Abdülmecid

Abdulmejid I ⓘ
Osmanlı Halifesi Amir al-Mu'minin İki Kutsal Caminin Vasisi Khan
Konstantin Cretius tarafından yapılmış bir Abdülmecid tablosu.
Osmanlı İmparatorluğu'nun 31. Sultanı (Padişah)
Reign	2 Temmuz 1839 - 25 Haziran 1861
Öncül	Mahmud II
Halef	Abdulaziz
Sadrazamlar	Listeye bakınız Hüsrev Paşa Sadık Rıfat Paşa Mehmed Emin Rauf Paşa İbrahim Sarım Paşa Topal İzzet Mehmed Paşa Mustafa Reşid Paşa Mehmed Emin Âli Paşa Damat Mehmed Ali Paşa Mustafa Naili Paşa Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa Mehmed Rüşdi Paşa
Doğan	25 Nisan 1823 Konstantinopolis, Osmanlı İmparatorluğu
Öldü	25 Haziran 1861 (38 yaşında) Konstantinopolis, Osmanlı İmparatorluğu
Defin	Yavuz Selim Camii, Fatih, İstanbul
Konsorsiyumlar	Bkz. Servetseza Kadın ​ ​ (d. 1839; ö. 1861) Tirimüjgan Kadın ​ ​ (d. 1839; ö. 1852) Düzdidil Kadın ​ ​ (d. 1839; ö. 1845) Şevkefza Sultan ​ ​ (d. 1839; ö. 1861) Zeynifelek Hanım ​ ​ (d. 1839; ö. 1842) Gülcemal Kadın ​ ​ (d. 1840; ö. 1851) Verdicenan Kadın ​ ​ (d. 1844; ö. 1861) Perestu Kadın ​ ​ (d. 1844; ö. 1861) Nükhetsezâ Hanım ​ ​ (d. 1845; ö. 1850) Mahitab Kadın ​ ​ (d. 1845; ö. 1861) Nesrin Hanım ​ ​ (d. 1846; ö. 1853) Nergizev Hanım ​ ​ (d. 1847; ö. 1848) Bezmiara Kadın ​ ​ (e. 1847; boşanma 1859) Nalandil Hanım ​ ​ (d. 1851; ö. 1861) Ceylanyar Hanım ​ ​ (d. 1851; ö. 1855) Serfiraz Hanım ​ ​ (d. 1851; ö. 1861) Şayeste Hanım ​ ​ (d. 1852; ö. 1861) Navekmisal Hanım ​ ​ (d. 1853; ö. 1854) Gülüstü Hanım ​ ​ (d. 1854; ö. 1861)
Sorun Diğerlerinin yanı sıra	Bkz. Murad V Abdülhamid II Fatma Sultan Refia Sultan Cemile Sultan V. Mehmed Münire Sultan Şehzade Ahmed Kemaleddin Behice Sultan Şehzade Mehmed Burhaneddin Seniha Sultan Şehzade Ahmed Nureddin Mediha Sultan Naile Sultan Şehzade Selim Süleyman Mehmed VI
İsimler Abdülmecid Han bin Mahmud
Hanedan	Osmanlı
Baba	Mahmud II
Anne	Bezmiâlem Sultan
Din	Sünni İslam
Tughra

I. Abdülmecid (Osmanlı Türkçesi: عبد المجيد اول, romanize: ʿAbdü'l-Mecîd-i evvel, Türkçe: I. Abdülmecid; 25 Nisan 1823 - 25 Haziran 1861) Osmanlı İmparatorluğu'nun 31. padişahıdır ve 2 Temmuz 1839'da babası İkinci Mahmud'un yerine geçmiştir. Saltanatı, imparatorluk topraklarında milliyetçi hareketlerin yükselişiyle dikkat çekmiştir. Abdülmecid, ayrılıkçı tabi milletler arasında Osmanlıcılığı teşvik etmek ve imparatorluk içinde yükselen milliyetçi hareketleri durdurmak istedi, ancak gayrimüslimleri ve Türk olmayanları Osmanlı toplumuna daha iyi entegre etmek için yeni yasalar ve reformlar yapmasına rağmen bu çabaları başarısız oldu. ⓘ

Rusya'ya karşı Kırım Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun yanında savaşan Birleşik Krallık ve Fransa gibi Batı Avrupa'nın büyük güçleriyle ittifaklar kurmaya çalıştı. Osmanlı İmparatorluğu, 30 Mart 1856'da Paris Kongresi sırasında resmen Avrupa uluslar ailesine dahil edildi. ⓘ

Abdülmecid'in en büyük başarısı, babası tarafından hazırlanan ve Osmanlı İmparatorluğu'nun modernleşmesini etkin bir şekilde başlatan Tanzimat reformlarını 1839 yılında ilan etmesi ve uygulamasıdır. Bu başarısından dolayı Osmanlı İmparatorluğu'nun İmparatorluk marşlarından biri olan Abdülmecid Marşı'na onun adı verilmiştir. ⓘ

Abdülmecid (25 Nisan 1823, İstanbul – 26 Haziran 1861, İstanbul), 31. Osmanlı padişahı ve 110. İslam halifesidir. II. Mahmud'un Bezmialem Sultan'dan olan oğludur. Döneminde Tanzimat Fermanı'nı ilan ettirmesiyle meşhurdur. Osmanlı Devleti'nin son dört padişahının babası olup, en çok sayıda oğlu padişahlık yapan, Osmanlı Padişahı olan Abdülmecid, babası gibi vereme yakalanmıştı. Ihlamur Kasrı'nda öldüğünde 38 yaşındaydı. Fatih'te, Sultan Selim semtinde, Yavuz Selim Camii Haziresi'nde, Sultan Abdülmecid Türbesi'ne defnedildi. ⓘ

Erken dönem yaşamı

Abdülmecid gençlik yıllarında, David Wilkie, 1840. ⓘ

Abdülmecid 25 Nisan 1823'te İstanbul'da Beşiktaş Sarayı'nda ya da Topkapı Sarayı'nda doğdu. Annesi, babasının 1839'daki ilk eşi, asıl adı Suzi olan Valide Sultan Bezmiâlem'dir (1807-1853), ya Çerkez ya da Gürcü bir köledir. ⓘ

Abdülmecid Avrupai bir eğitim almış ve akıcı bir şekilde Fransızca konuşarak bunu yapan ilk sultan olmuştur. Kendisinden sonra gelen Abdülaziz gibi o da edebiyat ve klasik müzikle ilgilenmiştir. Babası İkinci Mahmud gibi o da reformların savunucusuydu ve Mustafa Reşit Paşa, Mehmet Emin Ali Paşa ve Fuad Paşa gibi ilerici vezirlerin desteğini alacak kadar şanslıydı. Abdülmecid aynı zamanda, genellikle her Cuma günü düzenlenen özel kabul günlerinde halkın şikayetlerini aracısız olarak doğrudan dinleyen ilk sultandı. Abdülmecid, Tanzimat reformlarının nasıl uygulandığını bizzat görmek için imparatorluk topraklarını gezdi. 1844'te İzmit, Mudanya, Bursa, Gelibolu, Çanakkale, Limni, Midilli ve Sakız'a gitti ve 1846'da Balkan vilayetlerini gezdi. ⓘ

Reign

Abdülmecid 2 Temmuz 1839'da henüz on altı yaşındayken tahta geçtiğinde genç ve deneyimsizdi, Osmanlı İmparatorluğu'nun işleri kritik bir durumdaydı. Babası Mısır-Osmanlı Savaşı'nın başında öldüğünde, imparatorluk ordusunun Nizip'te Mısır'ın asi valisi Muhammed Ali'nin ordusu tarafından yenilgiye uğratıldığı haberi İstanbul'a ulaşmıştı. Aynı zamanda imparatorluğun donanması da İskenderiye'ye doğru yola çıkmış ve genç sultanın danışmanlarının Rusya'nın yanında yer aldığı bahanesiyle, donanma komutanı Ahmed Fevzi Paşa tarafından Muhammed Ali'ye teslim edilmişti. Ancak 1840 Doğu Krizi sırasında Avrupalı güçlerin müdahalesiyle Muhammed Ali anlaşmaya mecbur kaldı ve Osmanlı İmparatorluğu daha fazla saldırıdan kurtulurken Suriye, Lübnan ve Filistin'deki toprakları geri alındı. Şartlar Londra Konvansiyonu'nda (1840) kesinleştirildi. ⓘ

Sultan Abdülmecid (solda) Birleşik Krallık Kraliçesi Victoria ve Fransa İmparatoru Napolyon III ile birlikte ⓘ

İstanbul'daki ilk Avrupa tarzı saray olan Dolmabahçe Sarayı, 1843-1856 yılları arasında Abdülmecid tarafından 35 ton altına eşdeğer beş milyon Osmanlı altını harcanarak inşa ettirilmiştir. Sarayın iç tavanını süslemek için on dört ton altın kullanılmıştır. Kraliçe Victoria'nın hediyesi olan dünyanın en büyük Bohemya kristal avizesi orta salonda yer almaktadır. Saray, dünyanın en büyük Bohemya ve Baccarat kristal avize koleksiyonuna sahiptir ve merdivenler bile Baccarat kristalinden yapılmıştır.

Padişahın resmi davetlisi olarak 19 Temmuz 1846'da İstanbul'a gelen Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa'ya padişah ve vükela (devlet bakanları) tarafından ayrıcalıklı bir misafirperverlik gösterilmiştir. Öyle ki, eski vezir 1845 yılında Galata köprüsünü inşa ettirerek Beyazıt Sarayı ile Bab-ı Ali arasında gidip gelmesini sağladı. ⓘ

Abdülmecid, babasının açık talimatlarına uygun olarak, İkinci Mahmud'un kendisini adadığı reformları derhal gerçekleştirdi. Kasım 1839'da Gülhane Hatt-ı Șerifi olarak bilinen ve Tanzimat Fermanı olarak da anılan bir ferman ilan edilerek bu reformlar sağlamlaștırıldı ve yürürlüğe konuldu. Bu ferman, Kırım Savaşı'nın bitiminde Şubat 1856'da çıkarılan ve 1856 Osmanlı Islahat Fermanı (Islâhat Hatt-ı Hümâyûnu) olarak adlandırılan benzer bir nizamname ile tamamlandı. Bu düzenlemelerle, sultanın tebaasının tüm sınıflarının canlarının ve mallarının korunması; vergilerin adil bir şekilde alınması ve adaletin tarafsız bir şekilde uygulanması; herkesin tam dini özgürlüğe ve eşit medeni haklara sahip olması öngörülüyordu. Bu plan, Müslüman yönetici sınıfların ve ulemanın ya da dini otoritelerin güçlü muhalefetiyle karşılaştı ve özellikle imparatorluğun daha uzak bölgelerinde ancak kısmen uygulandı. Bu nedenle sultanın hayatına karşı birden fazla komplo kuruldu. ⓘ

Abdülmecid tarafından teşvik edilen önlemler arasında şunlar vardı:

• İlk Osmanlı kağıt banknotlarının piyasaya sürülmesi (1840)
• Zorunlu askerlik uygulaması da dahil olmak üzere ordunun yeniden düzenlenmesi (1842-1844)
• Osmanlı milli marşının ve Osmanlı milli bayrağının kabulü (1844)
• Finans sisteminin Fransız modeline göre yeniden düzenlenmesi
• Medeni Kanun ve Ceza Kanununun Fransız modeline göre yeniden düzenlenmesi
• Mahkeme sisteminin yeniden düzenlenmesi, hem Avrupalı hem de Osmanlı hakimlerden oluşan bir hukuk ve ceza mahkemeleri sisteminin kurulması.
• İlk Osmanlı Parlamentosu'nun (1876) prototipi olan Meclis-i Maarif-i Umumiye'nin (1845) kurulması
• Kamu eğitimi konseyinin kurulması (1846)
• Eğitim Bakanlığı'nın kurulması
• Efsaneye göre, Büyük Kıtlık sırasında İrlanda'ya 10.000 sterlin (2019'da 1.225.053,76 sterlin) insani yardım göndermeyi planlamış, ancak daha sonra 2.000 sterlin bağış yapan Kraliçe Victoria'dan daha fazlasını vererek protokolü ihlal etmemek için kendi bakanlarının veya İngiliz diplomatların ısrarı üzerine bunu 1.000 sterline (2019'da 122.505,38 sterlin) indirmeyi kabul etmiştir.
• Köle pazarlarını kaldırma planları (1847)
• Bir Protestan şapeli inşa etme planları (1847)
• Modern üniversitelerin ve akademilerin kurulması (1848)
• Paris'te bir Osmanlı okulunun kurulması
• Gayrimüslimlere daha yüksek gümrük vergisi uygulayan kapitülasyon vergisinin kaldırılması (1856)
• Gayrimüslimlerin Osmanlı ordusunda asker olmalarına izin verildi (1856)
• Kamu hizmetlerinin daha iyi yürütülmesi ve ticaretin geliştirilmesi için çeşitli hükümler
• Mülkiyet hakkını teyit eden yeni arazi kanunları (1858) ⓘ

Abdülmecid döneminde, saray tarafından benimsenen Avrupa tarzı mimari ve Avrupa tarzı kıyafetlerin yanı sıra, Osmanlı eğitim sistemi de esas olarak Avrupa modeline dayandırılmıştır. ⓘ

Kayda değer bir diğer reform da sarığın ilk kez Abdülmecid döneminde resmi olarak yasaklanması ve yerine fesin getirilmesidir. Avrupa modası da saray tarafından benimsenmiştir. (Fes, saltanatı kaldıran ve 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'ni ilan eden aynı Cumhuriyet Millet Meclisi tarafından 1925'te yasaklanacaktır). ⓘ

Cyrus Hamlin'in anılarına göre Samuel Morse, telgrafa yaptığı katkılardan dolayı, Morse'un yeni icadını bizzat test eden Sultan Abdülmecid tarafından verilen bir Şeref Nişanı almıştır. ⓘ

Kossuth ve diğerleri 1849'daki Macar ayaklanmasının başarısızlığa uğramasının ardından Türkiye'ye sığındıklarında, sultan Avusturya ve Rusya tarafından onları teslim etmeye çağrıldı, ancak o bunu reddetti. Ayrıca kendi hayatına karşı komplo kuranların öldürülmesine de izin vermedi. 1911 Encyclopædia Britannica onun hakkında şöyle der: "Biraz zayıf ve kolay yönlendirilebilir olsa da nazik ve onurlu bir adam olma karakterini taşıyordu. Ancak buna karşı, özellikle hayatının sonlarına doğru yaptığı aşırı savurganlığı da belirtmek gerekir." ⓘ

1844'te Osmanlı lirasını yarattı ve 1851'de Mecidiye Nişanı'nı kurdu. ⓘ

Abdülmecid tarafından Kırım Savaşı'na katılan İngiliz, Fransız ve Sardunyalı müttefik personele verilen Kırım Savaşı madalyası (Sardunya baskısı) ⓘ

Osmanlı İmparatorluğu dış borçlarının ilkini 25 Ağustos 1854 tarihinde Kırım Savaşı sırasında almıştır. Bu büyük dış borcu, 1855, 1858 ve 1860 yıllarında alınan borçlar takip etti ve bu borçların ödenememesi, Avrupa'nın Osmanlı İmparatorluğu'na karşı sempatisinin azalmasına ve dolaylı olarak Abdülmecid'in kardeşi Abdülaziz'in tahttan indirilmesine ve ölümüne yol açtı. ⓘ

Bir yandan mali aksaklıklar, diğer yandan gayrimüslim tebaaya verilen geniş imtiyazların yarattığı hoşnutsuzluk ülkeyi yeniden karışıklığa sürükledi. 1857'de Cidde'de ve 1858'de Karadağ'da olaylar yaşandı. Avrupa'nın büyük devletleri kendi çıkarları doğrultusunda müdahale etme fırsatı yakaladılar. Bu durum karşısında paniğe kapılan Osmanlı devlet adamları, onların her istediğini yerine getiren bir politika izlemeye başladılar. Abdülmecid'in bu duruma engel olamaması Tanzimat Fermanı'nın yarattığı memnuniyetsizliği daha da artırdı. ⓘ

Muhalifler, Avrupa devletlerinin bir vasi gibi davranmasını engellemek için Abdülmecid'i ortadan kaldırmaya ve Abdülaziz'i tahta çıkarmaya karar verdiler. Bir ihbar üzerine 14 Eylül 1859'da tarihe Kuleli Vakası olarak geçen bu isyan girişimi başlamadan bastırıldı. Bu arada mali durum bozulmuş, savaş masraflarını karşılamak için ağır şartlarda alınan dış borçlar hazineye yük getirmişti. Beyoğlu tüketicilerinden alınan borçların tamamı seksen milyon altın lirayı aşmıştı. Borç senetlerinin ve rehinlerin bir kısmı yabancı tüccar ve bankerler tarafından alınmıştı. Bu durumu sert bir dille eleştiren Sadrazam, 18 Ekim 1859'da padişah tarafından azledildi. ⓘ

Dış ilişkilerdeki başarısı, içerideki başarıları kadar dikkat çekici değildi. Saltanatı, kuvvetlerinin Mısır Genel Valisi tarafından yenilgiye uğratılması ve ardından imparatorluğunu daha büyük bir utançtan kurtaran Londra Antlaşması'nın (1840) imzalanmasıyla başladı. Osmanlılar Kırım Savaşı'na başarıyla katıldılar ve Paris Antlaşması'nı (1856) imzalayan taraf oldular. Balkanlar'daki üssünü güçlendirme girişimleri Bosna ve Karadağ'da başarısız oldu ve 1861'de Avrupa Konvansiyonu tarafından Lübnan'dan vazgeçmeye zorlandı. ⓘ

Dışarıya yansıyan törenlerde atalarının koyduğu tören kurallarına bağlılığını vurgulasa da saray yaşamında köklü değişiklikler benimsedi. Örneğin Osmanlı hanedanının dört asırlık mekânı olan Topkapı Sarayı'nı tamamen terk etti. Kırım Savaşı (1853-1856) sırasında İstanbul'a gelen İngiliz, Fransız, İtalyan asker ve subayları ile diplomatların gelenekleri, orta sınıf aileleri bile tüketim ve lükse yöneltti. ⓘ

1847-1849 yılları arasında Ayasofya Camii'nin onarımını yaptırdı ve Dolmabahçe Sarayı'nın inşasından sorumlu oldu. Ayrıca İstanbul'daki ilk Fransız Tiyatrosu'nu kurdu. ⓘ

Abdülmecid döneminde de birçok imar faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Alınan borç paraların bir kısmı ile saraylar ve köşkler inşa edildi. Dolmabahçe Sarayı (1853), Beykoz Kasrı (1855), Küçüksu Kasrı (1857), Küçük Mecidiye Camii (1849), Teșvikiye Camii (1854) dönemin bașlıca mimari eserlerindendir. Yine bu dönemde Bezmiâlem Sultan'ın Gureba Hastanesi'nde (1845-1846) olduğu gibi yeni Galata Köprüsü de aynı tarihte hizmete açılmıştır. Ayrıca birçok çeşme, cami, tekke ve benzeri sosyal kurum onarılmış veya yeniden inşa edilmiştir. ⓘ

Ölüm

Abdülmecid'in türbesi İstanbul Fatih'teki Yavuz Selim Camii'nin içinde yer almaktadır. ⓘ

Abdülmecid, 25 Haziran 1861'de 38 yaşında İstanbul'da veremden (babası gibi) vefat etmiş ve Yavuz Selim Camii'ne defnedilmiş, yerine küçük üvey kardeşi Pertevniyal Sultan'ın oğlu Sultan Abdülaziz geçmiştir. Abdülmecid'in ölümü sırasında bir yasal eşi ve kraliçe eşi Perestu Kadın ve çok sayıda cariyesi vardı. ⓘ

• Bezmialem Sultan: Annesi
• Esma Sultan: Halası
• II. Mahmud: Babası ⓘ

Sorun

İsim	Doğum	Ölüm	Notlar ⓘ
Servetseza Kadın (d. 1839; ö. 25 Eylül 1878) tarafından
Sorun yok
Tirimüjgan Kadın (d. 1839; ö. 3 Ekim 1852) tarafından
Naime Sultan	11 Ekim 1840	1 Mayıs 1843	Topkapı Sarayı'nda doğdu; 3. Mustafa Türbesi'ne gömüldü
Abdülhamid II	21 Eylül 1842	10 Şubat 1918	On üç kez evlendi ve sekiz oğlu ve dokuz kızı oldu.
Şehzade Mehmed Abid	22 Nisan 1848	7 Mayıs 1848	Çırağan Sarayı'nda doğdu; Yeni Cami'de defnedildi
Düzdidil Kadın (1839'da evlendi; yak. 1825 - 18 Ağustos 1845) tarafından
Mevhibe Sultan	31 Mayıs 1840	9 Şubat 1841	Çırağan Sarayı'nda doğdu; I. Abdülhamid Türbesi'ne defnedildi
Neyyire Sultan	13 Ekim 1841	18 Aralık 1843	Beşiktaş Sarayı'nda doğdu; Nuruosmaniye Camii'nde defnedildi
Münire Sultan	13 Ekim 1841	18 Aralık 1843	Beşiktaş Sarayı'nda doğdu; Nuruosmaniye Camii'nde defnedildi
Cemile Sultan	17 Ağustos 1843	26 Şubat 1915	bir kez evlendi ve dört oğlu ve üç kızı oldu.
Samiye Sultan	23 Şubat 1845	18 Nisan 1845	Topkapı Sarayı'nda doğdu; Çırağan Sarayı'nda öldü ve Yeni Cami'ye defnedildi
Şevkefza Kadın (d. 1839; ö. 17 Eylül 1889) tarafından
Murad V	21 Eylül 1840	29 Ağustos 1904	beş kez evlendi ve bir oğlu ve beş kızı oldu
Aliye Sultan	20 Ekim 1842	10 Temmuz 1845	Beşiktaş Sarayı'nda doğdu; Yeni Cami'de defnedildi
Zeynifelek Hanım (d. 1839; ö. yak. 1842) tarafından
Behiye Sultan	22 Şubat 1841	3 Haziran 1847	Beşiktaş Sarayı'nda doğdu; Yeni Cami'de defnedildi
Gülcemal Kadın (1840 evlendi; yak. 1826 - 15 Aralık 1851) tarafından
Fatma Sultan	1 Kasım 1840	26 Ağustos 1884	iki kez evlendi ve bir oğlu ve iki kızı oldu.
Refia Sultan	7 Şubat 1842	4 Ocak 1880	bir kez evlenmiş ve çocuğu olmamış
V. Mehmed	2 Kasım 1844	3 Temmuz 1918	Beş kez evlendi ve üç oğlu ve bir kızı oldu.
Verdicenan Kadın (1844'te evlendi; yak. 1825 - 9 Aralık 1889)
Münire Sultan	9 Aralık 1844	29 Haziran 1862	İki kez evlendi ve bir oğlu oldu.
Şehzade Ahmed Kemaleddin	16 Temmuz 1848	26 Nisan 1905	Bir kez evlendi ve iki kızı oldu.
Perestu Kadın (1844'te evlendi; yak. 1830 - yak. 1904) tarafından
Sorun yok
Nükhetsezâ Hanım (1845'te evlendi; 2 Ocak 1827 - 15 Mayıs 1850) tarafından
Şehzade Ahmed	5 Haziran 1846	6 Haziran 1846	Çırağan Sarayı'nda doğdu; Yeni Cami'de defnedildi
Nazime Sultan	26 Kasım 1847	1 Aralık 1847	Beylerbeyi Sarayı'nda doğdu; Yeni Cami'de gömüldü
Şehzade Mehmed Burhaneddin	23 Mayıs 1849	4 Kasım 1876	İki kez evlendi ve bir oğlu oldu.
Mahitab Kadın (d. 1845; ö. yak. 1888) tarafından
Sabiha Sultan	15 Nisan 1848	27 Nisan 1849	Çırağan Sarayı'nda doğdu; Yeni Cami'de defnedildi
Şehzade Ahmed Nureddin	31 Mart 1852	3 Ocak 1884	bir kez evlenmiş ve çocuğu olmamış
Zekiye Sultan	24 Şubat 1855	18 Şubat 1856	Gülüstü Hanım Türbesi'ne gömüldü
Fehime Sultan	24 Şubat 1855	10 Kasım 1856	Gülüstü Hanım Türbesi'ne gömüldü
Nesrin Hanım (evlenme 1846; ölüm 2 Ocak 1853) tarafından
Şehzade Mehmed Ziyaeddin	22 Kasım 1846	27 Nisan 1849	Yeni Cami'ye gömüldü
Behice Sultan	26 Ağustos 1848	21 Aralık 1876	bir kez evlenmiş ve çocuğu olmamış
Şehzade Mehmed Bahaeddin	24 Haziran 1850	9 Kasım 1852	Yeni Cami'ye gömüldü
Şehzade Mehmed Nizameddin	24 Haziran 1850	9 Kasım 1852	Yeni Cami'ye gömüldü
Nergizev Hanım (evlenme 1847; ölüm 26 Ekim 1848) tarafından
Şehzade Mehmed Fuad	7 Temmuz 1848	28 Eylül 1848	Çırağan Sarayı'nda doğdu; Yeni Cami'de defnedildi
Bezmiara Kadın (1847'de evlendi; fl. 1847 - 1872) tarafından
Mükbile Sultan	22 Şubat 1850	21 Mart 1850	Çırağan Sarayı'nda doğdu; Yeni Cami'de defnedildi
Nalandil Hanım (evlenme tarihi 1851; ölüm tarihi 1865)
Seniha Sultan	21 Aralık 1851	15 Eylül 1931	Bir kez evlendi ve iki oğlu oldu.
Şehzade Mehmed Abdüssamed	20 Mart 1853	5 Mayıs 1855	Yavuz Selim Camii'ne defnedildi
Şehime Sultan	31 Ocak 1855	22 Mayıs 1857	Gülüstü Hanım Türbesi'ne gömüldü
Ceylanyar Hanım (evlenme 1851; ölüm 27 Aralık 1855) tarafından
Şehzade Mehmed Rüşdü	31 Mart 1852	5 Ağustos 1852	Çırağan Sarayı'nda doğdu; I. Abdülhamid Türbesi'ne defnedildi
Serfiraz Hanım (1851'de evlendi; yak. 1837 - 9 Haziran 1905) tarafından
Şehzade Osman Seyfeddin	9 Haziran 1852	2 Temmuz 1855	Çırağan Sarayı'nda doğdu; Yavuz Selim Camii'nde defnedildi
Bedia Sultan	1 Ekim 1857	12 Temmuz 1858	Gülüstü Hanım Türbesi'ne gömüldü
Şehzade Selim Süleyman	25 Temmuz 1860	16 Haziran 1909	Beş kez evlendi ve iki oğlu ve bir kızı oldu.
Şayeste Hanım (1851'de evlendi; yak. 1838 - 11 Şubat 1912) tarafından
Ölü doğan oğul	3 Şubat 1853	3 Şubat 1853	bilinmeyen gömü yeri
Naile Sultan	30 Eylül 1856	18 Ocak 1882	bir kez evlenmiş ve çocuğu olmamış
Navekmisal Hanım (evlenme 1853; ölüm 5 Ağustos 1854) tarafından
Sorun yok
Gülüstü Hanım (d. 1855; ö. 1865) tarafından
Mediha Sultan	31 Temmuz 1856	7 Kasım 1928	İki kez evlendi ve bir oğlu oldu.
Mehmed VI	14 Ocak 1861	16 Mayıs 1926	Beş kez evlendi ve bir oğlu ve üç kızı oldu.
Bilinmeyen eşler tarafından
Şehzade Mehmed Vamık	19 Nisan 1850	6 Ağustos 1850	Yeni Cami'ye gömüldü
Ölü doğan kız çocuğu	16 Aralık 1858	16 Aralık 1858	bilinmeyen gömü yeri
Ölü doğan kız çocuğu	30 Mayıs 1860	30 Mayıs 1860	bilinmeyen gömü yeri

Onur Ödülleri

• 1851: Mecidiye Nişanı'nın kurucusu (Osmanlı İmparatorluğu)
• 1856: Kule ve Kılıç Büyük Haçı (Portekiz Krallığı)
• 5 Kasım 1856: Stranger Garter Şövalyesi (Birleşik Krallık)
• 20 Mart 1860: Leopold Nişanı Büyük Kordonu (askeri) (Belçika)
• Şeref Lejyonu Büyük Haçı (Fransız İmparatorluğu) ⓘ

Kurguda

• I. Abdülmecid'in kurgulanmış bir versiyonu Jason Goodwin'in 2008 tarihli romanı The Bellini Card'da yer almaktadır. ⓘ

Genel

Sultan Abdülmecid. ⓘ

Batı kültürüyle yetiştirilmiştir. İyi Fransızca konuşur ve batı müziğinden hoşlanırdı. Babası II. Mahmud gibi yenilik yanlısıydı. Babasının ölümü üzerine tahta çıktı. Abdülmecid'in tahta çıkışı sevinç uyandırmıştı. Talihi, Mustafa Reşit, Mehmet Emin Ali Paşa, Fuat Paşa gibi devlet adamlarına rastlamasıydı. Saltanatı sırasında en çok tutucuların muhalefetiyle karşılaştı. 1840'lı yıllarda İrlanda'da ortaya çıkan ve milyonu aşkın insanın ölümüyle sonuçlanan kıtlık esnasında, İrlandalı bir doktor ziyaretçisinin kendi ailesini de bu kıtlığa kurban verdiğini söylemesi üzerine gemiyle bu ülkeye gıda yardımı yapılmasını sağlamıştır. Bu davranış hâlen İrlanda halkı tarafından takdir edilmektedir. ⓘ

Saltanatı

1 Temmuz'da (1839) tahta çıktığında; Mısır sorunu Nizip yenilgisiyle (24 Haziran 1839) çıkmaza girmiş durumdaydı. Babasının cenaze töreni sırasında başvekil Mehmet Emin Rauf Paşa'dan padişahın mührünü zorla alan, Meclisi Valayı Ahkâmı Adliye Reisi Koca Mehmet Hüsrev Paşa, kendisini sadrazam ilan ettirdi (2 Temmuz 1839). ⓘ

Henüz Nizip bozgunundan haberi olmayan padişah, sorunu çözmek için orduya ve donanmaya harekâtı durdurmaları için emir gönderdi. Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'yı bağışladığını ve anlaşmak istediğini bildirmek üzere Köse Akif Efendi'yi Mısır'a yolladı. Bu arada düşman saydığı Hüsrev Paşa'nın sadarete gelmesinden korkan Kaptan-ı Derya Ahmet Fevzi Paşa, donanmayı Mısır'a götürüp, Mehmet Ali Paşa'ya teslim etti (3 Temmuz 1839). Nizip yenilgisinin haberi İstanbul'a ulaştı. Birleşik Krallık, Fransa, Rusya, Avusturya ve Prusya, verdikleri ortak bir notayla Mısır sorununun kendilerine danışılmadan çözülmemesini istediler (27 Temmuz 1839). Bu nota kabul edildi. Böylece Osmanlı Devleti, Avrupa devletlerinin bir tür güdümü altına girmiş oldu. ⓘ

Mimari çalışmalar

Sultan Abdülmecid, dışarıdan aldığı borçların bir kısmıyla saray ve köşkler yaptırdı. Dolmabahçe Sarayı (1853), Beykoz Kasrı (1855), Küçüksu Kasrı (1857), Edirne Meriç Köprüsü (1847), Mecidiye Camii (1849), Teşvikiye Camii (1854) Hırka-i Şerif Camii (1851), döneminin başlıca yapıtlarıdır. Bezmiâlem Valide Sultan Gureba Hastanesi'ni yaptırdı (1845-1846). Yeni Galata Köprüsü de aynı tarihte hizmete girdi. Yine İstanbul'daki Mecidiyeköy semti adını ondan almıştır. ⓘ

Eşleri

Kadınefendileri

1. Servetsezâ Kadınefendi: Başkadınefendi
2. Şevkefza Valide Sultan: Sultan V. Murad'ın annesi ve İkinci Kadınefendi
3. Tirimüjgan Kadınefendi: Üçüncü Kadınefendi ve II. Abdülhamid'in annesi
4. Verdicenan Kadınefendi: Üçüncü Kadınefendi
5. Düzdidil Kadınefendi: Üçüncü Kadınefendi
6. Gülcemal Kadınefendi: Dördüncü Kadınefendi
7. Rahime Perestu Valide Sultan: Dördüncü Kadınefendi ve II. Abdülhamid'in manevi annesi
8. Mahitab Kadınefendi: Beşinci Kadınefendi
9. Bezmiara Kadınefendi: Altıncı Kadınefendi ⓘ

İkballeri

1. Nalândil Hanım: Üçüncü İkbal
2. Ceylânyar Hanım: İkinci İkbal
3. Serfiraz Hanım: İkinci İkbal
4. Gülüstü Hanım: Dördüncü İkbal
5. Nergizev Hanım: Dördüncü İkbal
6. Navekmisal Hanım: Dördüncü ikbal
7. Nesrin Hanım: İkinci İkbal
8. Şayeste Hanım: Dördüncü İkbal
9. Nükhetsezâ Hanım: Baş İkbal ⓘ

Gözdeler

1. Yıldız Hanımefendi: 2. Gözde
2. Saf-derun Hanımefendi: 4. Gözde
3. Hüsn-i Cenan Hanımefendi: 3. Gözde ⓘ

Erkek çocukları

1. Zülüflü İsmail Paşa
2. V. Murad
3. II. Abdülhamid
4. V. Mehmed Reşat
5. Ahmed Kemaleddin Efendi
6. Mehmed Burhaneddin Efendi
7. Ahmed Nureddin Efendi
8. Süleyman Selim Efendi
9. VI. Mehmed Vahdettin ⓘ

Kız çocukları

1. Fatma Sultan
2. Refia Sultan
3. Cemile Sultan
4. Münire Sultan
5. Behice Sultan
6. Seniha Sultan
7. Mediha Sultan
8. Naile Sultan
9. Bedia Sultan
10. Samiye Sultan
11. Şehime Sultan
12. Sabiha Sultan
13. Aliye Sultan
14. Fehime Sultan
15. Mühibe Sultan
16. Mukbile Sultan
17. Naime Sultan
18. Neyyire Sultan
19. Behiye Sultan
20. Zekiye Sultan
21. Nazime Sultan ⓘ