Vazelin
Kerosen ticareti yapan iflasın eşiğindeki New York'lu kimyager Robert A. Chesebrough, 1859 yılında Pensilvanya'da yeni bulunan petrol kuyularına gittiğinde bir maddenin işçilerin ayaklarına yapıştığını gördü. Bu parafine benzer madde iş pompalarını tıkayarak işçilerin canını sıkıyordu ama ayaklarındaki kesik ve yaraların da iyileşmesine yardımcı oluyordu. Chesebrough bu tuhaf maddeyi kavanozlara doldurarak New York'a döndü. Üstünde aylarca çalışarak petrolden ayrıştırdığı maddenin vücuttaki yaraları iyileştirdiğini gördükten sonra 1870'te "Vazelin Petrol Jeli" ismiyle piyasaya satışa sundu. ⓘ
Vazelin,CAS numarası 8009-03-8 olan, başlangıçta iyileştirici özellikleri nedeniyle topikal merhem olarak tanıtılan ve hidrokarbonların (esasen karbon sayısı 25 veya daha fazla olan) yarı-katı karışımı olan bir üründür.ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından over-the-counter (OTC) yani tezgah üstü satış ürünü olarak onaylıdır ve cilt koruyucu amacıyla yaygın olarak kozmetik cilt bakımında kullanılır. ⓘ
Ürün tipi | Vazelinli vücut losyonu |
---|---|
Sahibi | Unilever |
Ülke | Birleşik Devletler |
Tanıtıldı | 1872; 151 yıl önce |
Piyasalar | Dünya çapında |
Tagline | Vazelinin İyileştirici Gücü |
Web sitesi | www.vaseline.com |
Vazelin (/ˈvæsəliːn/) ulusötesi şirket Unilever'e ait vazelin bazlı ürünlerden oluşan bir Amerikan markasıdır. Ürünler arasında sade vazelin ve çeşitli cilt kremleri, sabunlar, losyonlar, temizleyiciler ve deodorantlar bulunmaktadır. ⓘ
Birçok dilde "Vaseline" kelimesi vazelin için jenerik olarak kullanılır; Portekiz'de Unilever ürünleri Vaselina olarak adlandırılır ve Brezilya'da ve İspanyolca konuşulan bazı ülkelerde Unilever ürünleri Vasenol olarak adlandırılır. ⓘ
Kurtarıcı buluş
Robert Chesebrough 1859’da Amerika’nın en köklü, varlıklı ve eğitimli ailelerinden birinin oğlu olarak kimya mühendisliği eğitimi aldı. Babasının mesleğini devam ettirmek yerine, petrol kuyularında kimyager olarak çalışmaya karar verdi. Bu nedenle Pennsylvania’ya doğru yola çıktı, amacı petrol kuyularına yatırım yapmaktı. Ancak oraya vardığında Chesebrough için bambaşka bir gelecek şekillenmeye başlamıştı bile. ⓘ
Sondaj kulesini incelerken “Rod Wax” olarak bilinen sondaj platformunun yataklara girişini sağlayarak daha geniş bir alan açılmasını sağlayan yapışkan maddeyi keşfetti. Bu parafine benzer madde iş pompalarını tıkayarak petrol işçilerinin çalışmalarını yavaşlatıyordu ama aynı zamanda onların vücutlarında oluşan yara, yanık ve kesiklere sürüldüğünde hem daha kısa sürede iyileşmelerini sağlıyor hem de havayla temaslarını engelleyip onları tedavi ediyordu. Bunun üzerine Chesebrough balsamdan bir miktar laboratuvarına götürüp üzerinde aylarca yaptığı testler sonucunda yüzde yüz doğal ve cildin mucizesini koruyan bir ürün keşfetti. ⓘ
Chesebrough o dönemin koşullarını düşünerek bu ürünü insanlara nasıl ulaştırabileceğini düşünmeye başladı ve at arabasına yüklediği ücretsiz Vaseline numunelerini bütün New York eyaletinde dağıttı. Sonraki 6 ay içinde on iki ayrı satış ekibini kurmuştu bile. Vaseline markasının doğuşu böylelikle başlamış oldu. ⓘ
ⓘWikimedia Commons'ta Vazelin ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Organik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. ⓘ |
Tarihçe
1859 yılında, daha önce ispermeçet balinalarının yağından gazyağı elde eden bir kimyager olan Robert Chesebrough, bu yeni yakıttan ne gibi yeni malzemeler üretilebileceğini araştırmak üzere Titusville, Pennsylvania'daki petrol sahalarına gitti. Orada, petrol kulesi pompalarından periyodik olarak çıkarılması gereken çubuk mumu adı verilen bir kalıntı olduğunu öğrendi. Petrol işçileri bu maddeyi kesik ve yanıkları iyileştirmek için kullanıyorlardı. Chesebrough çubuk mumu örneklerini Brooklyn'e götürdü, kullanılabilir petrol jölesini çıkardı ve Vazelin adını verdiği tıbbi bir ürün üretmeye başladı. ⓘ
Vazelin ismine bilinen ilk atıf Chesebrough tarafından 1872 yılında ABD patentinde (ABD Patenti 127,568) yapılmıştır. "Ben, Robert Chesebrough, petrolden vazelin adını verdiğim yeni ve faydalı bir ürün icat ettim..." ⓘ
"Vazelin" isminin üretici tarafından Almanca Wasser "su" + Yunanca έλαιον (elaion) "yağ" kelimelerinden türetildiği söylenmektedir. ⓘ
Vazelin, şirket 1987 yılında Unilever tarafından satın alınana kadar Chesebrough Manufacturing Company tarafından üretilmiştir. ⓘ
Kullanım Alanları
Vazelin kayganlaştırıcı olarak kullanılabildiği gibi, doku dehidrasyonuyla karakterize lokal cilt rahatsızlıkları için nem yalıtkanı olarak da kullanılabilir. ⓘ
Sağlık
2015 yılında Alman tüketici izleme kuruluşu Stiftung Warentest mineral yağ içeren kozmetik ürünlerini analiz etti. Yeni bir tespit yöntemi geliştirdikten sonra, mineral yağ içeren ürünlerde yüksek konsantrasyonlarda Mineral Yağ Aromatik Hidrokarbonları (MOAH) ve hatta poliaromatikler buldular. Vazelin ürünleri, test edilen tüm kozmetikler arasında en fazla MOAH içeren ürünlerdi (%9'a kadar). Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi MOAH ve poliaromatikleri muhtemelen kanserojen olarak görmektedir. Sonuçlara dayanarak Stiftung Warentest, Vazelin veya mineral yağ içeren diğer ürünlerin kullanılmaması konusunda uyarmaktadır. ⓘ
İçerik kaynakları
Vazelinin bileşeni olan beyaz petrolatum petrolden rafine edilir. ⓘ