OECD
Organisation de Coopération et de Développement Économiques | |
Kısaltma |
|
---|---|
Kuruldu |
|
Tip | Hükümetler arası kuruluş |
Genel Merkez | Château de la Muette Paris, Fransa |
Üyelik | 38 ülke
|
Resmi diller |
|
Genel Sekreter | Mathias Cormann |
Genel Sekreter Yardımcıları |
|
Bütçe | 386 milyon Avro (2019) |
Web sitesi | www.oecd.org |
Üzerine bir serinin parçası ⓘ |
Ekonomi |
---|
|
|
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD; Fransızca: Organisation de Coopération et de Développement Économiques, OCDE), ekonomik ilerlemeyi ve dünya ticaretini teşvik etmek amacıyla 1961 yılında kurulmuş, 38 üye ülkeden oluşan hükümetler arası bir örgüttür. Üyeleri, kendilerini demokrasi ve piyasa ekonomisine bağlı olarak tanımlayan ülkelerden oluşan ve politika deneyimlerini karşılaştırmak, ortak sorunlara cevap aramak, iyi uygulamaları belirlemek ve üyelerinin ulusal ve uluslararası politikalarını koordine etmek için bir platform sağlayan bir forumdur. OECD üyelerinin çoğunluğu, İnsani Gelişme Endeksi (HDI) çok yüksek olan ve gelişmiş ülkeler olarak kabul edilen yüksek gelirli ekonomilerdir. 2017 yılı itibariyle OECD üyesi ülkeler, satın alma gücü paritesine göre küresel nominal GSYH'nin %62,2'sini (49,6 trilyon ABD$) ve küresel GSYH'nin %42,8'ini (54,2 trilyon ABD$) oluşturmaktadır. OECD resmi bir Birleşmiş Milletler gözlemcisidir. ⓘ
1948 yılında, Fransız ekonomist ve politikacı Robert Marjolin liderliğindeki Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (OEEC), hem Sovyetler Birliği hem de uydu devletleri tarafından reddedilen Marshall Planı'nın uygulanmasına yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur. Bu plan, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'nın yeniden inşası için Birleşik Devletler'in mali yardım tahsis etmesi ve ekonomik programlar uygulaması yoluyla gerçekleştirilecekti. 1961 yılında OEEC, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı olarak yeniden yapılandırıldı ve üyelik Avrupa dışındaki devletleri de kapsayacak şekilde genişletildi. ⓘ
OECD'nin merkezi Fransa'nın başkenti Paris'teki Château de la Muette'dedir. OECD, üye ülkelerin değişen oranlardaki katkılarıyla finanse edilmektedir ve 2019 yılında toplam 386 milyon Avro bütçeye sahiptir. ⓘ
OECD, yayınlarının yanı sıra üye ülkelerin yıllık değerlendirmeleri ve sıralamaları yoluyla çoğunlukla ekonomik verilerin oldukça etkili bir yayıncısı olarak tanınmaktadır. ⓘ
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü bazen de İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (İngilizce: Organisation for Economic Co-operation and Development -OECD, Fransızca: Organisation de coopération et de développement économiques) uluslararası bir ekonomi örgütüdür. ⓘ
Tarih
Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı
Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (OEEC), İkinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'nın yeniden inşası için Marshall Planı çerçevesinde Amerikan ve Kanada yardımlarını yönetmek üzere 1948 yılında kurulmuştur. Benzer yeniden yapılandırma yardımları savaştan zarar gören Çin Cumhuriyeti'ne ve savaş sonrası Kore'ye de gönderilmiştir, ancak "Marshall Planı" adı altında değil. Faaliyetlerine 16 Nisan 1948'de başlayan örgüt, 1947 yılında Marshall Planı'na hazırlık amacıyla Avrupa Ekonomik İşbirliği Komitesi tarafından yapılan çalışmalardan doğmuştur. Merkezi 1949'dan beri Fransa'nın başkenti Paris'teki Château de la Muette'de bulunmaktadır. Marshall Planı sona erdikten sonra OEEC ekonomik konulara odaklandı. ⓘ
1950'lerde OEEC, altı Avrupa Ekonomik Topluluğu ve diğer OEEC üyelerini çok taraflı bir temelde bir araya getirecek bir Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi'nin kurulmasına yönelik koşulların belirlenmesini amaçlayan müzakerelerin çerçevesini oluşturdu. 1958 yılında OEEC bünyesinde bir Avrupa Nükleer Enerji Ajansı kurulmuştur. ⓘ
1950'lerin sonunda, Avrupa'yı yeniden inşa etme işi etkin bir şekilde tamamlandığında, bazı önde gelen ülkeler OEEC'nin amacını aştığını, ancak daha küresel bir misyonu yerine getirmek için uyarlanabileceğini düşündüler. Bu zorlu bir görev olacaktı ve Ocak 1960'tan itibaren Paris'teki Hotel Majestic'te yapılan ve zaman zaman kırıcı geçen birkaç toplantının ardından, sadece Avrupa ve Atlantik ekonomik meseleleriyle ilgilenmekle kalmayıp daha az gelişmiş ülkelere yardım etmek için politikalar geliştirecek bir organ oluşturma kararına varıldı. Yeniden oluşturulan bu örgüt, halihazırda OEEC gözlemcileri olan ABD ve Kanada'yı tam üye olarak bünyesine katacaktı. Ayrıca Japonya'yı da bünyesine katmak için hemen çalışmalara başlayacaktı. ⓘ
Kuruluş
Avrupa Ekonomik Topluluğunu kuran 1957 Roma Antlaşmalarının ardından, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Sözleşmesi OEEC'yi reforme etmek için hazırlanmıştır. Sözleşme Aralık 1960'ta imzalandı ve OECD Eylül 1961'de resmen OEEC'nin yerini aldı. OEEC'nin Avrupalı kurucu ülkeleri ile Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'dan oluşuyordu. Hepsi OEEC üyesi olan üç ülke, Hollanda, Lüksemburg ve İtalya, OECD Konvansiyonunu Eylül 1961'den sonra onaylamıştır ancak yine de kurucu üye olarak kabul edilmektedir. Resmi kurucu üyeler şunlardır:
- Avusturya
- Belçika
- Kanada
- Danimarka
- Fransa
- Almanya
- Yunanistan
- İzlanda
- İrlanda
- İtalya
- Lüksemburg
- Hollanda
- Norveç
- Portekiz
- İspanya
- İsveç
- İsviçre
- Türkiye
- Birleşik Krallık
- Birleşik Devletler ⓘ
Sonraki 12 yıl boyunca Japonya, Finlandiya, Avustralya ve Yeni Zelanda da örgüte katılmıştır. Yugoslavya, OECD'nin kuruluşundan ülke olarak feshedilmesine kadar örgütte gözlemci statüsüne sahipti. ⓘ
OECD, OECD Kalkınma Merkezi (1961), Uluslararası Enerji Ajansı (IEA, 1974) ve Kara Para Aklama Mali Eylem Görev Gücü gibi ajanslar kurmuştur. ⓘ
Birleşmiş Milletler sistemindeki kuruluşların aksine OECD, "organizasyon" yerine adında "s" harfi bulunan "örgüt" yazımını kullanmaktadır (bkz. -ise/-ize). ⓘ
Orta Avrupa'ya Genişleme
1989 Devrimlerinden sonra OECD, Orta Avrupa ülkelerine (özellikle Visegrád Grubu) piyasa ekonomisi reformlarını hazırlamaları için yardım etmeye başlamıştır. 1990 yılında Geçiş Sürecindeki Avrupa Ekonomileriyle İşbirliği Merkezi (şimdi yerini Üye Olmayanlarla İşbirliği Merkezi almıştır) kurulmuş ve 1991 yılında Çekoslovakya, Macaristan ve Polonya'nın yararına "Geçiş Sürecindeki Ortaklar" Programı başlatılmıştır. Bu program aynı zamanda bu ülkeler için bir üyelik seçeneği de içeriyordu. Bunun sonucunda Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya'nın yanı sıra Meksika ve Güney Kore 1994-2000 yılları arasında OECD'ye üye olmuştur. ⓘ
Reform ve daha fazla genişleme
1990'larda, şu anda Avrupa Birliği üyesi olan bazı Avrupa ülkeleri örgüte katılma isteklerini dile getirmişlerdir. Kıbrıs 1995 yılında üyelik başvurusunda bulundu, ancak Kıbrıs hükümetine göre bu başvuru Türkiye tarafından veto edildi. 1996 yılında Estonya, Letonya ve Litvanya OECD'ye üye olma isteklerini ifade eden bir Ortak Deklarasyon imzaladılar. Aynı yıl Slovenya da üyelik başvurusunda bulunmuştur. Malta 2005 yılında örgüte katılmak için başvuruda bulunmuştur. AB, tüm AB üye ülkelerinin katılımı için lobi faaliyetleri yürütmektedir. Romanya, 2012 yılında Romanya Başbakanı Victor Ponta'nın dönemin OECD Genel Sekreteri José Ángel Gurría'ya gönderdiği mektupla örgüte üye olma niyetini bir kez daha teyit etmiştir. Eylül 2012'de Bulgaristan hükümeti OECD Sekretaryası nezdinde üyelik başvurusunda bulunacağını teyit etmiştir. ⓘ
OECD, üye olmayan ülkelerle genişleme planı üzerinde çalışmak üzere Büyükelçi Seiichiro Noboru başkanlığında bir çalışma grubu oluşturdu. Çalışma grubu, yerine getirilmesi gereken dört kriter tanımladı: "benzer görüşlülük", "önemli oyuncu", "karşılıklı fayda" ve "küresel hususlar". Çalışma grubunun tavsiyeleri 13 Mayıs 2004 tarihinde OECD Bakanlar Konseyi Toplantısı'nda sunulmuştur. 16 Mayıs 2007 tarihinde OECD Bakanlar Konseyi Şili, Estonya, İsrail, Rusya ve Slovenya ile katılım müzakerelerinin başlatılmasına ve Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya ve Güney Afrika ile işbirliğinin güçlendirilmesine karar vermiştir. Şili, Slovenya, İsrail ve Estonya 2010 yılında üye olmuştur. Mart 2014'te OECD, 2014'te Kırım'ın ilhak edilmesindeki rolü nedeniyle Rusya ile üyelik görüşmelerini durdurdu. ⓘ
2013 yılında OECD, Kolombiya ve Letonya ile üyelik görüşmelerine başlama kararı aldı. 2015 yılında ise Kosta Rika ve Litvanya ile görüşmelere başladı. Letonya 1 Temmuz 2016'da, Litvanya ise 5 Temmuz 2018'de üye olmuştur. Kolombiya katılım anlaşmasını 30 Mayıs 2018 tarihinde imzalamış ve 28 Nisan 2020 tarihinde üye olmuştur. 15 Mayıs 2020'de OECD, Kosta Rika'ya OECD'ye katılması için resmi davette bulunmaya karar verdi ve Kosta Rika 25 Mayıs 2021'de üye olarak katıldı. ⓘ
OECD üyeliğine ilgi duyduğunu ifade eden diğer ülkeler Arjantin, Peru, Malezya, Brezilya ve Hırvatistan'dır. ⓘ
Ocak 2022'de OECD, Arjantin, Brezilya, Bulgaristan, Hırvatistan, Peru ve Romanya'nın katılımını hedefleyen görüşmelere başladığını bildirmiştir. ⓘ
Mart 2022'de OECD, 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle Rusya ve Belarus'un katılımını askıya aldı. ⓘ
Haziran 2022'de, yıllık OECD Bakanlar Konseyi Toplantısı sırasında, Brezilya, Bulgaristan, Hırvatistan, Peru ve Romanya için OECD Sözleşmesine Katılım Yol Haritaları kabul edilmiştir. ⓘ
Hedefler ve sorunlar
Vergilendirme
OECD, ülkeler arasında vergilendirme haklarının paylaştırılması için bir şablon görevi gören bir model vergi sözleşmesi yayınlamakta ve güncellemektedir. Bu modele, model sözleşme hükümlerinin içeriğinin OECD düzeyindeki yorumunu yansıtan bir dizi yorum eşlik etmektedir. Genel olarak bu model, birincil vergilendirme hakkını yatırımın yapıldığı ülkeden (ev sahibi veya kaynak ülke) ziyade sermaye yatırımının kaynaklandığı ülkeye (yani ana ülke veya mukim ülke) tahsis etmektedir. Sonuç olarak, karşılıklı yatırım akışına sahip iki ülke arasında (OECD üyesi ülkeler arasında olduğu gibi) en etkili olanıdır, ancak imzacı ülkelerden biri diğerinden ekonomik olarak daha zayıf olduğunda (OECD ve OECD üyesi olmayan çiftler arasında olduğu gibi) dengesiz olabilir. Ayrıca, OECD 1995 yılından bu yana Transfer Fiyatlandırması Kılavuz İlkelerini yayınlamakta ve güncellemektedir. Transfer Fiyatlandırması Rehberi, şirketler arası işlemlerin ülkelere kar tahsisi için bir şablon görevi görmektedir. Temmuz 2017 tarihli son versiyon, G20 tarafından başlatılan Baz Erozyonu ve Kâr Kaydırma (BEPS) projesi kapsamında geliştirilen onaylanmış Eylemleri içermektedir. ⓘ
1 Temmuz 2021'de 130 ülkeden maliye yetkilileri, küresel asgari kurumlar vergisi olarak bilinen yeni bir uluslararası vergilendirme politikası planları üzerinde anlaştı. Tüm büyük ekonomiler, şirketlerin faaliyet gösterdikleri ülkelerde en az %15 gelir vergisi ödemelerini gerektirecek ulusal yasalar çıkarmayı kabul etti. Bu yeni politika, dünya genel merkezlerinin çok düşük vergi oranlarına sahip küçük ülkelerde bulunması uygulamasına son verecektir. Hükümetler, her yıl 100 milyar ila 240 milyar dolar arasında olduğu tahmin edilen gelir kaybının bir kısmını telafi etmeyi umuyor. Yeni sistem Amerika Birleşik Devletleri'nde Biden Yönetimi ve OECD tarafından desteklendi. OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann, "Bu tarihi paket, büyük çok uluslu şirketlerin her yerde adil vergi paylarını ödemelerini sağlayacaktır" dedi. ⓘ
Çok uluslu şirketler
OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberi, OECD Uluslararası Yatırım ve Çok Uluslu Şirketler Deklarasyonu'na ek olarak eklenmiş, yasal olarak bağlayıcı olmayan bir dizi rehberdir. Bildirgeye taraf olan ülkelerde veya bu ülkelerden faaliyet gösteren çok uluslu şirketler için sorumlu ticari davranış ilkeleri ve standartları sağlayan tavsiyelerdir. ⓘ
İhaleye fesat karıştırma
OECD'nin ihaleye fesat karıştırma konusundaki çalışmaları, kamu alımları bağlamında bu uygulamayla mücadeleye yönelik kılavuz ilkelerin yayınlanmasını da içermektedir. Ekim 2008'de yayınlanan bir Politika Özeti'nde OECD, "sadece birkaç OECD ülkesinde ihale yetkililerini sistematik olarak eğitmeye yönelik programların mevcut olduğunu" belirtmiştir. "Kamu Alımlarında İhaleye Fesat Karıştırma ile Mücadele Rehberi" 2009 yılında yayınlanmış ve 17 Temmuz 2012 tarihinde kabul edilen "Kamu Alımlarında İhaleye Fesat Karıştırma ile Mücadele Tavsiye Kararı "na dahil edilerek üye hükümetlere "daha etkili alımları teşvik etmek ve kamu ihalelerinde ihaleye fesat karıştırma riskini azaltmak için kamu alımları kanunlarını ve uygulamalarını hükümetin her düzeyinde değerlendirmeleri" çağrısında bulunulmuştur. ⓘ
Yayınlar
OECD kitaplar, raporlar, istatistikler, çalışma kağıtları ve referans materyalleri yayınlamaktadır. OECD iLibrary üzerinden 1998'den bu yana yayınlanan tüm kitaplara ve veri tabanlarına erişilebilir. OECD Kütüphane ve Arşiv koleksiyonu, bugünkü OECD'nin öncülleri olan Avrupa Ekonomik İşbirliği Komitesi (CEEC) ve Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (OEEC) kayıtları da dahil olmak üzere 1947'den kalmadır. Dışarıdan araştırmacılar randevu alarak OECD yayınlarına ve OECD tesislerindeki arşiv materyallerine başvurabilirler. ⓘ
Kitaplar
OECD her yıl 300 ila 500 arasında kitap yayınlamaktadır. Yayınlar OECD iLibrary'de güncellenmektedir. Kitapların çoğu İngilizce ve Fransızca olarak yayınlanmaktadır. OECD'nin önde gelen kitapları şunlardır:
- OECD Ekonomik Görünümü, yılda iki kez yayınlanır. OECD üyesi ülkelerin ekonomik durumlarına ilişkin tahmin ve analizleri içerir. OECD, Mart ayında yayınlanan Ara Dönem Ekonomik Görünüm'den bu yana Koronavirüsten büyük ölçüde etkilenen ekonomik tahminleri düzeltmek amacıyla 10 Haziran 2020 tarihinde 2020 Ekonomik Görünüm'ü istisnai olarak yayınlamıştır. Haziran Ekonomik Görünümü, COVID-19'un ekonomik etkilerini değerlendirmekte ve ikinci bir salgının ortaya çıkması durumunda ekonomik etkilere ilişkin tahminler sunmaktadır.
- Temel Ekonomik Göstergeler, aylık olarak yayınlanmaktadır. Güncel istatistiki göstergelerden oluşan geniş bir seçki içerir.
- OECD Factbook, yıllık olarak yayınlanır ve çevrimiçi olarak, iPhone uygulaması olarak ve basılı olarak mevcuttur. Factbook, her biri açık bir tanım, tablo ve grafiklerle sunulan 100'den fazla ekonomik, çevresel ve sosyal gösterge içermektedir. Factbook temel olarak üye ülkelerin istatistiklerine ve bazen de diğer önemli ek ülkelere odaklanmaktadır. Çevrimiçi olarak serbestçe erişilebilir ve tüm verileri StatLinks aracılığıyla Excel formatında sunar.
- OECD Communications Outlook ve OECD Internet Economy Outlook (eski adıyla Information Technology Outlook) her yıl dönüşümlü olarak yayınlanmaktadır. Bu raporlar OECD üyesi ülkeler ve üye olmayan ekonomilerdeki iletişim ve bilgi teknolojisi sektörlerine ilişkin tahmin ve analizleri içermektedir.
- 2007 yılında OECD İnsan Sermayesi kitabını yayınlamıştır: OECD Insights serisinin ilk kitabı olan İnsan Sermayesi: Bildikleriniz Hayatınızı Nasıl Şekillendirir? Bu seri, önemli sosyal ve ekonomik konuları uzman olmayan okuyuculara tanıtmak için OECD analiz ve verilerini kullanmaktadır. Serinin diğer kitapları sürdürülebilir kalkınma, uluslararası ticaret ve uluslararası göç konularını kapsamaktadır. ⓘ
Tüm OECD kitaplarına OECD iLibrary'den, online kitapçıdan veya OECD Library & Archives'dan ulaşılabilir. ⓘ
Dergi
Ödüllü bir dergi olan OECD Observer 1962 yılında yayın hayatına başlamıştır. Dergi 2010 yılına kadar yılda altı kez yayınlanmış, 2011 yılında ise örgütün 50. yıldönümü dolayısıyla çıkarılan OECD Yıllığı ile birlikte üç ayda bir yayınlanmaya başlamıştır. Online ve mobil baskılar düzenli olarak güncellenmekte ve küresel ekonomik, sosyal ve çevresel zorluklarla ilgili haberler, analizler, incelemeler, yorumlar ve veriler ile en son OECD kitaplarının listelerini içermektedir. OECD Gözlemci Bulmacası 2013 yılının 2. çeyreğinde kullanıma sunulmuştur. ⓘ
İstatistikler
OECD, çok sayıda konuda karşılaştırılabilir istatistikler yayınladığı için bir istatistik kurumu olarak bilinmektedir. Temmuz 2014'te OECD, ana istatistiksel veri tabanlarını, ziyaretçilerin resmi OECD göstergelerine dayalı özel grafikler oluşturmasına olanak tanıyan çevrimiçi bir platform olan OECD Veri Portalı aracılığıyla kamuya açmıştır. ⓘ
OECD istatistikleri çeşitli şekillerde mevcuttur:
- OECD Veri Portalında interaktif grafikler olarak,
- karşılaştırmalı ve ülke tablolarıyla birlikte iLibrary'de interaktif veri tabanları olarak,
- OECD İstatistik portalında statik dosyalar veya dinamik veritabanı görünümleri olarak,
- StatLinks olarak (çoğu OECD kitabında, temel verilere bağlantı veren bir URL vardır). ⓘ
Çalışma belgeleri
OECD Sekretaryasının çeşitli direktörlükleri tarafından yayınlanan 15 çalışma belgesi serisi bulunmaktadır. Bunlara iLibrary'nin yanı sıra birçok özel portaldan da erişilebilir. ⓘ
Referans çalışmalar
OECD, fiili bir standart (yani yumuşak hukuk) olan ve sürekli güncellenen bir belge olan Kimyasalların Test Edilmesine İlişkin OECD Kılavuz İlkelerinden sorumludur. ⓘ
OECD, iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı, su kıtlığı ve kirliliğin sağlık üzerindeki etkileri de dahil olmak üzere bugün karşı karşıya olduğumuz temel çevre sorunlarının üstesinden gelmenin hem başarılabilir hem de ekonomik olduğunu gösteren 2030'a kadar OECD Çevresel Görünüm Raporu'nu yayınlamıştır. ⓘ
Yapı
OECD'nin yapısı üç ana unsurdan oluşmaktadır:
- Her biri bir büyükelçi başkanlığında bir delegasyon tarafından temsil edilen OECD üyesi ülkeler. Birlikte OECD Konseyi'ni oluştururlar. Üye ülkeler, Konsey (ve Daimi Komiteleri) aracılığıyla Örgütün çalışmalarına yön vermek ve rehberlik etmek üzere toplu olarak hareket ederler.
- OECD'nin her çalışma alanı için bir tane olmak üzere OECD Temel Komiteleri ve bunların çeşitli alt organları. Komite üyeleri genellikle üye ve üye olmayan hükümetlerden konu uzmanlarıdır. Komiteler, her bir tema üzerindeki tüm çalışmaları (yayınlar, görev güçleri, konferanslar vb.) denetler. Komite üyeleri daha sonra sonuçları başkentlerine iletir.
- Genel Sekreter (şu anda Mathias Cormann) tarafından yönetilen OECD Sekretaryası, Daimi ve Temel Komitelere destek sağlar. Sekretarya, yaklaşık 2,500 personelin görev yaptığı Müdürlükler şeklinde örgütlenmiştir. ⓘ
Toplantılar
Üye ülkelerden gelen delegeler komite ve diğer toplantılara katılmaktadır. Eski Genel Sekreter Yardımcısı Pierre Vinde [sv] 1997'de üye ülkelerin OECD toplantılarına kendi yetkililerini gönderme ve daimi delegasyon bulundurma gibi masraflarının sekretaryanın işletme maliyetine eşit olduğunu tahmin etmiştir. Bu oran hükümetler arası kuruluşlar arasında benzersizdir. Başka bir deyişle, OECD bir yönetimden ziyade, yetkililer ve uzmanlardan oluşan kalıcı bir forum ya da ağdır. ⓘ
OECD düzenli olarak bakanlar düzeyinde toplantılar ve forumlar düzenleyerek OECD tüzüğü, üye ülkeler ve üye olmayan ülkelerle ilgili geniş bir yelpazedeki tematik konuların tartışıldığı platformlar oluşturur. ⓘ
Kayda değer toplantılar şunlardır:
- Tüm üye ülkelerin Ekonomi Bakanlarının ve ülkeler arasında güçlendirilmiş angajman adaylarının katıldığı yıllık Bakanlar Konseyi Toplantısı.
- İş dünyası, hükümet, çalışma, sivil toplum ve uluslararası kuruluşlardan liderleri bir araya getiren yıllık OECD Forumu. Haziran 2000'den bu yana her yıl düzenlenen OECD Forumu, konferanslar ve tartışmalar şeklinde gerçekleşir, halkın katılımına açıktır ve MCM ile birlikte düzenlenir.
- Belirli bir alanın Bakanları arasında düzenlenen Tematik Bakanlar Toplantıları (örneğin, tüm Çalışma Bakanları, tüm Çevre Bakanları, vb.)
- Genellikle OECD'de gerçekleşmeyen, yılda iki kez düzenlenen İstatistik, Bilgi ve Politikalar Dünya Forumu. Bu toplantı dizisi, toplumlardaki ilerlemeyi ölçme ve teşvik etme amacını taşımaktadır.
- Zararlı Vergi Uygulamaları Forumu
- Mali İşler Komitesi
- OECD Avrasya Haftası, Avrasya'daki ortak kalkınma ve ekonomik zorlukların ele alınmasında en iyi uygulamaları ve deneyimleri paylaşmak için çeşitli üst düzey politika diyaloğu tartışmalarını içermektedir. ⓘ
Sekretarya
OECD hükümetleri arasındaki alışverişlerde OECD Sekretaryasının bilgi, analiz ve hazırlıklarından yararlanılır. Sekretarya veri toplar, eğilimleri izler, ekonomik gelişmeleri analiz eder ve tahmin eder. Üye hükümetlerin yönlendirmesi ve rehberliği altında, ticaret, çevre, eğitim, tarım, teknoloji, vergilendirme ve diğer alanlardaki sosyal değişimleri veya gelişen kalıpları da araştırır. ⓘ
Sekretarya Müdürlükler halinde örgütlenmiştir:
- Girişimcilik, KOBİ'ler, Bölgeler ve Şehirler Merkezi
- Vergi Politikası ve İdaresi Merkezi
- Kalkınma İşbirliği Direktörlüğü
- Eğitim ve Beceriler Müdürlüğü
- İstihdam, Çalışma ve Sosyal İşler Müdürlüğü
- Mali ve Kurumsal İşler Müdürlüğü
- Bilim, Teknoloji ve Yenilik Direktörlüğü
- Ekonomi Bölümü
- Çevre Müdürlüğü
- Kamu Yönetişimi Direktörlüğü
- İstatistik Müdürlüğü
- Ticaret ve Tarım Müdürlüğü
- Genel Sekreterlik
- İcra Direktörlüğü
- Halkla İlişkiler ve İletişim Direktörlüğü ⓘ
Genel Sekreter
OECD Sekretaryasının başı ve OECD Konseyinin başkanı Genel Sekreterdir. Genel Sekreter seçimleri oy birliği ile yapılır, yani tüm üye devletlerin bir aday üzerinde anlaşması gerekir. ⓘ
Hayır. | Genel Sekreter | Görev süresi | Menşe ülke ⓘ |
---|---|---|---|
1 | Robert Marjolin | 1948 – 1955 | Fransa |
2 | René Sergent | 1955 – 1960 | Fransa |
3 | Thorkil Kristensen | 1960 - 30 Eylül 1961 | Danimarka |
Hayır. | Genel Sekreter | Görev süresi | Menşe ülke | Notlar ⓘ |
---|---|---|---|---|
1 | Thorkil Kristensen | 30 Eylül 1961 - 30 Eylül 1969 | Danimarka | |
2 | Emiel van Lennep | 1 Ekim 1969 - 30 Eylül 1984 | Hollanda | |
3 | Jean-Claude Paye | 1 Ekim 1984 - 30 Eylül 1994 | Fransa | |
— | Staffan Sohlman (geçici) | 1 Ekim 1994 - Kasım 1994 | İsveç | |
3 | Jean-Claude Paye | Kasım 1994 - 31 Mayıs 1996 | Fransa | |
4 | Donald Johnston | 1 Haziran 1996 - 31 Mayıs 2006 | Kanada | |
5 | José Ángel Gurría | 1 Haziran 2006 - 31 Mayıs 2021 | Meksika | |
6 | Mathias Cormann | 1 Haziran 2021 - bugün | Avustralya |
Komiteler
Üye ve gözlemci ülkelerin temsilcileri ekonomi, ticaret, bilim, istihdam, eğitim, kalkınma yardımı veya mali piyasalar gibi belirli politika alanlarında uzmanlaşmış komitelerde bir araya gelmektedir. Yaklaşık 200 komite, çalışma grubu ve uzman grubu bulunmaktadır. Komiteler politikaları tartışır ve söz konusu politika alanındaki ilerlemeyi gözden geçirir. ⓘ
Özel organlar
OECD'nin bir dizi uzmanlaşmış organı bulunmaktadır:
- Afrika Ortaklık Forumu
- İş ve Sanayi Danışma Komitesi (BIAC)
- Kalkınma Yardımları Komitesi
- OECD Kalkınma Merkezi
- Uluslararası Ulaştırma Forumu (ITF) (resmi olarak Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı olarak bilinir)
- Uluslararası Enerji Ajansı
- Nükleer Enerji Ajansı
- Çok Taraflı Kuruluş Performans Değerlendirme Ağı (MOPAN)
- Demokratik Yönetişim için Ortaklık (PDG)
- Sahel ve Batı Afrika Kulübü
- Sendika Danışma Komitesi (TUAC) ⓘ
Karar verme süreci
OECD kararları oylama yoluyla alınır ve bu da oy kullananların tamamının oybirliğini gerektirir. Ancak, bir kararı bloke etmek istemeyen, sadece onaylamadıklarını belirtmek isteyen muhalif üyeler oylamada çekimser kalabilirler. ⓘ
Üye ülkeler
Mevcut üyeler
Mayıs 2021 itibariyle OECD'nin 38 üyesi bulunmaktadır. ⓘ
Ülke | Uygulama | Müzakereler | Davetiye | Üyelik | Coğrafi konum | Notlar ⓘ |
---|---|---|---|---|---|---|
Avustralya | 7 Haziran 1971 | Okyanusya | ||||
Avusturya | 29 Eylül 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Belçika | 13 Eylül 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Kanada | 10 Nisan 1961 | Kuzey Amerika | ||||
Şili | Kasım 2003 | 16 Mayıs 2007 | 15 Aralık 2009 | 7 Mayıs 2010 | Güney Amerika | |
Kolombiya | 24 Ocak 2011 | 30 Mayıs 2013 | 25 Mayıs 2018 | 28 Nisan 2020 | Güney Amerika | |
Kosta Rika | 9 Nisan 2015 | 15 Mayıs 2020 | 25 Mayıs 2021 | Kuzey Amerika | ||
Çek Cumhuriyeti | Ocak 1994 | 8 Haziran 1994 | 24 Kasım 1995 | 21 Aralık 1995 | Avrupa | |
Danimarka | 30 Mayıs 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Estonya | 16 Mayıs 2007 | 10 Mayıs 2010 | 9 Aralık 2010 | Avrupa | ||
Finlandiya | 28 Ocak 1969 | Avrupa | ||||
Fransa | 7 Ağustos 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Almanya | 27 Eylül 1961 | Avrupa | 1949'da OEEC'ye katıldı (Batı Almanya). Daha önce Trizone tarafından temsil ediliyordu. | |||
Yunanistan | 27 Eylül 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Macaristan | Aralık 1993 | 8 Haziran 1994 | 7 Mayıs 1996 | Avrupa | ||
İzlanda | 5 Haziran 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
İrlanda | 17 Ağustos 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
İsrail | 15 Mart 2004 | 16 Mayıs 2007 | 10 Mayıs 2010 | 7 Eylül 2010 | Batı Asya | |
İtalya | 29 Mart 1962 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Japonya | Kasım 1962 | Temmuz 1963 | 28 Nisan 1964 | Doğu Asya | ||
Güney Kore | 29 Mart 1995 | 25 Ekim 1996 | 12 Aralık 1996 | Doğu Asya | Resmi olarak Kore Cumhuriyeti | |
Letonya | 29 Mayıs 2013 | 11 Mayıs 2016 | 1 Temmuz 2016 | Avrupa | ||
Litvanya | 9 Nisan 2015 | 31 Mayıs 2018 | 5 Temmuz 2018 | Avrupa | ||
Lüksemburg | 7 Aralık 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Meksika | 14 Nisan 1994 | 18 Mayıs 1994 | Kuzey Amerika | |||
Hollanda | 13 Kasım 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Yeni Zelanda | 29 Mayıs 1973 | Okyanusya | ||||
Norveç | 4 Temmuz 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Polonya | 1 Şubat 1994 | 8 Haziran 1994 | 11 Temmuz 1996 | 22 Kasım 1996 | Avrupa | |
Portekiz | 4 Ağustos 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Slovakya | Şubat 1994 | 8 Haziran 1994 | Temmuz 2000 | 14 Aralık 2000 | Avrupa | |
Slovenya | Mart 1996 | 16 Mayıs 2007 | 10 Mayıs 2010 | 21 Temmuz 2010 | Avrupa | |
İspanya | 3 Ağustos 1961 | Avrupa | 1958'de OEEC'ye katıldı. | |||
İsveç | 28 Eylül 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
İsviçre | 28 Eylül 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Türkiye | 2 Ağustos 1961 | Batı Asya/Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Birleşik Krallık | 2 Mayıs 1961 | Avrupa | OEEC üyesi. | |||
Birleşik Devletler | 12 Nisan 1961 | Kuzey Amerika |
Avrupa Komisyonu, AB üye devletleriyle birlikte OECD'nin çalışmalarına katılır. Üye devletlerin bağımlı bölgeleri kendi başlarına üye değildir, ancak kontrol eden devletin bir parçası olarak üyeliğe sahip olabilirler. Ocak 2021 itibariyle, Hollanda'nın Karayipler'deki Hollanda toprakları ve İngiltere'nin Guernsey, Jersey, Man Adası, Cebelitarık ve Bermuda toprakları OECD üyesidir. Diğer OECD üyesi devletlerin toprakları OECD üyesi değildir. ⓘ
Eski üyeler
Trieste Serbest Bölgesi (A Bölgesi), bağımsız bir bölgesel varlık olarak varlığının sona erdiği 1954 yılına kadar OEEC üyesiydi. ⓘ
Katılım müzakereleri sona eren ülkeler
Mayıs 2007'de OECD Rusya ile üyelik müzakerelerini başlatmaya karar verdi. Mart 2014'te OECD, Rusya'nın o yıl Kırım'ın ilhakında oynadığı rol ve devam eden insan ve sivil hakları ihlallerine tepki olarak üyelik müzakerelerini durdurdu. 25 Şubat 2022'de OECD, Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Rusya ile katılım sürecini sonlandırmıştır. ⓘ
Üyelik müzakereleri devam eden ülkeler
- Arjantin
- Brezilya
- Bulgaristan
- Hırvatistan
- Peru
- Romanya ⓘ
Amaçları
Örgütün tüzüğe bağlanmış amaçları şunlardır:
- Finansal istikrarın eşzamanlı olarak korunduğu üye ülkelerde ve hem de özellikle gelişmekte olan ülkelerde halkın yaşam standartının iyileştirilmesi, sürekli ve dengeli ekonomik gelişim sağlayan politikaya destek ve yardım, işsizliğin ortadan kaldırılması;
- Ekonomik genişleme politikasının uyandırılması ve sosyo-ekonomik eşgüdümlü gelişmenin desteklenmesi;
- Uluslararası yükümlülüklere uygun olarak çok taraflı ve ülkeler arasında ayrım gözetmeyen dünya ticaretinin geliştirilmesine destek verilmesi.
- OECD'ye üye veya bu örgüte üyelik talebinde bulunan ülkeler, sosyo-politik ve ekonomik yaşamda, aşağıda belirtilen üç ilkeyi vazgeçilmez değerler olarak benimsemişlerdir:
- Demokrasi;
- İnsan haklarına ve yurttaş özgürlüğüne bağlılık; ⓘ
Bu ilkeler, aynı zamanda, yukarıda belirtilen amaçların gerçekleştirilmesine de hizmet ederler. OECD, bir taraftan bu ilkelerin üye ülkelerde güçlendirilmesine katkı sağlarken, diğer taraftan da örgüte üye olmayan ülkelerde ilkelerinin tanıtımını yapmaktadır. ⓘ