İnşaat

bilgipedi.com.tr sitesinden
Avustralya'nın Melbourne kentindeki bu gökdelen gibi büyük inşaat projelerinde vinçler vazgeçilmezdir.
Almanya'nın Köln kentinde işe başlamak için hazırlanan şantiye ve ekipman (2017)
Helsinki, Finlandiya'da Kalasatama bölgesinde büyük bir inşaat alanı (2021)

İnşaat, nesneler, sistemler veya organizasyonlar oluşturma sanatı ve bilimi anlamına gelen genel bir terimdir ve Latince constructio (com- "birlikte" ve struere "yığmak") ve Eski Fransızca construction kelimelerinden gelmektedir. İnşa etmek fiildir: inşa etme eylemi, isim ise yapıdır: bir şeyin nasıl inşa edildiği, yapısının doğası.

En yaygın kullanım bağlamında inşaat, binaların, altyapının, endüstriyel tesislerin ve ilgili faaliyetlerin ömürlerinin sonuna kadar teslim edilmesiyle ilgili süreçleri kapsar. Tipik olarak planlama, finansman ve tasarımla başlar ve varlık inşa edilip kullanıma hazır hale gelene kadar devam eder; inşaat aynı zamanda onarım ve bakım çalışmalarını, varlığı genişletme, uzatma ve iyileştirme çalışmalarını ve nihai yıkım, söküm veya hizmet dışı bırakma işlemlerini de kapsar.

İnşaat sektörü birçok ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasına (GSYH) önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır. İnşaat faaliyetleri için yapılan küresel harcama 2012 yılında yaklaşık 4 trilyon dolardı. Günümüzde inşaat sektörüne yapılan harcamalar yılda 11 trilyon doları aşmaktadır ve bu da küresel GSYH'nin yaklaşık yüzde 13'üne denk gelmektedir. Bu harcamanın 2030 yılında yaklaşık 14,8 trilyon dolara yükseleceği tahmin edilmektedir.

İnşaat sektörü ekonomik kalkınmayı desteklemesine ve pek çok ülkeye parasal olmayan pek çok fayda sağlamasına rağmen, en tehlikeli sektörlerden biridir. Örneğin, 2019 yılında ABD'deki sektörel ölümlerin yaklaşık %20'si (1.061) inşaat sektöründe meydana gelmiştir.

İnşaat, bina, altyapı, endüstriyel sanayi yapıları gibi insan ihtiyaçlarına karşılık gelen, üretime dayalı herçeşit yapının amacına uygun inşa etme sürecidir. İnşaat tipik olarak bilinen bir müşteri için yerinde gerçekleşirken, imalattan imalata farklı olarak, belirlenmiş bir alıcı olmadan benzer ürünlerin seri üretimini gerektirir. Sanayi yapıları gelişmiş ülkelerdeki gayri safi yurt içi hasılanın %6 ile 9'unu oluşturur. İnşaat planlama, tasarım ve finansman ile başlar; ve proje inşa edilene ve kullanıma hazır oluncaya kadar devam eder.

Büyük ölçekli inşaatlar birden fazla bölüm arasında iş birliği gerektirir. Bir mimar veya inşaat mühendisi işi yönetir. Bir tasarım mühendisi veya proje yöneticisi onu denetler. Bir projenin başarılı bir şekilde yürütülmesi için etkili bir planlama şarttır. Söz konusu altyapıyı tasarlama ve yürütmeyle uğraşanlar, imar gereksinimlerini, işin çevresel etkilerini, başarılı çizelgeleme, bütçeleme, şantiye güvenliği, yapı malzemelerinin ulaşılabilirliği ve nakliyesi, lojistik, halka verdikleri rahatsızlıklara kadar tüm detayları düşünmelidirler. İnşaat, belli bir bölgedeki bina, altyapı, havaalanı, baraj gibi geniş anlamda yapı veya yapı çevresinin oluşturulma aşamasıdır. İnşaat aslında pek çok işin aynı anda yürütüldüğü bir süreçtir. Normalde iş , tasarım mühendisi, proje mimarı, inşaat mühendisi, mimar, peyzaj mimarı, iç mimar tarafından denetlenir, ve bütün işler proje yöneticisi tarafından yönetilir.

Tarihçe

İlk kulübeler ve barınaklar elle ya da basit aletlerle inşa edilmiştir. Bronz Çağı boyunca şehirler büyüdükçe, duvarcı ve marangoz gibi profesyonel zanaatkârlar sınıfı ortaya çıktı. Zaman zaman inşaat işleri için köleler de kullanılmıştır. Orta Çağ'da zanaatkârlar loncalar halinde örgütlendi. 19. yüzyılda buharla çalışan makineler ve daha sonra da vinçler, ekskavatörler ve buldozerler gibi dizel ve elektrikle çalışan araçlar ortaya çıktı.

Hızlı inşaat 21. yüzyılda giderek daha popüler hale gelmiştir. Bazı tahminler, inşaat projelerinin %40'ının artık hızlı inşaat olduğunu göstermektedir.

İnşaat endüstrisi sektörleri

İnşaat sektörü, genel olarak üç ana kola ayrılır.

  • Bina
  • Alt yapı
  • Endüstriyel yapı

Bina inşaatı genellikle konut ve konut dışı olarak sınıflandırılır. (ticari/kurumsal).

Altyapı genellikle büyük kamu işleri, barajlar, köprüler, otoyollar su/atıksu ve şebeke dağıtımını içerir.

Endüstriyel sanayi yapıları rafinerileri, proses kimyasını, elektrik üretimini, değirmenleri ve üretim tesislerini kapsar. sektörü sektörlere veya pazarlara ayırmanın başka yollarıda vardır.

Engineering News-Record (ENR) inşaat endüstrisi için bir ticaret dergisidir. ENR her yıl tasarım ve inşaat şirketlerinin büyüklüğü hakkındaki verileri derlemekte ve raporlamaktadır. Birleşik Devletlerdeki en büyük şirketlerin bir listesini (Top-40) ve aynı zamanda en büyük küresel firmaların listesini yayınlıyorlar (kendi ülkelerinin dışında yaptıkları iş miktarlarına göre En iyi-250). 2014'te ENR verileri dokuz pazar bölümünde derledi. Bunlar; Nakliye, Petrol, Bina, Enerji, Sanayi, Su, İmalat, Kanalizasyon/atık, Telekom, tehlikeli atık artı diğer projeler için onuncu kategoriye bölmüştür. İlk 400'e ilişkin raporlarında nakliye kanalizasyon, tehlikeli atık ve su hakkında firmaları ağır yükleniciler olarak sıralamak için kullandılar.

Standart Endüstriyel Sınıflandırma ve daha yeni Kuzey Amerika Endüstri Sınıflandırma Sistemi, yapımı gerçekleştiren veya yapımda bulunan diğer şirketler için bir sınıflandırma sistemine sahiptir. Bu sektördeki şirketlerin farklarını anlamak için üç alt sektöre ayrılmıştır; bina inşaatı, ağır ve inşaat mühendisliği inşaatı ve özel ticaret müteahhitleri. İnşaat hizmeti firmaları(örneğin; mühendislik, mimarlık) ve inşaat yöneticileri (inşaat projesinin tamamlanması için doğrudan mali sorumluluk almadan inşaat projelerini yönetmekle yükümlü olan şirketler) için kategorilerde vardır.

Amerika Birleşik Devletleri'nde bir termal oksitleyicinin endüstriyel montajı

Bina inşaatı

Afganistan'da ABD Deniz Kuvvetleri personeli tarafından askeri konut inşaatı

Bina inşaatı, gayrimenkul sahaları olarak da bilinen arazi alanlarına yapı ekleme sürecidir. Tipik olarak, bir proje mülk sahibi (bir birey veya kuruluş olabilir) tarafından veya mülk sahibiyle birlikte başlatılır; bazen, arazi kamu kullanımı için sahibinden zorunlu olarak satın alınabilir.

Konut inşaatı

Konut inşaatı, bireysel arazi sahipleri (kendi kendine inşaat), uzman konut inşaatçıları, mülk geliştiricileri, genel müteahhitler veya kamu veya sosyal konut sağlayıcıları (örneğin: yerel yönetimler, konut birlikleri) tarafından üstlenilebilir. Yerel imar veya planlama politikalarının izin verdiği durumlarda, karma kullanımlı gelişmeler hem konut hem de konut dışı inşaatları (örneğin: perakende, eğlence, ofisler, kamu binaları, vb.) içerebilir.

Konut inşaatı uygulamaları, teknolojileri ve kaynakları yerel inşaat idaresi yönetmeliklerine ve uygulama kurallarına uygun olmalıdır. Bölgede hazır bulunan malzemeler genellikle kullanılan inşaat malzemelerini belirler (örneğin: tuğlaya karşı taşa karşı ahşap). Konutlar için metrekare (veya ayak kare) başına inşaat maliyetleri, saha koşullarına, erişim yollarına, yerel düzenlemelere, ölçek ekonomilerine (özel tasarım evlerin inşası genellikle daha pahalıdır) ve vasıflı zanaatkarların mevcudiyetine bağlı olarak önemli ölçüde değişebilir.

Konut dışı inşaat

Kansas City, Missouri'deki Federal Rezerv binasının inşaatı

Binanın türüne bağlı olarak, konut dışı bina inşaatı, yerel yönetimler, eğitim ve dini kurumlar, ulaşım teşebbüsleri, perakendeciler, otelciler, emlak geliştiricileri, finans kuruluşları ve diğer özel şirketler dahil olmak üzere çok çeşitli özel ve kamu kuruluşları tarafından tedarik edilebilir. Bu sektörlerdeki inşaatların çoğu genel müteahhitler tarafından üstlenilmektedir.

Altyapı inşaatı

Shasta Barajı Haziran 1942'de yapım aşamasında

İnşaat mühendisliği, yollar, köprüler, kanallar, barajlar, tüneller, havaalanları, su ve kanalizasyon sistemleri, boru hatları ve demiryolları gibi kamu işleri de dahil olmak üzere fiziksel ve doğal olarak inşa edilmiş çevrenin tasarımını, yapımını ve bakımını kapsar. Bazı genel müteahhitler inşaat mühendisliği alanında uzmanlığa sahiptir; inşaat mühendisliği müteahhitleri bu sektörde çalışmaya adanmış firmalardır ve belirli altyapı türlerinde uzmanlaşabilirler.

Endüstriyel inşaat

Etiyopya Ulusal Çimento Hisse Şirketi'nin Dire Dawa'daki yeni fabrikası

Endüstriyel inşaat, açık deniz inşaatı (çoğunlukla enerji tesisleri: petrol ve gaz platformları, rüzgar enerjisi), madencilik ve taş ocakçılığı, rafineriler, bira fabrikaları, damıtma tesisleri ve diğer işleme tesisleri, elektrik santralleri, çelik fabrikaları, depolar ve fabrikaları içerir.

İnşaat süreçleri

Bazı inşaat projeleri, mal sahibinin tüm proje için tasarımcı, mutemet ve işçi olarak hareket edebileceği küçük tadilat veya onarım işleridir. Ancak, daha karmaşık veya iddialı projeler genellikle ek çok disiplinli uzmanlık ve insan gücü gerektirir, bu nedenle mal sahibi ayrıntılı planlama, tasarım, inşaat ve işin teslimini üstlenmek için bir veya daha fazla uzman işletmeyi görevlendirebilir. Genellikle mal sahibi projeyi denetlemek üzere bir işletme görevlendirir (bu bir tasarımcı, yüklenici, inşaat müdürü veya diğer danışmanlar olabilir); bu tür uzmanlar normalde proje teslimindeki uzmanlıkları nedeniyle görevlendirilir ve mal sahibinin proje özetini tanımlamasına, bir bütçe ve program üzerinde anlaşmasına, ilgili kamu makamlarıyla irtibat kurmasına ve diğer uzmanların (alt yüklenicilerden oluşan tedarik zinciri) hizmetlerini tedarik etmesine yardımcı olur. Belirlenen işlerin yasal, zamanında, bütçeye uygun ve güvenli bir şekilde teslim edilmesini sağlamayı amaçlayan diğer ayrıntılı planların yanı sıra, tüm işletmeler tarafından hizmetlerin sunulması için sözleşmeler üzerinde anlaşmaya varılır.

Tasarım, finans ve yasal hususlar birbiriyle örtüşür ve ilişkilidir. Tasarım sadece yapısal olarak sağlam ve kullanıma ve konuma uygun olmakla kalmamalı, aynı zamanda finansal olarak inşa edilmesi mümkün ve kullanımı yasal olmalıdır. Finansal yapı, sağlanan tasarımı inşa etmek için yeterli olmalı ve yasal olarak borçlu olunan tutarları ödemelidir. Yasal yapılar, tasarımı diğer faaliyetlerle bütünleştirir ve finansal ve diğer inşaat süreçlerini uygular.

Bu süreçler satın alma stratejilerini de etkiler. Örneğin, müşteriler projeyi tasarlaması için bir işletme atayabilir ve ardından varlığın inşası için bir ana yüklenici atamak üzere rekabetçi bir süreç yürütülebilir (tasarla-ihale et-yap); hem tasarımı hem de inşaatı yönetmesi için bir işletme atayabilir (tasarla-yap); veya doğrudan bir tasarımcı, yüklenici ve uzman alt yükleniciler atayabilir (inşaat yönetimi). Bazı satın alma biçimleri işveren, yüklenici ve bir inşaat projesindeki diğer paydaşlar arasındaki işbirliğine dayalı ilişkileri (ortaklık, ittifak) vurgulamakta ve genellikle son derece rekabetçi ve çekişmeli sektör uygulamalarını iyileştirmeye çalışmaktadır.

Planlama

Endonezya, Cakarta'da bir bina inşaatı için temel kazılması

Uygulanabilir olduğunda, önerilen bir inşaat projesi, imar ve bina kodu gereklilikleri de dahil olmak üzere yerel arazi kullanımı planlama politikalarına uygun olmalıdır. Bir proje normalde komşu mülkler ve mevcut altyapı (ulaşım, sosyal altyapı ve su temini, kanalizasyon, elektrik, telekomünikasyon vb. dahil olmak üzere kamu hizmetleri) üzerindeki potansiyel etkileri açısından değerlendirilecektir (yargı yetkisine sahip makam, AHJ, tipik olarak projenin yer alacağı belediye tarafından). Veriler saha analizi, saha araştırmaları ve jeoteknik incelemeler yoluyla toplanabilir. İnşaat normalde planlama izni verilmeden başlayamaz ve inşaat çalışmaları başlamadan önce ilgili altyapının iyileştirilmesini sağlamak için hazırlık çalışmaları yapılması gerekebilir. Hazırlık çalışmaları, hasara neden olan kesintileri ve diğer tehlikeli durumları önlemek için mevcut kamu hizmeti hatlarının araştırılmasını da içerecektir.

Bazı yasal gereklilikler malum in se düşüncelerinden veya patlamalar veya köprü çökmeleri gibi tartışmasız kötü olayları önleme arzusundan kaynaklanmaktadır. Diğer yasal gereklilikler ise malum prohibitum mülahazalarından ya da işyerlerinin bir iş bölgesinden ya da konutların bir konut bölgesinden izole edilmesi gibi bir gelenek ya da beklenti meselesi olan faktörlerden kaynaklanmaktadır. Bir avukat, bir kuralın uygulanamaz olduğunu (köprü tasarımının çökmeye neden olmayacağı) veya geleneğin artık gerekli olmadığını (toplumda canlı çalışma alanlarının kabulü artmıştır) savunarak, binanın inşa edileceği araziyi yöneten yasada değişiklik veya muafiyet talep edebilir.

Bir binanın inşası sırasında, bir belediye bina denetçisi genellikle inşaatın onaylanan planlara ve yerel bina yönetmeliğine uygun olduğundan emin olmak için devam eden çalışmaları periyodik olarak denetler. İnşaat tamamlandıktan sonra, bir binada veya başka bir varlıkta daha sonra yapılan ve kullanımı, genişletilmesi, yapısal bütünlüğü ve yangından korunması dahil olmak üzere güvenliği etkileyen değişiklikler genellikle belediyenin onayını gerektirir.

Finans

Projenin türüne bağlı olarak, ipotek bankacıları, muhasebeciler ve maliyet mühendisleri bir inşaat projesinin finansal yönetimi için genel bir plan oluşturulmasına katılabilirler. Bir inşaat projesi için en belirgin finansman kaynağı mal sahibinin mülkündeki özsermayesi olduğundan, nispeten küçük projelerde bile ipotek bankacısının varlığı kuvvetle muhtemeldir. Muhasebeciler, projenin ömrü boyunca beklenen para akışını incelemek ve süreç boyunca ödemeleri izlemek için hareket ederler. Maliyet mühendisleri, tahminciler ve metraj uzmanları gibi profesyoneller, ilgili iş ve malzemeleri uygun bir değerleme ile ilişkilendirmek için uzmanlıklarını kullanırlar.

Finansal planlama, proje başlamadan önce yeterli önlemlerin ve beklenmedik durum planlarının mevcut olmasını ve planın proje ömrü boyunca düzgün bir şekilde uygulanmasını sağlar. İnşaat projeleri önlenebilir mali sorunlardan muzdarip olabilir. Düşük teklifler, inşaatçılar projeyi tamamlamak için çok az para istediklerinde ortaya çıkar. Nakit akışı sorunları, mevcut finansman miktarı mevcut işçilik ve malzeme maliyetlerini karşılayamadığında ortaya çıkar; bu tür sorunlar genel bütçe yeterli olsa bile ortaya çıkabilir ve geçici bir sorun teşkil eder. Devlet projelerinde maliyet aşımları, yüklenicinin maliyetleri artıran değişiklik emirleri veya proje değişiklikleri tespit etmesiyle ortaya çıkmıştır ve bu değişiklikler ilk tekliften sonra zaten değerlendirmeden çıkarıldıkları için diğer firmaların rekabetine tabi değildir. Dolandırıcılık da inşaat sektöründe zaman zaman karşılaşılan bir sorundur.

Büyük projeler son derece karmaşık finansal planlar içerebilir ve genellikle bir bina tahmincisi tarafından gerçekleştirilen kavramsal bir maliyet tahmini ile başlar. Bir projenin bölümleri tamamlandıkça, satılabilir, bir borç verenin veya mal sahibinin yerini bir başkası alabilir ve bina inşaatı projesinin her aşaması için doğru esnaf ve malzemelere sahip olmanın lojistik gereksinimleri devam eder. Kamu-özel sektör ortaklıkları (PPP'ler) veya özel finans girişimleri (PFI'ler) de büyük projelerin gerçekleştirilmesine yardımcı olmak için kullanılabilir. McKinsey'e göre 2019 yılında "büyük inşaat projelerinin büyük çoğunluğu bütçeyi aşmakta ve beklenenden %20 daha uzun sürmektedir".

Yasal

Ontario Otoyolu 401 boyunca yolun altı şeritten on iki şeride genişletilmesi inşaatı

Bir inşaat projesi, tüm tarafların her birini dikkatle değerlendirmesi gereken karmaşık bir inşaat sözleşmeleri ve diğer yasal yükümlülükler ağıdır. Bir sözleşme, iki veya daha fazla taraf arasında bir dizi yükümlülüğün değiş tokuş edilmesidir ve sorunları yönetmek için yapılar sağlar. Örneğin, inşaat gecikmeleri maliyetli olabilir, bu nedenle inşaat sözleşmeleri net beklentiler ve gecikmeleri yönetmek için açık yollar belirler. Kötü hazırlanmış sözleşmeler kafa karışıklığına ve maliyetli anlaşmazlıklara yol açabilir.

Bir projenin başlangıcında, hukuk danışmanları sözleşme yapılarındaki belirsizlikleri ve diğer potansiyel sorun kaynaklarını tespit etmeye ve sorunları önlemeye yönelik seçenekler sunmaya çalışırlar. Projeler sırasında, ortaya çıkan çatışmaları önlemek ve çözmek için çalışırlar. Her durumda avukat, projenin gerçekliğine uygun bir yükümlülükler alışverişini kolaylaştırır.

Güney Kore, Daegu'da yapım aşamasında olan apartman kompleksi

Tedarik

Geleneksel veya Tasarım-İhale-İnşa

Tasarla-ihale et-yap, en yaygın ve köklü inşaat tedarik yöntemidir. Bu düzenlemede, mimar, mühendis veya inşaatçı işveren için proje koordinatörü olarak hareket eder. İşleri tasarlar, şartnameleri ve tasarım çıktılarını (modeller, çizimler, vb.) hazırlar, sözleşmeyi yönetir, işleri ihale eder ve işleri başlangıçtan tamamlanmasına kadar yönetirler. Buna paralel olarak, müşteri ile ana yüklenici arasında doğrudan sözleşmeye dayalı bağlantılar vardır ve o da alt yüklenicilerle doğrudan sözleşmeye dayalı ilişkilere sahiptir. Düzenleme, proje teslim için hazır olana kadar devam eder.

Tasarım-yapım

Tasarla-yap 20. yüzyılın sonlarından itibaren daha yaygın hale gelmiştir ve müşterinin tasarım ve inşaatı sağlamak için tek bir kuruluşla sözleşme yapmasını içerir. Bazı durumlarda, tasarım-yapım paketi, sahanın bulunmasını, finansmanın ayarlanmasını ve gerekli tüm yasal izinler için başvuruda bulunulmasını da içerebilir. Tipik olarak, müşteri birkaç D&B yüklenicisini proje özetini karşılayacak teklifler sunmaya davet eder ve ardından tercih edilen bir tedarikçi seçer. Bu genellikle bir tasarım firması ve bir yükleniciyi (bazen her birinden birden fazla) içeren bir konsorsiyum olacaktır. Amerika Birleşik Devletleri'nde ulaştırma bakanlıkları genellikle, özellikle çok büyük projeler için, eyaletlerin beceri veya kaynaklarının yetersiz olduğu projeleri ilerletmenin bir yolu olarak tasarım-yapım sözleşmelerini kullanır.

İnşaat yönetimi

Bir inşaat yönetimi düzenlemesinde, müşteri tasarımcı (mimar veya mühendis), bir inşaat yöneticisi ve bireysel ticari yüklenicilerle ayrı sözleşmeler yapar. Müşteri sözleşme rolünü üstlenirken, inşaat veya proje yöneticisi ayrı ticari sözleşmeleri yönetme ve tüm işleri birlikte sorunsuz ve etkili bir şekilde tamamlamalarını sağlama aktif rolünü üstlenir. Bu yaklaşım genellikle tedarik süreçlerini hızlandırmak, müşteriye sözleşme boyunca tasarım değişikliklerinde daha fazla esneklik sağlamak, bireysel iş yüklenicilerinin atanmasını mümkün kılmak, sözleşme boyunca her bir bireyin sözleşme sorumluluğunu ayırmak ve daha fazla müşteri kontrolü sağlamak için kullanılır.

Tasarım

Sanayileşmiş dünyada inşaat genellikle tasarımların gerçeğe dönüştürülmesini içerir. En yaygın olarak (yani: bir tasarım-ihale-yap projesinde), tasarım ekibi mülk sahibi tarafından (yani mülk sahibi ile sözleşmeli olarak) istihdam edilir. Projenin türüne bağlı olarak, bir tasarım ekibinde mimarlar, inşaat mühendisleri, makine mühendisleri, elektrik mühendisleri, yapı mühendisleri, yangından korunma mühendisleri, planlama danışmanları, mimari danışmanlar ve arkeolojik danışmanlar yer alabilir. Genel tasarıma farklı disiplinlerden gelen girdilerin koordine edilmesine yardımcı olacak bir 'baş tasarımcı' normalde belirlenecektir. Bu, daha önce ayrı olan disiplinlerin (genellikle ayrı firmalar tarafından üstlenilen), ilgili tüm alanlardan uzmanların yer aldığı çok disiplinli firmalara entegre edilmesi veya firmaların tasarım-yapım süreçlerini desteklemek için ilişkiler kurması yoluyla sağlanabilir.

İnşaat projelerinin artan karmaşıklığı, bir projenin yaşam döngüsünün tüm aşamalarında eğitim almış ve sürdürülebilirlik de dahil olmak üzere birçok alt sistemin ve bunların bireysel bileşenlerinin yakın entegrasyonunu gerektiren ileri teknolojik bir sistem olarak varlığın takdirini geliştiren tasarım profesyonellerine ihtiyaç yaratmaktadır. Binalar için bina mühendisliği, bu yeni zorluğun üstesinden gelmeye çalışan, gelişmekte olan bir disiplindir.

Geleneksel olarak tasarım; eskizlerin, mimari ve mühendislik çizimlerinin ve şartnamelerin üretimini içermektedir. 20. yüzyılın sonlarına kadar çizimler büyük ölçüde elle yapılıyordu; bilgisayar destekli tasarım (CAD) teknolojilerinin benimsenmesi daha sonra tasarım verimliliğini artırırken, 21. yüzyılda bina bilgi modelleme (BIM) süreçlerinin tanıtılması, kendi başlarına kullanılabilen veya çizimler ve diğer görselleştirmelerin yanı sıra bina bileşenleri ve sistemleri hakkında geometrik olmayan verileri yakalamak için kullanılabilen bilgisayar tarafından oluşturulan modellerin kullanımını içermiştir.

Bazı projelerde, tasarım çalışmaları büyük ölçüde tamamlanana kadar sahadaki çalışmalar başlamaz; diğerlerinde ise bazı tasarım çalışmaları sahadaki faaliyetlerin ilk aşamalarıyla eş zamanlı olarak yürütülebilir (örneğin, tasarımcılar hala binanın iç mekanlarının ayrıntılı tasarımları üzerinde çalışırken bir binanın temelleri üzerinde çalışmaya başlanabilir). Bazı projeler, saha dışı inşaat için tasarlanan (ayrıca bkz. prefabrikasyon ve modüler bina) ve daha sonra montaj, kurulum veya montaj için hazır olarak sahaya teslim edilen unsurlar içerebilir.

Yerinde inşaat

Yerinde temel inşaatı.

Yükleniciler ve diğer ilgili profesyoneller atandıktan ve tasarımlar yeterince ilerledikten sonra proje sahasında çalışmalar başlayabilir. Tipik olarak, bir inşaat sahası, yetkisiz erişimi kısıtlamak için güvenli bir çevre, saha erişim kontrol noktaları, ana yükleniciden ve proje ekibinde yer alan diğer firmalardan personel için ofis ve refah konaklama ve malzeme, makine ve ekipman için depolama alanları içerecektir. McGraw-Hill Mimarlık ve İnşaat Sözlüğü'nün tanımına göre, inşaatın, kazık çakma veya döşeme veya temellerin dökülmesi gibi kalıcı yapının ilk özelliği yerine konulduğunda başladığı söylenebilir.

Devreye alma ve teslim

Devreye alma, yeni bir binanın (veya diğer varlıkların) tüm alt sistemlerinin, mal sahibinin proje gereksinimlerini karşılamak için amaçlandığı ve projenin mimarları ve mühendisleri tarafından tasarlandığı şekilde çalıştığını doğrulama sürecidir.

Kusur sorumluluk süresi

Devir teslimden (veya pratik tamamlamadan) sonra, yüklenicinin kusuru düzeltmesi amacıyla mal sahibinin bina şartnamesiyle ilgili eksiklikleri ('kusurlar') belirleyebileceği bir süre.

Bakım, onarım ve iyileştirme

Bakım, endüstriyel, ticari, resmi ve konut tesislerinde gerekli cihazların, ekipmanların, makinelerin, bina altyapısının ve destekleyici hizmetlerin işlevsel kontrollerini, servisini, onarımını veya değiştirilmesini içerir.

Yıkım

Yıkım, binaları ve diğer yapay yapıları güvenli ve verimli bir şekilde yıkma disiplinidir. Yıkım, bir binayı parçalara ayırırken değerli unsurları yeniden kullanım amacıyla dikkatlice korumayı (geri dönüşüm - ayrıca bkz. döngüsel ekonomi) içeren yapısöküm ile tezat oluşturmaktadır.

Sektör ölçeği ve özellikleri

Ekonomik faaliyet

Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (ALMA) Operasyon Destek Tesisi (OSF) şantiyesinin helikopterden görünümü

Küresel inşaat sektörünün üretiminin 2017 yılında 10,8 trilyon dolar değerinde olduğu tahmin edilmektedir. 2018 yılında bu rakamın 2022 yılında 12,9 trilyon dolara, 2030 yılında ise yaklaşık 14,8 trilyon dolara yükseleceği öngörülmektedir. Bir sektör olarak inşaat, küresel GSYH'nin %10'undan fazlasını oluşturmakta (gelişmiş ülkelerde inşaat, GSYH'nin %6-9'unu oluşturmaktadır) ve dünya genelinde toplam istihdam edilen işgücünün yaklaşık %7'sini istihdam etmektedir (2014 yılında 273 milyondan fazla tam ve yarı zamanlı işe karşılık gelmektedir). Çin, 2010 yılından bu yana dünyanın en büyük tek inşaat pazarıdır. Amerika Birleşik Devletleri, 2018 yılında 1,581 trilyon dolarlık üretimiyle ikinci en büyük inşaat pazarıdır.

Census Bureau'ya göre, Şubat 2020'de Amerika Birleşik Devletleri'nde yaklaşık 1,4 trilyon dolar değerinde inşaat işi devam etmekteydi ve bunun 1,0 trilyon dolardan biraz fazlası özel sektör içindi (konut ve konut dışı arasında kabaca %55:45 oranında bölünmüştü); geri kalanı ise ağırlıklı olarak eyalet ve yerel yönetimler için olmak üzere kamu sektörüydü.

İnşaat, çoğu ülkede önemli bir istihdam kaynağıdır; küçük işletmelere olan yüksek bağımlılık ve kadınların yetersiz temsili ortak özelliklerdir. Örneğin:

  • ABD'de inşaat sektörü 2020 yılında yaklaşık 11,4 milyon kişiye istihdam sağlamış, 1,8 milyon kişi de mimarlık, mühendislik ve ilgili profesyonel hizmetlerde çalışmıştır - bu rakam ABD'deki toplam işgücünün %8'inden biraz fazlasına denk gelmektedir. İnşaat çalışanları, 838.000'i özel sektöre ait olmak üzere 843.000'den fazla kuruluşta istihdam edilmiştir. Mart 2016'da inşaat işçilerinin %60,4'ü 50'den az çalışanı olan işletmelerde istihdam edilmiştir. Kadınlar, 2019 yılında ABD inşaat işgücünün %10,3'ünü ve profesyonel hizmet çalışanlarının %25,9'unu oluşturarak (toplam istihdamdaki paylarına göre) önemli ölçüde yetersiz temsil edilmektedir.
  • Birleşik Krallık inşaat sektörü 2018 yılında Birleşik Krallık GSYH'sine 117 milyar £ (%6) katkıda bulunmuş ve 2019 yılında 2,4 milyon işçi (tüm işlerin %6,6'sı) istihdam etmiştir. Bu çalışanlar ya 343.000 'kayıtlı' inşaat işletmesinde ya da tipik olarak serbest çalışan müteahhitler olan 'kayıtsız' işletmelerde çalışmıştır. 2019 yılında sektörde, çoğunluğu serbest çalışan bireylerden oluşan bir milyondan biraz fazla küçük/orta ölçekli işletme çalışmıştır ve bu sayı Birleşik Krallık'taki tüm işletmelerin yaklaşık %18'ini oluşturmaktadır. Birleşik Krallık inşaat iş gücünün %12,5'ini kadınlar oluşturmaktadır.
  • Ermenistan'da inşaat sektörü 2000'li yılların ikinci yarısında büyüme kaydetmiştir. Ulusal İstatistik Servisi'ne göre, Ermenistan'ın inşaat sektörü 2007 yılının birinci ve ikinci çeyreğinde Ermenistan'ın GSYİH'sinin yaklaşık %20'sini oluşturmuştur. Dünya Bankası'na göre 2009 yılında Ermenistan ekonomisinin %30'u inşaat sektöründen geliyordu.

McKinsey araştırmasına göre, inşaat sektöründe çalışan başına verimlilik artışı, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere farklı ülkelerdeki diğer birçok sektörün gerisinde kalmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde işçi başına inşaat verimliliği 1960'lardan bu yana yarı yarıya azalmıştır.

Ülkelere göre inşaat GSKD

2018'de en büyük inşaat Gayri Safi Katma Değere sahip ülkelerin listesi
Ekonomi
2018'de İnşaat GSKD (milyar ABD doları)
(01)  Çin
934.2
(02)  Birleşik Devletler
839.1
(03)  Japonya
275.5
(04)  Hindistan
201.2
(05)  Almanya
180.5
(06)  Birleşik Krallık
154.7
(07)  Fransa
138.7
(08)  Kanada
125.4
(09)  Rusya
121.2
(10)  Avustralya
111.8
(11)  Endonezya
109.7
(12)  Güney Kore
93.0
(13)  Brezilya
92.6
(14)  Meksika
89.0
(15)  İspanya
80.0
(16)  İtalya
78.9
(17)  Türkiye
55.3
(18)  Suudi Arabistan
40.2
(19)  Hollanda
39.5
(20)  Polonya
39.4
(21)   İsviçre
36.3
(22)  Birleşik Arap Emirlikleri
34.5
(23)  İsveç
33.3
(24)  Avusturya
27.2
(25)  Katar
27.0

İnşaat GSKD'sine göre dünyanın en büyük yirmi beş ülkesi (2018)

İstihdam

Boston'daki Massachusetts General Hospital'da yeni bir binanın çelik iskeletini kuran demir işçileri
Cibuti'nin en büyük inşaat şirketi olan Al Gamil'de bir kamyon operatörü

Bazı çalıĢanlar vasıfsız veya yarı vasıflı iĢçiler olarak el emeği ile çalıĢabilir; vasıflı esnaf olabilir veya denetleyici veya yönetici personel olabilir. Örneğin Birleşik Krallık'taki güvenlik mevzuatı kapsamında inşaat işçileri "bir inşaat sahasında bir yüklenici için veya yüklenicinin kontrolü altında çalışan" kişiler olarak tanımlanmaktadır; Kanada'da bu tanım, işleri bina kanunlarına ve yönetmeliklerine uygunluğu sağlamak olan kişileri ve diğer işçileri denetleyen kişileri içerebilir.

İşçiler çoğu ulusal inşaat sektöründe büyük bir grup oluşturur. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde, Mayıs 2021'de inşaat sektörü 7,5 milyondan biraz fazla kişiyi istihdam etmekteydi ve bunların 820.000'den biraz fazlası işçi, 573.000'i marangoz, 508.000'i elektrikçi, 258.000'i ekipman operatörü ve 230.000'i inşaat yöneticisiydi. Çoğu iş sektöründe olduğu gibi, inşaat sektöründe de önemli ölçüde beyaz yakalı istihdamı bulunmaktadır - Mayıs 2021'de 681.000 ABD çalışanı Amerika Birleşik Devletleri Çalışma Bakanlığı tarafından 'ofis ve idari destek meslekleri' olarak kaydedilmiştir.

Büyük ölçekli inşaatlar birden fazla disiplinin işbirliğini gerektirir. Bir proje yöneticisi normalde işin bütçesini yönetir ve bir inşaat müdürü, tasarım mühendisi, inşaat mühendisi veya mimar işi denetler. Tasarım ve uygulama ile ilgilenenler, imar gerekliliklerini ve yasal konuları, projenin çevresel etkilerini, zamanlamayı, bütçelemeyi ve ihaleyi, şantiye güvenliğini, yapı malzemelerinin bulunabilirliğini ve nakliyesini, lojistiği ve inşaat gecikmelerinden kaynaklananlar da dahil olmak üzere halka verilen rahatsızlıkları göz önünde bulundurmalıdır.

İnşaat sektöründeki farklı kariyerlere giden birçok yol vardır. Eğitim geçmişine ve eğitime dayalı olarak inşaat çalışanlarının ülkelere göre değişen üç ana kademesi vardır:

Vasıfsız ve yarı vasıflı işçiler

Vasıfsız ve yarı vasıflı işçiler genel saha işçiliği sağlar, genellikle çok az inşaat vasfına sahiptir veya hiç vasıfları yoktur ve temel saha eğitimi alabilirler.

Vasıflı zanaatkarlar

Vasıflı zanaatkârlar tipik olarak çıraklık eğitimi (bazen işçi sendikalarında) almış veya teknik eğitim almışlardır; bu grup aynı zamanda zanaat veya mesleklerinde kapsamlı bilgi ve deneyime sahip saha yöneticilerini de içerir. Marangozlar, elektrikçiler, tesisatçılar, demir işçileri, ağır ekipman operatörleri ve duvar ustalarının yanı sıra proje yönetiminde yer alanlar da vasıflı el mesleklerindendir. Birleşik Krallık'ta bu meslekler, zorunlu eğitimi tamamladıktan hemen sonra ya da "iş başında" çıraklık yoluyla üstlenilen, genellikle mesleki konularda ileri eğitim nitelikleri gerektirir.

Profesyonel, teknik veya idari personel

Profesyonel, teknik ve idari personel genellikle yüksek öğrenim niteliklerine, genellikle yüksek lisans derecelerine sahiptir ve inşaat süreçlerini tasarlamak ve yönetmek için eğitilirler. Bu roller daha fazla teknik bilgi gerektirdiğinden ve daha fazla yasal sorumluluk içerdiğinden daha fazla eğitim gerektirir. Örnek roller (ve yeterlilik yolları) şunları içerir:

  • Mimar - Genellikle lisans düzeyinde mimarlık eğitimi almış ve daha sonra ileri eğitim almış ve mesleki deneyim kazanmış olacaktır. Birçok ülkede "mimar" unvanı yasalarla korunmakta ve kullanımı kesinlikle nitelikli kişilerle sınırlandırılmaktadır.
  • İnşaat mühendisi - Genellikle ilgili bir konuda lisans derecesine sahiptir ve ancak ek eğitim ve deneyimin tamamlanmasının ardından profesyonel bir kuruma (Birleşik Krallık'taki ICE gibi) üye olmaya hak kazanabilir. Bazı ülkelerde, yeni bir üniversite mezununun imtiyazlı olabilmesi için yüksek lisans derecesine sahip olması gerekir ve lisans derecesine sahip kişiler Anonim Mühendis olabilirler.
  • Bina hizmetleri mühendisi - "M&E" veya "mekanik, elektrik ve sıhhi tesisat (MEP) mühendisi" olarak da anılabilir ve tipik olarak makine veya elektrik mühendisliği diplomasına sahiptir.
  • Proje yöneticisi - Tipik olarak 4 yıllık veya daha yüksek bir yüksek öğrenim yeterliliğine sahiptir, ancak genellikle mimarlık, inşaat mühendisliği veya metraj gibi başka bir alanda da kalifiye olurlar.
  • Yapı mühendisi - Tipik olarak yapı mühendisliği alanında lisans veya yüksek lisans derecesine sahiptir.
  • Metraj uzmanı - Genellikle metraj alanında lisans derecesine sahiptir. İngiltere'de imtiyazlı statü Royal Institution of Chartered Surveyors'dan kazanılır.

Güvenlik

Uygun güvenlik ekipmanına sahip olmayan risk altındaki çalışanlar

İnşaat, hem Amerika Birleşik Devletleri'nde hem de Avrupa Birliği'nde diğer tüm sektörlerden daha fazla mesleki ölüme neden olan, dünyanın en tehlikeli mesleklerinden biridir. ABD'de 2019 yılında özel sektördeki işçi ölümlerinin 1.061'i veya yaklaşık %20'si inşaat sektöründe meydana gelmiştir. 2017 yılında ABD'deki inşaat ölümlerinin üçte birinden fazlası (971 toplam ölümün 366'sı) düşme sonucu gerçekleşmiştir; Birleşik Krallık'ta 2021'e kadar olan beş yıllık dönemde yıllık ortalama 36 ölümün yarısı yüksekten düşmeye bağlanmıştır. Emniyet kemerleri, baretler ve korkuluklar gibi uygun güvenlik ekipmanları ile merdivenlerin sabitlenmesi ve iskelelerin denetlenmesi gibi prosedürler inşaat sektöründe iş kazası riskini azaltabilir. İnşaat sektöründeki diğer başlıca ölüm nedenleri arasında elektrik çarpması, nakliye kazaları ve hendek göçükleri yer almaktadır.

Dosya:Roofing-2.jpg
Çatı kaplama uygun kişisel koruyucu ekipman gerektirir.

İnşaat sektöründe çalışanlar için diğer güvenlik riskleri arasında yüksek gürültüye maruz kalma nedeniyle işitme kaybı, kas-iskelet sistemi yaralanmaları, kimyasallara maruz kalma ve yüksek düzeyde stres yer almaktadır. Bunun yanı sıra, inşaat sektöründeki yüksek işçi sirkülasyonu, bireysel işyerlerinde veya bireysel işçilerle iş uygulamalarının yeniden yapılandırılmasını gerçekleştirme konusunda büyük bir zorluk yaratmaktadır. İnşaat sektörü, Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü (NIOSH) tarafından, iş sağlığı ve güvenliği konularına ilişkin müdahale stratejilerinin belirlenmesi ve sağlanması amacıyla Ulusal Mesleki Araştırma Gündemi'nde (NORA) öncelikli sektörlerden biri olarak belirlenmiştir.

Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilirlik, Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından "bir binanın yerleşiminden tasarımına, inşasına, işletilmesine, bakımına, yenilenmesine ve yıkımına kadar olan yaşam döngüsü boyunca çevreye duyarlı ve kaynakları verimli kullanan yapılar oluşturma ve süreçler kullanma uygulaması" olarak tanımlanan "yeşil bina "nın bir yönüdür.

Etimoloji

İnşaat, Arapça (ﺍﻧﺸﺎﺁﺕ) "inşā" fiili ile Arapça çoğul eki "-āt" ile �türetilmiştir. Duvarlar ya da sütunlar üstüne oturtulmuş bir çatısı bulunan, insanların, hayvanların ve malların barınması ya da başka gereksinmeleri karşılamaları amacıyla yapı, yapım işlerini tabir eden bir terimdir.

Konut İnşaatı

Donatı

Yapı elemanının içerisine yerleştirilmiş betonun mukavemetini arttıran çelik çubuklara denir.Betonun çeliği iyi bir şeklilde sarması için kalıplar ile çelik arasına pas payı denilen aralıklar bırakılmalıdır.

Betonarme Çeliği

Betonarmede kullanılacak çelikler Yuvarlak çubuklar, Tor çeliği, Hasır çelik, Burmalı çelik ve Düğümlü beton çeliğidir.

Betonarmenin Avantajları:

  1. Yangına karşı iyi bir koruyucudur.
  2. Ekonomiktir ve uzun ömürlüdür.
  3. İnsaat yapımı kolay ve süratlidir.
  4. Aşınmaya karşı dayanıklıdır.
  5. Haşere, böcek vb.barındırmaz.
  6. Kuru beton elektrik geçirmez.
  7. Depreme dayanıklıdır.
  8. İstenilen şekle kolayca sokulabilir.

Dezavantajları:

  1. Ağırdır.
  2. Ek yerlerinin teşkilinde çok dikkat edilmelidir.
  3. Tekrar kullanımı çok kısıtlıdır.
  4. Sesi iyi iletir.