Hicaz

Hicaz ٱلْحِجَاز Al-Ḥijāz ⓘ
Yukarıda: İslam'ın en kutsal mekânı, Muhammed'in doğduğu ve atalarının yaşadığı topraklar olan ve milyonlarca Müslüman için yıllık hac noktası olan Mekke'deki Kabe'yi (ortada) çevreleyen Mescid-i Haram (Kutsal Cami). Aşağıda: Mekke, Medine, Cidde, Yanbu ve Tebük şehirlerini gösteren Hicaz haritası. Suudi Arabistan bölgesi kırmızı renkle, 1923 Krallığı ise yeşil renkle gösterilmiştir.
Bölgeler	El-Bahah, Mekke, Medine ve Tebük

Hicaz (/hiːˈdʒæz, hɪˈ-/, ayrıca ABD: /hɛˈ-/; Arapça: ٱلْحِجَاز, romanize: al-Ḥijāz, lit. 'Bariyer', Hicazi telaffuzu: [alħɪˈdʒaːz]) Suudi Arabistan'ın batısında yer alan bir bölgedir. Mekke, Medine, Cidde, Tebük, Yanbu ve Taif şehirlerini içerir. Suudi Arabistan'da "Batı Vilayeti" olarak da bilinir. Batıda Kızıldeniz, kuzeyde Ürdün, doğuda Necd ve güneyde 'Asir Bölgesi ile sınırlanmıştır. En büyük şehri Suudi Arabistan'ın ikinci büyük şehri olan Cidde'dir; Mekke ve Medine ise sırasıyla ülkenin dördüncü ve beşinci büyük şehirleridir. Hicaz, Arap Yarımadası'ndaki en kozmopolit bölgedir. ⓘ

Hicaz, İslam'ın kutsal şehirleri olan ve sırasıyla İslam'ın birinci ve ikinci en kutsal mekanları olan Mekke ve Medine'nin bulunduğu yer olması bakımından önemlidir. İslam'ın en kutsal iki mekanına ev sahipliği yapan Hicaz, Arap ve İslam tarihi ve siyasi coğrafyasında önemli bir yere sahiptir. Hicaz bölgesi Suudi Arabistan'ın en kalabalık bölgesidir, Suudi Arabistan'ın geri kalanında olduğu gibi Arapça baskın dildir ve Hicazi Arapçası bölgede en yaygın konuşulan lehçedir. Hicazlılar etnik olarak farklı kökenlere sahiptir. ⓘ

Bölge, İslami geleneğe göre, İslam peygamberi Muhammed'in doğum yeridir ve yerel olarak İslam peygamberleri İbrahim ve İsmail ile Hacer tarafından kurulduğu düşünülen Mekke'de doğmuştur. Bölge, erken dönem Müslüman fetihleri yoluyla onun imparatorluğunun bir parçası haline gelmiş ve önce Raşidun Halifeliği, ardından Emevi Halifeliği ve son olarak Abbasi Halifeliği olmak üzere birbirini izleyen halifeliklerin bir parçasını oluşturmuştur. Osmanlı İmparatorluğu bölge üzerinde kısmi kontrole sahipti; dağılmasından sonra, 1925'te komşu Nejd Sultanlığı tarafından fethedilmeden önce kısa bir süre bağımsız bir Hicaz Krallığı var oldu ve Hicaz ve Nejd Krallığı kuruldu. Eylül 1932'de Hicaz ve Nejd Krallığı, Suudi dominyonları Al-Hasa ve Katif'e katılarak birleşik Suudi Arabistan Krallığı'nı oluşturdu. ⓘ

Hicaz Bölgesi

  1916-1923 sınırları

  Günümüzdeki sınırlar ⓘ

Hicaz sözcüğünün diğer anlamları için Hicaz (anlam ayrımı) sayfasına bakınız ⓘ

Etimoloji

Bölgenin adı Arapça ḥ-j-z (ح-ج-ز) kökünden gelen ve "ayırmak" anlamına gelen ḥajaza (حَجَز) fiilinden türemiştir ve doğuda Necd topraklarını batıda Tihāmah topraklarından ayırdığı için bu şekilde adlandırılmıştır. ⓘ

Tarihçe

Tarih öncesi ve antik çağlar

2012'de Al-'Ula şehri. Şehrin arkeolojik bölgesi ön planda, Hicaz Dağları ise arka planda. ⓘ

Hicaz'da bir ya da muhtemelen iki megalitik dolmen bulunmuştur. ⓘ

Hicaz'da hem Mahd adh-Dhahab ("Altının Beşiği") (23°30′13″N 40°51′35″E) ve eskiden 600 mil (970 km) kuzey doğudan Basra Körfezi'ne Wādi Al-Rummah ve Wādi Al-Bātin sistemi üzerinden akan, şimdi kurumuş bir su kaynağıdır. Boston Üniversitesi ve Qassim Üniversitesi tarafından yürütülen arkeolojik araştırmalar, nehir sisteminin M.Ö. 2500-3000 yılları arasında aktif olduğunu göstermektedir. ⓘ

El-Mesudi'ye göre Hicaz'ın kuzeyi Yehuda Krallığı'na bağlıydı ve Butrus el-Bustani'ye göre Hicaz'daki Yahudiler egemen bir devlet kurdular. Alman oryantalist Ferdinand Wüstenfeld, Yahudilerin Hicaz'ın kuzeyinde bir devlet kurduğuna inanıyordu. ⓘ

Hicaz'ın kuzey kısmı Roma'nın Arabia Petraea eyaletinin bir parçasıydı. ⓘ

Salih Dönemi

Al-Ḥijr (Hegra) veya Madāʾin Ṣāliḥ'te ("Salih Şehirleri") kayaya oyulmuş Qaṣr Al-Farīd ⓘ

Suudi Arabistan ve Hicaz'ın Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü tarafından tanınan ilk Dünya Mirası Alanı Al-Hijr'dir. Al-Ḥijr ("Taşlar Ülkesi" veya "Kayalık Yer") ismi Kuran'da geçmektedir ve bölge Petra'ya benzer şekilde kayalara oyulmuş yapılara sahip olmasıyla bilinmektedir. Yapıların inşası Semud halkına atfedilmektedir. Burası aynı zamanda Medāʾin Ṣāliḥ ("Salih'in Şehirleri") olarak da adlandırılır, çünkü İslam peygamberi Salih'in Semud halkına gönderildiği şehir olduğu tahmin edilmektedir. Semud'un Mada'in Salih'ten ayrılmasından sonra, başkentleri Petra olan Nebatiler gibi diğer halkların etkisi altına girmiştir. Daha sonra, Mekke'ye giden Müslüman Hacılar tarafından kullanılan bir güzergâhta yer alacaktı. ⓘ

İbrahim ve İsmail Dönemi

Arap ve İslam kaynaklarına göre Mekke medeniyeti, İbrahim'in oğlu İsmail ve karısı Hacer'i kalmaları için buraya getirmesiyle başlamıştır. Yemenli Cürhüm kabilesinden bazı kişiler onlarla birlikte yerleşti ve İsmail'in, biri diğerinden boşandıktan sonra, en azından biri bu kabileden olmak üzere iki kadınla evlendiği ve babasına Kabe'nin ('Küp') inşasında ya da yeniden inşasında yardım ettiği bildirildi ki bu, bölge ve bölge için sosyal, dini, siyasi ve tarihi sonuçlar doğuracaktı. ⓘ

Örneğin, Arap ya da İslam inancında Kureyş kabilesi İsmail bin İbrahim'in soyundan gelir, Kabe'nin yakınlarında bulunur ve Muhammed bin Abdullah bin Abdul-Muttalib bin Haşim bin Abd Manaf'ı içerirdi. Cahiliye döneminden Muhammed'in zamanına kadar, sık sık savaşan Arap kabileleri Hac zamanında düşmanlıklarına son verir ve İbrahim'den ilham alarak Mekke'ye hacca giderlerdi. Muhammed, Mekke'deki muhaliflerinin zulmünden kaçmak için Medine'ye göç etmesine izin verecek olan bazı Medinelilerle böyle bir fırsat sırasında tanıştı. ⓘ

Muhammed'in Dönemi

Muhammed'in Mekke'den Hicret ettikten sonra ikamet ettiği yer olan Medine'deki Mescidi, 2010 ⓘ

Mekke ve Medine toprakları olarak Hicaz, Muhammed'in doğduğu ve takipçilerinden oluşan Tektanrıcı bir ümmet kurduğu, düşmanlarına sabrettiği veya onlara karşı mücadele ettiği, bir yerden başka bir yere göç ettiği, inançlarını vaaz ettiği veya uyguladığı, yaşadığı ve öldüğü yerdi. Burada hem takipçileri hem de düşmanları olduğu için bu bölgede el-Ahzâb, Bedir ve Huneyn gibi bir dizi savaş veya sefer gerçekleştirilmiştir. Bu savaşlarda Hamza ibn Abdülmuttalib, Ubeyde ibn el-Haris ve Sa`d ibn Ebi Vakkas gibi Mekkeli sahabeler ve Medineli sahabeler yer almıştır. Hicaz, Muhammed'in rakiplerine karşı zafer kazanmasıyla onun etkisi altına girdi ve böylece imparatorluğunun bir parçası oldu. ⓘ

Sonraki tarih

Hicaz'daki iki kutsal şehrin varlığı nedeniyle bölge çok sayıda imparatorluk tarafından yönetilmiştir. Hicaz, özellikle MS 632'den 656'ya kadar başkenti Medine olan Raşidun Halifeliği'nin merkezinde yer almıştır. Bölge daha sonraki tarihinin büyük bölümünde Mısır ve Osmanlı İmparatorluğu gibi bölgesel güçlerin kontrolü altında kalmıştır. Osmanlıların kontrolü kaybetmesinin ardından Hicaz bağımsız bir devlet haline gelmiştir. ⓘ

Kısa bağımsızlık

Arabistan'da Osmanlı hakimiyetinin ve kontrolünün sona ermesinin ardından, 1916 yılında Hüseyin bin Ali bağımsız Hicaz Devleti'nin lideri oldu. 1924 yılında Ali bin Hüseyin Hicaz Kralı olarak başa geçti. Ardından İbn Suud, Hicaz ve Nejd Kralı olarak Hüseyin'in yerine geçti. İbn Suud, 1926'dan 1932'ye kadar Hicaz ve Nejd Krallığı olarak bilinen iki ayrı birimi yönetti. ⓘ

Modern Suudi Arabistan'da

23 Eylül 1932'de iki krallık olan Hicaz ve Nejd, Suudi Arabistan Krallığı olarak birleşmiştir. Gün, Suudi Ulusal Günü olarak adlandırılan ulusal bir bayramdır. ⓘ

Kültür

Din

Hicaz'ın kültürel ortamı İslam kültüründen büyük ölçüde etkilenmiştir. Hicaz, İslam'ın ilk olarak kurulduğu Mekke ve Medine'yi kapsamaktadır. Ayrıca Kur'an-ı Kerim Suudi Arabistan'ın anayasası olarak kabul edilir ve Şeriat ana yasal kaynaktır. Suudi Arabistan'da İslam sadece hükümet tarafından siyasi olarak benimsenmekle kalmaz, aynı zamanda halkın kültürü ve günlük yaşamı üzerinde de büyük bir etkiye sahiptir. Toplum genel olarak son derece dindar, muhafazakâr, geleneksel ve aile odaklıdır. Arap medeniyeti ve İslami mirastan kaynaklanan birçok tutum ve gelenek asırlıktır. ⓘ

Mutfak

Hicaz mutfağı, Suudi Arabistan'ın geri kalanı gibi çoğunlukla Arap yemeklerine sahiptir. Shawarma ve kebap gibi ızgara et yemekleri Hicaz'da iyi bilinmektedir. Saleeg gibi bazı yemekler Hicaz'a özgüdür. Hicaz yemekleri baharatlarıyla bilinir. ⓘ

Coğrafya

Harrat Khaybar, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan görüldüğü gibi ⓘ

Bölge Kızıldeniz Rift'i boyunca yer almaktadır. Ayrıca daha koyu renkli, volkanik kumlarıyla da bilinir. Önceki tanıma bağlı olarak Hicaz, topografik olarak Necd'i Tehame'den ayıran Sarat sıradağlarının bazılarını içerir. Bdellium bitkileri de Hicaz'da bol miktarda bulunur. Suudi Arabistan ve özellikle Hicaz, 2000'den fazla sönmüş volkana ev sahipliği yapmaktadır. Yerel olarak Arapça ḥarrāt (حَرَّات, tekil: ḥarrah (حَرَّة)) adıyla bilinen Hicaz'daki lav alanları, Missouri eyaletinden daha büyük bir alan olan yaklaşık 180.000 km² (69.000 sq mi) kaplayan Dünya'nın en büyük alkali bazalt bölgelerinden birini oluşturur. ⓘ

Bayraklar

• 

  Raşidun Halifeliği Bayrağı (632-661)

• 

  Emevi Halifeliği Bayrağı (661-750)

• 

  Abbasi Halifeliği Bayrağı (750-1258)

• 

  Fatımi Halifeliği Bayrağı (909-1171)

• 

  Eyyubi hanedanının bayrağı (1171-1254)

• 

  Memlük Sultanlığı Bayrağı (1254-1517)

• 

  Osmanlı İmparatorluğu Bayrağı (1517-1916)

• 

  Yukarı Asir Şeyhliği (1916-1920)

• 

  1916'dan 1917'ye kadar Hicaz Krallığı'nın geçici bayrağı

• 

  Hicaz Krallığı Bayrağı (1917-1920)

• 

  Hicaz Krallığı ve Şerif Halifeliği Bayrağı (1920 - 1926)

• 

  Hicaz ve Nejd Krallığı Bayrağı (1926 - 1932)

• 

  Suudi Arabistan Krallığı Bayrağı (1973'ten günümüze) ⓘ

Şehirler

Tebük yakınlarında Hicaz Demiryolu için ray döşeyen işçiler, 1906 ⓘ

Al Bahah Bölgesi:

• Al-Bāḥah ⓘ

Al Medinah Bölgesi:

• Al-Madīnah Al-Munawwarah (Medine)
• Bedir
• Yanbuʿ al-Baḥr (Yanbu) ⓘ

Mekke Vilayeti:

• Aṭ-Ṭāʾif
• Cidde (Jeddah)
• Mekke (Mekke
• Rābigh ⓘ

Tabuk Bölgesi:

• Tabūk ⓘ

Uluslararası turizm gelişimi

Suudi Vizyonu 2030'un bir bileşeni olarak Kızıldeniz kıyısında Umluj (25.0500°N 37.2651°E) ve Al-Wajh (26.2366°N 36.4689°E), Hicazi sahilinin kuzey kesiminde yer almaktadır. Proje, "tam entegre lüks karma kullanımlı bir destinasyon" oluşturmak için kıyı boyunca uzanan "90'dan fazla adadan 22'sinin geliştirilmesini" içerecektir. ve "uluslararası standartlara uygun yasalarla yönetilecektir". ⓘ

Demografi

Hicaz, Suudi Arabistan'ın en kalabalık bölgesidir ve Suudi Arabistan nüfusunun %35'ini barındırmaktadır. Hicaz halkının çoğu Sünni olup Medine, Mekke ve Cidde şehirlerinde Şii azınlık bulunmaktadır. Hicaz yüzyıllar boyunca Emevilerden Osmanlılara kadar İslam'ın büyük imparatorluklarının bir parçası olduğu için çoğu kişi kendilerini daha kozmopolit olarak görmektedir. Kendilerini özellikle Mekke ve Medine'nin kutsal mekânlarına bağlı hisseden Hicaz halkı, Suudi Arabistan'daki bölgesel gruplar arasında muhtemelen en güçlü şekilde ifade edilen kimliğe sahiptir. ⓘ

Galeri

• 

  Ta'if yakınlarındaki dağlar, 2012

• 

  Müslüman hacıların Hac için toplandıkları Mekke'nin eteklerindeki Mina kampı. Sağ tarafta Mescid-i Hayf görülüyor.

• 

  Arafat Dağı düzlüğünde toplanan hacılar

• 

  Medine bölgesindeki Uhud Dağı

• 

  Cidde'nin eski şehri

• 

  Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (KAUST) kampüsü gece

• 

  Al-Wajh'da sahil gezinti yolu

• 

  Deniz seviyesinin üzerinde bulunan Al-Bahah Şehri

• 

  Al Bahah Vilayetinde bulunan Dhi 'ain köyü ⓘ

Önemli Hicazlılar

• Semudlu Salih ⓘ

Al-Abwa'

• Musa el-Kazım ibn Cafer el-Sadık, Muhammed'in soyundan ⓘ

Mekke

MS 6. yüzyıl öncesi

• Kusay ibn Kilab ibn Mürre ibn Ka'b ibn Lu'ayy ibn Ghalib ibn Fihr ibn Malik ibn An- Nadr ibn Kinane ibn Khuzaymah ibn Mudrikah ibn İlyas ibn Mudar ibn Nizar ibn Ma'ad ibn Adnan, İsmail ibn İbrahim ibn Azar ibn Nahor ibn Serug ibn Reu ibn Peleg ibn Eber ibn Shelakh'ın soyundan, Kureyş kabilesinin reisi ve Muhammed'in atalarından biri
• Kusay'ın oğlu Abd-al-Dar Osman'ın babası Abdul-Uzza'nın babası Berre'nin babası Muhammed'in anneannesi
• Abd Manaf ibn Kusay, Muhammed'in baba tarafından atası
• Kusay'ın oğlu ve Berre bint Abdul-Uzza'nın atası Abdul-Uzza
• Haşim, Abd Manaf'ın oğlu, Muhammed'in baba tarafından büyük dedesi ve Kureyş Kabilesi'ndeki Banu Haşim'in atası
• Hubbah bint Hulail ibn Hubshiyyah ibn Salul ibn Ka'b ibn Amr al-Khuza'i, Kusai'nin karısı ve Muhammed'in atalarından biri
• Atikah bint Murrah ibn Hilal ibn Falij ibn Dhakwan, Abd Manaf'ın karısı ve Muhammed'in atalarından biri ⓘ

O zamandan beri

• Ebu'l-Kasım Muhammed ibn Abdullah ibn Abdül-Muttalib
• Ebu Bekir Abdullah ibn Osman Ebu Kuhafe ibn Amir ibn Amr ibn Ka'b ibn Sa'd ibn Teym ibn Murrah ibn Ka'b, Muhammed'in kayınpederi ve Halife
• Ömer ibn El-Hattab ibn Nufeyl ibn Abdul-Uzza, Adi ibn Ka'b ibn Lu'ayy'ın soyundan, Muhammed'in kayınpederi ve Halife
• Ali ibn Ebi Talib, Muhammed'in kuzeni ve damadı ve Halife
• Abdül-Muttalib'in oğlu ve Muhammed'in amcası olan Hamza ve Muhammed'in diğer Muhacirun veya Mekkeli takipçileri, Ubeyde ve Sa'd dahil
• Ebu Talib, Abdul-Muttalib'in oğlu, Banu Hashim'in Şefi, Muhammed'in amcası ve Ali'nin babası
• Abdülmuttalib ibn Haşim, Beni Haşim'in reisi ve Muhammed'in baba tarafından dedesi
• Hatice bint Huveylid ibn Esed ibn Abdul-Uzza ibn Kusay ve Muhammed'in diğer Mekkeli eşleri
• Fatıma, Muhammed'in diğer kızları ve diğer Muhacir kadınlar
• Ümmü Ammar Sümeyye bint Hayyat, Muhammed'in takipçilerinden ilk şehit olduğuna inanılan Yasir ibn Amir ibn Malik el-Ansi'nin eşi
• Aminah bint Wahb ibn Abd Manaf ibn Zuhrah ibn Kilab ibn Murrah, Abdullah'ın karısı ve Muhammed'in annesi ⓘ

Medine

MS 6. yüzyıl öncesi

• Salmah, Amr'ın kızı, Haşim'in karısı ve Muhammed'in büyük büyükannesi ⓘ

O zamandan beri

• Halife Hasan, Ali'nin diğer oğulları ve Muhammed'in Medine'de doğan torunları
• Halife Ömer ibn Abdülaziz ibn Mervan ibn El-Hakem ibn Ebi'l-Âs ibn Ümeyye ibn Abd Şems ibn Abd Menaf ibn Kusay, Ömer ibn El-Hattab'ın torunu
• Basralı Hasan
• Muhammed el-Bakır ibn Ali Zeynul-Abidin, Muhammed'in torunları Hasan ve Hüseyin'in torunu
• Zeyd ibn Ali Zeynul-Abidin ibn Hüseyin ibn Fatıma bint Muhammed, Muhammed el-Bakır'ın üvey kardeşi
• Ansari kadınları
• Cafer el-Sadık ibn Muhammed el-Bakır
• Enes ibn Malik ibn Ebi Amir el-Esbahi'nin oğlu Malik (Muhammed'in arkadaşı Enes değil)
• Ali al-Ridha ibn Musa al-Kadhim ibn Ja'far al-Sadiq
• Fatıma bint Musa ibn Cafer, Ali al-Ridha'nın kız kardeşi
• Ebu Ali Muhammed el-Cevad ibn Ali el-Ridha ⓘ

Ta'if

MS 6-7. yüzyıllar

• Osman ibn Affan ibn Abu al-'As ibn Umayyah ibn Abd Shams ibn Abd Manaf, Muhammed'in damadı ve Halife
• Urve ibn Mes'ud, Banu Thaqif'in reisi
• Nafi ibn el-Haris, Hekim ⓘ

O zamandan beri

• Şerif Ali ibn Ajlan ibn Rumaithah ibn Muhammed, Brunei Sultanı Ahmed'in damadı ve halefi, Sultan Süleyman'ın babası ve Muhammed'in soyundan ⓘ

Bugün Hicaz

Bölgenin bir zamanlar altın madenciliğine dayalı olan ekonomisinin temelini bugün hac gelirleri, özellikle Cidde'de yoğunlaşmış olan hafif sanayiler, ticaret, sınırlı hurma ve tahıl üretimi ve Arabistan'ın doğusundaki petrol yataklarından elde edilen zenginlik oluşturur. Mekke ve Medîne dışındaki başlıca kentler Kızıldeniz'in en büyük limanı Cidde, bir sayfiye olan Ta'if ve Medîne'nin limanı Yenbu'dur. ⓘ