Hemoptizi
| Hemoptizi ⓘ | |
|---|---|
| Diğer isimler | Hemoptizi, öksürükle kan tükürme |
 | |
| Sıklıkla hemoptizi bronşit endikedir. Sol altta: Bronş iltihabı kanlı mukusa neden olabilir. | |
| Telaffuz |
|
| Uzmanlık | Göğüs Hastalıkları |
| Semptomlar | Kan veya kanlı balgam öksürme |
| Komplikasyonlar | Pulmoner aspirasyon, boğulma |
| Nedenler | bronşit, akciğer kanseri, bazı enfeksiyonlar |
Hemoptizi bronşlardan, gırtlaktan, soluk borusundan veya akciğerlerden kan veya kanla boyanmış mukusun öksürükle atılmasıdır. Başka bir deyişle, hava yolunun kanamasıdır. Bu durum akciğer kanseri, tüberküloz, bronşit veya pnömoni gibi enfeksiyonlar ve bazı kardiyovasküler rahatsızlıklarda ortaya çıkabilir. Hemoptizi 300 mL'de (11 imp fl oz; 10 US fl oz) masif olarak kabul edilir. Bu tür vakalarda her zaman ciddi yaralanmalar olur. Birincil tehlike kan kaybından ziyade boğulmadan kaynaklanır. ⓘ
| Hemoptizi ⓘ | |
|---|---|
Hemoptizi solunum yollarından gelen kanın ağızdan çıkarılması; öksürükle kan tükürme. Farklı bir kavram olan ve kan kusma anlamına gelen hematemez ile karıştırılmamalıdır. ⓘ
Hemoptizi nedenlerinden bazıları:
- Bronşektazi
- Pulmoner hemosiderozis
- Tüberküloz
- Pnömoni
- Yabancı cisim aspirasyonu
- Pulmoner infarkt
- A-V anevrizma
- Paraziter hastalıklar (kist hidatik)
- Akciğer apsesi
- Vaskülitler
- Sol kalp yetmezliği
- Mitral stenoz
- Trombositopeniler
- Akciğer kanseri
- Pulmoner Hipertansiyon ⓘ
Teşhis
- Geçmiş öykü, mevcut hastalık öyküsü, aile öyküsü
- tüberküloz, bronşektazi, kronik bronşit, mitral stenoz vb. öyküsü
- sigara içme öyküsü, silika tozuna maruz kalma sonucu mesleki hastalıklar vb.
- Kan
- süre, sıklık, miktar
- Kan miktarları: çok miktarda kan veya kanlı balgam var mı?
- Muhtemel kanama kaynağı: Kan öksürükle mi geliyor yoksa kusuluyor mu?
- Kanlı balgam
- renk, karakterler: kan lekeli, taze kan, köpüklü pembe, kanlı jelatinimsi.
- Eşlik eden semptomlar
- ateş, göğüs ağrısı, öksürük, pürülan balgam, mukokutanöz kanama, sarılık.
- Görüntüleme muayenesi
- göğüs röntgeni, BT taraması ve 3D rekonstrüksiyon görüntüleri veya BT sanal bronkoskopi, bronşiyal anjiyografi.
- Laboratuvar testleri
- Kan testi: WBC
- Balgam: hücre ve bakteri incelemeleri, balgam kültürü
- Bronşiyal fiber endoskopi ⓘ
Ayırıcı tanı
Yetişkinlerde hemoptizinin en yaygın nedenleri bronşit veya pnömoni gibi göğüs enfeksiyonlarıdır. Çocuklarda hemoptizi genellikle hava yolunda yabancı bir cisim bulunmasından kaynaklanır. Diğer yaygın nedenler arasında akciğer kanserleri ve tüberküloz yer alır. Daha az yaygın nedenler arasında aspergilloma, bronşektazi, koksidioidomikoz, pulmoner emboli, pnömonik veba ve kistik fibroz bulunur. Daha nadir nedenler arasında kalıtsal hemorajik telenjiektazi (HHT veya Rendu-Osler-Weber sendromu), Goodpasture sendromu ve polianjiitli granülomatozis yer alır. Kadınlarda hemoptizinin nadir bir nedeni de endometriozis olup torasik endometriozis sendromu olan kadınların %7'sinde adet dönemlerine denk gelen aralıklı hemoptiziye yol açar. Hemoptizi, varfarin gibi antikoagülan ilaçlarla aşırı tedavi nedeniyle şiddetlenebilir veya hatta buna neden olabilir. ⓘ
Sinüs veya burun bölgesinden gelen kanlı mukus bazen hemoptizi belirtisi olarak yanlış tanımlanabilir (bu tür salgılar burun veya sinüs kanseri belirtisi olabileceği gibi sinüs enfeksiyonu da olabilir). Geniş çaplı solunum dışı yaralanmalar da kişinin kan öksürmesine neden olabilir. Konjestif kalp yetmezliği ve mitral stenoz gibi kardiyak nedenler ekarte edilmelidir Kanın kaynağı rengine bakılarak belirlenebilir. Parlak kırmızı, köpüklü kan solunum yolundan gelirken, koyu kırmızı, kahve renkli kan gastrointestinal sistemden gelir. Bazen hemoptizi pas renginde olabilir.
- Hem küçük hücreli olmayan akciğer karsinomu hem de küçük hücreli akciğer karsinomu dahil olmak üzere akciğer kanseri.
- Sarkoidoz
- Aspergilloma
- Tüberküloz
- Histoplazmoz
- Pnömoni
- Akciğer ödemi
- Endometriozis ve torasik endometriozis sendromu
- Yabancı cisim aspirasyonu ve aspirasyon pnömonisi
- Goodpasture sendromu
- Mikroskopik polianjiit
- Polianjiitisli Granülomatozis
- Polianjiitli eozinofilik granülomatozis
- Bronşit
- Bronşektazi
- Pulmoner emboli
- Antikoagülan kullanımı
- Travma
- Akciğer apsesi
- Mitral darlığı
- Tropikal eozinofili
- Kanama bozuklukları
- Hughes-Stovin sendromu ve Behçet hastalığının diğer varyantları
- Pulmoner arteriyovenöz malformasyonlar ⓘ
Masif hemoptizi ve mortalite
Ölüm oranının %80'e kadar çıktığına dair raporlar olsa da, Kinoshita ve arkadaşlarının makalesindeki verilerden hesaplanan, hastanede yatan hemoptizi hastaları için hastane içi ölüm oranı 2669/28539=%9,4'tür. Vaka sayısının çokluğu göz önüne alındığında muhtemelen en makul rakam budur. ⓘ
Masif hemoptizinin genel tanımı 24 saat içinde 200 ml'den fazladır, ancak literatürde geniş bir aralık vardır (100-600 ml). Trakeal ve bronşiyal lümenin toplam hacminin yaklaşık 150 cc olduğu düşünüldüğünde, masif hemoptiziyi 150 ml'den biraz fazla olan 200 ml olarak tanımlamak ölümcül hemoptizi eşiğini belirlemek açısından makul olabilir. Günde 400 ml'den fazlası tarama amaçları için yeterli değildir. ⓘ
Tedavi
Tedavi altta yatan nedene bağlıdır. Tedaviler buzlu salin ve adrenalin veya vazopressin gibi topikal vazokonstriktörleri içerir. Traneksamik asidin hastane içi mortaliteyi iyileştirdiği kanıtlanmıştır. Selektif bronşiyal entübasyon kanayan akciğeri kollabe etmek için kullanılabilir. Ayrıca endobronşiyal tamponad da kullanılabilir. Bronkoskopi sırasında kanamayı durdurmak için lazer fotokoagülasyon kullanılabilir. Kanamanın yerini belirlemek için bronşiyal arterlerin anjiyografisi yapılabilir ve genellikle embolize edilebilir. Bronşiyal arter embolizasyonu (BAE) günümüzde ilk basamak tedavidir. Cerrahi seçenek genellikle son çaredir ve bir akciğer lobunun çıkarılmasını veya tüm akciğerin alınmasını içerebilir. Öksürük baskılayıcılar boğulma riskini artırabilir. ⓘ