Edirne
Edirne ⓘ | |
---|---|
Yukarıdan aşağıya, soldan sağa: Selimiye Camii, Meriç Köprüsü, Eski Camii, Trakya Üniversitesi (eski Karaağaç tren istasyonu), Üç Şerefeli Camii, Edirne Büyük Sinagogu, Belediye Binası, Tarihi Ekspres | |
Koordinatlar: 41°40′37″N 26°33′20″E / 41.67694°N 26.55556°EKoordinatlar: 41°40′37″N 26°33′20″E / 41.67694°N 26.55556°E | |
Ülke | Türkiye |
Bölge | Marmara |
İl | Edirne |
Hükümet | |
- Belediye Başkanı | Recep Gürkan (CHP) |
- Vali | Dursun Ali Şahin |
Alan | |
- İl | 6,098 km2 (2,354 sq mi) |
- Şehir | 844 km2 (326 sq mi) |
Yükseklik | 42 m (138 ft) |
Nüfus | |
- Yoğunluk | 196,7/km2 (509/sq mi) |
- İl | 407,763 |
- Şehir | 165,979 |
Saat dilimi | UTC+3 (TRT) |
Posta kodu | 22000 |
Alan kodu(ları) | (+90) 284 |
Plaka | 22 |
Edirne (US: /eɪˈdɪərnə, ɛˈ-/, Türkçe: [eˈdiɾne]), eski adıyla Adrianople veya Hadrianopolis, Türkiye'de, Edirne ilinin kuzeybatı kesiminde ve Doğu Trakya'da, Türkiye'nin Yunanistan ve Bulgaristan sınırlarına yakın bir şehirdir (en yakın noktada Yunanistan sınırına 3. En yakın noktada Yunanistan sınırından 24 mil veya 5,22 kilometre uzaklıktadır). ⓘ
Edirne, Konstantinopolis imparatorluğun başkenti olmadan önce 1369'dan 1453'e kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentiydi. Tahmini nüfusu 2019 yılında 185.408'dir. ⓘ
İsimler ve etimoloji
Şehir Hadrianopolis (İngilizce Adrianople, /ˌeɪdriəˈnoʊpəl/; Yunanca Ἁδριανούπολις) olarak, Roma imparatoru Hadrian'ın adıyla, Uskudama adlı eski bir Trak yerleşiminin bulunduğu yerde kurulmuştur. Osmanlıca Edrine (ادرنه) ismi Yunanca isimden türemiştir. Edirne adı, Türkiye'nin 1928'de Latin alfabesini kabul etmesine kadar İngilizce'de kullanılmış, bunun üzerine Edirne uluslararası alanda tanınan ad olmuştur. Bulgarca: Одрин, romanize edilmiştir: Odrin (okunuşu [ˈɔdrin]), Rumence ve Aromanca: Odrina, Arnavutça: Edrenë, Slovence: Odrin ve Sırpça: Једрене, romanlaştırılmış: Jedrene, Hadrianopolis ya da Edirne'nin uyarlanmış biçimleridir. ⓘ
Tarih
Yıl | Nüfus. | ±% |
---|---|---|
1400s | 70,000 | — |
1500s | 105,000 | +50.0% |
1700s | 35,000 | −66.7% |
1800s | 33,000 | −5.7% |
1900s | 68,661 | +108.1% |
1927 | 34,528 | −49.7% |
1965 | 78,161 | +126.4% |
1970 | 84,531 | +8.1% |
1975 | 94,449 | +11.7% |
1980 | 105,503 | +11.7% |
1985 | 120,663 | +14.4% |
1990 | 124,361 | +3.1% |
2000 | 140,830 | +13.2% |
2010 | 152,993 | +8.6% |
2014 | 165,979 | +8.5% |
Edirne çevresi, Roma İmparatorluğu döneminden bu yana çok sayıda büyük savaşa ve kuşatmaya sahne olmuştur. Asya ve Avrupa arasındaki sınır bölgesinin değişkenliği, Edirne'nin dünya üzerinde en çok çekişme yaşanan yer olduğu yönündeki tarihi iddiasına yol açmaktadır. ⓘ
Antik Çağ
Şehir, Roma İmparatoru Hadrianus tarafından Uskadama, Uskudama, Uskodama veya Uscudama olarak bilinen eski bir Trakya yerleşiminin bulunduğu yerde yeniden kurulmuştur. Hadrianus burayı geliştirmiş, anıtlarla süslemiş ve adını Hadrianopolis (daha sonra Adrianopolis olarak telaffuz edilecek, Adrianople olarak İngilizceleştirilecektir) olarak değiştirmiştir. Licinius 324 yılında I. Konstantin tarafından burada yenilgiye uğratılmış ve İmparator Valens 378 yılında Adrianople Savaşı sırasında Gotlar tarafından öldürülmüştür. ⓘ
Ortaçağ dönemi
813 yılında şehir, sakinlerini Tuna'nın kuzeyindeki Bulgar topraklarına taşıyan Bulgaristan Hanı Krum tarafından geçici olarak ele geçirilmiştir. ⓘ
Konstantinopolis Latin İmparatorluğu'nun varlığı sırasında Haçlılar, Bulgar İmparatoru Kaloyan tarafından Edirne Savaşı'nda (1205) kesin bir yenilgiye uğratıldı. 1206 yılında Edirne ve bölgesi, Latin rejimi tarafından Bizanslı aristokrat Theodore Branas'a kalıtsal bir tımar olarak verildi. Epir Despotu Theodore Komnenos 1227'de burayı ele geçirdi, ancak üç yıl sonra Bulgaristan İmparatoru Ivan Asen II tarafından Klokotnitsa'da yenilgiye uğratıldı. ⓘ
1362 yılında Sultan I. Murad yönetimindeki Osmanlı İmparatorluğu Trakya'yı işgal etti. Murad, muhtemelen 1369 yılında (tarih tartışmalıdır) Edirne'yi ele geçirmiştir. Şehir, Türkçe telaffuzu yansıtacak şekilde Türkçe'de "Edirne" oldu. Murad Osmanlı başkentini Edirne'ye taşıdı. Fatih Sultan Mehmed (Sultan II. Mehmed) Edirne'de doğmuş ve burada Taşköprüzade'nin Şakaiki Numaniye'de "Birtakım lânetli ve ehemmiyetsiz kimseler" olarak nitelendirdiği ve Mahmud Paşa tarafından kafir olarak yakılan bazı Hurufilerin etkisi altına girmiştir. ⓘ
Mehmed'in Konstantinopolis'i (bugünkü İstanbul) alıp başkenti oraya taşıdığı 1453 yılına kadar 84 yıl boyunca Osmanlı başkenti olarak kalmıştır. ⓘ
Edirne, Osmanlı döneminden kalma çok sayıda camisi, kubbesi, minaresi ve sarayı ile ünlüdür. ⓘ
Osmanlı dönemi
Osmanlı yönetimi altında Edirne, idari birim olan Edirne Eyaleti'nin ve 1867'deki toprak reformundan sonra Edirne Vilayeti'nin başlıca şehriydi. ⓘ
Sultan Dördüncü Mehmed, Konstantinopolis'teki sarayından ayrılmış ve 1693 yılında Edirne'de ölmüştür. ⓘ
İsveç Kralı XII Charles, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki sürgünü sırasında 1713 yılının büyük bir bölümünde şehirde kalmıştır. ⓘ
Bahai Dini'nin kurucusu Bahaullah, 1863'ten 1868'e kadar Edirne'de yaşadı. Akka'daki Osmanlı ceza kolonisine sürülmeden önce Osmanlı İmparatorluğu tarafından buraya sürgün edildi. Yazılarında Edirne'den "Gizemler Ülkesi" olarak bahsetmiştir. ⓘ
Osmanlı döneminde bir sancak merkezi olan Edirne, 19. yüzyılın başında Edirne Eyaleti'nin bir vilayet başkenti olmadan önce sırasıyla Rumeli Eyaleti ve Silistre Eyaleti'ne bağlıydı; 1878 yılına kadar Edirne Eyaleti Edirne, Tekfurdağı, Gelibolu, Filibe ve İslimye sancaklarını kapsıyordu. ⓘ
Edirne, 1829'da Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında ve 1878'de 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında kısa süreliğine Rus İmparatorluk birlikleri tarafından işgal edilmiştir. Şehir 1905 yılında bir yangın geçirmiştir. 1905'te yaklaşık 80.000 nüfusu vardı; bunların 30.000'i Türk, 22.000'i Rum, 10.000'i Bulgar, 4.000'i Ermeni, 12.000'i Yahudi ve 2.000'i de sınıflandırılmamış etnik/dinsel kökenden gelen vatandaşlardan oluşuyordu. ⓘ
Edirne, 1912-13 Balkan Savaşları sırasında Konstantinopolis ve Doğu Trakya'yı savunan hayati bir kaleydi. Edirne Kuşatması'nın ardından 1913 yılında Bulgarlar tarafından kısa süreliğine işgal edilmiştir. Büyük Güçler -İngiltere, İtalya, Fransa ve Rusya- Birinci Balkan Savaşı'nın geçici kış ateşkesi sırasında Osmanlı İmparatorluğu'nu Edirne'yi Bulgaristan'a bırakmaya zorlamaya çalıştılar. Bu hükümetin şehirden vazgeçmeye istekli olduğu inancı, Konstantinopolis'teki Osmanlı hükümetinde siyasi bir skandal yarattı (çünkü Edirne İmparatorluğun eski bir başkentiydi) ve 1913 Osmanlı darbesine yol açtı. Darbeden galip çıkmasına rağmen Enver Paşa yönetimindeki İttihat ve Terakki Cemiyeti, ilkbaharda yeniden başlayan çatışmaların ardından Bulgarların şehri ele geçirmesini engelleyemedi. Büyük güçlerin (Rusya, İngiltere, Fransa) amansız baskılarına rağmen Osmanlı İmparatorluğu şehri hiçbir zaman resmen Bulgaristan'a bırakmadı. Edirne, İkinci Balkan Savaşı sırasında Enver Paşa'nın (I. Murad'dan sonra kendisini "Edirne'nin ikinci fatihi" ilan edecekti) önderliğinde, bölgedeki Bulgar askeri gücünün tamamen çökmesinin ardından Osmanlı İmparatorluğu tarafından hızla yeniden fethedildi. ⓘ
Şehrin tüm Ermeni nüfusu 27-28 Ekim 1915 ve 17-18 Şubat 1916 tarihlerinde Ermeni soykırımı sırasında tehcir edilerek Suriye ve Mezopotamya'ya gönderildi. Mülkleri ve işyerleri düşük fiyatlarla Türk Müslümanlara satıldı. ⓘ
Yunan Kurtuluş Savaşı, Osmanlı-Rus Savaşı (1877-1878) ve Balkan Savaşları (1912-1913) sırasında Balkan Müslümanları Muhacir olarak Edirne'ye kaçarlar. ⓘ
Türkiye Cumhuriyeti
1920'de Sevr Antlaşması ile Yunanistan'a bırakılmış, ancak 1922'de daha büyük Türk Kurtuluş Savaşı'nın Batı Cephesi olarak da bilinen Türk-Yunan Savaşı'nın sonunda kesin Yunan yenilgisinden sonra Türkiye tarafından yeniden ele geçirilmiş ve ilhak edilmiştir. Yunan yönetimi sırasında Edirne (resmi olarak Adrianople olarak bilinir), Adrianople Valiliği'nin başkentiydi. ⓘ
Edirne, 1930 dolaylarında Batı dillerinde "Edirne" olarak tanınmaya başlandı. 1934'ten itibaren Edirne, Edirne, Çanakkale, Tekirdaĝ ve Kırklareli illerini yöneten bir Genel Müfettişin bulunduğu İkinci Genel Müfettişliğin merkeziydi. Genel Müfettişlik makamları 1948 yılında terk edilmiş, ancak yasal çerçevesi ancak 1952 yılında Demokrat Parti hükümeti döneminde kaldırılmıştır. ⓘ
2007 nüfus sayımına göre Edirne ilinin nüfusu 382.222'dir. Şehir dokuma, ipek, halı ve tarım ürünleri için bir ticaret merkezidir. ⓘ
Kilise tarihi
Edirne bir Rum metropolitinin ve bir Ermeni piskoposunun merkezi haline getirilmiştir. Edirne aynı zamanda bir Bulgar piskoposluğunun da merkezidir, ancak tanınmamakta ve bir piskopostan mahrum bırakılmaktadır. Şehirde bazı Protestanlar da vardı. Çoğunlukla yabancı olan ve sayıları fazla olmayan Latin Katolikler, Konstantinopolis'teki papaz vekilliğine bağlıydılar. Edirne'de Padovalı Aziz Anthony'nin cemaati (Minors Conventual) ve Agram Hayırseverlik Rahibeleri tarafından yönetilen bir kız okulu vardı. Karaağaç banliyösünde bir kilise (Minor Conventuals), bir erkek okulu (Assumptionists) ve bir kız okulu (Oblates of the Assumption) vardı. Tekirdağ ve Dedeağaç'taki misyon istasyonlarının her birinde bir okul (Minor Conventuals) ve Gelibolu'da da bir okul (Assumptionists) vardı. ⓘ
Doğu Katolik Kiliseleri açısından 1850 civarında Edirne, Trakya'daki Osmanlı vilayetinin ve 1878'den sonra Bulgaristan Prensliği'nin 4.600 Doğu Katoliği için bir Bulgar papaz yardımcısının ikametgahıydı. 6'sı prenslikte olmak üzere 18 cemaat veya misyonları, 20 kilise veya şapelleri, 6'sı Varsayımcı ve 6'sı Dirilişçi olmak üzere 31 rahipleri; 670 öğrencisi olan 11 okulları vardı. Edirne'de Aziz Elias Piskoposluk Kilisesi, Aziz Demetrius ve Aziz Cyril ve Methodius kiliseleri ile çok az sayıda Birleşik Bulgar vardı. Sonuncusu, 90 öğrencili bir koleje sahip olan Dirilişçiler tarafından hizmet vermektedir. Karaağaç banliyösünde Varsayımcıların bir cemaati ve 50 öğrencili bir ruhban okulu vardır. Doğu Katolik Bulgarların yanı sıra, yukarıdaki istatistikler, 4 rahip ve 200 inanan ile Malgara (şimdi Malkara) ve Daoudili (şimdi Malkara'nın Davuteli köyü) Rum Katolik misyonlarını da içeriyordu, çünkü sivil bakış açısından Bulgar Vicariate'sine aitti. ⓘ
Ancak daha sonra Roma Katolik piskoposluğu lağvedilmiş ve Hadrianopolis adındaki diğer birkaç piskoposluktan ayırt etmek için Haemimonto'daki Hadrianopolis tam adıyla sadece ismen bir titüler metropolit başpiskoposluk olarak varlığını sürdürmüştür. ⓘ
2018 yılında arkeologlar bir Bizans kilisesinin kalıntılarını keşfetmişlerdir. Kilise MS 500 civarında inşa edilmiştir ve erken Bizans dönemine ait bir yapıdır.
Coğrafya
Türkiye'yi Avrupa'ya bağlayan karayolu üzerinde yer alan sınır şehridir. Edirne, Tunca, Arda ve Meriç ırmaklarının buluştuğu düzlükte kurulmuştur. Karasal iklim hakimdir. Yunanistan ve Bulgaristan'ın yanında kuruludur. Şehir merkezi Yunanistan'a 7 km, Bulgaristan'a 17 km uzaklığındadır. ⓘ
İklim
Edirne, Köppen iklim sınıflandırmasında sınırda nemli subtropikal (Cfa) ve sıcak yaz Akdeniz iklimine (Csa), Trewartha iklim sınıflandırmasında ise ılıman okyanus iklimine (Do) sahiptir. Edirne'de yazlar sıcak ve orta derecede kurak, kışlar ise soğuk, yağışlı ve genellikle kar yağışlı geçer. ⓘ
Edirne için iklim verileri (1991-2020, ekstremler 1930-2020) ⓘ | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
Rekor yüksek °C (°F) | 20.5 (68.9) |
23.3 (73.9) |
28.0 (82.4) |
33.5 (92.3) |
37.1 (98.8) |
42.6 (108.7) |
44.1 (111.4) |
41.9 (107.4) |
39.9 (103.8) |
35.8 (96.4) |
28.0 (82.4) |
22.8 (73.0) |
44.1 (111.4) |
Ortalama yüksek °C (°F) | 7.1 (44.8) |
10.2 (50.4) |
14.3 (57.7) |
19.8 (67.6) |
25.5 (77.9) |
30.1 (86.2) |
32.7 (90.9) |
33.1 (91.6) |
27.9 (82.2) |
21.0 (69.8) |
14.4 (57.9) |
8.4 (47.1) |
20.4 (68.7) |
Günlük ortalama °C (°F) | 2.8 (37.0) |
4.8 (40.6) |
8.3 (46.9) |
13.2 (55.8) |
18.5 (65.3) |
22.9 (73.2) |
25.3 (77.5) |
25.4 (77.7) |
20.6 (69.1) |
14.8 (58.6) |
9.3 (48.7) |
4.4 (39.9) |
14.2 (57.6) |
Ortalama düşük °C (°F) | −0.4 (31.3) |
0.7 (33.3) |
3.5 (38.3) |
7.3 (45.1) |
12.1 (53.8) |
16.1 (61.0) |
18.2 (64.8) |
18.3 (64.9) |
14.2 (57.6) |
9.9 (49.8) |
5.4 (41.7) |
1.2 (34.2) |
8.9 (48.0) |
Rekor düşük °C (°F) | −19.5 (−3.1) |
−19.0 (−2.2) |
−12.0 (10.4) |
−4.1 (24.6) |
0.7 (33.3) |
6.0 (42.8) |
8.0 (46.4) |
8.9 (48.0) |
0.2 (32.4) |
−3.7 (25.3) |
−9.4 (15.1) |
−14.9 (5.2) |
−19.5 (−3.1) |
Ortalama yağış mm (inç) | 65.8 (2.59) |
53.3 (2.10) |
52.8 (2.08) |
44.0 (1.73) |
57.5 (2.26) |
46.0 (1.81) |
39.6 (1.56) |
24.0 (0.94) |
39.2 (1.54) |
66.1 (2.60) |
66.4 (2.61) |
70.5 (2.78) |
625.2 (24.61) |
Ortalama yağış günleri | 10.50 | 9.57 | 11.57 | 11.23 | 11.70 | 9.90 | 6.47 | 4.57 | 6.40 | 8.90 | 10.00 | 11.47 | 112.3 |
Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 68.2 | 98.9 | 130.2 | 171.0 | 229.4 | 255.0 | 288.3 | 279.0 | 198.0 | 136.4 | 87.0 | 58.9 | 2,000.3 |
Ortalama günlük güneş ışığı saatleri | 2.2 | 3.5 | 4.2 | 5.7 | 7.4 | 8.5 | 9.3 | 9.0 | 6.6 | 4.4 | 2.9 | 1.9 | 5.5 |
Kaynak: Türkiye Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü |
İlgi çekici noktalar
Yunanistan sınırına 7 km (4,3 mil) ve Bulgaristan sınırına 20 km (12 mil) mesafede yer alan Edirne, çok sayıda camisi, kubbesi ve minaresiyle ünlüdür. Türkiye'nin en büyük usta mimarı Mimar Sinan (yak. 1489/1490-1588) tarafından tasarlanan ve 1575 yılında inşa edilen Selimiye Camii, şehrin en önemli anıtlarından biridir. Cami, 70,90 m (232,6 ft) ile Türkiye'nin en yüksek minarelerine ve İstanbul'daki eski Bizans Ortodoks Katedrali (şimdi cami, 1935-2020 arası müze) Ayasofya'dan 3 veya 4 ft (0,91 veya 1,22 m) daha yüksek bir kubbeye sahiptir. O dönemde hüküm süren Osmanlı Sultanı 2. Selim'in (saltanatı 1566-1574) adını taşıyan bu cami, Türk mermer el işçiliğinin yanı sıra değerli çiniler ve güzel tablolarla kaplıdır. Diğer önemli camiler Eski Cami ve Üç Şerefeli Cami olarak da bilinen Burmalı Cami'dir. ⓘ
Edirne'de üç tarihi kapalı çarşı bulunmaktadır: Selimiye Camii'nin yanındaki Arasta, Eski Cami'nin yanındaki Bedesten ve Ali Paşa Çarşısı. ⓘ
Edirne'de camilerin yanı sıra, zengin geçmişini yansıtan ziyaretçi cazibe merkezleri de bulunmaktadır. Bunların en önemlisi, Sarayiçi semtinde bulunan ve 2. Murad (1421-1444) döneminde inşa edilen Edirne Sarayı'dır (Osmanlı Türkçesi: Saray-ı Cedid-i Amire, "Yeni İmparatorluk Sarayı"). Sarayın binaları ve hamamı (Kum Kasrı Hamamı) harap durumda olmasına rağmen, saray kapısı ve saray mutfak tesisi restore edilmiştir. Saray kompleksinin bir parçası olarak inşa edilen Kasr-ı Adalet ("Adalet Kalesi"), Tunca nehri üzerindeki küçük Fatih Köprüsü'nün yanında sağlam bir şekilde durmaktadır. ⓘ
Bölgedeki bir diğer önemli yapı, o dönemde kullanılan birçok tesisi içeren kompleks yapısıyla önemli bir anıt olan Sultan 2. Bayezid Külliyesi'dir. ⓘ
Edirne Sarayı'nın yakınında bulunan Balkan Savaşları Anıt Mezarlığı'nın girişinde bir Osmanlı askerinin yer aldığı meçhul asker anıtı bulunmaktadır. ⓘ
Terk edilmiş ve harap durumda olan tarihi Edirne Büyük Sinagogu restore edilmiş ve Mart 2015'te yeniden açılmıştır. Şehirde bir Roma Katolik ve iki Bulgar Ortodoks kilisesi bulunmaktadır. ⓘ
Edirne'nin batısından ve güneyinden geçen Meriç ve Tunca nehirleri üzerinde çok sayıda tarihi kemer köprü bulunmaktadır. ⓘ
Rüstem Paşa ve Ekmekçioğlu Ahmet Paşa kervansarayları gibi 16. yüzyılda gezginleri ağırlamak için tasarlanmış kervansaraylar bulunmaktadır. ⓘ
Tarihi Karaağaç tren istasyonu, yeniden yapılanmanın ardından bugün Edirne'nin Karaağaç banliyösünde Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. Yanında ise Lozan Antlaşması Anıtı ve Müzesi yer almaktadır. ⓘ
Bir zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yapmasından dolayı şehir han, cami, çarşı ve taş köprüler gibi tarihi eserlerle süslüdür. ⓘ
Kültür
Kırkpınar adı verilen geleneksel yağlı güreş turnuvası her yıl Haziran sonu veya Temmuz başında düzenlenmektedir. Türkiye'deki Romanların kutlandığı uluslararası bir festival olan Kakava her yıl 5-6 Mayıs tarihlerinde düzenlenmektedir. ⓘ
Almanya'nın Lörrach kenti ile kültürel ortaklık 2006 yılında başlamıştır. Amaç, kültürel becerilerini ve anlayışlarını geliştirmek için öğrenci değişimi yapmaktır. ⓘ
Ciğer, Edirne kentinin kültüründe önemli bir yere sahiptir. Edirne yöresel yemekleri ile tanınır. "Ciğer tava" (pane edilmiş ve derin yağda kızartılmış ciğer) genellikle yanında cacık ile servis edilir; cacık, seyreltilmiş süzme yoğurt ve doğranmış salatalıktan oluşan serin bir yemektir. Ayrıca, standart badem ezmesinden farklı bir tarife sahip olan yöresel badem ezmesi de Edirne'nin geleneksel tatlılarından biridir. ⓘ
İçinde ayna bulunan el yapımı süpürgeler, şehrin kültürel imgelerinden biri ve merkezi bir evlilik geleneğidir. Minyatür versiyonları halen hediyelik eşya dükkanlarında satılmaktadır. ⓘ
Ekonomi
Edirne'nin ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanmaktadır. Çalışan nüfusun %73'ü tarım, balıkçılık, ormancılık ve avcılıkta çalışmaktadır. Ovalar verimlidir. Mısır, şeker pancarı ve ayçiçeği önde gelen ürünlerdir. Kavun, karpuz, pirinç, domates, patlıcan ve bağcılık önemlidir. ⓘ
Avrupa'yı İstanbul'a, Anadolu'ya ve Orta Doğu'ya bağlayan otoyol Edirne'den geçmektedir. ⓘ
Tarihi yapılar ve etkinlikler turizmin ekonomideki rolünü artırmıştır. ⓘ
Sanayi gelişmektedir. Tarıma dayalı sanayiler (agro-endüstriler) kent ekonomisi için özellikle önemlidir. ⓘ
Eğitim
Üniversiteler
- Trakya Üniversitesi, AB'nin Erasmus programı aracılığıyla Loerrach Üniversitesi ile bağlantılıdır. ⓘ
Yüksek okullar
- Trakya Üniversitesi
- Edirne Emel-Özgür Subaşıay Teknik ve Mesleki Anadolu Lisesi 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Beykent Eğitim Kurumları
- Edirne Anadolu Turizm ve Otelcilik Meslek Lisesi
- Edirne Sosyal Bilimler Lisesi (2014 yılında öğretmen liselerinin kapatılmasının ardından eski Edirne Anadolu Öğretmen Lisesi binasında eğitim öğretime başladı.)
- Edirne Süleyman Demirel Fen Lisesi
- Yıldırım Beyazıt Anadolu Lisesi
- I. Murat Anadolu Lisesi
- Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi
- İlhami Ertem Anadolu Lisesi
- Edirne Lisesi
- Edirne Endüstri Meslek Lisesi
- Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
- 80. Yıl Anadolu Lisesi
- Edirne Anadolu Teknik Lisesi
- Kız Meslek Lisesi
- Özel Edirne Beykent Anaokulu
- Özel Edirne Beykent İlkokulu
- Özel Edirne Beykent Ortaokulu
- Özel Edirne Beykent Anadolu Lisesi
- Özel Edirne Beykent Fen Lisesi
- Özel Edirne Bahçeşehir Lisesi
- Özel Edirne Bahçeşehir Fen Lisesi
- Özel Edirne Bahçeşehir Ortaokulu
- Özel Edirne Bahçeşehir İlkokulu
- Özel Serhat Ortaokulu
- Edirne Yüksel Yeşil Ortaokulu
- Edirne İstiklal Ortaokulu
- Edirne Alper Yazoğlu Ortaokulu
- Edirne Serhat İMKB Mesleki Teknik Anadolu Lisesi ⓘ
Galeri
Hala ayakta duran bir Roma Kulesi ⓘ
Semtleri
- Yeniimaret
- Ayşekadın
- Esentepe
- Kaleiçi
- Karaağaç
- Kavgaz
- Kıyık
- Kirişhane
- Kutlutaş
- Muradiye
- Saraçhane
- Yıldırım
- Umur Bey
- Küçükpazar
- İstasyon
- Binevler
- Kooperatifevleri
- Avrupa Kent ⓘ
Kardeş şehirler
- Kars, Türkiye
- Ardahan, Türkiye
- İzmit, Türkiye
- Yanbolu, Bulgaristan
- Prizren, Kosova
- Lörrach, Almanya
- Bat-Yam, İsrail ⓘ
Önemli kişiler
- Sultanlar
- I. Bayezid (1360-1403), 1389'dan 1402'ye kadar Osmanlı sultanı
- I. Mahmud (1696-1754), 1730'dan 1754'e kadar Osmanlı sultanı
- Fatih Sultan Mehmed (1432-1481), Konstantinopolis'i (bugün İstanbul) fetheden Osmanlı padişahı
- Mustafa (1664-1703), 1695'ten 1703'e kadar Osmanlı padişahı
- Osman III (1699-1757), 1754'ten 1757'ye kadar Osmanlı sultanı
- Şahin Giray (1745-1787), Kırım'ın son hanı ⓘ
- Tarihsel
- Caleb Afendopolo (1430-1499'dan önce), Yahudi polihistor
- Konstantinopolisli I. Athanasius (1230-1310), Konstantinopolis Ekümenik Patriği
- Kudüslü V. Athanasius (ö. 1844), Kudüs Rum Ortodoks Patriği
- Hagop Baronyan (1843-1891), Osmanlı Ermenisi yazar, hicivci, eğitimci
- İlyas Başyazı (yak. 1420-1490), Karay Yahudi hakemi
- Theodore Branas, Bizanslı general
- Nikephoros Bryennios (etnark), Bizanslı general
- Abraham ben Raphael Caro, 18. yüzyıl Osmanlı hahamı
- Karpos Papadopoulos (1790'lar-1871), Filiki Eteria Üyesi
- Theoklitos Polyeidis (1698-1759), Yunan bilgin, öğretmen, çevirmen, rahip ve keşiş
- Konstantinopolisli V. Dionysius (1820-1891), Konstantinopolis Ekümenik Patriği
- Joseph Halévy (1827-1917), Osmanlı doğumlu Yahudi-Fransız oryantalist ve gezgin
- Abdülcelil Levni (ö. 1732), Osmanlı saray ressamı ve minyatürcü
- Neşâtî (?-1674), Osmanlı şairi
- Georgi Valkovich (1833-1892), Bulgar hekim, diplomat ve siyasetçi
- Yirmisekiz Mehmed Çelebi (ö. 1732), Osmanlı devlet adamı ve elçisi
- Stefanos Koumanoudis (1818-1899), Yunan arkeolog, üniversite hocası, yazar ve çevirmen ⓘ
- Çağdaş
- Cem Adrian (d. 1980), Türk şarkıcı-söz yazarı, yazar, yapımcı ve film yönetmeni
- Şevket Süreyya Aydemir (1897-1976), Türk yazar, entelektüel, iktisatçı, tarihçi
- Atılay Canel (d. 1955), Türk futbol antrenörü
- Cavit Erdel (1884-1933), Osmanlı Ordusu subayı ve Türk Ordusu generali
- Hüsrev Gerede (1884-1962), Osmanlı ve Türk Ordusu subayı, siyasetçi ve diplomat
- Avra Theodoropoulou (1880-1863), Yunan müzisyen ve aktivist
- Ragıp Gümüşpala (1897-1964), Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 11. Genelkurmay Başkanı
- Acun Ilıcalı (d. 1969), Türk televizyoncu ve yapımcı
- Haşim İşcan (1898-1968), Türk lise öğretmeni, kaymakam ve İstanbul'un seçilmiş ilk belediye başkanı
- Kemal Kerinçsiz (d. 1960), Türk aşırı milliyetçi avukat
- Özlem Kolat (d. 1984), Türk klasik klarnet sanatçısı
- Michael Petkov (1850-1921), Bulgar Doğu Katolik rahip
- Muharrem Korhan Yamaç (d. 1972), Paralimpik, dünya ve Avrupa şampiyonu engelli spor atıcısı
- Nikos Zachariadis (1903-1973), Yunanistan Komünist Partisi Genel Sekreteri
- Gökberk Ergeneman (d. 1995) Milli Tenisçi ⓘ
Nüfus
Edirne Kazası Nüfus Cetveli 1892 ⓘ | |||
Kadın | Erkek | Toplam | |
İslam | 17948 | 18649 | 36597 |
Rum | 13914 | 14342 | 28256 |
Ermeni | 1753 | 1662 | 3415 |
Yahudi | 3867 | 4112 | 7979 |
Bulgar | 4329 | 4910 | 9239 |
Katolik | 97 | 105 | 202 |
Protestan | 18 | 24 | 42 |
Latin | 2 | 1 | 3 |
Toplam | 41.928 | 43.805 | 85.733 |
Yıl | Toplam | Şehir | Kır ⓘ |
---|---|---|---|
1940 | 130.532 | 45.680 | 84.852 |
1945 | 68.155 | 29.439 | 38.716 |
1950 | 74.412 | 30.426 | 43.986 |
1955 | 60.790 | 33.325 | 27.465 |
1960 | 67.934 | 39.410 | 28.524 |
1965 | 78.161 | 46.091 | 32.070 |
1970 | 84.531 | 53.806 | 30.725 |
1975 | 94.449 | 63.001 | 31.448 |
1980 | 105.503 | 71.914 | 33.589 |
1985 | 120.663 | 86.909 | 33.754 |
1990 | 124.361 | 102.345 | 22.016 |
2000 | 140.830 | 119.298 | 21.532 |
2007 | 150.717 | 136.070 | 14.647 |
2008 | 153.199 | 138.222 | 14.977 |
2009 | 156.155 | 141.570 | 14.585 |
2010 | 152.993 | 138.793 | 14.200 |
2011 | 158.929 | 144.531 | 14.398 |
2012 | 162.161 | 148.474 | 13.687 |
2013 | 164.048 | 150.260 | 13.788 |
2014 | 165.979 | 152.628 | 13.351 |
2015 | 171.386 | 158.369 | 13.017 |
2016 | 173.037 | 160.233 | 12.804 |
2017 | 178.910 | 166.494 | 12.416 |
2018 | 180.327 | 167.443 | 12.884 |
2019 | 185.408 | 172.802 | 12.606 |
2020 | 180.901 | 168.680 | 12.221 |
Külliyeler
- II. Beyazıt Külliyesi
- Selimiye Külliyesi ⓘ
Kapalı çarşılar
Selimiye Arastası, Bedesten ve Alipaşa adlı üç kapalıçarşısı bulunmaktadır. ⓘ
El sanatları
Edirne, Osmanlı döneminde çini ve seramik sanatının önemli merkezlerindendi. Edirne'deki saray ve önemli binaların çinileri, şehrin sanatsal geleneğinin ürünleridir. ⓘ
Edirne'deki el sanatları üslubuna "Edirnekâri" (Edirne işi) adı verilir. Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olduğu dönemden beri Edirne'deki el işleri yüksek nitelikleriyle beğeni toplamıştır. Günümüzde de bu gelenek ağaç ve oyma işlemeciliğinde devam etmekte; sandık ve dolap gibi ahşap malzemeler üzerine boya ile yapılan desenlerle kendini göstermektedir. Lake kap ve kutu yapımcılığı, çiçek ressamlığı, ciltçilik, hattatlık (özellikle talik yazı), ahşap oyuculuğu ve mezar taşçılığı, Edirne'deki diğer el sanatlarıdır. ⓘ
Günümüzde süpürgecilik de bir el sanatı olarak varlığını sürdürmektedir. Turistik bir faaliyet haline dönüşen mis sabunculuğu da bir diğer geleneksel el sanatıdır. ⓘ
Spor
Kırkpınar Yağlı Güreşleri şehirde düzenlenmektedir. Edirne'nin köklü kulübü Edirnespor bu şehirde oynamaktadır. Olin Edirne şehrin basketbol kulübüdür. Edirnespor Kulübü, 3. Lig'de oynamaktadır. ⓘ
Ayrıca bakınız
- Edirne Saat Kulesi ⓘ
Edirne'de Yerel Medya
Yerel TV Kanalları
- ETV (Edirne Televizyonu)
Yerel Radyo Kanalları
- 88.5 Keşan FM Keşan
- 91.5 Radyo 22 Uzunköprü
- 92.2 Radyo SU
- 92.7 Radyo AK
- 94.0 Radyo Mola
- 106.2 Radyo Günebakan Trakya Üniversitesi
Yerel Gazeteler
- Hudut Gazetesi
- Yenigün Gazetesi
- Vatandaş Gazetesi
- Haberci Gazetesi
- Edirne Haber Gazetesi
- Edirne Olay Gazetesi
- Edirne Gündem Gazetesi ⓘ