Mekruh

İslami terminolojide mekruh (Arapça: مكروه, çevirisi: mekruh veya mekrûh), hoşlanılmayan veya rahatsız edici (kelimenin tam anlamıyla "tiksindirici" veya "iğrenç") bir eylemdir. Bu, İslam hukukundaki beş kategoriden (el-ahkâmü'l-hamse) biridir: vacip/farz (zorunlu), müstehap/mendup (tavsiye edilen), mubah (nötr), mekruh (onaylanmayan), haram (yasaklanan). ⓘ

Mekruh bir eylem haram (yasak) veya cezaya tabi olmasa da, bu eylemden kaçınan bir kişi ödüllendirilecektir. Müslümanlar mümkün olduğunca bu tür eylemlerden kaçınmaya teşvik edilir. İslam hukukunda onay derecelerinden (ahkam) biridir. ⓘ

Mekruh (Arapça: مكروه), İslam fıkıhında haram gibi kesin ve bağlayıcı olmamakla birlikte- yapılmaması istenen şeydir. Efâl-i mükellefindendir. Sözcük anlamı olarak "hoş görülmeyen, beğenilmeyen şey" manasına gelir. ⓘ

Hanefîlik'te

Hanefîlikte mekrûh, tahrimen mekrûh ve tenzîhen mekrûh olmak üzere ikiye ayrılır. ⓘ

Tahrîmen mekrûh: Dinde ayetlerin yorumlanması veya hadislere göre yapılmaması istenen şeydir. Yapılması helalden çok, harama yakındır. Ancak, açık ayet gibi kesin olmayan bir delile dayandığından veya delaletindeki bir kapalılıktan dolayı haram sınıfına alınmamıştır. Bu sebeple amelî haram olarak da bilinir. Kesin olmamakla birlikte bu tür fiilleri işleyenlerin de ahirette cezaya uğrayabileceğine inanılır. Bunlara örnek olarak sigara içmek, bahis olmasa bile tavla ve kâğıt oyunları gibi oyunlar oynamak, erkeğin altın takması ve ipek giymesi gösterilebilir. ⓘ

Tenzîhen mekrûh: Şeriatın bağlayıcı ve kesin olmayan bir tarzda yapılmamasını istediği fiildir. Yapılmaması yapılmasından daha iyi olan davranışları tanımlar. Bu tür fiilleri işlemek cezâ ve kınanmayı gerektirmez; ancak terk eden övülür. Örneğin toplu bir ibadete katılacak kimsenin soğan-sarımsak yemesi ve ikindi namazından sonra kerahat vaktine kadar nafile namaz kılmak bu tür mekrûhlardandır. ⓘ

Mekruh fiilleri sürekli işleyenler şeriatta fasık olarak adlandırılır, şahitlikleri kabul edilmez ve yönetici veya kadı olamazlar. ⓘ

Mekruh kabul edilen şeylere örnek olarak, abdest (kısmi abdest veya gusül) ve gusül (tam abdest) olarak bilinen ritüel arınma işlemlerini gerçekleştirirken çok miktarda su kullanmak veya camiye gitmeden veya başkalarıyla sosyalleşmeden önce sarımsak tüketmek verilebilir. ⓘ

Hanefi mezhebine mensup Müslümanlar için mekruh kabul edilen yiyeceklere örnek olarak karides verilebilir (ancak sadece Hanefi mezhebi için). Ancak Hanefi mezhebinde karidesin su avı olarak kabul edilip edilmeyeceği ve dolayısıyla helal olup olmayacağı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Hanefiler bundan kaçınılması ve mümkünse başka bir şey yenmesi gerektiğine inanır. ⓘ

İslam'daki diğer mekruh davranışlara örnek olarak küfür etmek, namaz için abdest alırken konuşmak, tırnak yemek ve bir hayvanı kendi türünden diğer hayvanların görebileceği bir yerde yemek için kesmek verilebilir. ⓘ