Lozan
Lozan ⓘ | |
---|---|
İsviçre'de Belediye | |
Koordinatlar: 46°31.19′N 6°38.01′E / 46.51983°N 6.63350°EKoordinatlar: 46°31.19′N 6°38.01′E / 46.51983°N 6.63350°E | |
Ülke | İsviçre |
Kanton | Vaud |
Bölge | Lozan |
Hükümet | |
- Yönetici | Belediye 7 üye ile |
- Belediye Başkanı | Syndic (liste) Grégoire Junod SPS/PSS (2016 itibariyle) |
- Parlamento | Conseil communal 100 üye ile |
Yükseklik (Cité) | 526 m (1,726 ft) |
En yüksek rakım (Montagne du Château) | 935 m (3,068 ft) |
En düşük yükseklik (Léman Gölü) | 372 m (1,220 ft) |
Demonim(ler) | Fransızca: Lausannois(e) |
Saat dilimi | UTC+01:00 (Orta Avrupa Saati) |
- Yaz (DST) | UTC+02:00 (Orta Avrupa Yaz Saati) |
Posta kodu(ları) | 1000 (genel olarak), 1003-1007, 1010-1012, 1000 Lozan 25-27, 1052 Le Mont-sur-Lausanne (kısmen), 1053 Cugy VD (kısmen), 1032 Crissier (kısmen), 1032 Romanel-sur-Lausanne (kısmen), 1033 Cheseaux-sur-Lausanne (kısmen) |
SFOS numarası | 5586 |
Yerleşim Yerleri | Le Chalet-à-Gobet, Montblesson, Montheron, Ouchy, Vernand-Dessous, Vernand-Dessus, Vers-chez-les-Blanc |
Etrafı | Bottens, Bretigny-sur-Morrens, Chavannes-près-Renens, Cheseaux-sur-Lausanne, Crissier, Cugy, Écublens, Épalinges, Évian-les-Bains (FR-74), Froideville, Jouxtens-Mézery, Le Mont-sur-Lausanne, Lugrin (FR-74), Maxilly-sur-Léman (FR-74), Montpreveyres, Morrens, Neuvecelle (FR-74), Prilly, Pully, Renens, Romanel-sur-Lausanne, Saint-Sulpice, Savigny |
Web sitesi | web sitesi eksik Profil (Fransızca), SFSO istatistikleri |
Lozan (/loʊˈzæn/, ABD ayrıca /loʊˈzɑːn/, Fransızca: [lɔzan], Almanca: [loˈzan]; İsviçre'nin Vaud kantonunun başkenti ve en büyük şehridir. Cenevre Gölü kıyısında, Jura Dağları ile Alpler'in yaklaşık ortasında yer alan ve gölün karşısındaki Fransız kasabası Évian-les-Bains'e bakan tepelik bir şehirdir. Lozan, en yakın büyük komşusu olan Cenevre'nin 62 kilometre (38,5 mil) kuzeydoğusunda yer almaktadır. ⓘ
Lozan Belediyesi'nin nüfusu yaklaşık 140.000 olup, Basel, Cenevre ve Zürih'ten sonra İsviçre'nin dördüncü büyük şehridir ve tüm aglomerasyon alanı yaklaşık 420.000 nüfusa sahiptir (Ocak 2019 itibarıyla). Genellikle Arc lémanique olarak adlandırılan Lozan-Cenevre metropolitan alanı (Vevey-Montreux, Yverdon-les-Bains, Valais ve yabancı bölgeler dahil) 2017 yılında 1,3 milyondan fazla nüfusa sahipti ve İsviçre'de en hızlı büyüyen bölgedir. ⓘ
Başlangıçta göl kıyısında bir Kelt ve Roma yerleşimi olan Lozan, 12. yüzyılda inşa edilen bir katedral olan Notre Dame'ın eteklerinde bir kasaba haline gelmiştir. 20. yüzyılda Lozan, Uluslararası Olimpiyat Komitesi'ne (1994'ten bu yana kenti "Olimpiyat Başkenti" olarak tanımıştır), Spor Tahkim Mahkemesi'ne ve yaklaşık 55 uluslararası spor derneğine ev sahipliği yaparak uluslararası sporun odak noktası haline gelmiştir. Şarap yetiştiriciliğiyle ünlü bir bölgede yer almaktadır. Şehir 28 istasyonlu bir metro sistemine sahiptir ve bu da onu dünyanın en küçük hızlı transit sistemine sahip şehri yapmaktadır. Lozan, 2020 Kış Gençlik Olimpiyatları'na ev sahipliği yapmıştır. ⓘ
Lozan | |
---|---|
Şehir | |
Lausanne | |
Lozan Şehri ve Waud Kantonu | |
Lozan'nin İsviçre'deki konumu. | |
İdare | |
• Tür | Belediye |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 41,37 km² (1.597 mil²) |
Rakım | 526 m (1.725 ft) |
En yüksek nokta | 935 m (3.067 ft) |
En alçak nokta | 372 m (1.220 ft) |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 139,111 |
• Yoğunluk | 3,400/km² (8,8/mil²) |
Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
• Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
Resmî site www.lausanne.ch |
Lozan (Lausanne), İsviçre'de, Fransızca konuşulan “Suisse Romande” veya “Romandie“ kısmında olup Vaud kantonunun başkentidir ve aynı zamanda "District de Lausanne" merkezidir. Lozan Cenevre Gölü kıyısındadır. Cenevre kentine 60 km uzaklıktadır, kuzeyinde Jura dağları ve gölün karşı tarafında da Évian-les-Bains (Fransa) bulunmaktadır. Lozan Antlaşması 24 Temmuz 1923'te Lozan'da Beau-Rivage Palace'da imzalanmıştır. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC)'nin merkezi buradadır. Lozan çevresinde şarap üretilmektedir. ⓘ
Tarihçe
Romalılar, Vidy ve Ouchy'nin bulunduğu gölün yakınında, bir Kelt yerleşiminin bulunduğu yerde Lousanna adını verdikleri bir askeri kamp kurdular; yukarıdaki tepede Lausodunon veya Lousodunon adlı bir kale vardı ("-y" eki, bölgedeki Roma kökenli birçok yer adında ortaktır (örneğin) Prilly, Pully, Lutry, vb.) MS 2. yüzyılda vikanor[um] Lousonnensium ve 280 yılında lacu Lausonio olarak biliniyordu. 400'de civitas Lausanna idi ve 990'da Losanna olarak bahsedildi. ⓘ
Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra, güvensizlik Lozan sakinlerini savunması daha kolay olan tepelik bir alan olan şimdiki merkezine taşınmaya zorladı. Kamptan ortaya çıkan şehir Savoy Kontları ve Lozan Piskoposu tarafından yönetilmiştir. ⓘ
Başlangıçta nispeten küçük olan kasaba 888'den 1032'ye kadar Yukarı Burgonya Krallığı'na bağlıydı. 11. yüzyıl boyunca Lozan siyasi, ekonomik ve dini bir merkez haline geldi. Şehir, piskoposların laik yönetiminin merkezi haline geldi. Takip eden dönemde, özellikle 12. ve 13. yüzyıllarda Lozan gerçekten gelişti. Nihayet 1275 yılında Lozan Katedrali, Papa X. Gregory ve Almanya Kralı I. Rudolf'un huzurunda kutsanmıştır. ⓘ
Bern kantonundan gelen güçler tarafından işgal edildi ve 1536'dan 1798'e kadar onların egemenliği altında kaldı. İkonoklastik Bernliler, Lozan katedralini Roma Katolik süslerinden arındırmış ve katedraldeki asılı duvar halıları da dahil olmak üzere bir dizi kültürel hazine kalıcı olarak kaldırılmıştır. Lozan bunları geri almak için defalarca talepte bulundu, ancak hiçbir zaman iade edilmediler. ⓘ
1685'te Nantes Fermanı'nın iptal edilmesinin ardından Lozan (Cenevre ile birlikte) Fransız Huguenotlar için bir sığınma yeri haline gelmiştir. 1729 yılında Antoine Court ve Benjamin Duplan tarafından bir papaz okulu açılmıştır. 1750 yılına gelindiğinde, 90 papaz gizlice çalışmak üzere Fransa'ya geri gönderilmişti; bu sayı 400'e yükselecekti. Resmi zulüm 1787'de sona erdi; 1808'de Montauban'da bir Protestan ilahiyat fakültesi kuruldu ve Lozan ruhban okulu nihayet 18 Nisan 1812'de kapatıldı. Napolyon Savaşları sırasında şehrin statüsü değişmiştir. 1803 yılında yeni kurulan İsviçre kantonu Vaud'un başkenti olmuş ve İsviçre Federasyonu'na katılmıştır. ⓘ
Lozan çok sakin bir şehirdir, 1960'ların sonu 1970'lerin başında bazı protestolarda gençler polisle çatışırlar; bu da 'Lausanne bouge' (Lozan kımıldıyor) mottosunu doğurur. Bundan sonraki en önemli protesto yüksek sinema ücretlerine karşı yapılmıştır ve ondan sonra şehirde bir daha olay olmaz, şehir gürültüsüz ve sakin olan kendi haline döner. ⓘ
Uluslararası Olimpiyat Komitesi 1992'de kış olimpiyatlarının Lozan'da yapılmasının kabulü için halk oylaması düzenlediğinde, Lozanlılar beklenmedik bir karar verip reddeder. Şehrin önde gelenleri sonucun 'evet' olacağına o kadar emindirler ki, önceden hazırladıkları şampanya törenini iptal etmek zorunda kalırlar. ⓘ
Modern tarih ve miras
Şehir, 1923 yılında modern Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Lozan Antlaşması'nın imzalandığı yer olmuştur. Şehir, 1964 yılında İsviçre Ulusal Sergisi'ne ev sahipliği yaparak büyük uluslararası etkinliklere ev sahipliği yapma konusunda yeni bulduğu özgüveni sergilemiştir. ⓘ
1950'lerden 1970'lere kadar çok sayıda İtalyan, İspanyol ve Portekizli Lozan'a göç etmiş ve çoğunlukla Renens sanayi banliyösüne yerleşmiştir. ⓘ
Şehir Avrupalı sanatçılar için bir sığınak görevi görmüştür. T. S. Eliot, Lozan'da bir psikiyatristin gözetimi altındayken 1922 tarihli The Waste Land ("Leman'ın sularında oturdum ve ağladım") adlı şiirinin büyük bir kısmını yazmıştır. Ernest Hemingway de 1920'lerde eşiyle birlikte tatil yapmak için Paris'ten buraya gelmiştir. Aslında, tarihçi Edward Gibbon ve Romantik dönem şairleri Shelley ve Byron gibi pek çok yaratıcı insan Lozan'da ya da yakınlarında ikamet etmiş, yaşamış ve çalışmıştır. ⓘ
Şehir geleneksel olarak sakin bir yerdir ancak 1960'ların sonu ve 1970'lerin başında gençler ve polis arasındaki gerilimi açığa çıkaran bir dizi gösteri gerçekleşmiştir. 1980'lerin başında, Lôzane Bouge protestoları şehrin "özerk bir merkez açmasını, sinema bilet fiyatlarının düşürülmesini, esrarın serbest bırakılmasını ve sokaklarda bildiriler, sloganlar ve şarkılar eşliğinde eşcinseller hakkında kayıt tutma sürecine son verilmesini" talep etti. 2003'te G8 toplantılarına karşı protestolar düzenlendi. ⓘ
2022 yılının Haziran ayında Lozan, üç müzeden oluşan bir sanat bölgesi olan Plateforme 10'u açtı. Bu üç müze arasında Kanton Güzel Sanatlar Müzesi (MCBA), Photo Elysée ve Çağdaş Tasarım ve Uygulamalı Sanatlar Müzesi (MUDAC) yer almaktadır. ⓘ
Coğrafya
Topografya
Lozan'ı çevreleyen bölgenin en önemli coğrafi özelliği Cenevre Gölü'dür (Fransızca Lac Léman). Lozan, İsviçre platosunun güney yamacında kurulmuştur ve Ouchy'deki göl kıyısı ile Le Mont-sur-Lausanne ve Épalinges'i çevreleyen kuzey kenarı arasında yaklaşık 500 metre (1.640 ft) yükseklik farkı vardır. Lozan, göl ile İsviçre ve Savoy Alpleri üzerinde dramatik bir panoramaya sahiptir. ⓘ
Genel olarak güneye doğru eğimli yerleşimine ek olarak, şehrin merkezi, 19. yüzyıldan beri üzeri kapatılmış olan eski bir nehrin, Flon'un bulunduğu yerdir. Eski nehir, eski şehir merkezinin güneyinde şehrin ortasından geçen bir geçit oluşturmakta, genellikle şimdiki Rue Centrale'nin rotasını takip etmekte ve bitişik mahalleleri birbirine bağlamak için çöküntüden geçen birkaç köprü bulunmaktadır. Yükseklikteki önemli farklılıklar nedeniyle, turistler hangi yükseklik düzleminde olduklarını ve nereye gitmek istediklerini not etmelidir, aksi takdirde kendilerini gitmeye çalıştıkları caddenin onlarca metre altında veya üstünde bulabilirler. Flon ismi aynı zamanda vadide bulunan metro istasyonu için de kullanılmaktadır. ⓘ
Belediye Vidy, Cour, Ouchy, Mornex, Chailly, La Sallaz, Vennes, Montblesson, Vers-chez-les-Blanc, Montheron ve Chalet-à-Gobet (871 m (2,858 ft)) köylerinin yanı sıra Vernand dış bölgesini de kapsamaktadır. ⓘ
Lozan, Lavaux (doğuda) ve la Côte'un (batıda) geniş bağcılık bölgeleri arasındaki sınırda yer almaktadır. ⓘ
Lozan, 2012-2014 itibariyle 41,38-41,37 kilometrekarelik (15,98-15,97 sq mi) bir alana sahiptir (hesaplama yöntemine bağlı olarak). Bu alanın 6,22 km2'si (2,40 sq mi) veya %15,0'ı tarımsal amaçlarla kullanılırken, 16,06 km2'si (6,20 sq mi) veya %38,8'i ormanlıktır. Geri kalan arazinin 19,00 km2'si (7,34 sq mi) veya %45,9'u yerleşim yeri (binalar veya yollar), 0,08 km2'si (20 dönüm) veya %0,2'si nehir veya göl ve 0,01 km2'si (2,5 dönüm) veya %0,0'ı verimsiz arazidir. ⓘ
Yerleşik alanın %1,6'sını sanayi binaları, %22,8'ini konut ve binalar, %12,4'ünü ise ulaşım altyapısı oluşturmaktadır. Elektrik ve su altyapısı ile diğer özel gelişmiş alanlar alanın %1,6'sını, parklar, yeşil kuşaklar ve spor alanları ise %7,4'ünü oluşturmaktadır. Ormanlık arazinin tamamı yoğun ormanlarla kaplıdır. Tarım arazilerinin %9,4'ü ürün yetiştirmek için kullanılırken, %4,9'u meradır. Belediyedeki suyun tamamı göllerde ve akarsularda bulunmaktadır. ⓘ
Belediye, 31 Ağustos 2006 tarihinde feshedilene kadar eski Lozan Bölgesi'nin bir parçasıydı ve yeni Lozan Bölgesi'nin başkenti oldu. ⓘ
Lozan'ın yanında Lavaux (doğu taraf) ve la Côte (batı taraf) adındaki şarap üretim bölgeleri bulunur . ⓘ
İklim
Lozan'da yılda ortalama 119,7 gün yağmur veya kar yağar ve ortalama 1.153 mm (45,4 inç) yağış alır. En yağışlı ay, Lozan'ın ortalama 117 mm (4,6 inç) yağmur aldığı Mayıs ayıdır. Bu ay boyunca ortalama 12,1 gün yağış görülür. Yılın en kurak ayı ise 8,8 gün boyunca ortalama 67 mm (2,6 inç) yağış alan Şubat ayıdır. Lozan-Pully için USDA Sertlik Bölgesi 8b'dir ve son 20 yılda (1997-2016) ortalama minimum sıcaklık -7,0 C'dir. ⓘ
Kış ⓘ
Pully (Lausanne) için iklim verileri (1991-2020), Extremes (1981-2010) ⓘ | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
Rekor yüksek °C (°F) | 14.9 (58.8) |
15.8 (60.4) |
22.6 (72.7) |
25.5 (77.9) |
31.3 (88.3) |
33.6 (92.5) |
35.2 (95.4) |
37.1 (98.8) |
28.6 (83.5) |
25.4 (77.7) |
19.8 (67.6) |
17.7 (63.9) |
37.1 (98.8) |
Ortalama yüksek °C (°F) | 4.7 (40.5) |
5.9 (42.6) |
10.5 (50.9) |
14.6 (58.3) |
18.9 (66.0) |
22.8 (73.0) |
25.0 (77.0) |
24.5 (76.1) |
19.8 (67.6) |
14.6 (58.3) |
8.9 (48.0) |
5.4 (41.7) |
14.6 (58.3) |
Günlük ortalama °C (°F) | 2.7 (36.9) |
3.3 (37.9) |
7.0 (44.6) |
10.6 (51.1) |
14.6 (58.3) |
18.4 (65.1) |
20.5 (68.9) |
20.1 (68.2) |
16.0 (60.8) |
11.7 (53.1) |
6.7 (44.1) |
3.5 (38.3) |
11.3 (52.3) |
Ortalama düşük °C (°F) | 0.7 (33.3) |
0.8 (33.4) |
3.7 (38.7) |
6.8 (44.2) |
10.7 (51.3) |
14.3 (57.7) |
16.2 (61.2) |
16.2 (61.2) |
12.7 (54.9) |
9.1 (48.4) |
4.5 (40.1) |
1.5 (34.7) |
8.1 (46.6) |
Kayıt düşük °C (°F) | −16.7 (1.9) |
−12.7 (9.1) |
−9.1 (15.6) |
−2.9 (26.8) |
2.1 (35.8) |
5.2 (41.4) |
9.0 (48.2) |
8.2 (46.8) |
4.4 (39.9) |
−1.2 (29.8) |
−6.2 (20.8) |
−10.1 (13.8) |
−16.7 (1.9) |
Ortalama yağış mm (inç) | 75 (3.0) |
64 (2.5) |
72 (2.8) |
84 (3.3) |
113 (4.4) |
107 (4.2) |
103 (4.1) |
110 (4.3) |
98 (3.9) |
111 (4.4) |
99 (3.9) |
98 (3.9) |
1,132 (44.6) |
Ortalama kar yağışı cm (inç) | 10.9 (4.3) |
14.3 (5.6) |
1.6 (0.6) |
0.2 (0.1) |
0.0 (0.0) |
0.0 (0.0) |
0.0 (0.0) |
0.0 (0.0) |
0.0 (0.0) |
0.0 (0.0) |
1.1 (0.4) |
7.0 (2.8) |
35.1 (13.8) |
Ortalama yağış günleri (≥ 1,0 mm) | 9.8 | 8.5 | 9.0 | 9.2 | 11.7 | 9.9 | 9.6 | 9.5 | 8.9 | 10.3 | 10.4 | 10.9 | 117.7 |
Ortalama kar yağışlı günler (≥ 1,0 cm) | 2.9 | 2.8 | 1.3 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.8 | 1.9 | 9.8 |
Ortalama bağıl nem (%) | 78 | 73 | 68 | 64 | 67 | 66 | 64 | 67 | 73 | 78 | 79 | 79 | 71 |
Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 77 | 109 | 169 | 193 | 213 | 240 | 259 | 241 | 188 | 132 | 79 | 58 | 1,957 |
Olası güneş ışığı yüzdesi | 29 | 39 | 48 | 50 | 49 | 55 | 59 | 59 | 53 | 41 | 30 | 23 | 47 |
Kaynak 1: MeteoSwiss | |||||||||||||
Kaynak 2: StatistiqueVaud |
Politika
Arma
Belediye armasının blazonu Gules, şef argent'tir. ⓘ
İdari bölümler
Şehir, bazen birkaç mahalleden oluşan 18 quartier veya ilçeye bölünmüştür. Bunlar şunlardır: Merkez (1), Maupas/Valency (2), Sébeillon/Malley (3), Montoie/Bourdonnette (4), Montriond/Cour (5), Sous-Gare/Ouchy (6), Montchoisi (7), Florimont/Chissiez (8), Mousquines/Bellevue (9), Vallon/Béthusy (10), Chailly/Rovéréaz (11), Sallaz/Vennes/Séchaud (12), Sauvabelin (13), Borde/Bellevaux (14), Vinet/Pontaise (15), Bossons/Blécherette (16), Beaulieu/Grey/Boisy (17) ve Les Zones foraines (90). ⓘ
Hükümet
Belediye (la Municipalité), Lozan Şehri'nin yürütme hükümetini oluşturur ve bir kolej otoritesi olarak faaliyet gösterir. Her biri bir müdürlüğe başkanlık eden yedi meclis üyesinden (Fransızca: conseiller municipal/conseillère municipale) oluşur. Üyelerden biri belediye başkanı (syndic) olarak görev yapmaktadır. 2021-2026 görev döneminde (la législature) Belediye'ye le Syndic Grégoire Junod başkanlık etmektedir. Yönetsel görevler, koordinasyon tedbirleri ve Komünal Konsey tarafından kararlaştırılan yasaların uygulanması Belediye tarafından yürütülür. Her beş yılda bir, oy kullanma hakkına sahip tüm Lozan sakinleri tarafından düzenli olarak Belediye Başkanlığı seçimi yapılır. Oy kullanma hakkına sahip her Lozan sakini Belediye üyesi olarak seçilebilir. 14 Nisan 2003 tarihinden bu yana, Vaud Kantonu tarafından yapılan anayasa gereği, sadece İsviçre vatandaşları değil, aynı zamanda İsviçre'de en az 10 yıl ve Vaud Kantonunda 3 yıl oturma izni olan yabancılar da seçme ve seçilme hakkına sahiptir. Mevcut görev süresi 1 Temmuz 2016'dan 30 Haziran 2021'e kadardır. Delegeler Majorz sistemi aracılığıyla seçilmektedir. Belediye başkanı daha sonra yine Majorz sistemiyle halk tarafından seçilirken, diğer birimlerin başkanları kolej tarafından atanır. Yürütme organı toplantılarını eski şehirdeki Place de la Palud'da bulunan Belediye Binasında (L'Hôtel de Ville) gerçekleştirmektedir. ⓘ
2016 itibariyle Lozan Belediyesi, PS'nin (Sosyal Demokrat Parti, biri aynı zamanda belediye başkanıdır) üç temsilcisi, PES'in (Yeşiller Partisi) iki üyesi ve le Parti Ouvrier et Populaire Vaudois (POP) & gauche en mouvement (sol partiler POP (Parti Suisse du Travail - Parti Ouvrier et Populaire) ve solidaritéS ve indépendant. e.s) ve PLR (Les Libéraux-Radicaux (PLR)), sol partilere yedi sandalyeden altısını kazandırmıştır. Son seçim Mart 2021'de yapılmıştır. ⓘ
Meclis Üyesi (conseiller municipal/ conseillère municipale) |
Parti | Müdürlüğü (Direction de(s), since) | seçildiğinden beri ⓘ |
---|---|---|---|
Grégoire Junod | PS | Kültür ve Kentsel Gelişim (Culture et dévelopment urbain, 2016) | 2011 |
Pierre-Antoine Hildbrand | PLR | Güvenlik ve Ekonomi (Sécurité et économie, 2016) | 2016 |
Oscar Tosato | PS | Spor ve Sosyal Uyum (Sports et cohésion sociale, 2002) | 2001 |
Natacha Litzistorf | PES | Konut, Çevre Geliştirme ve Bina/Mimarlık (Logement, environnement et architecture, 2016) | 2016 |
David Payot | POP & gauche en mouvement | Çocukluk, Gençlik ve Mahalleler (Enfance, jeunesse et quartiers, 2016) | 2016 |
Florence Germond | PS | Finans ve Hareketlilik (Finances et mobilité, 2011) | 2011 |
Jean-Yves Pidoux | PES | Endüstriyel Hizmetler (Services industriels, 2006) | 2006 |
Simon Affolter, Belediye'den bu yana Belediye Şansölyesi (chancelier municipal) olarak görev yapmaktadır. ⓘ
Parlamento
Komünal Konsey (Conseil communal) yasama yetkisine sahiptir. Her beş yılda bir yapılan seçimlerle 100 üyeden oluşur. Ortak Konsey, Belediye ve idare tarafından uygulanan yönetmelik ve tüzükleri karara bağlar. Komünal Konsey oturumları halka açıktır. Belediye üyelerinden farklı olarak, Halk Meclisi üyeleri meslekleri gereği siyasetçi değildir ve katılımlarına göre kendilerine bir ücret ödenir. Lozan'da ikamet eden ve oy kullanma hakkına sahip olan herkes Belediye Meclisi üyesi olarak seçilebilir. 14 Nisan 2003 tarihinden bu yana, Vaud Kantonu tarafından yapılan anayasa gereği, sadece İsviçre vatandaşları değil, aynı zamanda İsviçre'de en az 10 yıl ve Vaud Kantonu'nda 3 yıl oturma izni olan yabancılar da toplumsal düzeyde seçme ve seçilme hakkına sahiptir. Parlamento toplantılarını eski şehirdeki Place de la Palud'da bulunan Belediye Binası'nda (Hôtel de Ville) gerçekleştirmektedir. ⓘ
Komünal Konsey'in son seçimi, 1 Haziran 2016'dan 31 Mayıs 2021'e kadar olan görev süresi (la législature) için 28 Şubat 2016 tarihinde yapılmıştır. Halihazırda Belediye Meclisi 33 Sosyal Demokrat Parti (PS), 21 Les Libéraux-Radicaux (PLR), 17 Yeşiller Partisi (PES), 12 İsviçre Halk Partisi (UDC), 11 Ensemble à Gauche (sol partilerin ittifakı POP (Parti Suisse du Travail - Parti Ouvrier et Populaire) ve solidaritéS and indépendant. e.s) ve 6 Le Centre (Hıristiyan Demokrat Halk Partisi (PDC) ve Yeşil Liberal Parti (pvl) ittifakı). ⓘ
Seçimler
Ulusal Konsey
İsviçre Ulusal Konseyi için yapılan 2019 federal seçimlerinde en popüler parti oyların %27,3'ünü (+11,4) alan Yeşiller Partisi olmuştur. Sonraki en popüler beş parti PS (%26.7, -4.2), PLR (%15.1, -3.6), UDC (%9.3, -6), POP/solidaritéS (%9, +1.9), pvl (%6.9, +3.4) oldu. Federal seçimde toplam 26.070 oy kullanılmış ve seçime katılım oranı %39,7 olmuştur. ⓘ
2015 federal seçimlerinde İsviçre Ulusal Konseyi için en popüler parti oyların %30,8'ini alan PS olmuştur. Sonraki en popüler üç parti PLR (%18,7), Yeşil Parti (%15,9) ve UDC (%15,4) olmuştur. Federal seçimlerde toplam 26.116 seçmen oy kullanmış ve seçime katılım oranı %41,0 olmuştur. ⓘ
İkiz şehirler ve kardeş şehirler
- Akhisar, Türkiye
- Osijek, Hırvatistan
- Pernik, Bulgaristan ⓘ
Demografik Bilgiler
Nüfus
Yurt dışında ikamet eden en büyük gruplar 2013 ⓘ | ||
Uyruk | Sayı | toplam % (yabancılar) |
---|---|---|
Portekiz | 10,081 | 7.2 (17.2) |
Fransa | 9,968 | 7.2 (17.0) |
İtalya | 6,326 | 4.5 (10.8) |
İspanya | 4,558 | 3.3 (7.8) |
Kosova | 2,318 | 1.7 (4.0) |
Almanya | 1,377 | 1.0 (2.4) |
Türkiye | 934 | 0.7 (1.6) |
Birleşik Krallık | 859 | 0.6 (1.5) |
Brezilya | 840 | 0.6 (1.4) |
Ekvador | 828 | 0.6 (1.4) |
Lozan'ın nüfusu (Aralık 2020 itibarıyla) 140.202'dir. 2013 yılı itibariyle nüfusun %42'sini yerleşik yabancı uyruklular oluşturmaktadır. Son 10 yılda (1999-2009) nüfus %9,9 oranında değişmiştir. Bu değişimin %8,3'ü göç, %2,6'sı ise doğum ve ölümlerden kaynaklanmaktadır. Büyük Lozan bölgesinin (grand Lausanne) nüfusu 402.900'dür (Aralık 2014 itibariyle). ⓘ
Belediye nüfusunun %58'i ya da 80.828'i İsviçre vatandaşlığına sahipken, 16.908'i ya da %12,1'i Lozanlıdır ve Aralık 2013'te hala orada yaşamaktadır. Aynı kanton içinde başka bir yerden gelen 27.653 kişi ya da %19,8, başka bir kantonda İsviçre vatandaşlığına sahip olan 36.276 kişi ya da %26,0 bulunmaktadır. 58.9562 kişi ya da %42,0'si yabancı ülke vatandaşlığına sahiptir. ⓘ
2000 yılında nüfusun çoğunluğu Fransızca (98.424 ya da %78,8) konuşurken, Almanca ikinci (5.365 ya da %4,3) ve İtalyanca üçüncü (4.976 ya da %4,0) sıradaydı. Romanşça konuşan 62 kişi bulunmaktadır. ⓘ
2008 yılında İsviçre vatandaşlarına 840 canlı doğum ve İsviçre vatandaşı olmayanlara 623 doğum gerçekleşirken, aynı zaman aralığında İsviçre vatandaşlarına 862 ölüm ve İsviçre vatandaşı olmayanlara 127 ölüm gerçekleşmiştir. Göç ve göçmenlik göz ardı edildiğinde, İsviçre vatandaşlarının nüfusu 22 azalırken, yabancı nüfus 496 artmıştır. İsviçre'den göç eden 9 İsviçreli erkek ve 57 İsviçreli kadın vardı. Aynı zamanda, başka bir ülkeden İsviçre'ye göç eden 2230 İsviçreli olmayan erkek ve 1802 İsviçreli olmayan kadın vardı. 2008'deki toplam İsviçre nüfusu değişimi (belediye sınırları ötesindeki hareketler dahil tüm kaynaklardan) 883 kişilik bir artış olmuş ve İsviçreli olmayan nüfus 2221 kişi artmıştır. Bu da %2.6'lık bir nüfus artış oranını temsil etmektedir. ⓘ
Lozan'da 2009 yılı itibariyle yaş dağılımı şöyledir; 11.818 çocuk ya da nüfusun %9,4'ü 0-9 yaş arasındadır ve 12.128 ya da %9,7'si 10-19 yaş arasındadır. Yetişkin nüfusun 21.101 kişisi ya da %16,8'i 20-29 yaş arasındadır. 22.158 kişi ya da %17,6'sı 30 ila 39 yaş arasında, 18.016 kişi ya da %14,4'ü 40 ila 49 yaş arasında ve 13.940 kişi ya da %11,1'i 50 ila 59 yaş arasındadır. Yaşlı nüfus dağılımı ise 11.041 kişi ya da nüfusun %8,8'i 60 ila 69 yaş arasında, 8.277 kişi ya da %6,6'sı 70 ila 79 yaş arasında, 5.896 kişi ya da %4,7'si 80 ila 89 yaş arasında ve 1.171 kişi ya da %0,9'u 90 yaş ve üzerindedir. ⓘ
2000 yılı itibariyle belediyede bekar ve hiç evlenmemiş 58.100 kişi bulunmaktadır. Evli 48,990 kişi, dul 7,797 kişi ve boşanmış 10,027 kişi bulunmaktadır. ⓘ
2000 yılı itibariyle oturma odası başına düşen ortalama kişi sayısı 0.64'tür ve bu sayı kanton ortalaması olan oda başına 0.61'e eşittir. Bu durumda bir oda, normal yatak odaları, yemek odaları, oturma odaları, mutfaklar ve yaşanabilir kiler ve çatı katları gibi en az 4 m2 (43.1 sq ft) büyüklüğündeki bir konut biriminin alanı olarak tanımlanmaktadır. Toplam hane halkının yaklaşık %6,5'i ev sahibidir ya da başka bir deyişle kira ödememektedir (ancak ipotek ya da kira sözleşmesi olabilir). ⓘ
2000 yılı itibariyle belediyede 62,258 özel hane ve hane başına ortalama 1.9 kişi bulunmaktaydı. Sadece bir kişiden oluşan 31.205 hane ve beş ya da daha fazla kişiden oluşan 2.184 hane bulunmaktadır. Bu soruyu yanıtlayan toplam 63.833 hanenin %48,9'u tek kişiden oluşan hanelerdir ve ebeveynleriyle birlikte yaşayan 306 yetişkin bulunmaktadır. Hanelerin geri kalanında 13.131 çocuksuz evli çift ve 11.603 çocuklu evli çift bulunmaktadır. Çocuklu ya da çocuksuz 3.883 bekar ebeveyn bulunmaktadır. Akraba olmayan kişilerden oluşan 2.130 hane ve bir tür kurum veya başka bir toplu konuttan oluşan 1.575 hane vardı. ⓘ
2000 yılında toplam 7.925 konut içinde 1.833 müstakil aile evi (ya da toplamın %23,1'i) bulunmaktaydı. Çoğunlukla konut olarak kullanılan 1,955 çok amaçlı bina (%24.7) ve bir miktar konut da içeren 503 diğer kullanımlı bina (ticari veya endüstriyel) (%6.3) ile birlikte 3,634 çok aileli bina (%45.9) vardı. Müstakil evlerin 324'ü 1919'dan önce, 153'ü ise 1990 ile 2000 yılları arasında inşa edilmiştir. En fazla sayıda müstakil ev (498) 1919 ve 1945 yılları arasında inşa edilmiştir. En çok çok aileli ev (933) 1919'dan önce inşa edilmiştir ve sonraki en çok ev (906) 1919 ve 1945 yılları arasında inşa edilmiştir. 1996 ve 2000 yılları arasında inşa edilen çok aileli ev sayısı 180'dir. ⓘ
2000 yılında belediyede 69,383 daire bulunmaktaydı. En yaygın daire büyüklüğü 3 odalıydı ve 22,408 adetti. Tek odalı 9.579 daire ve beş ya da daha fazla odalı 7.388 daire vardı. Bu dairelerin 61.056'sı (toplamın %88,0'ı) sürekli olarak dolu iken, 6.840 daire (%9,9) mevsimlik olarak dolu ve 1.487 daire (%2,1) boştu. 2009 yılı itibariyle yeni konut inşaatı oranı 1000 kişi başına 2,1 yeni konut olarak gerçekleşmiştir. ⓘ
2003 yılı itibariyle Lozan'da ortalama bir daire kiralamanın ortalama fiyatı aylık 1064.08 İsviçre Frangı (CHF) idi (2003 yılı döviz kuru ile yaklaşık 850 ABD Doları, 480 Sterlin, 680 Avro). Tek odalı bir daire için ortalama fiyat 597,46 CHF (480 ABD$, 270 £, 380 €), iki odalı bir daire için yaklaşık 792,33 CHF (630 ABD$, 360 £, 510 €), üç odalı bir daire için yaklaşık 1044,64 CHF (840 ABD$, 470 £, 670 €) ve altı veya daha fazla odalı bir daire için ortalama 2024,55 CHF (1620 ABD$, 910 £, 1300 €) idi. Lozan'daki ortalama daire fiyatı, 1116 CHF olan ulusal ortalamanın %95,3'ü kadardır. Belediye için boşluk oranı 2010 yılında %0,17 idi. ⓘ
Demografi
Belediye sınırları içinde devamlı ikamet edenlerden oluşan Lozan nüfusu (31 Aralık 2018 nüfus tahmini itibarıyla) 139,111 kişi olup nüfus yoğunluğu 3,400 kişi/km2dur. Böylece belediye sınırları içinde Lozan nüfus itibarıyla İsviçre'nin dördüncü büyük şehri olmaktadır. Varoşları ile birlikte Lozan (grand Lausanne) nüfusu 336,400 kişiye ulaşır. Lozan-Cenevre büyük metropoliten bölgesinin nüfusu ise 1.2 milyon kişiyi aşkındır. ⓘ
Belediye sınırları içinde Lozan şehrinin nüfus sayımı verilerine göre tarihsel nüfus gelişmesi şu grafik ve tabloda özetlenmiştir:
$wgTimelinePerlCommand
öğesinin doğru ayarlandığından emin olun.Belediye sınırları içindeki Lozan şehri nüfusunun değişik konuşma dilleri; bağlı oldukları din ile mezhep ve İsviçreli olup olmadıkları itibarıyla sınıflandırılmasının tarihsel gelişmesi şu "Tarihî Nüfus Verileri" tablosunda incelenebilir:
Tarihî Nüfus Verileri ⓘ | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam Nüfus | Almanca Konuşan | Fransızca Konuşan | Protestan | Katolik | Yahudi | Hristiyan Katolik | Diğer veya Din belirtilmemiş | Din belirtilmemiş | İsviçreli | İsviçreli olmayan |
13. Yüzyıl | 8,000-9,000 | ||||||||||
1650-1680 | yak. 5,100 | ||||||||||
1698 | 6,204 | ||||||||||
1764 | 7,191 | ||||||||||
1798 | 9,000 + | ||||||||||
1813 | yak. 13,000 | ||||||||||
1850 | 17,108 | 970 | 16,101 | 16,023 | 1,085 | ||||||
1870 | 25,845 | 3,527 | 22,596 | 22,353 | 4,167 | ||||||
1888 | 33,340 | 25,750 | 5,704 | 4,575 | 28,431 | 1,034 | 184 | 28,205 | 5,135 | ||
1900 | 46,732 | 35,509 | 6,627 | 9,364 | 36,659 | 1,450 | 473 | 37,231 | 9,501 | ||
1910 | 64,446 | 46,293 | 9,669 | 15,597 | 46,166 | 3,167 | 989 | 48,647 | 15,799 | ||
1930 | 75,915 | 58,691 | 11,080 | 16,868 | 56,300 | 2,901 | 818 | 65,231 | 10,684 | ||
1950 | 106,807 | 88,226 | 12,403 | 27,218 | 75,559 | 2,349 | 1,009 | 97,119 | 9,688 | ||
1970 | 137,383 | 101,555 | 11,964 | 54,993 | 75,093 | 11,670 | 1,394 | 669 | 2,056 | 106,229 | 31,154 |
1990 | 128,112 | 95,455 | 6,799 | 56,464 | 48,496 | 19,103 | 919 | 2,775 | 14,548 | 88,905 | 39,207 |
2000 | 124,914 | 98,424 | 5,365 | 47,225 | 36,084 | 16,149 | 849 | 7,501 | 21,080 | 80,213 | 44,701 |
Din
Şehir, 16. yüzyıldaki Reformasyon'dan 20. yüzyılın sonlarına kadar çoğunlukla Protestan'dı ve bu dönemde özellikle büyük ölçüde Katolik ülkelerden önemli ölçüde göç aldı. Katolikler artık şehir nüfusunun çoğunluğunu oluşturmaktadır. Yahudi cemaati Lozan Sinagogu'nda toplanmaktadır. ⓘ
2000 nüfus sayımına göre 47,225 kişi (nüfusun %37.8'i) Roma Katoliği iken, 33,993 kişi (%27.2) İsviçre Reform Kilisesi'ne mensuptur. Nüfusun geri kalanının 2.698'i (%2,16) Ortodoks kilisesine, 65'i (%0,05) Hıristiyan Katolik Kilisesi'ne ve 4.437'si (%3,55) başka bir Hıristiyan kilisesine mensuptur. Yahudi olan 849 kişi (%0,68) ve Müslüman olan 7.501 kişi (%6,00) bulunmaktadır. Budist olan 452 kişi, Hindu olan 772 kişi ve başka bir kiliseye mensup olan 343 kişi vardı. 21.080 kişi (%16,88) herhangi bir kiliseye mensup değildir, agnostik veya ateisttir ve 7.590 kişi (%6,08) soruya yanıt vermemiştir. ⓘ
Suç
2014 yılında Lozan'da, İsviçre Ceza Kanunu'nda listelenen suçların oranı bin kişi başına 167,3'tür. Aynı dönemde uyuşturucu suçlarının oranı bin kişi başına 49,5, göçmenlik, vize ve çalışma izni yasalarının ihlal oranı ise bin kişi başına 21'dir. ⓘ
Ulaşım
Lozan'a geniş bir yerel, ulusal ve uluslararası toplu taşıma ağı hizmet vermektedir. İsviçre Federal Demiryolları'nın ulusal ve uluslararası yolcu trenleri, aynı zamanda RER Vaud banliyö raylı sisteminin merkezi ve şehrin metrosunun bir durağı olan Lozan tren istasyonundan hareket etmektedir. Metro ve yerel otobüsler Transports publics de la région lausannoise (TL) tarafından işletilmekte olup, birçok güzergahta troleybüsler kullanılmaktadır. Ek banliyö trenleri Lozan-Echallens-Bercher demiryolu (LEB) tarafından Lozan-Flon istasyonundan işletilmektedir. Cenevre Gölü'nden geçen gemiler Compagnie Générale de Navigation sur le lac Léman (CGN) tarafından sağlanmaktadır. ⓘ
Lozan, Ekim 2008'de açılan m2 Hattı ile İsviçre'de lastik tekerlekli metro sistemine sahip ilk şehir olmuştur. Vagonlar, Paris Métro Line 14'te kullanılanın daha kısa bir versiyonudur. Tramvayların yeniden devreye sokulması gibi sistemin daha da genişletilmesi planlanmaktadır. ⓘ
Lozan, batı tarafında A1 otoyoluna (Cenevre - Zürih ekseni) ve kuzey ve doğu tarafında A9 otoyoluna (İtalya ve Fransa ile geçiş için) bağlıdır; bu iki otoyol arasındaki kavşak şehrin kuzey-batı tarafındadır. ⓘ
Lozan Havalimanı Blécherette'de yer almakta ve bir Boeing 737 Simülatörüne de ev sahipliği yapmaktadır. Şehir ayrıca saatte dört kez, 42 dakika içinde Cenevre Uluslararası Havalimanı'na trenle doğrudan bağlanmaktadır. ⓘ
Ekonomi
2010 yılı itibariyle Lozan'da işsizlik oranı %8'dir. 2008 yılı itibariyle, birincil ekonomik sektörde istihdam edilen 114 kişi ve bu sektörde yer alan yaklaşık 25 işletme vardı. 6.348 kiĢi ikincil sektörde istihdam edilmiĢtir ve bu sektörde 698 iĢletme bulunmaktadır. 83.157 kişi üçüncül sektörde istihdam edilirken bu sektörde 6.501 işyeri bulunmaktaydı. ⓘ
Belediyede ikamet eden 59.599 kişi herhangi bir işte çalışmakta olup, kadınlar işgücünün %47,4'ünü oluşturmaktadır. 2008 yılında toplam tam zamanlı eşdeğer iş sayısı 75.041'dir. Birincil sektördeki iş sayısı 93 olup, bunların 56'sı tarım, 34'ü ormancılık ya da kereste üretimi ve 3'ü balıkçılık ya da su ürünleri sektöründedir. İkincil sektördeki iş sayısı 6.057 olup bunların 1.515'i veya (%25,0) imalat, 24'ü veya (%0,4) madencilik ve 3.721'i (%61,4) inşaat sektöründedir. Üçüncül sektördeki iş sayısı ise 68.891'dir. Üçüncül sektörde; 8.520 kişi veya %12,4'ü toptan veya perakende satış veya motorlu taşıtların onarımı, 2.955 kişi veya %4,3'ü malların taşınması ve depolanması, 4.345 kişi veya %6,3'ü otel veya restoran, 4.671 kişi veya %6,8'i bilgi endüstrisi, 6.729 kişi veya %9,8'i sigorta veya finans endüstrisi, 8.213 kişi veya %11,9'u teknik profesyoneller veya bilim adamları, 5.756 kişi veya %8,4'ü eğitim ve 14.312 kişi veya %20,8'i sağlık hizmetleri sektöründeydi. ⓘ
2000 yılında 55,789 işçi belediyeye, 19,082 işçi de belediyeden uzak yerlere gidip gelmekteydi. Belediye net bir işçi ithalatçısıdır; her çıkan işçiye karşılık yaklaşık 2.9 işçi belediyeye girmektedir. Lozan'a gelen işgücünün yaklaşık %1,9'u İsviçre dışından gelirken, yerel halkın %0,1'i çalışmak için İsviçre dışına gitmektedir. Çalışan nüfusun %40,9'u işe gitmek için toplu taşıma araçlarını, %35,1'i ise özel araçlarını kullanmaktadır. Merkezi Lozan'da ve metropol bölgesinde bulunan büyük şirketler şunlardır
- Banque cantonale vaudoise, bankacılık;
- Bata Corporation, ayakkabı üretimi;
- Bobst SA, makine;
- Compangie financière Tradition, finansal hizmetler;
- CGN, taşımacılık;
- Edipresse, yayıncılık;
- ELCA, BILIŞIM;
- Eni Suisse SA, petrol ve gaz;
- Kudelski Group, IT;
- Landolt & Cie, bankacılık;
- Logitech, bilgisayar çevre birimleri;
- Nespresso, kahve (Nestlé'nin bir işletme birimi);
- Payot, perakende kitap mağazası;
- Philip Morris International, bir tütün şirketi;
- Retraites Populaires, finansal hizmetler;
- Sophia Genetics, biyoteknoloji;
- Tetra Laval, ambalaj; ve
- Vaudoise Assurances, sigorta. ⓘ
Eğitim
Lozan'da nüfusun yaklaşık 40.118'i veya (%32,1) zorunlu olmayan lise eğitimini tamamlamıştır ve 22.934'ü veya (%18,4) ek yükseköğretimi (üniversite veya bir Fachhochschule) tamamlamıştır. Yükseköğrenimi tamamlayan 22.934 kişinin %38,7'si İsviçreli erkekler, %31,3'ü İsviçreli kadınlar, %17,1'i İsviçreli olmayan erkekler ve %12,9'u İsviçreli olmayan kadınlardan oluşmaktadır. ⓘ
2009/2010 öğretim yılında Lozan okul bölgesinde toplam 12.244 öğrenci bulunmaktaydı. Vaud kanton okul sisteminde, iki yıllık zorunlu olmayan okul öncesi eğitim siyasi bölgeler tarafından sağlanmaktadır. Eğitim yılı boyunca, siyasi bölge toplam 2.648 çocuğa okul öncesi bakım sağlamıştır ve bunların 1.947'si (%73,5) sübvansiyonlu okul öncesi bakım almıştır. Kantonun ilkokul programı, öğrencilerin dört yıl boyunca devam etmesini gerektirmektedir. Belediye ilkokul programında 6,601 öğrenci vardı. Zorunlu ortaokul programı altı yıl sürmektedir ve bu okullarda 5.244 öğrenci bulunmaktadır. Ayrıca evde eğitim gören veya geleneksel olmayan başka bir okula devam eden 399 öğrenci vardı. ⓘ
Lozan, aralarında Collection de l'art brut, Espace Arlaud, Fondation de l'Hermitage, Musée cantonal d'archéologie et d'histoire, Musée cantonal de géologie, Musée cantonal de zoologie, Cantonal Museum of Fine Arts, Museum of Contemporary Design and Applied Arts, Musée de l'Élysée ve Musée historique de Lausanne'ın da bulunduğu çok sayıda müzeye ev sahipliği yapmaktadır. 2009 yılında Collection de l'art brut 27.028 kişi tarafından ziyaret edilmiştir (önceki yılların ortalaması 33.356 idi). Espace Arlaud 9,222 kişi tarafından ziyaret edilmiştir (önceki yılların ortalaması 14,206 idi). Fondation de l'Hermitage 89.175 kişi tarafından ziyaret edilmiştir (önceki yılların ortalaması 74.839'dur). Musée cantonal d'archéologie et d'histoire 14.841 kişi tarafından ziyaret edilmiştir (önceki yılların ortalaması 15.775 idi). Musée cantonal de zoologie 30,794 kişi tarafından ziyaret edilmiştir (önceki yılların ortalaması 30,392 idi). Musée cantonal de géologie 28.299 kişi tarafından ziyaret edildi (önceki yılların ortalaması 24.248 idi). Kanton Güzel Sanatlar Müzesi 26.456 kişi tarafından ziyaret edildi (önceki yılların ortalaması 26.384 idi). Çağdaş Tasarım ve Uygulamalı Sanatlar Müzesi 28.554 kişi tarafından ziyaret edildi (önceki yılların ortalaması 22.879 idi). Musée de l'Élysée 36.775 kişi tarafından ziyaret edildi (önceki yılların ortalaması 37.757 idi). Musée historique de Lausanne 23,116 kişi tarafından ziyaret edilmiştir (önceki yılların ortalaması 22,851 idi). ⓘ
2000 yılı itibariyle, Lozan'da başka bir belediyeden gelen 12.147 öğrenci bulunurken, 2.258 kişi belediye dışındaki okullara devam etmiştir. ⓘ
Kütüphaneler
Lozan sekiz büyük kütüphaneye veya kütüphane koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır. Bu kütüphaneler arasında Lozan Kanton ve Üniversite Kütüphanesi, Lozan'daki İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü (EPFL) kütüphanesi, Réseau EPFL kütüphaneleri, Bibliothèque municipale de Lausanne, Haute école de travail social et de la santé (EESP), HECV Santé, Haute école de la santé La Source ve École cantonale d'art de Lausanne (ECAL) bulunmaktadır. Kütüphanelerde toplam (2008 itibariyle) 3.496.260 kitap veya diğer medya bulunmakta olup, aynı yıl toplam 1.650.534 materyal ödünç verilmiştir. ⓘ
Üçüncül eğitim
Lozan, dünyanın dört bir yanından gelen öğrencilerin devam ettiği özel okullar da dahil olmak üzere dünya standartlarında eğitim ve araştırma kurumlarına sahiptir (ayrıca bkz. Lozan kampüsü).
- Lozan'daki İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü (EPFL)
- Lozan Üniversitesi (UNIL)
- HEC Lausanne, Lozan Üniversitesi İşletme ve Ekonomi Fakültesi
- Lozan Üniversite Hastanesi (CHUV), ilişkili araştırmaları olan bir hastane merkezi
- École hôtelière de Lausanne (EHL)
- École cantonale d'art de Lausanne (ECAL)
- Uluslararası Yönetim Geliştirme Enstitüsü (IMD)
- İsviçre Kamu Yönetimi Enstitüsü (IDHEAP)
- AISTS ("Uluslararası Spor Bilimi ve Teknolojisi Akademisi")
- Lozan İşletme Okulu (BSL)
- Milletler Üniversitesi'nin Lozan kampüsü
- Pepperdine Üniversitesi'nin Lozan'da uluslararası bir eğitim kampüsü bulunmaktadır ⓘ
Lozan, bilhassa turizm ve mühendislik alanlarında dünya çapında önder olan öğretim müesseselerine sahiptir,
- École hôtelière de Lausanne
- École Polytechnique Fédérale de Lausanne
- International Institute for Management Development (IMD)
- Lozan Üniversitesi (Université de Lausanne)
- Conservatoire de Lausanne23 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ⓘ
İlk ve orta dereceli okullar
- Uluslararası okullar
- École française de Lausanne-Valmont
- Lycée Pareto (İtalyan okulu)
- Brillantmont Uluslararası Okulu
- Uluslararası Lozan Okulu
- Collège Champittet ⓘ
- Özel okullar
- École Vinet
- École Alphalif ⓘ
Kültür ve sanat
Ulusal öneme sahip miras alanları
Ulusal öneme sahip İsviçre miras alanları olarak listelenmiş 46 bina veya alan bulunmaktadır. Ayrıca, eski Lozan şehrinin tamamı ve Vernand-Dessus bölgesi İsviçre Miras Alanları Envanterinde listelenmiştir. ⓘ
- Dini Yapılar: Notre-Dame Katedrali, Saint-François İsviçre Reform Kilisesi, Saint-Laurent İsviçre Reform Kilisesi ve Avenue de Florimont'daki Sinagog.
- Sivil Yapılar: Rue Mercerie 24 adresindeki Eski Hôpital, Eski Federal Mahkeme, Rue Cité-Devant 7 adresindeki Eski Académie, Casino de Montbenon, St-Maire Kalesi, Bois-de-Vaux Mezarlığı, Fondation de l'Hermitage ve House de maître, Tren istasyonu, Beau-Rivage Sarayı, Belediye Binası, Hôtel des Postes, André & Cie. S.A. YÖNETIM BINASI, Vaudoise Assurances Yönetim Binası, Rue du Grand-Chêne 8 adresindeki Apartman ve Ofis Binası, Les Bains de Bellerive, l'Estérel Evi, Chemin de Chandolin 4 adresindeki Ev, Parc de Mon-Repos adresindeki Mon-Repos arazisi, Olimpiyat Müzesi ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi Arşivleri, CGN gemileri (La Suisse (1910), Savoie (1914), Simplon (1920), Rhône (1927)), Pont Chauderon, Vernand-Dessus kırsal alanı, Site de l'Expo 64 avec Théatre de Vidy, Tour Bel-Air ve Lozan Üniversite Hastanesi (CHUV).
- Müzeler ve Kütüphaneler: Şu anda Lozan Tarih Müzesi olan Lozan Piskoposu'nun Eski Konutu, Bibliothèque des cèdres (eski Bibliothèque des pasteurs), Beaulieu Kalesi ve Art brut Koleksiyonu, Fondation Toms Pauli Tapisseries ve Art textile Koleksiyonu, Galeries Saint-François, Musée de l'Élysée, Çağdaş Tasarım ve Uygulamalı Sanatlar Müzesi (MUDAC), Kanton Botanik Müzesi ve Bahçeleri, Roma Müzesi, Musée cantonal de géologie ile Palais de Rumine, Kanton Zooloji Müzesi, Kanton Güzel Sanatlar Müzesi, Musée monétaire cantonal de Lausanne [fr] (Cabinet des médailles) ve Musée cantonal d'archéologie et d'histoire.
- Arşivler: Banque Vaudoise Arşivleri, Lozan Şehri Arşivleri, Énergie Ouest Suisse (EOS) Arşivleri, Radio Suisse Romande arşivleri ve İsviçre Federal Yüksek Mahkemesi arşivleri.
- Arkeolojik alanlar: Roma dönemi/ortaçağ tepe kenti ve tarih öncesi yerleşim ve Roma dönemi Vidy Vicus'u (Lousanna). ⓘ
Compagnie Générale de Navigation sur le lac Léman ⓘ
Kültür
Orchestre de chambre de Lausanne, Lozan Operası ve Ensemble vocal de Lausanne çeşitli ve zengin bir müzik hayatı sunmaktadır. Sonuncusu uzun yıllardır Michel Corboz'un yönetimindedir. ⓘ
Ocak ayında, ünlü bir dans yarışması olan Prix de Lausanne, bir hafta boyunca Palais de Beaulieu'da (İsviçre'nin en büyük tiyatrosu) gerçekleşmektedir. Etkinlik, dünyanın dört bir yanından dansçıları ve dans alanındaki bazı büyük isimleri kendine çekmektedir. ⓘ
İsviçre Film Arşivi Lozan'da bulunmaktadır ve şehir Festival cinémas d'Afrique ve Lozan Underground Film ve Müzik Festivali gibi film festivallerine ev sahipliği yapmaktadır. Modern sinemalara ek olarak, "Capitole" (1929'dan beri faaliyette) İsviçre'nin en büyük sinemasıdır (şu anda 867 koltuk). ⓘ
Şehir 1989 Eurovision Şarkı Yarışması'na ev sahipliği yapmıştır. Her Temmuz ayında eski şehirde Festival de la cité düzenlenmektedir. Diğer müzik festivalleri arasında sonbahar mevsiminde Nuit de musées'i (müzeler gecesi) takip eden Bach Festivali, Festival et concours Bach de Lausanne yer almaktadır. ⓘ
Lozan aynı zamanda Béjart Balesi'ne de ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Lozan'da Béjart Ballesini ağırlar, biraz da alternatif kültür de bulunur. ⓘ
Anıtlar
- Katedral (Viollet-le-Duc tarafından restore edilmiştir)
- Saint-Maire Kalesi (Château Saint-Maire)
- İsviçre Federal Yüksek Mahkemesi
- Belediye Sarayı ⓘ
Müzeler
Lozan aynı zamanda birçok müzeye de ev sahipliği yapmaktadır:
- Archizoom
- Musée Bolo
- Olimpiyat Müzesi (Musée olympique)
- Musée de l'Élysée
- Fondation de l'Hermitage [fr] ("Hermitage Vakfı")
- Yabancı Sanat Koleksiyonu (Collection de l'art brut)
- Çağdaş Tasarım ve Uygulamalı Sanatlar Müzesi (Musée de design et d'arts appliqués contemporains)
- Lozan Tarih Müzesi [fr] (Musée historique de Lausanne)
- Musée Arlaud veya "Espace Arlaud"
- Espace des inventions ("Çocuklar için Bilim Merkezi") Vallée de la Jeunesse'de [fr]
- Fondation Claude Verdan [fr] - Musée de la main ("El Müzesi")
- Vivarium de Lausanne [fr]
- Kanton Botanik Müzesi ve Bahçeleri (Musée et jardins botaniques cantonaux)
- Kanton Para Müzesi [fr] (Musée monétaire cantonal) (eski adıyla "Cabinet cantonal des médailles")
- Kanton Arkeoloji ve Tarih Müzesi [fr] (Musée cantonal d'archéologie et d'histoire)
- Kanton Güzel Sanatlar Müzesi (Musée cantonal des beaux-arts)
- Kanton Zooloji Müzesi (Musée cantonal de zoologie)
- Kanton Jeoloji Müzesi [fr] (Musée cantonal de Géologie)
- Lozan-Vidy Roma Müzesi [fr] ⓘ
Sanat galerileri
Başlıca çağdaş sanat galerileri
- Galerie Lucy Mackintosh (kapalı)
- Dubner Moderne
- Sinopsizm
- Espace Saint-François ⓘ
Sanat merkezleri veya sanatçılar tarafından işletilen galeriler
- Devre
- Galerie Galerie 1m3
- Doll espace d'art contemporain ⓘ
Müzik
- Çağdaş besteci Leonardo Balada'nın Senfoni No. 4'ün alt başlığı 'Lozan'.
- Igor Stravinsky'nin L'Histoire du Soldat adlı eserinin prömiyeri Eylül 1918'de Lozan'da yapılmıştır. ⓘ
Spor
IOC'ye ev sahipliği yapan Lozan'da yakındaki gölde su sporları yapılabilmekte ve yakındaki dağlarda dağcılık yapılabilmektedir. Bisiklete binmek de yaygın bir eğlencedir ve çevredeki tepelerde bulunan üzüm bağları geniş manzaralar ve zorlu rotalar sunmaktadır. Her yıl düzenlenen atletizm yarışları (Athletissima), şehrin içinden geçen yol koşusu (20 km'lik (12 mil) Lozan koşusu), Tour de Romandie yol bisikleti yarışı, Lozan Maratonu ve triatlon yarışması diğer spor etkinlikleri arasındadır. En önemli iki spor dalı buz hokeyi ve futboldur. Lozan, 2020 Kış Gençlik Olimpiyatlarına ve 2020 IIHF Dünya Şampiyonasına ev sahipliği yapmıştır. ⓘ
Yerel
- Lozan Hokey Kulübü
- Lozan-Spor Futbol Kulübü
- Lozan-Spor Aviron Kürek Kulübü
- Lozan Sharks Amerikan Futbol Kulübü
- İsviçre Bandy Federasyonu
- Stade Lausanne Rugby Kulübü
- Lozan Üniversitesi Kulübü (Luc) Rugby ⓘ
Uluslararası Lozan, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ve Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) ile diğer birçok uluslararası spor kuruluşunun merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır:
- Avrupa Atletizm Birliği (EAA)
- Uluslararası Beyzbol Federasyonu (IBAF)
- Uluslararası Binicilik Sporları Federasyonu (Fédération Équestre Internationale, FEI)
- Uluslararası Eskrim Federasyonu (Fédération Internationale d'Escrime, FIE)
- Uluslararası Golf Federasyonu (Fédération Internationale de Golf, IGF)
- Uluslararası Jimnastik Federasyonu (Fédération Internationale de Gymnastique, FIG)
- Uluslararası Hokey Federasyonu (Fédération Internationale de Hockey, FIH)
- Uluslararası Kürek Federasyonu (Fédération Internationale des Sociétés d'Aviron, FISA)
- Uluslararası Paten Birliği (ISU)
- Uluslararası Yüzme Federasyonu (Fédération Internationale de Natation, FINA)
- Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu (ITTF)
- Uluslararası Triatlon Birliği (ITU)
- Uluslararası Üniversite Sporları Federasyonu (Fédération Internationale du Sport Universitaire, FISU)
- Uluslararası Voleybol Federasyonu (Fédération Internationale de Volleyball, FIVB)
- Uluslararası Wushu Federasyonu (IWUF)
- Dünya Hava Sporları Federasyonu (Fédération Aéronautique Internationale, FAI)
- Dünya Okçuluk Federasyonu (WA; Fédération Internationale de Tir à l'Arc, FITA)
- Dünya Dans Sporları Federasyonu (Fédération mondiale de danse sportive, WDSF)
- FIDE (Uluslararası Satranç Federasyonu) ⓘ
Uluslararası ilişkiler
Mart-Nisan 2015'te İran'ın nükleer programına ilişkin kapsamlı bir anlaşmanın çerçevesini çizen müzakereler, ABD, Birleşik Krallık, Rusya, Çin, Fransa, Avrupa Birliği, Almanya (P5+1) ve İran'dan dışişleri bakanları ve heyetlerinin de ağırlandığı Beau-Rivage Sarayı'nda gerçekleştirildi. Son basın toplantısı ise 2 Nisan 2015 tarihinde EPFL Eğitim Merkezinde düzenlenmiştir. ⓘ
24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan Antlaşması Beau-Rivage Sarayı'nda imzalanmıştır. ⓘ
Önemli kişiler
Kamu hizmeti, ordu ve kilise
- Pierre Viret (1511-1571), Reformcu bir ilahiyatçı ve Protestan reformcu
- David-Louis Constant de Rebecque (1722-1785), albay ve bir İsviçre alayının komutanı
- Alexandre Vinet (1797-1847), İsviçreli eleştirmen ve ilahiyatçı.
- Amalric-Frédéric Buscarlet (1836-1928), İskoçya Kilisesi'nin denizaşırı bakanı, 1876'da Lozan'da İskoç Kirk'ünün inşasını destekledi
- Tümgeneral Lionel Dunsterville CB CSI (1865-1946), Dunsterforce'a liderlik eden İngiliz general
- Baron Carl Gustaf Emil Mannerheim (1867-1951), Fin mareşal ve cumhurbaşkanı
- Gustave Biéler DSO MBE (1904-1944), İkinci Dünya Savaşı sırasında Özel Operasyonlar İdaresi ajanı
- Sourozh Metropoliti Anthony (1914-2003), Rus Ortodoks din adamı
- Georges-André Chevallaz (1915-2002), tarihçi, siyasetçi, 1958-1973 yılları arasında Lozan Belediye Başkanı ve 1974-1983 yılları arasında İsviçre Federal Konseyi üyesi
- Jean-François Bergier (1931-2009), bir tarihçi, Bergier komisyonuna başkanlık etti
- Jean-Pascal Delamuraz (1936-1998), İsviçreli siyasetçi
- Daniel Brélaz (d. 1950), matematikçi ve siyasetçi, 2001-2016 yılları arasında Lozan Belediye Başkanı
- Simone de Montmollin (1968 doğumlu), Ulusal Konsey üyesi, Lozan doğumlu ⓘ
Bilim ve mimarlık
- Jean-Nicolas-Sébastien Allamand FRS (1716-1787), İsviçreli-Hollandalı doğa filozofu
- Johann Ludwig Burckhardt (1784-1817), gezgin, coğrafyacı ve oryantalist.
- Oswald Heer (1809-1883), İsviçreli jeolog ve doğa bilimci.
- Eugène Viollet-le-Duc (1814-1879), Fransız mimar ve yazar.
- Eugène Renevier (1831-1906), jeolog ve Lozan Üniversitesi'nde profesör.
- Léon Walras (1834-1910), Ekonomist, Lozan Üniversitesi'nde Ekonomi Profesörü, Vilfredo Pareto ile birlikte Lozan Ekonomi Okulu'nun kurucularından: Vilfredo Pareto.
- Vilfredo Pareto (1848-1923), Ekonomist, mühendis, sosyolog, filozof, Lozan Üniversitesi'nde Ekonomi Profesörü, Lozan Ekonomi Okulu'nun kurucularından, birlikte: Léon Walras
- Sir Waldemar Haffkine (1860-1930), Ukraynalı bakteriyolog
- Auguste Piccard (1884-1962), fizikçi, mucit ve kaşif
- Michel Mayor (d. 1942), 2015 Kyoto Ödülü sahibi bir astrofizikçi
- Bernard Tschumi (d. 1944), dekonstrüktivizm ile ilişkili bir mimar, yazar ve eğitimci ⓘ
Yazma
- Jean Bagnyon (1412-1487), avukat, tarihçi, siyasi yazar ve çevirmen
- Jean-Pierre de Crousaz (1663-1750), yazar, ilahiyatçı ve filozof.
- Edward Gibbon FRS (1737-1794), İngiliz tarihçi, yazar ve Parlamento Üyesi.
- Benjamin Constant (1767-1830), siyasi bir aktivist ve siyaset ve din üzerine bir yazar.
- Charles Secrétan (1815-1895) bir filozof.
- Albert Chavannes (1836-1903), İsviçre doğumlu Amerikalı yazar, filozof ve sosyolog
- Charles-Ferdinand Ramuz (1878-1947), Fransızca konuşan İsviçreli yazar
- Georges Simenon (1903-1989), Belçikalı bir yazar, Jules Maigret'i yarattı
- Alejo Carpentier (1904-1980), Kübalı romancı, denemeci ve müzikolog
- Jean Anouilh (1910-1987), Fransız tiyatro yazarı.
- Jack Rollan (1916-2007), İsviçreli gazeteci
- Han Suyin (1917-2012), Çin doğumlu bir Avrasyalı, bir doktor ve Çin üzerine kitaplar yazan bir yazar
- Nanos Valaoritis (d. 1921), Yunan yazar, şair, romancı ve oyun yazarı
- Jeanlouis Cornuz (1922-2007), İsviçreli roman yazarı
- Albin Schram (1926-2005), kraliyet mensuplarının, bilim insanlarının, yazarların ve filozofların mektuplarını topladı
- Jon Steele (1950 doğumlu), Amerikalı göçmen yazar, kameraman ve gazeteci ⓘ
Oyunculuk
- George Sanders (1906-1972), İngiliz sinema ve televizyon oyuncusu ve yazar
- James Mason (1909-1984), İngiliz aktör
- Freddy Buache (d. 1924), sinema eleştirmeni ve 1951-1996 yılları arasında İsviçre Film Arşivi'nin yöneticisi
- Capucine (1928-1990), Fransız aktris ve model
- Fernand Melgar (d. 1961), İsviçreli aktör, yapımcı, yönetmen ve film editörü
- Vincent Perez (d. 1964), sinema oyuncusu ve yönetmen
- David Bennent (1966 doğumlu), aktör
- Élodie Frenck (d. 1974), Perulu-İsviçreli-Fransız aktris
- James Thiérrée (d. 1974), sirk sanatçısı, kemancı, oyuncu ve yönetmen ⓘ
Boyama
- François Bocion (1828-1890), ressam ve öğretmen, Cenevre Gölü çevresindeki sahneleri resmetti
- Eugène Grasset (1845-1917), Art Nouveau tasarımının öncülerinden bir dekoratif sanatçı
- Elizabeth Thompson (Lady Butler) (1846-1933), İngiliz tarih resimleri ressamı
- Théophile Steinlen (1859-1923), Fransız Art Nouveau ressamı ve baskı sanatçısı
- Marius Borgeaud (1861-1924), Post-Empresyonist bir ressam
- Félix Vallotton (1865-1925), Les Nabis ile ilişkili İsviçreli/Fransız ressam ve baskı sanatçısı
- Alice Bailly (1872-1938), radikal bir ressam, Dada hareketine katıldı
- René Auberjonois (1872-1957), post-empresyonist bir ressam
- Ernest Boiceau (1881-1950), sanatçı ve tasarımcı
- Aloise Corbaz (1886-1964), aykırı sanatçı
- Lucienne Peiry (1961 doğumlu), sanat tarihi doktoru, Outsider Art ("Art Brut") uzmanı, sergi küratörü ve öğretim görevlisi
- Andy Picci (d. 1989), kavramsal sanatçı
- Irene Pijoan (1953-2004), ressam, heykeltıraş, eğitimci ⓘ
Müzik ve dans
- Karol Szymanowski (1882-1937), Polonyalı besteci ve piyanist
- Hélène Boschi (1917-1990), piyanist
- Maurice Béjart (1927-2007), dansçı, koreograf ve opera yönetmeni, Béjart Balesi'ni yönetti
- Charles Dutoit (d. 1936), orkestra şefi
- Manola Asensio (d. 1943), eski bir balet
- Jacques Viret (d. 1943), Fransız müzikolog
- Pierre Amoyal (d. 1949), Fransız kemancı, Lozan Konservatuarı'nın sanat yönetmeni
- Rachel Kolly d'Alba (1981 doğumlu), kemancı ve Paraguay'ın Asunción şehrinin fahri vatandaşı ⓘ
Kraliyet, asalet ve toprak sahibi soylular
- Battenbergli Victoria Eugenia (1887-1969) Kral XIII Alfonso'nun eşi olarak İspanya Kraliçesi
- Aleksandra Tegleva (1894-1955), İmparatorluk Hanedanı'nda bakıcı olarak görev yapan Rus soylu kadın, Rus Devrimi'nden sonra Lozan'da yaşadı
- Helen of Greece and Denmark (1896-1982) Romanya Kraliçesi, İkinci Dünya Savaşı'nda Romanya Yahudilerini kurtardı
- Prens Nicholas Tchkotoua (1909-1984) Gürcü yazar ve Malta Nişanı üyesi
- Bhumibol Adulyadej (1927-2016) Tayland'ın son Kralı, eğitim gördü ve 1933-1945 yılları arasında yerelde yaşadı
- Infante Carlos, Calabria Dükü (1938-2015) İspanya'nın son infante'si
- Prens Egon von Furstenberg (1946-2004) sosyetik, bankacı, moda ve iç mimar
- Prenses Yasmin Ağa Han (d. 1949) Amerikalı hayırsever
- Romanya Prensesi Margareta (d. 1949) Kral I. Michael ve Romanya Kraliçesi Anne'in kızı
- Romanya Prensesi Elena (d. 1950) Kral I. Michael ve Romanya Kraliçesi Anne'in kızı
- Prenses Ubol Ratana (d. 1951) Tayland prensesi
- Hohenlohe-Langenburg Prensi Christoph (1956-2006) Avrupalı bir sosyetik ⓘ
İş Dünyası
- Peter Carl Fabergé (1846-1920) Fabergé yumurtalarının Rus kuyumcusu, House of Fabergé'yi kurdu
- Coco Chanel (1883-1971) Fransız moda tasarımcısı ve iş kadını
- Ingvar Kamprad (1926-2018) IKEA'yı kurdu
- Paloma Picasso (d. 1949) Fransız ve İspanyol moda tasarımcısı ve iş kadını
- Dominique Lévy (1967 doğumlu) sanat simsarı ⓘ
Spor
- Pierre de Coubertin (1863-1937) Fransız baron, Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin kurucusu.
- André Wicky (1928-2016) yarış arabası sürücüsü ve takım sahibi
- Umberto Agnelli (1934-2004) Fiat ve Juventus F.C.'nin başkanı
- Bertrand Piccard FRSGS (d. 1958) psikiyatrist ve baloncu
- Patrik Lörtscher (d. 1960) Körlingde 1998 Olimpiyat altın madalya sahibi
- Stéphane Chapuisat (d. 1969) futbolcu
- Mattia Binotto (1969 doğumlu) İtalyan F1 tasarımcısı, Scuderia Ferrari'nin şu anki takım müdürü.
- Sébastien Loeb (1974 doğumlu) Fransız profesyonel ralli, yarış ve rallikros pilotu
- Ludovic Magnin (1979 doğumlu) eski futbolcu, 347 kulüp ve 63 milli takım forması giydi, FC Zürich'in şu anki teknik direktörü
- Lorik Cana (1983 doğumlu) Arnavut eski profesyonel futbolcu, 388 kulüp ve 92 milli takım forması giydi
- Stan Wawrinka (d. 1985) tenis oyuncusu
- Stéphane Lambiel (1985 doğumlu) artistik patinajcı ve antrenör ve 2006 Kış Olimpiyatları gümüş madalya sahibi
- Timea Bacsinszky (d. 1989) tenis oyuncusu
- Hugo de Sadeleer (d. 1997), yarış pilotu ⓘ
İstenmeyen eşraf
- Marie Manning (1821-1849) İsviçreli bir hizmetçi ve kocasıyla birlikte bir katil
- Serge Voronoff (1866-1951) Rus kökenli Fransız şarlatan cerrah
- Gaston-Armand Amaudruz (1920-2018) neo-faşist bir siyaset felsefecisi ve Holokost inkârcısı
- François Genoud, (1915-1996), İsviçreli finansçı ve Nazi sempatizanı. ⓘ
Resimler
Lozan'da katedral]] ⓘ