Meriç

Maritsa Évros, Meriç ⓘ
Maritsa Nehri'nin Rila Dağları'ndaki kaynak vadisi ve Marichini Gölleri
Yerel isim	Марица (Bulgarca) Έβρος (Yunanca) Meriç (Türkçe)
Konum
Ülkeler	Bulgaristan Yunanistan Türkiye
Fiziksel özellikler
Kaynak
- konum	Rila Dağları, Bulgaristan
- YÜKSEKLİK	2,378 m (7,802 ft)
Ağız
- konum	Ege Denizi, Dedeağaç'ın 14,5 km (9,0 mi) doğusunda
- koordinatlar	40°43′50″N 26°2′6″E
Uzunluk	480 km (300 mil)
Havza boyutu	53.000 km2 (20.000 sq mi)
Tahliye
- ortalama	ağız için 234 m3/s (8,300 cu ft/s)

Nehir haritası ⓘ

Meriç (Türkçe: Meriç [meɾit͡ʃ]) ve Evros (Yunanca: Έβρος [ˈevros]) olarak da bilinen Maritsa veya Maritza (Bulgarca: Марица [mɐˈrit͡sɐ]), Güneydoğu Avrupa'da Balkanlar'dan geçen bir nehirdir. 480 km (300 mil) uzunluğuyla, yalnızca Balkan yarımadasının iç kesimlerinden geçen en uzun nehirdir ve deşarj bakımından Avrupa'nın en büyük nehirlerinden biridir. Üst ve orta kesimlerinde Bulgaristan'dan geçerken, alt kesimlerinde Yunanistan ve Türkiye arasındaki sınırın büyük bir kısmını oluşturur. Drenaj alanı yaklaşık 53.000 km² (20.000 sq mi) olup, bunun %66,2'si Bulgaristan'da, %27,5'i Türkiye'de ve %6,3'ü Yunanistan'dadır. Büyük bölümü drenaj havzasında yer alan Trakya'nın tarihi bölgesinin ana nehridir. ⓘ

Batı Bulgaristan'daki Rila Dağları'ndan doğar ve kaynağı Marichini Gölleri'dir. Meriç, Balkan ve Rodop Dağları arasında doğu-güneydoğu yönünde akarak Bulgaristan'da Filibe ve Dimitrovgrad'ı geçerek Türkiye'de Edirne'ye ulaşır. Bulgaristan'ın Svilengrad kentinin doğusunda nehir doğuya doğru akar ve Bulgaristan (kuzey kıyısında) ile Yunanistan (güney kıyısında) ve daha sonra Türkiye ile Yunanistan arasındaki sınırı oluşturur. Edirne'de nehir, iki ana kolu olan Tunca ve Arda ile buluşur ve her iki kıyıda da Türk topraklarından akar. Daha sonra güneye doğru döner ve batı yakasında Yunanistan ile doğu yakasında Türkiye arasında Ege Denizi'ne kadar sınır oluşturur ve Enez yakınlarında bir nehir deltası oluşturur. Yukarı Meriç vadisi Bulgaristan'ın doğu-batı güzergahıdır. Seyrüsefere elverişli olmayan nehir, enerji üretimi ve sulama için kullanılmaktadır. ⓘ

Meriç (Bulgarca: Марица, Maritsa, Yunanca: Εβρος, Evros) Yunanistan ile Türkiye sınırının bir kısmını oluşturan, Bulgaristan'da doğarak Türkiye'ye giren ve Edirne üzerinde Ege Denizi'ne dökülen ırmaktır. ⓘ

Etimoloji

Nehrin bilinen en eski adı Εύρος'dur (Euros, Alcman, MÖ 7-6. yüzyıl). Hint-Avrupa *ewru ve Antik Yunanca: εὐρύς "geniş" anlamına geliyordu. Hint-Avrupa dilindeki "wr" sesi Trakça'da "br "ye dönüşerek Trakça Ebros adını oluşturmuştur. Daha sonra nehir Yunanca'da Ἕβρος (Hébros) ve Latince'de Hebrus olarak bilinmeye başlamıştır. "Geniş nehir" olarak bir kökenden ziyade, alternatif bir hipotez, "sıçrayan" anlamına gelen Trakça ebros'tan ödünç alındığıdır. ⓘ

Antik Yunanca'da Έβρος (Hebros) adı kullanılırken, Modern Yunanca'da antik Έβρος (şimdi: Évros) yapay olarak yeniden yerleştirilmeden önce Μαρίτσα (Maritsa) adı standart hale gelmişti. Meriç adı, antik dönemde Μηρισός veya Μήριζος olarak bilinen nehrin ağzının yakınındaki bir dağdan türemiş olabilir, Latinceleştirilmiş hali Merit(h)us'tur. ⓘ

Tarihçe

Nehir, 1371 yılında Çernomen Savaşı olarak da bilinen Meriç Savaşı'nın yapıldığı yerdi ve savaşta ölen Sırp hükümdarlar Vukašin Mrnjavčević ve Jovan Uglješa'ya karşı bir Osmanlı zaferiydi. ⓘ

Göç

Türkiye ile Yunanistan arasındaki sınırda doğal bir bariyer olan Meriç/Evros nehri, AB'ye düzensiz yollardan girmeye çalışan çeşitli ülkelerden gelen göçmenler için önemli bir güzergâh haline gelmiştir. 2000 ile 2019 yılları arasında Meriç nehrinin Yunanistan tarafında 398 ceset bulunmuştur. O zamana kadar Meriç'te boğulma, Yunanistan'a girmeye çalışan göçmenler arasında önde gelen ölüm nedeniydi. ⓘ

Türk silahlı kuvvetlerinin Şubat 2020 sonunda Suriye'nin kuzeyinde Rusya destekli Suriye hükümeti karşısında ağır kayıplar vermesinin ardından, Türkiye'nin kendi topraklarındaki düzensiz göçmenlere yönelik politikasında ciddi bir değişikliğe gitmesi, Meriç sınır kapılarındaki durumun tırmanmasına ve bir yandan Türkiye ile Yunanistan ve bir bütün olarak AB arasındaki gerginliğin artmasına yol açtı. ⓘ

Mayıs 2020'de, Meriç/Evros nehrinin akışındaki bir değişikliğin ardından Türk kuvvetlerinin 1923 haritalarında gösterildiği gibi 16 dönümlük (6,5 hektar) bir Yunan toprağı olan Melissokomeio'yu işgal ettiği haberleri ortaya çıktı. ⓘ

Kollar

Nova Nadezhda, Bulgaristan'da Meriç Nehri'nin orta yatağı ⓘ

Edirne'de Meriç Nehri ⓘ

Nehrin kaynağından başlayarak Meriç'in önemli kolları şunlardır:

• Sol kollar:
  • Topolnitsa (Pazarcık yakınlarında Meriç'e dökülür)
  • Luda Yana (Ognyanovo yakınında)
  • Stryama (Sadovo yakınında)
  • Sazliyka (Simeonovgrad yakınlarında)
  • Tunca/Tunca (Edirne'de)
  • Ergene (İpsala yakınlarında)
• Sağ kollar:
  • Chepinska reka (Septemvri yakınlarında)
  • Vacha (Stamboliyski yakınında)
  • Chepelarska reka (Sadovo yakınlarında)
  • Harmanliyska reka (Harmanlı yakınında)
  • Arda/Ardas (Edirne yakınlarında)
  • Erythropotamos/Luda reka (Didymoteicho yakınında) ⓘ

Seller

Mart-2005 Meriç Nehri taşkınları, Yunanistan tarafı, Lavara köyü yakınları. ⓘ

2006'da nehir boyunca meydana gelen sellerin uydu görüntüsü. ⓘ

Yunanistan ve Türkiye sınırını oluşturan Meriç/Evros nehrinin aşağı mecrası taşkınlara karşı çok hassastır. Her yıl yaklaşık 4 ay boyunca nehrin etrafındaki alçak araziler sular altında kalmaktadır. Bu durum, birkaç yüz milyon Euro olduğu tahmin edilen önemli ekonomik hasara (tarımsal üretim kaybı ve altyapı hasarı) neden olmaktadır. ⓘ

Yakın zamanda 2006, 2007 ve 2014 yıllarında büyük taşkınlar yaşanmış olup, en büyük taşkın 2021 yılında gerçekleşmiştir. İklim değişikliği nedeniyle daha fazla yağış, havza alanının Bulgaristan kısmında ormansızlaşma, taşkın ovalarında artan arazi kullanımı ve üç ülke arasındaki zor iletişim gibi çeşitli nedenler öne sürülmüştür. ⓘ

Onur Ödülleri

Antarktika, Güney Shetland Adaları'ndaki Livingston Adası'nda bulunan Maritsa Zirvesi adını Maritsa Nehri'nden almaktadır. ⓘ

La Maritza aynı zamanda Jean Renard ve Pierre Delanoë tarafından yazılan ve Sylvie Vartan tarafından yorumlanan 1968 tarihli bir şarkıdır. ⓘ

Mars'taki Hebrus Valles adını bu nehirden almıştır. ⓘ

Çırpan'dan (Trakya otoyolundan ayrıldığı yer) Kapitan Andreevo'daki Türkiye sınırına kadar kabaca nehrin akışını takip eden Bulgar Maritsa otoyolu da nehrin onuruna adlandırılmıştır. ⓘ

Galeri

• 

  Harmanlı'da Meriç Nehri'nin ilkbahar feyezanı

• 

  Nehirden görünüm, Edirne.

• 

  Nehir Türkiye'den görülüyor. Sağ tarafta Yunan toprakları görülüyor.

• 

  Delta üzerinde tekne. ⓘ

Özellikler

Edirne’de Meriç Köprüsü ⓘ

Meriç kaynak havzası ⓘ

Balkanlar'ın en büyük nehirlerinden biri olan Meriç, Rila Dağı’nın kuzey eteği yakınlarından çıkar. Bulgaristan'da Filibe ovasını, Türkiye’de Edirne şehrini, Batı Trakya'yı suladıktan sonra, Ege Denizi’ne dökülür. Meriç, 480 km uzunluğundadır. Başlıca kolları Ergene, Arda ve Tunca'dır. Meriç nehri Türkiye'nin 10. büyük nehridir. ⓘ

Meriç’in 172/211 kilometresi Türkiye'dedir. ⓘ

Nehir, Türkiye sınırları içinde ilk olarak Edirne kuzeyinde Arda Nehri ile karışır. Bundan sonra Edirne güneyinde Tunca Nehri, Meriç ile birleşir. Uzun bir süre Türk-Yunan sınırını çizerek akan Meriç Nehri’ne İpsala'laya (30) otuz km kala Adasarhanlı köyünde Ergene Nehri karışır. ⓘ

Meriç Nehri, İpsala güneyinde başlıca iki kola ayrılır. Birinci kol Türkiye sınırını terk ederek Yunanistan’a geçer ve Saros Körfezi’ne dökülür. Diğer kol ise bataklıklar oluşturarak Gala gölü gibi göllenmeler yaparak Türkiye topraklarından Enez yakınlarında Saros Körfezi’ne (Ege Denizi) dökülür. ⓘ

Tarih

Meriç, 1371 yılında yapılan Çirmen Savaşı’nın da geçtiği yerdir. Osmanlı İmparatorluğu ile Sırp Devleti arasında yapılan bu savaş, Türk zaferi ile sonuçlanmıştır. ⓘ