ASEAN

ASEAN üyesi ülkeler (haritada mavi ile gösterilmiştir) ⓘ

ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) Güneydoğu Asya Uluslar Birliği; 8 Ağustos 1967'de Vietnam Savaşı'ndan kaynaklanan komünist genişlemeye karşı olarak Filipinler, Malezya, Tayland, Endonezya ve Singapur arasında kurulan uluslararası örgüt. 2005 yılında örgütün toplam gayri safi yurt içi hasılası yaklaşık 884 milyar dolardır. Yılda %4'lük bir büyüme oranı yakalanmıştır. 2006'da GSYH 1,066 trilyona yükselmiştir. ⓘ

ASEAN, 8 Ağustos 1967’de Bangkok’ta Filipinler, Malezya, Tayland, Endonezya ve Singapur’un kurduğu uluslararası bir örgüttür. 8 Ocak 1984’te Bruney Darussalam, 28 Temmuz 1995’te Vietnam, 23 Temmuz 1997’de Lao PDR ve Birmanya ve 30 Nisan 1999’da Kamboçya örgüte dahil olmuştur. ⓘ

4,5 milyon kilometre kareye yayılan ASEAN bölgesinin toplam nüfusu 500 milyon civarındadır. ⓘ

ASEAN örgütünün öncelikli hedefleri arasında bölge ülkelerinin ekonomik büyümesine ivme kazandırılması, toplumsal ve kültürel gelişim, bölgede barış ve istikrarın sağlanması yer almaktadır. ⓘ

2003 yılında ASEAN liderlerinin ASEAN’ın 3 bölümü kapsaması gerektiği kararı üzerine ASEAN Güvenlik Topluluğu, ASEAN Ekonomik Topluluğu ve ASEAN Toplum ve Kültür Topluluğu oluşturuldu. ⓘ

ASEAN’ın en üst karar verme organı her yıl gerçekleştirilen ASEAN devlet başkanları zirvesidir. ASEAN ülkelerinin dışişleri bakanları da her yıl bir kez bir araya gelmektedir. Ayrıca tarım ve ormancılık, ticaret, enerji, çevre, finans, sağlık, yatırım, işgücü, hukuk, kırsal gelişim, yoksullukla mücadele, telekomünikasyon, uluslararası suç, ulaştırma, turizm gibi konularda ASEAN ülkelerinin bakanlarının bir araya geldiği toplantılar düzenlenmektedir. ⓘ

Koordinasyonun sağlanması ve diplomatik ilişkilerde bulunulması amacıyla ASEAN örgütünün Pekin, Berlin, Brüksel, Canberra, Cenova, İslamabad, Londra, Moskova, Yeni Delhi, New York, Ottawa, Paris, Riyad, Seul, Tokyo, Washington ve Wellington’da temsilcilik ofisleri bulunmaktadır. ⓘ

Türkiye, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği Dostluk ve İşbirliği Antlaşması'na (ASEAN/TAC) katılım belgesini 23 temmuz 2010 tarihinde imzalamıştır. ⓘ

Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği Birmanca: အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း ⓘ Filipince: Samahan ng mga Bansa sa Timog Silangang Asya Endonezya: Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara Khmer: សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ Lao: ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕະເວັນອອກສຽງໃຕ້ Malayca: Persatuan Negara-negara Asya Tenggara Mandarin: 东南亚国家联盟 東南亞國家協會 Tamilce தென்கிழக்காசிய நாடுகளின் கூட்டமைப்பு Tayca สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ Vietnamca: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
Bayrak Amblem
Slogan: "Tek Vizyon, Tek Kimlik, Tek Toplum"
Marş: "ASEAN Yolu"
Üye devletler koyu yeşil renkle gösterilmiştir.
Sekreterya	Cakarta 6°14.3353′S 106°47.9554′E
En büyük şehir	Cakarta 6°11.6962′S 106°49.3837′E
Çalışma dili	İngilizce
Resmi diller sözleşmeci devletlerin	Birmanya Çince İngilizce Filipinli Endonezce Khmer Lao Malay Tamilce Tayland Vietnamca
Üyelik	10 Eyalet  Brunei  Kamboçya  Endonezya  Laos  Malezya  Myanmar  Filipinler  Singapur  Tayland  Vietnam
Liderler
- Genel Sekreter	Lim Jock Hoi
Kuruluş
- Bangkok Deklarasyonu	8 Ağustos 1967 (55 yıl önce)
- Charter	16 Aralık 2008 (14 yıl önce)
Alan
- Toplam	4,522,518 km2 (1,746,154 sq mi)
Nüfus
- 2021 tahmini	667,393,019
- Yoğunluk	144/km2 (373,0/sq mi)
GSYİH (SAGP)	2022 tahmini
- Toplam	9.731 trilyon dolar
- Kişi başına	$14,441
GSYİH (nominal)	2022 tahmini
- Toplam	3.595 trilyon dolar
- Kişi başına	$5,336
HDI (2018)	0.723 yüksek
Saat dilimi	UTC+06:30 - +09:00 (ACT)
Web sitesi www.asean.org

ASEAN, Asya-Pasifik bölgesindeki ve ötesindeki diğer ülkelerle düzenli olarak temas halindedir. BM, ŞİÖ, PA, KİK, MERCOSUR, CELAC ve ECO'nun önemli bir ortağı olan ASEAN, küresel bir ittifaklar ve diyalog ortakları ağına sahiptir ve birçok kişi tarafından küresel bir güç merkezi, Asya-Pasifik'te işbirliği için merkezi birlik ve önde gelen ve etkili bir kuruluş olarak kabul edilmektedir. Çok sayıda uluslararası meselede yer almakta ve dünyanın dört bir yanında diplomatik misyonlara ev sahipliği yapmaktadır. Örgütün başarısı, APEC ve RCEP de dahil olmak üzere tarihteki en büyük ticaret bloklarından bazılarının itici gücü haline gelmiştir. ⓘ

Tarihçe

Kurucu

ASEAN'dan önce 31 Temmuz 1961'de Tayland, Filipinler ve Malaya Federasyonu'ndan oluşan Güneydoğu Asya Birliği (ASA) adında bir örgüt kurulmuştur. ASEAN'ın kendisi ise 8 Ağustos 1967 tarihinde beş ülkenin dışişleri bakanlarının bir araya gelmesiyle kurulmuştur: Endonezya, Malezya, Filipinler, Singapur ve Tayland, ASEAN Deklarasyonunu imzaladı. Deklarasyonda belirtildiği üzere ASEAN'ın amaç ve hedefleri, bölgede ekonomik büyümeyi, sosyal ilerlemeyi ve kültürel gelişmeyi hızlandırmak, bölgesel barışı, işbirliğini ve ortak çıkar konularında karşılıklı yardımı teşvik etmek, birbirlerine eğitim ve araştırma olanakları şeklinde yardım sağlamak, insanların yaşam standartlarını yükseltmek için tarım ve sanayiden daha iyi yararlanmak üzere işbirliği yapmak, Güneydoğu Asya çalışmalarını teşvik etmek ve benzer amaç ve hedeflere sahip mevcut uluslararası örgütlerle yakın ve faydalı işbirliğini sürdürmektir. ⓘ

ASEAN'ın kuruluşu başlangıçta komünizmi kontrol altına alma arzusuyla motive edilmiştir. Komünizm, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği'nin kuzey Kore yarımadasını işgal etmesi, Kuzey Kore (1945), Çin Halk Cumhuriyeti (1949) ve Kuzey Vietnam (1954) ile eski Fransız Hindiçini'nin bazı bölümlerinde komünist hükümetler kurması, İngiliz Malaya'sındaki komünist isyan "Acil Durum" ve 1950'lerin başında ABD'den yeni bağımsızlığını kazanan Filipinler'deki huzursuzluk ile birlikte Asya anakarasında bir yer edinmişti. ⓘ

Bu olaylar aynı zamanda 1954'te ABD ve İngiltere'nin Avustralya ile birlikte Güneydoğu Asyalı birkaç ortakla birlikte öncülük ettiği S.E.A.T.O.'nun (Güneydoğu Asya Antlaşması Örgütü) bir "çevreleme" uzantısı ve 1949'da Batı Avrupa'daki erken savunma siperi NATO'nun doğu versiyonu olarak kurulmasını teşvik etti. Ancak ASEAN grubunun yerel üye devletleri, Saygon'un düşmesi ve Nisan 1975'te Vietnam Savaşı'nın sona ermesinin ardından güç dengesinin değişmesi ve SEATO'nun gerilemesinin ardından 1970'lerin ortalarında daha büyük bir uyum sağlamıştır. ⓘ

ASEAN'ın 1976 yılında Endonezya'nın Bali kentinde düzenlenen ilk zirve toplantısı, çeşitli sanayi projeleri üzerinde anlaşmaya varılması ve bir Dostluk ve İşbirliği Antlaşması ile bir Mutabakat Deklarasyonu imzalanmasıyla sonuçlandı. Soğuk Savaş'ın sona ermesi ASEAN ülkelerinin bölgede daha fazla siyasi bağımsızlığa sahip olmalarını sağlamış ve 1990'larda ASEAN bölgesel ticaret ve güvenlik konularında önde gelen bir ses olarak ortaya çıkmıştır. ⓘ

15 Aralık 1995 tarihinde Güneydoğu Asya'yı nükleer silahlardan arındırılmış bir bölge haline getirmek amacıyla Güneydoğu Asya Nükleer Silahlardan Arındırılmış Bölge Antlaşması imzalandı. Antlaşma, üye devletlerden biri hariç hepsinin onaylamasının ardından 28 Mart 1997'de yürürlüğe girmiştir. Filipinler'in onaylamasının ardından 21 Haziran 2001'de tamamen yürürlüğe girmiş ve bölgedeki tüm nükleer silahları etkin bir şekilde yasaklamıştır. ⓘ

Genişleme

7 Ocak 1984 tarihinde Brunei ASEAN'ın altıncı üyesi olmuş ve Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından 28 Temmuz 1995 tarihinde Vietnam yedinci üye olarak katılmıştır. Laos ve Myanmar (eski adıyla Burma) iki yıl sonra 23 Temmuz 1997'de katıldı. Kamboçya da Laos ve Myanmar'la aynı zamanda katılacaktı ancak 1997'de yaşanan bir darbe ve diğer iç istikrarsızlıklar Kamboçya'nın katılımını geciktirdi. Daha sonra hükümetinin istikrara kavuşmasının ardından 30 Nisan 1999'da katıldı. ⓘ

2006 yılında ASEAN'a Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda gözlemci statüsü verildi. Buna karşılık örgüt de BM'ye "diyalog ortağı" statüsü verdi. ⓘ

ASEAN devletleri arasındaki tarihsel ortaklıklar

Benzer coğrafi konumu paylaşmanın yanı sıra, Güneydoğu Asya ülkelerinin Doğu Asya ve Güney Asya arasında kültürel bir kavşak noktası olduğu, Güney Çin Denizi ve Hint Okyanusu'nun kritik kavşaklarında yer aldığı ve Avrupa sömürge çağlarından önce İslami ve Pers etkilerinden çok fazla etkilendiği düşünülmektedir. ⓘ

Güneydoğu Asya takımadaları, M.Ö. 100'lü yıllardan itibaren Hint Okyanusu ve Güney Çin Denizi ticaret yollarının kavşağında merkezi bir konuma sahip olmuş, bu da ekonomiyi ve fikir akışını canlandırmıştır. Bu, Güneydoğu Asya'ya abugida yazılarının ve Vietnam'a Çin yazısının girişini de içeriyordu. Çeşitli yerli yazıların yanı sıra Tayland, Kamboçya, Laos, Endonezya, Malay vb. ülkelerde çeşitli abugida Brahmik yazılar yaygındı. Tarihsel olarak, Pallava, Kawi (eski Tamil alfabesinden) ve Rencong veya Surat Ulu gibi alfabeler, Malay Takımadalarındaki İslami misyonerlik faaliyetleri sırasında Jawi ile değiştirilene kadar Eski Malayca yazmak için kullanılmıştır. ⓘ

Fransız Çinhindi (bugünkü Vietnam, Laos ve Kamboçya), İngiliz Burma, Malaya ve Borneo (bugünkü Myanmar, Malezya ve Singapur ve Borneo), Hollanda Doğu Hint Adaları (bugünkü Endonezya), İspanyol Doğu Hint Adaları (bugünkü Filipinler ve diğer çeşitli koloniler) ve Portekiz Timor'u (bugünkü Doğu Timor) dahil olmak üzere çeşitli ASEAN ülkelerine yönelik tarihi Avrupa sömürge etkisi, tüm Güneydoğu Asya ülkelerini etkilemiş, sadece Tayland (o zamanki adıyla Siyam) Avrupa sömürgesi olarak alınmayan tek Güneydoğu Asya ülkesi olmuştur. Siyam (bugünkü Tayland), İngiliz Burma'sı ve Fransız Çinhindi arasında uygun bir tampon devlet olarak hizmet etti, ancak kralları eşit olmayan anlaşmaların yanı sıra İngiliz ve Fransız siyasi müdahaleleri ve 1893'teki Fransız-Siyam Savaşı ve 1909 Anglo-Siyam Antlaşması'ndan sonra toprak kayıplarıyla mücadele etmek zorunda kaldı. Güneydoğu Asya tarihine göre Avrupa etkisi kısa sürmüştür. Bununla birlikte, Avrupa etkisi Latin alfabesini ve çeşitli Avrupa teknolojilerini ve fikirlerini getirmiş, birçok Güneydoğu Asya ülkesi kendi Avrupa etki alanlarındaki kelimeleri, imlaları ve bazı kültürleri benimsemiştir. ⓘ

Japon İmparatorluğu, Büyük Doğu Asya Refah Küresi konsepti çerçevesinde, Batı sömürgeci işgaline karşı bir pan-Asya kimliği yaratmaya ve birleştirmeye çalışmıştır. Ancak bu girişim başarısızlıkla sonuçlandı ve pek çok kişi Japon İmparatorluğu'nun niyetini sorguladı. Bu konsept hayata geçirilememiş olsa da, dekolonizasyon hareketleri sonuç verdi ve bugün var olan çoğunlukla bağımsız ASEAN devletleri ortaya çıktı. ⓘ

ASEAN Şartı

15 Aralık 2008'de üye devletler Jakarta'da bir araya gelerek Kasım 2007'de imzalanan ve "AB tarzı bir topluluğa" yaklaşmayı amaçlayan bir tüzüğü hayata geçirdiler. Tüzük ASEAN'ı tüzel bir kişilik haline getirdi ve 500 milyon insanı kapsayan bölge için tek bir serbest ticaret alanı yaratmayı amaçladı. Endonezya Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono şunları söyledi: "Bu, ASEAN'ın güçlendiği, bütünleştiği ve kendisini bir topluluğa dönüştürdüğü önemli bir gelişmedir. Bu gelişme, uluslararası sistemin sismik bir değişim yaşadığı bir dönemde ASEAN'ın Asya ve küresel meselelerde daha güçlü bir rol oynamaya çalıştığı bir dönemde gerçekleşmiştir." İklim değişikliği ve ekonomik çalkantılara atıfta bulunarak sözlerini şöyle tamamladı: "Güneydoğu Asya artık 1960'larda ve 1970'lerde olduğu gibi acı bir şekilde bölünmüş, savaşlarla parçalanmış bir bölge değil". ⓘ

2007-2008 mali krizi Şart'ın hedeflerine yönelik bir tehdit olarak görülmüş ve Şubat 2009'da yapılacak bir zirvede görüşülmek üzere bir insan hakları organı önerisi ortaya atılmıştır. Bu öneri tartışmalara neden oldu, çünkü bu organın yaptırım uygulama ya da vatandaşların haklarını ihlal eden ülkeleri cezalandırma yetkisi olmayacaktı ve bu nedenle etkinliği sınırlı olacaktı. Bu organ daha sonra 2009 yılında ASEAN Hükümetlerarası İnsan Hakları Komisyonu (AICHR) olarak kuruldu. Komisyon Kasım 2012'de ASEAN İnsan Hakları Deklarasyonu'nu kabul etti. ⓘ

Vietnam 2020 yılında ASEAN başkanlığını üstlendi. Brunei 2021'de bu görevi üstlendi. ⓘ

Myanmar krizi

2017'den bu yana Myanmar'daki siyasi, askeri ve etnik meseleler ASEAN için alışılmadık zorluklar yarattı, emsal teşkil eden durumlar yarattı ve grubun geleneklerini, birliğini ve küresel konumunu tehdit etti - ASEAN'ın tepkileri örgütün doğasında olası temel değişikliklere işaret ediyor. ⓘ

Rohingya soykırımı

Ağustos 2017'de Myanmar'da patlak veren Rohingya soykırımı - Myanmar'da binlerce Rohingya'nın öldürülmesi, çoğunun komşu Bangladeş'e sürülmesi ve aylarca devam etmesi - ASEAN'ın Rohingyalara karşı uzun süredir ayrımcılık yapan ve 2017 saldırılarını başlatan Myanmar'ın sivil-asker koalisyon hükümetine karşı harekete geçmesini talep eden küresel bir tepki yarattı. ⓘ

Rohingyalar (Budistlerin çoğunlukta olduğu Myanmar'da) ağırlıklı olarak Müslüman olduklarından ve etnik temizlik dini terimlerle çerçevelendiğinden, çoğunluğu Müslüman olan diğer ASEAN ülkeleri (özellikle Malezya, Endonezya, Singapur ve Brunei), bazıları şiddetle olmak üzere, karşı çıktılar ve ayrıca kıyılarına gelen Rohingya mültecilerin yüküne de itiraz ettiler (ASEAN komşuları Budistlerin çoğunlukta olduğu Tayland ve Müslümanların çoğunlukta olduğu gözlemci ülke Bangladeş gibi ⓘ

Myanmar'ın sivil lideri Aung San Suu Kyi'nin de Mart 2018'de ASEAN'dan Rohingya krizi konusunda yardım istediği ancak ASEAN başkanı tarafından bunun bir "iç mesele" olduğu söylenerek reddedildiği bildirildi. ⓘ

ASEAN'ın "üye ülkelerin iç işlerine karışmama" yönünde uzun süredir devam eden katı bir politikası vardı ve bir örgüt olarak çatışmada taraf tutma ya da maddi olarak harekete geçme konusunda isteksizdi. ⓘ

ASEAN'ın Rohingya krizi konusunda daha sert bir duruş sergilemesi için iç ve uluslararası baskılar artmış ve 2018'in sonlarına doğru grubun küresel güvenilirliği eylemsizliği nedeniyle tehdit altına girmişti. ⓘ

Bunun üzerine ASEAN, Myanmar'a Rohingyalara karşı daha az düşmanca davranması ve onlara yönelik zulümlerden sorumlu olanları sorumlu tutması için baskı yapmaya başladı. ⓘ

Ancak ASEAN'ın bu konudaki tutumu büyük ölçüde dini çizgiler üzerinden bölündü; Müslüman ülkeler daha çok Rohingyaların yanında yer alırken Budist ülkeler başlangıçta daha çok Myanmar hükümetinin yanında yer alarak ASEAN'ın mezhepsel olarak bölünmesi tehdidinde bulundu. Otoriter ASEAN ülkeleri de (çoğunlukla Budist), Myanmarlı yetkilileri Rohingya azınlığına karşı işledikleri suçlardan sorumlu tutma konusunda demokratik ASEAN ülkelerine (çoğunlukla Müslüman) kıyasla daha az istekliydi. ⓘ

Ancak 2018'in sonlarına doğru ASEAN ülkelerinin çoğu Rohingya krizine ASEAN'ın daha güçlü bir yanıt vermesini ve Myanmar'a karşı daha sert bir tutum takınılmasını savunmaya başladılar - grubun geleneksel politikası olan üyelerin "iç işlerine karışmama" ilkesinden koparak - bu kopuş Rohingya krizinin Aralık 2018 ASEAN zirvesi gündemine resmen alınmasıyla vurgulandı. ⓘ

2019'un başlarında Bangladeş, Myanmar'ın kendi sınırları içerisinde ASEAN gözetiminde Rohingyalar için güvenli bir sığınak oluşturmasını önerdi (daha sonra bu fikri Hindistan, Çin ve Japonya'yı da gözetmenler arasına dahil edecek şekilde genişletti). ⓘ

2019 yılının ortalarında ASEAN'ın hazırlattığı ve Myanmar'ın Rohingyaların geri dönüşü konusundaki çalışmalarını överken Rohingyalara yönelik zulüm ve ihlalleri görmezden geldiği ortaya çıkan bir rapor nedeniyle ASEAN insan hakları örgütleri tarafından ağır bir şekilde eleştirildi. ⓘ

Haziran 2019 ASEAN zirvesi, Malezya Dışişleri Bakanı'nın Rohingyalara yönelik ihlallerden sorumlu kişilerin yargılanması ve cezalandırılması yönündeki açıklamasıyla - ASEAN zirvelerinde alışılmadık derecede diplomatik olmayan bir davranışla - sarsıldı. ASEAN, Myanmar'dan kaçan Rohingya mültecilerin ülkelerine geri dönüşleri için kesin bir takvim belirlenmesi için Myanmar'a baskı yaparak "Rakhine Eyaletindeki tüm topluluklar için emniyet ve güvenliği mümkün olduğunca etkin bir şekilde sağlamasını ve yerinden edilmiş kişilerin güvenli, emniyetli ve onurlu bir şekilde gönüllü geri dönüşlerini kolaylaştırmasını" istedi. ⓘ

Ağustos 2019'da yıllık ASEAN Dışişleri Bakanları toplantısı, Myanmar hükümetine hem Myanmar'daki hem de sürgündeki tüm Rohingyaların güvenliğini garanti altına alma çağrısında bulunan ve Myanmar'a geri dönüşleri konusunda mültecilerle daha fazla diyalog kurulması için baskı yapan ortak bir bildiri ile sonuçlandı. Ancak aynı ay içinde ASEAN Parlamentolar Arası Asamblesi (AIPA) Myanmar'ın geri dönüş konusundaki "çabalarını" yardımlarla destekleyerek bazı üyelerin daha müdahaleci teklifler getirme arzusunu dizginledi. ⓘ

Ocak 2020'ye gelindiğinde ASEAN, Rohingyaların Myanmar'a dönüşü için güvenli koşullar hazırlama konusunda çok az ilerleme kaydetmişti. ⓘ

2021 darbesi

1 Şubat 2021'de, Myanmar'da yeni seçilen sivil liderlerin göreve başlamasından bir gün önce, askeri bir cunta Myanmar'ın sivil hükümetini bir darbe ile devirdi, ulusal olağanüstü hal ilan etti, sıkıyönetim uyguladı, seçilmiş sivil liderleri tutukladı, muhalefeti şiddetle bastırdı ve sivil hükümeti ordunun atadıklarıyla değiştirdi. ⓘ

Yaygın protestolar ve direniş patlak verdi ve sivil liderliğin unsurları bir yeraltı "Ulusal Birlik Hükümeti" (NUG) kurdu. Darbeye karşı küresel muhalefet ortaya çıktı ve harekete geçmesi için ASEAN üzerinde küresel baskı oluştu. ⓘ

Başlangıçta ASEAN tartışmalardan uzak durdu, ancak Müslüman ağırlıklı üyeler (Rohingya soykırımına karşı zaten seslerini yükselten çoğunlukla demokrasiler) darbeye karşı güçlü itirazlarını dile getirirken, ASEAN'ın çoğunlukla Budist olan otoriter üyeleri sessiz kaldı. ⓘ

Nisan 2021'de, ASEAN'ın ilk kez bir üye ülkedeki iç krizi ele almak üzere düzenlediği zirvede, ASEAN liderleri Myanmar'ın darbe lideri Kıdemli General Min Aung Hlaing ile bir araya geldi ve Myanmar'daki krize beş maddelik bir uzlaşı çözümü üzerinde anlaştı:

• 1) Myanmar'da şiddetin derhal durdurulması;
• 2) İlgili tüm taraflar arasında yapıcı diyalog... halkın çıkarları doğrultusunda barışçıl bir çözüm arayışı;
• 3) ASEAN Genel Sekreteri'nin yardımıyla ASEAN Başkanı'nın bir elçisi tarafından kolaylaştırılan arabuluculuk;
• 4) ASEAN tarafından AHA Merkezi aracılığıyla sağlanan insani yardım; ve
• 5) Özel temsilci ve heyetinin ilgili tüm taraflarla görüşmek üzere Myanmar'a bir ziyaret gerçekleştirmesi. ⓘ

Myanmar'la yapılan ASEAN anlaşması, gevşek yaklaşımı nedeniyle 150'den fazla insan hakları örgütünün sert eleştirilerine maruz kalmış, ancak Myanmar cuntası planın hiçbir maddesine uymamıştır. ⓘ

18 Haziran 2021'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu (BMGK) nadir görülen bir hareketle, neredeyse oybirliğiyle aldığı bir kararla Myanmar'daki darbeyi kınadı ve ülkeye silah ambargosu uygulanması çağrısında bulundu. BM Genel Kurulu ASEAN'a danıştı ve ASEAN'ın 5 maddelik mutabakatının çoğunu karara dahil etti (cuntanın tüm siyasi tutukluları serbest bırakması talebi de eklendi). Ancak Komünist Vietnam, ASEAN demokrasileri (Endonezya, Malezya, Singapur ve Filipinler) ile birlikte "evet" oyu kullanırken, çoğu otoriter ASEAN ülkesi (Tayland, Laos, Kamboçya ve Brunei) çekimser kaldı. ⓘ

Ekim 2021'de Myanmar cuntası, ASEAN ile yaptığı mutabakat anlaşmasına rağmen ASEAN temsilcilerinin Myanmar'ın devrik ve hapisteki sivil lideri Aung San Suu Kyi ile görüşmesine izin vermeyi reddetti. ⓘ

Birleşmiş Milletler, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği, Birleşik Krallık ve diğer ülkelerin lobi faaliyetlerinin ardından ASEAN, Myanmarlı General Hlaing'i ASEAN'ın Ekim 2021 zirvesinde Myanmar'ı temsil etmesi için davet etmeyi reddetti - ASEAN tarihinde ilk kez bir üye ülkeden siyasi bir lideri zirvelerinden birine davet etmedi. ASEAN, Myanmar'ın yeraltı Ulusal Birlik Hükümeti'nden bir temsilciyi de davet etmedi ve bunun yerine ülkenin siyasi olmayan bir temsilcisini davet etmeyi düşüneceğini söyledi (ancak aslında hiçbiri davet edilmedi). ⓘ

ASEAN'ın bu alışılmadık eylemi, Myanmar cuntasının Myanmar'ın meşru hükümeti olarak küresel çapta tanınma girişiminde büyük bir gerileme ve ASEAN'ın davranış ve rolünde daha geniş çaplı bir değişimin işareti olarak görüldü. ⓘ

Üye devletler

ASEAN'a üye ülkeleri gösteren harita. ⓘ

Üye devletlerin listesi

Eyalet	Sermaye	Katılım ⓘ
Brunei	Bandar Seri Begawan	7 Ocak 1984
Kamboçya	Phnom Penh	30 Nisan 1999
Endonezya	Cakarta	8 Ağustos 1967
Laos	Vientiane	23 Temmuz 1997
Malezya	Kuala Lumpur	8 Ağustos 1967
Myanmar	Napyidaw	23 Temmuz 1997
Filipinler	Manila	8 Ağustos 1967
Singapur	Singapur	8 Ağustos 1967
Tayland	Bangkok	8 Ağustos 1967
Vietnam	Hanoi	28 Temmuz 1995

Gözlemciler

Halihazırda ASEAN'a katılmak isteyen iki devlet bulunmaktadır: Papua Yeni Gine ve Doğu Timor.

• Papua Yeni Gine'nin ASEAN'a katılımı (1976'dan beri gözlemci statüsünde)
• Doğu Timor'un ASEAN'a katılımı (2002'den beri) ⓘ

Demografik Bilgiler

Nüfus

1 Temmuz 2019 itibariyle ASEAN'ın nüfusu yaklaşık 655 milyon kişidir (dünya nüfusunun %8,5'i). 2019 yılında ASEAN'da 0-4 yaş arası 55,2 milyon çocuk ve 65 yaş üstü 46,3 milyon kişi bulunmaktaydı. Bu da toplam ASEAN nüfusunun %8,4 ve %7,1'ine tekabül etmektedir. Bölgenin nüfus artışı yılda %1,1 olup Tayland yılda %0,2 ile en küçük, Kamboçya ise yılda %1,9 ile en büyük nüfusa sahiptir. ASEAN'ın cinsiyet oranı 99.6 olup 326.4 milyon erkek ve 327.8 milyon kadın bulunmaktadır. ⓘ

Şehirleşme

ASEAN, nüfusu bir milyonun üzerinde olan yaklaşık 31 kentsel alan içermektedir. ASEAN'daki en büyük kentsel alan Jakarta'dır ve onu 5 milyonun üzerinde kentsel nüfusa sahip Manila, Bangkok, Ho Chi Minh City, Kuala Lumpur, Bandung, Hanoi, Surabaya, Yangon ve Singapur takip etmektedir. Nüfusun %49,5'inden fazlası ya da 324 milyon kişi kentsel alanlarda yaşamaktadır.

ASEAN'daki en büyük şehirler Demographia 2020 ⓘ
	Rütbe	İsim	Ülke	Pop.	Rütbe	İsim	Ülke	Pop.
Cakarta Manila	1	Cakarta	Endonezya	34,540,000	11	Medan	Endonezya	3,632,000	Bangkok Ho Chi Minh Şehri
	2	Manila	Filipinler	23,088,000	12	Cebu Şehri	Filipinler	2,275,000
	3	Bangkok	Tayland	17,066,000	13	Phnom Penh	Kamboçya	2,177,000
	4	Ho Chi Minh Şehri	Vietnam	13,312,000	14	Semarang	Endonezya	1,992,000
	5	Kuala Lumpur	Malezya	8,285,000	15	Johor Bahru	Malezya	1,981,000
	6	Bandung	Endonezya	7,065,000	16	Makassar	Endonezya	1,952,000
	7	Hanoi	Vietnam	6,576,000	17	Palembang	Endonezya	1,889,000
	8	Surabaya	Endonezya	6,499,000	18	Mandalay	Myanmar	1,633,000
	9	Yangon	Myanmar	6,314,000	19	Hai Phong	Vietnam	1,623,000
	10	Singapur	Singapur	5,745,000	20	Yogyakarta	Endonezya	1,568,000

ASEAN Yolu

"ASEAN Yolu", Güneydoğu Asya'nın kültürel normlarına saygı gösteren bir sorun çözme metodolojisi veya yaklaşımını ifade eder. Masilamani ve Peterson bunu "gayri resmi ve kişisel bir çalışma süreci ya da tarzı" olarak özetlemektedir. Politika yapıcılar gayri resmi karar alma sürecinde sürekli olarak uzlaşma, fikir birliği ve istişareden yararlanır... her şeyden önce sorunların ele alınmasında uzlaşmaya dayalı, çatışmacı olmayan bir yola öncelik verir. Sessiz diplomasi ASEAN liderlerinin tartışmaları kamuoyunun gözleri önüne sermeden iletişim kurmalarını sağlar. Üyeler daha fazla çatışmaya yol açabilecek utanç verici durumlardan kaçınırlar." ASEAN Yolu'nun yararlarının "küresel çatışma yönetimine yararlı bir şekilde uygulanabileceği" söylenmiştir. Ancak eleştirmenler böyle bir yaklaşımın, zihniyet ve gerginlik düzeyindeki farklılıklar nedeniyle sadece Asya ülkelerine, özellikle de belirli kültürel normlara ve anlayışlara uygulanabileceğini ileri sürmüşlerdir. ⓘ

Eleştirmenler, ASEAN Yolu'nun istişare, uzlaşı ve müdahale etmemeye yaptığı vurgunun, örgütü yalnızca en düşük ortak paydayı tatmin eden politikaları benimsemeye zorladığını iddia ederek itiraz etmektedir. Konsensüs yoluyla karar alma, ASEAN'ın bir konuda ilerleyebilmesi için üyelerin aynı görüşte olmasını gerektirir. Üyeler ASEAN Yolu'nun anlamı konusunda ortak bir anlayışa sahip olmayabilirler. Myanmar, Kamboçya ve Laos müdahale etmemeyi vurgularken, daha eski üye ülkeler işbirliği ve koordinasyona odaklanmaktadır. Bu farklılıklar, belirli sorunlara ortak çözümler bulma çabalarını engellemekle birlikte, belirli bir durumda ne zaman ortak hareket etmenin uygun olacağının belirlenmesini de zorlaştırmaktadır. ⓘ

Yapı

1997 yılından itibaren her üye ülkenin devlet başkanı, grubun Kuala Lumpur'da düzenlenen 30. yıldönümü toplantısında ASEAN 2020 Vizyonunu kabul etmiştir. Tek bir ASEAN topluluğunun gerçekleştirilmesi için bir araç olan bu vizyon, barış ve istikrar, nükleer silahlardan arındırılmış bir bölge, daha yakın ekonomik entegrasyon, insani kalkınma, sürdürülebilir kalkınma, kültürel miras, uyuşturucudan arındırılmış bir bölge olma ve çevre gibi konularda hükümler içermektedir. Vizyon ayrıca "dışa dönük bir ASEAN'ın uluslararası forumlarda önemli bir rol oynamasını ve ASEAN'ın ortak çıkarlarını ilerletmesini" amaçlıyordu. ⓘ

ASEAN 2020 Vizyonu 2003 yılında Bali Mutabakatı II ile resmileştirilmiş ve kapsamlı hale getirilmiştir. Tek bir ASEAN topluluğunun üç ana ayağı oluşturulmuştur: Siyasi-Güvenlik Topluluğu (APSC), Ekonomik Topluluk (AEC) ve Sosyo-Kültürel Topluluk (ASCC). Bu üç sütunun 2015 entegrasyonunun bir parçası olarak tam anlamıyla somutlaştırılması için APSC ve ASCC planları daha sonra 2009 yılında Tayland'ın Cha-am kentinde kabul edilmiştir. Başlangıçta 2020'ye kadar başlaması planlanan ASEAN Topluluğu, 31 Aralık 2015'e kadar başlaması için hızlandırıldı. Bu karar 2007 yılında Cebu'da düzenlenen 12. ASEAN Zirvesi sırasında alınmıştır. ⓘ

Kasım 2013'teki 23. ASEAN Zirvesi'nde liderler 2015 sonrası için bir Vizyon geliştirmeye karar vermiş ve tüm üye ülkelerden on üst düzey temsilciden oluşan Üst Düzey Görev Gücü'nü (HLTF) kurmuşlardır. Vizyon, Kasım 2015'te Kuala Lumpur'da düzenlenen 27. Zirve'de kabul edilmiştir. ASEAN topluluğu, sürekli gelişim ve daha fazla entegrasyon için bir çerçeve sağlamak üzere vizyonunu her on yılda bir gözden geçirecek ve yenileyecektir. ⓘ

2015 sonrası Vizyonunda yer alan terimler APSC, AEC, ASCC ve Moving Forward olmak üzere dört alt kategoriye ayrılmıştır. APSC konuları 7. ve 8. maddeler altında ele alınmaktadır. İlk madde genel olarak toplumun birleşik, kapsayıcı ve dirençli bir toplum hedefine yönelik genel arzusunu ifade etmektedir. Ayrıca insan ve çevre güvenliğini de önemli noktalar olarak ortaya koymaktadır. Uluslararası barış, güvenlik ve istikrara katkıda bulunmak için hem iç hem de dış taraflarla derinleşen angajman da vurgulanmaktadır. "İlerleme" alt kategorisi, kurumun ASEAN çalışmalarını işleme ve koordine etme kapasitesindeki zayıflıkların kabul edilmesi anlamına gelmektedir. Bu nedenle ASEAN Sekretaryası ve diğer ASEAN organ ve kurumlarının güçlendirilmesi istenmektedir. Ayrıca ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeylerde ASEAN'ın kurumsal varlığının daha yüksek bir düzeye çıkarılması çağrısı da yapılmaktadır. ⓘ

Buna ek olarak, ASEAN'ın kurumsal zayıflığı, COVID-19 ile mücadeledeki girişimlerinin etkisizliği ile daha da artmıştır. ASEAN,ASEAN-Çin Ad-Hoc Sağlık Bakanları Ortak Görev Gücü, COVID-19 Özel ASEAN Zirvesi, COVID-19 ASEAN Müdahale Fonu ve COVID-19 Özel ASEAN Artı Üç Zirvesi gibi hem bölge içi hem de bölge dışı geçici kurumlar kurarak salgınla mücadele etmek için özenli çabalar sarf etmektedir. Bu mekanizmalar, pandeminin yayılmasının nasıl kontrol altına alınacağı ve olumsuz etkilerinin nasıl azaltılacağı konusunda bölgesel aktörler arasında üst düzey tartışmaları kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. Ancak, COVID-19 politikalarındaki kutuplaşmanın ve bölgedeki yüksek vaka ve ölüm sayısının da gösterdiği gibi, üye devletler arasındaki işbirliği yetersiz olduğunda, bu mekanizmaların pratikteki uygulamaları hala önemsiz kalmaktadır. ⓘ

AET Planı

ASEAN liderleri Kuala Lumpur'da düzenlenen 27. ASEAN Zirvesi sırasında ASEAN Ekonomik Topluluğu deklarasyonunu imzaladı, 2015 ⓘ

AEC, üye ülkeler için tek bir pazar oluşturmak üzere "ekonomik entegrasyon girişimlerini uygulamayı" amaçlamaktadır. Topluluğun kurulması için kapsamlı bir rehber niteliği taşıyan plan, 20 Kasım 2007 tarihinde Singapur'da düzenlenen 13. ASEAN Zirvesi'nde kabul edilmiştir. Bu planın özellikleri arasında tek bir pazar ve üretim üssü, rekabet gücü yüksek bir ekonomik bölge, adil bir ekonomik kalkınma bölgesi ve küresel ekonomiye tamamen entegre olmuş bir bölge yer almaktadır. İşbirliği alanları arasında insan kaynaklarının geliştirilmesi, mesleki niteliklerin tanınması, daha yakın istişare ekonomi politikaları, gelişmiş altyapı ve iletişim bağlantısı, bölgesel kaynak kullanımı için endüstrilerin entegrasyonu ve özel sektör katılımının güçlendirilmesi yer almaktadır. Nitelikli işgücü, mal, hizmet ve yatırımların serbest dolaşımı sayesinde ASEAN küresel olarak tek bir pazar haline gelecek ve böylece rekabet gücünü ve kalkınma fırsatlarını arttıracaktır. ⓘ

APSC Planı

14. ASEAN Zirvesi sırasında grup APSC Blueprint'i kabul etmiştir. Bu belge, 2016 yılına kadar APSC'nin kurulmasına yönelik program ve faaliyetlerle ASEAN içinde sağlam bir siyasi-güvenlik ortamı yaratmayı amaçlamaktadır. ASEAN Şartı, ASEAN Güvenlik Topluluğu Eylem Planı ve Vientiane Eylem Programına dayanmaktadır. APSC, giderek daha entegre ve birbirine bağımlı hale gelen bir dünyada kapsamlı güvenlik ve dinamik, dışa dönük bir bölge için sorumluluk duygusu yaratmayı amaçlamaktadır. ⓘ

ASEAN Savunma Sanayi İşbirliği (ADIC), 11 Mayıs 2010 tarihinde Hanoi'de düzenlenen 4. ASEAN Savunma Bakanları Toplantısı'nda (ADMM) önerilmiştir. Diğerlerinin yanı sıra, ASEAN üyesi olmayan ülkelerden yapılan savunma ithalatını yarı yarıya azaltmayı ve bölgedeki savunma sanayisini daha da geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bir sonraki ADMM'de 19 Mayıs 2011 tarihinde Endonezya'nın başkenti Cakarta'da resmen kabul edilmiştir. Ana odak noktası, esneklik ve üye devletler arasında bağlayıcı olmayan ve gönüllü katılım ilkeleriyle tutarlı olarak ASEAN'ın güvenlik kapasitesini endüstriyel ve teknolojik olarak artırmaktır. Konsept, işgücünün beceri ve kabiliyetlerini geliştirmek için eğitim ve kabiliyet geliştirme programları, savunma ürünleri için sermaye üretimi ve her üye devletin güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak için çok sayıda hizmet sağlanması etrafında dönmektedir. Ayrıca ADIC,ASEAN içi bir savunma ticareti geliştirmeyi de amaçlamaktadır. ADIC, her üye devletin yerel kabiliyetlerine dayanan güçlü bir savunma sanayii kurmayı ve dış orijinal ekipman üreticilerinden (OEM) yıllık tedariki sınırlamayı amaçlamaktadır. ABD, Almanya, Rusya, Fransa, İtalya, İngiltere, Çin, Güney Kore, İsrail ve Hollanda gibi ülkeler ASEAN'ın başlıca tedarikçileri arasında yer alıyor. ASEAN savunma bütçesi 2004-2013 yılları arasında %147 oranında artmıştır ve gelecekte daha da artması beklenmektedir. Artışı etkileyen faktörler arasında ekonomik büyüme, eskiyen ekipmanlar ve savunma sanayinin kurulmasını güçlendirme planı yer almaktadır. ASEANAPOL ayrıca üye ülkelerin polis güçleri arasında kolluk kuvvetleri ve suç kontrolü konusunda işbirliğini geliştirmek amacıyla kurulmuştur. ⓘ

Ancak, üye devletler arasında savunma sanayii alanındaki kabiliyetlerin eşit olmaması ve savunma ticaretinin yerleşmemiş olması zorluklara yol açmaktadır. ADIC konseptinin kabul edilmesinden önce, üye devletlerin her birinde savunma sanayii tabanının durumu farklı seviyelerdeydi. Singapur, Malezya, Endonezya ve Tayland, yerleşik bir savunma sanayii tabanına sahip ilk üye ülkeler arasındadır, ancak farklı düzeylerde kapasiteye sahiptirler. Geri kalan üye devletler henüz yeteneklerini geliştirmemiş ve artırmamıştır. Endonezya ve Singapur en rekabetçi oyuncular arasındadır; Singapur 2010-2013 yılları arasında en büyük 100 küresel savunma tedarikçisinden biri olarak kabul edilen tek ülkedir. ASEAN üyesi ülkeler ASEAN içinden neredeyse hiç savunma ürünü satın almamaktadır. Singapur Almanya, Fransa ve İsrail'den ürün satın almaktadır. Malezya ASEAN'dan sadece %0.49, Endonezya %0.1 ve Tayland %8.02 oranında alım yapmıştır. ⓘ

ASEAN Terörle Mücadele Sözleşmesi (ACCT) terörle mücadele, terörün önlenmesi, bastırılması ve terörle mücadelede işbirliğinin derinleştirilmesi amacıyla bölgesel işbirliği için bir çerçeve görevi görmektedir. ASEAN liderleri tarafından 2007 yılında imzalanmıştır. Brunei 28 Nisan 2011 tarihinde sözleşmeyi onaylamış ve bir ay sonra sözleşme yürürlüğe girmiştir. Malezya 11 Ocak 2013 tarihinde ACCT'yi onaylayan onuncu üye devlet olmuştur. ⓘ

ASCC Planı

ASEAN Sosyo-Kültürel Topluluğu (ASCC) da 14. ASEAN Zirvesi sırasında kabul edilmiştir. ASCC, "ASEAN ülkeleri ve halkları arasında ortak bir kimlik oluşturarak kalıcı dayanışma ve birlik sağlamak ve halkların refahının, geçim kaynaklarının ve refahının arttırıldığı kapsayıcı ve uyumlu, şefkatli ve paylaşımcı bir toplum inşa etmek amacıyla insan merkezli ve sosyal sorumluluk sahibi bir ASEAN Topluluğu" öngörmektedir. Odak alanları arasında insani kalkınma, sosyal refah ve koruma, sosyal adalet ve haklar, çevresel sürdürülebilirlik, ASEAN kimliğinin inşası ve kalkınma uçurumunun daraltılması yer almaktadır. ⓘ

AET'nin ilerlemesini izlemek için AB İç Pazar Karnesi temel alınarak AEC Karnesi adı verilen bir uyum aracı geliştirilmiştir. Bu araç yürürlükte olan tek araçtır ve entegrasyonun boyutunu ve bölgenin ekonomik sağlığını ölçmek için tarafsız bir değerlendirme aracı olarak hizmet etmesi beklenmektedir. Bölgesel öncelikler hakkında ilgili bilgiler sağlaması ve böylece üretken, kapsayıcı ve sürdürülebilir büyümeyi teşvik etmesi beklenmektedir. ASEAN anlaşmalarının uygulanmasının ve AEC Stratejik Programında belirtilen kilometre taşlarına ulaşılmasının izlenmesini mümkün kılmaktadır. Karne, 2015 yılına kadar AET'nin kurulması için toplu ve bireysel olarak yapılması gereken belirli eylemleri özetlemektedir. Bugüne kadar biri 2010'da, diğeri 2012'de olmak üzere iki resmi karne yayınlanmıştır. Ancak, karne sadece bir üye devletin AET görevini yerine getirip getirmediğini incelediği için tamamen nicelikseldir. Ne kadar çok "evet" cevabı verilirse, puan o kadar yüksek olur. ⓘ

Brunei, Endonezya, Malezya, Filipinler, Singapur ve Tayland tarife satırlarının %99.65'ini kaldırırken, Kamboçya, Laos, Myanmar ve Vietnam 2010 yılında tarife satırlarının %98.86'sında tarifeleri %0-5 tarife aralığına indirmişlerdir ve 2015 yılına kadar bu mallar üzerindeki tarifeleri kaldıracakları ve 2018 yılına kadar birkaç ithalat vergisi satırı için bunu yapabilecekleri öngörülmektedir. Deloitte Touche Tohmatsu Limited tarafından yakın zamanda yapılan bir çalışmada, 2018 yılı itibariyle dünyanın en büyük on beş üretim merkezinden beşinin ASEAN'da olacağı öngörülmüştür. Ayrıca, 2050 yılına kadar ASEAN'ın dünyanın dördüncü büyük ekonomisi olması beklenmektedir (Avrupa Birliği, ABD ve Çin'den sonra). ⓘ

AEC, denizaşırı işgücünün serbestçe akışını öngörmektedir. Ancak, kabul eden ülkeler, işçinin kendi ülkesinden mesleki lisansa sahip olup olmadığına bakmaksızın, işçi adaylarının bu ülkelerde lisans sınavlarına girmelerini şart koşabilir. Singapur, çoğunlukla Malezya ve Filipinler olmak üzere diğer ASEAN ülkelerinden gelen vasıflı göçmenler için önemli bir varış noktasıdır. Singapur'da toplam istihdam 1992 ve 2008 yılları arasında iki katına çıkarak 1,5 milyondan üç milyona, yabancı işçi sayısı ise neredeyse üç katına çıkarak 400.000'den azdan yaklaşık 1,1 milyona ulaşmıştır. Yüksek vasıflı yabancı yetenekler (müşteri hizmetleri, hemşirelik, mühendislik, IT) ayda en az birkaç bin ABD doları kazanmakta ve bir kimlik belgesi (genellikle üniversite diploması) ile istihdam izni almaktadır. Son yıllarda Singapur, şirketleri işe alım kriterlerini yükseltmeye ve yerel halka daha fazla iş sunmaya zorlamak için yabancı işçi sayısını yavaş yavaş azaltıyor. ⓘ

Kalkınma Uçurumunun Daraltılması (NDG), üye devletler arasında ve içinde azgelişmişliğin mevcut olduğu bölgelerdeki eşitsizliklerin giderilmesine yönelik bir çerçevedir. NDG kapsamında ASEAN, diğer alt-bölgesel işbirliği çerçeveleriyle (örneğin BIMP-EAGA, IMT-GT, GMS, Mekong programları) yakın koordinasyon içinde olmaya devam etmiş, bunları AET'de "bölgesel üretim ve dağıtım ağlarının geliştirilmesinde eşit ortaklar" ve ASCC bağlamında "projelerin geliştirilmesi ve uygulanmasında sosyal kalkınma konularının ana akımlaştırılması" için bir platform olarak görmüştür. ⓘ

Altı yıllık ASEAN Entegrasyon Girişimi (IAI) Çalışma Planları Kamboçya, Laos, Myanmar, Vietnam ve diğer alt bölgelere hızlı büyüme sağlamalarında yardımcı olmak üzere geliştirilmiştir. Birinci IAI Çalışma Planı 2002-2008 yılları arasında uygulanmıştır. İkinci plan (2009-2015) ASEAN Topluluğu'nun hedeflerini desteklemektedir ve eski ASEAN üye devletleri, ASEAN'ın Diyalog ortakları ve dış taraflarca desteklenen projeler aracılığıyla yürütülen çalışmalar, eğitim programları ve politika uygulama desteğini içeren 182 öngörülen eylemden oluşmaktadır. IAI Çalışma Planı, üç ASEAN Topluluk Planındaki temel program alanlarını örnek almakta ve desteklemektedir: ASPC, AEC ve ASCC. Daimi Temsilciler Komitesi ve tüm üye devletlerden çalışma grubu temsilcilerinden oluşan IAI Görev Gücü, planın tasarımı ve uygulanmasında genel tavsiye ve politika yönergeleri ve talimatları sağlamaktan sorumludur. Kamboçya, Laos, Myanmar ve Vietnam temsilcilerinin başkanlık ettiği IAI Görev Gücü'nde tüm üye devletler temsil edilmektedir. ASEAN Sekretaryası, özellikle IAI ve NDG Bölümü aracılığıyla, IAI Çalışma Planının uygulanmasını ve yönetimini destekler ve alt-bölgesel çerçevelerle ilgili faaliyetleri koordine eder. Bölüm, ASEAN'da IAI ve NDG faaliyetlerinin teşvik edilmesi ve uygulanmasına yardımcı olacak stratejiler ve programlar geliştirmek için Diyalog Ortakları ve uluslararası kuruluşlarla yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. ⓘ

ASEAN'ın planlı entegrasyonu, vatandaşlarını bölgesel bir kimliği benimsemeye zorlamıştır. Dinamik kurumlar inşa etmek ve yeterli miktarda sosyal sermayeyi teşvik etmek için bir zorluk teşkil etmektedir. Bunun altında yatan varsayım, bölgesel bir kimlik yaratmanın ASEAN için özel bir ilgi alanı olduğu ve 2020 Vizyonu politika belgesinin amacının insani kalkınma ve sivil güçlendirme ile ilgili bir eylem planı olarak tasarlanmış bölgesel bir çerçeveye olan inancı yeniden vurgulamak olduğudur. Buna göre, bu varsayımlar katılımcı bir bölgesel kimliğin geliştirilmesinde tavsiye ve stratejilerin temelini oluşturacaktır. ⓘ

APAEC planı

ASEAN Ekonomik Topluluğu'na yönelik çalışmaların bir parçası da ASEAN üyesi ülkelerin enerji sistemlerinin entegrasyonudur. Bu entegrasyonun planı ASEAN Enerji İşbirliği Eylem Planı (APAEC) tarafından sağlanmaktadır. APAEC, ASEAN Enerji Merkezi tarafından yönetilmektedir. ⓘ

2020 ASEAN Bankacılık Entegrasyon Çerçevesi

2015'teki entegrasyonla birlikte ticaret serbestleştikçe, ASEAN bankacılık kurumlarının hizmetlerini ASEAN içi pazara uyarlama ve genişletme ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Ancak uzmanlar, özellikle bankacılık ve finansal hizmetler sektöründeki küçük oyuncular için sarsıcı bir ekonomik geçiş öngörüyor. Standard & Poor's (S&P) tarafından hazırlanan iki ayrı rapor, ASEAN finans kuruluşlarının 2020 bankacılık entegrasyonuna hazırlanırken karşılaştıkları zorlukları özetliyor. Raporlar, Filipinler'deki aşırı kalabalık bankacılık sektörünün, entegrasyonun daha büyük ve daha yerleşik yabancı bankalarla daha sıkı rekabeti memnuniyetle karşılaması nedeniyle en fazla baskıyı hissetmesinin beklendiğine işaret ediyor. Sonuç olarak, entegrasyon sonrası ortamın etkisini azaltmak için küçük bankacılık sektörüne sahip ülkeler tarafından bölgesel bir genişleme olması gerekiyor. S&P kısa süre önce yayınladığı bir takip raporunda Filipinler'i "bankacılık entegrasyonu öncesinde ağ tabanlarını güçlendirdiği ve sermaye biriktirdiği - savunma oynadığı ve yerel ağlarını güçlendirdiği" için örnek göstermiştir. ⓘ

Finansal entegrasyon yol haritası

Mali entegrasyon için yol haritası, yerel kendi kendine yardım ve destek mekanizmalarını güçlendirmeyi amaçlayan en son bölgesel girişimdir. Yol haritasının uygulanması AET'nin gerçekleştirilmesine katkıda bulunacaktır. Koşullar olgunlaştığında ortak bir para biriminin kabul edilmesi AET'nin son aşaması olabilir. Yol haritası sermaye piyasasının geliştirilmesi, sermaye hesabı ve mali hizmetlerin serbestleştirilmesi ve ASEAN para birimi işbirliği konularındaki yaklaşımları ve kilometre taşlarını tanımlamaktadır. Sermaye piyasasının geliştirilmesi, kurumsal kapasitenin teşvik edilmesinin yanı sıra sermaye piyasaları arasında daha fazla sınır ötesi işbirliğinin, bağlantıların ve uyumun kolaylaştırılmasını gerektirmektedir. Düzenli sermaye hesabı serbestleşmesi, dalgalanma ve sistemik risklere karşı yeterli güvencelerle desteklenecektir. ASEAN, finansal hizmetlerin serbestleştirilmesi sürecini hızlandırmak için bir pozitif liste yöntemi üzerinde mutabık kalmış ve müzakereleri kolaylaştıracak kilometre taşlarını kabul etmiştir. Para birimi işbirliği, ABD dolarına olan talebi azaltmak ve ASEAN içi ticaretin bölgesel para birimleri kullanılarak yapılması gibi bölgesel para birimlerinin istikrarını desteklemeye yardımcı olmak amacıyla yerel mal ticareti için bir ASEAN para birimi ödeme sistemi de dahil olmak üzere olası para birimi düzenlemelerinin araştırılmasını içerecektir. ⓘ

Ortak bir para birimiyle ilgili olarak ASEAN liderleri Kasım 1999'da gelecekteki mali şoklara karşı bir kredi hattı olarak para birimi takasları ve geri alım anlaşmalarının oluşturulması konusunda anlaşmaya vardılar. Mayıs 2000'de ASEAN maliye bakanları Chiang Mai Girişimi (CMI) aracılığıyla daha yakın bir işbirliği planlamayı kabul ettiler. CMI'nin iki bileşeni vardır: genişletilmiş bir ASEAN Swap Düzenlemesi (ASA) ve ASEAN Artı Üç arasında ikili swap düzenlemeleri ağı. ASA, 1997 Asya mali krizinden önce, beş kurucu üye ülkenin para otoriteleri tarafından geçici likidite sorunlarının karşılanmasına yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur. ASA şu anda 1 milyar ABD$'lık genişletilmiş imkanıyla on üye ülkenin tamamını kapsamaktadır. Toplam döviz rezervleri yaklaşık 1 trilyon ABD Dolarına ulaşan Doğu Asya'nın ekonomik karşılıklı bağımlılığının bilincinde olarak, ASEAN Artı Üç arasında ikili takas düzenlemeleri ve repo anlaşmalarından oluşan bir ağ üzerinde mutabık kalınmıştır. Ek tesis, ödemeler dengesi güçlükleri yaşayan üye ülkelere geçici finansman sağlamayı amaçlamaktadır. 2009 yılında, toplam tutarı yaklaşık 35.5 milyar ABD Doları olan 16 adet ikili takas anlaşması (BSA) imzalanmıştır. CMI 9 Aralık 2009'da imzalanmış ve 20 Mart 2014'te yürürlüğe girmiştir; CMI'nın çok taraflı hale getirilmesi (CMIM) olarak adlandırılan değişiklik ise 17 Temmuz 2014'te yapılmıştır. CMIM, tek bir sözleşmeye dayalı anlaşma ile yönetilen çok taraflı bir para takası düzenlemesidir. Buna ek olarak, ekonomileri izlemek, analiz etmek ve CMIM karar alma sürecini desteklemek üzere ASEAN+3 Makroekonomik Araştırma Ofisi (AMRO) adında bağımsız bir bölgesel gözetim birimi kurulmuştur. Değişiklikler, bir kriz önleme tesisinin ihalesine erişime izin verecektir. Bu değişikliklerin, herhangi bir potansiyel veya fiili likidite güçlüğü durumunda CMIM'i bölgenin finansal güvenlik ağı olarak güçlendirmesi beklenmektedir. ⓘ

Barış zamanında AMRO, bireysel üye ekonomilerle yıllık istişareler gerçekleştirecek ve ASEAN+3 bölgesi ile bireysel üye ülkelerin makroekonomik değerlendirmesine ilişkin üç ayda bir konsolide raporlar hazırlayacaktır. Kriz zamanlarında AMRO, üye ülkenin makroekonomik analizine dayalı olarak herhangi bir takas talebine ilişkin tavsiyeler hazırlayacak ve bir başvuru onaylandıktan sonra fonların kullanımını ve etkisini izleyecektir. AMRO, 20 Nisan 2011 tarihinde Singapur'da garanti ile sınırlı bir şirket olarak resmen kurulmuştur. AMRO'nun yönetimi İcra Komitesi (EC) ve operasyonel yönetimi ise Danışma Paneli (AP) tarafından yürütülmektedir. AMRO'ya şu anda Japonya'dan Dr. Yoichi Nemoto başkanlık etmektedir ve 26 Mayıs 2016 tarihine kadar ikinci iki yıllık dönemini sürdürecektir. ⓘ

Gıda güvenliği

Üye devletler bölgede istikrar ve refahın sürdürülebilmesi için gıda güvenliğinin güçlendirilmesinin önemini kabul etmektedir. ASEAN AET ve ötesine doğru ilerlerken, gıda güvenliği topluluk oluşturma gündeminin ayrılmaz bir parçası olacaktır. Güçlendirilmiş gıda güvenliği, tarım ve balıkçılığın en çok etkilenen sektörler olduğu iklim değişikliğinden kaynaklanan potansiyel ciddi riskler ışığında daha da önemlidir. ⓘ

ASEAN entegrasyonunun amaçlarından biri de pirinç ve mısır ticareti yoluyla toplu olarak gıda güvenliğini sağlamaktır. Ticareti kolaylaştırma tedbirleri ve gıda düzenleme ve kontrol standartlarının uyumlaştırılması/eşdeğer hale getirilmesi gıda ürünleri ticaretinin maliyetini azaltacaktır. Uzmanlaşma ve ortaya çıkan karşılaştırmalı ve rekabetçi endeksler üye ülkeler arasındaki ticaret modelleri arasındaki tamamlayıcılıklara işaret ederken, tarımdaASEAN içi ticaret oldukça küçüktür ve bu entegrasyonun ele alabileceği bir konudur. MARKET projesi, ASEAN Sekretaryasına esnek ve talep odaklı destek sağlarken, bölgesel tarım politikası diyaloğuna daha fazla özel sektör ve sivil toplum girdisi getirecektir. Ticaretin önündeki engelleri azaltan bir ortamın oluşturulmasıyla ASEAN ticareti artacak ve böylece gıda fiyatı krizi riski azalacaktır. ⓘ

Ekonomi

ASEAN üyeleri tarafından
İnsani Gelişme Endeksi ⓘ

Ülke	HDI (2019)
Singapur	0,938 (en yüksek)	çok yüksek
Brunei	0.838	çok yüksek
Malezya	0.810	çok yüksek
Tayland	0.777	yüksek
Endonezya	0.718	yüksek
Filipinler	0.718	yüksek
ASEAN	0,713 (ortalama)	yüksek
Vietnam	0.704	yüksek
Laos	0.613	orta
Kamboçya	0.594	orta
Myanmar	0,583 (en düşük)	orta

GSYİH SAGP verilerinin seçimi (ilk 10 ülke ve bloklar) belirli bir sıralama olmaksızın ⓘ

Grup, 2015 yılı sonuna kadar tek bir pazar kuran AEC'yi oluşturarak ekonomik entegrasyonu hedeflemiştir. Üye ülkelerin 1989-2009 yılları arasındaki ortalama ekonomik büyümesi %3,8 ile %7 arasındaydı. Bu, %2,8 olan APEC'in ortalama büyümesinden daha yüksekti. ASEAN Serbest Ticaret Bölgesi (AFTA), 28 Ocak 1992 tarihinde kurulmuş olup, üye ülkeler arasında malların serbest dolaşımını teşvik etmek amacıyla bir Ortak Etkin Tercihli Tarife (CEPT) içermektedir. ASEAN imzalandığında sadece altı üyeye sahipti. Yeni üye devletler (Vietnam, Laos, Myanmar ve Kamboçya) AFTA'nın yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmemişlerdir, ancak ASEAN'a girdiklerinde imzalamak zorunda oldukları için resmi olarak anlaşmanın bir parçası olarak kabul edilirler ve AFTA'nın tarife indirimi yükümlülüklerini yerine getirmek için daha uzun zaman dilimleri verilmiştir. Bundan sonraki adımlar tek bir pazar ve üretim üssü, rekabetçi bir ekonomik bölge, eşitlikçi bir ekonomik kalkınma bölgesi ve küresel ekonomiye tamamen entegre olmuş bir bölge yaratmaktır. 2007 yılından bu yana ASEAN ülkeleri, üye ülkelere uyguladıkları ithalat vergilerini kademeli olarak düşürmüş ve 2016 yılına kadar sıfır ithalat vergisi hedeflemiştir. ⓘ

ASEAN ülkelerinde çok sayıda ekonomik bölge (sanayi parkları, eko-endüstriyel parklar, özel ekonomik bölgeler, teknoloji parkları ve inovasyon bölgeleri) bulunmaktadır (2015 yılına ait kapsamlı liste için referansa bakınız). 2018 yılında ASEAN üyelerinin sekizi dünyanın en iyi performans gösteren ekonomileri arasında yer almaktadır ve bölge için uzun vadede olumlu beklentiler söz konusudur. ASEAN Sekretaryası, bölgesel yapının 2030 yılına kadar dünyanın en büyük dördüncü ekonomisi haline geleceğini öngörmektedir. ⓘ

ASEAN Enerji Merkezi her beş yılda bir ASEAN Enerji Görünümü'nü yayınlamakta ve bölge genelinde ulusal enerji sistemlerinin entegrasyonunu analiz edip teşvik etmektedir. Altıncı baskı 2020 yılında yayınlanmıştır. ⓘ

İç pazar

ASEAN, malların, hizmetlerin, vasıflı işgücünün ve sermayenin serbest dolaşımını sağlamak amacıyla 2015 yılı sonuna kadar dört özgürlüğe dayalı tek bir pazar kurmayı planlamıştır. ASEAN Ekonomik Topluluğu 2015 yılında kuruldu, ancak grup ortak bir pazar oluşturmak için gereken uyumlaştırma hükümlerinin yaklaşık %20'sini erteledi ve 2025 yılı için yeni bir son tarih belirledi. ⓘ

2010 yılının sonuna kadar ASEAN içi ticaret, dış ticaretleri ASEAN odaklı olan Laos ve Myanmar haricinde, ağırlıklı olarak bölge dışındaki ülkelere yapılan ihracatı içerdiğinden hala düşük seviyedeydi. 2009 yılında gerçekleşen doğrudan yabancı yatırım (DYY) 37.9 milyar ABD$ iken 2010 yılında iki kat artarak 75.8 milyar ABD$'na ulaşmıştır. DYY'nin %22'si Avrupa Birliği'nden gelirken, bunu ASEAN ülkeleri (%16), Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri takip etmiştir. ⓘ

ASEAN Hizmet Ticareti Çerçeve Anlaşması (AFAS) Aralık 1995'te Bangkok'ta düzenlenen ASEAN Zirvesi'nde kabul edilmiştir. Anlaşma kapsamında üye devletler, hizmet ticaretini serbestleştirmek için giderek daha yüksek taahhüt seviyeleri sunmak amacıyla birbirini takip eden müzakere turlarına girmektedir. ASEAN, AFAS kapsamında yedi taahhüt paketi imzalamıştır. ⓘ

ASEAN tarafından sekiz meslek için Karşılıklı Tanıma Anlaşmaları (MRA'lar) üzerinde mutabık kalınmıştır: doktorlar, diş hekimleri, hemşireler, mimarlar, mühendisler, muhasebeciler, eksperler ve turizm uzmanları. Bu mesleklerdeki bireyler 31 Aralık 2015 tarihinden itibaren herhangi bir ASEAN ülkesinde çalışmakta serbest olacaklardır. ⓘ

Ayrıca altı üye ülke (Malezya, Vietnam (2 borsa), Endonezya, Filipinler, Tayland ve Singapur), uluslararası borsalarla rekabet edebilmek amacıyla işlem değerlerinin %70'ini içeren borsalarını entegre etmek üzere işbirliği yapmıştır. ⓘ

Tek pazar, Güneydoğu Asya'da birleşik ve tek bir havacılık pazarının geliştirilmesine yönelik bölgenin havacılık politikası olan ASEAN Tek Havacılık Pazarını (ASEAN-SAM) da içerecektir. ASEAN Hava Taşımacılığı Çalışma Grubu tarafından önerilmiş, ASEAN Kıdemli Ulaştırma Yetkilileri Toplantısı tarafından desteklenmiş ve ASEAN Ulaştırma Bakanları tarafından onaylanmıştır. Üye ülkeler arasındaki hava taşımacılığını serbestleştirerek ASEAN havayolu şirketlerinin hava taşımacılığındaki büyümeden doğrudan faydalanmasını sağlaması ve ayrıca turizm, ticaret, yatırım ve hizmet akışlarını serbest bırakması beklenmektedir. 1 Aralık 2008'den bu yana, hava yolcu hizmetleri için üye devletlerin başkentleri arasındaki üçüncü ve dördüncü hava serbestliği üzerindeki kısıtlamalar kaldırılırken, 1 Ocak 2009'dan itibaren bölgedeki hava taşımacılığı hizmetlerinin tam serbestleştirilmesi yürürlüğe girmiştir. 1 Ocak 2011'de, tüm başkentler arasında beşinci serbesti trafik haklarında tam serbestleşme yürürlüğe girmiştir. Bu politika, üye devletler arasında mevcut tek taraflı, iki taraflı ve çok taraflı hava hizmetleri anlaşmalarından, kendi hükümleriyle uyuşmayanların yerine geçmektedir. ⓘ

Parasal birlik

Asya Para Birimi (ACU) kavramı 1990'ların ortasında, 1997 Asya mali krizinden önce başlamıştır. Bu, Euro'nun öncüsü olan Avrupa Para Birimi'ne benzer şekilde, Asya para birimlerinden oluşan bir sepet önerisidir. Asya Kalkınma Bankası, sepetin fizibilitesini ve inşasını araştırmaktan sorumludur. ACU, ortak bir para biriminin öncüsü olarak düşünüldüğünden, bölgenin dinamik bir görünümüne sahiptir. Ortak bir para biriminin genel amacı, fiyat istikrarı da dahil olmak üzere bölgesel bir ekonominin finansal istikrarına katkıda bulunmaktır. Bu, kur riskinin ortadan kaldırılması yoluyla sınır ötesi iş maliyetinin düşmesi anlamına gelmektedir. Daha fazla iç ticaret akışı fiyatlar üzerinde baskı yaratarak mal ve hizmetlerin daha ucuz olmasını sağlayacaktır. Bireyler sadece fiyatların düşmesinden faydalanmakla kalmaz, seyahat ederken para değiştirmek zorunda kalmayarak, fiyatları daha kolay karşılaştırarak ve sınır ötesi para transferinin azalan maliyeti sayesinde tasarruf ederler. ⓘ

Ancak ortak para birimi için bazı koĢullar vardır: bölge içi ticaretin yoğunluğu ve makroekonomik koĢulların birbirine yakınlaĢması. Önemli ölçüde ASEAN içi ticaret (kısmen ASEAN Serbest Ticaret Bölgesi (AFTA) ve ASEAN Ekonomik Topluluğu'nun bir sonucu olarak büyümektedir) ve ekonomik entegrasyon, parasal birlik için bir teşviktir. Üye ülkeler şu anda kendi aralarında (%20) olduğundan daha fazla diğer ülkelerle (%80) ticaret yapmaktadır. Bu nedenle ekonomileri, ABD doları gibi başlıca uluslararası para birimleri karşısında kur istikrarı konusunda daha fazla endişe duymaktadır. Makroekonomik koşullar konusunda, üye devletler farklı ekonomik kalkınma düzeylerine, kapasiteye ve önceliklere sahiptir ve bu da farklı ilgi ve hazırlık düzeylerine dönüşmektedir. Ancak parasal entegrasyon, ekonomiyi canlandırmak için ulusal para ve maliye politikası üzerinde daha az kontrol anlamına gelir. Bu nedenle, ortak para birimine ilişkin koşulları ve güveni iyileştirmek için makroekonomik koşullarda daha fazla yakınlaşma sağlanması gerekmektedir. Diğer endişeler arasında mali sektörlerdeki zayıflıklar, para birliğini oluşturmak ve yönetmek için gerekli olan bölgesel düzeydeki kaynak havuzlama mekanizmalarının ve kurumlarının yetersizliği ve parasal işbirliği ve ortak para birimi için siyasi ön koşulların eksikliği yer almaktadır. ⓘ

Serbest ticaret

1992 yılında Ortak Etkin Tercihli Tarife (CEPT) programı, "bölgenin dünya pazarına yönelik bir üretim üssü olarak rekabet avantajını" arttırmak amacıyla tarifelerin aşamalı olarak kaldırılmasına yönelik bir program olarak kabul edilmiştir. Bu yasa, üye devletlerin ASEAN'daki yerel üretimle ilgili bir anlaşması olan ASEAN Serbest Ticaret Bölgesi (AFTA) için bir çerçeve görevi görecekti. Anlaşma 28 Ocak 1992 tarihinde Singapur'da imzalanmıştır. ⓘ

ASEAN'daki serbest ticaret girişimlerine ASEAN Mal Ticareti Anlaşması (ATIGA) ve Gümrük Anlaşması'nın uygulanması öncülük etmektedir. Bu anlaşmalar, ATIGA ve Gümrük Anlaşması'nın hükümleri ve gereklilikleri doğrultusunda serbest ticaret tedbirlerinin planlanması ve yürütülmesi için çeşitli sektör organları tarafından desteklenmektedir. Bu anlaşmalar, AEC Blueprint hedeflerine ulaşılması ve 2015 yılı sonuna kadar ASEAN Ekonomik Topluluğu'nun kurulması için bir omurga oluşturmaktadır. ⓘ

26 Ağustos 2007 tarihinde ASEAN; Çin, Japonya, Güney Kore, Hindistan, Avustralya ve Yeni Zelanda ile serbest ticaret anlaşmalarını (STA) 2013 yılına kadar tamamlamayı hedeflediğini ve bu hedefin 2015 yılında ASEAN Ekonomik Topluluğu'nun kurulmasıyla uyumlu olduğunu belirtmiştir. Kasım 2007'de ASEAN ülkeleri, üye ülkeler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve grubun kendisini uluslararası bir tüzel kişilik olarak kuran bir anayasa olan ASEAN Şartı'nı imzaladı. Aynı yıl, ASEAN ve EAS'ın diğer üyeleri (Avustralya, Çin, Hindistan, Japonya, Yeni Zelanda, Güney Kore) tarafından, fosil yakıtlara alternatif enerji kaynakları bularak enerji güvenliğini sağlamayı amaçlayan Doğu Asya Enerji Güvenliği Cebu Deklarasyonu imzalandı. ⓘ

27 Şubat 2009 tarihinde Avustralya ve Yeni Zelanda ile bir STA imzalanmıştır. Bu STA'nın 12 ülkenin toplam GSYİH'sini 2000-2020 yılları arasında 48 milyar ABD Dolarından fazla arttıracağına inanılmaktadır. Çin ile yapılan anlaşma ASEAN-Çin Serbest Ticaret Bölgesi'ni (ACFTA) oluşturmuş ve bu bölge 1 Ocak 2010 tarihinde tam olarak yürürlüğe girmiştir. Buna ek olarak ASEAN'ın Avrupa Birliği ile bir STA müzakere etmekte olduğu kaydedildi. Hindistan ile ikili ticaret 2012 yılında 70 milyar ABD$ hedefini aşmıştır (hedef 2015 yılına kadar bu seviyeye ulaşmaktı). Tayvan da ASEAN ile bir anlaşmaya ilgi duyduğunu ifade etmiştir ancak Çin'in diplomatik itirazlarını aşması gerekmektedir. ⓘ

ASEAN, altı büyük ticaret ortağıyla (Avustralya, Çin, Hindistan, Japonya, Yeni Zelanda, Güney Kore) birlikte, dünya nüfusunun %45'ini ve dünyanın toplam GSYH'sinin yaklaşık üçte birini kapsayan ASEAN Artı Üç ve Altı'nın bir uzantısı olan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklığın (RCEP) kurulması için 26-28 Şubat 2013 tarihlerinde Endonezya'nın Bali kentinde ilk tur müzakerelere başlamıştır. ⓘ

2017 yılında ASEAN ve Kanada, ASEAN-Kanada serbest ticaret anlaşması için keşif görüşmeleri başlattı. ⓘ

2019 yılında Reuters, tüccarlar tarafından ABD'den Çin'e ithal edilen etanole uygulanan %70 oranındaki gümrük vergisinden kaçınmak için kullanılan, yakıtın Malezya'ya ithal edilmesini, en az %40 oranında ASEAN üretimi yakıtla karıştırılmasını ve ACFTA kuralları uyarınca Çin'e gümrüksüz olarak yeniden ihraç edilmesini içeren bir mekanizmaya dikkat çekti. ⓘ

Elektrik ticareti

ASEAN'da sınır ötesi elektrik ticareti, 1997'den bu yana ASEAN Elektrik Şebekesi ve buna bağlı ticaretin kurulmasına yönelik çabalara rağmen sınırlı kalmıştır. Elektrik ticareti üretimin sadece %5'ini oluştururken, kömür ve gaz ticareti sırasıyla %86 ve %53'tür. ⓘ

Turizm

ASEAN üyesi ülkeler arasında vizesiz seyahatin kurumsallaşmasıyla birlikte ASEAN içi seyahatler de artmıştır. 2010 yılında ASEAN üyesi ülkelerdeki 73 milyon turistin %47'si ya da 34 milyonu diğer ASEAN ülkelerinden gelmiştir. Turizm alanındaki işbirliği 1976 yılında ASEAN Ticaret ve Turizm Komitesi altında Turizm Alt Komitesinin (SCOT) kurulmasıyla resmiyet kazanmıştır. 1. ASEAN Turizm Forumu 18-26 Ekim 1981 tarihlerinde Kuala Lumpur'da düzenlenmiştir. 1986 yılında Hong Kong, Batı Almanya, Birleşik Krallık, Avustralya/Yeni Zelanda, Japonya ve Kuzey Amerika'da ASEAN Turizm Tanıtım Fasılları (APCT) kurulmuştur. ⓘ

Turizm ASEAN'ın en önemli büyüme sektörlerinden biri olmuştur ve küresel ekonomik zorluklara karşı dayanıklılığını kanıtlamıştır. Bölgedeki çok çeşitli turistik cazibe merkezleri, 2011 yılındaki 81 milyon turiste kıyasla %34'lük bir artışla 2015 yılında ASEAN'a 109 milyon turist çekmiştir. 2012 yılı itibariyle turizmin ASEAN GSYH'sinin %4,6'sını oluşturduğu tahmin edilmektedir - tüm dolaylı katkılar dikkate alındığında bu oran %10,9'dur. Doğrudan 9,3 milyon kişiye ya da toplam istihdamın %3,2'sine istihdam sağlayan turizm, dolaylı olarak da 25 milyon kişiye iş imkanı sağlamıştır. Ayrıca sektör, bölgedeki toplam sermaye yatırımının tahmini olarak %8'ini oluşturmuştur. Ocak 2012'de ASEAN turizm bakanları bir pazarlama stratejisi geliştirilmesi çağrısında bulunmuştur. Bu strateji, ASEAN Ulusal Turizm Örgütlerinin (NTO'lar) ASEAN'ın 2015 yılına kadar pazarlama yönelimleri konusundaki fikir birliğini temsil etmektedir. 2013 Seyahat ve Turizm Rekabet Endeksi (TTCI) raporunda Singapur 1., Malezya 8., Tayland 9., Endonezya 12., Brunei 13., Vietnam 16., Filipinler 17. ve Kamboçya 20. sırada yer alarak Asya Pasifik bölgesinde seyahat edenlerin en çok tercih ettiği destinasyonlar arasında yer aldı. ⓘ

1981 ASEAN Turizm Forumu (ATF) kuruldu. Forum, ASEAN ülkelerini tek bir turizm destinasyonu olarak tanıtmak amacıyla STK'lar, Bakanlar, satıcılar, alıcılar ve gazetecilerden oluşan bölgesel bir toplantıdır. Ha Long'da her yıl düzenlenen 2019 etkinliği 38. yıldönümünü kutlamaktadır ve ASEAN'ın 10 üye ülkesi olan Brunei Darussalam, Kamboçya, Endonezya, Laos, Malezya, Myanmar, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam'ın tüm turizm endüstrisi sektörlerini kapsamaktadır. Singapur'dan TTG Events tarafından organize edilmiştir. ⓘ

• Endonezya Basın Konferansı AFT 2019

• 

  ASEAN Turizm Forumu 2019 - Geleneksel Vietnam kadın kıyafeti geçit töreni

• 

  ASEAN Turizm Ödülleri 2019 - Gzhel kostümleri Vietnam stili

• 

  Nguyễn Ngọc Thiện, Vietnam Kültür, Spor ve Turizm Bakanı, Ha Long Körfezi'nde düzenlenen ASEAN Turizm Ödülleri 2019'da

• 

  Thai Hai Ekolojik Evler Rezerv Alanı Etnik Köyü'nden çocuklar, TTG Events tarafından Ha Long Bay, Vietnam'da düzenlenen ASEAN Turizm Forumu 2019'da,

• 

  Vietnam Ziyaret Yılı 2018 Kapanış Töreni ve ATF 2019'un Başarısını Kutlayan Gala ⓘ

Dış ilişkiler

Tayland Kraliyet Büyükelçiliği, Helsinki, ASEAN bayrağının yanı sıra kendi ulusal bayrağını da dalgalandırıyor ⓘ

Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, 8 Ağustos 2017 tarihinde grubun kuruluşunun 50. yıldönümünde ASEAN dışişleri bakanlarıyla birlikte poz verdi. ⓘ

ASEAN küresel bir ittifaklar, diyalog ortakları ve diplomatik misyonlar ağına sahiptir ve çok sayıda uluslararası meselede yer almaktadır. Örgüt, özellikle Asya-Pasifik ülkelerine yönelik olmak üzere uluslararası ölçekte iyi ilişkiler sürdürmekte ve kendisini siyasette tarafsız bir taraf olarak korumaktadır. Üye ülkelerin hükümet başkanlarının bölgesel meseleleri tartışmak ve çözmek üzere bir araya geldiği ASEAN Zirvelerinin yanı sıra dış ilişkileri geliştirmek ve uluslararası meseleleri ele almak üzere blok dışındaki ülkelerle de toplantılar düzenlemektedir. İlk zirve 1976 yılında Bali'de gerçekleştirilmiştir. Üçüncü zirve 1987'de Manila'da yapıldı ve bu toplantıda liderlerin her beş yılda bir toplanmasına karar verildi. Dördüncü toplantı 1992 yılında Singapur'da yapılmış ve bu toplantıda liderler üç yılda bir olmak üzere daha sık bir araya gelmeye karar vermişlerdir. 2001 yılında ise örgütün bölgeyi etkileyen acil konuları ele almak üzere her yıl toplanması kararlaştırılmıştır. Aralık 2008'de ASEAN Şartı yürürlüğe girmiştir ve bununla birlikte ASEAN Zirvesi yılda iki kez yapılacaktır. Resmi zirve üç gün sürer ve genellikle iç örgüt toplantısı, ASEAN Bölgesel Forumu dışişleri bakanları konferansı, ASEAN Artı Üç toplantısı ve üye devletlerin Avustralya ve Yeni Zelanda ile bir araya geldiği ASEAN-CER toplantısını içerir. ⓘ

ASEAN, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün önemli bir ortağıdır ve örgütle güvenlik, ekonomi, finans, turizm, kültür, çevre koruma, kalkınma ve sürdürülebilirlik alanlarında işbirliği modeli geliştirmektedir. Ayrıca Çin ile de yakın işbirliği içinde olan grup, ekonomi, güvenlik, eğitim, kültür, teknoloji, tarım, insan kaynakları, toplum, kalkınma, yatırım, enerji, ulaştırma, kamu sağlığı, turizm, medya, çevre ve sürdürülebilirlik gibi pek çok alanda işbirliği yapmaktadır. ASEAN aynı zamanda Avustralya ve Yeni Zelanda'nın dış politikasında da temel dayanak noktasıdır ve üç taraf önemli bir ittifaka entegre olmuştur. ⓘ

ASEAN ayrıca Doğu Asya bölgesindeki on sekiz ülkenin liderleri tarafından her yıl düzenlenen ve ASEAN'ın liderlik pozisyonunda olduğu bir pan-Asya forumu olan Doğu Asya Zirvesi'ne (EAS) de katılmaktadır. Başlangıçta ASEAN'ın tüm üye devletleri ile Çin, Japonya, Güney Kore, Hindistan, Avustralya ve Yeni Zelanda'yı içeren üyelik, 2011'deki Altıncı EAS'ta ABD ve Rusya'yı da kapsayacak şekilde genişletilmiştir. İlk zirve 14 Aralık 2005 tarihinde Kuala Lumpur'da düzenlenmiş olup, müteakip toplantılar yıllık ASEAN Liderler Toplantısının ardından gerçekleştirilmiştir. Zirvede ticaret, enerji ve güvenlik gibi konular görüşülmüştür ve zirve bölgesel topluluk inşasında bir role sahiptir. ⓘ

Diğer toplantılar arasında çoğunlukla savunma veya çevre gibi belirli konulara odaklanan ve bakanların katıldığı ASEAN Bakanlar Toplantısı yer almaktadır. İlk kez 1994 yılında toplanan ASEAN Bölgesel Forumu (ARF) diyalog ve istişareyi teşvik etmekte ve bölgede güven arttırıcı ve önleyici diplomasiyi desteklemektedir. Temmuz 2007 itibariyle, tüm ASEAN üye ülkeleri, Avustralya, Bangladeş, Kanada, Çin, AB, Hindistan, Japonya, Kuzey ve Güney Kore, Moğolistan, Yeni Zelanda, Pakistan, Papua Yeni Gine, Rusya, Doğu Timor, Amerika Birleşik Devletleri ve Sri Lanka'yı içeren yirmi yedi katılımcıdan oluşmaktadır. Tayvan, ARF'nin kuruluşundan bu yana dışarıda bırakılmıştır ve Tayvan Boğazı ile ilgili konular ne ARF toplantılarında tartışılmakta ne de ARF Başkanlarının Açıklamalarında belirtilmektedir. ⓘ

ASEAN ayrıca 1996 yılında Avrupa ve Asya ülkeleri, özellikle de Avrupa Birliği üyeleri ve ASEAN arasındaki işbirliğini güçlendirmek amacıyla başlatılan gayri resmi bir diyalog süreci olan Asya-Avrupa Toplantısı (ASEM) kapsamında Avrupa ile toplantılar düzenlemektedir. Sekretaryası tarafından temsil edilen ASEAN, ASEM'in kırk beş ortağından biridir. ASEAN ayrıca toplantıya bağlı bir sosyo-kültürel kuruluş olan Asya-Avrupa Vakfı'nın (ASEF) yönetim kuruluna bir temsilci atar. ASEAN ile Hindistan, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri arasında yıllık ikili toplantılar da düzenlenmektedir. ⓘ

Diğer bloklarla ilişkiler

  ASEAN

  ASEAN Artı Üç

  ASEAN Artı Altı ⓘ

ASEAN Artı Üç

1990 yılında Malezya ASEAN, Çin, Japonya ve Güney Kore üyelerinden oluşan bir Doğu Asya Ekonomik Grubu kurulmasını önermiştir. Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği'nde (APEC) ve bir bütün olarak Asya'da artan ABD etkisini dengelemeyi amaçlıyordu. Ancak ABD ve Japonya'nın güçlü muhalefeti nedeniyle öneri başarısız oldu. Daha fazla entegrasyon için çalışmalar devam etti ve 1997 yılında ASEAN, Çin, Japonya ve Güney Kore'den oluşan ASEAN Plus Three kuruldu. ⓘ

ASEAN Plus Three, ASEAN ile üç Doğu Asya ülkesi olan Çin, Güney Kore ve Japonya arasındaki işbirliğinin koordinatörü olarak işlev gören bir forumdur. ASEAN'ın on üyesinden ve üç Doğu Asya ülkesinden hükümet liderleri, bakanlar ve üst düzey yetkililer, giderek artan bir dizi konuda istişarelerde bulunmaktadır. ASEAN Artı Üç, Güneydoğu Asya-Doğu Asya bölgesel işbirliğinin en son gelişmesidir. Geçmişte, Güney Kore'nin 1970'te yaptığı Asya Ortak Pazarı çağrısı ve Japonya'nın 1988'deki Asya Ağı önerisi gibi bölgesel işbirliğini daha da yakınlaştırmaya yönelik teklifler yapılmıştır. ⓘ

İlk liderler toplantıları 1996 ve 1997 yıllarında Asya-Avrupa Toplantısı konularını ele almak üzere düzenlenmiş, Çin ve Japonya daha sonra ASEAN üyeleriyle düzenli zirve toplantıları yapmak istemişlerdir. Grubun önemi ve anlamı Asya Mali Krizi ile daha da güçlenmiştir. Krize yanıt olarak ASEAN, Çin, Güney Kore ve Japonya ile yakın işbirliği yaptı. 1999'da Manila Zirvesi'nde Doğu Asya İşbirliği Ortak Bildirisi'nin uygulanmasından bu yana ASEAN Artı Üç maliye bakanları periyodik istişarelerde bulunmaktadır. Chiang Mai Girişimi'ni kuran ASEAN Artı Üç, Asya'da mali istikrarın temelini oluşturduğu için takdir edilmektedir; bu istikrarın eksikliği Asya Mali Krizi'ne katkıda bulunmuştur. ⓘ

Sürecin başladığı 1997 yılından bu yana ASEAN Artı Üç, gıda ve enerji güvenliği, mali işbirliği, ticaretin kolaylaştırılması, afet yönetimi, insanlar arası temaslar, kalkınma açığının kapatılması, kırsal kalkınma ve yoksulluğun azaltılması, insan kaçakçılığı, işçi hareketi, bulaşıcı hastalıklar, çevre ve sürdürülebilir kalkınma ve terörle mücadele de dahil olmak üzere sınır aşan suçlar gibi finans dışındaki konulara da odaklanmıştır. Ülkeler arasındaki işbirliğini daha da güçlendirmek amacıyla, 29 Ekim 2010 tarihinde Hanoi'de düzenlenen 13. ASEAN Artı Üç Zirvesi'nde, işbirliğinin envanterini çıkarmak, gözden geçirmek ve gelecekteki yönünü belirlemek üzere Doğu Asya Vizyon Grubu (EAVG) II kurulmuştur. ⓘ

ASEAN Artı Altı

ASEAN Plus Three, Güneydoğu Asya'nın Doğu Asya ülkeleri Çin, Japonya ve Güney Kore ile mevcut bağlarını geliştirmek için daha fazla entegrasyon girişimlerinin ilkiydi. Bunu, ASEAN Plus Three'nin yanı sıra Hindistan, Avustralya ve Yeni Zelanda'yı da içeren daha büyük Doğu Asya Zirvesi (EAS) takip etti. Bu grup, Avrupa Topluluğu'nu (şimdi Avrupa Birliği'ne dönüştü) örnek alarak kurulması planlanan Doğu Asya Topluluğu için bir önkoşul görevi gördü. ASEAN Eminent Persons Group bu politikanın olası başarı ve başarısızlıklarını incelemek üzere kuruldu. ⓘ

Avustralya, Yeni Zelanda ve Hindistan ile birlikte ASEAN Artı Altı'ya dönüşen grup, Asya Pasifik'in ekonomik, siyasi, güvenlik, sosyo-kültürel mimarisinin yanı sıra küresel ekonominin de temelini oluşturmaktadır. Bu ülkeler arasındaki ilişkilerin kodifikasyonu, ASEAN Artı Altı'nın 15 ülkesini (Hindistan hariç) kapsayan bir serbest ticaret anlaşması olan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklığın geliştirilmesi yoluyla ilerleme kaydetmiştir. RCEP, kısmen üyelerin yerel sektörlerini korumalarına ve gelişmiş ülke üyelerine hedefe uyum sağlamaları için daha fazla zaman tanımalarına olanak sağlayacaktır. ⓘ

Bu bölgede RCEP'e katılmamış olan ekonomiler şunlardır: Hong Kong, Hindistan, Makao, Kuzey Kore ve Tayvan. ⓘ

Hong Kong aktif olarak katılmaya çalışmaktadır. Hong Kong ASEAN, Yeni Zelanda, Çin Anakarası ve Avustralya ile serbest ticaret anlaşmaları imzalamıştır. Çin Anakarası Hong Kong'un katılımını memnuniyetle karşılamaktadır. Özel İcra Kurulu Başkanı'nın 2018 politika konuşmasına göre, Özel İcra Kurulu Başkanı RCEP'in imzalanmasının ardından RCEP üyesi ülkelerle müzakerelere başlayacaktır. Asya'nın finans merkezi ve Asya'nın ticaret merkezi olarak Hong Kong, üye ülkelere yüksek kaliteli finansal hizmetler sağlayabilir. ⓘ

Hindistan kendi pazarını korumak için geçici olarak RCEP'e katılmıyor ancak Japonya, Çin ve ASEAN Hindistan'ın katılımını memnuniyetle karşılıyor. Üyeler "kapının her zaman açık olacağını" belirttiler ve Hindistan'ın RCEP'e katılması için uygun koşullar yaratma sözü verdiler. Hindistan'ın kendisi de ASEAN, Japonya ve Güney Kore ile serbest ticaret anlaşmaları imzaladı. ⓘ

Bir serbest ticaret limanı olarak Makao'nun vergi oranı çok düşüktür. Makao'nun ekonomisi ithalat ve ihracat ticaretine bağlı değildir. Turizm ve oyun, Makao'daki ana ekonomik sektörlerdir. Makao hükümeti RCEP'e katılıp katılmayacağını belirtmemiştir. Makao'nun hizmet sektöründe açıklık için hala yeri vardır. ⓘ

Tayvan, Çin'in ekonomik ve diplomatik etkisi yoluyla Asya Pasifik üzerindeki etkisi nedeniyle örgüte katılmaktan dışlanmıştır. Tayvan'ın kendisinin Yeni Güney Politikası olduğundan, RCEP'e katılamamanın Tayvan üzerinde çok az etkisi olması beklenmektedir. Aynı zamanda Tayvan, Çin'e karşı koymak için ECFA'yı iptal edip etmemeyi de değerlendiriyor. ⓘ

Çevre

Borneo üzerinde pus, 2006 ⓘ

ASEAN, 21. yüzyılın başında çevre anlaşmalarını tartışmaya başladı. Bunlar arasında, bölgenin tartışmasız en yüksek profilli çevre sorunu olan Güneydoğu Asya'daki pus kirliliğini kontrol altına alma girişimi olarak 2002 yılında imzalanan Sınıraşan Pus Kirliliğine ilişkin ASEAN Anlaşması da yer almaktadır. Ne yazık ki bu girişim 2005, 2006, 2009, 2013 ve 2015 yıllarında yaşanan pus salgınları nedeniyle başarısız olmuştur. 2015 yılı itibariyle, Sınıraşan Pus Kirliliğine ilişkin ASEAN Anlaşmasının imzalanmasından on üç yıl sonra, Güneydoğu Asya'daki uzun vadeli pus sorununa ilişkin durum ASEAN üye ülkelerinin %50'si için değişmemiştir ve hala her iki yılda bir yaz ve sonbahar aylarında yaşanan bir kriz olarak kalmaya devam etmektedir. ⓘ

Video: ASEAN 5 dakikada anlatıldı ⓘ

Yabancı ülkelerden (Japonya ve Kanada gibi) ASEAN'a yapılan çöp boşaltımı henüz tartışılmamış ve çözüme kavuşturulmamıştır. Önemli sorunlar arasında ormansızlaşma (Endonezya 2001-2013 döneminde diğer üye devletlerin toplamından daha fazla olmak üzere bölgedeki en büyük orman kaybını kaydetmiştir), plastik atık boşaltımı (2010 verilerine göre 192 ülke arasında 5 üye devlet ilk 10'da yer alırken Endonezya en kötü ikinci kirletici olmuştur), tehdit altındaki memeli türleri (Endonezya tehdit altındaki 184 türle bölgede en kötü sırada yer almıştır), tehdit altındaki balık türleri (Endonezya bölgede en kötü sırada yer almıştır), tehdit altındaki (daha yüksek) bitki türleri (Malezya bölgede en kötü sırada yer almıştır) yer almaktadır. ⓘ

ASEAN'ın toplam ekonomisi dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biridir. Her yıl atmosfere yaklaşık 1,5 milyar ton CO2 salınması pahasına 2019 yılında %4,6, 20₂0 yılında ise %4,8 oranında büyümesi beklenmektedir. Bu da ASEAN'ı Japonya (yılda 1,3 milyar ton) ya da Almanya'dan (yılda 796 milyon ton) daha büyük bir sera gazı emisyonu kaynağı haline getirmektedir. Dünyada kömürün enerji karışımındaki payının artmasının beklendiği tek bölgedir. Uluslararası Enerji Ajansı'na (IEA) göre, "2000 yılından bu yana [ASEAN'ın] toplam enerji talebi %80'den fazla artmıştır ve bu büyümenin aslan payı fosil yakıt kullanımının iki katına çıkmasıyla karşılanmıştır... Petrol, bölgesel enerji karışımındaki en büyük unsurdur ve büyük ölçüde elektrik üretimi için kullanılan kömür, en hızlı büyüyen yakıt olmuştur." ASEAN, iklim etkisi açısından dünyanın en kırılgan bölgesi olmasına rağmen iklim değişikliğini azaltmak için yeterince çaba göstermemekle eleştirilmektedir. ⓘ

ASEAN yenilenebilir enerji konusunda pek çok fırsata sahip. ASEAN elektrik endüstrisi, güneş ve rüzgar enerjisi artı nehir dışı pompaj depolamalı hidroelektrik ile 2020 teknoloji maliyetlerine dayalı olarak megavat-saat başına 55 ila 115 ABD doları arasında değişen rekabetçi bir elektrik maliyetiyle yerli güneş ve rüzgar enerjisi kaynaklarının çok yüksek penetrasyonuna (%78-%97) ulaşabilir. Vietnam'ın güneş ve rüzgâr enerjisi geliştirme deneyimi, diğer ASEAN ülkeleri için önemli çıkarımlar sağlamaktadır. ⓘ

Eğitim

Yüksek performans gösteren Asya ekonomileri ve ASEAN'ın en eski altı üye ülkesi ilk ve ortaöğretim düzeyinde kamu eğitimine büyük yatırımlar yaparken, yükseköğretim büyük ölçüde özel sektöre bırakılmıştır. Güneydoğu Asya'da yükseköğretim, genel olarak, teknolojik kapasite ve kredi transfer programları gibi entegrasyon açısından nispeten zayıftır. Singapur ve Malezya hükümetleri inovasyona büyük ölçüde odaklanmışken bölgenin geri kalanı bu konuda geride kalmaktadır. Çoğu durumda üniversiteler akademik araştırmalardan ziyade öğretim ve devlete hizmete odaklanmaktadır. Üniversiteler, hem akademik maaşlar hem de araştırma altyapısı (kütüphaneler, laboratuvarlar) açısından, mali olarak yetersiz desteklenme eğilimindedir. Dahası, bölgesel akademik dergiler kendi yerel kitlelerine hitap etmekte ve uluslararası standartlara daha az yanıt vermekte, bu da evrensel veya bölgesel kıyaslamayı zorlaştırmaktadır. Hükümetler, özellikle bölgedeki hızla gelişmekte olan ülkeler olmak üzere, eğitime ve beşeri sermaye altyapısının diğer yönlerine yatırım yapma konusunda çıkar sahibidir. Kısa vadede yatırım harcamaları toplam talebi ve büyümeyi doğrudan destekler. Uzun vadede ise fiziki altyapı yatırımları, verimlilik artışları, eğitim ve sağlık hizmetlerinin sağlanması büyüme potansiyelini belirler. ⓘ

Eğitim alanında bölgesel işbirliğini geliştirmek amacıyla ASEAN eğitim bakanları, başta gençler olmak üzere ASEAN vatandaşları arasında ASEAN bilincinin geliştirilmesi, eğitim yoluyla ASEAN kimliğinin güçlendirilmesi, eğitim alanında ASEAN insan kaynaklarının oluşturulması ve ASEAN Üniversite Ağının güçlendirilmesi olmak üzere eğitim alanında dört öncelik üzerinde mutabık kalmışlardır. Aralık 2005'teki 11. ASEAN Zirvesi'nde liderler, ASEAN eğitim bakanlarının düzenli olarak bir araya gelme kararını memnuniyetle karşılayarak bölgesel eğitim işbirliğine yeni bir yön verdiler. Yıllık ASEAN Eğitim Bakanları Toplantısı, bakanlar düzeyinde eğitim konusundaki işbirliği çabalarını denetlemektedir. Uygulama ile ilgili olarak, programlar ve faaliyetler ASEAN Eğitim Kıdemli Yetkilileri (SOM-ED) tarafından yürütülmektedir. SOM-ED ayrıca ASEAN Üniversite Ağı (AUN) vasıtasıyla yükseköğretim alanındaki işbirliğini de yönetir. AUN, Güneydoğu Asya yükseköğretim kurumlarından oluşan bir konsorsiyumdur ve şu anda 30 üniversite katılımcı olarak yer almaktadır. Kasım 1995'te 11 üniversite tarafından kurulan AUN şu amaçlarla kurulmuştur: ASEAN akademisyenleri, akademisyenler ve bilim insanları arasında işbirliğini teşvik etmek, akademik ve profesyonel insan kaynaklarını geliştirmek, ASEAN akademik topluluğu arasında bilgi yayılımını teşvik etmek, bölgesel kimlik bilincini ve üye ülkeler arasında "ASEAN-lık" duygusunu geliştirmek. ⓘ

Güneydoğu Asya Mühendislik Eğitimi Geliştirme Ağı (SEED-Net) Projesi, Nisan 2001'de AUN'nin özerk bir alt ağı olarak kurulmuştur. Mühendislik alanında insan kaynakları gelişimini teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Ağ, her ASEAN üye ülkesinin yükseköğretim bakanlıkları tarafından seçilen 26 üye kurum ve Japon hükümeti tarafından seçilen 11 destekleyici Japon üniversitesinden oluşmaktadır. Bu ağ esas olarak Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) aracılığıyla Japon hükümeti tarafından desteklenmekte ve kısmen de ASEAN Vakfı tarafından desteklenmektedir. SEED-Net faaliyetleri, şu anda Chulalongkorn Üniversitesi'nde bulunan SEED-Net için JICA Projesi'nin desteğiyle SEED-Net sekretaryası tarafından yürütülmektedir. ⓘ

ASEAN, Singapur tarafından diğer 9 üye ülkeye ortaokul, yüksekokul ve üniversite eğitimi için sunulan bir burs programına sahiptir. Bu program konaklama, yemek, sağlık yardımları ve kaza sigortası, okul ücretleri ve sınav ücretlerini kapsamaktadır. Daha sonra GCE İleri Seviye Sınavında başarılı olan öğrenciler, Singapur ve diğer ASEAN üyesi ülkelerdeki lisans kurumlarına özel olarak hazırlanan ASEAN lisans burslarına başvurabilirler. Singapur bu programı son birkaç yıldır ASEAN bölgesinden en iyi öğrencilerin çoğunu çekmek için etkili bir şekilde kullanmıştır ve bursiyerler çoğunlukla ASEAN Lisans Burs programı aracılığıyla lisans eğitimlerini sürdürmek için Singapur'da kalma eğilimindedir. ⓘ

Kültür

Kuruluş, bölgeyi daha da bütünleştirmek amacıyla kültürel faaliyetlere ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar arasında spor ve eğitim faaliyetlerinin yanı sıra yazarlık ödülleri de yer almaktadır. Bunlara örnek olarak ASEAN Biyoçeşitlilik Merkezi, ASEAN Miras Parkları ve ASEAN Üstün Bilim Adamı ve Teknolog Ödülü verilebilir. Ayrıca ASEAN bölgesi etnik, dini ve dilsel açıdan dünyanın en çeşitli bölgelerinden biri olarak kabul edilmektedir. ⓘ

Medya

Üye devletler, ASEAN kimliğinin oluşturulmasına yardımcı olmak için bilgi alanında işbirliğini teşvik etmişlerdir. ASEAN'ın enformasyon alanındaki işbirliğinin ana organlarından biri ASEAN Kültür ve Enformasyon Komitesi'dir (COCI). 1978 yılında kurulan komitenin misyonu, çeşitli projeler ve faaliyetler aracılığıyla kültürün yanı sıra bilgi alanlarında da etkili işbirliğini teşvik etmektir. Komitede Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Enformasyon Bakanlıkları, ulusal radyo ve televizyon ağları, müzeler, arşivler ve kütüphaneler gibi ulusal kurumlardan temsilciler yer almaktadır. Birlikte, misyonlarını yerine getirecek projeleri formüle etmek ve üzerinde anlaşmaya varmak üzere yılda bir kez toplanırlar. 14 Kasım 2014 tarihinde üye devletlerin dışişleri bakanları ASEAN İletişim Ana Planını (ACPM) başlatmıştır. Bu plan, ASEAN'ın ve ASEAN topluluğunun karakterini, yapısını ve genel vizyonunu bölgedeki ve küresel ölçekteki kilit kitlelere iletmek için bir çerçeve sunmaktadır. Plan, ASEAN topluluğunun benzersiz ve diğer ülke entegrasyon modellerinden farklı olduğunu kabul ederek, gerçeğe dayalı ve ilgi çekici iletişim yoluyla ASEAN'ın uygunluğunu ve faydalarını göstermeyi amaçlamaktadır. ⓘ

ASEAN Medya İşbirliği (AMC), yayıncıların analog yayıncılıktan dijital yayıncılığa geçişine hazırlık olarak dijital televizyon standartlarını ve politikalarını belirlemektedir. Bu işbirliği, 1 Mart 2012 tarihinde Malezya'da düzenlenen 11. ASEAN Enformasyondan Sorumlu Bakanlar (AMRI) Konferansı sırasında kavramsallaştırılmış ve hem yeni hem de geleneksel medyanın ASEAN halklarını birbirine bağlamanın ve bölgedeki kültürel uçurumlar arasında köprü kurmanın anahtarı olduğu konusunda fikir birliğine varılmıştır. AMC kapsamındaki bazı kilit girişimler şunlardır:

• ASEAN Medya Portalı 16 Kasım 2007 tarihinde açılmıştır. Portal, ASEAN kültürünü ve medya endüstrisinin yeteneklerini sergilemek için ASEAN ülkelerinin kültür, sanat ve mirası üzerine belgeseller, oyunlar, müzik videoları ve multimedya klipleri içeren tek duraklı bir site sağlamayı amaçlamaktadır.
• 2009'da başlatılan bir girişim olan ASEAN NewsMaker Projesi, öğrenci ve öğretmenleri ülkeleri hakkında bilgilendirici video klipler üretmeleri için eğitmektedir. Proje Singapur tarafından başlatılmıştır. Öğrenciler NewsMaker yazılımı, video üretimi ve hikaye anlatma becerilerini geliştirme konularında eğitim aldılar. ASEAN Sosyo-Kültürel Topluluğu'ndan sorumlu ASEAN Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Soeung Rathchavy şunları kaydetti: "Gençler arasında ASEAN farkındalığını arttırmak, 2015 yılına kadar ASEAN Topluluğunu inşa etme çabalarımızın ayrılmaz bir parçasıdır. BİT ve medyayı kullanarak bölgedeki gençlerimiz ASEAN'ı daha iyi tanıyacak, ASEAN'daki kültürler, sosyal gelenekler ve değerlere ilişkin anlayış ve takdirlerini derinleştireceklerdir."
• ASEAN Dijital Yayıncılık Toplantısı, ASEAN üyelerinin dijital televizyon (DTV) standartlarını ve politikalarını belirledikleri ve 2020 yılına kadar analogdan dijital TV yayıncılığına geçiş planının uygulanmasındaki ilerlemeyi tartıştıkları yıllık bir forumdur. 11. ASEAN Dijital Yayıncılık Toplantısı sırasında üyeler DTV uygulamasına ilişkin durumu güncellemiş ve ASEAN üyelerini ASEAN Dijital Geçiş Rehberi hakkında bilgilendirmeyi kabul etmiştir. Set üstü kutuların (STB) bulunabilirliği ve satın alınabilirliği ile ilgili bir sorun gündeme geldi, bu nedenle ASEAN üyelerinden STB'ler için finansman, tahsis yöntemleri, sübvansiyonlar ve indirimler ve STB'lerin tahsisi için diğer yöntemleri belirlemek için politikalar oluşturmaları istendi. Toplantıda ayrıca verimliliği sağlamak amacıyla DVB-T2 için STB spesifikasyonlarını geliştirmek üzere bir görev gücü oluşturulması kararlaştırıldı.
• ASEAN Post, ASEAN'ın 50. Yıldönümü münasebetiyle 8 Ağustos 2017 tarihinde yayın hayatına başlamıştır. Merkezi Kuala Lumpur, Malezya'da bulunan bağımsız bir bölgesel dijital medya şirketidir. Şirketin odak noktası, yeni teknolojilerden yararlanmak ve medya ortamını geleceğe hazırlamaktır. Eski yatırım bankacısı Rohan Ramakrishnan tarafından kurulmuştur. ⓘ

Endonezya'nın başkenti Cakarta'da ASEAN üyesi ülkelerin bayrakları ⓘ

Müzik

Haziran 2019'da Bangkok'ta düzenlenecek 34. ASEAN Zirvesi için bestelenen ve bu zirvede seslendirilecek olan yeni müziğin de gösterdiği gibi, müzik ASEAN ilişkilerinde önemli bir rol oynamaktadır. ⓘ

ASEAN'ın kuruluşundan bu yana bölgesel ittifak için çok sayıda şarkı yazıldı:

• "The ASEAN Way", ASEAN'ın resmi bölgesel marşı. Müziği Kittikhun Sodprasert ve Sampow Triudom'a; sözleri Payom Valaiphatchra'ya aittir.
• "ASEAN Birlik Şarkısı" ya da "ASEAN İlahisi". Müzik Ryan Cayabyab'a ait.
• "Let Us Move Ahead", bir ASEAN şarkısı. Candra Darusman tarafından bestelenmiştir.
• "ASEAN Rise", ASEAN'ın 40. yıldönümü şarkısı. Müzik Dick Lee'ye, sözler Stefanie Sun'a ait.
• "ASEAN Spirit", ASEAN'ın 50. yıldönümü şarkısı. Chino Toledo tarafından bestelendi. Sözler Ulusal Edebiyat Sanatçısı Rio Alma'ya ait. Christian Bautista tarafından seslendirildi; video Joaquin Pedro Valdes tarafından yönetildi. ⓘ

Spor

ASEAN'ın ana spor etkinliği, on üye ülkeden sporcuların iki yılda bir bir araya geldiği Güneydoğu Asya Oyunları'dır. Üye olmayan bir devlet olan Timor Leste (Doğu Timor olarak da bilinir) şu anda SEA Oyunlarına katılmaktadır.

• Güneydoğu Asya Oyunları
• ASEAN Üniversite Oyunları
• ASEAN Okul Oyunları
• ASEAN Para Oyunları
• AFF Şampiyonası
• SEABA Şampiyonası ⓘ

Küresel etki ve alımlama

ASEAN birçok kişi tarafından dünyanın en etkili örgütlerinden biri ve küresel bir güç merkezi olarak kabul edilmektedir. Örgüt bölgesel ve uluslararası diplomasi, siyaset, güvenlik, ekonomi ve ticaret alanlarında önemli bir rol oynamaktadır. ASEAN Serbest Ticaret Bölgesi aynı zamanda dünyanın en büyük ve en önemli serbest ticaret alanlarından biri olup, diyalog ortakları ağıyla birlikte APEC, EAS ve RCEP gibi dünyanın en büyük çok taraflı forum ve bloklarından bazılarını yönlendirmektedir. Dünyanın önde gelen siyasi, ekonomik ve güvenlik toplantılarından biri olan ASEAN Zirvesi, dünya liderlerinin çeşitli sorunları ve küresel meseleleri tartışmak, işbirliğini güçlendirmek ve kararlar almak için ilgili zirvelerine ve toplantılarına katıldığı önemli bir bölgesel (Asya) ve uluslararası (dünya çapında) konferans olarak hizmet vermektedir. ⓘ

Eleştirmenler ASEAN'ı özellikle cunta yönetimindeki Myanmar'da insan hakları ve demokrasiyi zayıf bir şekilde desteklemekle suçluyor. Bazı akademisyenler, müdahalede bulunmamanın ASEAN'ın Myanmar sorunu, insan hakları ihlalleri ve bölgedeki pus kirliliğiyle başa çıkma çabalarını engellediğini düşünüyor. Yangon'da ordunun silahsız protestoculara karşı uyguladığı baskıya yönelik küresel öfkeye rağmen ASEAN, Myanmar'ın üyeliğini askıya almayı reddetti ve ekonomik yaptırım önerilerini de geri çevirdi. Bu durum, Avrupa Birliği'nin bu siyasi nedenlerle bölgesel düzeyde serbest ticaret müzakereleri yürütmeyi reddetmesi nedeniyle endişe yarattı. Rohingyalara yönelik etnik temizliğe karşı yapılan BM oylamasında üye devletlerin çoğu çekimser ya da kınamaya karşı oy kullandı. Sadece çoğunluğu Müslüman olan Malezya, Endonezya ve Brunei Rohingyaların temizlenmesini kınama yönünde oy kullandı. Bazı uluslararası gözlemciler ASEAN'ı bir "laf dükkânı" olarak görüyor ve örgütün "lafta büyük ama eylemde küçük" olduğunu belirtiyor. Bangkok merkezli bağımsız bir ASEAN analisti olan Pokpong Lawansiri'ye göre "ASEAN politikaları, fiili uygulamadan ziyade çoğunlukla retorik olduğunu kanıtlamıştır". "ASEAN yılda altı yüzden fazla toplantı düzenlerken, ASEAN anlaşmalarının %50'sinden daha azının fiilen uygulandığı kaydedilmiştir". ⓘ

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Tim Huxley, aralarında çok sayıda genç devletin de bulunduğu gruptaki farklı siyasi sistemleri, ekonominin ötesinde geniş kapsamlı işbirliğinin önünde bir engel olarak gösteriyor. Huxley ayrıca Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından ASEAN'ın karşı koyabileceği bir dış tehdit olmadığı için üyelerini dizginlemekte ve Myanmar ile Tayland ya da Endonezya ile Malezya arasındaki sınır anlaşmazlıkları gibi sorunları çözmekte daha az başarılı olduğunu ileri sürmektedir. Cebu'da düzenlenen 12. ASEAN Zirvesi sırasında bazı aktivist gruplar, ekonomik entegrasyon gündeminin Filipinler'deki endüstrileri olumsuz etkileyeceğini ve binlerce Filipinliyi işlerinden mahrum bırakacağını savunarak küreselleşme karşıtı protestolar düzenledi. ⓘ

Yolsuzluk yaygın bir sorun olmaya devam etmektedir, zira "çay parası" ticari işlemleri kolaylaştırmak ve kamu hizmetlerini almak için önemli bir gereklilik olmaya devam etmektedir. Berlin merkezli yolsuzluk izleme kuruluşu Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün 27 Ocak'ta açıkladığı 2015 Yolsuzluk Algılama Endeksi'nin ardından Asya Pasifik Direktörü Srirak Plipat şu açıklamayı yaptı "Asya-Pasifik bölgesini birleştiren ortak bir sorun varsa o da yolsuzluktur" diyen Plipat şunları kaydetti "Kampanya vaatlerinden medyada yer alan haberlere ve sivil toplum forumlarına kadar yolsuzluk tartışmalara hakim. Ancak tüm bu konuşmalara rağmen eyleme geçildiğine dair çok az işaret var." ⓘ

Ekonomik entegrasyon

Cakarta'daki ASEAN Sekretaryası

Grubun entegrasyon planı, özellikle de 2015 son tarihi endişelere yol açmıştır. Naypyidaw'daki Lippo-UPH Diyaloğu'na katılan iş ve ekonomi uzmanları havacılık, tarım ve insan kaynaklarıyla ilgili çözülmemiş sorunları dile getirdi. Aralarında Kishore Mahbubani'nin de bulunduğu bazı panelistler, başlangıçta yüksek beklentilere karşı uyarıda bulundu. Şöyle dedi: "Lütfen 2015 yılında ASEAN Ekonomik Topluluğu hayata geçtiğinde her şeyin bir gecede gerçekleşeceği büyük bir patlama beklemeyin. Bazı alanlarda ilerleme kaydettik ve ne yazık ki bazı alanlarda da geriledik." ⓘ

Bazı panelistler başarılı bir lansman için ele alınması gereken diğer konuları sıraladı. Bunlar arasında bölgede yaşayan 600 milyon vatandaşı ilgilendiren iletişim sorunları, iş dünyasında artan anlayış, mevcut vize düzenlemeleri, belirli becerilere olan talep, bankacılık bağlantıları ve ekonomik farklılıklar yer aldı. Eski Filipin Ulusal İstatistik Koordinasyon Kurulu (NSCB) Genel Sekreteri Romulo A. Virola, 2012 yılında Filipinler'in diğer üye ülkelere kıyasla "sallantılı" ekonomik performansı nedeniyle entegrasyondan faydalanmaya hazır görünmediğini söyledi. Virola'ya göre Filipinler istihdam oranı, turizm, ortalama yaşam süresi ve cep telefonu abonelikleri açısından geride kalmaya devam ediyor. BDO Unibank Inc. başkanı Nestor Tan, bazı işletmelerin Asya Ekonomik Planı'nı (AEC) bir fırsat olarak görmesine rağmen, entegrasyonun yerel firmalar için daha çok bir tehdit olacağını söyledi. Tan, Filipinler'in tarım ve mali hizmetler sektörlerinin yanı sıra işgücü sektörünün de korunmasının AEC'nin 2015 yılına kadar uygulanması için gerekli olacağını sözlerine ekledi. Standard & Poor's da Filipinler'deki bankaların entegrasyondan kaynaklanacak daha sert rekabete henüz hazır olmadığına inanıyor. S&P son yayınlarından birinde ülkedeki bankaların karlı ve istikrarlı olmalarına rağmen bölgedeki benzerlerine kıyasla çok daha küçük ölçekte faaliyet gösterdiklerini belirtti. ⓘ

ABD Ticaret Odası, merakla beklenen AEC'nin 2015 son tarihine kadar başlatılamayacağına dair yaygın endişelerin altını çizdi. Ocak 2014'te eski ASEAN Genel Sekreteri Rodolfo C. Severino şunları yazmıştır: "ASEAN, üyelerinin taahhütlerini yerine getirmemesinden dolayı kınanmamalı, ancak taahhütlerin yerine getirilmemesi büyük olasılıkla güvenilirlik kaybına yol açacak ve üye ülkelerin ihracat pazarları ve doğrudan yabancı yatırım (DYY) için küresel rekabette daha da geride kalması anlamına gelecektir". Bu, AEC'nin olası bir gecikmeyle karşı karşıya kaldığı ilk durum değildir. AEC'nin başlangıcı 2012 yılında 1 Ocak olarak planlanmışken 31 Aralık 2015'e ertelenmişti. Genel Sekreter Surin Pitsuwan'ın "daha fazla gecikme olmayacağı ve on ASEAN ülkesinin tamamının katılacağı" yönündeki kesin güvencesine rağmen, AEC'nin en hararetli savunucuları bile Aralık 2015 yaklaşırken AEC'nin zamanında teslim edilemeyeceğinden endişe ediyordu. ⓘ

Vietnam News tarafından yayınlanan bir makale, Vietnam'ın AEC'ye hazırlanırken karşılaştığı bazı zorlukları ve fırsatları yansıtıyordu. Makalede, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Başkan Yardımcısı Tran Thanh Hai'nin yerel işletmelerin AEC hakkındaki bilgi eksikliğinden endişe duyduğu belirtiliyordu. Ankete katılan yerel işletmelerin %80'inin ASEAN pazarında kendileri için mevcut olan çıkarlar ve zorluklar hakkında çok az bilgiye sahip olduklarını kabul ettikleri belirtildi. Makalede ayrıca Vietnam Çelik Birliği Genel Sekreteri Chu Duc Khai'nin, yerel çelik üretim işletmelerinin çoğunun ASEAN pazarında iş yapma konusunda bilgi sahibi olmadığını, bu pazarı inceleme fırsatı bulamadıklarını ve ASEAN ülkelerine sadece küçük miktarlarda çelik ihraç ettiklerini söylediği kaydedildi. Bir diğer zorluk ise, ülkenin ağırlıklı olarak ham ürün ihraç etmesi nedeniyle, ASEAN pazarındaki diğer ülkelerle ham ürün ihraç etmek için rekabet etme ihtiyacıdır. Asya Kalkınma Bankası'nın da Kamboçya'nın AEC'nin son tarihini karşılama kabiliyeti konusunda şüpheleri var. ADB'nin önde gelen ekonomisti Jayant Menon, Kamboçya'nın gümrük reformunu hızlandırması, ticaret maliyetlerini düşürmek ve yolsuzluk fırsatlarını en aza indirmek için süreçleri otomatikleştirmeye devam etmesi ve 2015 yılına kadar Ulusal Tek Pencere'nin uygulanmasına hazır olması gerektiğini söyledi. ⓘ

AEC Blueprint 2025'te ortaya konan ASEAN Ekonomik Topluluğu'nun önemli bir ekonomik entegrasyon hedefine rağmen, ASEAN entegrasyon yolunda zorluklarla karşılaşmaya devam etmektedir. Asya Ticaret Merkezi tarafından 2019 yılında yayınlanan bir raporda, bölgede halen var olan tarife dışı engeller nedeniyle entegrasyona yönelik zorluklarla karşılaşan çok sayıda sektör tespit edilmiştir. Raporda, ASEAN'ın tarife dışı önlemler konusunu ele almaması ve bölgedeki tarife dışı engelleri ortadan kaldırmaması halinde AEC 2025 hedeflerine ulaşılamayacağı belirtildi. ⓘ

Bölgesel anlaşmazlıklar

Kamboçya ve Tayland arasındaki Kamboçya-Tayland sınır anlaşmazlığı, Kamboçya ve Vietnam arasındaki Kamboçya-Vietnam sınır anlaşmazlığı, Filipinler ve Malezya arasındaki Kuzey Borneo anlaşmazlığı ve Vietnam, Brunei, Filipinler, Malezya ve muhtemelen Endonezya'yı içeren Güney Çin Denizi anlaşmazlığı gibi çeşitli bölgesel anlaşmazlıklar ASEAN'ın birliğini etkilemiştir. ⓘ

Vietnam'ın 1978'de Sovyetler Birliği'nin desteğiyle Kamboçya'yı işgali ASEAN tarafından kabul edilmedi. Bölgesel entegrasyon ilkelerinin ihlali olduğu gerekçesiyle bunu reddettiler. ASEAN, Vietnam'ın hareketine karşı çıkmak için ABD ve Avustralya ile işbirliği yaptı ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda bir Kamboçya kararına sponsor oldu. ASEAN, 1980'den başlayarak barış sürecinde önemli bir rol oynamış ve 1991 Paris Anlaşması'na öncülük etmiştir. ⓘ

Güvenlik

ASEAN, üyeleri tarafından güvenlik konularının tartışıldığı ana forumlardan biri olarak kabul edilmektedir; tüzüğündeki ilkelere dayanarak, temel amacı "her türlü tehdide, geçiş dönemi suçlarına ve sınır aşan zorluklara etkili bir şekilde yanıt vermek" için üye devletler arasında ortak bir anlayış ve işbirliği ortamı sağlamaktır. Bu doğrultuda ASEAN, işbirliğine dayalı güvenlik fikrini benimsemiştir; yani ASEAN'ın güvenlik konularına yaklaşımı, üyeleri arasındaki gerginliği ve çatışmayı azaltmak için güven arttırıcı önlemler ve şeffaflık yoluyla olmaktadır. Güvenlik politikaları ve planları ASEAN Siyasi-Güvenlik Topluluğu tarafından "dışa dönük, barış, istikrar ve refah içinde yaşayan, dinamik kalkınmada ortaklık ve duyarlı toplumlar topluluğu içinde birbirine bağlı bir Güneydoğu Asya ulusları konseri" öngörmek üzere bir araya getirilmiştir. ⓘ

Korsanlık

Malakka Boğazı ile Sulu ve Celebes Denizi'ndeki korsanlık, bölge için geleneksel olmayan başlıca güvenlik tehditlerinden biridir ve üyelerinin bu olguyu azaltmaya yönelik etkili politika eylemlerinin koordinasyonunu sağlama kapasitesini zorlamıştır. ReCAAP 2020 raporunda vurgulandığı gibi: "Ocak-Haziran 2020 döneminde (Asya'daki) olaylardaki artış Bangladeş, Hindistan, Endonezya, Filipinler, Vietnam, Güney Çin Denizi ve Singapur Boğazı'nda meydana gelmiştir." Korsanlık olgusunun COVID-19 salgınının sosyal sonuçları tarafından teşvik edilebileceği düşüncesiyle 2020 yılı boyunca meydana gelen olaylardaki artış bölgede alarm zillerinin çalmasına neden olmuştur. 14. Asean Sınıraşan Suçlar Bakanlar Toplantısı'nda bakanlar, ASEAN'ın salgın bağlamında sınıraşan suçlarla mücadele tedbirlerini güçlendirmek için daha büyük bir kararlılık sergilemesi gerektiği konusunda mutabık kalmışlardır. Bu açıklamaya rağmen, ASEAN korsanlıkla mücadele planlarını güncellememiştir. Üye devletler, ulusal yasal uygulama kapasitelerini ele almak ve Pasifik Okyanusu'nun güvenliğini sağlamak için bölgenin işbirliği yapmasına olanak tanıyan korsanlıkla mücadele için ortak bir eylem protokolü oluşturmak üzere Deniz Güvenliği Eylem Planı 2018-2020'yi oluşturmuş ve yürürlüğe koymuş olsa da, yeni önlemler için yeni tartışmalar ve gündemler henüz yürürlüğe girmemiştir. ⓘ

Buna göre bu plan, bölgenin coğrafi ve ekonomik önemi, Hint ve Pasifik Okyanusu arasındaki ana bağlantı olarak stratejik konumu ve Orta Doğu ekonomileri ile Hindistan'ı Çin, Japonya, Güney Kore ve Avustralya'ya bağlayan ana geçit olarak hizmet vermesi nedeniyle denizlerin güvenliğinin sağlanması gerekliliğini pekiştirmektedir. Bu plan temel olarak üç önceliğe odaklanmaktadır:

1. Ortak Farkındalık ve en iyi uygulamaların paylaşımı.
2. Uluslararası ve bölgesel yasal çerçeveler, düzenlemeler ve işbirliğine dayalı güven arttırıcı önlemler.
3. Bölgedeki deniz hukuku uygulama kurumlarının kapasitelerinin geliştirilmesi ve işbirliğinin arttırılması. ⓘ

Bu anlamda Güneydoğu Asya ülkelerinin tamamına yayılmış, karmaşık yapılara sahip suç örgütleri, kurumsal çerçevesi içerisinde oluşturulan planlara rağmen ASEAN'ın sorunu çözmeye yönelik koordinasyon kapasitesini zorlamaktadır. ASEAN tarafından bazı tedbirler uygulanmış olsa da, sorunun karmaşıklığı, çerçevenin dengesini değiştirebilecek derin işbirliği çözümleri gerektirmektedir. Bölgeye yönelik deniz güvenliği planları ASEAN'ın siyasi-güvenlik topluluğu fikrine dayanmaktadır; APSC'nin iki ana hedefi şunlardır: "Barış ve refahın ana temelleri olarak eşitlik ve ortaklık kimliğini teşvik ederek ekonomik büyüme, sosyal ilerleme ve kültürel kalkınmayı hızlandırmak". Ayrıca, APSC "bölge ülkeleri arasındaki ilişkilerde adalete ve hukukun üstünlüğüne saygı ve Birleşmiş Milletler Şartı ilkelerine bağlılık yoluyla bölgesel barış ve istikrarı" teşvik etmektedir.   ⓘ

Bununla birlikte, ASEAN'daki kurumsal çerçeve ve karar alma prosedürleri korsanlık konusunda anlaşmaya varılmasını zorlaştırmaktadır. ASEAN'ın bölgedeki bu sorunu çözmek için koordineli bir yanıt vermekte zorlanmasının başlıca iki nedeni vardır: Birincisi, sorunun tüm bölgeden ziyade alt bölgelerde odaklanmış olmasıyla ilgili olabilir. Sonuç olarak, bu odaklanma ana forumlardaki (ASEAN Denizcilik Forumu (AMF) ve Deniz Güvenliği Uzman Çalışma Grubu (MSEWG)) tartışmaların korsanlıkla mücadele eden ve tüm üye devletleri kapsayan gerçek tedbirlerle sonuçlanmamasına neden olmaktadır, zira bunların uygulanması için büyük bir uzlaşmaya varılması gerekmektedir. Bunun bir örneği, 10 ASEAN üye ülkesi tarafından 2015 yılında bölgedeki korsanlığın sıcak noktalarından biri olan Malakka Boğazı'nda operasyonlar yürütmek üzere ortak bir ASEAN donanması oluşturma olasılığının tartışılmasıdır; bu öneri ASEAN çerçevesinden ziyade ikili/alt-bölgesel çabalarla hayata geçirilmiştir (daha fazla bilgi için bkz. ReCAAP).  İkincisi, özellikle donanmalar arasındaki ortak operasyonlar ve bu ortak operasyonların kapsamı konusunda üye devletler arasındaki çelişkili çıkarlar nedeniyle geleneksel olmayan güvenlik konularında uzlaşmaya varmak zor olmuştur. Bu sorunlar özellikle denizcilik alanındaki çözülmemiş toprak anlaşmazlıklarından kaynaklanmakta ve ASEAN üyelerinin deniz güvenliği yaklaşımı konusunda işbirliği yapma kapasitelerini bir ölçüde zorlamaktadır.   ⓘ

Sonuç olarak, ekonomi, ticaret ve güvenlik alanlarındaki korsanlık sorunlarını çözmek için üyeler tarafından daha fazla çok taraflı işbirliği yapılması yönünde baskı yapılmıştır. ASEAN üyeleri, geleneksel olmayan güvenlik (özellikle korsanlık) sorunlarının ASEAN üyelerinin güvenliğine getirdiği zorluklara yanıt vermek için bölgesel örgütün bazı tavizler vermesi ve yeniden düzenlemeler yapması gerekliliğine değinmişlerdir. ASEAN tarafından gösterilen çabalara ve yapılan planlara rağmen, bu örgütün sadece güvenlik konularının tartışıldığı bir forum olarak görülme imajını aşması beklenmektedir. Bu amaçla bazı üye devletler tarafından iki olası çözüm önerilmiştir: 1. Kısa vadeli zorlukların üstesinden gelmek için bölgesel olarak diğer büyük aktörlerle ilişkilerin teşvik edilmesi ve 2. ASEAN'ın kurumsal çerçevesinin yeniden düzenlenmesi. Kurumsal çerçevenin "çekişmeden kaçınmak ve denizin ekonomik, güvenlik ve diğer hedeflerini yerine getirmesinden faydalanmak amacıyla toplam kabiliyeti azami düzeye çıkarmak için işbirliği aramak" üzere yeniden düzenlenmesi. ⓘ