Semadirek
Semadirek Σαμοθράκη ⓘ | |
---|---|
Ülke | Yunanistan |
Bölge | Doğu Makedonya ve Trakya |
İdari Bölge | Evros |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Vitsas Athanasios |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 178 km² (68 mil²) |
Nüfus (2011) | |
• Toplam | 2,859 |
• Yoğunluk | 16/km² (40/mil²) |
Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
• Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAYS) |
Posta kodu |
680 02 |
Alan kodu | 25510 |
Resmî site www.samothraki.gr |
Semadirek ya da İslamterek (Yunanca: Σαμοθράκη Samotrake), Yunanistan'ın Meriç iline bağlı, güneybatısındaki Gökçeada'dan 37 km, kuzeyinde Yunanistan ana karasındaki en yakın noktadan (Dedeağaç yakınları) 48 km uzaklıkta, Türk-Yunan deniz hududunun sadece birkaç mil batısında kalan bir ada ve bu adanın en büyük yerleşim merkezidir. ⓘ
Adada fazla gelir kaynağı olmadığından nüfusu gittikçe azalmaktadır (1991'de 3083, 2005'te 2300). Bazı tarihi kalıntılar bulunmakla birlikte, tarihte çok önemli bir rol oynamamıştır. En yüksek noktası olan 1624 metreye yükselen en yüksek noktası olan Oros Fengari (Ay Dağı) Trakya güney kıyılarından ve Çanakkale batı sahil şeridinden kolaylıkla görülebilmektedir. İlyada Destanı'nda da Semadirek adasının ufuktaki silüetinin bahsi sık sık geçmektedir. ⓘ
Yunanca ismi Trakya Samos'u (Sisam adasının Yunanca adı) anlamında Samos Thrakis'den gelmiş, Osmanlı döneminde yüksek dağ silüetine uyumlu bir isimle "Semadirek" şeklinde adlandırılmıştır. ⓘ
Adanın en büyük yerleşimi Kamariotissa'dır. Semadirek belediyesi ise Fengari Dağı'nın (Ay Dağı) eteklerinde yer almaktadır. Adadaki çoğu yerleşimin nüfusu binden azdır. ⓘ
Adanın güneyinde hiçbir yerleşim bulunmamaktadır. Bu, Fengari Dağı'nın kıyılara dik inişinden kaynaklanır. Adanın en küçük yerleşimi güneybatıdadır. Kitada adlı yerleşimde 1 tarla ve 3 hane bulunur. ⓘ
Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre; ⓘ
Dedeağaç Sancağı'nın Semadirek nahiyesi ile İmroz arasındaki denizde şiddetli fırtınalar eksik olmaz ve tehlikelidir. Semadirek ile Enez arası ise tehlikeli sığınaklarla çevrili olup, süngercilerin anlattığına göre fazlaca mermer sütunlar bulunurdu. Batı yönünde Kameryonca Limanı vardır ki, Lodos ve Poyraz havalarda burada 200 kadar gemi korunabilir. Diğer iskeleler; Limindi, Kaçaba, Yesiru ve Palapoki’dir. Eni ve Ençe’de çeşme, Kalyonbel Karyotis’te yemiş bahçeleri,Bizans döneminden kalma mezarlar ile eski üzüm bağları, Çokalarya harap iskelede eski Yunan’dan kalma çömlek fabrikaları, Çetyomar Platya’da bir nehir ve Fronidya Tunafet Platanyus Kiryo Bezo’da içinde sülük olan bir göl bulunur. ⓘ
Kasabanın kalesinin 1430 yılında Enez kralı Palamid Yes Galetizyu tarafından yapıldığı bir mermer üzerinde yazılıdır. Adada 1873 yılında çiçek ve 1888 yılında enflüanza salgınları olmuş ve çok kişi ölmüştür. 594 aile; 2992 nüfus bulunur, 3 aile İslam, kalanı Ortodoks Hristiyandır. ⓘ
Semadirek (Samothraki olarak da bilinir, Yunanca: Σαμοθράκη, [samoˈθraci]), Kuzey Ege Denizi'nde bir Yunan adasıdır. Trakya'nın Evros bölgesel birimi içinde bir belediyedir. Ada 17 km (11 mil) uzunluğunda ve 178 km2 (69 sq mi) büyüklüğündedir ve 2,859 nüfusa sahiptir (2011 nüfus sayımı). Başlıca endüstrileri balıkçılık ve turizmdir. Adadaki kaynaklar arasında granit ve bazalt bulunmaktadır. Semadirek en engebeli Yunan adalarından biridir, Saos Dağı ve ucu Fengari 1,611 m'ye (5,285 ft) kadar yükselir. ⓘ
Tarihçe
Antik Çağ
Semadirek, doğal bir limanı olmadığı ve adanın büyük bir kısmı ekim için fazla dağlık olduğu için antik Yunanistan'da herhangi bir siyasi öneme sahip bir eyalet değildi: Fengari Dağı (kelime anlamıyla 'Ay Dağı') 1,611 m'ye (5,285 ft) kadar yükselmektedir. Bununla birlikte, önemli Helenik ve Helenik öncesi dini törenlerin yapıldığı Büyük Tanrılar Mabedi'ne ev sahipliği yapmıştır. Ada kültüne kabul edilmek üzere bu tapınağı ziyaret edenler arasında Spartalı Lysander, Makedonyalı Philip II ve Julius Caesar'ın kayınpederi Lucius Calpurnius Piso Caesoninus da vardı. ⓘ
Kalıntıları Palaeopolis ("eski şehir") olarak adlandırılan antik kent kuzey kıyısında yer almaktaydı. Masif Kiklop tarzında inşa edilen antik surların yanı sıra hem kölelere hem de özgür insanlara açık olan (Eleusinian Gizemleri'ne benzer) gizemli ayinlerin (Samothracian Gizemleri) yapıldığı Büyük Tanrılar Mabedi'nin önemli kalıntıları hala mevcuttur. Skepsisli Demetrios Samothrakia Gizemlerinden bahseder; Aristophanes de Barış adlı eserinde bahseder. ⓘ
Antik çağlardan kalma geleneksel anlatıya göre Semadirek'te ilk olarak Pelasglar ve Karyalılar, daha sonra da Traklar yaşamıştır. MÖ 8. yüzyılın sonunda ada Samos'tan gelen Yunanlılar tarafından kolonize edilmiş ve Samos of Thrace (Trakya'nın Samos'u) adını alarak daha sonra Semadirek'e dönüşmüştür; ancak Strabon bunu reddetmektedir. Arkeolojik kanıtlar Yunan yerleşiminin MÖ altıncı yüzyılda olduğunu göstermektedir. ⓘ
Persler MÖ 508'de Semadirek'i işgal etmiş, daha sonra Atina kontrolüne geçmiş ve MÖ 5. yüzyılda Delian Birliği'nin bir üyesi olmuştur. Philip tarafından boyun eğdirilmiş ve o zamandan MÖ 168'e kadar Makedon egemenliği altında kalmıştır. Pydna Savaşı ile Semadirek bağımsızlığını kazanmış ve bu durum Vespasian'ın MS 70 yılında adayı Roma İmparatorluğu'na katmasıyla sona ermiştir. ⓘ
İncil'in Kral James Versiyonu'nda adadan Samothracia adıyla bahsedilmektedir. ⓘ
Roma ve özellikle imparatorluk döneminde, Roma imparatorlarının ilgisi sayesinde Büyük Tanrılar Mabedi'nin yayılımı Yunan sınırlarını aşmış ve Semadirek, Roma dünyasının her yerinden hacıların akın ettiği uluslararası bir dini merkez haline gelmiştir. Ünlü kutsal alanın yanı sıra, Semadirek'in büyük gelişiminde belirleyici rol oynayan bir diğer unsur da Troas - Makedonya deniz yolu üzerinde bulunan iki limanıdır. Ayrıca, MS 1. yüzyıla ait yazıtların da kanıtladığı gibi, en azından imparatorluk döneminde Romalılar tarafından kabul edilen Perea'daki mülkleri de önemli bir rol oynamıştır. ⓘ
Hıristiyan İncil'inin Elçilerin İşleri Kitabı, Havari Pavlus'un Filistin dışındaki ikinci misyonerlik yolculuğunda Troas'tan Semadirek'e yelken açtığını ve Makedonya'ya giderken burada bir gece geçirdiğini kaydeder. ⓘ
Orta Çağ'dan Modern Döneme
Aziz Theophanes 818 yılında Semadirek'te ölmüştür. Bizanslılar 1204 yılına kadar hüküm sürmüş, Venedikliler onların yerini almış, ancak 1355 yılında Cenevizli bir aile olan Gattilusi tarafından yerinden edilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu burayı 1457 yılında fethetmiş ve Türkçe'de Semadirek olarak adlandırılmıştır; Yunan Bağımsızlık Savaşı (1821-1831) sırasında yerel halkın onlara karşı ayaklanması 1.000 kişinin katledilmesine yol açmıştır. Ada, Balkan Savaşları'nın ardından 1913 yılında Yunan egemenliğine girmiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında 1941'den 1944'e kadar Bulgaristan tarafından geçici olarak işgal edilmiştir. ⓘ
Bugün
Modern liman kenti Kamariotissa kuzeybatı kıyısındadır ve Dedeağaç ve Kavala gibi kuzey Yunanistan'daki noktalara feribot erişimi sağlamaktadır. Adada ticari bir havaalanı bulunmamaktadır. Adadaki diğer ilgi çekici yerler arasında Ceneviz kalelerinin kalıntıları, pitoresk Chora (kelimenin tam anlamıyla köy) ve Paleapolis (kelimenin tam anlamıyla Eski Şehir) ve birkaç şelale bulunmaktadır. ⓘ
2019 tarihli bir makalede, adadaki mevcut keçi nüfusunun insan sayısından yaklaşık 15'e 1 oranında fazla olduğu ve aşırı otlatma sonucu istenmeyen erozyona neden olduğu tahmin edilmektedir. ⓘ
Simgesel Yapılar
Adanın en ünlü yeri Büyük Tanrılar Mabedi'dir (Yunanca: Hieron ton Megalon Theon). Tapınak kompleksinin en ünlü eseri, MÖ 190'lı yıllardan kalma 2,5 metrelik mermer Nike heykelidir (günümüzde Semadirek Kanatlı Zaferi olarak bilinmektedir). Heykel 1863 yılında Fransız arkeolog Charles Champoiseau tarafından adada parçalar halinde bulunmuştur. Şu anda başsızdır ve Paris'teki Louvre Müzesi'nde sergilenmektedir. Kanatlı Zafer adanın belediye mühründe de yer almaktadır. ⓘ
Topluluklar
- Alonia (2011 nüfusu 291)
- Ano Karyotlar (22)
- Ano Meria (57)
- Dafnes (16)
- Kamariotissa (1,069)
- Kato Karyotları (41)
- Katsampas (15)
- Lakkoma (317)
- Makrylies (12)
- Palaiopoli (36)
- Potamia (6)
- Profitis Ilias (189)
- Samothrace/Samothraki (653)
- Therma (106)
- Xiropotamos (29) ⓘ
İl
Semadirek ili (Yunanca: Επαρχία Σαμοθράκης) Evros İli'nin illerinden biriydi. Mevcut belediye ile aynı bölgeye sahipti. 2006'da lağvedilmiştir. ⓘ
İklim
Samothraki sıcak yaz Akdeniz iklimine sahiptir. Kışlar serin ve yağışlı geçerken, özellikle yüksek kesimlerde zaman zaman yoğun kar fırtınaları görülür. ⓘ
Kamariotissa köyü (90m) için iklim verileri ⓘ | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
Ortalama yüksek °C (°F) | 10.8 (51.4) |
12.5 (54.5) |
15.4 (59.7) |
17.3 (63.1) |
23.6 (74.5) |
29 (84) |
31.5 (88.7) |
32.1 (89.8) |
28.1 (82.6) |
23.3 (73.9) |
18.3 (64.9) |
14.3 (57.7) |
21.3 (70.4) |
Ortalama düşük °C (°F) | 6.2 (43.2) |
6.8 (44.2) |
9.5 (49.1) |
10.8 (51.4) |
15.8 (60.4) |
20.8 (69.4) |
22.9 (73.2) |
23.8 (74.8) |
21 (70) |
16.7 (62.1) |
13.3 (55.9) |
9.8 (49.6) |
14.8 (58.6) |
Ortalama yağış mm (inç) | 88.2 (3.47) |
47 (1.9) |
53.8 (2.12) |
39.6 (1.56) |
20.3 (0.80) |
16.9 (0.67) |
14.5 (0.57) |
12.1 (0.48) |
6.9 (0.27) |
75.7 (2.98) |
71.2 (2.80) |
85.3 (3.36) |
531.5 (20.98) |
Kaynak: http://penteli.meteo.gr/stations/samothraki/ (2019 - 2020 ortalamaları) |
Tarihsel nüfus
Yıl | Ada nüfusu ⓘ |
---|---|
1981 | 2,871 |
1991 | 3,083 |
2001 | 2,723 |
2011 | 2,859 |
İnsanlar
- Confessor Theophanes (yaklaşık 758-818)
- Nikolaos Fardys (1853-1901), Yunan bilim adamı ⓘ
Galeri
François-Auguste Vinson tarafından yazılan Samothraki Soykırımı (1821) ⓘ