İntihal

İntihal (TDK: aşırma), bir kişinin eserinde başka kişilerin ifade, buluş veya düşüncelerini kaynak göstermeksizin kendisine aitmiş gibi kullanması. İntihal bir tür sahtekârlık ve hırsızlıktır. ⓘ

Başlıca türleri:

Alıntı ifadeler ve fikirler için kaynak göstermemek
Ödünç alınan ifadeleri tırnak içinde yazmamak ve kaynak göstermemek ⓘ

İntihal bilinçli olarak veya kaza eseri oluşabilir. ⓘ

"Bırakılan cisimler yere düşer." veya "II. Dünya Savaşı 1945'te sona erdi." gibi cümlelerde kaynak gösterilmemesi intihal sayılmaz. Zira bu tür yaygın bilgileri, gerçekleri içeren cümleleri yazan kişi, bunları bulan, ilk düşünen ve ortaya koyan kişi olduğu izlenimi yaratmaz. Bu türden, yaygın bilgi veya gerçek kabul edilen konularda kaynak göstermemek intihal yaratmaz. ⓘ

Başkalarına ait fikirler alıntı yapılırken, yeni cümlelerle ifade edilseler bile kaynak gösterilmesi gerekir. ⓘ

İntihal ciddi bir akademik suçtur. Cezaları öğrencilerin düşük not almasından akademik kariyerin silinmesine kadar değişebilir. ⓘ

İntihal, başka bir yazarın dilini, düşüncelerini, fikirlerini veya ifadelerini kişinin kendi özgün çalışması olarak temsil etmesidir. Eğitim bağlamında, kuruma bağlı olarak farklı intihal tanımları vardır. İntihal, öğrenme, öğretme, araştırma, adalet, saygı ve sorumlulukta entelektüel ve kişisel dürüstlük yoluyla doğruluk ve bilgi gibi akademik bütünlüğün ihlali ve gazetecilik etiğinin ihlali olarak kabul edilir ve cezalar, uzaklaştırma, okuldan veya işten atılma, önemli para cezaları ve hatta hapis cezası gibi yaptırımlara tabidir. ⓘ

Genel olarak, intihal kendi başına bir suç değildir, ancak sahtecilik gibi, telif hakkı ihlali, manevi hakların ihlali veya haksız fiilden kaynaklanan önyargılar nedeniyle mahkemede cezalandırılabilir. Akademide ve endüstride ciddi bir etik suçtur. İntihal ve telif hakkı ihlali önemli ölçüde örtüşür, ancak eşdeğer kavramlar değildir ve birçok intihal türü, telif hakkı yasası tarafından tanımlanan ve mahkemeler tarafından karara bağlanabilen telif hakkı ihlali oluşturmaz. ⓘ

Tüm ülkeler dil veya fikirlerin kişisel mülkiyeti konusunda aynı inançlara sahip değildir. Hindistan ve Polonya gibi bazı ülkelerde intihal hapis cezasını gerektiren bir suç olarak kabul edilirken, diğer ülkelerde başka bir profesyonelin çalışmasının tekrarlanması bir saygı veya iltifat göstergesi olabilir. İntihalin hoş karşılanmadığı ülkelerden Amerika Birleşik Devletleri ve diğer Batı ülkelerine taşınan öğrenciler bu geçişi zor bulabilirler. ⓘ

Etimoloji ve eski tarih

1. yüzyılda, Latince "plagiarius" (kelime anlamıyla "kaçıran") kelimesinin bir başkasının yaratıcı eserini çalmayı ifade etmek için kullanılmasına, başka bir şairin "dizelerini kaçırdığından" şikayet eden Romalı şair Martial öncülük etmiştir. Plagiarus'un bir türevi olan plagiary, 1601 yılında Jacobean Dönemi'nde tiyatro yazarı Ben Jonson tarafından edebi hırsızlıktan suçlu birini tanımlamak için İngilizceye kazandırılmıştır. Türetilmiş şekli olan intihal ise 1620 civarında İngilizceye girmiştir. Latince plagiārius, "kaçıran" ve plagium, "kaçırma", Hint-Avrupa kökü *-plak, "dokumak" (örneğin Yunanca plekein, Bulgarca "плета" pleta ve Latince plectere'de görülür, hepsi "dokumak" anlamına gelir) temelinde plaga ("tuzak", "ağ") köküne sahiptir. ⓘ

Antik çağdaki insanların intihal kavramına sahip olmadıkları ya da en azından bunu kınamadıkları ve ancak çok daha sonraları, 17. yüzyıldaki Aydınlanma Çağı'ndan 18. yüzyıldaki Romantik harekete kadar herhangi bir yerde ahlak dışı olarak görülmeye başlandığı sıklıkla iddia edilir. Antik çağdaki insanlar, okur-yazar sayısının azlığı ve uzun seyahat süreleri nedeniyle intihali tespit etmekte zorlanmışlardır. Aralarında saygın tarihçiler Polybius ve Yaşlı Pliny'nin de bulunduğu, başkalarını intihalle suçlayan ve bunu tatsız ve skandal olarak değerlendiren çok sayıda Aydınlanma öncesi yazar vardır. 3. yüzyıl Yunan eseri Seçkin Filozofların Yaşamları, Heraklides Pontikus'un Heliod ve Homeros üzerine bir incelemeyi intihal etmekle (κλέψαντα αὐτὸν) suçlandığından bahseder. Vitruvius'un 7. kitabında, daha önceki yazarlara olan borcunu kabul eder ve onlara atıfta bulunur. Ayrıca intihali de şiddetle kınamaktadır. Daha önceki yazarlar teşekkürlerimizi hak ediyor, aksine, bu tür adamların yazılarını çalıp kendilerininmiş gibi yayınlayanlar sitemlerimizi hak ediyor. Yazılarında kendi fikirlerine değil, başkalarının eserlerine kıskançlıkla haksızlık eden ve bununla övünenler, sadece suçlanmayı değil, kötü yaşam tarzları nedeniyle gerçek bir cezaya çarptırılmayı da hak ederler. Vitruvius, "bu tür şeylerin katı bir cezalandırma olmadan geçmediğini" iddia etmeye devam eder. Çok okumuş Bizanslı Aristophanes'in bir şiir yarışmasında jüri üyeliği yaptığı bir hikâyeyi anlatır. Aristophanes yarışmacıların çoğunu başkalarının şiirlerini kendi şiirleri gibi intihal ederken yakalamıştır. Kral, intihalcilerin hırsız olduklarını itiraf etmelerini emretmiş ve utanç içinde mahkûm edilmişlerdir. Hikaye uydurma olsa da, Vitruvius'un kişisel olarak intihali ayıp saydığını göstermektedir. ⓘ

Yasal yönler

Hannah Glasse'ın The Art of Cookery Made Plain and Easy, 6. Baskı, 1758 adlı kitabının ilk bölümünün başındaki imzası, yaygın intihallere karşı bir savunma girişimi ⓘ

Bazı bağlamlarda intihal hırsızlık veya çalma olarak kabul edilse de, bu kavram yasal anlamda mevcut değildir. akademik kredi kazanmak için başkasının çalışmasının kullanılması bazı yasal dolandırıcılık tanımlarını karşılayabilir. "İntihal", cezai ya da hukuki herhangi bir mevcut yasada özellikle belirtilmemiştir. Bazı vakalar haksız rekabet veya manevi haklar doktrininin ihlali olarak değerlendirilebilir. Kısacası, insanlardan "eğer kendiniz yazmadıysanız; kaynak göstermelisiniz" kılavuzunu kullanmaları istenir. ⓘ

İntihal, telif hakkı ihlali ile aynı şey değildir. Her iki terim de belirli bir eylem için geçerli olsa da, farklı kavramlardır ve yanlış yazarlık iddiaları, materyalin telif hakkı ile korunup korunmadığına bakılmaksızın genellikle intihal teşkil eder. Telif hakkı ihlali, kullanımı telif hakkı ile sınırlandırılmış materyalin izinsiz kullanılması durumunda telif hakkı sahibinin haklarının ihlal edilmesidir. Buna karşılık intihal, intihal yapan yazarın itibarının haksız yere artırılması veya sahte yazarlık iddiaları yoluyla elde edilen akademik kredi ile ilgilidir. Bu nedenle, intihal, intihalcinin izleyicisine (örneğin, bir okuyucu, dinleyici veya öğretmen) karşı ahlaki bir suç olarak kabul edilir. ⓘ

İntihal aynı zamanda intihalciye özellikle orijinal olması gereken içerik karşılığında bir fayda sağlayan herkese (örneğin intihalcinin yayıncısı, işvereni veya öğretmeni) karşı da ahlaki bir suç olarak kabul edilir. Bu gibi durumlarda, intihal eylemleri bazen intihalcinin sözleşmesinin ihlali veya bilerek yapılmışsa medeni bir suç iddiasının bir parçasını da oluşturabilir. ⓘ

Akademi ve gazetecilikte

Akademide, öğrenciler, profesörler veya araştırmacılar tarafından yapılan intihal, akademik sahtekârlık veya akademik dolandırıcılık olarak kabul edilir ve suçlular, okuldan atılmaya kadar varan akademik kınamaya tabidir. Bazı kurumlar olası intihalleri ortaya çıkarmak ve öğrencileri intihal yapmaktan caydırmak için intihal tespit yazılımı kullanmaktadır. Ancak intihal tespit yazılımları her zaman doğru sonuçlar vermemekte ve bu sistemlerde boşluklar bulunmaktadır. Bazı üniversiteler akademik dürüstlük konusunu öğrencilere kapsamlı oryantasyonlar sağlayarak ele almaktadır. Oryantasyon, yazma dersleri ve açıkça ifade edilmiş onur kuralları gerektirmektedir. Gerçekten de üniversite öğrencileri arasında intihalin yanlış olduğu konusunda neredeyse tek tip bir anlayış vardır. Yine de her yıl öğrenciler, okul çalışmalarında kaynakları kötüye kullandıkları suçlamasıyla kurumlarının disiplin kurullarına çıkarılmaktadır. Bununla birlikte, tespit yazılımını atlatmak için yeterli kelime ikameleri kullanarak intihal yapma uygulaması, rogeting olarak bilinir. Rogetting, öğrenciler ve etik dışı akademisyenler tespit yazılımlarının önüne geçmeye çalıştıkça hızla gelişmiştir. ⓘ

"Sözleşmeli kopya" olarak bilinen aşırı bir intihal biçimi, öğrencilerin çalışmalarını kendileri için yapması için bir makale fabrikası gibi başka birine ödeme yapmasını içerir. Öğrenci, sözleşmeli kopya sağlayıcısıyla bir anlaşma yapar çünkü dünyanın çok az yerinde sözleşmeli kopya hizmetlerinin işletilmesini veya teşvik edilmesini yasaklayan yasalar vardır. Kütüphanecilikte intihal, yükseköğretimde can sıkıcı bir konudur ve öğrencilerin geçişini, kalıcılığını ve kazanımlarını etkiler. Farklı türlerdeki kütüphaneciler intihal konusunu kurumsal düzeylerde ele almaktadır. ⓘ

Gazetecilikte intihal, gazetecilik etiğinin ihlali olarak kabul edilir ve intihal yaparken yakalanan muhabirler genellikle görevden uzaklaştırmadan iş akdinin feshine kadar değişen disiplin cezalarıyla karşı karşıya kalırlar. Akademik veya gazetecilik bağlamlarında intihal yaparken yakalanan bazı kişiler, alıntıları dahil etmedikleri veya uygun alıntıyı yapmadıkları için kasıtsız olarak intihal yaptıklarını iddia etmektedir. Akademi ve gazetecilikte intihalin yüzyıllara dayanan bir geçmişi olsa da, makalelerin elektronik metin olarak göründüğü internetin gelişimi, başkalarının çalışmalarını kopyalamanın fiziksel eylemini çok daha kolay hale getirmiştir. ⓘ

Beklenen öğrenme ve kavrama düzeyine ulaşılmış olmasına bağlı olarak, intihalin akademik başvurularda bir norm haline gelmesine izin verilmesi halinde, ilgili tüm akademik akreditasyon ciddi şekilde zayıflayacaktır. ⓘ

Profesörler ve araştırmacılar için intihal, güvenilirlik ve algılanan dürüstlük kaybının yanı sıra, uzaklaştırmadan işten çıkarmaya kadar değişen yaptırımlarla cezalandırılır. Öğrencilere ve profesörlere yönelik intihal suçlamaları genellikle öğrencilerin ve profesörlerin bağlı olmayı kabul ettikleri kurum içi disiplin komiteleri tarafından ele alınır. İntihal, akademik araştırma makalelerinin geri çekilmesinin yaygın bir nedenidir. ⓘ

İntihal konusunda çalışan akademisyenler arasında Rebecca Moore Howard, Susan Blum, Tracey Bretag ve Sarah Elaine Eaton bulunmaktadır. ⓘ

Akademi

Akademik intihalin bir biçimi, yayınlanmış bir makaleyi kendine mal etmek ve şüphe çekmemek için biraz değiştirmektir.

Akademik intihalin evrensel olarak benimsenmiş bir tanımı yoktur. Ancak, bu bölümde akademik intihalin en yaygın özelliklerini örneklendirmek için çeşitli tanımlar verilmektedir. "Fikirlerin, kavramların, kelimelerin veya yapıların, özgünlüğün beklendiği bir ortamda fayda sağlamak amacıyla kaynak belirtilmeden kullanılması" olarak adlandırılmıştır. ⓘ

Bu, Teddi Fishman'ın intihalin karakteristik beş unsurunu öneren intihal tanımının kısaltılmış bir versiyonudur. Fishman'a göre intihal şu durumlarda gerçekleşir:

Sözcükleri, fikirleri veya iş ürünlerini kullandığında
Tanımlanabilir başka bir kişi veya kaynağa atfedilebilir
Çalışmayı elde edildiği kaynağa atfetmeden
Özgün yazarlığa ilişkin meşru bir beklentinin söz konusu olduğu bir durumda
Parasal olması gerekmeyen bir fayda, kredi veya kazanç elde etmek amacıyla ⓘ

Ayrıca intihal, yüksek öğrenim kurumları ve üniversiteler arasında farklı şekillerde tanımlanmaktadır:

Stanford intihali "kod, formül, fikir, dil, araştırma, strateji, yazı veya başka bir formda olsun, başka bir kişinin özgün çalışmasının, yazarına veya kaynağına makul ve uygun bir şekilde atıfta bulunulmadan veya tanınmadan kullanılması" olarak tanımlamaktadır.
Yale intihali, "... bir başkasının çalışmasını, sözlerini veya fikirlerini atıfta bulunmadan kullanmak" olarak tanımlar; bu, "... bir kaynağın dilini alıntı yapmadan kullanmak, bir kaynaktaki bilgileri atıfta bulunmadan kullanmak ve bir kaynağı orijinaline çok yakın bir biçimde yeniden ifade etmek "i içerir.
Princeton intihali, "bir başkasının dilinin, fikirlerinin veya diğer orijinal (ortak bilgi olmayan) materyalinin kaynağını belirtmeden "kasıtlı" olarak kullanılması" olarak tanımlamaktadır.
Emory Üniversitesi'ne bağlı Oxford Koleji intihali "bir yazarın fikirlerinin veya ifadelerinin kaynak gösterilmeden kullanılması" olarak tanımlamaktadır.
Brown intihali "... başka bir kişinin fikirlerini ya da sözlerini (sözlü ya da yazılı) gerçek kaynağına atfetmeden kendine mal etmek" olarak tanımlamaktadır.
ABD Deniz Harp Okulu intihali "bir başkasının sözlerinin, bilgilerinin, içgörülerinin veya fikirlerinin uygun şekilde atıfta bulunmaksızın kullanılması" olarak tanımlamaktadır. ⓘ

Akademik intihal biçimleri

Akademik intihal biçimlerine ilişkin farklı sınıflandırmalar önerilmiştir. Birçok sınıflandırma davranışsal bir yaklaşım izlemektedir, yani intihalciler tarafından üstlenilen eylemleri sınıflandırmaya çalışmaktadırlar. ⓘ

Örneğin, Turnitin tarafından 2015 yılında öğretmenler ve profesörler arasında yapılan bir ankette, öğrencilerin yaptığı 10 ana intihal biçimi belirlenmiştir:

Birinin çalışmasını kendi çalışması olarak sunmak.
Alıntı eklemeden kendi önceki çalışmalarından pasajlar almak (kendi kendine intihal).
Kaynaklara uygun şekilde atıfta bulunmadan birinin çalışmasını yeniden yazmak.
Alıntılar kullanmak ancak kaynağa atıfta bulunmamak.
Çalışmada çeşitli kaynakları kaynak göstermeden bir araya getirmek.
Alıntı yapılması gereken bazı pasajları alıntılamak, ancak hepsini alıntılamamak.
Eserin alıntılanan ve alıntılanmayan bölümlerini bir araya getirmek.
Uygun alıntılar yapmak, ancak ödünç alınan fikirlerin yapısını ve ifadesini yeterince değiştirmemek (yakın açımlama).
Bir kaynağa yanlış atıfta bulunmak.
Başkalarının çalışmalarına çok fazla güvenmek, metne özgün bir düşünce katmamak. ⓘ

2019 yılında akademik intihal tespiti üzerine yapılan sistematik bir literatür taraması, fikir ve yapıların intihalini yakalamak için dördüncü bir katmanla genişletilen sözcük, sözdizimi ve anlambilimden oluşan dilbilimsel dil modelinden tümdengelim yoluyla teknik odaklı bir akademik intihal tipolojisi türetmiştir. Tipoloji, intihal biçimlerini etkiledikleri model katmanına göre kategorize etmektedir:

Karakterleri koruyan intihal
- Uygun atıf yapılmadan kelimesi kelimesine kopyalama
Sözdizimini koruyan intihal
- Eşanlamlı ikamesi
- Teknik kılık değiştirme (örneğin, başka bir alfabeden aynı görünen gliflerin kullanılması)
Anlamı koruyan intihal
- Çeviri
- Paraphrase
Fikri koruyan intihal
- Fikirlerin veya kavramların temellük edilmesi
- Metin yapısını yeniden kullanma
Ghostwriting
- Gizli anlaşma (genellikle öğrenciler arasında)
- Sözleşme hilesi ⓘ

Öğrenci intihalleri için yaptırımlar

Akademik dünyada, öğrenciler tarafından yapılan intihal genellikle çok ciddi bir suç olarak kabul edilir ve belirli bir ödevden, tüm dersten başarısız not almak veya hatta kurumdan atılmak gibi cezalarla sonuçlanabilir. Akademik kurumların öğrenci intihalini ele alışındaki ciddiyet, öğrencilerin intihalin ne olduğunu tam olarak anlayamayabileceklerinin kabul edilmesiyle hafifletilebilir. 2015 yılında yapılan bir araştırma, üniversite eğitimine yeni başlayan öğrencilerin, yazılı akademik çalışmalarda kaynaklara nasıl atıfta bulunulacağına dair temel gereklilikleri bile iyi anlamadıklarını, ancak öğrencilerin kaynak gösterme ve intihalin ne olduğunu anladıklarından çok emin olduklarını göstermiştir. Aynı öğrenciler intihalin nasıl cezalandırılması gerektiği konusunda da hoşgörülü bir bakış açısına sahipti. ⓘ

Tekrarlanan intihal vakalarında veya bir öğrencinin ciddi intihal yaptığı durumlarda (örneğin, bir ödevi satın almak), uzaklaştırma veya okuldan atılma söz konusu olabilir. Üniversite öğrencilerine uygulanan intihal cezalarındaki tutarsızlıklarla ilgili geçmişten gelen bir endişe söz konusudur. 2008 yılında Birleşik Krallık'taki yükseköğretim kurumları için yaklaşımların standartlaştırılmasını teşvik etmek amacıyla bir intihal tarifesi geliştirilmiştir. ⓘ

Ancak, yaptırım uygulamak için intihalin tespit edilmesi gerekmektedir. Öğretim üyelerinin intihali tespit etmek için kullandıkları stratejiler arasında öğrencilerin çalışmalarını dikkatle okumak ve öğrencilerin yazılarındaki tutarsızlıkları, alıntı hatalarını not etmek ve öğrencilere intihali önleme eğitimi vermek yer almaktadır. (Üniversite) öğretmenlerinin önemli bir kısmının metin eşleştirme yazılımı kullanmak gibi tespit yöntemlerini kullanmadığı tespit edilmiştir. Çok az bir kısmı ise dönem ödevlerini özellikle intihal açısından okuyarak intihali tespit etmeye çalışmaktadır; ancak bu ikinci yöntem intihali tespit etmede çok etkili olmayabilir - özellikle de bilinmeyen kaynaklardan intihalin tespit edilmesi gerektiğinde. Öğrenci intihalini önlemeye yönelik taktiklerin kontrol listeleri vardır. ⓘ

İntihal eğitimi

İntihalin öğrenciler üzerindeki ciddi sonuçları göz önüne alındığında, öğrencilerin intihal yapmaktan kaçınmalarına yardımcı olmak için öğrenmeye daha fazla vurgu yapılması yönünde bir çağrı yapılmıştır. Bu durum, özellikle öğrenciler yeni bir kuruma geçtiklerinde, öğrencinin daha önce geliştirdiği görüşle karşılaştırıldığında kavrama ilişkin farklı bir görüşe sahip olabilecekleri için önemlidir. Aslında, intihal suçlamalarının bir öğrencinin geleceği açısından ciddiyeti göz önüne alındığında, intihal eğitiminin pedagojisinin, çalışılan disiplinin pedagojisinden önce ele alınması gerekebilir. İntihal eğitimine duyulan ihtiyaç, öğrencilerinden ne beklendiğini veya suiistimalin sonuçlarını tam olarak anlamamış olabilecek akademik personeli de kapsamaktadır. İntihali azaltmaya yönelik eylemler arasında öğrenci yükünü azaltmak için öğretim faaliyetlerinin koordine edilmesi; ezberciliğin azaltılması, bireysel uygulama faaliyetlerinin artırılması ve ceza yerine olumlu pekiştirmenin teşvik edilmesi yer almaktadır. ⓘ

Öğrencilerin intihal yapma kararlarını etkileyen faktörler

Çeşitli çalışmalar intihal kararını etkileyen faktörleri araştırmıştır. Örneğin, Alman üniversitelerinden öğrencilerle yapılan bir panel çalışmasında, akademik ertelemenin, akademik erteleme ölçümünü takip eden altı ay içinde yapılan intihal sıklığını yordadığı bulunmuştur. Öğrencilerin intihal yaparak, düşük notlar gibi akademik ertelemeden kaynaklanan olumsuz sonuçlarla başa çıktıkları ileri sürülmüştür. Bir başka çalışmada, öğrencilerin intihali faydalı olarak algılamaları ve intihal yapma fırsatına sahip olmaları durumunda intihalin daha sık görüldüğü bulunmuştur. Öğrenciler daha yüksek yaptırımlar beklediklerinde ve intihali çok sakıncalı olarak tanımlayan sosyal normları içselleştirdiklerinde, intihalin ortaya çıkma olasılığı daha düşüktür. Bir başka çalışma, öğrencilerin öğretmenlerin dayattığı ağır iş yüküyle başa çıkabilmek için intihale başvurduklarını ortaya koymuştur. Öte yandan, bu çalışmada bazı öğretmenler de intihalin yaratıcı görev ve etkinlikler önermedeki başarısızlıklarının bir sonucu olduğunu düşünmektedir. ⓘ

Gazetecilik

Gazetecilik kamu güvenine dayandığından, bir muhabirin kaynaklarını dürüstçe belirtmemesi, bir gazete veya televizyon haber programının dürüstlüğüne gölge düşürür ve güvenilirliğini zedeler. İntihal yapmakla suçlanan gazeteciler, suçlamalar haber kuruluşu tarafından soruşturulurken genellikle habercilik görevlerinden uzaklaştırılırlar. ⓘ

Kendi kendine intihal

Kişinin kendi çalışmasının önemli, aynı veya neredeyse aynı bölümlerini, bunu yaptığını kabul etmeden veya orijinal çalışmaya atıfta bulunmadan yeniden kullanması bazen "kendi kendine intihal" olarak tanımlanır; "geri dönüşüm sahtekarlığı" terimi de bu uygulamayı tanımlamak için kullanılmıştır. Bu nitelikteki makaleler genellikle kopya veya çoklu yayın olarak adlandırılır. Buna ek olarak, önceki çalışmanın telif hakkı başka bir kuruluşa devredilmişse telif hakkı sorunu da ortaya çıkabilir. Kendi kendine intihal, yayıncılık veya gerçeklere dayalı dokümantasyon gibi, bir yayının yeni bir materyalden oluştuğunu iddia ettiği ortamlarda ciddi bir etik sorun olarak kabul edilir. Genellikle gazete ve dergilerde yayınlanan sosyal, mesleki ve kültürel görüşler gibi kamu yararını ilgilendiren metinler için geçerli değildir. ⓘ

Akademik alanlarda, kendi kendine intihal, bir yazarın kendi yayınlanmış ve telif hakkı alınmış çalışmasının bazı bölümlerini sonraki yayınlarında yeniden kullanması, ancak önceki yayına atıfta bulunmaması durumunda ortaya çıkar. Kendi kendine intihali tespit etmek genellikle zordur çünkü materyalin sınırlı yeniden kullanımı hem yasal olarak (adil kullanım olarak) hem de etik olarak kabul edilmektedir. Birçok kişi (çoğunlukla, ancak sadece telif hakkı ve "fikri mülkiyet" eleştirmenleri ile sınırlı olmamak üzere) kendi kendine intihal yapmanın mümkün olduğuna inanmamaktadır. İntihal ve telif hakkı kavramlarını eleştirenler, kendi kendine intihal fikrini bir reductio ad absurdum argümanı olarak kullanabilir. ⓘ

Tartışmalı tanım

Miguel Roig kendi kendine intihal konusu hakkında uzun uzadıya yazmıştır ve kendi kendine intihali daha önce yayınlanmış bir çalışmayı kullanmak olarak tanımlaması konuyla ilgilenen akademisyenler arasında yaygın olarak kabul görmektedir. Bununla birlikte, "kendi kendine intihal" terimine kendi içinde çelişkili olduğu, oksimoron olduğu ve başka gerekçelerle itiraz edilmiştir. ⓘ

Örneğin Stephanie J. Bird, intihalin tanımı gereği başkalarına ait materyallerin kullanımıyla ilgili olması nedeniyle, öz-intihalin yanlış bir adlandırma olduğunu savunmaktadır. Bird, "kendi kendine intihal "in etik sorunlarını "ikili veya gereksiz yayın" olarak tanımlamaktadır. Ayrıca, eğitim bağlamında "kendi kendine intihalin", "aynı makaleyi iki farklı derste kredi almak için" yeniden gönderen bir öğrencinin durumunu ifade ettiğini belirtmektedir. David B. Resnik'in açıkladığı gibi, "Kendi kendine intihal sahtekârlık içerir ancak entelektüel hırsızlık değildir." ⓘ

Patrick M. Scanlon'a göre, "kendi kendine intihal" özel bir geçerliliği olan bir terimdir. En belirgin olarak, ağır yayınla ya da yok ol taleplerinin, tek bir çalışmanın sonuçlarının birden fazla makale içinde "en az yayınlanabilir birimler" halinde raporlanması olan mükerrer ve "salami-dilimleme" yayınlarına yol açtığı biyotıpta araştırma ve yayın dürüstlüğü tartışmalarında kullanılmaktadır (Blancett, Flanagin ve Young, 1995; Jefferson, 1998; Kassirer ve Angell, 1995; Lowe, 2003; McCarthy, 1993; Schein ve Paladugu, 2001; Wheeler, 1989). Roig (2002) dört tür intihal içeren faydalı bir sınıflandırma sistemi sunmaktadır: bir makalenin birden fazla dergide mükerrer yayınlanması; bir çalışmanın birden fazla yayına bölünmesi, genellikle salami-dilimleme olarak adlandırılır; metin geri dönüşümü; ve telif hakkı ihlali. ⓘ

Etik kurallar

Bazı akademik dergiler, özellikle kendi kendine intihal konusuna atıfta bulunan etik kurallara sahiptir. Örneğin, Journal of International Business Studies. Association for Computing Machinery (ACM) gibi bazı profesyonel kuruluşlar, özellikle kendi kendine intihal konusunu ele alan politikalar oluşturmuştur. Amerikan Siyaset Bilimi Derneği (APSA) gibi diğer kuruluşlar ise intihal konusuna özel olarak değinmemektedir. Bu kuruluş, intihali "...başkalarının eserlerinin kasıtlı olarak kişinin kendisine aitmiş gibi gösterilmesi" olarak tanımlayan bir etik kural yayınlamıştır. Kendi kendine intihale herhangi bir atıfta bulunmaz. Bir tez ya da bitirme tezi "tamamen ya da kısmen" yayınlandığında, yazarın "normalde kaynağını bildirme konusunda etik bir yükümlülük altında olmadığı" belirtilmektedir. Amerikan Kamu Yönetimi Derneği (ASPA) de üyelerinin uymayı taahhüt ettiği bir etik kural yayınlamıştır: "Başkalarının çalışmaları ve katkıları için kredi almalarını sağlamak", ancak kendi kendine intihale atıfta bulunmaz. ⓘ

Yeniden kullanımı haklı çıkaran faktörler

Pamela Samuelson, 1994 yılında, bir kişinin daha önce yayınlanmış bir çalışmasını yeniden kullanmasını kendi kendine intihal olmaktan çıkaran çeşitli faktörler belirlemiştir. Bu faktörlerin her birini, ayrı olarak ele aldığı telif hakkının adil kullanımına ilişkin yasal meseleden farklı olarak, özellikle kendi kendine intihal etik meselesiyle ilişkilendirmektedir. Samuelson, daha önce yayınlanmış materyalin yeniden kullanımını mazur gösterebilecek diğer faktörler arasında aşağıdakileri sıralamaktadır:

Önceki çalışma, ikinci çalışmada yeni bir katkıya zemin hazırlamak için yeniden ifade edilmelidir.
Önceki çalışmanın bazı bölümleri yeni kanıt veya argümanları ele almak için tekrarlanmalıdır.
Her bir çalışmanın hedef kitlesi o kadar farklıdır ki, mesajı iletmek için aynı çalışmayı farklı yerlerde yayınlamak gerekir.
Yazar ilk seferinde o kadar iyi söylediğini düşünür ki ikinci kez farklı şekilde söylemenin bir anlamı yoktur. ⓘ

Samuelson, disiplinler arası topluluklar arasında köprü kurmaya çalışırken "farklı kitle" gerekçesine dayandığını belirtiyor. Farklı hukuki ve teknik topluluklar için yazmaya atıfta bulunarak şöyle diyor: "genellikle bir makaleden diğerine bedensel olarak aktarılabilecek paragraflar veya paragraf dizileri vardır. Ve aslında ben de onları kaldırıyorum." Farklı bir okuyucu kitlesi için "teknik bir makaleyi nispeten az değişiklikle - dipnotlar ve bir önemli bölüm ekleyerek - bir hukuk derlemesi makalesine dönüştürme" şeklindeki kendi uygulamasına atıfta bulunuyor. ⓘ

Samuelson, yanlış beyanı kendi kendine intihalin temeli olarak tanımlamaktadır. Ayrıca, "Her ne kadar kendi kendine intihal davalarının hiçbirinde gündeme gelmemiş gibi görünse de, telif hakları yasasının adil kullanım savunması, önceki çalışmalarının bazı bölümlerini yeniden kullanan yazarlara karşı yayıncıların telif hakkı ihlali iddialarına karşı muhtemelen bir kalkan sağlayacaktır." ⓘ

Kurumsal yayınlar

İntihal, kuruluşlar imzasız kolektif eserler yayınladıklarında muhtemelen bir sorun teşkil etmez, zira bu eserler belirli kişilere özgünlük atfetmezler. Örneğin, Amerikan Tarih Derneği'nin ders kitapları ve referans kitaplarıyla ilgili "Mesleki Davranış Standartları Bildirisi" (2005), ders kitapları ve ansiklopedilerin diğer akademisyenlerin çalışmalarının özetleri olduğu için, orijinal araştırmalarla aynı titiz atıf standartlarına bağlı olmadıklarını ve diğer çalışmalara daha fazla "bağımlılık derecesine" izin verilebileceğini belirtmektedir. Bununla birlikte, böyle bir kitap bile başka bir metindeki kelimeleri, cümleleri veya paragrafları kullanamaz veya diğer metnin düzenini ve organizasyonunu çok yakından takip edemez ve bu tür metinlerin yazarlarından da "henüz mesleğin ortak anlayışının bir parçası olmayan yeni veya farklı bulguların ve yorumların kaynaklarını kabul etmeleri" beklenir. ⓘ

Sanat alanında

Sanatın tarihi

Hiroshige'nin (solda) bir tahta baskısının Vincent van Gogh tarafından yapılan kopyasıyla karşılaştırılması ⓘ

Tüm edebiyat ve genel olarak sanat tarihi boyunca, sanat eserleri büyük ölçüde geleneğin tekrarlarıdır; sanatsal yaratıcılığın tüm tarihi intihal, edebi hırsızlık, kendine mal etme, birleştirme, yeniden anlatma, yeniden yazma, yeniden özetleme, revizyon, tekrarlama, tematik çeşitleme, ironik yeniden alma, parodi, taklit, üslup hırsızlığı, pastişler, kolajlar ve kasıtlı montajlara aittir. Taklit, üslup hırsızlığı, kopya, çoğaltma ve sahtecilik gibi uygulamalar arasında kesin ve titiz bir ayrım yoktur. Bu kendine mal etme prosedürleri, kanonik geçmişin geleneğinin sürekli olarak yeniden yazıldığı okuryazar bir kültürün ana eksenidir. ⓘ

Ruth Graham, T. S. Eliot'tan alıntı yapar: "Olgunlaşmamış şairler taklit eder; olgun şairler çalar. Kötü şairler aldıkları şeyi tahrif ederler."- diyerek, intihalin "tabu" olmasına, modern bağlamda yol açtığı kötü niyet ve utanca rağmen, okuyucuların tarihi edebi suçluların geçmişteki aşırılıklarını genellikle affettiğini belirtiyor. ⓘ

Sanatsal intihal övgüleri

Laurence Sterne'ün 1767 tarihli Tristram Shandy'sinden bir bölüm, intihale başvurarak intihali kınamaktadır. Oliver Goldsmith yorumladı:

Sterne'ün Yazıları'nda, üslubu ve tarzı uzun zamandır orijinal olduğu düşünülen Sterne'ün, aslında kendi sayfalarını süslemek için kendinden öncekilerden aşıran en tereddütsüz intihalci olduğu açıkça ortaya konmaktadır. Aynı zamanda, Sterne'ün mozaik çalışmasının malzemelerini o kadar büyük bir sanatla seçtiğini, onları o kadar iyi yerleştirdiğini ve o kadar iyi cilaladığını kabul etmek gerekir ki, çoğu durumda, ödünç alınan malzemelerin yeni bir biçime sokulmasındaki mükemmel yetenek göz önüne alındığında, özgünlük eksikliğini affetme eğilimindeyiz. ⓘ

Diğer bağlamlarda

İnternet üzerinden

İntihali tespit etmeye yardımcı olacak ücretsiz çevrimiçi araçlar kullanıma sunulmakta ve çevrimiçi kopyalamayı sınırlandırmaya çalışan, sağ tıklamayı devre dışı bırakmak ve web sayfalarına telif haklarıyla ilgili uyarı banner'ları yerleştirmek gibi bir dizi yaklaşım bulunmaktadır. Telif hakkı ihlali içeren intihal vakaları, hak sahibi içerik sahiplerinin ihlalde bulunan site sahibine veya ihlalde bulunan siteyi barındıran İSS'ye bir DMCA kaldırma bildirimi göndermesiyle ele alınabilir. "İçerik kazıma" terimi, web sitelerinden ve bloglardan bilgilerin kopyalanması ve yapıştırılmasını tanımlamak için ortaya çıkmıştır. ⓘ

Tersine intihal

Tersine intihal ya da kopyalamadan atıfta bulunma, bir eserin yazarlık kredisini yanlışlıkla onu yazmayan bir kişiye vermek ya da bir kaynağın, kaynağın yapmadığı bir iddiayı desteklediğini yanlışlıkla iddia etmek anlamına gelir. Hem terim hem de faaliyet nispeten nadir olmakla birlikte, ters intihal vakaları tipik olarak geleneksel intihal ile benzer bağlamlarda meydana gelmektedir. ⓘ

Almanya'da intihal

Federal Almanya Savunma Bakanı Karl-Theodor zu Guttenberg doktora tezinde intihal yaptığı anlaşılmış ve ağır eleştiriler üzerine görevinden istifa etmiştir. ⓘ

Genç yaşına rağmen, siyasetteki hızlı ilerleyişi ve halk tarafından sevilen bir bakan olması hasebiyle Karl-Theodor zu Guttenberg'in siyasi kariyeri parlak görünürken istifasıyla Almanya'yı şoke etmiştir. ⓘ

Federal Almanya Aile Bakanı Franziska Giffey doktora tezinde intihal yaptığı anlaşılmış ve ağır eleştiriler üzerine görevinden istifa etmiştir. ⓘ

Türkiye'de intihal

Kemal Alemdaroğlu olayı

Türkiye'de meydana gelen bir intihal olayında İstanbul Üniversitesi Rektörü Kemal Alemdaroğlu, yazdığı bir kitapta intihal yaptığı gerekçesiyle 2003 yılında iki ay meslekten men cezası almıştı. 2004 yılında ise rektörlükten alınmıştı. ⓘ

İhsan Doğramacı olayı

Uğur Mumcu'nun gündeme taşıdığı olaya göre İhsan Doğramacı “Annenin El Kitabı” adlı eserini, Amerikalı bilim adamı tıp doktoru Benjamin Spock’un "Baby and Child Care" adlı kitabından birebir tercüme ettiği halde kendi eseri imiş gibi sunarak intihal yapmakla suçlandı. ⓘ

Orhan Pamuk olayı

Murat Bardakçı tarafından Nobel Edebiyat ödüllü Orhan Pamuk’un da, Beyaz Kale kitabında, Hariciyeci Yazar Mehmet Fuat Carım’ın “Kanuni Devrinde İstanbul” kitabından intihal yaptığı iddia edildi. Orhan Pamuk konu ile ilgili açıklama yapmaktan kaçındı. ⓘ

Martin Luther King Olayı

Martin Luther King'in de doktora tezinde intihal yaptığı belirlenmiştir. ⓘ

2007 ODTÜ, DÜ, MÜ ve ÇOMÜ Bilimsel Hırsızlık olayı

2007 yılında ODTÜ, Dicle Üniversitesi, Mersin Üniversitesi ve ÇOMÜ'den 14 Türk, uluslararası areneda yayımlanan 65 makalede intihal yapmakla suçlandı. 14 fizikçinin bilimsel yazıları 'arXiv' (arXiv.org) sitesinden çıkarıldı. Konuyla ilgili, Doç. Sarıoğlu Olayın Yunanistan, Romanya, Hindistan, Pakistan gibi uluslararası bağlantıları da var dedi, Karasu da intihalin aynı zamanda bir ekonomik kazanç olduğuna dikkat çekti: Bu bir hırsızlık ve hortumculuktur. Bu insanların cebine 37 milyar para girdi. Çünkü makale başına TÜBİTAK ve ODTÜ’den para alıyorlar. Ayrıca intihal, bilimsel kariyer için de önemli bir katkı. Başkalarının emekleri üzerinden kolayca bir yerlere gelenler diğerlerini de cesaretleniyor, siz hırsızı görüp sesinizi çıkarmazsanız, herkes çalmaya başlıyor. ⓘ

Daha sonrasında açılan davalarda ve yapılan savunmalarda intihalin bir iftira olup hiç gerçekleşmediği; dahası, intihal yapıldığı iddia edilen bazı makalelerin kendi tarihinden sonraki makalelerden veya yazarın kendi makalesinden alıntılar içerdiği gibi gülünç durumlar ortaya çıkmıştır. Bir yandan intihal yapıldığı iddiası, iddiacılar tarafından geri çekilmiş ve intihal iddialarının dillendirildiği blog siteleri de davanın açılmasıyla birlikte kapatılmıştır. ⓘ

Mazlum Uyar olayı

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Mazlum Uyar'ın “Şii Ulemanın Otoritesinin Temelleri” isimli doçentlik çalışması olarak YÖK'e sunduğu kitabının, George Washington Üniversitesi İslam Hukuku Profesörü Ahmad Kazemi Moussavi'nin “Religious Authority in Shi'ite Islam” isimli İngilizce eserinden, yaklaşım 100 sayfasının doğrudan aktarıldığı, 350 adet izahlı dipnotun da aynen aktarılması suretiyle intihal edildiği anlaşıldı. Bunun üzerine Üniversitelerarası Kurul (ÜAK), Mazlum Uyar'ın doçentlik tezini "intihal" gerekçesiyle iptal etti. Kararın üniversite rektörlüğü tarafından uygulamaya konması ile Mazlum Uyar'ın unvanı, Yardımcı Doçent unvanına indirildi. ⓘ