Bern

bilgipedi.com.tr sitesinden
Bern
İsviçre Başkenti
Belediye
Bern/Berne
Aare Nehri
Bern İsviçre Başkenti arması
Arma
Bern İsviçre Başkenti resmî sembolü
Logo
Switzerland üzerinde Bern İsviçre Başkenti
Bern İsviçre Başkenti
Bern
İsviçre Başkenti
Bern'in İsviçre'deki konumu
Ülke İsviçre İsviçre
Kanton Bern
İlçe Bern-Mittelland
Alt idari birimler
İdare
 • Belediye Başkanı Alec von Graffenried (Yeşil siyaset/GFL)
Yüzölçümü
 • Toplam 51,6 km² (19,9 mil²)
Rakım 480−864 m (−2.354 ft)
Nüfus
 (2019)
 133.883
 • Sıra 5.
 • Yoğunluk 2.595/km² (6.720/mil²)
Zaman dilimi UTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU) UTC+02.00 (OAYS)
Posta kodu
3000–3030
ISO 3166 kodu IE-D
Plaka kodu BE
Resmî site
www.bern.ch

ⓘ

Bern şehri ve Bern kantonu ⓘ
Bern uydudan ⓘ

Bern, (Almanca: Bern, Fransızca: Berne, Romanşça: Berna, İtalyanca: Berna) İsviçre'nin beşinci büyük şehri ve İsviçre Federasyonu ve Bern kantonunun resmi başkentidir. Bern şehrinin nüfusu 2020 yılı itibari ile 143043'dür. Çevre yerleşim bölgeleri ile birlikte Bern nüfusu 419.000 kişiye ulaşır. ⓘ

Bern'de yaşayanların çoğunluğu Almanca ya da daha özel olarak Bern Almancası konuşmaktadır. ⓘ

Bern aynı zamanda İsviçre'nin en kalabalık ikinci kantonu olan Bern Kantonu'nun da başkentidir. Resmi dil Almancadır, ancak ana konuşma dili Alemannik İsviçre Almancası lehçesinin yerel varyantı olan Bern Almancasıdır. Bern'in merkezindeki tarihi eski şehir (Almanca: Altstadt) 1983 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girmiştir. Özellikle İsviçre Platosu'nun önemli bir nehri olan Aare ile çevrilidir. ⓘ

Antik çağlardan beri müstahkem yerleşimler kurulmuş olsa da, Ortaçağ kenti Zähringer yönetici ailesi tarafından, muhtemelen 1191 yılında Zähringen Dükü V. Berthold tarafından kurulmuştur. Bern 1218 yılında özgür bir imparatorluk şehri haline getirilmiş ve 1353 yılında İsviçre Konfederasyonu'na katılarak ilk sekiz kantonundan biri olmuştur. O zamandan beri Bern, egemen bir toprak genişlemesi politikası izleyerek büyük bir şehir devleti ve İsviçre tarihinin önemli bir aktörü haline geldi. 15. yüzyıldan itibaren şehir aşamalı olarak yeniden inşa edilmiş ve bugünkü özelliklerini kazanmıştır. Bern 1848 yılında Federal Şehir haline getirilmiştir. 15. yüzyılda yaklaşık 5.000 nüfusa sahip olan şehir, 1920'lerde 100.000 sınırını geçmiştir. ⓘ

İsim

Bern şehrinin adına ilk olarak 1 Aralık 1208 tarihli bir belgede rastlanmıştır. Şehrin adının kaynağı bugüne kadar anlaşılmasa da, kısmen efsaneler kısmen yorumlamalar ile temellendirilmiş çeşitli açıklamalar bulunmaktadır.

  • En bilinen efsane Justinger'in kroniğine dayanır. Konrad Justinger'in kroniğine göre Bern 1191'de "Berchthold V. von Zähringen" tarafından kurulmuştur. Şehrin kurulma hikâyesine göre kurduğu şehrin adını ilk avladığı hayvanın adını vermeyi karar vermişti. Bu hayvan bir ayı olmuştu ve ayının Almanca ismi olan "bär"dan dolayı şehrin ismi "Bern" olmuştu. Bär ile Bern arasında hiçbir linguistik bağlantı olmasa da, Bern şehrinin flamalarında ayı resminin kullanılması ile bir halk etimolojisi gelişmiştir.
  • Daha ikna edici bir öneri ise "Lexikon der schweizerischen Gemeindenamen"de (İsviçre belediye isimleri ansiklopedisi) verilmektedir. Buna göre kentin adı Keltçe "berna" sözcüğünden gelmektedir. Bu sözcük eski İrlandaca "toprak", "kaya", yarık", "yırtık" gibi anlamlara gelmektedir ve belli bir toprak parçasını ya da Aare nehrinin bir tanımlamak için kullanılmış olmalıdır. Sözcük Gallo-Romanca konuşan topluluklar tarafından alınıp Almancaya ödünç verilmiş olmalıdır. ⓘ

Tarihçe

Erken tarihçe

Bern'deki Untertorbrücke (Aşağı Kapı Köprüsü) inşaatı, Tschachtlanchronik, 15. yüzyıl sonu ⓘ

Bugünkü şehir merkezinin bulunduğu yerde 12. yüzyıldan önce bir yerleşim olduğunu gösteren herhangi bir arkeolojik kanıt şimdiye kadar bulunamamıştır. Antik dönemde, Bern'in kuzeyindeki Engehalbinsel (yarımada) üzerinde, M.Ö. ikinci yüzyıldan beri (La Tène döneminin sonları) tahkim edilmiş ve Sezar'ın bahsettiği Helvetii'nin 12 oppida'sından biri olduğu düşünülen bir Kelt oppidumu bulunuyordu. Roma döneminde aynı bölgede bir Gallo-Roma vicus'u bulunmaktaydı. Bern çinko tabletinde Brenodor ("Breno'nun konutu") adı geçmektedir. Erken Orta Çağ'da, şimdi Bern'in bir şehir bölgesi olan Bümpliz'deki bir yerleşim, ortaçağ kentinden yaklaşık 4 km (2 mil) uzaktaydı. ⓘ

Ortaçağ kenti, 12. yüzyılda Yukarı Burgonya'da iktidara yükselen Zähringer yönetici ailesinin bir vakfıdır. 14. yüzyıl tarih yazımına göre (Cronica de Berno, 1309) Bern, 1191 yılında Zähringen Dükü V. Berthold tarafından kurulmuştur. ⓘ

Berthold'un varis bırakmadan ölmesinin ardından 1218 yılında Bern, Kutsal Roma İmparatoru Frederick II'nin Goldene Handfeste'si ile özgür bir imparatorluk şehri haline getirilmiştir. ⓘ

Çok sayıda kazı alanı, erken Orta Çağ'da Bümpliz'de bir yerleşim bulunduğunu kanıtlamaktadır. Burada 7. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar bir Mauritius kilisesi ve karolenj burgonyasından kalma ağaçtan bir tahkimatı olan bir kraliyet sarayı kalıntıları bulunmuştur. ⓘ

Eski İsviçre Konfederasyonu

Bern, 1353 yılında İsviçre Konfederasyonu'na katılarak 1353-1481 yılları arasındaki oluşum döneminin sekiz kantonundan biri haline geldi. ⓘ

Bern, 1415'te Aargau'yu ve 1536'da Vaud'u ve diğer küçük bölgeleri işgal ve fethederek Alplerin kuzeyindeki en büyük şehir devleti haline geldi; 18. yüzyıla gelindiğinde bugünkü Bern kantonu ve Vaud kantonunun büyük bir kısmını kapsıyordu. ⓘ

1638 yılında Bern ⓘ

Şehir, Aare nehrinin oluşturduğu yarımadanın sınırlarının batısına doğru büyümüştür. Zytglogge kulesi 1191'den 1256'ya kadar şehrin batı sınırını belirlerken, bu görevi 1345'e kadar Käfigturm üstlenmiştir. Bu görevi 1622 yılına kadar Christoffelturm (eskiden bugünkü tren istasyonunun bulunduğu yerin yakınında yer alıyordu) üstlenmiştir. Otuz Yıl Savaşları sırasında, yarımadanın tüm alanını korumak için büyük ve küçük Schanze (hendek) olarak adlandırılan iki yeni tahkimat inşa edildi. ⓘ

1405'teki büyük bir yangından sonra, şehrin orijinal ahşap binaları yavaş yavaş yarı ahşap evlerle ve daha sonra Eski Kent için karakteristik hale gelen kumtaşı binalarla değiştirildi. Şehir, 14. yüzyılda Avrupa'yı vuran salgın hastalık dalgalarına rağmen, çoğunlukla çevredeki kırsal bölgelerden gelen göçler nedeniyle büyümeye devam etmiştir. ⓘ

Modern tarih

Bern, Fransız Devrim Savaşları sırasında 1798 yılında Fransız birlikleri tarafından işgal edilmiş ve topraklarının bir kısmı elinden alınmıştır. Bern Oberland'ın kontrolünü 1802'de yeniden ele geçirdi ve 1814 Viyana Kongresi'nin ardından Bern Jura'yı yeni aldı. Bu dönemde, Restorasyon sırasında ve 1979'da Jura Kantonunun ayrılmasına kadar olduğu gibi bir kez daha Konfederasyonun en büyük kantonu haline geldi. Bern, 1848 yılında yeni İsviçre federal devleti içinde Federal Şehir (Federal Meclis'in merkezi) haline getirildi. ⓘ

Sosyalist Birinci ve İkinci Enternasyonal'in bir dizi kongresi, özellikle İsviçre'nin tarafsız olduğu I. Dünya Savaşı sırasında Bern'de yapıldı; bkz. ⓘ

Şehrin nüfusu 15. yüzyılda yaklaşık 5.000 iken 1800'de yaklaşık 12.000'e, 1900'de 60.000'in üzerine çıkmış ve 1920'lerde 100.000 sınırını geçmiştir. Nüfus 1960'larda 165.000 ile zirve yapmış ve 2000 yılında 130.000'in altına düşerek hafif bir düşüş göstermiştir. Eylül 2017 itibariyle yerleşik nüfus 142.349 olup, bunun 100.000'i İsviçre vatandaşı ve 42.349'u (%31) yerleşik yabancılardan oluşmaktadır. Tahminen 350.000 kişi daha yakın kentsel yığılmada yaşamaktadır. ⓘ

Coğrafya ve iklim

Topografya

Aşağı Matte mahallesi ve Aare üzerindeki platformu ve Minster ile Eski Bern Şehri ⓘ
Aare, Eski Bern Şehri'nin etrafında geniş bir döngü çizerek akar. ⓘ
Bern'in ISS'den görünümü. Eski Şehir sağ alt tarafta. ⓘ

Bern, Bern kantonundaki İsviçre platosunda, İsviçre'nin merkezinin biraz batısında ve Bern Alpleri'nin 20 km (12 mil) kuzeyinde yer almaktadır. Bern çevresindeki kırsal alan en son buzul çağı sırasında buzullar tarafından oluşturulmuştur. Bern'e en yakın iki dağ 864 m (2,835 ft) yüksekliğindeki Gurten ve 947 m (3,107 ft) yüksekliğindeki Bantiger'dir. Bern'deki eski gözlemevinin bulunduğu yer, CH1903 koordinat sisteminin başlangıç noktasıdır. 46°57′08.66″N 7°26′22.50″E / 46.9524056°N 7.4395833°E. ⓘ

Şehir başlangıçta Aare nehri ile çevrili tepelik bir yarımada üzerine kurulmuş, ancak 19. yüzyılda doğal sınırlarını aşmıştır. Şehrin Aare'nin ötesine genişlemesini sağlamak için bir dizi köprü inşa edilmiştir. ⓘ

Bern çok engebeli bir zemin üzerine kurulmuştur. Aare üzerindeki şehir içi semtler (Matte, Marzili) ile daha yüksek semtler (Kirchenfeld, Länggasse) arasında 60 metreye varan bir yükseklik farkı bulunmaktadır. ⓘ

Bern, 2013 yılı itibariyle 51,62 km2 (19,93 sq mi) yüzölçümüne sahiptir. Bu alanın 9,42 km2'si (3,64 sq mi) veya %18,2'si tarımsal amaçlarla kullanılırken, 17,21 km2'si (6,64 sq mi) veya %33,3'ü ormanlıktır. Geri kalan arazinin 23,76 km2'si (9,17 sq mi) veya %46,0'ı yerleşim yeri (binalar veya yollar), 1,08 km2'si (0,42 sq mi) veya %2,1'i nehir veya göl ve 0,14 km2'si (0,054 sq mi) veya %0,3'ü verimsiz arazidir. ⓘ

Bern'in gelişmiş alanının %3,1'i sanayi binalarından, %22,3'ü konut ve diğer binalardan, %12,9'u ise ulaşım altyapısından oluşmaktadır. Enerji ve su altyapısının yanı sıra diğer özel gelişmiş alanlar şehrin %1,2'sini oluştururken, %6,5'i parklar, yeşil kuşaklar ve spor alanlarından oluşmaktadır. ⓘ

Bern'in toplam arazi alanının %32,8'i yoğun ormanlıktır. Tarım arazilerinin %13,3'ü ürün yetiştirmek için kullanılırken, %4,4'ü mera olarak ayrılmıştır. Yerel nehirler ve akarsular belediyenin tüm su ihtiyacını karşılamaktadır. ⓘ

Walter Mittelholzer tarafından havadan görünüm (1919) ⓘ

İklim

Köppen İklim Sınıflandırmasına göre Bern, nemli karasal iklime (Dfb) yakın bir okyanus iklimine (Cfb) sahiptir. ⓘ

Bern yakınlarındaki en yakın hava durumu istasyonu, şehir merkezinin yaklaşık 5 kilometre (3 mil) kuzeyindeki Zollikofen belediyesinde bulunmaktadır. Bern için en sıcak ay, günlük ortalama 18,3 °C (64,9 °F) sıcaklık ve günlük maksimum 24,3 °C (75,7 °F) sıcaklık ile Temmuz ayıdır. Bern / Zollikofen'de kaydedilen en yüksek sıcaklık 37,0 °C (98,6 °F) olup Ağustos 2003'te kaydedilmiştir. Zollikofen'de yılda ortalama 40,7 gün 25 °C (77 °F) veya üzerinde, yılda 6 gün 30 °C (86 °F) veya üzerinde sıcaklık kaydedilmekte ve en sıcak gün ortalama 32,1 °C'ye (89,8 °F) ulaşmaktadır. ⓘ

Bern'de (Zollikofen) 1981-2010 dönemi için yılda 103,7 gün hava donu ve 22,3 buzlanma gününün yanı sıra 14,1 gün kar yağışı, yılda 36,7 gün kar örtüsü vardır ve yılda ölçülen ortalama kar miktarı 52,6 santimetredir (20,7 inç). Ortalama olarak Ocak ayı en soğuk aydır, günlük ortalama sıcaklık -0,4 °C (31,3 °F) ve günlük minimum sıcaklık -3,6 °C (25,5 °F)'dir. Bern'de (Zollikofen) şimdiye kadar kaydedilen en düşük sıcaklık -23,0 °C (-9,4 °F) ile Şubat 1929'da kaydedilmiştir ve 1981-2010 döneminde yılın en soğuk sıcaklığı ortalama -12,8 °C'ye (9,0 °F) ulaşmıştır. ⓘ

Bern (Zollikofen) için iklim verileri, yükseklik: 553 m (1,814 ft), 1991-2020 normalleri, 1901'den günümüze ekstrem değerler ⓘ
Ay Jan Şubat Mar Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl
Rekor yüksek °C (°F) 15.9
(60.6) 		18.5
(65.3) 		23.0
(73.4) 		28.2
(82.8) 		31.4
(88.5) 		33.7
(92.7) 		36.8
(98.2) 		37.0
(98.6) 		31.6
(88.9) 		25.5
(77.9) 		20.8
(69.4) 		19.1
(66.4) 		37.0
(98.6)
Ortalama yüksek °C (°F) 3.4
(38.1) 		5.2
(41.4) 		10.3
(50.5) 		14.5
(58.1) 		18.6
(65.5) 		22.5
(72.5) 		24.6
(76.3) 		24.2
(75.6) 		19.4
(66.9) 		14.0
(57.2) 		7.7
(45.9) 		3.8
(38.8) 		14.0
(57.2)
Günlük ortalama °C (°F) 0.2
(32.4) 		1.1
(34.0) 		5.2
(41.4) 		9.0
(48.2) 		13.2
(55.8) 		16.9
(62.4) 		18.8
(65.8) 		18.4
(65.1) 		14.1
(57.4) 		9.5
(49.1) 		4.2
(39.6) 		0.9
(33.6) 		9.3
(48.7)
Ortalama düşük °C (°F) −2.9
(26.8) 		−2.8
(27.0) 		0.3
(32.5) 		3.4
(38.1) 		7.6
(45.7) 		11.3
(52.3) 		13.0
(55.4) 		12.9
(55.2) 		9.2
(48.6) 		5.5
(41.9) 		1.0
(33.8) 		−2.1
(28.2) 		4.7
(40.5)
Kayıt düşük °C (°F) −21.8
(−7.2) 		−23.0
(−9.4) 		−15.6
(3.9) 		−7.9
(17.8) 		−2.2
(28.0) 		0.9
(33.6) 		3.6
(38.5) 		3.5
(38.3) 		−0.8
(30.6) 		−5.5
(22.1) 		−13.9
(7.0) 		−20.5
(−4.9) 		−23.0
(−9.4)
Ortalama yağış mm (inç) 60
(2.4) 		56
(2.2) 		65
(2.6) 		78
(3.1) 		112
(4.4) 		102
(4.0) 		108
(4.3) 		112
(4.4) 		87
(3.4) 		86
(3.4) 		77
(3.0) 		78
(3.1) 		1,022
(40.2)
Ortalama kar yağışı cm (inç) 11
(4.3) 		11
(4.3) 		5
(2.0) 		1
(0.4) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		5
(2.0) 		14
(5.5) 		47
(19)
Ortalama yağış günleri (≥ 1,0 mm) 9.5 8.7 9.5 9.6 12.1 11.4 10.8 11.0 8.6 10.4 10.1 10.6 122.3
Ortalama kar yağışlı günler (≥ 1,0 cm) 3.6 3.2 1.6 0.4 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 1.1 3.2 13.2
Ortalama bağıl nem (%) 84 79 73 70 72 72 71 73 79 84 86 86 77
Ortalama aylık güneş ışığı saatleri 66 94 151 179 197 223 245 228 175 119 66 53 1,797
Olası güneş ışığı yüzdesi 26 35 44 47 45 50 55 56 50 38 26 22 43
Kaynak 1: MeteoSwiss
Kaynak 2: KNMI
Nuvola apps kweather.svg Bern iklimi Weather-rain-thunderstorm.svg
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 2,8 4,7 9,6 13,5 18,3 21,7 24,3 23,8 19,2 13,9 7,3 3,4 13,5
Ortalama sıcaklık (°C) −0,4 0,7 4,7 8,1 12,7 16,0 18,3 17,7 13,7 9,3 3,7 0,8 8,8
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −3,6 −3,1 0,2 3,0 7,4 10,5 12,5 12,3 8,9 5,4 0,4 −2,3 4,3
Ortalama yağış (mm) 60 55 73 82 119 111 106 116 99 88 76 74 1.059
Kaynak: Federal Office of Meteorology and Climatology MeteoSwiss

Politika

Bölgeler ve semtler

Bern şehri bölgeleri haritası. ⓘ
Bern şehri semtleri haritası . ⓘ

Belediye sınırları içinde Bern şehri 6 bölgeye (Stadtteile) ve her bir bölgede çok sayıda semte (Quartiere) bölünmüştür: Şu liste bunları özetler:

Bölgeler Semtler ⓘ
I. Bölge: Innere Stadt (İç Şehir) Schwarzes Quartier (ya da Mattequartier), Weisses Quartier, Grünes Quartier,

Gelbes Quartier, Rotes Quartier

Karte Berner Stadtteil I.png
II. Bölge: Länggasse-Felsenau Engeried, Felsenau, Neufeld, Länggasse, Stadtbach, Muesmatt Karte Berner Stadtteil II.png
III. Bölge: Mattenhof-Weissenbuhl Holligen, Weissenstein, Mattenhof, Monbijou, Weissenbühl, Sandrain Karte Berner Stadtteil III.png
IV. Bölge: Kirchenfeld-Schosshalde Kirchenfeld, Gryphenhübeli, Brunnadern, Murifeld, Schosshalde, Beundenfeld Karte Berner Stadtteil IV.png
V. Bölge: Breitenrain-Lorraine Altenberg, Spitalacker, Breitfeld, Breitenrain, Lorraine Karte Berner Stadtteil V.png
VI. Bölge: Bümpliz-Oberbottigen Bümpliz, Oberbottigen, Stöckacker, Bethlehem, Brünnen (Bern'in en yeni semti) Karte Berner Stadtteil VI.png

Belediye idari olarak her biri birkaç mahalleden (Quartiere) oluşan altı ilçeye (Stadtteile) bölünmüştür. ⓘ

Hükümet

Erlacherhof ⓘ
Rathaus ⓘ

Belediye Meclisi (de: Gemeinderat, fr: conseil municipal) Bern Şehri'nin yürütme hükümetini oluşturur ve bir yüksek makam olarak faaliyet gösterir. Her biri çeşitli departman ve bürolardan oluşan bir müdürlüğe (de: Direktion, fr: direction) başkanlık eden beş meclis üyesinden (Almanca: Gemeinderat/-rätin, Fransızca: conseiller/conseillère municipal(e)) oluşur. İcra dairesinin başkanı belediye başkanı (de: Stadtpräsident, fr: Le Maire) olarak görev yapar. 2017-2020 görev döneminde (Legislatur) Belediye Meclisi'ne Stadtpräsident Alec von Graffenried başkanlık etmektedir. Departman görevleri, koordinasyon önlemleri ve Belediye Meclisi tarafından kararlaştırılan yasaların uygulanması Belediye Meclisi tarafından yürütülür. Belediye Meclisi'nin oy kullanma hakkına sahip tüm kent sakinleri tarafından düzenli olarak seçilmesi her dört yılda bir gerçekleştirilir. Oy kullanma hakkına sahip her Bern sakini Belediye Meclisi üyesi olarak seçilebilir. Diğer birçok belediyenin aksine, Bern'deki yürütme hükümeti Proporz sistemi aracılığıyla seçilir. Belediye başkanı da bu şekilde halk tarafından seçilirken, diğer müdürlüklerin başkanları kolej tarafından atanır. Yürütme organı toplantılarını 1747'den sonra mimar Albrecht Stürler tarafından inşa edilen Erlacherhof'ta gerçekleştirmektedir. ⓘ

2017 itibariyle Bern Belediye Meclisi SP'nin (Sosyal Demokrat Parti) iki, CVP'nin (Hristiyan Demokrat Parti), GFL'nin (Grüne Freie Liste a.k.a. Yeşil Özgür Liste, 2017'den beri yeni seçilen belediye başkanı) ve GB'nin (Bern Yeşil İttifakı) birer temsilcisinden oluşmakta ve sol partilere beş sandalyeden dördü gibi çok güçlü bir çoğunluk sağlamaktadır. Son olağan seçim 27 Kasım 2016/15 Ocak 2017 tarihlerinde yapılmıştır. ⓘ

Bern Belediye Meclisi (Gemeinderat)
Belediye Meclis Üyesi
(Gemeinderat/-rätin)		 Parti Direktörlük Başkanı (Direktion, o zamandan beri) seçildiğinden beri ⓘ
Alec von Graffenried   GFL Belediye Başkanlığı Ofisi (Präsidialdirektion (PRD), 2017) 2017
Reto Nause   CVP Güvenlik, Çevre ve Enerji (Direktion für Sicherheit, Umwelt und Energie (SUE), 2009) 2009
Franziska Teuscher   GB Eğitim, Sosyal Refah ve Spor (Direktion für Bildung, Soziales und Sport (BSS), 2013) 2013
Ursula Wyss   SP İnşaat Mühendisliği, Ulaşım ve Yeşil Alanlar (Direktion für Tiefbau, Verkehr und Stadtgrün (TVS), 2013) 2013
Michael Aebersold   SP Finans, Personel ve Bilgi Teknolojileri (Direktion für Finanzen, Personal und Informatik (FPI), 2017) 2016

Dr. Jürg Wichtermann 2008 yılından bu yana Devlet Tarihçisi (Staatsschreiber) olarak görev yapmaktadır. Kendisi meslektaşları tarafından seçilmiştir. ⓘ

Parlamento

2017-2020 görev dönemi için Bern Stadtrat:

  PdA (%1,25)
  AL (%2,5)
  GPB-DA (%1,25)
  JUSO (%2,5)
  SP/PS (%27,5)
  JA! (2.5%)
  GB (%11,25)
  GFL (%10)
  EVP/PEV (%2,5)
  jglp (%1,25)
  glp/pvl (%8,75)
  CVP/PDC (%2,5)
  BDP/PBD (%3,75)
  FDP/PLR (%11,25)
  SVP/UDC (%11,25)

Belediye Meclisi (de: Stadtrat, fr: Conseil de ville) yasama yetkisine sahiptir. Her dört yılda bir yapılan seçimlerle 80 üyeden oluşur. Kent Konseyi, Belediye Meclisi ve idare tarafından uygulanan yönetmelik ve tüzükleri karara bağlar. Delegeler nispi temsil sistemiyle seçilmektedir. ⓘ

Kent Konseyi oturumları halka açıktır. Belediye Meclisi üyelerinin aksine, Kent Konseyi üyeleri meslekleri gereği siyasetçi değildir ve katılımları karşılığında kendilerine bir ücret ödenir. Bern'de ikamet eden ve oy kullanma hakkına sahip olan herkes Kent Konseyi üyesi olarak seçilebilir. Meclis toplantılarını Stadthaus'ta (Belediye Binası) gerçekleştirir. ⓘ

Belediye Meclisi'nin son olağan seçimi 27 Kasım 2016 tarihinde 2017-2020 görev süresi (Almanca: Legislatur, Fransızca: la législature) için yapılmıştır. Belediye Meclisi, 2'si küçük parti JUSO üyesi olmak üzere 24 Sosyal Demokrat Parti (SP/PS), 9 Berne Yeşiller İttifakı (GB), 9 Liberaller (FDP/PLR), 9 İsviçre Halk Partisi (SVP/UDC), 8 Grüne Freie Liste (GFL) (Yeşil Özgür Liste) üyesinden oluşmaktadır, 8 Yeşil Liberal Parti (glp/pvl), küçük partisi jglp'nin bir üyesi dahil, 3 Muhafazakar Demokrat Parti (BDP/PBD), 2 Hıristiyan Demokrat Halk Partisi (CVP/PDC), 2 Evanjelik Halk Partisi (EVP/PEV), 2 Junge Alternative (JA! ) (veya Genç Alternatifler), 2 Alternative Linke Bern (AL), 1 Grüne Partei Bern - Demokratische Alternative (GPB-DA) (veya Yeşil Parti Bern - Demokratik Alternatif) ve 1 İsviçre İşçi Partisi (PdA). ⓘ

Aşağıdaki partiler parlamento güçlerini parlamento gruplarında (Almanca: Fraktion(en)) birleştirmektedir: AL ve GPB-DA ve PdA (4), SP ve JUSO (24), GB ve JA! (11), GFL ve EVP (10), glp und jglp (8), BDP ve CVP (5), FDP (9) ve SVP (9). Bu da sol partilere 49 sandalyelik mutlak çoğunluk sağlamaktadır. ⓘ

Ulusal seçimler

Ulusal Konsey

İsviçre Ulusal Konseyi için yapılan 2019 federal seçimlerinde en popüler parti oyların %28,7'sini (-5,6) alan PS olmuştur. Sonraki en popüler beş parti Yeşil Parti (%25,2, +7,9), PVL (%13,5, +4,1), UDC (%9,5, -2,9), PLR (%4,2, -2,8) ve BDP/PBD (%7,0) olmuştur. Federal seçimde toplam 49.030 oy kullanılmış ve seçime katılım oranı %56 olmuştur. ⓘ

2015 federal seçimlerinde İsviçre Ulusal Konseyi için en popüler parti oyların %34,3'ünü alan PS olmuştur. Sonraki en popüler beş parti Yeşil Parti (%17,4), UDC (%12,4) ve FDP/PLR (%9,9), glp/pvl (%9,4) ve BDP/PBD (%7,0) olmuştur. Federal seçimde toplam 48.556 seçmen oy kullanmış ve seçime katılım oranı %56,0 olmuştur. ⓘ

Uluslararası ilişkiler

İkiz ve kardeş şehirler

Bern Belediye Meclisi, Avusturya'nın Salzburg kenti ile geçici (UEFA Euro 2008 sırasında) bir işbirliği dışında kardeş şehir olmamaya karar vermiştir. ⓘ

Demografi

Nüfus

En büyük yabancı yerleşik grupları 2012 ⓘ
Uyruk Sayı toplam
(yabancılar)
 Almanya 5,957 4.7 (20.0)
 İtalya 4,113 3.2 (13.5)
 İspanya 1,977 1.6 (6.5)
 Portekiz 1,433 1.1 (4.7)
 Türkiye 1,161 0.9 (3.8)
 Kuzey Makedonya 1,120 0.9 (3.7)
 Kosova 1,085 0.9 (3.6)
 Sri Lanka 898 0.7 (3.0)
 Sırbistan 898 0.7 (3.0)
 Fransa 668 0.5 (2.2)
 Avusturya 629 0.5 (2.1)

Bern'in nüfusu (Aralık 2020 itibarıyla) 134.794'tür. Nüfusun yaklaşık %34'ü yerleşik yabancı uyrukludur. 2000 ve 2010 yılları arasındaki 10 yılda nüfus %0,6 oranında değişmiştir. Göçler %1,3, doğumlar ve ölümler ise %-2,1 oranında gerçekleşmiştir. ⓘ

Nüfusun çoğunluğu (2000 yılı itibariyle) ana dil olarak Almanca (104.465 veya %81,2) konuşurken, İtalyanca ikinci (5.062 veya %3,9) ve Fransızca üçüncü (4.671 veya %3,6) sırada yer almaktadır. Romanşça konuşan 171 kişi vardır. ⓘ

2008 yılı itibariyle nüfusun %47,5'i erkek, %52,5'i kadındır. Nüfusun 44.032'sini İsviçreli erkekler (nüfusun %35,4'ü) ve 15.092'sini (%12,1) İsviçreli olmayan erkekler oluşturmaktadır. 51.531 İsviçreli kadın (%41,4) ve 13.726 (%11,0) İsviçreli olmayan kadın bulunmaktadır. Belediye nüfusunun 39.008'i ya da yaklaşık %30,3'ü Bern'de doğmuş ve 2000 yılında orada yaşamıştır. Aynı kantonda doğan 27.573 kişi veya %21,4'ü, İsviçre'de başka bir yerde doğan 25.818 kişi veya %20,1'i ve İsviçre dışında doğan 27.812 kişi veya %21,6'sı vardı. ⓘ

Bern-Bethlehem'deki apartman blokları ⓘ

2000 yılı itibariyle, çocuklar ve gençler (0-19 yaş) nüfusun %15,1'ini oluştururken, yetişkinler (20-64 yaş) %65'ini ve yaşlılar (64 yaş üstü) %19,9'unu oluşturmaktadır. ⓘ

2000 yılı itibariyle belediyede bekar ve hiç evlenmemiş 59,948 kişi bulunmaktadır. Evli olan 49,873 kişi, dul olan 9,345 kişi ve boşanmış olan 9,468 kişi bulunmaktadır. ⓘ

Eski Bern Şehrindeki evler ⓘ

2000 yılı itibariyle belediyede 67,115 özel hane ve hane başına ortalama 1.8 kişi düşmektedir. Sadece bir kişiden oluşan 34.981 hane ve beş ya da daha fazla kişiden oluşan 1.592 hane bulunmaktadır. 2000 yılında toplam 65.538 daire (toplamın %90,6'sı) sürekli olarak dolu iken, 5.352 daire (%7,4) mevsimlik olarak dolu ve 1.444 daire (%2,0) boştu. 2009 yılı itibariyle yeni konut inşaatı oranı 1000 kişi başına 1,2 yeni konut olarak gerçekleşmiştir. ⓘ

2003 yılı itibariyle Bern'de ortalama bir daire kiralamanın ortalama fiyatı aylık 1108.92 İsviçre Frangı (CHF) idi (2003 yılı döviz kuru ile yaklaşık 890 ABD Doları, 500 £, 710 €). Tek odalı bir dairenin ortalama fiyatı 619,82 CHF (500 ABD$, 280 £, 400 €), iki odalı bir dairenin ortalama fiyatı 879,36 CHF (700 ABD$, 400 £, 560 €), üç odalı bir dairenin ortalama fiyatı 1040,54 CHF (830 ABD$, 470 £, 670 €) ve altı veya daha fazla odalı bir dairenin ortalama fiyatı 2094,80 CHF (1680 ABD$, 940 £, 1340 €) idi. Bern'deki ortalama daire fiyatı, ulusal ortalama olan 1116 CHF'nin %99,4'ü kadardır. Belediye için boşluk oranı 2010 yılında %0,45'tir. ⓘ

Tarihi nüfus

31 Aralık 2019'da Belediye sınırları içindeki Bern şehir nüfusu, geçici oturanlar dahil, 143.278 kişidir. Belediye sınırları içinde Bern şehrinin nüfus sayımı verilerine göre tarihsel nüfus gelişmesi şu grafik ve tabloda özetlenmiştir: ⓘ

Perl yürütülemedi: /usr/bin/perl yürütülebilir bir dosya değil. $wgTimelinePerlCommand öğesinin doğru ayarlandığından emin olun.

Belediye sınırları içindeki Bern şehri nüfusunun değişik konuşma dilleri; bağlı oldukları din ile mezhep ve İsviçreli olup olmadıkları itibarıyla sınıflandırılmasının tarihsel gelişmesi şu "Tarihî Nüfus Verileri" tablosunda incelenebilir:

Din

2000 nüfus sayımına göre 60,455 kişi ya da %47.0'ı İsviçre Reform Kilisesi'ne, 31,510 kişi ya da %24.5'i ise Katolik Kilisesi'ne mensuptur. Nüfusun geri kalanının 1,874'ü Ortodoks kilisesine (ya da nüfusun yaklaşık %1.46'sı), 229'u (ya da nüfusun yaklaşık %0.18'i) Mesih Katolik Kilisesi'ne ve 5,531'i (ya da nüfusun yaklaşık %4.30'u) başka bir Hıristiyan dinine mensuptu. Yahudi olan 324 kişi (ya da nüfusun yaklaşık %0,25'i) ve Müslüman olan 4.907 kişi (ya da nüfusun yaklaşık %3,81'i) vardı. Budist olan 629 kişi, Hindu olan 1.430 kişi ve başka bir dine mensup olan 177 kişi vardı. 16.363 kişi (ya da nüfusun yaklaşık %12,72'si) hiçbir dine mensup değildir, agnostik ya da ateisttir ve 7.855 kişi (ya da nüfusun yaklaşık %6,11'i) soruya cevap vermemiştir. 14 Aralık 2014 tarihinde Haus der Religionen'in açılışı yapılmıştır. ⓘ

Ana turistik yerler

İsviçre Federal Sarayı'nın merkez binası ⓘ
Kindlifresserbrunnen'in devi bir çuval dolusu çocuğu yemeyi bekliyor. ⓘ

Bern şehir merkezinin yapısı büyük ölçüde Ortaçağ'dan kalmadır ve UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak kabul edilmiştir. Belki de en ünlü manzarası, hareketli kuklalara sahip ayrıntılı bir ortaçağ saat kulesi olan Zytglogge'dir (Bern Almancasında "Zaman Çanı"). Ayrıca 15. yüzyıldan kalma etkileyici bir Gotik katedral olan Münster ve 15. yüzyıldan kalma bir belediye binasına sahiptir. Eski şehir, 6 kilometrelik (4 mil) pasajları sayesinde Avrupa'nın en uzun kapalı alışveriş gezinti yollarından birine sahiptir. ⓘ

16. yüzyıldan bu yana kentte, Nydeggbrücke'nin uzak ucunda hanedan hayvanlarını barındıran bir ayı çukuru, Bärengraben, bulunmaktadır. Dört ayı şimdi yakınlardaki bir açık hava barınağında tutuluyor ve Rusya Devlet Başkanı'nın hediye ettiği diğer iki genç ayı da Dählhölzli hayvanat bahçesinde tutuluyor. ⓘ

1857-1902 yılları arasında inşa edilen ve ulusal parlamento, hükümet ve federal idarenin bir kısmına ev sahipliği yapan Federal Saray (Bundeshaus) da ziyaret edilebilir. ⓘ

Albert Einstein, Annus Mirabilis makalelerinin yayınlandığı 1903 yılından 1905 yılına kadar Einsteinhaus'un bulunduğu Kramgasse 49'daki bir dairede yaşamıştır. ⓘ

Ortaçağ kent merkezinin panoramik manzarasının izlenebildiği Gül Bahçesi (Rosengarten), 1913 yılında eski bir mezarlıktan parka dönüştürülen bir tepe üzerindeki bakımlı bir Rosarium'dur. ⓘ

Eski Şehir'deki halka açık çeşmelerde on bir adet Rönesans alegorik heykeli bulunmaktadır. Hans Hiltbrand tarafından yapılan Zähringer çeşmesi dışındaki 16. yüzyıl çeşmelerinin neredeyse tamamı Fribourglu usta Hans Gieng'in eseridir. En ilginç çeşmelerden biri olan Kindlifresserbrunnen'in (Bern Almancası: Çocuk Yiyen Çeşme) bir Yahudi'yi, Yunan tanrısı Chronos'u ya da itaatsiz çocukları korkutmak için yapılmış bir Fastnacht figürünü temsil ettiği iddia edilmektedir. ⓘ

Bern'in en yeni görüntüsü Federal Saray'ın önündeki çeşmelerdir. Açılışı 1 Ağustos 2004 tarihinde yapılmıştır. ⓘ

Evrensel Posta Birliği Bern'de bulunmaktadır. ⓘ

Zytglogge saat kulesi ve şehrin ortaçağdan kalma kapalı alışveriş yolları (Lauben) ⓘ

Ulusal öneme sahip miras alanları

Bern, ulusal öneme sahip 114 İsviçre miras alanına ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ

UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde de yer alan Eski Kent'in tamamı ve içinde ve çevresinde bulunan pek çok alan bu listeye dahildir. Eski Kent'in en önemli yapıları arasında 1421 yılında inşa edilmeye başlanan ve İsviçre'nin en yüksek katedrali olan Katedral, Eski Kent'in birbirini izleyen iki genişlemesini simgeleyen Zytglogge ve Käfigturm kuleleri ve İsviçre'deki en büyük İsviçre Reform kiliselerinden biri olan Kutsal Ruh Kilisesi yer almaktadır. Eski Kent içinde, çoğu Hans Gieng'e atfedilen ve listede yer alan on bir adet 16. yüzyıl çeşmesi bulunmaktadır. ⓘ

Eski Kent'in dışındaki miras alanları arasında Bärengraben, Gewerbeschule Bern (1937), Eidgenössisches Archiv für Denkmalpflege, Kirchenfeld konak bölgesi [de] (1881'den sonra), Thunplatzbrunnen, Federal Darphane binası, Federal Arşivler, İsviçre Ulusal Kütüphanesi, Tarih Müzesi (1894), Alp Müzesi, İletişim Müzesi ve Doğa Tarihi Müzesi bulunmaktadır. ⓘ

Kültür

Zentrum Paul Klee ⓘ
Stadttheater ⓘ
Gurtenfestival, 2003 ⓘ

Tiyatrolar

  • Bern Tiyatrosu
  • Narrenpack Tiyatro Bern
  • Schlachthaus Tiyatrosu
  • Tojo Tiyatrosu
  • Effinger Sokağındaki Tiyatro
  • Tiyatro am Käfigturm ⓘ

Sinema

Bern'de düzinelerce sinema bulunur. Sinemalarda genellikle filmler orijinal dillerinde (örneğin İngilizce) gösterilir ve altyazı olarak Almanca veya Fransızca filme eklenir. Çok az sayıda sinemada Almanca dublajlı filmler izlenebilir. ⓘ

Film festivalleri

  • Shnit uluslararası kısa film festivali shnit International Shortfilmfestival, her yıl Ekim ayı başında düzenlenmektedir.
  • Queersicht - gey ve lezbiyen film festivali, her yıl Kasım ayının ikinci haftasında düzenlenir. ⓘ

Festivaller

  • BeJazz Yaz ve Kış Festivali
  • Buskers Bern Sokak Müziği Festivali
  • Gurtenfestival
  • Internationales Jazzfestival Bern
  • Taktlos-Festival ⓘ

Müzik etkinlikleri

Musikpreis des Kantons Bern, "Bern müzik sahnesini şekillendiren tarzlarıyla öne çıkan müzisyenlerin" onurlandırıldığı yıllık bir müzik etkinliğidir. ⓘ

Fuarlar

  • Zibelemärit - Zibelemärit (soğan pazarı) Kasım ayının dördüncü Pazartesi günü düzenlenen yıllık bir fuardır.
  • Bernese Fasnacht (Karnaval) ⓘ

Müzeler

  • Kunstmuseum (Güzel Sanatlar Müzesi)
  • Zentrum Paul Klee. Paul Klee'nin hayatına ait belgeler ve eserleri sergilenir . Bu modern binanın mimarı Renzo Piano'dur.
  • Art-Hall
  • Doğal Tarih Müzesi(Natural History Museum)
  • Alpine Museum
  • Historisches Museum (Tarih Müzesi)
  • Einstein House
  • Posta Müzesi ⓘ

Spor

Stade de Suisse Wankdorf ⓘ

Bern, Batı Almanya'nın Macaristan Altın Takımı'nı 3-2 yendiği 1954 FIFA Dünya Kupası Finali'nin oynandığı yerdir. BSC Young Boys futbol takımının merkezi Bern'de Stade de Suisse Wankdorf'tadır. 2008 UEFA Avrupa Şampiyonası'nda da üç maça ev sahipliği yapmıştır. ⓘ

1994'te kurulan FC Breitenrain Bern de Bern'de oynamaktadır. ⓘ

SC Bern, PostFinance Arena'da oynayan Bern'in en büyük buz hokeyi takımıdır. İsviçre'nin en üst ligi olan Ulusal Lig'de (NL) mücadele etmektedirler. Takım, on yılı aşkın bir süredir bir Avrupa hokey takımı için en yüksek seyirci sayısına sahiptir. PostFinance Arena, 2009 IIHF Buz Hokeyi Dünya Şampiyonası'nın açılış maçı ve turnuvanın finali de dahil olmak üzere ana ev sahibiydi. ⓘ

PostFinance Arena aynı zamanda 2011 Avrupa Artistik Patinaj Şampiyonasına da ev sahipliği yapmıştır. ⓘ

Bern Cardinals, Bern'in Allmend'de oynayan beyzbol ve softbol takımıdır. ⓘ

Bern Grizzlies Bern'in Amerikan futbolu kulübüdür ve Athletics Arena Wankdorf'ta en üst düzey Nationalliga A (Amerikan futbolu) liginde oynamaktadır. ⓘ

Bern 2010 Kış Olimpiyatlarına ev sahipliği yapmaya adaydı, ancak Eylül 2002'de yapılan referandumda yerel halk tarafından desteklenmediği anlaşılınca adaylığını geri çekti. Bu oyunlar sonunda Vancouver, British Columbia'ya verildi. ⓘ

RC Bern yerel rugby kulübüdür (1972'den beri) ve maçlarını Allmend'de oynamaktadır. Bayanlar takımı 1995 yılında kurulmuştur. ⓘ

Bremgartenwald bölgesi, bir zamanlar İsviçre Grand Prix'sine ev sahipliği yapan Grand Prix motor yarışı pisti Bremgarten Circuit'e ev sahipliği yapmıştır. ⓘ

Bern Bears, 2010 yılından bu yana Bern şehrinde faaliyet gösteren bir STK Basketbol Kulübüdür. ⓘ

İsviçre Grand Prix'si 1950'den 1954'e kadar Circuit Bremgarten sokak pistinde düzenlenmiş, MotoGP de 1949'dan 1954'e kadar İsviçre motosiklet Grand Prix'sini gerçekleştirmiştir. İsviçre'nin 1955 Le Mans Felaketinden sonra motor sporlarını yasaklamasının ardından pist sonunda bakıma muhtaç hale geldi, ancak 2015 yılında elektrikli yarışlara ev sahipliği yapmak için bir değişiklik yaptılar ve 2019'da Swiss ePrix bu şekilde gerçekleşti. ⓘ

Ekonomi

2010 yılı itibariyle Bern'de işsizlik oranı %3,3'tür. 2008 yılı itibariyle, birincil ekonomik sektörde 259 kişi istihdam edilmekte ve bu sektörde yaklaşık 59 işletme yer almaktaydı. 16.413 kişi ikincil sektörde istihdam ediliyordu ve bu sektörde 950 işletme vardı. Üçüncül sektörde 135.973 kişi istihdam edilmekte ve bu sektörde 7.654 işyeri bulunmaktadır. ⓘ

2008 yılında toplam tam zamanlı eşdeğer iş sayısı 125.037 idi. Birincil sektördeki iş sayısı 203 olup, bunların 184'ü tarım sektöründe, 19'u ise ormancılık veya kereste üretimindeydi. İkincil sektördeki iş sayısı 15.476 olup, bunun 7.650'si veya (%49,4) imalat, 51'i veya (%0,3) madencilik ve 6.389'u (%41,3) inşaat sektöründedir. Üçüncül sektördeki iş sayısı ise 109.358'dir. Üçüncül sektörde; 11.396 kişi veya %10,4'ü toptan veya perakende satış veya motorlu taşıtların onarımı, 10.293 kişi veya %9,4'ü malların taşınması ve depolanması, 5.090 kişi veya %4,7'si otel veya restoran, 7.302 kişi veya %6,7'si bilgi endüstrisi, 8.437 kişi veya %7,7'si sigorta veya finans endüstrisi, 10.660 kişi veya %9,7'si teknik profesyoneller veya bilim adamları, 5.338 kişi veya %4,9'u eğitim ve 17.903 kişi veya %16,4'ü sağlık hizmetleri sektöründeydi. ⓘ

2000 yılında 94,367 işçi belediyeye gidip gelirken, 16,424 işçi de belediyeden gidip gelmiştir. Belediye net bir işçi ithalatçısıdır, çıkan her bir işçiye karşılık yaklaşık 5.7 işçi belediyeye girmektedir. Çalışan nüfusun %50,6'sı işe gitmek için toplu taşıma araçlarını, %20,6'sı ise özel araçlarını kullanmıştır. ⓘ

Eğitim

Bern Üniversitesi ana binası ⓘ

Binaları çoğunlukla Länggasse semtinde bulunan Bern Üniversitesi'nin yanı sıra Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (Fachhochschule) ve çeşitli meslek okulları da Bern'de yer almaktadır. ⓘ

Bern'de nüfusun yaklaşık 50.418'i ya da (%39,2) zorunlu olmayan lise eğitimini tamamlamıştır ve 24.311'i ya da (%18,9) ek yükseköğretimi (üniversite ya da Fachhochschule) tamamlamıştır. Yükseköğrenimi tamamlayan 24.311 kişinin %51,6'sını İsviçreli erkekler, %33,0'ını İsviçreli kadınlar, %8,9'unu İsviçreli olmayan erkekler ve %6,5'ini İsviçreli olmayan kadınlar oluşturmaktadır. ⓘ

Bern Kantonu okul sisteminde bir yıl zorunlu olmayan anaokulunun ardından altı yıl ilkokul eğitimi verilmektedir. Bunu, öğrencilerin yetenek ve kabiliyetlerine göre ayrıldığı üç yıllık zorunlu ortaokul takip etmektedir. Ortaokulun ardından öğrenciler ek eğitime devam edebilir ya da çıraklık eğitimi alabilirler. ⓘ

2009-10 öğretim yılında Bern'deki sınıflarda toplam 10.979 öğrenci öğrenim görmüştür. Belediyede toplam 1.641 öğrenciye sahip 89 anaokulu sınıfı bulunmaktaydı. Anaokulu öğrencilerinin %32,4'ü İsviçre'de daimi ya da geçici olarak ikamet etmekteydi (vatandaş değil) ve %40,2'sinin ana dili sınıf dilinden farklıydı. Belediyede 266 ilkokul sınıfı ve 5.040 öğrenci bulunmaktadır. İlkokul öğrencilerinin %30,1'i İsviçre'de daimi ya da geçici olarak ikamet etmektedir (vatandaş değil) ve %35,7'sinin anadili sınıf dilinden farklıdır. Aynı yıl, toplam 2.581 öğrenciye sahip 151 ortaokul sınıfı vardı. Öğrencilerin %28,7'si İsviçre'de daimi veya geçici olarak ikamet etmektedir (vatandaş değil) ve %32,7'sinin anadili sınıf dilinden farklıdır. ⓘ

Bern 8 kütüphaneye ev sahipliği yapmaktadır. Bu kütüphaneler şunlardır; Schweiz. Nationalbibliothek/ Bibliothèque nationale suisse, Universitätsbibliothek Bern, Kornhausbibliotheken Bern, BFH Wirtschaft und Verwaltung Bern, BFH Gesundheit, BFH Soziale Arbeit, Hochschule der Künste Bern, Gestaltung und Kunst ve Hochschule der Künste Bern, Musikbibliothek. Kütüphanelerde toplam (2008 itibariyle) 10.308.336 kitap veya diğer medya bulunmakta olup, aynı yıl toplam 2.627.973 materyal ödünç verilmiştir. ⓘ

2000 yılı itibariyle Bern'de başka bir belediyeden gelen 9.045 öğrenci bulunurken, 1.185 kişi belediye dışındaki okullara devam etmiştir. ⓘ

Bern Üniversitesi (Almanca: Üniversität Bern) 1834'te kurulmuştur. Bern kantonu tarafından finanse edilmekte ve yönetilmektedir. Belirli bir şehirden ayrı bir kampüsü olmayıp şehir içinde farklı binalarda eğitim vermektedir. Geniş akademik alanlarda kurs ve programları bulunmaktadır. Üniversitede 8 fakülte bulunmaktadır:

  • Katolik ve Protestan Teolojisi
  • Hukuk
  • Ekonomik ve Sosyal Bilimler
  • Tıp
  • Fen
  • Müzik
  • Güzel Sanatlar

Üniversite bilimsel ve bilgisel araştırmaya önem vermekte ve 160 kadar araştırma "enstitüsü" bulunmaktadır. ⓘ

Bern'de ayrıca yüksek eğitim için 1997'de kurulmuş olan Bern Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (Berner Fachhöchschule) bulunmaktadır. Bu üniversite kurumuna 6 "okul" bağlıdır: Mühendislik ve Enformasyon Teknoloji Okulu; Mimarı, İnşaat ve Tahta Sanayi Mühendislik Okulu; İşletme, İdarecilik ve Sosyal Çalışma Okulu; Bern Güzel Sanatlar Üniversitesi; İsviçre Ziraat Koleji ve Magglingen Spor Koleji. ⓘ

Ulaşım

Kirchenfeldbrücke üzerinde tramvay, arka planda Bern Minster ve Casino Bern ⓘ

Toplu taşıma

Bern'de tren, tramvay, troleybüs ve geleneksel otobüslerden oluşan yoğun bir ağ hizmet vermektedir. Bern S-Bahn İsviçre'nin en işlek ikinci otobanıdır. ⓘ

Bern, Bern ve Solothurn kantonlarını kapsayan ve Biel/Bienne, Solothurn ve Thun kasabalarını içeren Libero tarife ağının merkezidir. Bu ağ, tren, PostAuto otobüsleri, tramvaylar, otobüsler (troleybüsler ve motorlu otobüsler) ve diğerleri gibi tüm toplu taşıma türlerinde, ulaşım operatöründen bağımsız olarak kolay ve koordineli seyahat imkanı sağlamaktadır. Ücretler, bir yolculuktaki bölge sayısına göre belirlenir. Bern'in merkezi kısmı (Bümpliz, Betlehem, Bottigen, Brünnen ve belediyenin batısındaki Riedbach hariç), 100 numaralı ücret bölgesinin bir parçasıdır. ⓘ

Şehir, geniş S-Bahn ağı ve birçok bölgesel ve uluslararası bağlantı ile demiryolları tarafından iyi bir şekilde hizmet vermektedir. Bern'in merkez tren istasyonu (Bahnhof Bern) İsviçre'nin en yoğun ikinci istasyonudur (2014 yılında iş günü başına 202.600 yolcu) ve bölgedeki ana ulaşım merkezidir. ⓘ

Marzilibahn adı verilen bir füniküler demiryolu Marzili bölgesinden Federal Saray'a kadar uzanmaktadır. Bu demiryolu 106 m (348 ft) uzunluğu ile Zagreb fünikülerinden sonra Avrupa'nın en kısa ikinci kamu demiryoludur. ⓘ

Karayolu trafiği

Birkaç Aare köprüsü şehrin eski bölgelerini yarımadanın dışındaki yeni bölgelere bağlamaktadır. ⓘ

Bern, çeşitli otoyollarla (A1, A12, A6) diğer şehirlere iyi bir şekilde bağlanmıştır. ⓘ

Havaalanı

Şehrin dışında, Belp kasabası yakınlarında bulunan Bern Havalimanı (halk arasında Bern-Belp veya Belpmoos olarak adlandırılır), Mart 2021 itibarıyla çoğunlukla genel havacılık ve charter uçuşlarına hizmet vermektedir. Zürih Havalimanı, Cenevre Havalimanı ve EuroAirport Basel Mulhouse Freiburg, Bern'den tren veya araba ile iki saatten kısa bir sürede ulaşılabilen hava trafiği için geçit görevi görmektedir. ⓘ

Bisikletle ulaşım

Şehir, özel bisiklet yolları gibi daha iyi bir altyapı oluşturarak Bern'i İsviçre'nin "bisiklet başkenti" haline getirmek için çaba sarf etmiştir. PubliBike [de] bir bisiklet paylaşım sistemi işletmektedir. ⓘ

Önemli kişiler

J J Grynaeus ⓘ
Adrian von Bubenberg'in heykeli ⓘ
Anna Feodorovna, 1800'lerin başı ⓘ
Albrecht von Haller, 1736 ⓘ
Albert Einstein, 1921 ⓘ
Johann Rudolf Wyss ⓘ
Daniel Albert Wyttenbach ⓘ
Lukas Hartmann, 1985 ⓘ
Niklaus Manuel, 1530 ⓘ
Mani Matter, 1970 ⓘ
Patricia Kopatchinskaja, 2012 ⓘ

Kamu görevlileri, ordu ve kilise

  • Conrad Justinger (yak. 1360-1438) - Bern şehrinin vakanüvisi, sulh hakimi ve noteri
  • Johann Jakob Grynaeus (1540-1617) - Protestan din adamı, Huldrych Zwingli ekolünden bir ilahiyatçı.
  • Robert Scipio, Freiherr von Lentulus (1714-1786) - Avusturya ve daha sonra Prusya hizmetinde askeri subay
  • Emmanuel Han (1801-1867) - Yunan Bağımsızlık Savaşı'nda savaşan askeri subay ve filhellen
  • Walter Breisky (1871-1944) - Avusturyalı hukukçu, devlet memuru ve siyasetçi
  • Rosalie Dreyer (1895-1987) - vatandaşlığa kabul edilmiş İngiliz hemşire, İngiltere'de kamu tarafından finanse edilen hemşirelik hizmetinin öncüsü
  • August R. Lindt (1905-2000) - avukat ve diplomat, UNICEF 1953-1954 Başkanı ve BM Mülteciler Yüksek Komiseri 1956-1960
  • Marc Hodler (1918-2006) - Avukat, 1951-1998 yılları arasında Uluslararası Kayak Federasyonu Başkanı, 2002 Kış Olimpiyatları ihalesi skandalını ortaya çıkardı
  • Hans Urwyler (1925-1994) - Yeni Apostolik Kilisesi'nin Hıristiyan papazı
  • Kofi Annan (1938-2018 Bern) - BM Genel Sekreteri 1997-2006
  • Algirdas Paleckis (1971 doğumlu) - Litvanyalı diplomat, siyasetçi ve köşe yazarı ⓘ

Politikacılar ve toprak sahibi soylular

  • Adrian von Bubenberg (yak. 1434-1479) - Bernli şövalye, askeri komutan ve 3 kez Bern Belediye Başkanı (Schultheiss), Murten Savaşı kahramanı
  • Niklaus Dachselhofer (1595-1670) - Bernli siyasetçi, Bern Schultheiss (belediye başkanı) 1636-1667
  • Christoph von Graffenried, 1. Bernberg Baronu (1661-1743) - New Bern, Kuzey Carolina'nın kurucusu
  • Susanna Julie von Bondeli (1731-1778) - ünlü salonist ve edebiyatçı, salonu Bern'deki entelektüel yaşamın merkezi haline geldi.
  • Rusya Büyük Düşesi Anna Feodorovna (1781 - Elfenau, Bern yakınlarında 1860) - Saxe-Coburg-Saalfeld dükalığının Alman prensesi
  • Mikhail Bakunin (1814- 1876 Bern) - Rus devrimci anarşist.
  • Karl Schenk (1823-1895) - papaz, siyasetçi; İsviçre Federal Konseyi'nde görev yaptı 1863-1895
  • Vladimir Lenin (1870-1924) - 1914-1917 yılları arasında Bern'de yaşadı
  • Louise Elisabeth de Meuron (1882-1980) - Bern'de aristokrat ve eksantrik kişilik
  • Dom Duarte Pio, Braganza Dükü (d. 1945) - Braganza Hanedanı'nın başı olarak feshedilmiş Portekiz tahtında hak iddia eden kişi
  • Regula Rytz (d. 1962) - siyasetçi, sosyolog ve tarihçi
  • Ursula Wyss (d. 1973) - ekonomist ve siyasetçi
  • Min Li Marti (d. 1974), siyasetçi, yayıncı, sosyolog ve tarihçi ⓘ

Bilim ve akademi

  • Albrecht von Haller (1708-1777) - anatomist, fizyolog, doğa bilimci, bibliyograf ve şair
  • Carl Adolf Otth (1803-1839) - doğa bilimci
  • Gustav Heinrich Otth (1806-1874) - mikolog
  • Carl Brunner von Wattenwyl (1823-1914) - Orthoptera'da uzmanlaşmış entomolog
  • Ludwig Fischer (1828-1907) - botanikçi, phanerogamları ve cryptogamları araştırdı
  • Adolph Francis Alphonse Bandelier (1840-1914) Amerikalı arkeolog.
  • Emil Theodor Kocher (1841-1917) - hekim ve tıp araştırmacısı, tiroid üzerindeki çalışmalarıyla 1909 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü aldı
  • Arnold Klebs (1870-1943) - tüberküloz çalışmalarında uzmanlaşmış doktor
  • Anna Tumarkin (1875-1951) - Rusya doğumlu, vatandaşlığa kabul edilmiş İsviçreli akademisyen, Bern Üniversitesi'nde felsefe profesörü olan ilk kadın
  • Albert Einstein (1879-1955) - Bern'de yaşarken görelilik kuramını geliştirdi, patent ofisinde patent denetçisi olarak çalıştı
  • Ida Hoff (1880-1952) - öncü bir doktor, feminist bir aktivist, ilk düzenli kadın sürücülerden biri
  • Aimé Félix Tschiffely (1895-1954) - İsviçre doğumlu, Arjantinli profesör, yazar ve binicilik maceracısı
  • Hans Albert Einstein (1904-1973) - İsviçreli-Amerikalı mühendis ve eğitimci, Albert Einstein'ın ikinci çocuğu ve ilk oğlu
  • Friedrich Tinner (1937 doğumlu) - İran, Libya ve Kuzey Kore'de nükleer maddelerin yayılmasıyla bağlantılı nükleer mühendis
  • Claudia Rosiny (1960 doğumlu) - Dans ve Medya çalışmaları alanında Alman-İsviçreli akademisyen, festival direktörü ve kültür yöneticisi
  • Daniel Mojon (1963 doğumlu) - göz doktoru ve oftalmik cerrah, minimal-invaziv şaşılık cerrahisini icat etti
  • Peter Jüni (yaklaşık 1975 doğumlu) - Ontario COVID-19 Bilim Danışma Masası'nın bilimsel direktörü, St. Michael's Hastanesi'nde (Toronto) çalışıyor ⓘ

Yazarlık ve oyunculuk

  • Ulrich Boner ya da Bonerius (14. yüzyıl başları) - Almanca konuşan İsviçreli fabl yazarı
  • Hans von Rüte (ö. 1558) - Bernli tiyatro yazarı ve İsviçre Reformu'nun tarihçisi
  • Johann David Wyss (1743-1818) - En çok İsviçreli Robinson Ailesi ile hatırlanan yazar
  • Charles Victor de Bonstetten (1745-1832) - liberal yazar
  • Daniel Albert Wyttenbach (1746-1820) - İsviçreli Alman klasik bilimci
  • Johann Rudolf Wyss (1782-1830) - eski İsviçre milli marşının sözlerini yazan yazar, edebiyatçı ve folklorist
  • Charles Monnard (1790-1865) - tarihçi ve Helvetic Society üyesi
  • Vincent O. Carter (1924-1983) - Amerikalı yazar, Bern Kitabı'nın yazarı
  • Selma Urfer (1928-2013) - yazar, çevirmen ve oyuncu
  • Liselotte Pulver (d. 1929) - oyuncu, içten ve neşeli kahkahalarıyla tanınır
  • Yves Rénier (1942-2021) - Fransız aktör, yönetmen, senarist ve seslendirme sanatçısı
  • Lukas Hartmann (d. 1944) - çocuk yazarı, 2015 yılında İsviçre'nin "ilk kocası"
  • Yang Lian (1955 doğumlu) - Misty Poets ile ilişkili İsviçreli-Çinli şair
  • Sibylle Canonica (d. 1957) - oyuncu, 1981'den bu yana kırktan fazla filmde rol aldı
  • Georges Delnon (d. 1958) - tiyatro yönetmeni, sanat yönetmeni ve profesör
  • Sabine Timoteo (d. 1975) - oyuncu
  • Yangzom Brauen (1980 doğumlu) - oyuncu, aktivist ve yazar
  • Cleo von Adelsheim (d. 1987) - Alman-Şilili aktris ⓘ

Sanatçılar, ressamlar ve müzisyenler

  • Niklaus Manuel Deutsch (1484-1530 civarı) - sanatçı, yazar, paralı asker ve Reformcu siyasetçi
  • Albrecht Kauw (1621-1681) - natürmort ressamı, haritacı ve vedute ressamı
  • Gabriel Lory the Elder (1763-1840) - Bernli manzara ressamı ve illüstratör
  • Ferdinand Hodler (1853-1918) - portre, manzara ve tür resimleri ressamı
  • Lisa Wenger (1858-1941) - ressam ve çocuk kitapları yazarı
  • Adolf Wölfli (1864-1930) - Art Brut ile ilişkili sanatçı
  • Volkmar Andreae (1879-1962) - orkestra şefi ve besteci
  • Eric Blom CBE (1888-1959) - İngiliz doğumlu müzik sözlükçüsü, müzikolog, müzik eleştirmeni ve müzik biyografi yazarı
  • Klaus Huber (1924-2017) - besteci ve akademisyen
  • Margrit Zimmermann (d. 1927) - piyanist, besteci, orkestra şefi ve müzik eğitmeni
  • Mani Matter (1936-1972) - şarkıcı-söz yazarı
  • Roland Zoss (1951 doğumlu) - şarkı sözü yazarı ve romancı, Aeolian Adaları'nda yaşıyor
  • Christine Lauterburg (d. 1956) - şarkıcı, yodeler ve oyuncu
  • Patricia Kopatchinskaja (d. 1977) - Moldovalı-Avusturyalı-İsviçreli kemancı
  • Zora Slokar, (d. 1980) Orchestra della Svizzera Italiana'da korno sanatçısı
  • Luca Hänni (d. 1994) - şarkıcı-söz yazarı, dansçı ve model, 2019 Eurovision Şarkı Yarışması'nda İsviçre temsilcisi
  • Giuseppe Bausilio (d. 1997) - aktör, dansçı ve şarkıcı ⓘ

İş Dünyası

  • Johann Rudolf Tschiffeli (1716-1780) - tarım uzmanı, zengin bir tüccar, ekonomist ve avukat
  • Franz Rudolf Frisching (1733-1807) - Bernli asilzade, subay, politikacı, Frisching Fayans Fabrikasını kurdu
  • Rodolphe Lindt (1855-1909) - çikolata üreticisi, Lindt çikolata fabrikasını kurdu
  • Marianne Alvoni (d. 1964) - moda tasarımcısı ⓘ

Spor

Otto Hess, 1906 civarı ⓘ
Jenni Oehrli, 2013 ⓘ
  • Otto Hess (1878-1926), 1902 ve 1904-08 Cleveland Bronchos ve 1912-15 Boston Braves takımlarında atıcı
  • Arnold Käch (1914-1998), askeri subay, kayakçı, kayak yetkilisi ve yazar
  • Philippe Marie Eugène, Count d'Ursel (1920-2017) İsviçre doğumlu Belçikalı Alp disiplini kayakçısı ve Ursel ailesinin bir üyesiydi. 1948 Kış Olimpiyatlarında yarıştı
  • Ernst Schmied (1924-2002), dağcı, 1956 yılında Everest Dağı'nın ikinci başarılı zirvesini yapan kişi
  • Eski bir savaş pilotu ve uluslararası futbolcu olan Willi Steffen (1925-2005), ülkesi için 28 kez kaptanlık yaptı
  • Jürg Marmet (1927-2013), 1956 yılında Everest Dağı'na tırmanan ilk iki kişilik İsviçre ekibinde yer alan dağcı
  • Christine Stückelberger (d. 1947), 1976 Yaz Olimpiyatlarında dresaj dalında altın madalya kazanan emekli binici, altı Olimpiyatta yarışmıştır: 1972, 1976, 1984, 1988, 1996 ve 2000.
  • Christian Kauter (1947 doğumlu), eskrimci, 1972 Yaz Olimpiyatları'nda takım épée'de gümüş madalya ve 1976 Yaz Olimpiyatları'nda bronz madalya sahibi
  • Markus Ryffel (d. 1955), 1984 Yaz Olimpiyatları'nda 5000 metrede gümüş madalya kazanan eski uzun mesafe koşucusu
  • Maurizio Jacobacci (d. 1963), İtalyan-İsviçreli futbol menajeri ve eski oyuncu
  • Alain Sutter (d. 1968), futbolcu, 351 kulüp şapkası, 58 milli takım şapkası
  • Guerino Gottardi (1970 doğumlu), İsviçreli-İtalyan emekli futbolcu, yaklaşık 250 kulüp kaptanı
  • Mirjam Ott (1972 doğumlu), İsviçre Olimpiyat Curling Takımı'nın kaptanı olan emekli curlingci.
  • Tanja Frieden (1976 doğumlu), snowboardcu ve 2006 Kış Olimpiyatları'nda altın madalya sahibi
  • Esther Staubli (1979 doğumlu), 2006 yılından beri FIFA Uluslararası Hakemler Listesi'nde yer alan futbol hakemi
  • Maja Neuenschwander (1980 doğumlu), maraton yarışlarında yarışan uzun mesafe koşucusu
  • Jennifer Oehrli (d. 1989), İsviçre kadın milli futbol takımının üyesi olan futbol kalecisi
  • Dominik Märki (1990 doğumlu), Fayetteville, Arkansas'ta yaşayan İsviçreli curling sporcusu, 2018 Kış Olimpiyatlarında bronz madalya kazanmıştır
  • Roman Josi (1990 doğumlu), profesyonel buz hokeyi oyuncusu. 2010 Kış Olimpiyatları'nda İsviçre adına oynamak üzere seçilmiştir ⓘ

Kardeş şehirler

Resimler

  • Bern - Rathus Belediye Sarayı

  • Bern - Federal Saray İsviçre parlamento binası

  • Zytglogge Saat kulesi şehrin en bilinen sembollerindendir.

  • Bern 1638

  • Berchtold V heykeli

  • Erlacherhof Konağı

  • Zentrum Paul Klee

  • Bern Şehir Tiyatrosu

  • Bern - Bern Hauptbahnof Tren Garı ve önünde tramvay durağı

  • Bern Üniversitesi

  • Stade de Suisse Stadyumu ⓘ

Bern Şehri havadan panoraması
Bern Şehri'nin Katedral çan kulesinden panoraması ⓘ
"http://bilgipedi.com.tr/index.php?title=Bern&oldid=14419" sayfasından alınmıştır