Oğlancılık
Pederasty veya paederasty (ABD: /ˈpɛdəræsti/ veya Birleşik Krallık: /ˈpiːdəræsti/) yetişkin bir erkek ile ergenlik çağındaki veya ergenlik çağındaki bir erkek çocuk arasındaki cinsel ilişkidir. Pederasti terimi öncelikle belirli kültürlerin, özellikle de antik Yunan ve antik Roma'nın tarihsel uygulamalarına atıfta bulunmak için kullanılır. ⓘ
Günümüzde çoğu ülkede bu tür ilişkiler yasa dışıdır. Yerel rıza yaşı, bir kişinin cinsel eylemlere rıza göstermeye yasal olarak yetkin kabul edilip edilmediğini ve bu tür bir temasın çocuğun cinsel istismarı mı yoksa yasal tecavüz mü olduğunu belirler. Bir yetişkinin reşit olmayan biriyle cinsel faaliyette bulunması, reşit olmayan kişinin yaşı, travma sonrası stres bozukluğu gibi bir veya daha fazla ruhsal bozukluk geliştirme olasılığı, reşit olmayan kişinin fiziksel olarak yaralanması ve reşit olmayan kişinin yetişkinlikte daha fazla mağduriyet yaşama eğilimi gibi çeşitli nedenlerle tıbbi yetkililer tarafından istismar olarak değerlendirilebilir. ⓘ
Oğlancılık veya oğlancı; Arapça: لواط, İbranice: מעשה סדום, İngilizce: Sodomy, sodamy, kaynağı din olan cinsel ilginin erkek çocuk veya gençler üzerinde toplanması, cinsel yönelim ve ilginin anal sekse (lutilik) olduğu, erkek erkeğe seks veya erkek eşcinseller (lûtî) arasındaki ilişkide Osmanlı'da gulâmperestlik olarak adlandırılan, erkeklerin veya eşcinsel erkeklerin kendi cinsinden kimselerle cinsel ilişkide bulunma durumu. ⓘ
Oğlancılık ve zoofili Hristiyanlık, İslamiyet'te Lut Kavmi aksanıyla ve Musevilik'te Sodom ve Gomora ayetinde bahsedilen olayın aksanıyla yasaklanmıştır. Bu bağlamda çok eski tarihlerden bu yana halen uygulanan oğlancılık yasaları, Batı dünyası harici eski sömürge ülkelerinde uygulanmaktadır. ⓘ
Etimoloji ve kullanım
Pederasti, παίδ- ([pédh] Yunanca erkek çocuk ya da çocuk kökü) ile ἐραστής ([érastís] Yunanca sevgili; bkz. eros) sözcüklerinin birleşiminden türemiştir. Geç Latince pæderasta 16. yüzyılda doğrudan Platon'un The Symposium'daki klasik Yunancasından ödünç alınmıştır. (Latince αί kelimesini æ olarak çevirir.) Kelime İngilizce'de ilk olarak Rönesans döneminde, erkekler ve oğlanlar arasındaki cinsel ilişki anlamında pæderastie (örneğin Samuel Purchas'ın Pilgrimes'inde) olarak ortaya çıkmıştır. ⓘ
Oxford İngilizce Sözlüğü bu kelimeyi "Bir erkek ve bir erkek çocuk arasındaki homoseksüel ilişki; genellikle pasif partner olarak bir erkek çocuk veya genç bir erkekle homoseksüel anal ilişki" olarak tanımlamaktadır. ⓘ
Tarihçe
Antik Yunan
Antik Yunan'da pederasti, yetişkin bir erkek (erastes) ile genellikle ergenlik çağında olan genç bir erkek (eromenos) arasında sosyal olarak kabul edilen romantik bir ilişkiydi. Arkaik ve Klasik dönemlerin karakteristik özelliğiydi. Pederastinin bu dönemlerin Yunan kültürü üzerindeki etkisi o kadar yaygındı ki, "vatandaşlar arasındaki özgür ilişkiler için temel kültürel model" olarak adlandırılmıştır. ⓘ
Bazı araştırmacılar bunun kökenini, özellikle askeri hayata giriş ve Zeus diniyle ilişkilendirildiği Girit'teki geçiş törenleri olmak üzere, inisiyasyon ritüellerine dayandırmaktadır. Homeros destanlarında resmi bir varlığı yoktur ve atletik ve sanatsal çıplaklık, aristokratlar için gecikmiş evlilik, sempozyumlar ve kadınların sosyal inzivası ile de karakterize edilen Yunan homososyal kültürünün bir yönü olarak MÖ 7. yüzyılın sonlarında gelişmiş gibi görünmektedir. Pederasti antik edebiyat ve felsefede hem idealize edilmiş hem de eleştirilmiştir. Son zamanlarda, idealleştirmenin Arkaik dönemde evrensel olduğu; eleştirinin Atina'da, Arkaik kültürün genel Klasik Atina yeniden değerlendirmesinin bir parçası olarak başladığı iddia edilmektedir. ⓘ
Akademisyenler, yerel geleneklere ve bireysel eğilimlere göre değişiklik göstermesi muhtemel olan pederastinin rolünü ya da kapsamını tartışmışlardır. Örneğin Atina hukuku, cinsel davranışı düzenleyen faktörler olarak hem rızayı hem de yaşı kabul etmiştir. ⓘ
Enid Bloch, "bir Yunan erkeğinin başına gelebilecek en utanç verici şey başka bir erkek tarafından penetrasyon" olduğu için, bu ilişkilerdeki birçok Yunan erkek çocuğunun toplumsal gelenekleri ihlal ettiklerini bilerek travma geçirmiş olabileceğini savunmaktadır. Ayrıca, "bir erkek cinsel organına uzanırken kıpırdamadan duran bir çocuğu" gösteren vazoların, çocuğun "psikolojik olarak hareketsiz kaldığını, hareket edemediğini veya kaçamadığını" gösterdiğini savunuyor. Bir vazoda Yunan arzu tanrısı Eros'tan kaçan genç bir erkek ya da çocuk görülüyor. ⓘ
Antik Roma
Latince'de mos Graeciae veya mos Graecorum ("Yunan geleneği" veya "Yunanlıların yolu"), eski Romalıların Yunan olarak kabul ettiği, cinsel pratikler de dahil ancak bunlarla sınırlı olmayan çeşitli davranışları ifade eder. Roma'da homoseksüel davranışlar yalnızca doğası gereği eşit olmayan bir ilişki içinde kabul edilebilirdi; erkek Roma vatandaşları aktif, nüfuz edici rolü üstlendikleri sürece erkekliklerini korurlardı ve uygun erkek cinsel partneri neredeyse her zaman Romalı olmayan bir fahişe ya da köleydi. Arkaik ve klasik Yunanistan'da paiderasteia özgür doğmuş erkekler arasında resmi bir sosyal ilişkiydi; bağlamından koparılarak fethedilmiş bir halkın lüks ürünü olarak yeniden biçimlendirilen pederasti, tahakküm ve sömürüye dayalı rolleri ifade etmeye başladı. Kölelere sıklıkla Yunan isimleri verilirdi ve fahişeler bazen etnik kökenlerine bakılmaksızın Yunan isimleri alırlardı; şair Martial'in etkilendiği oğlanların (pueri) Yunan isimleri vardır. Kölelerin kullanımı Roma pederastisini tanımlıyordu; cinsel pratikler "Helen pederasti geleneğine uygun olarak açıkça kur yapılan özgür erkek çocuklara" yönelik olduğunda "bir şekilde 'Yunan'" oluyordu. ⓘ
Kadınsılık ya da bir erkeğin başka bir erkeğe duyduğu cinsel çekimi yönetme konusundaki disiplinsizliği, bir erkeğin "Romalılığını" tehdit ediyordu ve bu nedenle "Doğulu" ya da "Yunanlı" olarak aşağılanabilirdi. Yunan modellerinin geleneksel Roma sosyal kodlarını (mos maiorum) "yozlaştırabileceği" korkusu, özgür doğmuş erkekler arasındaki homoseksüel ilişkilerin yönlerini düzenlemeye ve Romalı gençleri Yunan pederasti geleneklerini taklit eden yaşlı erkeklerden korumaya çalışan belirsiz bir yasaya (Lex Scantinia) yol açmış gibi görünüyor. ⓘ
İlahiyatçı Edith Humphrey, "eşcinsellikle ilgili Greko-Romen 'idealinin' çocuklarla değil, genç bir kadının evleneceği yaştaki genç (ergen) erkeklerle erotik aşkı gerektirdiğini ve genellikle daha olgun olan erkeğin partnerinden sadece biraz daha yaşlı olduğunu" belirtmiştir. ⓘ
Modern görüş
Modern dünyada, bir yetişkinin reşit olmayan biriyle cinsel faaliyette bulunması, yerel rıza yaşına bağlı olarak çocuğun cinsel istismarı veya yasal tecavüz olarak değerlendirilebilir. Rıza yaşı yasaları, reşit olmayanların belirli bir yaşa gelene kadar cinsel faaliyete anlamlı bir şekilde rıza gösteremeyecekleri düşünüldüğü için mevcuttur. Ergenlik öncesi ve ergenlik çağındaki çocuklar sosyal olarak yetişkinlerle eşit değildir ve istismarcılar mağdur ettikleri çocukları duygusal olarak manipüle ederler. Bu yasalar, reşit olmayanlara yetişkinlerle yırtıcı veya sömürücü cinsel etkileşime karşı bir miktar koruma sağlamayı amaçlamaktadır. ⓘ
Çocuk cinsel istismarının etkileri, diğer sorunların yanı sıra depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, anksiyete, karmaşık travma sonrası stres bozukluğu, yetişkinlikte daha fazla mağduriyet eğilimi ve çocuğun fiziksel yaralanmasını içerebilir. ⓘ
Erkek çocukları tercih eden modern cinsel istismarcılar kendilerini "erkek aşığı" olarak tanımlayabilir ve bazen gerekçe olarak Antik Yunan'daki uygulamalara başvurabilirler. ⓘ