Sauron
| Sauron ⓘ | |
|---|---|
|
J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde karakter  | |
| Unvanı/Diğer adı | Yüzüklerin Efendisi, Melkor'un Hizmetkarı, Gorthaur, Mairon, Annatar, Aulendil, Artano, Kara Lord, Barad-dûr'ün Efendisi, Kapaksız göz, Kötü göz, Kara Sihirbaz, Ölümsihirbazı |
| İsminin anlamı | Nefret uyandıran |
| Irkı | Ainur, Kara Sihirbaz |
| Silahı | Morgoth'un Asası |
| Doğum tarihi | İlk Çağ'dan onbinlerce yıl önce Ainur ile beraber |
| Ölüm tarihi | 25 Mart 3019 Ü.Ç. |
Sauron, J. R. R. Tolkien'in hayalî Orta Dünya evreninde Melkor'un Hizmetkarı ya da "Yüzüklerin Efendisi" olarak anılan kötü bir Maia. Orta Dünya hayalî evrenini anlatan kitaplar sırasıyla şöyledir; Silmarillion, Húrin'in Çocukları, Hobbit, Yüzüklerin Efendisi. Bu eserlerden kimileri, Tolkien'in ölümünden sonra oğlu tarafından ayrıntılı bir biçimde incelenip yayımlanmıştır. Bu kitapların hepsinde doğrudan veya dolaylı olarak Sauron'dan bahsedilir. ⓘ
Kara Efendi Sauron, Vala Aulë’nin Maiası iken, dünyanın kara düşmanı olarak adlandırılan Vala Melkor’un tarafına geçti ve onun sağ kolu oldu. Başlangıçta iyi Maiar safında olan Sauron, böylelikle sonradan karanlık tarafa geçmiş oldu. ⓘ
Karanlık Çağ’da Sauron, Utumno’nun Melkor’dan sonraki en güçlü ismi idi. Melkor Valar tarafından zincirlenip Ölümsüz Topraklar'a götürüldüğünde onun yerine Angband’ı yönetmişti. Melkor Valar Ağaçları'nı yok edip bir çağı kapattığında Angband’ı onun için ayakta tutan Sauron’du. Sonunda Valar, Melkor’u kesin olarak mağlup edip ebedi olarak Boşluk'ta kalmaya mahkûm ettiklerinde ve Angband’ı yok ettiklerinde Sauron da ortadan kayboldu. ⓘ
İkinci Çağ’da Sauron, Necromancer (Ölüm Büyücüsü) olarak Güney Kuyutorman'da tekrar ortaya çıktı. Fakat asıl kimliğini saklıyordu. Eregion’daki demirci elflerle dostluk kurdu. ⓘ
Sauron birilerini kandıracağı veya kullanacağı zaman bir Ak Büyücü şeklinde görülür; fakat savaşacağı veya karşısındakinin gözünü korkutacağı zaman 4 metre boyunda kara miğfer, kara zırh ve Morgoth'un Asası'nı taşırdı. ⓘ
Elfler ona Annatar yani “hediyeler veren” diyorlardı. Sauron bu yeni kimliği ile elflerle birlikte güç yüzüklerini yaptı. Ardından hepsine hükmetmek için Tek Yüzük’ü yaptı. Ancak elfler tarafından kötü niyeti anlaşıldı ve böylece Sauron ile elfler arasında savaş başladı. Celebrimbor öldü. Eregion harabe oldu. Yakınlarda yaşayan Khazad-dûm Cüceleri dış dünyaya kapılarını kapattı. Khazad-dûm, Moria adıyla anılır oldu. En sonunda Númenorlular elflere yardıma geldi. Númenorun deniz imparatorluğu ile Mordor'un kara imparatorluğu karşı karşıya geldi. Númenor’un gücünü gören Sauron, onları savaşarak yenemeyeceğini fark etti ve Barad-Dûr’dan çıkarak Númenorluların ordularına teslim oldu, Númenor’a götürüldü. Burada ölümlü insanların cılız duygularını manipüle ederek Valar ve Númenorlular arasındaki bağı ortadan kaldırmaya çalıştı. Valar’ın onlardan korktuğunu kulaklarına fısıldadı. Gururları okşanan Númenor halkının çoğu zamanla Sauron'un esir edilmiş bir düşman başçısı olduğunu unuttular ve en sonunda Sauron'un fitnesine düşerek Valar’a karşı bir ordu gönderdiler. Ar-Pharazon komutasındaki ordu Valinor'a saldırdı. Valar'ın Kralı Manwë, Eru Ilúvatar'dan yardım istedi. Büyük Deniz boydan boya ikiye yarılarak Númenor ülkesi denize batırıldı ve Anduin Efendileri'nin topluluğundan başka herkes denize gömüldü. Bu sırada Numenor’la birlikte denize gömülen Sauron fiziksel biçimini yitirdi ve Orta Dünya'ya döndü. ⓘ
Ancak Sauron bir Maia idi. Ruhu güçlüydü ve hala gücünün büyük kısmını aktardığı Yüzük duruyordu. Bu nedenle boğulduktan sonra artık sadece Karanlık Lord şeklinde kalabildi çünkü Numenor Valinor'a saldıracağı zaman O da savaşa katılacağı için kara miğferini, kara zırhını ve Morgoth'un Asası'nı taşıyordu; görünüşü bu şekilde iken boğulduğundan ve boğulurken Tek Yüzük parmağında olduğundan gerçek bedeni ve şekil değiştirme özelliği yok olsa da Tek Yüzük sayesinde ölüm anındaki bedenini kurtarmayı başardı ama artık asla Maia görüntüsüne kavuşamayacaktı. Artık olağanüstü korkunç bir kara savaşçı görünümündeydi ve kötülüklerine kaldığı yerden devam etti. Ancak Numenor’un yok edilişi sırasında bütün insanlar Valar’a karşı çıkmamışlardı. Kendilerine inançlı diyen bir öbek insan Elendil başçılığında Valar’a karşı açılan savaşa katılmamış ve Orta Dünya’ya gelmişlerdi. Elendil’in insanları Orta Dünya’ya yerleştiler ve Arnor ile Gondor krallıklarını kurdular. Kaçınılmaz olarak bir süre sonra Sauron ile karşı karşıya geldiler. Elfler ve insanlar Son İttifak adı verilen bir ordu ile Sauron’a karşı koydular. 7 yıl süren kuşatmanın ardından Sauron kara kalesinden çıktı ve savaşmaya başladı. Ancak Isildur Sauron’un parmağını kesip yüzüğü aldığında bürünmüş olduğu kara savaşçı görüntüsü de yitti. Ne olsa da Sauron’un gücü Tek Yüzük’teydi bu nedenle Tek Yüzük yok edilmediği sürece yok olamazdı. Isildur Yüzük’ü yok etmeyince Sauron da yok olmadı. ⓘ
Sauron son kez Orta Dünya’ya döndüğünde bu kez kendini yalnızca büyük kapaksız bir kızıl göz ile simgelemişti. 2000 yıl boyunca Kuytuorman’da Dol-Guldur’da saklandı. Bu sırada Nazgûl onun gelişi için orduları ile Arnor'u yok etmiş, Minas İthil'i ele geçirmiş, Mordor’u hazırlamaya başlamıştı bile. En sonunda Tek Yüzük elinde olmasa bile kendini açık etti ve Mordor’a gitti. Barad-Dûr’u tekrar inşa etti. Ancak son hükümdarlığı kısa süreli oldu. Hobbit Bilbo Baggins tarafından bulunan Tek Yüzük, Frodo Baggins tarafından yapılmış olduğu Hüküm Dağı ateşine atılarak yok edildi. Yüzük’ün yok edilmesiyle birlikte gücünün çoğunu ona aktaran Sauron ruh birlikteliğini yitirdi ve orta dünya üzerinde bir daha görülmedi. ⓘ
| Sauron ⓘ | |
|---|---|
| Tolkien karakteri | |
 J. R. R. Tolkien'in Sauron'un suluboya illüstrasyonu | |
| Evren içi bilgi | |
| Takma Adlar |
|
| Yarış | Maia |
| Kitap(lar) |
|
Sauron (okunuşu /ˈsaʊrɒn/), J. R. R. Tolkien'in Yüzüklerin Efendisi adlı eserinin baş karakteri ve Tek Yüzük'ün dövülmesi yoluyla Mordor ülkesini yöneten ve tüm Orta Dünya'yı yönetme hırsına sahip olan birincil antagonistidir. Aynı eserde, Tolkien'in daha önceki romanı Hobbit'in "Necromancer "ı olarak tanımlanır. Silmarillion onu ilk Karanlık Lord Morgoth'un baş teğmeni olarak tanımlar. Tolkien, kurguladığı mitin "meleksi" güçleri olan Ainur'un "birçok hata ve başarısızlık derecesine sahip olduğunu", ancak en kötüsünün "Morgoth ve uydusu Sauron'un mutlak Şeytani isyanı ve kötülüğü" olduğunu belirtmiştir. Sauron çoğu zaman sanki bedensizmiş gibi "Göz" olarak görünür. ⓘ
Tolkien, mutlak kötülüğün var olabileceğini inkâr etmekle birlikte, Sauron'un tamamen kötü bir iradeye mümkün olduğunca yaklaştığını belirtmiştir. Yorumcular Sauron'u Bram Stoker'ın 1897 tarihli romanı Drakula'nın baş karakteri ve Kelt mitolojisindeki Nazar Gözlü Balor ile karşılaştırmışlardır. Sauron, Peter Jackson'ın film üçlemesinde kısa bir süre insansı bir formda görülür, bunun dışında onu bedensiz, alevli bir Göz olarak gösterir. ⓘ
Kurgusal tarih
Dünya yaratılmadan önce
Silmarillion'un önsözünde yer alan kozmolojik mit Ainulindalë, yüce varlık Eru'nun sayısız iyi, ölümsüz, meleksi ruhu, yani Ainur'u var ederek yaratılışını nasıl başlattığını açıklar; bu ruhlar arasında küçük Ainur Maiar'dan biri olan Sauron da vardır. Bu nedenle Sauron kökeninde Yaratıcı'yı doğrudan algılamıştır. Daha sonra Orta Dünya'ya Büyücüler olarak gelen Gandalf ve Saruman gibi Maiar'dan "çok daha yüksek bir mertebeye" sahipti. Vala Melkor (daha sonra Morgoth olarak adlandırıldı) Eru'ya karşı isyan etti ve Eru'nun dünyanın yaratılışında kullandığı kozmik Müziği uyumsuzlukla bozdu. Böylece Sauron'un devam ettirdiği "dünyanın kötülükleri" başladı. ⓘ
Sauron'un Birinci Çağ'daki düşüşü
Aulë'nin Hizmetkarı
Sauron, Valar'ın demircisi Aulë'ye hizmet ederek birçok bilgi edindi; Melkor'a katılana kadar ilk başta Mairon (Tolkien'in uydurduğu Quenya dilinde "Hayranlık Uyandıran") olarak anıldı. Beleriand'da, Tolkien'in uydurduğu bir başka dil olan Sindarin'de Gorthu "Korku Sisi" ve Gorthaur "Zalim" olarak adlandırıldı. Sauron, düzensizlikten nefret ettiği için, "tasarımlarını hızlı ve ustaca gerçekleştirme" gücüne sahip gibi görünerek onu cezbeden Melkor'un gücüne çekildi. Sauron, Valar'ın yaşadığı Almaren adasında Melkor için casusluk yapmaya başladı. Melkor çok geçmeden Almaren'i yok etti ve Valar, Sauron'un ihanetini hâlâ fark edemeden Kutsanmış Diyar Valinor'a taşındı. Sauron Kutsanmış Diyar'dan ayrıldı ve Melkor'un kalesini kurduğu Arda'nın merkez kıtası Orta Dünya'ya gitti. Sauron açıkça Valar'ın artık Morgoth adını alan düşmanına katıldı. ⓘ
Morgoth'un Teğmeni
Sauron, Morgoth'un yetenekli bir hizmetkârı oldu ve ona "kurnazlığının tüm hilelerinde" yardım etti. Elfler dünyada uyandığında, Sauron Melkor'un teğmeni olmuştu ve yeni kalesi Angband'ın komutası ona verilmişti. Valar Melkor'a savaş açtı ve onu yakaladı ama Sauron kaçtı. Orta Dünya'da saklandı, Angband'ı onardı ve Ork yetiştirmeye başladı. Melkor Silmarillerle birlikte Orta Dünya'ya geri kaçtı. Sauron Elflere karşı savaşı yönetti ve Beleriand'daki Tol Sirion adasında bulunan Elf kalesi Minas Tirith'i (daha sonra Gondor'da aynı adı taşıyan şehirle karıştırılmamalıdır) fethetti. Lúthien ve Kurt Köpeği Huan, Lúthien'in sevgilisi Beren'i kurtarmak için bu yıkık kaleye gelirler. Bir kurt adama dönüşen Sauron, onu boğazından yakalayan Huan'la savaştı; yenildi ve devasa bir vampir yarasa olarak oradan ayrıldı. Lúthien kuleyi yıktı ve Beren'i zindandan kurtardı. Eärendil Kutsanmış Diyar'a yelken açtı ve Valar Gazap Savaşı'nda Morgoth'a karşı harekete geçti; Morgoth yenildi ve dünyanın ötesindeki Dış Boşluk'a atıldı, ama Sauron yine kaçtı. Morgoth'un yenilgisinden sonra Sauron kendisini ikinci Karanlık Lord yaptı. ⓘ
İkinci Çağ'da Güç Yüzükleri
İkinci Çağ'ın yaklaşık 500. yılında, Orta Dünya'yı ele geçirip bir Tanrı-Kral olarak yönetmeye niyetli olan Sauron yeniden ortaya çıktı. Elfleri kendi hizmetine çekmek için Sauron, Annatar, "Hediyelerin Efendisi" olarak güzel bir görünüme büründü, Celebrimbor liderliğindeki Eregion'un Elf-ustalarıyla arkadaş oldu ve onlara sanat ve büyü konusunda danışmanlık yaptı. Sauron'un yardımıyla Elf ustaları Güç Yüzükleri'ni dövdüler. Daha sonra Mordor'daki volkanik Kıyamet Dağı'nda diğer tüm yüzüklere hükmedecek olan Tek Yüzük'ü gizlice dövdü. Tek Yüzük'ü taktığında Elfler onun etkisini fark ettiler ve Yüzüklerini çıkardılar. Öfkelenen Sauron büyük bir savaş başlattı ve Anduin'in batısındaki toprakların çoğunu fethetti. Sauron Eregion'u ele geçirdi, Celebrimbor'u öldürdü ve Yedi ve Dokuz Güç Yüzüğü'nü ele geçirdi. Üç Yüzük Elfler, özellikle de Gil-galad, Círdan ve Galadriel tarafından kurtarıldı. Sauron Imladris'i kuşattı, Khazad-dûm ve Lothlórien ile savaştı ve Gil-galad'ın diyarına doğru ilerledi. Elfler, Númenor'dan güçlü bir ordunun yardıma gelip Sauron'un kuvvetlerini yenmesi ve kalanları Mordor'a geri sürmesiyle kurtuldular. Sauron Mordor'u güçlendirdi ve Barad-dûr'daki Kara Kule'yi tamamladı. Kalan Yedi ve Dokuz yüzükleri sırasıyla Cücelerin ve İnsanların lordlarına dağıttı. Cüceler onun iradesine boyun eğmeyecek kadar dirençli olduklarını kanıtladılar, ama İnsanları en korkulan hizmetkârları olan Nazgûl olarak köleleştirdi. Orklar ve Troller, Easterlingler ve Haradlılarla birlikte onun hizmetkârları oldular. ⓘ
Númenor'un Çöküşü
İkinci Çağ'ın sonlarına doğru, Númenor kralı Ar-Pharazôn büyük bir orduyla Orta Dünya'ya geldi. Sauron Númenor'u içeriden yozlaştırmak için teslim oldu. Tek Yüzük ile Sauron kısa sürede Númenorlulara hükmetti. Nüfuzunu Númenor'un dinini zayıflatmak için kullandı, insanların Melkor'a insan kurban ederek tapınmasını sağladı; Sauron onun baş rahibiydi. ⓘ
Sauron, Valar'dan ölümsüzlüğü çalmak için Ar-Pharazôn'u deniz yoluyla Aman'a saldırmaya ikna etti. Valar dünyanın koruyuculuğunu bıraktı ve Eru'ya başvurdu. Eru saldıran donanmayı ve orduları yok etti, ama aynı zamanda fiziksel dünyadan çıkarılan Númenor'u boğdu ve Sauron'un bedenini güzel görünme yeteneğiyle birlikte yok etti. ⓘ
Son İttifak Savaşı
Elendil önderliğinde, sadık Númenórealıları taşıyan dokuz gemi Çöküş'ten kurtarıldı; Orta Dünya'da Gondor ve Arnor krallıklarını kurdular. Sauron Mordor'a döndü; Kıyamet Dağı yeniden patladı. Sauron Minas Ithil'i ele geçirdi ve Ak Ağaç'ı yok etti; Elendil'in oğlu Isildur Anduin'den aşağı kaçtı. Anárion Osgiliath'ı savundu ve bir süreliğine Sauron'un güçlerini dağlara geri sürdü. Isildur ve Anárion bir ittifak kurdular ve Sauron'u Dagorlad'da yendiler. Mordor'u işgal ettiler ve Barad-dûr'u yedi yıl boyunca kuşattılar. Sonunda Sauron, Elendil ve Gil-galad ile yüz yüze savaşmak için ortaya çıktı. Elendil düştüğünde, kılıcı Narsil onun altında kırıldı. İsildur Narsil'in kabza parçasını aldı ve Sauron'un elinden Tek Yüzük'ü keserek Sauron'u yok etti. Gil-galad'ın yardımcıları Elrond ve Círdan, İsildur'a Yüzük'ü Kıyamet Dağı'na atarak yok etmesi için ısrar ettiler, bu Sauron'u Orta Dünya'dan sonsuza dek sürgün edecekti ama o bunu reddetti ve Yüzük'ü kendine sakladı. ⓘ
Üçüncü Çağ
Sauron bin yılını şekilsiz, uyuyan bir kötülük olarak geçirdi. Son İttifak Savaşı'ndan birkaç yıl sonra, Isildur'un ordusu Gladden Çayırları'nda Orklar tarafından pusuya düşürüldü. Isildur Yüzük'ü taktı ve Anduin'i yüzerek geçerek kaçmaya çalıştı ama Sauron'a dönmeye çalışan Yüzük parmağından kaydı. Isildur Ork okçuları tarafından öldürüldü. ⓘ
Dol Guldur'un Ölü Çağıranı
Sauron, Kuyutorman'ın güneyinde, "Büyücülük Tepesi" Dol Guldur'un kalesinde Ölü Çağıran olarak gizlendi. Valar karanlığa karşı koymak için beş Maiar'ı Büyücü olarak gönderdi ve Ölü Çağıran'ın Sauron'dan ziyade bir Nazgûl olduğuna inandılar. Nazgûl'un şefi Angmar'ın Cadı-Kralı, kuzeydeki Arnor diyarına defalarca saldırarak onu yok etti. Gondor tarafından saldırıya uğrayınca, Cadı-Kral Mordor'a çekildi ve Nazgûl'u orada topladı. Nazgûl, Minas Morgul olarak yeniden adlandırılan Minas Ithil'i ele geçirdi ve Númenor'dan getirilen yedi görme taşından biri olan palantír'i ele geçirdi. ⓘ
Bu sıralarda Déagol adında bir Stoorish Hobbit, Anduin Nehri'nde Tek Yüzük'ü buldu. Déagol'un akrabası Sméagol Yüzük'ü almak için onu öldürdü ve Yüzük tarafından hızla yozlaştırılarak Gollum adlı yaratığa dönüştü. Sürgün edildi ve Puslu Dağlar'da saklanmaya gitti. ⓘ
Ak Büyücüler Konseyi Sauron'u Dol Guldur'da keşfetti ve onu Kuyutorman'dan sürdü; Mordor'a döndü, kendini açıkça ilan etti, Barad-dûr'u yeniden inşa etti ve özel olarak büyük Ork orduları - Uruklar - yetiştirdi. 2951 yılında Hobbit Bilbo Baggins, Gandalf ve Thorin Meşekalkan'a Erebor Macerası'nda eşlik ederken Tek Yüzük'ü buldu, Gollum onu Puslu Dağlar'ın altındaki mağaralar ağında kaybetmişti. Bilbo, Gandalf'ın kuşkularına rağmen Yüzük'ü Shire'daki evine götürdü. ⓘ
Güç peşindeki Saruman, Orthanc'ın palantírini kullandı ve Sauron tarafından bozuldu; Saruman, Karanlık Lord'u devirmeden önce onun yanında Orta Dünya'yı yönetebileceği umuduyla Yüzük'ü kendisi için istiyordu. Sauron, Yüzük'ü kaybettikten birkaç yıl sonra "kıymetlisini" aramak için mağarasından ayrılan Gollum'u yakaladı ve Yüzük'ün "Baggins" adında bir Hobbit tarafından bulunduğunu öğrendi. ⓘ
Yüzük Savaşı
3017 yılında Gandalf, Bilbo'nun yeğeni Frodo'ya geçen Yüzük'ün Sauron'un Tek Yüzük'ü olduğunu tespit etti. Frodo ve arkadaşı Sam Gamgee'yi Yüzük'ü Bree'ye götürmekle görevlendirdi, orada Gandalf ve Saruman ne yapacaklarına karar vereceklerdi. Ancak kısa bir süre sonra Gandalf Saruman'ın ihanetini keşfetti. Sauron Nazgûl'ü Shire'a gönderdi; Ayrıkvadi'ye kaçan Frodo'nun peşine düştüler. Orada Elrond bir konsey topladı. Yüzük'ün Kıyamet Dağı'nda yok edilmesi gerektiğine karar verdi ve bunu başarmak için Yüzük Kardeşliği'ni kurdu. Saruman Yüzük'ü ele geçirmeye çalıştı ama ordusu yok edildi ve Isengard'daki kalesi devrildi. Orthanc'ın palantír'i Yoldaşlığın eline geçti; Isildur'un soyundan gelen ve Gondor tahtının varisi olan Aragorn onu kullanarak kendisini Sauron'a Yüzük'e sahipmiş gibi gösterdi. Bu ifşaattan rahatsız olan Sauron, Minas Tirith'e planladığından daha erken saldırdı. Ordusu Pelennor Çayırları Savaşı'nda yok edildi. Bu arada Frodo ve Sam, Cirith Ungol geçidinden Mordor'a girdiler. Aragorn Mordor'un Kara Kapısı'na saldırarak Sauron'un dikkatini başka yöne çekti. Frodo ve Sam Kıyamet Dağı'na ulaştılar, ama son anda Frodo Yüzük'ün büyüsüne kapıldı ve onu kendisi için aldı. Bunun üzerine Gollum Yüzük'ü ele geçirdi ve Kıyamet Çatlakları'na düşerek Yüzük'ü ve kendisini yok etti. Böylece Sauron tamamen yenildi ve Orta Dünya'dan kayboldu. Tolkien Sauron'un yok oluşunu şöyle anlatır:
...bulutların karanlığına karşı devasa bir gölge şekli yükseldi, aşılmaz, şimşek taçlı, tüm gökyüzünü dolduruyordu. Dünyanın üzerinde devasa bir şekilde yükseldi ve onlara doğru tehditkâr, korkunç ama güçsüz bir el uzattı; çünkü daha üzerlerine eğilirken, büyük bir rüzgâr onu aldı ve hepsi savrulup geçti; ve sonra bir sessizlik çöktü. ⓘ
Görünüş
Fiziksel beden
Tolkien, Sauron'un bir suluboya resmini çizmiş olmasına rağmen, onun görünüşünü hiçbir zaman ayrıntılı olarak anlatmaz. Sarah Crown, The Guardian'da şöyle yazıyor: "Asla onun huzuruna çıkmıyoruz; konuştuğunu duymuyoruz. Tek gördüğümüz onun etkisi". "Kitabın merkezindeki kötülüğü bu kadar tanımsız bırakmak cesur bir hamle - sadece astlarının eylemleriyle şekil verilen kenarsız bir karanlık" diyor ve sonuç olarak "gerçekten unutulmaz ... yokluğuyla, varlığıyla olabileceğinden daha büyük, daha cesur ve daha korkunç" hale geldiğini söylüyor. ⓘ
Başlangıçta görünüşünü istediği gibi değiştirebiliyordu, ancak Morgoth'un hizmetkârı olduğunda uğursuz bir şekil aldı. İlk Çağ'da, haydut Gorlim tuzağa düşürüldü ve ürkütücü gözleri olan "Sauron'un korkunç huzuruna" getirildi. Valinor'un köpeği Huan'la yapılan savaşta Sauron bir kurt adam şeklini aldı. Sonra yılan benzeri bir şekle büründü ve en sonunda "canavardan kendi alışkın olduğu [insan benzeri] şekline" geri döndü. Birinci Çağ'ın sonunda Eönwë'yi büyülemek için, İkinci Çağ'ın başlarında Elflere Annatar olarak görünürken ve yine İkinci Çağ'ın sonlarına doğru Númenor'un insanlarını yoldan çıkarmak için güzel bir görünüme büründü. O zaman "bir insan ya da insan biçiminde, ama boy olarak Númenor ırkının herhangi birinden bile daha büyük biri olarak göründü ... Ve insanlar gözlerinin ışığından korkmalarına rağmen Sauron'un büyük olduğunu düşündüler. Birçoklarına güzel, bazılarına korkunç, ama bazılarına da kötü göründü." Númenor'un çöküşünde adil formunun yok edilmesinden sonra, Sauron her zaman korkunç bir karanlık lord şeklini aldı. Númenor'un Çöküşü'nden sonraki ilk enkarnasyonu iğrençti, "kötülüğün ve nefretin görünür kılınmış bir görüntüsü". Isildur, Sauron'un elinin "simsiyah olduğunu ve yine de ateş gibi yandığını" kaydetmiştir. ⓘ
Sauron'un Gözü
Yüzüklerin Efendisi boyunca "Göz" (Kırmızı Göz, Kötü Göz, Kapaksız Göz, Büyük Göz gibi başka isimlerle de bilinir) en sık Sauron'la ilişkilendirilen imgedir. Aragorn'a göre, Sauron'un Orkları miğferlerinde ve kalkanlarında Göz'ün sembolünü taşırlardı ve adının yazılmasına ya da konuşulmasına izin vermediği için ondan "Göz" diye söz ederlerdi. Nazgûl Lordu, Pelennor Çayırları Savaşı'nda Éowyn'i "Kapaksız Göz "ün önünde işkence yapmakla tehdit etti. Frodo, Galadriel'in Aynası'nda Göz'ün bir görüntüsünü görmüştü:
Göz'ün kenarları ateşle çevriliydi, ama kendisi sırlıydı, bir kedininki gibi sarı, dikkatli ve niyetliydi ve gözbebeğinin siyah yarığı bir çukura, hiçbir şeye açılan bir pencereye açılıyordu. ⓘ
Daha sonra Tolkien, Frodo ve Sam'in Göz'ü gerçekten doğrudan gördüklerini yazar. Barad-dûr'u çevreleyen sisler kısa bir süreliğine çekilir ve
Sadece bir an dışarı baktı... sanki ölçülemeyecek kadar yüksek büyük bir pencereden kuzeye doğru kırmızı bir alev, delici bir Göz'ün titreşimi saplandı... Göz onlara dönük değildi, kuzeye bakıyordu... ama Frodo o korkunç bakışta ölümcül bir şekilde çarpılmış gibi düştü. ⓘ
Bu da "Göz "ün Sauron'un gerçek tezahürü mü, yoksa Göz'ün ötesinde bir bedeni mi olduğu sorusunu gündeme getirir. Gollum (bizzat Sauron tarafından işkence görmüş olan) Frodo'ya Sauron'un en azından dört parmaklı bir "Kara El "i olduğunu söyler. Kayıp parmak Isildur Yüzük'ü aldığında kesilmişti ve Sauron yüzyıllar sonra yeniden ortaya çıktığında parmak hâlâ kayıptı. Tolkien Silmarillion'da, Son İttifak Savaşı'nda bedeni kaybolmadan önce bile "Korkunç Sauron'un Gözü'ne çok az kişinin dayanabildiğini" yazar. Yüzüklerin Efendisi'nin doruk anlarının taslak metninde, "Göz" Sauron'un duyguları ve düşünceleriyle bizzat kendisi anlamına gelir:
Karanlıklar Efendisi aniden onun [Frodo'nun] farkına vardı, Göz tüm gölgeleri delip geçti ... Öfkesi ani bir alev gibi parladı ve korkusu büyük siyah bir duman gibiydi, çünkü ölümcül tehlikesini, kıyametinin bağlı olduğu ipliği biliyordu... [Onun] düşüncesi şimdi tüm ezici gücüyle Dağ'ın üzerine eğilmişti..." ⓘ
Christopher Tolkien yorumluyor: "Bu pasaj, babamın Barad-dûr'un Gözü'nü Sauron'un aklı ve iradesiyle ne derece özdeşleştirdiğini göstermesi açısından dikkate değerdir, öyle ki 'onun gazabından, korkusundan, düşüncesinden' bahsedebilirdi. İkinci metinde ... pasajı yeniden yazarken 'onun' kelimesinden 'onun' kelimesine geçti." ⓘ
Kavram ve yaratılış
Orta Dünya Tarihi serisinde ayrıntılı olarak anlatılan Silmarillion efsanesinin ilk versiyonlarından bu yana Sauron pek çok değişikliğe uğramıştır. Prototip ya da öncül Sauron figürü, Kediler Prensi olan dev bir canavar kediydi. Diğer adlarının yanı sıra Tevildo, Tifil ve Tiberth olarak da adlandırılan bu karakter, 1917'de Kayıp Öyküler Kitabı'nda Beren ve Tinúviel'in öyküsünün ilk versiyonunda Sauron tarafından üstlenilen rolü oynadı. Kediler Prensi'nin yerini daha sonra Ölü Çağıran Thû almıştır. İsim daha sonra Gorthû, Sûr ve son olarak da Sauron olarak değiştirildi. Gorthû, Gorthaur şeklinde Silmarillion'da kaldı; 1925 tarihli Lay of Leithian'da hem Thû hem de Sauron karakterinin adı geçmektedir. ⓘ
Beren ve Lúthien'in hikâyesinde de kahraman tazı Huan yer alır ve ilk haliyle kediler köpeklere karşı alt metnini içerir. Daha sonra kediler kurtlara ya da kurtadamlara dönüştürülmüş, Sauron figürü de Kurtadamların Efendisi olmuştur. ⓘ
Silmarillion'un 1977'de yayınlanmasından önce, Tolkien'in notlarına erişimi olmayanlar için Sauron'un kökeni ve gerçek kimliği belirsizdi. 1968'de şair W. H. Auden, Sauron'un Valar'dan biri olabileceği tahmininde bulunmuştur. ⓘ
Yorumlar
Tamamen kötü olacak
Tolkien Mektuplar'ında, "Sıfır" olacağı için "Mutlak Kötülük "ün var olabileceğini düşünmemesine rağmen, "benim hikayemde Sauron tamamen kötü iradeye mümkün olduğunca yakın bir yaklaşımı temsil ediyor" demiştir. "Tüm tiranlar" gibi Sauron'un da iyi niyetlerle yola çıktığını ama güç tarafından yozlaştırıldığını ve kökeninde ölümsüz (meleksi) bir ruh olduğu için "gurur ve hükmetme arzusunda insan tiranlardan daha ileri gittiğini" açıklamıştır. Morgoth'un hizmetkârı olarak başlamış; İkinci Çağ'da onun yokluğunda temsilcisi olmuş; Üçüncü Çağ'ın sonunda ise aslında 'Morgoth'un geri döndüğünü' iddia etmiştir". ⓘ
Yıkıcı Drakula figürü
Mythlore'da yazan Gwenyth Hood, Sauron'u Bram Stoker'ın 1897 tarihli Drakula romanındaki Kont Drakula ile karşılaştırır. Hood'a göre bu iki canavar da yok etmeye çalışır, karanlığın güçleriyle bağlantılıdır, yaratılmış yaşam üzerinde asalaktır ve ölümsüzdür. Her ikisi de diğerlerini psikolojik olarak kontrol eder ve "hipnotik gözlere" sahiptir. İkisinden biri tarafından kontrol edilmek bir tür "yeryüzünde lanetlenme" olduğu için "yüksek ruhani dehşeti" temsil eder. ⓘ
Nazarın Kelt Balor'u
Yine Mythlore'da yazan Edward Lense, Sauron'un Gözü için olası bir kaynak olarak Kelt mitolojisinden bir figürü, Nazar Gözlü Balor'u tanımlar. Balor'un alnının ortasındaki kem göz, bütün bir orduyu alt edebilecek güçteydi. O, Sauron gibi çirkin bedenlere bürünmüş kötü ruhlar olan şeytani Fomoire'ın kralıydı. Lense ayrıca Mordor'u "bir Kelt cehennemine" benzetir, tıpkı Aman'ın Ölümsüz Toprakları'nın en uzak (Atlantik) Batı'daki Tír na nÓg Kelt Yeryüzü Cenneti'ne benzemesi gibi; ve Balor "ölüleri camdan bir kuleden yönetiyordu". ⓘ
Antagonist
Tolkien uzmanı Verlyn Flieger, Yüzüklerin Efendisi'nde Sauron'un bir karşıtı olsaydı, bunun ne siyasi rakibi Aragorn ne de ruhani düşmanı Gandalf değil, hükmetme arzusundan tamamen arınmış ve dolayısıyla hükmedilemeyen dünyevi Efendi Tom Bombadil olacağını yazar. ⓘ
| Sauron | Tom Bombadil | |
|---|---|---|
| Rol | Antagonist | Dünyevi muadili |
| Başlık | Karanlık Lord | "Usta" |
| Amaç | Bütünün hakimiyeti Orta Dünya'nın |
Yaşlı Ormana Bakım "Gizli gündem yok, gizli arzu yok veya operasyon planı" |
| Etkisi Tek Yüzük |
"Diğer iradeler üzerinde güç" | "İnsan olmadığı için" onun üzerinde bir etkisi yok, ne de başkalarını onun için ya da onu başkaları için görünmez kılar. |
| Nasıl görüyor Yüzük |
Sauron'un Gözü'nün arzuları Halka'ya hükmetmek için |
Tam içinden bakıyor, "mavi gözü Halka'nın çemberinden bakarken" |
Uyarlamalar
Film
Yüzüklerin Efendisi'nin film versiyonlarında Sauron, Ralph Bakshi'nin 1978 tarihli animasyon versiyonunda olduğu gibi "görünmez ve hayal edilemeyen bir düşman" olarak ya da Rankin/Bass'ın 1980 tarihli Kralın Dönüşü animasyon uyarlamasında olduğu gibi bedensiz bir Göz olarak ekran dışında bırakılmıştır. ⓘ
Peter Jackson tarafından yönetilen 2001-2003 film üçlemesinde Sauron Alan Howard tarafından seslendirilmiştir. Yüzük'ü dövüp ele geçirdiğinde siyah zırhlara bürünmüş büyük insansı bir figür olarak gösterilir, ancak hikayenin geri kalanında yalnızca bedensiz Göz olarak görünür. Jackson'ın senaryosunun önceki versiyonlarında Sauron, Yüzüklerin Efendisi'nin genişletilmiş DVD versiyonunda gösterildiği gibi Aragorn'la savaşır: Kralın Dönüşü'nün genişletilmiş DVD versiyonunda gösterildiği gibi. Bu sahne Tolkien'in metninden çok büyük bir sapma olduğu için kaldırıldı ve yerine Aragorn'un bir trolle savaştığı sahne konuldu. ⓘ
Sauron, Benedict Cumberbatch tarafından seslendirildiği Jackson'ın Hobbit film uyarlamalarında Ölüm Büyücüsü ve ana düşmanlardan biri olarak görünür. ⓘ
Video oyunları
Sauron, Jackson filmlerinin bilgisayar ve video oyunları da dahil olmak üzere ticari ürünlerinde yer almaktadır. Bunlar arasında Yüzüklerin Efendisi de bulunmaktadır: The Battle for Middle-earth II (Fred Tatasciore tarafından seslendirilmiştir), The Lord of the Rings: Tactics ve Yüzüklerin Efendisi: Üçüncü Çağ. ⓘ
Sauron, The Lord of the Rings gibi oyunlarda oynanabilir bir karakterdir: Conquest gibi oyunlarda oynanabilir bir karakterdir ve Jon Olson tarafından seslendirilmiştir. Orta Dünya'da görünür: Shadow of Mordor ve devam oyunu Middle-earth: Shadow of War'da Steve Blum tarafından seslendirilmiştir. Lord of the Rings Online (LOTRO) oyununda bir düşman olarak yer alır. ⓘ
Sauron, Lego Dimensions'da yine Steve Blum tarafından seslendirilen bir boss olarak karşımıza çıkmaktadır. ⓘ
Kültürde
.jpg)
"Sauron'un Gözü" lakabı, gezegenimsi bulutsular M 1-42 ve Helix Bulutsusu, yıldız sistemi HR 4796A ve ara spiral Seyfert galaksisi NGC 4151 gibi çok sayıda göz benzeri nesneye verilmiştir. ⓘ
Ayrıca astronomide SAURON projesi, William Herschel Teleskobu için "yakın erken tip galaksilerin" incelenmesi için "geniş bir görüş alanına ve yüksek verime" sahip bir integral alan spektrografıdır. ⓘ
Stephen King tarafından yazılan kıyamet sonrası romanı The Stand'de Sauron'un Gözü'nden bahsedilmektedir. Kötü adam Randall Flagg, Kapaksız Göz'e benzer bir "Göz" şeklinde astral bir bedene sahiptir. Romanın kendisi King tarafından "Yüzüklerin Efendisi gibi bir fantezi destanı, sadece Amerikan ortamında" olarak tasarlanmıştır. Kahramanları izleyen ve arayan uykusuz bir göz olarak Sauron fikri, King'in epik fantezi serisi Kara Kule'yi de etkilemiştir; kötü adamı Kızıl Kral, simgesi de bir göz olan benzer şekilde bedensiz bir kötü varlıktır. ⓘ
Marvel Çizgi Roman Evreninde, X-Men'in düşmanı olan süper kötü Sauron kendisine Tolkien karakterinin adını vermiştir. ⓘ
Bill Willingham'ın çizgi roman serisi Fables'ta bir karakterin adı "The Adversary "dir ve Fables'ın genel tarihindeki talihsizliklerin çoğundan sorumlu olduğuna inanılan muazzam kötülük ve güce sahip belirsiz bir figürdür. Willingham, "The Adversary "nin isim ve karakter olarak Sauron'dan esinlendiğini belirtmiştir. Rusya merkezli bir Android ses modifikasyon aracı olan Ainur Sauron ve Ainur Narsil, isimlerini Sauron ve Narsil'den almıştır. ⓘ
Sauron, Jemaine Clement tarafından seslendirilen The Lego Batman Movie'de göz formuyla görünür. Joker'in Gotham City'de ortalığı karıştırmak için Hayalet Bölge'den serbest bıraktığı önceden var olan birçok kötü adamdan biridir. Daha sonra Clash of the Titans filmindeki bir Kraken'in ateş topuyla vurulduktan sonra yenilmiştir. ⓘ
Zoolojide, Linyphiid yaprak dokumacı örümceklerinin Sauron cinsine onun adı verilmiştir. ⓘ