Süfyani

Süfyani (Arapça: سفیاني), İslam eskatolojisinde kötü bir figürdür ve genellikle hadislerde fesat ve fesat yayacak bir tiran olarak tasvir edilir. Şii hadislerine göre Süfyani Recep ayında ortaya çıkacaktır. Geleceği tahmin edilen yer ise Şam'dır. ⓘ

Süfyani ile ilgili rivayetler hem Sünni hem de Şii hadislerinde mevcuttur. Süfyani, ahir zamanın bir başka kötü figürü olan Deccal ile karıştırılmamalıdır. Onun çocukları öldüreceği ve kadınların karınlarını deşeceği söylenmektedir. Süfyani, Peygamber'in ev halkından olanları öldürecek ve Suriye'ye hükmedecektir. Mehdi ortaya çıktığında, Süfyani onu yakalamak ve öldürmek için bir ordu gönderecektir. Ancak Süfyani ve ordusu Beyda çölüne ulaştıklarında yutulacaklardır. ⓘ

Ancak bazı (çoğunlukla Sünni) kaynaklar Süfyani'yi ahir zamanın zalim figürü olarak tanımlayan hadislerin güvenilmez olduğunu, "Şii ve Abbasi yanlısı gelenekçiler tarafından uydurulan" bir efsanenin "bozuk bir versiyonuna" dayandığını iddia etmektedir. Diğerleri ise onun kötülük yapan kişi rolünü tersine çevirerek Mehdi'nin düşmanı değil müttefiki olarak tanımlamaktadır. ⓘ

Süfyan adını Ebu Süfyan'dan alan, dini (islam) figür. Rivayetlere göre İslam Deccali veya ahir zamanda çıkıp İslam dinine büyük zarar vereceği söylenen kişidir. ⓘ

Mehdi, Mesih, Deccal, Süfyan gibi karakterler erken İslam tarihinde, iktidar olma savaşı veren Kufe merkezli Alioğulları (Ehl-i beyt), Horasan coğrafyasından siyah sancaklı Abbasiler ve Ebu Süfyan soyundan gelen Şam merkezli Ümeyye oğulları (Emeviler) gibi guruplar arasında, çıkış yerleri olarak o günün güç merkezlerini işaret eden, toplumda kendilerine yer edinme adına, iyi karakterlerin kendi içlerinde, kötü karakterlerin ise rakiplerinde aranması yönünde, haklarında çok sayıda hadis uydurulan, dönemin dinsel-politik figürleri olarak ortaya çıktılar. Daha sonraki dönemlerde ise birtakım dini guruplar, bu figürlerin gerçek anlamda var olduğuna inandılar ve onları inanç esaslarına dahil ettiler. Bu veya benzer deyim ve tiplemeler İslam dünyasında günümüze kadar devam etmiş, dini guruplar kendi liderlerini Mehdi, Mesih gibi kurtarıcı, rakiplerini ise Deccal, Süfyan gibi aşağılayıcı sıfatlarla anmaya devam etmişlerdir. O kadar ki, Abbasoğulları veya Alioğullarının Mehdi figürüne rakip olarak, Emeviler, iyi bir karakter olan kurtarıcı Süfyan figürünü ortaya sürdüler. Ancak Abbasi veya Ehli beyt taraftarları kısa sürede yeni hadislerle bu figürü kötü bir karaktere çevirmeyi ve Emevileri alt etmeyi başardılar. Yine politik-dini bir figür olarak Mesih bir gece sabaha karşı "Emevi başkenti" olan Şamda beyaz Minareye iner, Mehdi ile birlikte namaz kılarlar ve güçlerini birleştirerek deccal ile savaşırlar. ⓘ

Kehanetler

Sufyani'den önce

Süfyani'den önce Mağrip'te bir fitne ortaya çıkacak ve her yöne yayılacak, öyle ki hiçbir parti veya grup kendini ondan koruyamayacak. ⓘ

Magrib'de (batıda) kargaşa, çekişme ve korku ortaya çıkacak... Çekişmeler çoğalacak. ⓘ

Hiçbir tarafın kendisini koruyamayacağı bir tür fesat ortaya çıkacak ve hemen her yöne yayılacaktır. Bu durum, biri gelip: "Ey insanlar, bundan sonra lideriniz İmam Mehdi (as)'dır" diyene kadar devam edecektir. ⓘ

Daha sonra batıda başlayan fitne Şam'a (Levant) ulaşacak: iki sancak bölgeyi kontrol etmek için savaşacak; orduları tükenene kadar savaşacaklar. ⓘ

Süfyani'nin Ortaya Çıkışı

Bu olayların ardından Süfyani Şam'da ortaya çıkacaktır. Transjordan'ın kuru vadisinde bir ayaklanma başlatacak ve Şam'ı ele geçirmek için harekete geçecek, büyük destek kazanacak ve diğer iki rakip gücü yenerek Suriye'nin geri kalanını ele geçirmek için ilerleyecek. Şâm'ın beş bölgesini ele geçirdikten sonra Irak'a ordular gönderecektir. ⓘ

Ebu Hureyre, Peygamber'in şöyle dediğini rivayet eder:

Şam'ın derinliklerinden bir adam çıkacak. Ona Süfyani denilecek. Ona uyanların çoğu Kelb kabilesinden olacaktır. Kadınların karınlarını yararak öldürecek ve hatta çocukları öldürecek. Benim ailemden bir adam Harem'de ortaya çıkacak, onun geliş haberi Süfyani'ye ulaşacak ve ona ordularından birini gönderecek. O (Mehdi'yi kastediyor) onları yenecek. Sonra geriye kalanlarla birlikte bir çöle varıncaya kadar yolculuk edecekler ve yutulacaklar. Diğerlerini onlardan haberdar edenden başka kimse kurtulamayacaktır. ⓘ

Nu'aym bin Hammad, Halid bin Ma'dan'ın şöyle dediğini nakleder: "Süfyani elinde üç asa ile ortaya çıkacaktır. Onlarla vurduğu herkes ölecektir." ⓘ

Süfyani'nin Kuralı

Süfyani, çoğunlukla Banu Kalb kabilesi tarafından takip edilecek ve ona karşı çıkmaya cüret eden herkesle savaşacaktır. Adaletsizlik hüküm sürecek ve Süfyani'nin yaşamı hiçe sayması kadınlara ve çocuklara kadar uzanacaktır. Kays kabilesi ona karşı ayaklanacak, ancak başarılı olamayacaklar ve hepsini katledecektir. Süfyani'nin harikalarından biri de, onunla vurduğunda herkesi öldürecek olan asalarıdır. ⓘ

Süfyani'nin ordusu Irak'ta bir şehir olan Kufe'ye gidecek ve oradan Horasan'a karşı bir saldırı başlatacaktır. İstahr Kapısı'nda Şuayb bin Salih ve Haşimiler güçlerini birleştirecek ve onun ordusuyla çarpışacaklardır. Savaş birçok cana mal olacak ve Süfyani geçici bir yenilgiye uğrayacaktır. İşte bu sırada Mehdi'nin zuhuruna duyulan özlem evrensel hale gelir. ⓘ

Süfyani ordusu Mehdi'yi yakalamak için Irak'tan yola çıkacak, ancak Dhi Hulayfah yakınlarındaki çöle ulaştıklarında yer onları yutacaktır. İki kişi haberi iletmek için kaçacak, ancak olayı öğrendiğinde bile caymayacaktır. Kureyş'ten bazı insanlar Müslümanların kontrolünde olmayan Konstantinopolis'e kaçarlar. Süfyani onların geri dönmesini isteyecek ve vardıklarında onlar ve müttefikleri öldürülecektir. ⓘ

Süfyani'nin Ölümü

Süfyani Mehdi'yi öğrendiğinde, ordusuyla birlikte Mehdi'ye saldırmak için Irak'a doğru gidecektir. Ordu Beyda topraklarına girdiğinde, Dünya 2 veya 3 kişi dışında onun ordusunu tüketecektir. Kasf-ı Beyda olayı ile ilgili olarak çeşitli Hadisler ordusunun büyüklüğünü açıklamaktadır. Bazı kaynaklar Süfyani ordusunun sayısının 12.000, bazıları 170.000, bazı kaynaklar ise 300.000 olacağını söylemektedir. Şii müfessir Şeyh Tabarsi, Süfyani ordusunun akıbetiyle ilgili olarak Kuran'ın 34:51 ayetini yorumlarken, Süfyani ordusundan Beyda çölünün ordusu olarak bahseder ve onları yerin yutacağını söyler. ⓘ

Süfyani olduğunu iddia eden kişiler

MS 749 ile 1413 yılları arasında Levant'ta Süfyani unvanını kullanan en az dokuz kişi isyan etmiştir. Bunlardan ilki Abbasilere karşı ayaklanan Ziyad ibn Abdullah ibn Yezid ibn Muaviye ibn Ebi Süfyan'dır. İkinci Süfyani 754 yılında isyan etti. Ebu Harb el-Muburka yaklaşık yüz yıl sonra bu unvanı aldı. 1413 yılında birisi bu unvanı kullandı ve Memlük Sultanlığı'na karşı ayaklandı. Hadisleri tam olarak takip etmeye çalıştı, ancak Memlükler onu bastırdı ve öldürdü. ⓘ

Şüpheler, sorular

Âlim Muhammed Benşili, Süfyani hikâyesinin bazı ayrıntılarına şüpheyle yaklaşmakta ve şöyle demektedir,

Mehdi'ye karşı iki ordu mu yoksa tek bir ordu mu göndereceğini ya da kendisinin askerleriyle birlikte yutulacağını mı yoksa Bağdat'ta mı kalacağını belirlemek mümkün değildir.

Ayrıntıların ötesine geçerek, en azından bir kaynak (Selefi fetva sitesi IslamQA.info) Süfyani'nin hadisini sağlam bulmamış, El-Albani'den (1914-1999) aktararak münker (başka bir sahih hadise aykırı ve zayıf bir ravisi olduğu bildirilen) ilan etmiş ve isnadındaki kusurları göstermiştir. İbn Useymin de Süfyani'nin hadisini zayıf rivayet olarak değerlendirmiştir. (Mansour Leghaei'nin de rivayetin doğruluğu konusunda şüpheleri vardır. ⓘ

Akademisyen Wilferd Madelung, Süfyani'nin "Mehdi'nin rakibi ve muhalifi olarak kehanetinin, ilahi vahye değil Abbasi hanedanının düşmanlarına ve onların "Ümeyye hanedanının Süfyani kolundan bir üyenin" Abbasilerin devrilmesine ve Emevi hanedanının yeniden kurulmasına öncülük edeceğine dair çeşitli umutlarına dayandıran modern akademisyenlerin dikkatini defalarca çektiğini" yazmaktadır. Abbasi hanedanının destekçileri daha sonra bunu iyi Müslümanları öldürecek bir Mesih Karşıtı figürün kehanetine dönüştürdüler.

"... Suriyeliler Ebi Muhammed'in öldüğünü kabul etmeyi reddettiler ve onun Tâif dağlarında saklandığına, oradan zaferle yeniden ortaya çıkacağına inandılar; bu inanç muhtemelen Kaysilerin Muhammed b. el-Hanefiyye hakkındaki inancına dayanıyordu. Onun hakkında tamamen Suriyeli unsurlar içeren bir efsane yarattılar. Bunlardan bazıları, Şii ve Abbasi yanlısı gelenekçiler tarafından uydurulan ve onun Suriyeli bir kahramandan Deccal'e benzeyen bir figüre dönüştürüldüğü bozuk versiyonda hala tanınabilir." ⓘ

William McCants da Şia'nın tarihsel öfkesi ile Süfyani adlı kıyamet düşmanı kehaneti arasında bir bağlantı bulur. Süfyani'nin hadislerde, oğlu İslam imparatorluğunun kontrolü için Muhammed'in damadı Ali ile savaşan Ebu Süfyan'ın soyundan geldiğinin iddia edildiğini yazmaktadır. İbn Ebu Süfyan sonunda halife olmuş ve Emevi hanedanını kurmuştur, ancak Ali'nin Şii halife olması gerektiğini düşünen "kaybeden tarafın" takipçileri, "Peygamber'in yeni hanedanın Mehdi'nin eliyle yıkılacağı kehanetinde bulunan sözlerini yaymaya başlamış" ve bir kehaneti şöyle aktarmışlardır "Süfyani Kufe'ye [Irak'ta bir şehir] ulaştığında ve Muhammed ailesinin destekçilerini öldürdüğünde Mehdi gelecektir." ⓘ

Buna karşılık McCants, Sünnilerin de bir Süfyani hakkında kehanetleri olduğunu, ancak bazılarının onu kahramanlık modunda, "Mehdi'nin yanında düşmanlarına karşı savaşırken içerdiğini yazmaktadır: 'Süfyani ve Mehdi iki yarış atı gibi ortaya çıkacaktır. Süfyani yanındaki (bölgeyi) zapt edecek ve Mehdi de onun yanındaki (bölgeyi) zapt edecek." McCants, "popüler bir Suriyeli Selefi din adamı" olan Adnan al-Aroor'un, Süfyani'nin ortaya çıkarak Suriye iç savaşında Sünni isyancıları zafere taşımasını umduğunu aktarıyor: "İnşallah hepimiz Allah'ın izniyle (Suriye'de) zuhur edecek olan Süfyani'nin ordusunda yer alırız" diye dua eden Suriyeli popüler Selefi din adamı ve isyanın destekçisi Adnan al-Arur şu anda Suudi Arabistan'da yaşıyor. ⓘ

Bir hadiste hakkında şöyle bir ifade vardır:

“Ahir zamanda bir adam çıkacak ve ona Süfyan denilecek.” ⓘ

Sahih hadislerde bildirildiğine göre Süfyan ahir zamanda gelecek ve İslam'ı yok etmeye çalışacak münafık bir varlıktır." ⓘ