Ásgard
İskandinav mitolojisinde Asgard (Eski Norsça: Ásgarðr [ˈɑːsˌɡɑrðz̠]; "Æsir'in muhafazası") Tanrılarla ilişkili bir yerdir. Çok sayıda Eski İskandinav destanında ve mitolojik metinde geçer. Bazı araştırmacılar Asgard'ı Yggdrasil ağacını çevreleyen Dokuz Dünya'dan biri olarak tanımlar. İskandinav mitolojisi Asgard'ı, gökyüzünde bulunan tanrıların Æsir kabilesinin müstahkem bir evi olarak tasvir eder. Asgard, mitolojik şiirlerde ve düzyazılarda tek tek sıkça görünmeyen daha küçük diyarlardan oluşur. Eski İskandinav eskatolojisi Asgard'ın Ragnarök sırasında tamamen yok olmasını ve dünyanın yenilenmesinden sonra yeniden kurulmasını öngörür. İskandinav panteonunun en iyi bilinen Tanrıları Aesir'dir ya da Asgard'da yaşarlar: Odin, Thor, Loki ve Baldr. Asgard, büyük bir duvarla çevrili yüksek kulelerden oluşan göksel bir şehir olarak tasvir edilir. Odin'in tahtının bulunmuş olabileceği ünlü Valhalla salonu Asgard'dadır. ⓘ
Etimoloji
Ásgarðr kelimesi Eski Norsça āss ("tanrı") ve garðr ("muhafaza") kelimelerinden oluşan bir bileşiktir. Olası İngilizceleştirmeler şunlardır: Ásgarthr, Ásgard, Ásegard, Ásgardr, Asgardr, Ásgarth, Asgarth, Esageard ve Ásgardhr. ⓘ
Tasdikler
Tarihçiler Asgard'ı tasvir eden üç ana kaynağa atıfta bulunurlar. Bunlar Şiirsel Edda, Düzyazı Edda ve birkaç destandan oluşan Heimskringla'dır. ⓘ
Şiirsel Edda
Şiirsel Edda, 13. yüzyıla kadar uzanan ve yazarı bilinmeyen birkaç Eski Nors şiirinden oluşur. Bu şiirlerin büyük çoğunluğu Konungsbók olarak da bilinen Codex Regius adlı ortaçağ metninden gelmektedir. ⓘ
Völuspá
Şiirsel Edda'nın ilk şiiri olan Völuspá, Breidablik, Valhalla ve Thrudheim'ı içeren Asgard'ın 12 küçük diyarının en eksiksiz ve doğru tasvirlerinden bazılarını sağlar. Ayrıca, üç kökünden birinin altında bulunan Asgard ile tüm Dokuz Dünyayı birbirine bağlayan efsanevi bir ağaç olan Yggdrasil'i de tanımlar. Son olarak Völuspá, Æsir Tanrılarının en yaygın buluşma yerlerinden biri olan Iðavöllr'ün konumunun belirsiz bir tanımını verir. ⓘ
Grímnismál
Grímnismál, Şiirsel Edda'daki en kısa şiirlerden biridir. Asgard'ın 12 diyarından biri olan ve onu Midgard'a bağlayan Bifröst'ün kısa bir tasvirini içerir. ⓘ
Düzyazı Edda
Genç Edda olarak da anılan Düzyazı Edda, genellikle 13. yüzyıl tarihçisi Snorri Sturluson'a atfedilir. İskandinav mitolojisinin en ayrıntılı tanımlarından biri olan Düzyazı Edda, Asgard ve sakinlerinin kapsamlı bir tarihini sunar. Dört bölümden oluşmaktadır: Önsöz, Gylfaginning, Skáldskaparmál ve Háttatal. ⓘ
Önsöz
Önsöz'de Snorri Sturluson Skald şiirleri ve efsaneleri hakkındaki yorumunu paylaşır. Sturluson'un analizi, modern tarihçilerin Æsir Tanrılarının aslında Doğu'dan kuzey topraklarına seyahat eden gerçek klanlar olduğu inancıyla örtüşmektedir. Snorri'ye göre Asgard, Yunan savaşçıların ele geçirmesinden önce Troya şehrini temsil ediyordu. Yenilgiden sonra Troyalılar kuzey Avrupa'ya taşınmış ve burada "ileri teknolojileri ve kültürleri" sayesinde baskın bir grup haline gelmişlerdir. Sonunda, diğer kabileler Truvalıları ve liderleri Trór'u (Eski İskandinav dilinde Thor) Tanrı olarak algılamaya başladılar. ⓘ
Gylfaginning
Düzyazı Edda'nın ikinci bölümü olan Gylfaginning, kronolojik sırayla dünyanın yaratılışının mitolojik tasvirlerini içerir. Bu bölümde Snorri, Asgard'ın yaratılışı ve güçlendirilmesi gibi İskandinav mitolojisinin temellerini kurar ve Thor, Odin ve Baldur gibi ana Æsir Tanrılarını tanıtır. Gylfaginning ayrıca Dokuz Dünya'ya yıkım getirecek ve ardından yeniden doğmalarına neden olacak bir olay olan Ragnarök'ü de anlatır. ⓘ
Skáldskaparmál
Skáldskaparmál'da Snorri odağını dile ve şiirin doğasına kaydırır. İskandinav tanrısı Aegir ile Skald tanrısı Bragi arasındaki diyalogda, şiirin ve doğanın çeşitli yönlerinin nasıl iç içe geçtiğini gösterir. Düzyazı Edda'nın bu bölümü, Asgard'ın tahkimatı da dahil olmak üzere Æsir ve Vanir Tanrıları arasındaki savaşı vurgular. ⓘ
Heimskringla
Heimskringla, Snorri Sturluson tarafından yazılmış, İsveç ve Norveç kral hanedanlarıyla ilgili anlatılar içeren bir destan koleksiyonudur. Destanın adı kringla heimsins ("dünyanın çemberi") kelimesinden gelmektedir. ⓘ
Ynglinga Destanı
El yazmasındaki ilk destan Snorri'nin Eski İskandinav mitosuna getirdiği tarihsel yorumu daha da geliştirir. Ynglinga Destanı'nda, Asgard'ın tarihsel konumu olarak daha önceki Troya fikrini reddeder. Snorri daha sonra, daha önceki destan ve şiirlere dayanarak İskandinav kralları ve hanedanlarına genel bir bakış sunar. Metinlerinde, Æsir Tanrılarının kısa tasvirlerine yer verir ve genellikle onlarla İskandinav kralları arasında paralellikler arar, ⓘ
Asgard Diyarı
Birçok kaynak Asgard'ın çok sayıda farklı diyardan oluştuğundan bahsetse de, sadece bir avuç destan bu diyarların tanımlarını vermektedir. ⓘ
Valhalla
Odin tarafından yönetilen Valhalla, güçlü savaşçıların savaşta öldükten sonra ruhlarının geldiği altın bir salonla güçlendirilmiştir. Burası aynı zamanda ölülerin ruhlarına nezaret eden ve onları Valhalla'ya götüren Valkyrie'lere de ev sahipliği yapar. Şiirsel Edda'da belirtildiği gibi, Odin savaşçılarının savaşta kendisine katılmasının beklendiği Ragnarök için bir ordu, einherjar, toplar. Savaş becerilerini geliştirmek için her gün birbirlerine karşı antrenman yaparlar. Ancak, savaşta ölenlerin sadece yarısı Valhalla'ya ulaşır. Diğerleri ise Tanrıça Freyja'nın yaşadığı başka bir diyara, Fólkvangr'a varır. ⓘ
Bifröst
Bifröst, Tanrıların dünyası olan Asgard ile insanların dünyası olan Midgard'ı birbirine bağladığı için diğer diyarlardan farklıdır. Düzyazı Edda'da Snorri onu Himinbjörg'de başlayan bir gökkuşağı köprüsü olarak tanımlar. Şiirsel Edda nihayetinde Ragnarök'te Muspelheim güçlerinin saldırısı sırasında yıkılacağını öngörür. ⓘ
Fólkvangr
Fólkvangr, Asgard'ın nadiren tasvir edilen bir diyarıdır. Savaşlarda öldürülenlerin yarısını kabul etmesinin yanı sıra, Fólkvangr'ın başlıca sakinleri Freyja ve iki kızı Gersemi ve Hnoss'tur. Ana salon Sessrúmnir'de ikamet ederler. ⓘ
Himinbjörg
Asgard'ın sınırında yer alan Himinbjörg, Midgard'ı ve insanlığı gözeten Tanrı Heimdallr'a ev sahipliği yapar. Şiirsel Edda, Heimdallr'ı gökkuşağı köprüsü Bifröst'ü korurken Himinbjörg'de "güzel bal likörü içerken" tasvir eder. Muspelheim'dan gelen düşmanlar Bifröst'ü yok ettiğinde, Heimdallr borusu Gjallarhorn'u üfleyerek Ragnarök'ün başladığını ilan edecektir. ⓘ
Bilskírnir
Grímnismál'a göre Bilskírnir, Asgard'ın en büyük binası ve en önemli diyarlarından biridir. İçerisinde 540 oda bulunur ve Thor ile Sif'in ve onların birçok çocuğunun ikametgâhı olarak hizmet verir. Düzyazı Edda'da Snorri, Ragnarok geldiğinde Thor ve Dünya Yılanı Jörmungandr arasındaki savaş sırasında Bilskirnir'in kısmen yıkılacağını öngörür. ⓘ
Asgard'ın inşası
Asgard'a vardıklarında, Snorri'nin Düzyazı Edda'da belirttiği gibi, Æsir Tanrıları burayı kendi evleri haline getirirler. Mimir'in başı ile görüştükten sonra Odin, diğer Tanrıları toprakların ayrı bölümlerini yönetmeleri ve saraylar inşa etmeleri için görevlendirir. Ancak bölgeleri düşmanların saldırılarına açık kalır ve Æsir'i topraklarını korumaya zorlar. ⓘ
Bir gün, usta bir demirci olduğunu iddia eden isimsiz bir jötunn, aygırı Svadilfari'nin üzerinde Asgard'a gelir. Sadece üç kış içinde Asgard'ın etrafına koruyucu bir duvar örmek için yardım teklif eder. Bu iyiliğinin karşılığında güneşi, ayı ve Freyja ile evlenmeyi ister. Freyja'nın karşı çıkmasına rağmen, Tanrılar sadece bir kış içinde bir duvar inşa ederse isteğini yerine getirmeyi kabul ederler. Anlaşmanın bir parçası olarak, jötunn'un güvenliğini garanti ederler. ⓘ
Zaman geçtikçe, jötunn'un duvarı zamanında inşa edeceği anlaşıldığından, Tanrılar umutsuzluğa kapılır. Şaşırtıcı bir şekilde, aygırı kayaları ve taşları hızla hareket ettirerek ilerlemenin çoğuna katkıda bulunur. Freyja'yı korumak ve Güneş ile Ay'ı korumak için Tanrılardan biri olan Loki bir plan yapar. Görünüşünü bir kısrak olarak değiştirir ve Svadilfari'nin dikkatini dağıtarak inşaatı yavaşlatır. Aygırının yardımı olmadan jötunn görevini zamanında tamamlayamaz ve Thor onun kafatasını bir çekiçle kırar. Birkaç ay sonra Loki, daha sonra Odin'in küheylanı olacak olan sekiz bacaklı Sleipnir adlı bir aygır doğurur. Æsir Tanrıları daha sonra duvarı bitirir ve gelecekteki savaşlar için Asgard'ı tamamen güçlendirir. ⓘ
Ragnarök'te Asgard
Ragnarök, nihayetinde dünyanın yıkımına ve ardından yenilenmesine yol açan bir dizi önceden bildirilmiş olaydan oluşur. ⓘ
Ragnarök, Muspelheim'dan gelen ve daha sonra Midgard ile Asgard'ı birbirine bağlayan köprü olan Bifröst'ü yıkacak olan ateş jötnarının istilasıyla başlar. Bu durum Heimdallr'ın Gjallarhorn'u üflemesine ve Tanrıların yaklaşan kıyametini ilan etmesine neden olur. Odin hemen Mimir'in başına danışır, o da Asgard'ın yıkılacağını ve Odin'in öleceğini haber verir, ⓘ
Æsir tanrıları savaşa girmeye karar verir ve güçlerini savaş alanı Vigrid'de ("Savaşın Yükseldiği Düzlük") toplarlar. Ateş jötunn'u Surt'un önderliğindeki düşmanları Asgard'a doğru ilerleyerek birçok sarayı ve tahkimatı yerle bir eder. Odin, Thor, Loki, Heimdallr ve diğer Tanrılar savaşta ölür. Vigrid toprakları kanla sırılsıklam olurken, dünya su altında kalır ve var olan her şey sona erer. ⓘ
Popüler kültürdeki tasvirler
Thor, Marvel Evreninde ilk olarak Ağustos 1962'de 83. sayıda Journey into Mystery adlı çizgi roman serisinde yer aldı. Bu sayının ardından Loki ve Odin ile birlikte çizgi romanın merkezi figürlerinden biri haline geldi. Marvel Sinematik Evreninde, Thor ve Loki ilk kez 2011 yapımı Thor filminde birlikte görünürler. Bundan sonra Thor, Marvel Sinematik Evreni'nde düzenli bir karakter haline gelir ve Avengers serisi de dahil olmak üzere birçok filmde yeniden görünür. Asgard, Eski Nors mitosuna uygun olarak yok edildiği Thor: Ragnarok filminin ana unsuru haline gelir. Bu ve diğer İskandinav mitolojisi unsurları Marvel Evreni'ne dayanan video oyunlarında, TV dizilerinde ve kitaplarda da yer almaktadır. ⓘ
Bu tasvirler Eski İskandinav destanlarını ve şiirlerini dikkatle takip etmemektedir. Bununla birlikte, birçok filolog, popülerlikleri nedeniyle genel halkın İskandinav mitolojisine olan ilgisinin arttığını fark etmeye başladı .., ⓘ
Asgard, 2018'de yumuşak bir şekilde yeniden başlatılan İskandinav temalı God Of War'un devamı niteliğindeki God Of War: Ragnarök adlı video oyununda keşfedilebilir bir diyar olacak ve bu diyarda koleksiyon eşyaları ve diyara özgü yan görevler yer alacak. Ayrıca oyunun hikayesinde de önemli bir rol oynayacak. ⓘ
Assassin's Creed Valhalla'da Asgard bir 'vizyon görevi'nin parçası olarak yer alıyor. ⓘ