BRICS
Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika | |
Dosya:İnformal meeting of the BRICS during the 2019 G20 Osaka summit.jpg | |
Kısaltma | BRICS |
---|---|
Adını | Üye devletlerin baş harfleri |
Öncül | BRIC |
Oluşum | Eylül 2006 (16 yıl önce) (BMGK 61. Oturumu) 1. BRIC zirvesi: 16 Haziran 2009 (13 yıl önce) |
Kurucu | BM Genel Kurulu 61. oturumu: Celso Amorim Sergey Lavrov Pranab Mukherjee Li Zhaoxing Vladimir Putin 1. BRIC zirvesi: Lula da Silva Dmitry Medvedev Manmohan Singh Hu Jintao |
Şu adreste kuruldu | BM Genel Merkezi, NYC (BM Genel Kurulu 61. Oturumu) Yekaterinburg (1. BRIC zirvesi) |
Tip | Hükümetler arası organizasyon |
Amaç | Siyasi |
Genel Merkez | BRICS Kulesi |
Konum |
|
Alanlar | Uluslararası politika |
Üyelik (2021) | 5 |
Finansman | Üye devletler |
Web sitesi | infobrics.org |
Eskiden adı | BRIC |
BRICS, gelişmekte olan beş büyük ekonomiyi ifade etmek için kullanılan bir kısaltmadır: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika. BRICS üyeleri dünya meseleleri üzerindeki önemli etkileriyle bilinmektedir. BRICS ülkelerinin hükümetleri 2009 yılından bu yana her yıl resmi zirvelerde bir araya gelmektedir. Çin en son 24 Haziran 2022 tarihinde 14. BRICS zirvesine sanal olarak ev sahipliği yapmıştır. ⓘ
Başlangıçta ilk dördü "BRIC" (ya da "the BRICs") olarak gruplandırılmışken 2010 yılında Güney Afrika'nın katılımıyla BRICS'e dahil edilmiştir. BRICS 39,746,220 km2 (15,346,101.0 sq mi) yüzölçümüne ve yaklaşık 3.21 milyarlık tahmini toplam nüfusa, yani dünya yüzölçümünün yaklaşık %26.7'sine ve dünya nüfusunun %41.5'ine sahiptir. Her ikisinde de yirmi üçüncü sırada yer alan Güney Afrika hariç, beş üyeden dördü nüfus, yüzölçümü ve GSYİH bakımından dünyanın en büyük on ülkesi arasında yer almaktadır. ⓘ
G20 üyesi olan bu beş ülke, 2018 itibariyle 19,6 trilyon ABD$'lık birleşik nominal GSYH'ye, gayrisafi dünya hasılasının yaklaşık %23,2'sine, yaklaşık 40,55 trilyon ABD$'lık birleşik GSYH'ye (PPP) (dünya GSYH PPP'sinin %32'si) ve tahmini 4,46 trilyon ABD$'lık birleşik yabancı rezervlere sahiptir. BRICS çok sayıda yorumcudan hem övgü hem de eleştiri almıştır. BRICS ülkeleri arasındaki ikili ilişkiler temel olarak müdahale etmeme, eşitlik ve karşılıklı fayda temelinde yürütülmektedir. BRICS gruplaşmasının varlığı resmi ya da gayri resmi bir ittifak anlamına gelmemektedir; beş devlet arasında çok sayıda ekonomik, bölgesel ve siyasi anlaşmazlık bulunmaktadır. ⓘ
Tarihçe
"BRIC" teriminin genellikle 2001 yılında Goldman Sachs Varlık Yönetimi'nin o dönemki başkanı Jim O'Neill tarafından Building Better Global Economic BRICs adlı yayında ortaya atıldığına inanılsa da, aslında orijinal raporda Araştırma Asistanı olarak görev yapan Roopa Purushothaman tarafından ortaya atılmıştır. BRIC'in ilk dört ülkesinin (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) dışişleri bakanları Eylül 2006'da New York'ta BM Genel Kurulu Genel Görüşmeleri marjında bir araya gelerek bir dizi üst düzey toplantıya başladılar. Geniş çaplı bir diplomatik toplantı 16 Haziran 2009'da Rusya'nın Yekaterinburg kentinde yapıldı. ⓘ
İlk BRIC zirvesi
BRIC grubunun Yekaterinburg'da düzenlenen 1. resmi zirvesi, Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin liderleri Luiz Inácio Lula da Silva, Dmitry Medvedev, Manmohan Singh ve Hu Jintao'nun katılımıyla 16 Haziran 2009 tarihinde başladı. Zirvede küresel ekonomik durumun iyileştirilmesi ve mali kurumlarda reform yapılması konularına odaklanıldı ve dört ülkenin gelecekte nasıl daha iyi işbirliği yapabileceği tartışıldı. BRIC üyelerinin 3/4'ü gibi gelişmekte olan ülkelerin küresel meselelere daha fazla dahil olmalarının yolları da tartışıldı. ⓘ
Yekaterinburg zirvesinin ardından BRIC ülkeleri, "çeşitli, istikrarlı ve öngörülebilir" olması gereken yeni bir küresel rezerv para birimine ihtiyaç duyulduğunu duyurdu. Yayınlanan bildiride ABD dolarının algılanan "hakimiyeti" doğrudan eleştirilmese de - ki Rusya geçmişte bunu eleştirmişti - doların diğer büyük para birimleri karşısındaki değerinin düşmesine neden oldu. ⓘ
Güney Afrika'nın Girişi
2010 yılında Güney Afrika BRIC grubuna katılma çabalarına başladı ve resmi kabul süreci aynı yılın Ağustos ayında başladı. Güney Afrika, Çin tarafından resmen davet edildikten ve daha sonra diğer BRIC ülkeleri tarafından kabul edildikten sonra 24 Aralık 2010 tarihinde resmen üye ülke oldu. Grubun genişleyen üyeliğini yansıtmak üzere grubun adı BRICS olarak değiştirildi - Güney Afrika'yı temsil eden "S" harfi ile birlikte. Nisan 2011'de Güney Afrika Devlet Başkanı Jacob Zuma, Çin'in Sanya kentinde düzenlenen 2011 BRICS zirvesine tam üye olarak katıldı. ⓘ
Gelişmeler
BRICS ülkeleri arasında ticari, siyasi ve kültürel işbirliğini teşvik eden bağımsız bir uluslararası örgüt olan BRICS Forumu 2011 yılında kurulmuştur. Haziran 2012'de BRICS ülkeleri Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) borç verme gücünü arttırmak için 75 milyar dolar taahhüt etti. Ancak bu kredi IMF'nin oylama reformları şartına bağlıydı. Mart 2013 sonunda Güney Afrika'nın Durban kentinde düzenlenen beşinci BRICS zirvesinde üye ülkeler, Batı'nın egemenliğindeki IMF ve Dünya Bankası ile işbirliği yapmayı amaçlayan küresel bir finans kurumu oluşturma konusunda anlaştı. Zirvenin ardından BRICS, bu Yeni Kalkınma Bankası'na ilişkin düzenlemeleri 2014 yılına kadar tamamlamayı planladıklarını açıkladı. Ancak yük paylaşımı ve yer konusundaki anlaşmazlıklar anlaşmaları yavaşlattı. ⓘ
Eylül 2013'te St Petersburg'da yapılan BRICS liderler toplantısında Çin, havuza 41 milyar dolar; Brezilya, Hindistan ve Rusya 18'er milyar dolar; Güney Afrika ise 5 milyar dolar ayırmayı taahhüt etmiştir. Bir BRICS yetkilisi, dünyanın en büyük döviz rezervlerine sahip olan ve para havuzunun büyük kısmına katkıda bulunan Çin'in daha önemli bir yönetim rolü istediğini söyledi. Çin ayrıca rezervin bulunduğu yer olmak istiyor. "Brezilya ve Hindistan başlangıç sermayesinin eşit olarak paylaşılmasını istiyor. Çin'in daha fazlasını istediğini biliyoruz," diyor Brezilyalı bir yetkili. "Ancak hala müzakere ediyoruz, henüz ortaya çıkan bir gerginlik yok." 11 Ekim 2013'te Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, döviz piyasalarını istikrara kavuşturmak için 100 milyar dolarlık bir fon oluşturulmasının 2014'ün başlarında ele alınacağını söyledi. Brezilya Maliye Bakanı Guido Mantega ise fonun Mart 2014'e kadar oluşturulacağını ifade etmiştir. Ancak Nisan 2014'e gelindiğinde döviz rezerv havuzu ve kalkınma bankası henüz kurulmamıştı ve tarih 2015'e ertelendi. BRICS kalkınma bankası için bir itici güç, mevcut kurumların öncelikle BRICS dışı şirketlere fayda sağlaması ve BRICS üye ülkelerinin "çıkarlarını yurtdışında tanıtmalarına ... ve gelişmiş Amerikalı ve Avrupalı meslektaşları tarafından görüşleri sıklıkla göz ardı edilen ülkelerin güçlenen konumlarını vurgulamalarına" olanak sağlaması nedeniyle siyasi önemi dikkate değerdir. ⓘ
Mart 2014'te Lahey'de düzenlenen Nükleer Güvenlik Zirvesi marjında bir araya gelen BRICS Dışişleri Bakanları bir bildiri yayınlayarak "Kasım 2014'te Brisbane'de düzenlenecek olan G20 Zirvesi ile ilgili olarak medyada yer alan son açıklamaları endişeyle not etmişlerdir. G20'nin vesayeti tüm Üye Devletlere eşit derecede aittir ve hiçbir Üye Devlet tek taraflı olarak G20'nin niteliğini ve karakterini belirleyemez." Ukrayna'ya ait Kırım'ın Rusya tarafından ilhakıyla ilgili gerginlikler ışığında Bakanlar, "Düşmanca dilin, yaptırımların ve karşı yaptırımların ve gücün tırmandırılmasının, Birleşmiş Milletler Şartı'nın ilke ve amaçları da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka göre sürdürülebilir ve barışçıl bir çözüme katkıda bulunmadığını" belirttiler. Bu açıklama, daha önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Brisbane'deki G20 Zirvesine katılmasının engellenebileceğini söyleyen Avustralya Dışişleri Bakanı Julie Bishop'un açıklamasına yanıt niteliğindeydi. ⓘ
Temmuz 2014'te Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, "BRICS ortaklarının, gerektiğinde bir veya başka bir ülkeye kaynak aktarmalarını sağlayacak çok taraflı bir takas sisteminin kurulmasını teşvik ettiklerini" iddia ettiği bir makalesinde "Mevcut eğilim devam ederse, yakında dolar önemli küresel ekonomilerin çoğu tarafından terk edilecek ve küresel ticaret finansmanının dışına atılacak" sonucuna vardı. ⓘ
FIFA Dünya Kupası final maçının oynandığı 13 Temmuz 2014 hafta sonunda ve BRICS Fortaleza zirvesi öncesinde Putin, BRICS kalkınma bankasını görüşmek ve hava savunma, gaz ve eğitim konularında bazı ikili anlaşmalar imzalamak üzere diğer lider Dilma Rousseff ile bir araya geldi. Rouseff BRICS ülkelerinin "dünyanın en büyükleri arasında yer aldığını ve 21. yüzyılın ortasında herhangi bir bağımlılıkla yetinemeyeceklerini" söyledi. Fortaleza zirvesini, BRICS'in Güney Amerika Ülkeleri Birliği başkanlarıyla Brasilia'da yaptığı ve kalkınma bankası ile para fonunun tanıtıldığı toplantı izledi. Kalkınma bankası her ülkenin 10 milyar dolar katkıda bulunmasıyla 50 milyar dolar sermayeye sahip olacakken, para fonunun emrinde 100 milyar dolar bulunacak. ⓘ
Brezilya'nın Fortaleza kentinde düzenlenen BRICS altıncı zirvesinin ilk günü olan 15 Temmuz'da, gelişmekte olan ekonomilerden oluşan grup, 100 milyar ABD Doları değerinde Yeni Kalkınma Bankası (eski adıyla "BRICS Kalkınma Bankası") ve 100 milyar ABD Doları değerinde bir rezerv para havuzu oluşturmak üzere uzun zamandır beklenen belgeyi imzaladı. BRICS ihracat kredi kuruluşları arasındaki işbirliğine ilişkin belgeler ve inovasyon konusunda bir işbirliği anlaşması da imzalandı. ⓘ
Ekim 2014 sonunda Brezilya, ABD devlet tahvili varlıklarını 261,7 milyar ABD dolarına; Hindistan, 77,5 milyar ABD dolarına; Çin, 1,25 trilyon ABD dolarına; Güney Afrika ise 10,3 milyar ABD dolarına indirmiştir. ⓘ
Mart 2015'te Morgan Stanley, Hindistan ve Endonezya'nın ekonomik reformlar gerçekleştirerek 'kırılgan beşli'den (en kırılgan para birimlerine sahip beş büyük gelişmekte olan piyasa) kurtulduğunu belirtmiştir. Daha önce, Ağustos 2013'te Morgan Stanley, Hindistan ve Endonezya'yı, Brezilya, Türkiye ve Güney Afrika ile birlikte, kırılgan para birimleri nedeniyle 'kırılgan beşli' olarak değerlendirmişti. Ancak o tarihten bu yana Hindistan ve Endonezya ekonomilerini reforme ederek gerekli düzenlemelerin sırasıyla %85 ve %65'ini tamamlarken Brezilya sadece %15, Türkiye sadece %10 ve Güney Afrika daha da azını gerçekleştirmiştir.
2015 zirvesinden sonra, Rusya'nın önerisiyle ilgili iletişim bakanları Ekim ayında Moskova'da bakanlıkları için bir ilk zirve düzenlediler ve ev sahibi bakan Nikolai Nikiforov, bilgi teknolojisi sektörlerini daha da sıkılaştırmak ve sektördeki ABD tekeline meydan okumak için bir girişim önerdi. ⓘ
BRICS grubu ülkeleri 2012 yılından bu yana BRICS Kablosu olarak bilinen ve BRICS ülkeleri arasında telekomünikasyonu taşıyacak bir fiber optik denizaltı iletişim kablo sistemi planlamaktadır. Projenin motivasyonunun bir parçası da ABD Ulusal Güvenlik Ajansı'nın ABD topraklarına giren ve çıkan tüm telekomünikasyonu gözetlemesiydi. ⓘ
Ağustos 2019'da BRICS ülkelerinin iletişim bakanları Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektöründe işbirliği yapmak üzere bir niyet mektubu imzaladılar. Bu anlaşma, Brezilya'nın Brasília kentinde düzenlenen grup üyesi ülkelerin iletişim bakanlarının beşinci toplantısında imzalandı. ⓘ
Arjantin ve İran 2022 yılında BRICS'e üye olmak için başvuruda bulunmuştur. ⓘ
Zirveler
Grup 2009 yılından bu yana yıllık zirveler düzenlemekte ve üye ülkeler sırayla bu zirvelere ev sahipliği yapmaktadır. Güney Afrika'nın katılımından önce 2009 ve 2010 yıllarında iki BRIC zirvesi düzenlenmiştir. Beş üyeli ilk BRICS zirvesi ise 2011 yılında gerçekleştirilmiştir. En son BRICS liderler zirvesi 23 Haziran 2022'de Çin'in ev sahipliğinde sanal olarak gerçekleşti. Hindistan, BRICS 2021 zirvesine Yeni Delhi'de ev sahipliği yaptı ve Çin ile yaşanan gerginliklerin ortasında Çin lideri Xi Jinping, Hindistan'ın 2021'deki Dönem Başkanlığını destekleyerek yumuşak bir hamle yaptı. ⓘ
Sıra No. | Tarih(ler) | Ev sahibi ülke | Ev sahibi lider | Konum | Notlar ⓘ |
---|---|---|---|---|---|
1. | 16 Haziran 2009 | Rusya | Dmitry Medvedev | Yekaterinburg (Sevastianov'un Evi) | Zirvede o dönemde yaşanmakta olan küresel durgunluk, devletler arasında gelecekteki işbirliği ve ticaret konuları ele alındı. Tartışılan spesifik konulardan bazıları gıda, ticaret, iklim ticareti ve uluslar için güvenlikti. Gelişmekte olan pazarlar için daha etkili bir ses ve temsil çağrısında bulundular. O dönemde Güney Afrika'nın henüz BRICS örgütüne kabul edilmediğini hatırlatalım. |
2. Güney Afrika | 15 Nisan 2010 | Brezilya | Luiz Inácio Lula da Silva | Brasília (Itamaraty Sarayı) | Konuklar: Jacob Zuma (Güney Afrika Devlet Başkanı) ve Riyad el-Maliki (Filistin Ulusal Yönetimi Dışişleri Bakanı). İkinci zirvede, küresel durgunluk ve nasıl toparlanılacağı konuşulmaya devam edildi. IMF, iklim değişikliği ve devletler arasında işbirliği oluşturmanın daha fazla yolu üzerine konuştular. |
3. Zirve | 14 Nisan 2011 | Çin | Hu Jintao | Sanya (Sheraton Sanya Resort) | BRIC ülkelerinin yanı sıra Güney Afrika'yı da içeren ilk zirve. Üçüncü zirvede ülkelerin küresel ve iç ekonomileri tartışıldı. |
Dördüncü Zirve | 29 Mart 2012 | Hindistan | Manmohan Singh | Yeni Delhi (Taj Mahal Hotel) | BRICS Kablosu, BRICS ülkeleri arasında telekomünikasyonu taşıyan fiber optik denizaltı iletişim kablo sistemini duyurdu. Dördüncü zirvede örgütün küresel durgunluktan nasıl kazançlı çıkabileceği ve ekonomilerine yardımcı olmak için bundan nasıl faydalanabilecekleri tartışıldı. BRICS'in amacı küresel güçlerini arttırmak ve devletleri için yeterli kalkınmayı sağlamaktı. |
5. Zirve | 26-27 Mart 2013 | Güney Afrika | Jacob Zuma | Durban (Durban ICC) | Beşinci zirvede Yeni Kalkınma Bankası önerisi ve Koşullu Rezerv Anlaşması ele alınıyor. BRICS ayrıca İş Konseyi ve Düşünce Kuruluşları Konseyi'ni de duyurdu. |
6. Zirve | 14-17 Temmuz 2014 | Brezilya | Dilma Rousseff | Fortaleza (Centro de Eventos do Ceará) | BRICS Yeni Kalkınma Bankası ve BRICS Koşullu Rezerv Düzenlemesi anlaşmaları imzalandı. Konuk Güney Amerika Ülkeleri Birliği (UNASUR) Liderleri BRICS üyeleri siyasi koordinasyon, kalkınma ve ekonomik büyüme konularında birbirleriyle görüştüler. Fortaleza Deklarasyonu ve Eylem Planını oluşturdular. |
7. BRICS Zirvesi | 8-9 Temmuz 2015 | Rusya | Vladimir Putin | Ufa (Kongre Salonu) | ŞİÖ-AEB ile ortak zirve. Yedinci zirvede küresel, ekonomik sorunlar ve üye devletler arasında işbirliğini geliştirmenin daha iyi yolları ele alındı. |
Sekizinci Zirve | 15-16 Ekim 2016 | Hindistan | Narendra Modi | Benaulim (Taj Exotica) | BIMSTEC ile ortak zirve. Sekizinci BRICS zirvesinde terörle mücadele, ekonomi ve iklim değişikliği gibi konular tartışıldı. BRICS ayrıca ilişkilerini güçlendirmek umuduyla Goa Deklarasyonu ve Eylem Planını yayınladı. |
9. BRICS Zirvesi | 3-5 Eylül 2017 | Çin | Xi Jinping | Xiamen (Xiamen Uluslararası Konferans Merkezi) | EMDCD ile ortak zirve. Dokuzuncu zirve BRICS için parlak bir gelecekten ve hedeflerinin ne olduğundan bahseden bir etkinlik oldu. Birbirleriyle uluslararası ve bölgesel meseleleri ele almaya ve tartışmaya devam ettiler; ilerlemeye devam etmek için umutlular. |
10. Zirve | 25-27 Temmuz 2018 | Güney Afrika | Cyril Ramaphosa | Johannesburg (Sandton Kongre Merkezi) | Onuncu zirvede üyeler yükselen sektörlerini tartıştı. Endüstri pazarından daha büyük bir dilim koparabilmeyi umuyorlar. |
11. Zirve | 13-14 Kasım 2019 | Brezilya | Jair Bolsonaro | Brasília (Itamaraty Sarayı) | On birinci zirvede BRICS'in bilim ve inovasyon alanlarındaki ilerlemeleri ele alındı. Öncelikle teknoloji ve dijital para birimini geliştirmeye çalıştılar. Uyuşturucu kaçakçılığı ve organize suçların durdurulmasına yardımcı olmak için karşılıklı anlaşmalar yaptılar; hem uluslararası hem de ülke içinde |
12'nci | 21-23 Temmuz 2020 (COVID-19 pandemisi nedeniyle ertelendi) 17 Kasım 2020 (video konferans) |
Rusya | Vladimir Putin | Saint Petersburg | ŞİÖ ile ortak zirve. BRICS üyesi ülkelere, her bir ülke halkı için daha iyi yaşam standartları ve yaşam kalitesinin geliştirilmesine yardımcı olmak üzere karşılıklı bir anlaşmanın görüşülmesi. Barış, ekonomi ve kültürel toplumsal konulara odaklanılması planlanıyor. |
13. BRICS Zirvesi | 9 Eylül 2021 (video konferans) | Hindistan | Narendra Modi | Yeni Delhi | BRICS Oyunları 2021 |
14'üncü | 23 Haziran 2022 (video konferans) | Çin | Xi Jinping | Pekin | |
15. | 2023 | Güney Afrika | TBA |
Üye ülkeler
Ülke | Nüfus (Bin) (2018) | Nom. GSYİH bil. ABD Doları (2022 tahmini) | SAGP GSYİH bil. ABD Doları (2022 tahmini) | Nom. Kişi başına GSYH USD (2022 tahmini) | SAGP Kişi Başına GSYH ABD Doları (2020 tahmini) | GSYİH büyümesi (2018 tahmini) |
Döviz Rezervleri (2021) | HFCE (2018) | Hükümet harcamaları | İhracat | İthalat | Okuryazarlık oranı | Yaşam beklentisi (yıl, ort.) | İGE (2019) ⓘ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Brezilya | 210,869.000 | 1,363 | 4,593 | 6,450 | 17,016 | 1.0% | 355,620 milyon dolar | 1,194,670 milyar dolar | 846,6 milyar dolar | 393,2 milyar dolar | 201,9 milyar dolar | 94.4% | 76.8 | 0,765 (yüksek) |
Rusya | 143,964.709 | 1,464 | 4,519 | 12,575 | 30,820 | 1.6% | 600,900 milyon dolar | 856,329 milyar dolar | 414,0 milyar dolar | 336,8 milyar dolar | 212,7 milyar dolar | 99.7% | 72.7 | 0,824 (çok yüksek) |
Hindistan | 1,367,089.879 | 3,440 | 14,363 | 2,505 | 9,027 | 7.1% | 633,894 milyon dolar | 1,729,560 milyar dolar | 616,0 milyar dolar | 303,4 milyar dolar | 426,8 milyar dolar | 72.1% | 68.8 | 0,645 (orta) |
Çin | 1,415,045.928 | 19,911 | 30,177 | 14,096 | 21,364 | 6.7% | 3,480,200 milyon dolar | 5,352,545 milyar dolar | 2,031.0 milyar dolar | 3,363.0 milyar dolar | 2,055.0 milyar dolar | 96.4% | 76.4 | 0,761 (yüksek) |
Güney Afrika | 57,398.421 | 370 | 834 | 6,193 | 13,965 | 1.4% | 53,760 milyon dolar | 211,693 milyar dolar | 95,27 milyar dolar | 78,25 milyar dolar | 80,22 milyar dolar | 94.3% | 63.6 | 0,709 (yüksek) |
Ortalama | 627,060.914 | 3,753.7 | 8,119.9 | 7,922 | 19,041 | 3.5% | 986,994 milyon dolar | 1,868,959 milyar dolar | 800.574 milyar dolar | 562,94 milyar dolar | 446,68 milyar dolar | 93% | 71.2 | 0,741 (yüksek) |
Bangladeş, Endonezya, Meksika, Türkiye, Mısır, Nijerya, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan ve Pakistan BRICS üyeliğine ilgi duyduklarını ifade etmişlerdir. ⓘ
Arjantin ve İran, ev sahibi ülke Çin'in daveti üzerine 2022 BRICS zirvesine katılacaklarını ve bloğa daimi olarak katılma arzularını teyit ettiler. ⓘ
Finansal mimari
Halihazırda BRICS'in finansal mimarisini oluşturan iki bileşen bulunmaktadır: Yeni Kalkınma Bankası (NDB) ya da bazen BRICS Kalkınma Bankası olarak da anılmaktadır ve Koşullu Rezerv Düzenlemesi (CRA). Bu bileşenlerin her ikisi de 2014 yılında imzalanmış ve 2015 yılında aktif hale gelmiştir. ⓘ
Yeni Kalkınma Bankası
Resmi olarak BRICS Kalkınma Bankası olarak adlandırılan Yeni Kalkınma Bankası (NDB), beş BRICS ülkesi tarafından işletilen çok taraflı bir kalkınma bankasıdır. Bankanın öncelikli kredi odağı, yıllık 34 milyar dolara kadar kredi verme yetkisi olan altyapı projeleri olacaktır. Güney Afrika, "Yeni Kalkınma Bankası Afrika Bölgesel Merkezi" olarak adlandırılan Banka'nın Afrika Merkezi olacaktır. Bankanın başlangıç sermayesi 50 milyar dolar olacak ve zaman içinde 100 milyar dolara çıkarılacak. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika başlangıçta her biri 10 milyar dolar katkıda bulunarak toplam 50 milyar dolara ulaşacak. Şu ana kadar yaklaşık 15 milyar dolar değerinde 53 proje yürütülmektedir. ⓘ
Kısa bir süre önce Bangladeş, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Uruguay BRICS Yeni Kalkınma Bankası'nın (NDB) yeni üyeleri olarak eklenmiştir. ⓘ
BRICS CRA
BRICS Şarta Bağlı Rezerv Düzenlemesi (CRA), küresel likidite baskılarına karşı koruma sağlamaya yönelik bir çerçevedir. Buna, üyelerin ulusal para birimlerinin küresel finansal baskılardan olumsuz etkilendiği para birimi sorunları da dahildir. Hızlı ekonomik liberalleşme yaşayan gelişmekte olan ekonomilerin artan ekonomik dalgalanmalardan geçtiği ve bunun da belirsiz bir makroekonomik ortam getirdiği tespit edilmiştir. CRA genellikle Uluslararası Para Fonu'na (IMF) rakip olarak görülmekte ve Yeni Kalkınma Bankası ile birlikte Güney-Güney işbirliğini artırmanın bir örneği olarak değerlendirilmektedir. BRICS ülkeleri tarafından 2015 yılında kurulmuştur. Yasal dayanağı, 15 Temmuz 2014 tarihinde Brezilya'nın Fortaleza kentinde imzalanan BRICS Şarta Bağlı Rezerv Düzenlemesinin Kurulması Anlaşması ile oluşturulmuştur. BRICS CRA Yönetim Konseyi ve Daimi Komitesi'nin 4 Eylül 2015 tarihinde Ankara'da yapılan açılış toplantılarıyla birlikte, Temmuz 2015'teki 7. BRICS zirvesinde ilan edilen tüm BRICS ülkeleri tarafından onaylanarak yürürlüğe girmiştir. ⓘ
BRICS ödeme sistemi
2015 yılında Rusya'da düzenlenen BRICS zirvesinde BRICS ülkelerinin bakanları, Dünya Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Topluluğu (SWIFT) sistemine alternatif olacak bir ödeme sistemi için istişarelere başladı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov verdiği bir mülakatta şunları söyledi: "BRICS merkez bankalarının maliye bakanları ve yöneticileri... ödeme sistemlerinin kurulması ve ulusal para birimlerinde mutabakatlara geçilmesi konusunda görüşmeler yapıyor. SWIFT olsun ya da olmasın, her halükarda ... daha fazla bağımsızlık sağlayacak ve BRICS için kesin bir garanti yaratacak küresel bir çok taraflı ödeme sisteminden bahsediyoruz." ⓘ
Rusya Merkez Bankası (CBR) da SWIFT sistemine alternatif olacak bir ödeme sistemi için BRICS ülkeleriyle istişarelere başladı. SWIFT sisteminde aksaklıklar yaşanması durumunda yedekleme ve fazlalık gibi faydalar vurgulandı. Rusya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Olga Skorobogatova bir röportajında şunları söyledi: "BRICS içinde hepimizin ilgisini çekebilecek tek konu, BRICS ülkeleri için geçerli olacak ve yedek olarak kullanılacak bir sistem kurma olasılığını düşünmek ve konuşmaktır." ⓘ
Çin ayrıca SWIFT sistemine alternatif olacak CIPS adlı kendi ödeme sistemini geliştirmeye başladı: Sınır Ötesi Bankalar Arası Ödeme Sistemi (CIPS), dünya çapındaki finansal kurumların güvenli, standartlaştırılmış ve güvenilir bir ortamda finansal işlemlerle ilgili bilgi gönderip almalarını sağlayacak bir ağ sağlayacak. Hindistan'ın kendi alternatif Yapılandırılmış Finansal Mesajlaşma Sistemi (SFMS), Rusya'nın da Система передачи финансовых сообщений (СПФС)/Finansal Mesajların Transferi Sistemi (SPFS) bulunmaktadır. ⓘ
Resepsiyon
2012 yılında dönemin Çin Devlet Başkanı ve Başlıca lider Hu Jintao BRICS ülkelerini gelişmekte olan ülkelerin savunucusu ve destekleyicisi ve dünya barışı için bir güç olarak tanımladı. Batılı analistler, önemli ekonomik istikrarsızlıklar, BM Güvenlik Konseyi reformu konusunda üyeler arasındaki anlaşmazlıklar ve Hindistan ile Çin'in bölgesel konulardaki anlaşmazlıkları da dahil olmak üzere gruptaki potansiyel bölünmelerin ve zayıflıkların altını çizdiler. ⓘ
9 Nisan 2013 tarihinde Dış İlişkiler Konseyi'nden, CFR'nin Sivil Toplum, Piyasalar ve Demokrasi Programı Direktörü Isobel Coleman BRICS üyelerinin fikir birliği eksikliği yaşadığını söyledi. Brezilya'daki canlı demokrasiden Rusya'daki yerleşik oligarşiye kadar büyük ölçüde farklı siyasi sistemlere sahiptirler ve ekonomileri çok az entegre olmuştur ve büyüklükleri de büyüklük sırasına göre farklıdır. Ayrıca, GSYH'deki önemli farkın rezervleri etkilediğini belirtiyor. Çin, katkının %41'inden fazlasını alıyor ve bu da birlik içinde daha büyük bir siyasi söz hakkına yol açıyor. ⓘ
Beyrut Amerikan Üniversitesi Edward Said Kürsüsü Başkanı ve yazar Vijay Prashad, BRICS'in neoliberal politikalar izlediği için siyasi ve ekonomik açıdan 'Güney'in lokomotifi' olarak sınırlandırıldığını belirtiyor. Ne yeni dengeleyici kurumlar oluşturmuşlar ne de alternatif bir ideoloji ortaya koymuşlardır. Dahası, Prashad'a göre BRICS projesinin ABD ve NATO'nun üstünlüğüne meydan okuma kabiliyeti yok. ⓘ
BRICS Geçici Başkanlığı
Grup her zirvede bileşen ülkelerin devlet başkanlarından birini BRICS Geçici Başkanı olarak seçiyor. Geçici başkanlık 2019 yılında Brezilya Devlet Başkanı tarafından yürütülmüştür. ⓘ
11. BRICS zirvesinin teması "BRICS: yenilikçi bir gelecek için ekonomik büyüme" idi ve Brezilya Geçici Dönem Başkanlığının 2019 yılı için öncelikleri aşağıdaki gibidir: Bilim, teknoloji ve inovasyon alanındaki işbirliğinin güçlendirilmesi; Dijital ekonomi alanındaki işbirliğinin geliştirilmesi; Özellikle organize suçlar, kara para aklama ve uyuşturucu kaçakçılığı olmak üzere sınır aşan suçlarla mücadele alanındaki işbirliğinin canlandırılması; Yeni Kalkınma Bankası (NDB) ile BRICS İş Konseyi arasındaki yakınlaşmanın teşvik edilmesi. Şu anda yeni Geçici Başkan Rusya'dır ve hedefleri şunlardır: herkesin ekonomisini güçlendirmek için BRICS ülkelerine yatırım yapmak, enerji ve çevre endüstrilerinde işbirliği yapmak, küçük çocuklara yardım etmek ve göç ve barışı koruma konularında kararlar almak. ⓘ
COVID-19
Çin'de bulunan Yeni Kalkınma Bankası, zor durumdaki ekonomilerine yardımcı olmak için üye ülkelere 15 milyar dolar vermeyi planlıyor. Üye ülkeler sorunsuz bir geri dönüş ve COVID-19 öncesi ekonomik ticaretin devam etmesini umuyor. Petersburg'da sanal olarak yapmayı planladıkları zirvede COVID-19 salgınının nasıl ele alınacağını ve çok taraflı sistemlerini reformlarla nasıl düzelteceklerini tartışacaklar. COVID-19'un aşıyı kabul etme oranı BRICS topluluğunda bir karışım oluşturuyor. Çin, Hindistan ve Güney Afrika aşı olmaya en istekli ülkelerken, Brezilya ve Rusya diğer üçüne göre daha şüpheci. 13. BRICS zirvesi sırasında Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Dünya Sağlık Örgütü kapsamında "tüm ülkelerin" tam işbirliği ile COVID-19'un kökenlerine ilişkin şeffaf bir soruşturma yapılması çağrısında bulundu ve hemen ardından konuşan Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, BRICS ülkelerini sürecin "siyasallaştırılmasına karşı çıkmaya" çağırdı. ⓘ
Güncel liderler
Cyril Ramaphosa,
Başkan ⓘ
Mevcut bakanlık liderleri
Üye | Dışişleri Bakanı | İsim | Maliye Bakanı | İsim | Merkez Bankası Başkanı ⓘ |
---|---|---|---|---|---|
Brezilya | Dışişleri Bakanı | Carlos Alberto França | Ekonomi Bakanı | Paulo Guedes | Roberto Campos Neto |
Çin | Dışişleri Bakanı | Wang Yi | Maliye Bakanı | Liu Kun | Yi Gang |
Hindistan | Dışişleri Bakanı | Subrahmanyam Jaishankar | Maliye Bakanı | Nirmala Sitharaman | Shaktikanta Das |
Rusya | Dışişleri Bakanı | Sergei Lavrov | Maliye Bakanı | Anton Siluanov | Elvira Nabiullina |
Güney Afrika | Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanı | Naledi Pandor | Maliye Bakanı | Enoch Godongwana | Lesetja Kganyago |
Önemli gelişmeler
Potansiyel üyeler
Afganistan, Arjantin, Lübnan, Endonezya, Meksika ve Türkiye daha önce BRICS grubuna tam üyeliğe olan ilgilerini dile getirdi. İran, Mısır, Nijerya, Sudan, Suriye ve en son olarak Bangladeş ve Yunanistan ise BRICS grubuna katılma yolunda adım atabileceklerini dile getirdiler. ⓘ
Türkiye ve BRICS ilişkileri
Son yıllarda Türkiye’de siyasi çevrelerde BRICS grubuna tam üye olunması gerekliliği sık sık dile getirildi. Özellikle Türkiye ve Rusya arasındaki uçak krizi sonrasında son derece gerilen siyasi, askeri ve ekonomik ilişkilerin normalleşmeye başlaması ve özellikle 2013 sonrasında son derece gerileyen Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri sonucunda BRICS üyeliği konusu daha da önem kazanmaya başladı. Dönemin başbakan yardımcısı Mehmet Şimşek, 2017 yılında BRICS ülkelerinin vereceği projelerden ve fonlardan yararlanmak amacıyla Türkiye’nin ciddiyetle tam üye olma gerekliliğini gözden geçirdiğini dile getirdi. ⓘ