Öglenalar

bilgipedi.com.tr sitesinden
Euglenidler
Zamansal aralık: Eosen (53.5Ma) - yakın zaman
Ehrenberg euglena viridis.jpg
Euglena viridis, Ehrenberg tarafından
Bilimsel sınıflandırma
Etki alanı:
Ökaryota
(sırasız):
Excavata
Filum:
Euglenophyta

Pascher, 1931
Sınıf:
Euglenophyceae

Schoenichen, 1925
Başlıca gruplar

Fototroflar (genel olarak)
   Euglenales/Euglenina
   Eutreptiales/Eutreptiina
   Euglenamorphales/Euglenamorphina
Kemotroflar

  Rhabdomonadales/Rhabdomonadina

Fagotroflar
   ?Heteronematales/Heteronematina
   ?Sphenomonadales/Sphenomonadina

Eşanlamlılar
  • Euglenoidina Bütschli, 1884, Blochmann, 1886
  • Euglenoidea Lankester, 1885
  • Euglenida Stein, 1878 sensu Simpson, 1997
  • Euglenoida Cavalier-Smith, 1993

Euglenidler (euglenoidler veya euglenofitler, resmi olarak Euglenida/Euglenoida, ICZN veya Euglenophyceae, ICBN), Euglenophyta filumunun ekskavat ökaryotları olan ve hücre yapıları bu grubun tipik bir örneği olan kamçılıların en iyi bilinen gruplarından biridir. Genellikle tatlı sularda, özellikle de organik maddeler açısından zengin olduğunda, birkaç denizel ve endosimbiyotik üye ile birlikte bulunurlar. Birçok öglenid fagositoz yoluyla ya da kesinlikle difüzyon yoluyla beslenir. Miksotrofik Rapaza viridis (1 tür) ve Eutreptiales (24 tür) ve Euglenales (983 tür) gruplarından oluşan monofiletik bir grup kloroplastlara sahiptir ve fotosentez yoluyla kendi besinlerini üretirler. Bu grubun karbonhidrat paramylon içerdiği bilinmektedir.

Euglenidler bir milyar yıldan daha uzun bir süre önce diğer Euglenozoa'dan ayrılmıştır ve ikincil endosimbiyoz yoluyla kırmızı alg alan ve o zamandan beri kayıp olan bir atadan geldiği varsayılmaktadır. Tüm mevcut fotosentetik türlerdeki plastidler, fagotrofik bir ökaryovor öglenid ile Pyramimonas ile ilişkili bir yeşil alg arasındaki ikincil endosimbiyozun sonucudur.

Öglenalar
Euglena viridis, Nordisk familjebok.png
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Protista
Şube: Euglenophyta
Sınıf: Euglenoidea
Bütschli 1884

Euglenida ya da Euglenonoidina; Kamçılılar sınıfının bir takımıdır. Tekhücreli, klorofil a ve b taşıyan fotosentetik canlıları kapsar. Vücutları genellikle yeşil ya da renksiz plastidli, uzun yapılıdır. Ökaryot yapılıdır. Genellikle biri büyük, diğeri küçük iki kamçı bulundururlar. Kamçıların çıktığı yerde gözbeneği (stigma) denilen bir yapı bulunur. Genellikle tatlı su canlılarıdır. Öglenalar ışığın olduğu alanda fotosentez yapabilirken, ışık olmadığı zaman heterotrof beslenirler. Bundan dolayı öglenalar hem ototrof hem heterotrof özellik gösterirler. Öglenalar eşeysiz üremede bölünerek üremeyi seçerler

Öglenanın Yapısı

Familyaları

  • Takım: Euglenida (Euglenonoidina)
  • Euglenidae
  • Peranemidae

Yapı

Öglenoidler esas olarak pelikül adı verilen bir tür hücre örtüsünün varlığıyla ayırt edilir. Kendi taksonu içinde pelikül, öglenoidlerin en çeşitli morfolojik özelliklerinden biridir. Pelikül, dorsal ve ventral mikrotübüller tarafından desteklenen hücre zarının altındaki proteinli şeritlerden oluşur. Bu, sertten esnek olana kadar değişir ve hücreye şeklini verir, genellikle ayırt edici çizgiler verir. Birçok öglenidde, şeritler birbirinin yanından kayarak metabolizma adı verilen bir inching hareketine neden olabilir. Aksi takdirde kamçılarını kullanarak hareket ederler.

Sınıflandırma

Öglenidlerin tanısal çizimleri
1-2. Ascoglena sp. (Euglenales);
3-4. Cryptoglena sp. (idem);
5-9, 14-15, 24-25, 27-29. Trachelomonas spp. (idem);
10. Eutreptia sp. (Eutreptiales);
11, 20. Astasia spp. (Euglenales);
12. Distigma sp. (Eutreptiales);
13. Menoid[i]um sp. (Rhabdomonadales);
16-18. Colacium sp. (Euglenales);
19, 26. Petalomonas spp. (Sphenomonadales);
21. Sphenomonas sp. (id.);
22-23. Euglenopsis sp. (Euglenales);
30. Peranema sp. (Heteronematales)

Öglenidler ilk olarak 1884 yılında Otto Bütschli tarafından kamçılı Euglenida takımı olarak bir hayvan olarak tanımlanmıştır. Botanikçiler daha sonra alg bölümü Euglenophyta'yı oluşturdular; böylece, her ikisiyle de özellikleri paylaştıkları için hem hayvan hem de bitki olarak sınıflandırıldılar. Bu nitelikteki çatışmalar Protista krallığının neden benimsendiğinin bir örneğidir. Bununla birlikte, kamçılılar ayrılana kadar ikili konumlarını korudular ve gruba atıfta bulunmak için her iki isim de hala kullanılmaktadır. Klorofilleri aksesuar pigmentlerle maskelenmemiştir.

Beslenme

Öglenidlerin sınıflandırılması hala değişkendir, çünkü gruplar moleküler filogenilerine uyacak şekilde revize edilmektedir. Sınıflandırmalar, beslenme ve kamçı sayısındaki farklılıklara dayanan geleneksel gruplarla uyumlu hale gelmiştir; bunlar öglenid çeşitliliğini değerlendirmek için bir başlangıç noktası sağlar. Öglenidlerin peliküllerinin farklı özellikleri, hareket ve beslenme şekilleri hakkında fikir verebilir.

Diğer Euglenozoa'da olduğu gibi, ilkel beslenme şekli fagositozdur. Bakteriler ve daha küçük kamçılılar gibi avlar, mikrotübüller tarafından desteklenen bir sitostom aracılığıyla yutulur. Bunlar genellikle yutmada işlev gören iki veya daha fazla çubuk oluşturmak üzere bir araya getirilir ve Entosiphon'da uzatılabilir bir sifon oluşturur. Çoğu fagotrofik öglenid, biri önde diğeri arkada olmak üzere iki kamçıya sahiptir. İkincisi alt tabaka boyunca süzülmek için kullanılır. Peranema gibi bazılarında öncü kamçı serttir ve sadece ucunda atar.

Osmotrofik öglenoidler

Osmotrofik öglenidler, osmotrofiye uğramış öglenidlerdir.

Taksonomik amaçlar için yararlı olan özelliklerin eksikliği nedeniyle, osmotrofik öglenidlerin kökeni belirsizdir, ancak bazı morfolojik özellikler osmotrofik öglenidlerin küçük bir kısmının fototrofik ve fagotrofik atalardan türediğini ortaya koymaktadır.

Uzun süreli ışık yokluğu veya zararlı kimyasallara maruz kalma, organizmaya başka bir şekilde zarar vermeden kloroplastların körelmesine ve emilmesine neden olabilir. Kloroplast yokluğunun eskiden Astasia (renksiz Euglena) ve Hyalophacus (renksiz Phacus) gibi ayrı cinslerle işaretlendiği bir dizi tür mevcuttur. Gelişmiş bir sitostomun olmaması nedeniyle, bu formlar yalnızca ozmotrofik emilimle beslenir.

Üreme

Öglenidler hayvanlarla birçok ortak özelliği paylaşıyor olsalar da, bu yüzden başlangıçta bu şekilde sınıflandırılmış olsalar da, öglenidlerin eşeyli üreme kullandıklarına dair hiçbir kanıt bulunamamıştır. Bu, artık hayvan olarak sınıflandırılamamalarının nedenlerinden biridir.

Öglenidlerin üremesi için eşeysiz üreme ikili fisyon şeklinde gerçekleşir ve hücreler mitoz ve sitokinez sırasında çoğalır ve bölünür. Bu süreç çok farklı bir düzende gerçekleşir. Önce bazal cisimcikler ve kamçı, ardından sitostom ve mikrotübüller (beslenme aparatı) ve son olarak da çekirdek ve kalan hücre iskeleti çoğalır. Bu gerçekleştiğinde, organizma bazal cisimlerden bölünmeye başlar ve bu bölünme çizgisi iki ayrı öglenid belirginleşene kadar organizmanın merkezine doğru ilerler. Bu üremenin gerçekleşme şekli ve ayrılma ekseni nedeniyle buna boylamasına hücre bölünmesi veya boylamasına ikili fisyon denir.

Galeri