmiştir. ⓘ
Etimoloji
Lugansk, adını şehrin etrafında yer aldığı Luhan Nehri'nden almıştır. Halk etimolojisine göre, isim aynı zamanda nehrin etrafındaki taşkın yataklarına atıfta bulunarak "çayır" anlamına gelen "луг" (Ukraynaca: lug) kelimesinden türemiştir. ⓘ
Tarihçe
Rus İmparatorluğu 1778-1917
∟ Rusya Cumhuriyeti'nin özerk bir parçası
Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1920-1941
∟ 1922'den itibaren Sovyetler Birliği'nin bir parçası
∟ Sovyetler Birliği'nin bir parçası
Luhansk Halk Cumhuriyeti 2014'ten günümüze (de facto)
1. ve 2. Dünya Savaşları sırasında Luhansk kısa süreliğine Alman Birlikleri tarafından ele geçirilmiştir. ⓘ
Şehrin tarihi 1795 yılına, İngiliz sanayici Charles Gascoigne'in Zaporijya Kazaklarının yaşadığı Kamianyi Brid yakınlarında bir metal fabrikası kurmasına kadar uzanmaktadır. Fabrikanın çevresindeki yerleşim Luganskiy Zavod olarak biliniyordu. 1882 yılında fabrika yerleşimi Luganskiy Zavod, Kamianyi Brid kasabası ile birleştirilerek Luhansk (Kharkiv imlasına göre Luhanske) şehri haline getirildi. ⓘ
Donets Havzası'nda yer alan Luhansk, özellikle büyük lokomotif yapım şirketi Luhanskteplovoz'a ev sahipliği yaparak Doğu Avrupa'nın önemli bir sanayi merkezi haline geldi. Şehir 14 Temmuz 1942 ve 14 Şubat 1943 tarihleri arasında Nazi Almanyası tarafından işgal edilmiştir. ⓘ
5 Kasım 1935'te şehrin adı Voroshilovgrad (Rusça: Ворошиловград, romanize edilmiştir: Voroshilovgrad; Ukraynaca: Ворошиловград, romanize edilmiştir: Voroshylovhrad) Sovyet askeri komutanı ve politikacı Kliment Voroshilov'un onuruna. 5 Mart 1958'de Kruşçev'in şehirlere yaşayan insanların isimlerinin verilmemesi çağrısından sonra eski isim geri getirildi. ⓘ
Voroshilov'un 2 Aralık 1969'da ölümünün ardından 5 Ocak 1970'te isim tekrar Voroshilovgrad olarak değiştirildi. 4 Mayıs 1990'da Ukrayna SSC Yüksek Sovyeti'nin bir kararnamesiyle şehre orijinal adı geri verildi. ⓘ
1994 yılında Donetsk Oblastı ve Luhansk Oblastı'nda yapılan referandumda yaklaşık %90 oranında Rus dilinin Ukraynaca ile birlikte resmi dil statüsü kazanması ve Rus dilinin bölgesel düzeyde resmi dil olması desteklendi. Referandum Ukrayna hükümeti tarafından iptal edildi. ⓘ
Donbas'taki savaş sırasında ayrılıkçılar bölgedeki hükümet binalarını ele geçirerek Luhansk Halk Cumhuriyeti'ni ilan etti. Ukrayna yasalarına göre anayasaya aykırı olan bir bağımsızlık referandumu 11 Mayıs 2014 tarihinde yapıldı. Bu referandum Güney Osetya dışında hiçbir hükümet tarafından meşru olarak tanınmadı. Ukrayna referandumu tanımazken, AB ve ABD referandumların yasadışı olduğunu söyledi. ⓘ
25 Haziran 2014 tarihinde ayrılıkçı Luhansk Halk Cumhuriyeti hükümeti tarafından Luhansk başkent ilan edildi. ⓘ
Ağustos 2014'te Ukrayna hükümet güçleri isyancıların elindeki Luhansk'ı tamamen kuşattı. Ağır bombardıman şehirde sivil kayıplara neden oldu. 17 Ağustos'ta Ukrayna askerleri isyancıların kontrolündeki Luhansk'a girdi ve bir süreliğine bir polis karakolunun kontrolünü ele geçirdi. ⓘ
Ilovaisk karşı taarruzunun ardından LPR güçleri Lutuhyne ve diğer Luhansk banliyölerini geri aldı. Ukrayna güçleri 1 Eylül 2014 tarihinde, yoğun çatışmaların ardından Luhansk Uluslararası Havaalanı'ndan çekildi. ⓘ
Luhansk, isyancı Luhansk Halk Cumhuriyeti devletinin başkenti ve idari merkezi oldu. Luhansk Oblastı'nın yönetimi Ukrayna hükümeti tarafından Sievierodonetsk'e taşındı. ⓘ
Şehirdeki bölgeler (Şehir bölgeleri)
- Artemivskyi Raion
- Oleksandrivsk şehri
- kentsel tip yerleşim Yuvileine
- Kamiano-Bridskyi Raion
- Zhovtnevyi Raion
- Leninskyi Raion ⓘ
Yüksek öğrenim
Ukrayna'nın en prestijli üniversitelerinden bazıları Luhansk'ta bulunmaktadır. Luhansk, Taras Shevchenko Luhansk Ulusal Üniversitesi, Doğu Ukrayna Volodymyr Dahl Ulusal Üniversitesi ve Luhansk Devlet Tıp Üniversitesi'nin ana kampüsünün bulunduğu yerdir. ⓘ
Demografi
Ukrayna'da 2001 yılında yapılan nüfus sayımında halkın %49,6'sı kendisini etnik olarak Ukraynalı, %47'si ise Rus olarak beyan etmiştir. Nüfusun %85,3'ü ana dili olarak Rusça konuşurken, %13,7'si Ukraynaca, %0,2'si Ermenice ve %0,1'i Belarusça konuşuyordu. ⓘ
Spor
Luhansk, şu anda Ukrayna Premier Ligi'nde yıllık futbol şampiyonasında oynayan ve maçlarını Avanhard Stadyumu'nda oynayan Zorya Luhansk'a ev sahipliği yapmaktadır. Kulüp 1972 Sovyet Üst Ligini kazanmıştır. ⓘ
Diğer futbol takımı ise Dinamo Luhansk'tır. ⓘ
Merheleva Sırtı
7 Eylül 2006'da Ukrayna'daki arkeologlar Luhansk yakınlarında antik bir yapı keşfedildiğini duyurdular ve basında bu yapının Mısır'dakilerden en az 300 yıl öncesine ait bir piramit olduğu bildirildi. Yapının taş temellerinin Mezoamerika'daki Aztek ve Maya piramitlerine benzediği söyleniyordu. Daha sonra söz konusu alanın bir piramit olmadığı ancak yine de büyük ilgi gördüğü sonucuna varıldı. ⓘ
Galeri
2014 ve 2015 yılları boyunca yoğun çatışmalara sahne olan Luhansk'taki bu binaların çoğu belli ölçüde hasar görmüştür. Bazıları yıkılmış olabilir. ⓘ
Luhansk Üniversitesi
Radianska Caddesi gece vakti
Luhansk Otel
Aziz Volodymyr Katedrali
Luhansk Tren İstasyonu
Şehir merkezindeki Sovyet binaları
Şehir eski hastanesi
Vladimir Dal Anıtı
Lugansk Drama Tiyatrosu
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın bir sonucu olarak ağır hasar gören bir tüketici elektroniği ve beyaz eşya mağazası.
Devrim Kahramanları Anıtı ⓘ
İklim
Luhansk sıcak yaz nemli karasal iklime sahiptir (Köppen Dfa). Luhansk, Ukrayna'da kaydedilen en yüksek ve en düşük sıcaklıklara sahiptir. Ukrayna'da şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık olan 42,0 °C (107,6 °F) 12 Ağustos 2010 tarihinde kaydedilmiştir. Rekor düşük sıcaklık olan -41,9 °C (-43,4 °F) 8 Ocak 1935 tarihinde kaydedilmiştir. ⓘ
| Luhansk için iklim verileri ⓘ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| Rekor yüksek °C (°F) | 12.8 (55.0) |
17.3 (63.1) |
23.1 (73.6) |
31.8 (89.2) |
36.6 (97.9) |
39.4 (102.9) |
40.5 (104.9) |
42.0 (107.6) |
36.8 (98.2) |
31.2 (88.2) |
22.8 (73.0) |
15.6 (60.1) |
42.0 (107.6) |
| Ortalama yüksek °C (°F) | −1.0 (30.2) |
−0.4 (31.3) |
5.7 (42.3) |
15.6 (60.1) |
22.2 (72.0) |
26.4 (79.5) |
28.7 (83.7) |
28.2 (82.8) |
21.8 (71.2) |
13.9 (57.0) |
5.2 (41.4) |
0.1 (32.2) |
13.9 (57.0) |
| Günlük ortalama °C (°F) | −4.0 (24.8) |
−4.1 (24.6) |
1.4 (34.5) |
9.7 (49.5) |
15.8 (60.4) |
20.1 (68.2) |
22.3 (72.1) |
21.2 (70.2) |
15.3 (59.5) |
8.6 (47.5) |
1.8 (35.2) |
−2.7 (27.1) |
8.8 (47.8) |
| Ortalama düşük °C (°F) | −6.8 (19.8) |
−7.4 (18.7) |
−2.4 (27.7) |
4.2 (39.6) |
9.4 (48.9) |
13.8 (56.8) |
16.0 (60.8) |
14.5 (58.1) |
9.4 (48.9) |
4.0 (39.2) |
−1.3 (29.7) |
−5.5 (22.1) |
4.0 (39.2) |
| Rekor düşük °C (°F) | −41.9 (−43.4) |
−36.9 (−34.4) |
−27.3 (−17.1) |
−12.1 (10.2) |
−8.2 (17.2) |
−1.8 (28.8) |
5.2 (41.4) |
−0.4 (31.3) |
−7.2 (19.0) |
−16.3 (2.7) |
−26.3 (−15.3) |
−29.6 (−21.3) |
−41.9 (−43.4) |
| Ortalama yağış mm (inç) | 36.0 (1.42) |
35.7 (1.41) |
31.8 (1.25) |
31.4 (1.24) |
46.3 (1.82) |
63.3 (2.49) |
64.2 (2.53) |
36.3 (1.43) |
45.3 (1.78) |
34.8 (1.37) |
39.2 (1.54) |
39.7 (1.56) |
504.0 (19.84) |
| Ortalama yağmurlu günler | 10 | 8 | 11 | 14 | 13 | 14 | 12 | 8 | 11 | 11 | 13 | 10 | 135 |
| Ortalama karlı günler | 17 | 16 | 10 | 1 | 0.1 | 0.03 | 0 | 0 | 0.1 | 1 | 7 | 16 | 68 |
| Ortalama bağıl nem (%) | 83.2 | 80.3 | 75.2 | 64.0 | 61.6 | 63.8 | 63.7 | 61.3 | 67.8 | 74.9 | 83.3 | 84.4 | 72.0 |
| Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 47.2 | 73.8 | 131.1 | 177.6 | 274.9 | 287.4 | 305.5 | 291.4 | 210.6 | 135.4 | 59.4 | 39.0 | 2,033.3 |
| Kaynak 1: Pogoda.ru.net | |||||||||||||
| Kaynak 2: Dünya Meteoroloji Örgütü (yağış, nem ve güneş) | |||||||||||||
 Luhansk iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 12,8 | 17,3 | 23,1 | 31,8 | 36,6 | 39,4 | 40,5 | 42,0 | 36,8 | 31,2 | 22,8 | 15,6 | 42,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | −1 | −0,4 | 5,7 | 15,6 | 22,2 | 26,4 | 28,7 | 28,2 | 21,8 | 13,9 | 5,2 | 0,1 | 13,9 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | −4 | −4,1 | 1,4 | 9,7 | 15,8 | 20,1 | 22,3 | 21,2 | 15,3 | 8,6 | 1,8 | −2,7 | 8,8 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −6,8 | −7,4 | −2,4 | 4,2 | 9,4 | 13,8 | 16,0 | 14,5 | 9,4 | 4,0 | −1,3 | −5,5 | 4,0 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −41,9 | −36,9 | −27,3 | −12,1 | −8,2 | −1,8 | 5,2 | −0,4 | −7,2 | −16,3 | −26,3 | −29,6 | −41,9 |
| Ortalama yağış (mm) | 36 | 36 | 32 | 33 | 50 | 61 | 63 | 34 | 45 | 35 | 39 | 39 | 503 |
| Kaynak: Погода и климат | |||||||||||||
Önemli kişiler
- Vladislav Anisovich (1908-1969) Rus ve Sovyet ressam ve sanat eğitimcisi
- Vladimir Bobrov (1915-1970) bir Sovyet savaş pilotu ve uçan as
- Nadiya Bychkova (1989 doğumlu) Ukraynalı-Sloven balo salonu ve Latin Amerika dansçısı
- Vladimir Dal (1801-1872), Rus sözlükbilimci ve çok dilli
- Dov Feigin (1907-2000) İsrailli bir heykeltıraş.
- Pavel Luspekayev (1927-1970) bir Sovyet aktör
- Yulia Malinovsky (d. 1975), İsrailli siyasetçi
- Mikhail Matusovsky (1915-1990), Sovyet şair, söz yazarı
- Julia Rysina (1989 doğumlu) sahne adı T-DJ Milana, DJ, besteci, dansçı ve model
- Leonid Pasechnik (1970 doğumlu) kendi kendini ilan eden Luhansk Halk Cumhuriyeti lideri.
- Igor Plotnitsky (1964 doğumlu) kendi kendini ilan eden Luhansk Halk Cumhuriyeti'nin eski lideri.
- Andriy Portnov (1973 doğumlu) Ukraynalı bir avukat ve siyasetçi.
- Aleksandr Ptushko (1900-1973) Sovyet animasyon ve fantastik film yönetmeni
- Nikolay Shmatko (d. 1943), heykeltıraş, profesör ve ressam
- Tatyana Snezhina (1972-1995) Rus şair ve şarkıcı-söz yazarı.
- Kostiantyn Sytnyk (1926-2017) Ukraynalı ve Sovyet bilim insanı ve akademisyen
- Kliment Voroshilov (1881-1969), Sovyet askeri komutanı
- Yevheniy Yevtukhov (d. 1984) sahne adı DJ Sender Ukraynalı DJ, müzik yapımcısı, söz yazarı ve şarkıcı ⓘ
_by_Sandro_Halank%E2%80%93152.jpg)
Spor
- Sergey Andreyev (d. 1956) bir futbol menajeri ve 617 kulüp ve 26 Sovyetler Birliği forması giymiş eski bir oyuncu
- Valeriy Brumel (1942-2003), Sovyet yüksek atlamacı; 1960 Yaz Olimpiyatları'nda gümüş madalya ve 1964 Yaz Olimpiyatları'nda altın madalya kazanmıştır
- Viktor Bryzhin (1962 doğumlu) eski bir sprinter, 1988 Yaz Olimpiyatları'nda takım altın madalya sahibi.
- Yelyzaveta Bryzhina (1989 doğumlu), sprinter, 2012 Yaz Olimpiyatları'nda takım bronz madalya sahibi
- Sergey Bubka (d. 1963), Sovyet ve Ukraynalı sırıkla atlamacı, eski Dünya Rekortmeni ve 1988 Yaz Olimpiyatları'nda altın madalya sahibi
- Vasiliy Bubka (d. 1960), Sovyet ve Ukraynalı sırıkla yüksek atlamacı
- Fedor Emelianenko (d. 1976), Rus ağır sıklet karma dövüş sanatları ve judocu
- Vyacheslav Glazkov (d. 1984) boksör, 2008 Yaz Olimpiyatları'nda bronz madalya sahibi
- Irina Kirichenko (1937-2020) Sovyet sprint bisikletçisi
- Serhiy Malyi (1990 doğumlu) 150'den fazla kulüp ve 46 Kazakistan forması giymiş futbolcu
- Viktor Onopko (d. 1969), 462 kulüp ve 109 Rusya şampiyonluğu bulunan Rus futbolcu
- Sergei Semak (d. 1976), 552 kulüp ve 65 Rusya şampiyonluğu bulunan futbolcu ve teknik direktör
- Andriy Serdinov (1982 doğumlu), kelebek yüzücü, 2004 Yaz Olimpiyatlarında bronz madalya sahibi.
- Oleh Shelayev (1976 doğumlu) 400'den fazla kulüp şampiyonluğu ve 36 Ukrayna şampiyonluğu bulunan futbolcu
- Anton Shoutvin (d. 1989), İsrailli basketbolcu
- Tetyana Skachko (d. 1954) uzun atlamacı, 1980 Yaz Olimpiyatları'nda bronz madalya kazanmıştır
- Tetyana Tereshchuk-Antipova (1969 doğumlu), engelli koşucu, 2004 Yaz Olimpiyatları'nda bronz madalya sahibi
- Sergei Yuran (d. 1969), 276 kulüp ve 25 Rusya şampiyonluğu bulunan futbolcu
- Oleksandr Zavarov (d. 1961), Sovyetler Birliği'nde 450'den fazla, Sovyetler Birliği'nde 41 kez forma giymiş Sovyet ve Ukraynalı futbolcu ve teknik direktör ⓘ
Kardeş şehirler
Cardiff, Birleşik Krallık
Lublin, Polonya
Székesfehérvár, Macaristan
Daqing, Çin
Saint-Étienne, Fransa
Pernik, Bulgaristan ⓘ