İbadet

bilgipedi.com.tr sitesinden

İbadah (Arapça: عبادة, 'ibādah, ibada olarak da yazılır), hizmet veya kulluk anlamına gelen Arapça bir kelimedir. İslam'da ibadetler genellikle "ibadet" olarak çevrilir ve ibadetin çoğul hali olan ibadat, Müslümanların dini ritüellerine ilişkin İslam hukukunu (fıkıh) ifade eder.

İbadet, genellikle bir Tanrı'ya yönelik yapılan eylemlerin genel adıdır. İbadet, farklı dinlerde farklı şekillerde yapılabilir.

İbadet

Arapça'da ibadah, "Ubudiyyet" ("kölelik") gibi ilgili kelimelerle bağlantılıdır ve itaat, boyun eğme ve alçakgönüllülük çağrışımlarına sahiptir. Kelime dilbilimsel olarak "teslimiyetle itaat" anlamına gelir.

İslam'da ibadah genellikle "ibadet" olarak çevrilir ve Allah'a itaat, teslimiyet ve bağlılık anlamına gelir.

Diğer kaynaklar (ünlü İslamcı yazar Abul A'la Maududi ve diğerleri) ibadetin, konuşmayı "pislikten, yalandan, kötülükten, istismardan" ve sahtekârlıktan uzak tutmak, "ticari ve ekonomik işlerde" ve "ebeveynlerinizle, akrabalarınızla, arkadaşlarınızla" ve diğer herkesle olan ilişkilerinizde İslami Şeriat yasalarına uymak gibi daha geniş bir tanımını vermektedir.

İbadat

İbadat (عبادات) ibâdenin çoğul halidir. Birden fazla ibâde anlamına gelmesinin yanı sıra, "İslam'da ibadetleri düzenleyen kurallar" veya "reşit olup beden ve akıl sağlığı yerinde olan tüm Müslümanların yerine getirmekle yükümlü olduğu ibadetler" hakkındaki İslam hukuku (fıkıh) anlamına gelir. İslam'da genellikle muamelât (kişiler arası işlemler) olarak bilinen diğer fıkıh konularından ayrılır.

İbadetler, "İslam'ın rükünleri" olarak bilinen hususları içerir:

  • İman beyanı (şehadet), "Allah'tan başka ilah yoktur. Muhammed Allah'ın elçisidir" şeklinde tercüme edilebilir;
  • Her gün beş defa belirlenen vakitlerde, belirlenen hazırlıklar (temizlik), belirlenen hareketler (ayakta durma, rüku, secde, oturma) ve belirlenen ayetler, ifadeler ile kılınan namaz (salat) ritüeli;
  • sadaka verme (zekat) -- geleneksel olarak bir Müslüman'ın toplam birikiminin ve nisap olarak bilinen asgari bir miktarın üzerindeki servetinin %2,5'i; bu miktar kişinin gelirine ve tüm mal varlığının değerine dayanır;
  • oruç (sawm) -- özellikle İslam'ın kutsal ayı Ramazan boyunca gündüz saatlerinde yeme ve içmeden uzak durma;
  • Mekke'ye hac ziyareti (hac) - Müslümanların en kutsal şehrine yapılan yıllık İslami hac ziyareti ve Müslümanlar için zorunlu bir dini görev olup, fiziksel ve mali açıdan bu yolculuğu üstlenebilecek ve yokluğunda ailesine bakabilecek durumda olan tüm yetişkin Müslümanlar tarafından hayatları boyunca en az bir kez yerine getirilmelidir.

Oxford Islamic Studies'e göre, "Müslüman toplumu için merkezi bir öneme sahip olmaları nedeniyle ibadetler, İslam hukukunun ve çoğu peygamberlik geleneği koleksiyonunun (hadis) ilk konusunu oluşturur." İbadetler konusu İslam'da özellikle önemlidir (yazar Faleel Jamaldeen'e göre) çünkü bu dini yasalar olmadan "Müslümanlar muhtemelen kendi ritüellerini ve ibadetlerini yaratacak ve İslam dini bocalayacak ve sonunda yok olacaktır."

İslam'da ibadet, Allah'a karşı gösterilecek saygı ve hürmet demektir. İbadet Allah'ın emirlerini yerine getirmek, yasakladığı bütün haramlardan uzaklaşmak manasındadır. Tasavvufta Allah için yapılan her şey ibadettir.

Dinlerde ibadet

İslam'da ibadet çeşitleri

Yapılış itibarıyla ibadetler üç çeşittir.

  • Bedenî ibadet, kalp ve beden hareketleriyle yapılan ibadetlerdir. Namaz ve oruç gibi.
  • Maddi ibadet, mal ve para ile yapılan ibadettir. Zekât ve Kurban gibi.
  • Hem maddi hem bedenî ibadet; vücut hareketleri ve mal ile yapılan ibadetlerdir. Hac gibi.

Vika

Vikan ibadetleri genellikle dolunay ya da yarım ay sırasında gerçekleşir. Bu ritüeller Esbat ve Sabbatlarda yapılabilir. Uygulayıcıları enerji içerdiğine inanılan kutsal bir alan oluşturur.

Ekankar

Ekankar'da ibadet, Tanrıya ona yönelik duyumsanan sevgiyi belirtme amacıyla, ayrıca onun eski adlarından biri olarak da kabul edilen Hu şarkısı söylenerek yapılır.