Silopi

Silopi ⓘ
Silopi ilçesindeki Habur Anadolu Lisesi
Silopi
Koordinatlar: 37°16′0″N 42°29′0″E
Ülke	Türkiye
İl	Şırnak
Hükümet
- Belediye Başkanı	Sezer Işiktaş (Devlet tarafından atanan bekçi)
- Kaymakam	Sezer Işiktaş
Alan
- Bölge	730,29 km2 (281,97 sq mi)
Nüfus  (2012)
- Kentsel	84,157
- Bölge	114,754
- Bölge yoğunluğu	160/km2 (410/sq mi)
Posta kodu	73400
Web sitesi	www.silopi.bel.tr

Şırnak'ın İlçeleri ⓘ

Silopi (Kürtçe: Silopî), Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Irak ve Suriye sınırlarına yakın Şırnak iline bağlı bir şehir ve ilçedir. Halkının çoğunluğu etnik Kürtlerden oluşmaktadır. Silopi merkez, üç belde belediyesi ve 23 köyden oluşan ilçenin kentsel nüfusu 73.400'dür (2009 nüfus sayımı). 2019'da seçilen HDP'li Belediye Başkanı Adalet Fidan aynı yıl görevden alınmış ve yerine "devlet tarafından atanan kaymakam" (belediye başkan vekili) Sezer Işıkiktaş getirilmiştir. ⓘ

Türkiye ile Irak arasındaki tek önemli geçiş noktası olan Habur sınır kapısı Silopi ilçesinde bulunuyor ve bölge ekonomisinde belirleyici bir faktör. İki ülkeyi birbirine bağlayan otoyolda gümrük ve güvenlik işlemleri için bekleyen tırların oluşturduğu ve bazen birkaç düzine kilometreye ulaşan kuyruklar sıkça görülen bir manzara. Sınır kapısıyla aynı adı taşıyan Habur Nehri ilçe topraklarından geçerek burada Dicle'ye katılıyor. Kerkük-Ceyhan Petrol Boru Hattı da ilçeden geçmektedir. ⓘ

Silopi ⓘ
İlçe
Silopi'nin Şırnak'taki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Şırnak
Coğrafi bölge	Güneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Can Kazım Kuruca
• Belediye başkanı	Adalet Fidan (HDP)
Yüzölçümü
• Toplam	790 km² (300 mil²)
Rakım	510 m (1.670 ft)
Nüfus
• Kır	-
• Şehir	-
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	73400
İl alan kodu	0486
İl plaka kodu	73
Resmî site silopi.bel.tr

Tarihçe

Silopi, milattan önceki dönemlerde önemli bir yerleşim yeri olan Ninova yani 'Musul' şehrine bağlı bir yerleşim merkeziydi. Eski kavimlerden Asurlular'ın bu bölgede kaldıkları, çevrede bulunan kalıntılardan anlaşılmaktadır. İlçeye bağlı Yankale mezrasında, bu kavime ait kale kalıntıları mevcuttur. Söylentilere göre ilçe içerisinde, Kavallı, Buğdaylı köyleri ile Yankale mezrasında bulunan tepelerin insan gücü ile yığma bir şekilde yapılmıştır. Tepeler incelendiğinde bu rivayetin doğruluğu anlaşılmaktadır. Bu tepeler Asurlular döneminde birer haber alma-verme aracı olarak kullanıldığı bilinmektedir. Asurlulardan sonra bölgenin hakimiyeti tamamen Sasaniler'in eline geçmiştir. ⓘ

Daha sonra, M.S 960-1040 yılları arasında Büveyoğulları, bu bölgeyi ele geçirmişlerdir. Büveyoğullarına ait bir camii ve bir medrese kalıntıları, hâlen ilçeye bağlı Birlik köyü sınırları içerisinde mevcuttur. ⓘ

Büveyoğullarından sonra hakimiyet, Cizre Emirlikleri'nin eline geçmiştir. Cizre Emirlikleri kendi aralarında üç kola ayrılmışlardır: Cizre, Finik, Gurkil. Cizre Beyi olan Hacı Bedran, ilçe hakimiyetini ele geçirmiştir. Hacı Bedran Bey'in ölümünden sonra şimdiki Silopi Ovası’nın idare ve yönetimi, oğlu Süleyman’a verildiği söylenmektedir. O zamanlar Silopi Ovası’nın adı 'Silonun Ovası' olarak geçerdi. İlçe 'Silopi' adını buradan almaktadır. Belli bir süre Cizre’ye bağlı olan bir nahiye olarak kalmıştır. ⓘ

1931 yılında Cizre'ye bucak olarak bağlanan Silopi, 1960 yılında Mardin’e bağlı bir ilçe olarak idari taksimatta yerini almıştır. 18 Mayıs 1990 gün ve 20522 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile 16 Mayıs 1990 tarihinden itibaren yeni il olan Şırnak’a bağlanmıştır. ⓘ

Tarih

Türk makamları Silopi'de 14 Aralık 2015 - 4 Ocak 2016 tarihleri arasında sokağa çıkma yasağı ilan etmiştir. Halkların Demokratik Partisi'ne (Türkiye) göre 20 kişi öldürüldü. Temmuz 2015'ten bu yana Silopi'de 34 kişi öldürüldü. 7 Ağustos 2015 tarihinde Türk güvenlik güçleri ile Kürt militan PKK grubu arasında çıkan çatışmalarda üç kişi ölmüş olabilir. Reuters'a göre, hükümet raporları "teröristlerin" öldürüldüğünü iddia ederken, Kürt yanlısı Halkların Demokratik Partisi milletvekili Faysal Sarıyıldız, kayıpların sivil olduğunu ve silahlı militanlara dair bir işaret görmediğini söyledi. Bölgedeki Kürt-Türk çatışması Temmuz 2015'in sonlarından bu yana tırmanıyor. ⓘ

İlçede Ağustos 2015 tarihinde çatışmalar ve akabinde sokağa çıkma yasakları başlamış, çatışmalarda birçok kişi yaralanmış ve yaşamını yitirmiştir. ⓘ

Coğrafya

Silopi ve çevresinde iki farklı yeryüzü şekline sahiptir. İlçenin kuzeyi, kuzeybatısı ve kuzey doğusu dağlık bir yapı oluşturmaktadır. Dağlık kesim kuzeyden güneye doğru inildikçe düz bir yapıya dönüşür ve güneyde geniş Silopi Ovası uzanır. Silopi Ovası Türkiye-Irak sınırı'na yaklaştıkça alçalır ve Dicle Nehri ile Habur Çayı’nın birleştiği noktada en düşük seviyeye erişir. ⓘ

Cudi Dağı, Silopi’nin kuzeyini tümü ile kaplamaktadır. Cudi dağındaki yaşlı tortullar güneye doğru daha genç oluşumlar üzerine yüklenmiştir. Cudi Dağı’nın en yüksek noktası 2.114 metre olup, Silopi Ovası’na egemen bir konumdadır. ⓘ

Silopi orman ve ağaç yönünden oldukça zayıftır. İklimin etkisi ile bol miktarda zakkum ağaçlarına rastlanır. ⓘ

İlçede yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Türkiye'nin rekor sıcaklığı 54,7 dereceyle Habur Sınır kapısında kayda geçmiştir. Toprakların %65’i tarıma elverişli topraklar olup, tarıma elverişsiz olan sadece %15’tir. Platoların oranı ise %20’dir. ⓘ

Silopi ilçesinin yüzölçümü 790 km² olup, güneybatısında Suriye (20 km), güneydoğusunda Irak (15 km) devletleri ile batısında Cizre (29 km), kuzeyinde Şırnak il merkezi (33 km) ve kuzeydoğusunda Uludere ilçesi (11 km) ile komşudur. ⓘ

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır ⓘ
Silopi ilçesi (Mardin)
1965	18.410	2.645	15.765
1970	20.758	2.923	17.835
1975	27.110	4.460	22.650
1980	28.639	6.811	21.828
1985	37.437	13.071	24.366
Silopi ilçesi (Şırnak)
1990	46.946	23.430	23.516
2000	75.192	51.199	23.993
2007	96.690	70.670	26.020
2008	100.505	73.603	26.902
2009	100.641	73.400	27.241
2010	104.094	76.323	27.771
2011	112.582	81.949	30.633
2012	114.754	84.157	30.597
2013	117.665	85.350	32.315
2014	121.110	87.839	33.271
2015	121.463	87.150	34.313
2016	124.060	89.090	34.970
2017	129.848	93.551	36.297
2018	134.754	94.174	40.580
2019	136.749	98.852	37.897
2020	138.814	101.207	37.607

Nüfus artış oranı

1990-1997 : %37
1997-2000 : %23
2000-07 : %21 ⓘ

Habur Sınır Kapısı

1973 yılında Gümrük İdare Memurluğu olarak faaliyete geçen, 1976'da Gümrük Müdürlüğü, 1981 yılında Habur Gümrükler Başmüdürlüğü olan Habur Sınır Kapısı 402,500m²'lik bir arazi üzerine kurulmuş olup, Gümrük Müsteşarlığı ile TOBB arasında imzalanan yap-işlet-devret sözleşmesi çerçevesinde Ekim 2005-Ekim 2006 tarihleri arasında tamamen yeniden inşa edilmiştir. ⓘ

Bu çerçevede 40,000 m² kapalı alan, 12 giriş-12 çıkış için 24 hat üzerinde 62 işlem peronu, 30,000 m² uzay çatı ve 350,000 m² saha betonu imalatı gerçekleşmiştir. ⓘ

Kompozisyon

Yerleşim	Etnik köken (kabile) ⓘ
Silopi (Silopî)	Kürtçe (Sipêrtî ve Zevkî)
Aksu (Herbûl)	Asurlu
Aktepe (Girê Gewir)	Kürtçe (Zevkî)
Akyıldız (Babindak)	Kürtçe (Tayan)
Başak (Zêdga)	Kürtçe (Girkê Emo)
Başverimli	Kürtçe (Bersuva)
Birlikköy (Cimayî)	Kürtçe (Hecî Beyram)
Bostancı (Rihanî)	Kürtçe (Sipêrtî ve Tayan)
Buğdaylı (Taqyan)	Kürtçe (Tayan)
Çalışkan (Gitê)	Kürtçe (Bersuva)
Çardaklı (Kolyan)	Kürtçe (Sipêrtî)
Çiftlikköy (Bedrû)	Kürtçe (Tayan)
Damlaca (Silib)
Dedeler (Babika)
Doruklu (Xezayî)	Kürtçe (Tayan)
Esenli (Germkê)
Görümlü (Bêspîn)	Kürtçe (Bersuva)
Kapılı (Kukît)	Kürtçe (Zevkî)
Kavaközü (Ribêyî)	Kürtçe (Tayan)
Kavallı (Nêrwan)	Kürtçe (Tayan)
Kösreli (Hesana)	Asurlu
Mahmutlu
Ortaköy (Gundhedît)	Kürtçe (Zehiri)
Ovaköy (Kûrava)	Kürtçe (Tayan)
Özgen (Selatûn)
Pınarözü (Aywan)	Kürtçe (Tayan)
Selçik (Derêdefş)
Üçağaç (Şîvesor)
Yeniköy (Xirabreşik)	Kürtçe (Zevkî)
Yolağzı (Girkûndan)	Kürtçe (Bersuva)

İstihdam

Şırnak Silopi elektrik santrali asfaltit kömürü ile çalışıyor ve hem hava kirliliği yaydığı hem de önemli bir istihdam kaynağı olduğu iddia ediliyor. EBRD, 2020 yılında Türkiye'de kömürün azalması nedeniyle işini kaybedebilecek işçileri desteklemek için adil bir geçiş önerdi. ⓘ

Yer fıstığı yetiştiriliyor. ⓘ