Ensar

Ensar (Arapça: أنـــــصــــار), Arapçada "yardım edenler, yardımcılar" demektir. Sıfat olarak, "herkesi seven, herkese yardım eden" demektir. ⓘ

Terim olarak, İslam dininin tarihsel gelişimi açısından büyük bir öneme sahip olan Hicret olayı ile bir topluluğa kimlik olarak terimleşmiştir. İslam tarihinde Mekke'den Medine'ye göç eden Muhacirlere yardım eden Medineli Müslümanlara Ensar denmiş; Kur'an'da bu topluluk işaret edilerek yer almıştır. ⓘ

İslam tarihinde Ensar olarak anılan Medine halkı; Mekke'de zulüm altında olan ilk Müslümanları şehirlerine davet etmiş, onlarla evlerini ve topraklarını paylaşmış, kentlerinin bu davet nedeniyle düşmanların taarruzlarına maruz kalmasını göze almışlardır. ⓘ

Bir ayet ile savaşmaya izin verilene kadar uzun bir süre düşmanlarına karşılık vermeden canlarını vermiş, "Allah'ın iznini" içeren ayet inince de İslam için savaşmışlardır. ⓘ

Ensar (Arapça: الأنصار, romanize: al-Anṣār, lit. 'Yardım Edenler' veya 'Zafer Getirenler'), İslam geleneğinde İslam peygamberi Muhammed ve takipçilerini (Muhacirun) hicret sırasında Mekke'den göç ettiklerinde evlerine alan Medine'nin yerel sakinleridir. ⓘ

Banu Hazrec ve Banu Aus kabilelerine mensuptular. ⓘ

Arka plan

Banu Aws Şubeleri ⓘ

Evs ve Hazrec'ten oluşan Medineliler, Yahudi müttefikleri Banu Nadir, Banu Kurayza ve Banu Kaynuka ile birlikte Sumeyr savaşı, Evs'ten Banu Cehcaha-Hazrec'ten Banu Mazin savaşı, Sare günü savaşı gibi yozlaşan savaş yıllarına dahil oldular, Banu Vail ibn Zeyd savaşı, Zufr-Malik savaşı, Fari' savaşı, Hathib savaşı, Rabi' günü savaşı, Yesrib'deki ilk Ficar savaşı (Mekke'de Kinane ile Kays arasındaki Ficar savaşı değil), Ma'is savaşı, Mudharras savaşı ve Yesrib'deki ikinci Ficar savaşı. Medineliler ayrıca Hicaz dışından gelen yabancı istilacılara karşı, Sasani İmparatorluğu'ndan Şapur II gibi nispeten belirsiz bir sonuçla ve aynı zamanda Dhu al-Adh'ar olarak da bilinen hükümdarları Tabban Abu Karib yönetimindeki Himyarite Krallığı'na karşı başarılı bir savunmada bile temas kurdular. Bununla birlikte, hem Evs hem de Hazrec için en korkunç çatışma, Bu'ath savaşı olarak adlandırılan ve her iki kabile için de acı bir tat bırakan ve kendi standartlarına göre bile olağanüstü yüksek şiddet seviyesi ve bu savaş sırasında meydana gelen gereksiz katliamlar nedeniyle savaştan bıkmalarına neden olan bir iç savaştı. ⓘ

Böylece aydınlanma arayışına giren ve üçüncü bir tarafın hakemliğine başvuran Yesribliler, Medinelilerin Kâbe'ye hac ziyareti sırasında yeni İslam inancını tebliğ eden Kureyşli Mekkeli Muhammed'e biat ederler. Muhammed, aralarında Mus'ab bin Umeyr adlı bir Muhacir tarafından yeni inancı konusunda şahsen ikna edilen Abbad bin Bişr'in de bulunduğu Evs ve Hazrec'in ileri gelenlerini ikna etmeyi başarır, Aus ve Hazrec kabilelerinin reisleri, özellikle de Sa'd ibn Mu'adh, Usaid Bin Hudair, Saʽd ibn ʽUbadah ve Es'ad ibn Zurara İslam'ı kabul etmeyi ve Muhammed'i Medine'nin hakemi ve fiili lideri olarak atamayı kabul ettiler. Abbad ve diğer Yesribliler kısa sürede Kureyş müşriklerinin zulmüne uğrayan Mekkeli Müslümanlara sığınak sağlamayı kabul ederken, Yesrib'in Arapça'da kötü bir çağrışımı olduğu için şehirlerinin adını Yesrib'den Medine'ye değiştirmeyi de kabul ettiler. ⓘ

Ensar'ın Muhammed'e yardım ettiği savaşlar

Ensar birçok savaşta Muhammed'e yardım etmiştir. Ona yardım ettikleri en eski savaşlardan biri Buvat Devriyesi'ydi. Muhammed'in emrettiği Ebva baskınından bir ay sonra, Muhacirler ve Ensar'dan oluşan iki yüz adamı Kureyşli tüccarların kervan yolu üzerinde bulunan Buvat'a bizzat götürdü. Kureyşli Ümeyye ibn Halef'in önderliğinde yüz atlının eşlik ettiği bin beş yüz develik bir sürü yola çıkmıştı. Baskının amacı bu zengin Kureyş kervanını yağmalamaktı. Hiçbir savaş olmadı ve baskın hiçbir ganimetle sonuçlanmadı. Bunun nedeni kervanın bilinmeyen bir yoldan gitmesiydi. Muhammed daha sonra el-Khabar çölündeki Dhat al-Saq'a gitti. Orada namaz kıldı ve o noktada bir cami inşa edildi. Bu, birkaç Ensar'ın katıldığı ilk baskındı. ⓘ

Muhammed'in ölümünden sonra

Siffin Savaşı'nda Ensar'ın Sancağı ⓘ

Muhammed'den sonraki Halifeler döneminde Ensar, Halife Ebu Bekir zamanında Buzah Savaşı'nda Halid bin el-Velid'i destekleyen Ensar'a liderlik etmek üzere (Ensar'ın hatiplerinden Sabit bin Kays bin Şammas'ın atanmasında görüldüğü gibi) birçok fetihlerde önemli askeri unsurlar haline gelmiştir. Daha sonra, Al Bara bin Malik Al Ansari komutasındaki Ensarların savaşın dönüm noktasını oluşturan tehlikeli bir anda hücum ettiği Yamama Savaşı'nda da önemli bir rol oynadılar. Yamama Savaşı aynı zamanda Ensar'ın en önde gelen savaşçısı Ebu Dücane'nin şehit düştüğü yerdir. ⓘ

Ömer'in halifeliği sırasında, önde gelen Ensariler Bizans'a karşı düzenlenen seferlere büyük katkı sağlamışlardır. Özellikle Ensari reisi Ubade ibn el-Samit, Müslümanların Mısır'ı fethi ve Ebu Ubeyde, Halid ibn Velid, Amr ibn el-As ve Muaviye gibi Müslümanların Levant'ı fethi sırasında çok önemli roller oynamıştır. ⓘ

24/645 yılında Osman İbn Affan'ın halifeliği sırasında, (İran'da) el-Ray valisi olan el-Berâ' İbn Âzib gibi önde gelen Ensârîler de önemli görevlerde bulundular. Sonunda Kûfâ'ya çekildi ve orada 71/690 yılında öldü. ⓘ

Emevîler döneminde Ensar bir şekilde rejime muhalif bir siyasî hizip haline geldi. Görevdeki Emevîlerden ziyade Haşim Kabilesi Kontenjanı ile yakın ilişki içinde oldukları belirtilmektedir. Bu tür Ensar-Haşim bağlantılarının Hicaz'da yeni bir elit yerel siyasi hegemonya oluşturduğu belirtilmektedir. ⓘ

Ensariler Listesi

Banu Khazraj

Erkekler

Mahas
Sa'd ibn Ubade, şef
Es'ad ibn Zurare
'Abd Allah ibn Rawahah
Ebu Eyyub el-Ensari
Ubey ibn Ka'b
Zeyd ibn Sabit
Hassan ibn Thabit
Cabir ibn Abd-Allah
Amr ibn al-Jamuh
Sa`ad ibn ar-Rabi`
Al-Bara' ibn `Azib
Ubeyde ibn es-Samit
Zeyd ibn Arqam
Abu Dujana
Abu Darda
Habab ibn Mundhir
Enes ibn Nadhar
Enes ibn Malik
Al-Bara' ibn Malik
Sehl ibn Sa'd
Farwah ibn `Amr ibn Wadqah al-Ansari
Habib ibn Zeyd el-Ensari
Tamim al-Ansari
Ubada_ibn_as-Samit ⓘ

Kadınlar

Nuseybe bint Ka'ab, Habib bin Zeyd'in annesi
Rufaida Al-Aslamia ⓘ

Banu Aus

Sa'd ibn Mua'dh, şef
Beşir ibn Sa'ad
Abbad ibn Bişr
Usaid ibn Hudair
Muadh ibn Jabal
Muhammed ibn Maslamah
Khuzaima ibn Thabit
Khubayb ibn Adiy
Sehl ibn Hunaif
Osman ibn Hunaif
Ebu'l-Hathama ibn Tihan
Hanzala İbn Ebi Amir ⓘ

Uncategorized

Ebu Mes'ud El-Ensari
Asım ibn Sabit
Amr ibn Maymun
Hudhaifa ibn Yaman
Umeyr ibn Sad el-Ensari ⓘ