Lahey
| Lahey Den Haag veya 's-Gravenhage | |
|---|---|
|
Belediye / Şehir | |
   .jpg)  | |
 Bayrak  Arma | |
 Lahey'ın konumu | |
  Lahey Lahey'in Hollanda'daki konumu | |
| Ülke |
 Hollanda |
| İl |
 Güney Hollanda (Zuid-Holland) |
| Belediye | Lahey |
| Alt idari birimler |
Daraltılmış liste
|
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Pauline Krikke (VVD) |
| Yüzölçümü | |
| • Belediye / Şehir | 98,20 km² (3.790 mil²) |
| • Su | 15,77 km² (608 mil²) |
| Nüfus (1 Eylul2011) | |
| • Belediye / Şehir | 1.022.256 |
| • Yoğunluk | 5.894/km² (15.260/mil²) |
| • Kent | 500.000 |
| • Metropol | 1.406.000 |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAS) |
| Alan kodları | (+31) 070, 015 |
|
Resmî site www.denhaag.nl | |
Lahey (Hollandaca: Den Haag veya 's-Gravenhage), Hollanda'da Güney Hollanda eyaletinde Hollanda Krallığı devletinin efektif başkenti ve içinde bulunduğu eyaletin merkezi olan şehirdir. ⓘ
Lahey Hollanda Krallığı hükûmetinin, bakanlıklarının, parlamentosunun, Hollanda Yüksek Mahkemesi'nin ve Hollanda Devlet Konseyi'nin bulunduğu şehirdir. Hollanda Kralı Willem-Alexander'ın oturduğu saray "Huis ten Bosch" ve çalışma yeri "Noordeinde Sarayı" Lahey'de bulunmaktadır. Hollanda'ya yabancı ülkelerin gönderdikleri diplomatik misyonlar ve elçilikler Lahey'dedir. Fakat Hollanda Krallığı anayasasına göre başkent Lahey değildir, Amsterdam'dır. ⓘ
Şehrin belediye sınırları içindeki nüfusu (1 Eylül 2011 tahmini itibarıyla) yaklaşık 500.000 kişidir. Fakat Lahey'in içinde bulunduğu Hollanda'da Ranstad Holland adı verilen şehirleşmiş metropoliten alan Amsterdam, Haarlem, Leyde, Rotterdam ve Utrecht şehirlerini de kapsayarak nüfusu yaklaşık 7.1 milyon kişidir. ⓘ
Lahey'de 150 adet uluslararası kurum bulunmaktadır. Bunların başında Uluslararası Adalet Divanı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi bulunmaktadır. Böylece Lahey şehri Birleşmiş Milletler kurumunun ek ofislerinin bulunduğu New York, Viyana, Cenevre ve Nairobi ile önemli bir uluslararası merkezdir. ⓘ
Lahey
Den Haag 's-Gravenhage ⓘ | |
|---|---|
Şehir ve belediye | |
 Yukarıdan aşağıya, soldan sağa: Het Plein, Barış Sarayı, Binnenhof, Kurhaus, Belediye Binası | |
|
Bayrak Arma | |
| Takma ad(lar): De Hofstad, De Residentie, Agga | |
| Slogan(lar): Vrede en Recht (Barış ve Adalet) | |
.png) South Holland içindeki konum | |
 Lahey Hollanda içindeki konum  Lahey Avrupa içindeki konum | |
| Koordinatlar: 52°04′48″N 04°18′36″E / 52.08000°N 4.31000°EKoordinatlar: 52°04′48″N 04°18′36″E / 52.08000°N 4.31000°E | |
| Ülke | Hollanda |
| İl | Güney Hollanda |
| Alt Bölge | Haaglanden |
| İlçeler | Sekiz bölge
|
| Hükümet | |
| - Vücut | Belediye Meclisi |
| - Belediye Başkanı | Jan van Zanen (VVD) |
| - Belediye Meclis Üyeleri | Liste
|
| Alan | |
| - Belediye | 98,13 km2 (37,89 sq mi) |
| - Arazi | 82,45 km2 (31,83 sq mi) |
| - Su | 15,68 km2 (6,05 sq mi) |
| - Kentsel | 286,31 km2 (110,54 sq mi) |
| - Metro | 1,256.40 km2 (485.10 sq mi) |
| - Randstad | 4,384.10 km2 (1,692.71 sq mi) |
| Yükseklik | 1 m (3 ft) |
| Nüfus (1 Ocak 2021) | |
| - Belediye | 549,163 |
| - Yoğunluk | 6.523/km2 (16.890/q mi) |
| - Kentsel | 883,720 |
| - Metro | 2,390,101 |
| - Randstad | 6,396,416 |
| Demonim(ler) | Hagenaar veya Hagenees |
| Saat dilimi | UTC+1 (CET) |
| - Yaz (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Posta Kodları | 2490–2599 |
| Alan kodu | 070, 015 |
| Web sitesi | www.denhaag.nl |
| Tam ekran görüntü için haritaya tıklayın | |
Lahey (/heɪɡ/ HAYG; Felemenkçe: Den Haag [dɛn ˈɦaːx] (
dinle) veya 's-Gravenhage [ˌsxraːvə(n)ˈɦaːɣə] (dinle)), Hollanda'nın Kuzey Denizi'ne bakan batı kıyısında yer alan bir şehir ve belediyedir. Hollanda'nın idari ve kraliyet başkenti ve hükümet merkezi olmasının yanı sıra Güney Hollanda eyaletinin de başkentidir. Uluslararası Adalet Divanı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ
Yarım milyonu aşan nüfusuyla Amsterdam ve Rotterdam'dan sonra Hollanda'nın üçüncü büyük şehridir. Lahey, şehrin kendisi ve banliyö belediyelerini kapsayan Büyük Lahey kentsel alanının çekirdek belediyesidir ve 800.000'den fazla insanı barındırarak, yine Amsterdam ve Rotterdam kentsel alanlarından sonra Hollanda'nın üçüncü en büyük kentsel alanıdır. Yaklaşık 2,6 milyonluk nüfusuyla Rotterdam-Lahey metropolitan alanı, Avrupa'nın en büyük metropolitan alanlarından biri ve ülkenin en kalabalık bölgesidir; bölgede Rotterdam-Lahey Havaalanı bulunmaktadır. Hollanda'nın batı kıyısında yer alan Lahey, Avrupa'nın en büyük şehirlerinden biri olan Randstad'ın güneybatı köşesinde yer almaktadır. ⓘ
Etimoloji
Lahey'den ilk olarak 1242 yılında Die Haghe olarak bahsedilmiştir. 15. yüzyılda des Graven hage adı kullanılmaya başlandı, kelimenin tam anlamıyla "Kont'un Ormanı", "Kont'un Çiti, Özel Muhafazası veya Avlanma Alanı" gibi çağrışımlarla. "'s-Gravenhage" yazılışı 17. yüzyıldan itibaren şehir için resmi olarak kullanılmıştır. Günümüzde bu isim sadece doğum ve evlilik belgeleri gibi bazı resmi belgelerde kullanılmaktadır. Şehrin kendisi tüm iletişimlerinde "Den Haag" adını kullanmaktadır. Postane, mektupların "'s-Gravenhage" adresine gönderilmesi gerektiğini belirtir, ancak "Den Haag" adresine gönderilen bir mektup da aynı şekilde teslim edilecektir. Tren istasyonları "Den Haag" olarak adlandırılmıştır. Tabelalarda "Den Haag" yazmaktadır. ⓘ
Tarihçe
Antik tarih
Bölge, Roma'nın Germania Inferior eyaletinin bir parçasıydı ve imparatorluğun sınırı olan Yukarı Cermen-Rhaetian Limes'e yakındı. 1997 yılında Wateringse Veld'de dört Roma mil taşı keşfedilmiştir. Orijinalleri "Museon" müzesindedir. En yakın Roma şehri olan Forum Hadriani'den (modern Voorburg) uzaklığı gösteren bu taşlar imparator Antoninus Pius (138-161; sütun 151 tarihlidir), Caracalla (211-217), Gordian III (238-244) ve Decius (249-251) dönemlerine tarihlendirilebilir. ⓘ
Erken tarih
Lahey'in kökeni hakkında çok az şey bilinmektedir. Burayı tanımlayan hiçbir çağdaş belge yoktur ve daha sonraki kaynakların güvenilirliği genellikle şüphelidir. Kesin olan şey, Lahey'in Hollanda Hanedanı'nın son kontları tarafından kurulmuş olduğudur. Floris IV zaten bölgede iki konuta sahipti, ancak muhtemelen 1229 yılında bugünkü Hofvijver'de bulunan ve daha önce Meilendis adında bir kadına ait olan üçüncü bir sarayı satın aldı. Floris IV muhtemelen bu sarayı büyük bir kale olarak yeniden inşa etmeyi planlamıştır, ancak herhangi bir şey inşa edilemeden 1234 yılında bir turnuvada ölmüştür. Oğlu ve halefi William II sarayda yaşadı ve 1248'de Romalıların Kralı seçildikten sonra hemen Lahey'e döndü ve inşaatçılara sarayı daha sonra Binnenhof ("İç Avlu") olarak adlandırılacak olan bir "kraliyet sarayına" (regale palacium) dönüştürttü. Bu saray tamamlanamadan 1256'da öldü, ancak oğlu V. Floris'in hükümdarlığı sırasında sarayın bazı bölümleri tamamlandı, bunlardan en önemlisi hala sağlam olan Ridderzaal ("Şövalyeler Salonu"). Burası halen Hollanda hükümdarının yıllık taht konuşması gibi siyasi etkinlikler için kullanılmaktadır. 13. yüzyıldan itibaren Hollanda kontları Lahey'i idari merkezleri ve Hollanda'daki ikametgahları olarak kullanmışlardır. ⓘ
Binnenhof çevresinde ortaya çıkan köyden ilk olarak 1242 tarihli bir tüzükte Die Haghe olarak bahsedilmiştir. Köy, 1358 yılında Hollanda Kontlarının birincil ikametgâhı haline gelmiş ve böylece birçok devlet kurumunun merkezi olmuştur. Bu statü köyün büyümesine olanak sağlamıştır; Geç Orta Çağ'a gelindiğinde, şehir haklarını almamış olmasına rağmen bir şehir büyüklüğüne ulaşmıştır. İlk yıllarında köy, Monster Lordu tarafından yönetilen Monster'ın ambacht'ında veya kırsal bölgesinde yer alıyordu. Ancak köy üzerinde daha doğrudan kontrol sahibi olmak isteyen Kont, köyü ayırarak Haagambacht adında, doğrudan Hollanda Kontları tarafından yönetilen ayrı bir ambacht oluşturdu. Haagambacht'ın toprakları V. Floris döneminde önemli ölçüde genişletildi. ⓘ
Burgundy Hanedanı 1432'de Hollanda ve Zeeland kontluklarını devraldığında, Hollanda ve Batı Friesland Eyaletleri'ni bir danışma konseyi olarak yönetmesi için bir stadtholder atadılar. Her ne kadar merkezleri Lahey'de olsa da, şehir, hükümdarların giderek merkezileşen Burgonya Hollanda'sını yönettikleri Brüksel ve Mechelen gibi daha önemli hükümet merkezlerine bağlı hale geldi. ⓘ
Seksen Yıl Savaşları'nın başlangıcında, şehir surlarının olmaması İspanyol birliklerinin şehri kolayca işgal etmesine izin verdiği için felaketle sonuçlandı. 1575 yılında, geçici olarak Delft'te bulunan Hollanda Devletleri şehri yıkmayı bile düşündü ancak Sessiz William'ın arabuluculuğuyla bu öneriden vazgeçildi. 1588'de Lahey, Hollanda Devletleri'nin yanı sıra Hollanda Cumhuriyeti Genel Devletleri'nin de daimi merkezi haline geldi. Yönetimin şehir meseleleri üzerindeki kontrolünü sürdürebilmesi için Lahey, normalde sadece şehirlere tanınan ayrıcalıkların çoğuna sahip olmasına rağmen hiçbir zaman resmi şehir statüsü almadı. Modern idare hukukunda "şehir haklarının" artık yeri yoktur. ⓘ
Modern tarih
1806 yılında, Hollanda Krallığı Birinci Fransız İmparatorluğu'nun kukla devletiyken, Louis Bonaparte tarafından yerleşime şehir hakları verildi. Napolyon Savaşları'ndan sonra, günümüz Belçika ve Hollanda'sı, Fransa'ya karşı bir tampon oluşturmak için Hollanda Birleşik Krallığı'nda birleştirildi. Bir uzlaşma olarak, Brüksel ve Amsterdam her iki yılda bir başkent olarak değişti ve hükümet Lahey'de kaldı. Belçika'nın 1830'da ayrılmasından sonra Amsterdam Hollanda'nın başkenti olarak kalırken, hükümet Lahey'de yer aldı. Hükümet 1850'den sonra Hollanda toplumunda daha önemli bir rol oynamaya başladığında, Lahey hızla genişledi. Birçok cadde, ülke hükümetinde çalışan çok sayıda memur ve Hollanda Doğu Hint Adaları yönetiminden emekli olan Hollandalılar için özel olarak inşa edildi. Büyüyen şehir, kırsal Loosduinen belediyesini 1903 yılında kısmen, 1923 yılında ise tamamen ilhak etti. ⓘ
Şehir İkinci Dünya Savaşı sırasında ağır hasar gördü. Alman işgali sırasında çok sayıda Yahudi öldürülmüştür. Buna ek olarak, şehrin içinden geçen Atlantik Duvarı inşa edildi ve büyük bir mahallenin Nazi işgalciler tarafından yıkılmasına neden oldu. 3 Mart 1945'te Kraliyet Hava Kuvvetleri yanlışlıkla Bezuidenhout mahallesini bombaladı. Hedef, yakındaki Haagse Bos parkında V-2 roketlerinin yerleştirilmesiydi, ancak seyir hataları nedeniyle bombalar şehrin yoğun nüfuslu ve tarihi bir bölgesine düştü. Bombardıman bölgede geniş çaplı bir yıkıma yol açtı ve 511 kişinin ölümüne neden oldu. ⓘ
İnsanlar patlamadan sonra ne yapacaklarından emin olmadıkları için kimse Bezuidenhout'un yeniden inşasını planlamaya kalkışmadı. 1962 yılında David Jokinen, iki ana istasyonun her birinin demiryolu trafiğinin sadece bir kısmına hizmet verdiği duruma son vermek için bir fırsat gördü. Jokinen Planı, Staatsspoor İstasyonunun tamamen yıkılarak Hollands Spoor'un merkez istasyon haline getirilmesini içeriyordu. Jokinen'in planı şiddetli tartışmalara yol açtı. Plan, kısmen karar alma süreci ileri bir aşamaya ulaştığında sunulduğu için uygulanmadı. Staatsspoor istasyonunun yerinde şimdi Den Haag Centraal tren istasyonu bulunuyor. ⓘ
Savaştan sonra Lahey bir anda Avrupa'nın en büyük inşaat alanı haline geldi. Şehir güneybatıya doğru büyük ölçüde genişledi ve yıkılan bölgeler hızla yeniden inşa edildi. Nüfus 1965 yılı civarında 600.000 kişiye ulaşmıştır. 1970'ler ve 1980'lerde, çoğunlukla beyaz orta sınıf aileler Voorburg, Leidschendam, Rijswijk ve (en önemlisi) Zoetermeer gibi komşu kasabalara taşındı. Bu durum, yoksullaşmış bir şehir içi ve daha müreffeh banliyölerden oluşan geleneksel modele yol açmıştır. Bu belediyelerin bir kısmını Lahey şehrine dahil etme girişimleri oldukça tartışmalıydı. 1990'larda Hollanda Parlamentosu'nun onayıyla Lahey, komşu kentlerin yanı sıra sınır komşusu bile olmayan kentlerden de oldukça geniş alanları ilhak etti ve bunların üzerine tamamen yeni yerleşim alanları inşa edildi ve halen de ediliyor. ⓘ
Coğrafya
Lahey, Hollanda'nın Kuzey Denizi kıyısındaki en büyük şehridir ve Büyük Lahey kentsel alanının merkezini oluşturur. Westland ve Wateringen güneyde, Rijswijk, Delft ve Rotterdam (Rijnmond olarak bilinir) güneydoğuda, Pijnacker-Nootdorp ve Zoetermeer doğuda, Leidschendam-Voorburg, Voorschoten ve Leiden kuzeydoğuda ve Wassenaar kuzeyde yer alır. ⓘ
Lahey ve Rotterdam çevresindeki yerleşim yerleri bazı bağlamlarda tek bir yerleşim yeri olacak kadar yakındır. Örneğin, Rotterdam Lahey Havaalanı'nı ve RandstadRail adlı hafif raylı sistemi paylaşmaktadırlar. Bu durum Rotterdam-Lahey metropolitan alanının oluşmasına yol açmıştır. Lahey ve Rotterdam merkezli bu büyük metropol alanı da Randstad'ın, yani Güney Kanadı (Zuidvleugel) olarak adlandırılan belediyeler grubunun bir parçasıdır. Amsterdam ve Utrecht'i de içeren Randstad'ın nüfusu 6,659,300'dür. Lahey, Avrupa Birliği'nin en büyük ikinci şehir merkezinin güneybatı köşesinde yer almaktadır. ⓘ
Lahey sekiz resmi ilçeye, bunlar da mahallelere ayrılmıştır. Hollanda'nın en müreffeh ve en yoksul mahallelerinden bazıları Lahey'de bulunmaktadır. Statenkwartier, Belgisch Park, Marlot, Benoordenhout ve Archipelbuurt gibi daha zengin bölgeler genellikle şehrin kuzeybatı kesiminde, denize daha yakın yerlerde bulunurken, Transvaal, Moerwijk ve Schilderswijk gibi güneydoğu mahalleleri, Leidschenveen-Ypenburg ve Wateringse Veld'in Vinex bölgeleri hariç, önemli ölçüde daha fakirdir. Bu ayrım yerel şiveye de yansımaktadır: Daha varlıklı vatandaşlar genellikle "Hagenaars" olarak adlandırılır ve bekakt Haags ("sosyetik") olarak adlandırılan konuşmayı yaparlar, bu durum plat Haags ("kaba") konuşan Hagenezen ile tezat oluşturur; aşağıdaki Demografi bölümüne bakınız. ⓘ
İlçeler şunlardır:
- Centrum (106,000 nüfuslu) Lahey'in kalbini oluşturmaktadır. Binnenhof, Noordeinde Sarayı, Mauritshuis müzesi, Nieuwe Kerk, Grote Kerk, Eski Belediye Binası ve Belediye Binası burada yer almaktadır. Mimari ortaçağdan 20. yüzyıla kadar çeşitlilik göstermektedir.
- Escamp (129.000 kişi) Lahey'in en kalabalık bölgesidir ve büyük ölçüde İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Lahey'in güney doğuya doğru genişlemesinin bir parçası olarak inşa edilmiştir. Burada bir tren istasyonu bulunmaktadır: Den Haag Moerwijk. Bölge altı mahalleye ayrılmıştır.
- Haagse Hout (48.000 nüfuslu) şehrin kuzeydoğusunda zengin bir semttir ve büyük bir orman olan Haagse Bos'un bulunduğu yerdir. Hollanda Kralı bu ormanda bulunan Huis ten Bosch adlı kraliyet sarayında yaşamaktadır. Bölge aynı zamanda şehrin finans merkezi olan Beatrixkwartier'i de içermektedir.
- Laak (46,000 nüfuslu) şehrin en küçük bölgesidir, merkezin güneydoğusunda yer alır, büyük bir kısmı 20. ve 21. yüzyılda inşa edilmiştir. Lahey Belediyesi 1844 yılında araziyi satın alana kadar bölge Rijswijk'in bir parçasıydı. Hollands Spoor tren istasyonu ve Lahey Üniversitesi'nin yanı sıra planlanan karma kullanımlı Nieuw Binckhorst'un alanı da burada yer almaktadır.
- Leidschenveen-Ypenburg (48.000 nüfuslu), şehrin güney doğusunda yer alan ve coğrafi olarak şehrin ana gövdesine sadece dar bir koridorla bağlı olan erken 21. yüzyıl Vinex bölgesidir. Bölge, 2002 yılında Lahey tarafından ilhak edilmeden önce Leidschendam, Nootdorp ve Rijswijk'in bir parçası olan Leidschenveen ve Ypenburg'a ayrılmıştır. Bu bölge, İkinci Dünya Savaşı sırasında askeri bir havaalanı olan Ypenburg Havaalanı'nın bulunduğu yerdi.
- Loosduinen (50,000 nüfuslu) Lahey'in en batıdaki bölgesidir. Lahey tarafından ilhak edildiği 1923 yılına kadar kendi başına bir köydü. Şehrin iki sahil beldesinden daha az popüler olan Kijkduin burada yer almaktadır. Bölge dört mahalleye ayrılmıştır.
- Scheveningen (59.000 nüfuslu) Lahey'in en kuzeyindeki zengin ilçesidir. Modern bir sahil beldesi olan Scheveningen, popüler bir turizm merkezidir. Uzun bir kumsalı, kendine ait bir kordonu, iskelesi ve deniz fenerinin yanı sıra bir Pathé sineması, bir müzikal tiyatrosu, bir kumarhanesi ve özel bir Scheveningen Müzesi bulunmaktadır. Bölgede ayrıca bir balıkçı limanı da bulunmaktadır. Önemli binalar arasında Kurhaus ve daha içerideki Barış Sarayı yer almaktadır.
- Segbroek (62.000 kişi) Scheveningen ve Loosduinen arasında yer alan bir bölgedir. Nüfus 2005 yılına kadar azalmış, ancak o tarihten bu yana öğrenciler ve Doğu Avrupalı göçmenlerin etkisiyle yeniden artmaya başlamıştır. 1988'de Lahey'e bağlı bir ilçe olmuş ve beş mahalleye ayrılmıştır. ⓘ
İklim
Lahey, Hollanda'nın neredeyse tamamına benzer ılıman okyanus iklimini (Köppen: Cfb) yaşar. Kıyıdaki konumu nedeniyle, daha iç kesimlere göre daha ılıman kışlar ve daha serin yazlar yaşanır. Bununla birlikte, konumu nedeniyle kışın aşırı rüzgarlı ve yazın nemli de olabilir. Ayrıca daha fazla güneş ışığı alır. ⓘ
| Valkenburg Deniz Hava Üssü için iklim verileri ⓘ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ay | Jan | Şubat | Mar | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| Rekor yüksek °C (°F) | 13.8 (56.8) |
15.9 (60.6) |
20.8 (69.4) |
25.9 (78.6) |
29.7 (85.5) |
33.5 (92.3) |
36.5 (97.7) |
34.6 (94.3) |
31.7 (89.1) |
24.5 (76.1) |
17.5 (63.5) |
15.4 (59.7) |
36.5 (97.7) |
| Ortalama yüksek °C (°F) | 5.9 (42.6) |
6.3 (43.3) |
9.3 (48.7) |
12.8 (55.0) |
16.7 (62.1) |
19.0 (66.2) |
21.3 (70.3) |
21.5 (70.7) |
18.4 (65.1) |
14.5 (58.1) |
9.9 (49.8) |
6.6 (43.9) |
13.5 (56.3) |
| Günlük ortalama °C (°F) | 3.6 (38.5) |
3.6 (38.5) |
6.1 (43.0) |
8.7 (47.7) |
12.5 (54.5) |
15.1 (59.2) |
17.4 (63.3) |
17.5 (63.5) |
14.8 (58.6) |
11.3 (52.3) |
7.4 (45.3) |
4.3 (39.7) |
10.2 (50.4) |
| Ortalama düşük °C (°F) | 1.0 (33.8) |
0.7 (33.3) |
2.7 (36.9) |
4.5 (40.1) |
8.1 (46.6) |
11.0 (51.8) |
13.3 (55.9) |
13.3 (55.9) |
10.9 (51.6) |
7.8 (46.0) |
4.5 (40.1) |
1.7 (35.1) |
6.6 (43.9) |
| Rekor düşük °C (°F) | −16.4 (2.5) |
−14.0 (6.8) |
−11.1 (12.0) |
−4.4 (24.1) |
−1.5 (29.3) |
1.7 (35.1) |
5.4 (41.7) |
5.5 (41.9) |
1.2 (34.2) |
−4.4 (24.1) |
−7.1 (19.2) |
−10.6 (12.9) |
−16.4 (2.5) |
| Ortalama yağış mm (inç) | 68.4 (2.69) |
51.2 (2.02) |
59.8 (2.35) |
42.9 (1.69) |
54.7 (2.15) |
61.6 (2.43) |
72.7 (2.86) |
84.0 (3.31) |
89.2 (3.51) |
89.9 (3.54) |
90.4 (3.56) |
76.4 (3.01) |
841.2 (33.12) |
| Ortalama yağış günleri (≥ 1 mm) | 12 | 10 | 11 | 9 | 9 | 9 | 10 | 10 | 12 | 13 | 14 | 13 | 132 |
| Ortalama karlı günler | 5 | 5 | 3 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 4 | 20 |
| Ortalama bağıl nem (%) | 86 | 84 | 83 | 79 | 78 | 79 | 80 | 80 | 83 | 84 | 87 | 87 | 83 |
| Ortalama aylık güneş ışığı saatleri | 65.5 | 89.6 | 133.7 | 190.5 | 229.0 | 216.1 | 227.4 | 207.1 | 145.5 | 110.3 | 61.1 | 49.2 | 1,726.1 |
| Kaynak 1: Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü (1981-2010 normal, 1971-2000 için karlı günler normal) | |||||||||||||
| Kaynak 2: Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü (1971-2000 ekstrem değerleri) | |||||||||||||
Şehir Manzarası
Şehir hayatı, Hofvijver ve Hollanda Genel Devletleri'nin bulunduğu Binnenhof çevresinde yoğunlaşmaktadır. Tarihi geçmişi nedeniyle, Lahey'in tarihi iç şehri, yakındaki daha küçük şehirler olan Leiden ve Delft'ten çeşitli yönlerden farklıdır. Kanallar ve duvarlarla çevrili sıkışık bir iç şehre sahip değildir. Bunun yerine, şehir merkezinde Orta Çağ'ın sonlarından kalma olabilecek bazı küçük sokaklara ve diplomatlar ve varlıklı Hollandalı aileler için inşa edilmiş büyük ve lüks 18. yüzyıl konutlarına sahip birkaç geniş sokağa sahiptir. Kentte 15. yüzyıldan kalma büyük bir kilise, 16. yüzyıldan kalma etkileyici bir Belediye Binası (bu şekilde inşa edilmiştir), 17. yüzyıldan kalma birkaç büyük saray, o zamanlar modern bir tarzda inşa edilmiş 17. yüzyıldan kalma bir Protestan kilisesi ve 18. yüzyıldan kalma birçok önemli bina bulunmaktadır. ⓘ
Leiden Üniversitesi'nin 2012 yılında yeni bir kampüs açması ve 2010 yılında kurulan Leiden Üniversitesi Lahey Koleji ile şehir daha öğrenci dostu bir hale gelmektedir. Lahey Kraliyet Konservatuarı ve Kraliyet Sanat Akademisi'nin yanı sıra bir meslek üniversitesi ve Hollanda Açık Üniversitesi'nin bir şubesi olan Lahey Üniversitesi de burada bulunmaktadır. Şehirde çok sayıda devlet memuru ve diplomat bulunmaktadır. Aslında, yabancı sakinlerin (özellikle gurbetçilerin) sayısı ve çeşitliliği, birçok yabancı bar, mağaza ve kültürel etkinlikle şehri kültürel açıdan oldukça çeşitli kılmaktadır. ⓘ
Lahey, Kuzey Denizi'ndeki en büyük Hollanda şehridir ve iki farklı sahil beldesini içerir. Şehrin kuzeybatı kesiminde yer alan ana sahil beldesi Scheveningen, hem turistler hem de şehir sakinleri için popüler bir destinasyondur. Yılda 10 milyon ziyaretçisiyle Benelüks bölgesindeki en popüler sahil kasabasıdır. Güney batıdaki Kijkduin, Lahey'in diğer sahil beldesidir. Önemli ölçüde daha küçüktür ve çoğunlukla yerel sakinlerin ilgisini çekmektedir. ⓘ
Eski Hollanda kolonisi Doğu Hint Adaları, şimdiki adıyla Endonezya, Lahey'e damgasını vurmuştur. Hollanda'nın Doğu Hint Adaları'ndan gelen üst düzey memurlar 19. yüzyıldan beri uzun süreli izinlerini ve tatillerini Lahey'de geçirmektedir. Birçok sokağa Hollanda Doğu Hint Adaları'ndaki (ve Surinam gibi diğer eski Hollanda kolonilerindeki) yerlerin isimleri verilmiştir ve oldukça büyük bir "Hintli" (yani Hollandalı-Endonezyalı karışık) topluluğu vardır. Bu Hollanda topraklarının Aralık 1949'da kaybedilmesinden bu yana, "Hintliler" olarak da bilinen "Hintliler" Lahey'den genellikle "Hintlilerin Dul Kadını" olarak bahsetmektedir. ⓘ
Şehrin eski bölgelerinde karakteristik olarak geniş ve uzun sokaklar bulunmaktadır. Evler genellikle az katlıdır (genellikle üç kattan fazla değildir). Şehrin güney batısının büyük bir bölümü, 1910 yılı civarında ilerici Hollandalı mimar H.P. Berlage tarafından planlanmıştır. Bu 'Berlage Planı' birkaç on yıl boyunca geniş ve sade sokakları belirlemiştir. İkinci Dünya Savaşı'nda Lahey'in batı kısmının büyük bir bölümü Almanlar tarafından tahrip edilmiştir. Daha sonra modernist mimar W.M. Dudok, orta sınıf için apartman bloklarını açık park benzeri ortamlara yerleştirerek yenilenmesini planladı. ⓘ
Şehrin yerleşim planı diğer Hollanda şehirlerine göre daha geniştir ve büyük ve eski soyluların mülklerinin birleştirilmesi, çeşitli parkların oluşturulması ve doğal akarsuların etrafındaki yeşil alanların kullanılması nedeniyle Hollanda'daki diğer şehirlerden çok daha yeşil bir şehirdir. Bu, merkezdeki bazı ortaçağdan kalma dar sokaklar hariçtir. Lahey, eski şehir merkezinin etrafında, çoğunlukla şehir etrafında tekne turları için kullanılan bir kanal sistemine sahiptir. Kanalların çoğu 19. yüzyılın sonlarında kurutulmuştur ancak birçoğu yakın zamanda restore edilmiştir. ⓘ
Lahey'in en yüksek binaları, Hans Kollhoff tarafından tasarlanan 146 metre yüksekliğindeki Adalet ve Güvenlik Bakanlığı ile Hollanda İçişleri ve Krallık İlişkileri Bakanlığı'dır. Diğer önemli gökdelenler arasında Hoftoren, Het Strijkijzer ve De Kroon bulunmaktadır. ⓘ
Demografi
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kaynak: Lourens & Lucassen 1997, s. 108-110 (1369-1795) buurtmonitor.nl (1795-günümüz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Den Haag şehrinin menşe ülkeye göre nüfusu (2018) ⓘ | |
|---|---|
| Ülke/Bölge | Nüfus |
| Hollanda | 246,633 (43.91%) |
| Surinam | 46,346 (8.70%) |
| Türkiye | 40,064 (7.52%) |
| Fas | 31,455 (5.91%) |
| Endonezya | 17,635 (3.31%) |
| Polonya | 14,094 (2.65%) |
| Hollanda Karayipleri | 13,218 (2.48%) |
| Diğer | 123,116 (25.52%) |
1 Ocak 2021 itibarıyla Lahey'de 549.163 kişi yaşamaktadır ve bu rakamla Lahey, Hollanda'nın üçüncü büyük şehridir. 1800 ve 1960 yılları arasında şehir, 1800'de 40.000'den 1900'de 200.000'e ve nihayetinde 1960'da 600.000'e önemli bir büyüme kaydetti. 1900'den sonraki büyüme kısmen Lahey gibi şehirlerin genişlemesini teşvik eden 1901 tarihli konut yasasından kaynaklanmıştır. 1960-1980 yılları arasındaki dönemde Lahey'in nüfusu 600.000'den 440.000'e düşmüş, bunun başlıca nedenleri mekansal politikalar, demografik süreçler ve alan yetersizliği olmuştur. Birkaç ilhak ve konut inşaatının ardından Lahey yeniden büyümüş ve 2011 yılında 500.000'inci sakinini kutlamıştır. Belediye, büyümenin devam ederek 2030 yılına kadar 600.000 nüfusa ulaşmasını beklemektedir. ⓘ
Lahey'in demonimi resmi olarak Hagenaar'dır, ancak Hagenees terimi gayri resmi olarak Lahey'de doğup büyüyen biri için kullanılır. Bu demonimlerin kullanımı sınıfsal olarak bağlantılı görünmektedir; Hagenaar üst sınıfa, Hagenees ise alt sınıfa ait bir terimdir. ⓘ
Etnik yapı
Hollandalıların oranı %48, Batılı göçmenlerin oranı %15,6 ve Batılı olmayan göçmenlerin oranı ise %34,4'tür. ⓘ
Din
Lahey nüfusunun yarısından biraz azı kendini dini bir grupla özdeşleştirmektedir. En popüler iki din Hristiyanlık (%29) ve İslam'dır (%14,1). Özellikle Endonezyalılar, Türkler, Faslılar ve Surinamlıların bir dine mensup olma olasılığı yüksektir. İslam Türkler ve özellikle de Faslılar arasında en yaygın dindir. Hinduizm en yaygın din olmasına rağmen Surinamlılar dini açıdan daha karışıktır. Lahey'in yerli Hollandalı nüfusunun neredeyse tamamı Hristiyanlık dinine mensuptur. Lahey nüfusunun %40'ından biraz azı düzenli olarak bir ibadethaneye gitmektedir. ⓘ
Siyaset
Belediye yönetimi
2022 belediye seçimleri itibariyle, Lahey belediye meclisinde başta Lahey Yerel Kalbi (HvDH; 9 sandalye), Demokratlar 66 (D66; 8 sandalye), Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD; 7 sandalye) ve GroenLinks (5 sandalye) olmak üzere on üç parti bulunmaktadır. ⓘ
| Parti | Koltuklar ⓘ | |
|---|---|---|
| Lahey için Kalp / Group de Mos | 9 / 45
| |
| Demokratlar 66 | 8 / 45
| |
| Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi | 7 / 45
| |
| GroenLinks | 5 / 45
| |
| Hayvanlar İçin Parti | 3 / 45
| |
| İşçi Partisi | 3 / 45
| |
| Hristiyan Demokrat Temyiz | 3 / 45
| |
| DENK | 2 / 45
| |
| Lahey Şehir Partisi | 1 / 45
| |
| Sosyalist Parti | 1 / 45
| |
| Özgürlük için Parti | 1 / 45
| |
| Hristiyan Birliği - Reformcu Siyasi Parti | 1 / 45
| |
| Demokrasi için Forum | 1 / 45
| |
2019 yılından bu yana belediye yönetimi VVD, D66, GroenLinks, CDA ve PvdA'dan oluşmaktadır. Üniversitenin başkanı Belediye Başkanı Jan van Zanen (VVD) ve şehrin sekiz belediye meclis üyesi var: Anne Mulder, Kavita Parbhudayal (ikisi de VVD), Robert van Asten, Saskia Bruines (ikisi de D66), Liesbeth van Tongeren, Bert van Alphen (ikisi de GroenLinks), Hilbert Bredemeijer (CDA) ve Martijn Balster (PvdA). Her bir belediye meclis üyesi bir dizi özel politika alanından ve şehrin sekiz bölgesinden birinden sorumludur. ⓘ
1 Ekim 2019 tarihinde, Ulusal Ceza Soruşturma Dairesi (Rijksrecherche), idari yolsuzluk, rüşvet ve gizliliğin ihlali iddialarına ilişkin bir soruşturma kapsamında, dönemin belediye meclis üyeleri Richard de Mos ve Rachid Guernaoui'nin ev ve ofislerine baskın düzenledi. Soruşturma kapsamında çok sayıda belediye memurunun ofisleri ve üç girişimcinin evleri de arandı. Belediye meclis üyelerinin izinlerin verilmesi karşılığında rüşvet aldıklarından şüpheleniliyor. ⓘ
Uluslararası siyaset
Lahey, Uluslararası Adalet Divanı (ICJ), Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) ve Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması (IRMCT) gibi birçok farklı uluslararası yargı organına ev sahipliği yapmaktadır. Savaş suçları ve diğer uluslararası hukuk ihlallerinden şüphelenilenler için UCM'nin gözaltı merkezi olan Scheveningen Hapishanesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. Lahey, New York, Cenevre ve Viyana'dan sonra Birleşmiş Milletler'in dördüncü büyük merkezidir. ⓘ
Lahey'in "uluslararası bir barış ve adalet şehri" olarak kuruluşu, 19. yüzyılın sonunda Tobias Asser'in girişimiyle Lahey'de ilk küresel barış konferansının ve birkaç yıl sonra da ikincisinin düzenlenmesiyle başlamıştır. Bu toplantıların doğrudan bir sonucu, uluslararası anlaşmazlıkların çözümü için dünyanın ilk örgütünün kurulması oldu: Daimi Tahkim Mahkemesi (PCA). Kısa bir süre sonra İskoç asıllı Amerikalı milyoner Andrew Carnegie, PCA'ya ev sahipliği yapacak Barış Sarayı'nın inşası için gerekli fonları sağladı. Milletler Cemiyeti'nin kurulmasından sonra Lahey, Uluslararası Daimi Adalet Divanı'nın merkezi oldu ve bu mahkeme (İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra) yerini BM'nin Uluslararası Adalet Divanı'na bıraktı. İran-Birleşik Devletler Tazminat Mahkemesi (1981), Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (1993) ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (2002) şehirde kurulması, Lahey'in uluslararası hukuki tahkim merkezi olma rolünü daha da pekiştirmiştir. Son olarak 1 Mart 2009 tarihinde, Lübnan Başbakanı Refik Hariri'ye 2005 yılında düzenlenen suikastın zanlılarını soruşturmak ve yargılamak üzere kurulan BM Lübnan Özel Mahkemesi, Lahey'e bağlı Leidschendam kasabasındaki Hollanda Genel İstihbarat Teşkilatı'nın eski merkezinde açıldı. ⓘ
Lahey'de bulunan diğer önemli uluslararası ve Avrupa kuruluşları şunlardır:
- Europol, Avrupa Birliği Kolluk Kuvvetleri İşbirliği Ajansı
- Eurojust, Avrupa Birliği Ceza Adaleti İşbirliği Ajansı
- Europeana, kültürel miras için Avrupa Birliği dijital platformu.
- Lahey Uluslararası Hukuk Akademisi, hem kamu hem de özel uluslararası hukuk alanında üst düzey eğitim merkezi
- Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı (HCCH), en eski ve önde gelen uluslararası özel hukuk uyumlaştırma kurumu
- Uluslararası Kayıp Şahıslar Komisyonu (ICMP)
- Avrupa Patent Ofisi
- Temsil Edilmeyen Uluslar ve Halklar Örgütü
- NATO İletişim ve Bilgi Ajansı, (NCI Ajansı)
- Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW)
- Avrupa Kütüphanesi ⓘ
Uluslararası ilişkiler, uluslararası hukuk ve uluslararası kalkınma alanlarında faaliyet gösteren birçok akademik kurum Lahey'de yerleşiktir. Lahey Akademik Koalisyonu (HAC) bu kurumların oluşturduğu bir konsorsiyumdur. ⓘ
Üye kurumlar şunlardır
- Carnegie Vakfı
- Hukukun Uluslararasılaştırılması için Lahey Enstitüsü (HiiL)
- Rotterdam Erasmus Üniversitesi Uluslararası Sosyal Araştırmalar Enstitüsü (ISS)
- Leiden Üniversitesi Lahey Koleji
- Hollanda Uluslararası İlişkiler Enstitüsü 'Clingendael'
- Lahey Uluslararası Hukuk Akademisi
- Lahey Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- T.M.C. Asser Enstitüsü ⓘ
1948 yılında 26 Avrupa hükümetinden 750 delegenin katılımıyla düzenlenen Avrupa Kongresi, Avrupa entegrasyonunun geliştirilmesine ilişkin fikirleri tartışma fırsatı sunmuş ve bu fikirler sonunda günümüz Avrupa Birliği'nin oluşumuna dönüşmüştür. ⓘ
Kardeş şehirler
Lahey şehrinin şu yabancı şehirlerle kardeş şehir bağlantıları bulunur:
Varşova, Polonya
Swansea, Birleşik Krallık
Juigalpa, Nikaragua
Beytüllahim, Filistin Devleti ⓘ
Lahey ile kardeştir:
Ekonomi
Lahey hizmet odaklı bir ekonomiye sahiptir. Şehirdeki profesyonel yaşam, şehirde çalışan çok sayıda devlet memuru ve diplomat tarafından domine edilmektedir; 2006 yılı itibariyle Lahey'deki işlerin %26'sı Hollanda hükümeti veya uluslararası kurumlar tarafından sunulan işlerdir. Bu sektördeki büyük işverenler arasında Savunma, Adalet, İskan, Mekansal Planlama ve Çevre, Dışişleri, İçişleri ve Krallık İlişkileri ve Ulaştırma, Bayındırlık ve Su Yönetimi bakanlıkları bulunmaktadır. ⓘ
Gelir bakımından dünyanın en büyük beşinci şirketi olan Royal Dutch Shell de dahil olmak üzere birçok büyük uluslararası şirketin merkezi Lahey'dedir. Merkezi Lahey'de bulunan diğer önemli şirketler arasında Aegon, APM Terminals, Damco, NIBC Bank, Chicago Bridge & Iron Company ve PostNL bulunmaktadır. Şehir ayrıca Siemens, T-Mobile, AT&T, Huawei, Kuwait Petroleum Corporation, Saudi Aramco ve Total S.A.'nın bölgesel merkezlerine de ev sahipliği yapmaktadır. Scheveningen'deki limanın balıkçılık faaliyetleri haricinde Lahey'de hiçbir zaman büyük ölçekli bir endüstriyel faaliyet olmamıştır. Kentin lojistik ve yan sanayi hizmetlerinin çoğu, birçok büyük deponun bulunduğu Laak bölgesindeki Binckhorst'ta yer almaktadır. ⓘ
Lahey'de turizm önemli bir sektördür. Şehir, Amsterdam'dan sonra Hollanda'nın en büyük ikinci turizm merkezidir. Lahey 2012 yılında, yarısı yurtdışından gelen 1,2 milyon turisti ağırlamıştır (bir önceki yıla göre 80.000 artış). Şehirdeki otel geceleme sayısı %5 oranında artmıştır; özellikle komşu ülkelerden gelen ziyaretçiler Lahey'in yolunu tutmaktadır. Belçikalılar 2011 yılına kıyasla %27 daha fazla otel gecelemesi yaparken, Almanlar %24, Fransızlar ise %20 daha fazla otel gecelemesi yapmıştır. Yabancı turistlerin ziyaretlerindeki ortalama %14'lük artış, Hollandalı ziyaretçilerin %1'den az olan hafif düşüşünü fazlasıyla telafi etmiştir. Turistler yerel ekonomide yılda ortalama 2 milyar Avro harcamaktadır. Bugün her 10 kişiden 1'i geçimini turizm sektöründen sağlamaktadır. ⓘ
Kültür
Lahey, 13. yüzyıldan kalma Binnenhof'un etrafında kurulmuştur ve burası halen şehrin kültür merkezi olarak kabul edilmektedir. Gece hayatı şehir merkezindeki üç ana meydan etrafında yoğunlaşmaktadır. Plein (kelime anlamıyla "Meydan"), genellikle politikacıların görülebileceği birkaç büyük kaldırım kafesi tarafından alınır. Grote Markt (kelime anlamıyla "Büyük Pazar") yaz ya da kış, tamamen sandalye ve masalarla doludur. Binnenhof'un hemen dışında yer alan Buitenhof'ta (kelime anlamıyla "Dış Avlu") altı ekranlı Pathé sineması ve hemen yakınında bir avuç bar ve restoran bulunmaktadır. Buitenhof'un bitişiğinde ülkenin ilk kapalı alışveriş merkezi olan De Passage yer almaktadır. 19. yüzyılın sonlarından kalma bu alışveriş merkezinde çok sayıda pahalı ve özel mağaza bulunmaktadır. Ülkenin en büyük müzik mekânlarından biri olan Paard van Troje, Lahey'in merkezinde bulunmaktadır. Lahey'deki bir diğer popüler müzik mekânı ise Muziekcafé de Paap'tır. ⓘ
Spuiplein, şehir merkezinde Nieuwe Kerk'in karşısında yer alan modern bir dördüncü meydandır. Belediye Binası'nın yanı sıra Residentie Orkestrası'na ev sahipliği yapan Dr. Anton Philipszaal ve uluslararası üne sahip modern dans topluluğu Nederlands Dans Theater'a ev sahipliği yapan Lucent Danstheater da bu meydanda yer almaktadır. Rem Koolhaas tarafından 1988 yılında tasarlanan bu binalar, her iki enstitünün yanı sıra Kraliyet Konservatuarı'na da ev sahipliği yapacak olan Spuiforum adlı yeni bir tiyatroya yer açmak için yıkıldı. Belediyenin çabalarına rağmen, önerilen tiyatro için kamuoyu desteği düşük kalmıştır. Şehir merkezinin kalbinde, saray bahçelerinin karşısında, Valentina Scaglia, Igone de Jongh ve Maia Makhateli gibi konuk öğretmenlerin görev yaptığı uluslararası bir dans okulu olan Summerschool Den Haag yer almaktadır. Het Nationale Theater'a ev sahipliği yapan Koninklijke Schouwburg da şehir merkezinde, Korte Voorhout üzerinde yer almaktadır. New European Ensemble, uluslararası müzisyenlerden oluşan bir çağdaş müzik kolektifidir. Topluluğun ana üssü şehirdedir. ⓘ
Scheveningen, kendi Pathé sinemasının yanı sıra Circustheater müzikal tiyatrosuyla Lahey'in ikinci bir kültür merkezini oluştursa da, özellikle yaz aylarında gece hayatı barları, restoranları ve kumar salonlarıyla deniz kıyısındaki bulvar çevresinde yoğunlaşmaktadır. Scheveningen'de Madurodam minyatür parkı, Beelden aan Zee müzesi ve Deniz Yaşamı Merkezi gibi birçok cazibe merkezi bulunmaktadır. ⓘ
Lahey, Hollanda hükümdarının ikametgahıdır ve şehirde birkaç (eski) kraliyet sarayı bulunabilir. Hollanda Kralı Willem-Alexander ve Hollanda Kraliçesi Máxima, Haagse Bos'taki Huis ten Bosch'ta yaşamakta ve şehir merkezindeki Noordeinde Sarayı'nda çalışmaktadır. Ayrıca Lahey'de iki eski kraliyet sarayı bulunmaktadır. 1716'da inşa edilen Kneuterdijk Sarayı şu anda Hollanda Devlet Konseyi'ne ev sahipliği yapmaktadır ve Lange Voorhout Sarayı şu anda Hollandalı grafik sanatçısı M. C. Escher'e adanmış Escher Müzesi tarafından kullanılmaktadır. ⓘ
Lahey'deki müzelerden en önemlisi Binnenhof'un yanında yer alan ve Johannes Vermeer, Rembrandt van Rijn ve Paulus Potter gibi Hollandalı ustaların birçok tablosunu sergileyen Mauritshuis'tir. Diğer müzeler arasında bilim müzesi Museon, modern sanat müzesi Kunstmuseum, tarihi müze Haags Historisch Museum, ulusal posta müzesi Museum voor Communicatie, Museum Bredius, Louis Couperus Museum, Scheveningen'deki Beelden aan Zee müzesi ve 15. yüzyıldan kalma bir kapı evinde yer alan eski bir hapishane olan Gevangenpoort bulunmaktadır. ⓘ
İlk zamanlardan beri, muhtemelen 16. yüzyıla kadar, leylek Lahey'in sembolü olmuştur. ⓘ
Lahey'de Mindhunters (2004), Hum Tum (2004), Ocean's Twelve (2004), Black Book (2006) ve Sonny Boy (2011) gibi birçok film (kısmen) çekilmiştir. Netflix dizisi Sense8'in ikinci sezonunun bazı bölümleri Lahey'de çekilmiştir. Lahey'li önemli aktör ve film yapımcıları arasında Martin Koolhoven, Georgina Verbaan, Carel Struycken, Frederique van der Wal, Marwan Kenzari, Anna Drijver, Renée Soutendijk ve küçük yaşlardan itibaren şehirde büyüyen Paul Verhoeven sayılabilir. ⓘ
Hollanda'nın siyasi merkezi Binnenhof'un içindeki Ridderzaal
Plein 1813'te Hollanda Krallığı'nın kuruluşunu anan anıt
Noordeinde Sarayı
Sint-Jacobskerk Grote ⓘ
Spor
Şehrin en büyük futbol kulübü, Hollanda'da futbolun en yüksek ikinci kademesi olan Eerste Divisie'de mücadele eden ADO Den Haag'dır. ADO Den Haag, profesyonel futboldan önceki dönemde iki kez KNVB Kupası'nı ve iki kez de Ligi kazanmıştır. Maçlarını 15,000 kişilik Cars Jeans Stadion'da oynamaktadırlar. Amatör takım HVV de şehirde yer almaktadır. Profesyonel dönem öncesinde 10 ulusal şampiyonluk ve bir KNVB Kupası kazanan kulüp, tüm zamanların ulusal şampiyonluk kazananlar listesinde dördüncü sırada yer almaktadır. HBS Craeyenhout, Eredivisie'nin kurulmasından önce üç ulusal şampiyonluk kazanan şehirdeki bir başka amatör kulüp. 13 Mayıs 2021'de futbol kulübü ADO Den Haag, Willem II karşısında sezonun son maçını kaybedince Eredivisie'den küme düşürüldü. Böylece ADO Den Haag'ın profesyonel Hollanda futbolunun en üst liginde artık bir pozisyonu kalmadı. ⓘ
Lahey Royals basketbol kulübü 2020 yılından bu yana profesyonel Hollanda Basketbol Ligi'nde (DBL) oynamaktadır. İç saha maçları Sportcampus Zuiderpark'ta oynanmaktadır. ⓘ
Yerel rugby birliği takımı Haagsche Rugby Club'dır (diğer adıyla HRC). Buz hokeyi takımı HYS The Hague ve yerel Amerikan Futbolu takımı Den Haag Raiders '99'dur. ⓘ
Dart Lahey'de oynanan bir diğer spordur; Raymond van Barneveld'in birkaç Dünya Şampiyonluğu kazanmasıyla popülaritesi artmıştır. ⓘ
Yarı maraton yarışı CPC Loop Den Haag her yıl Lahey'de düzenlenmektedir. Lahey 1994 yılında FEI Dünya Binicilik Oyunları'na ev sahipliği yapmıştır. ⓘ
Yıllık etkinlikler
Koningsdag veya Kral Günü, her yıl 27 Nisan'da düzenlenmektedir. Geleneksel olarak şehir genelinde panayırlar ve bit pazarlarıyla kutlanır. Bu günde turuncu renk, (turuncu pamuk şeker satan) bir lunaparkta ve çok sayıda gayri resmi sokak pazarında hakimdir. Gün bir vrijmarkt (kelimenin tam anlamıyla "serbest pazar"), yani sokakta satış yapmak için herhangi bir ruhsat gerekmiyor; çocuklar geleneksel olarak bu günü istenmeyen eski oyuncakları satmak için kullanıyor. Kral Günü ulusal tatil ve dolayısıyla tatil günü olduğu için, birçok kişi Kral Günü'nden önceki akşam dışarı çıkıp eğlenir. Bu akşam Lahey'de Kral Gecesi ya da Koningnacht olarak adlandırılır. Lahey'de nacht, nach olarak telaffuz edildiği için "t" harfi atlanır. Lahey şehir merkezindeki açık hava konserleri her yıl on binlerce ziyaretçiyi çekmektedir. ⓘ
Eylül ayının her üçüncü Salı günü Prinsjesdag ya da Hollanda parlamentosunun açıldığı Prens Günü'dür. Lahey'deki çocukların Altın Fayton'un geçişini izleyebilmeleri için okulların tatil edildiği bir bayram günüdür. Kral, arabasıyla Noordeinde Sarayı'ndan Binnenhof'taki Ridderzaal'a götürülür. Burada Kral, Bakanlar ve Devlet Sekreterleri tarafından ortaklaşa kaleme alınan Taht Konuşmasını okur. Bu troonrede hükümetin gelecek yıl için planlarını özetler. Tören alayı Noordeinde Sarayı'na dönerken, yol Hollanda Kraliyet Silahlı Kuvvetleri mensuplarıyla kaplanır ve öğleden sonra Kraliyet Ailesi, kendisine hayranlık duyan ve çoğu zaman çılgına dönen halka (balkonscène) hitap etmek üzere sarayın balkonuna çıkar. ⓘ
Vlaggetjesdag (nl), yani Bayrak Günü, yılın ilk ringa balığının (Hollandse Nieuwe) Scheveningen'e gelişinin her yıl kutlandığı gündür. Yüz binlerce insan şenlikler için Scheveningen'de toplanır ve balıkçı tekneleri bu vesileyle özel olarak dekore edilir. Her yerde bulunan ringa balığının yanı sıra bu günde balıkla ilgisi olmayan bir dizi etkinlik de düzenlenmektedir. Scheveningen'de ilk ringa balığı fıçısı geleneksel olarak resmi Vlaggetjesdag'dan önceki Perşembe günü bir açık artırmada satılır ve elde edilen gelir hayır kurumlarına bağışlanır. Vlaggetjesdag 1947 yılında resmiyet kazanmış olsa da, ringa balığı sezonunun başlangıcındaki festival geleneği çok daha eskidir: 18. yüzyılda, Scheveningen de dahil olmak üzere kıyı boyunca uzanan köylerde yakalanan ringa balıklarının bağırsaklarının çıkarılması yasaktı. Ringa balığı Eylül ayı civarında tütsülenmeye en uygun balık olduğundan, çoğu balıkçı teknesi taze ringa balığı fazlalığından kaçınmak için yazın bir bölümünde yassı balık ya da yuvarlak gövdeli balık avlardı. Temmuz veya Ağustos aylarında Lahey, uluslararası havai fişek festivali ve yarışmasının bir parçası olarak Scheveningen'de deniz kenarında bir dizi haftalık havai fişek gösterisine ev sahipliği yapar. ⓘ
Tong Tong Fuarı, eski adıyla Pasar Malam Besar, Hint kültürü için dünyanın en büyük festivalidir. 1959 yılında kurulan festival, Hollanda'nın en eski festivallerinden biri ve dördüncü büyük fuarıdır. Aynı zamanda 1993 yılından bu yana sürekli olarak 100.000'den fazla ziyaretçi çekerek Lahey'in en çok ziyaretçi çeken yıllık etkinliğidir. Milan Festivali, her yıl Zuiderpark'ta düzenlenen Avrupa'nın en büyük Hindustani açık hava etkinliğidir. Lahey ayrıca her yıl düzenlenen çeşitli müzik festivallerine de ev sahipliği yapmaktadır; şehir Haziran ayının son Pazar günü Avrupa'nın en büyük ücretsiz açık hava pop konseri olan Parkpop'a ev sahipliği yapmaktadır. Crossing Border Festivali, State-X ve Lahey Caz Festivali Lahey'deki diğer müzik festivalleri arasındadır. ⓘ
Crossing Border Festivali her yıl Kasım ayında düzenlenen, müzik ve edebiyata odaklanan bir festivaldir. İlk kez 1993 yılında düzenlenmiştir. ⓘ
Movies That Matter, her yıl Mart ayının sonunda düzenlenen barış ve adalet konulu uluslararası bir film ve tartışma festivalidir; dokuz gün boyunca kurgu film ve belgesel gösterimleri, günlük söyleşiler, müzik performansları ve sergilerle doludur. Bu tür etkinliklerin ilki 2006 yılında gerçekleştirilmiştir. ⓘ
Ayrıca, her yıl Ocak ayında düzenlenen Lahey Uluslararası Model Birleşmiş Milletler, Dünya Forumu'nda düzenlenen ve dünya çapında 200'den fazla ortaokuldan 4.000'den fazla öğrenciyi bir araya getiren beş günlük bir konferanstır. Dünyanın en eski ve en büyük lise Birleşmiş Milletler simülasyonudur. Den Haag Sculptuur bir açık hava heykel sergisidir; 2007'deki 10. etkinlik Hollanda ve Avustralya arasındaki ilişkinin 400. yılını kutlamıştır. Lahey şehri ayrıca 2009 yılından bu yana her yıl John Blankenstein Ödülü adı altında bir LGBT özgürleşme ödülü vermektedir. Törenin kesin tarihi her yıl değişmektedir. ⓘ
Ulaşım
Hava
Lahey, Rotterdam ile bir havalimanını paylaşmaktadır. Merkez İstasyondan RandstadRail Line E ile Meijersplein İstasyonuna ve Meijersplein İstasyonundan Havalimanı Servisi ile ulaşılabilir. Ancak, Hollands Spoor ve Centraal tren istasyonlarından saatte birkaç direkt trenin kalktığı Amsterdam Schiphol Havalimanı, Lahey'e hava yoluyla seyahat eden kişiler tarafından daha sık kullanılmaktadır. ⓘ
Demiryolu
Lahey'de iki ana tren istasyonu bulunmaktadır: Hollands Spoor ve Centraal İstasyonu, birbirlerinden 1,5 km (1 mil) uzaklıktadır. İki istasyon 19. yüzyılda iki farklı demiryolu şirketi tarafından inşa edilip işletildiğinden, hizmetler geleneksel olarak ikisi arasında bölünmüştür: doğu-batı hatları Centraal İstasyonu'nda sonlanırken, kuzey-güney hatları Hollands Spoor'dan geçmektedir. Ancak, Centraal İstasyonu artık Amsterdam, Rotterdam ve Utrecht gibi büyük Hollanda şehirlerinin çoğuna doğrudan hizmet vermektedir. ⓘ
Diğer varış noktaları arasında Leiden, Haarlem, Zwolle, Groningen, Leeuwarden, Amersfoort, Enschede, Breda, Tilburg ve Eindhoven yer almaktadır. Antwerp ve Brüksel'e uluslararası bir servis bulunmaktadır. ⓘ
Şehir içi ulaşım
Lahey'de toplu taşıma, HTM Personenvervoer tarafından işletilen bir tramvay ağı ve çok sayıda otobüs güzergahından oluşmaktadır. Metro planları 1970'lerin başında rafa kaldırılmıştır. Ancak 2004 yılında şehir merkezinin altında iki yeraltı tramvay istasyonu (Spui ve Grote Markt) bulunan bir tünel inşa edilmiştir; bu tünel RandstadRail 3 ve 4 numaralı hatlar ile 2 ve 6 numaralı tramvay güzergahları tarafından paylaşılmaktadır. ⓘ
RandstadRail, Lahey'i yakın şehirlere, Zoetermeer, Rotterdam ve Leidschendam-Voorburg'a bağlamaktadır. Dört hafif raylı sistem hattı (Zoetermeer, Rijswijk, Delft ve Leidschendam-Voorburg'a giden 3, 4 ve 19) ve bir metro hattından (Rotterdam'a giden E) oluşmaktadır. ⓘ
Yol
Lahey'e bağlanan başlıca otoyollar arasında Utrecht'e ve Almanya sınırına uzanan A12 yer almaktadır. A12, bir kesit halinde doğrudan şehrin kalbine doğru uzanmaktadır. 1970'lerde inşa edilen otoyolun bu bölümü ("Utrechtsebaan") günümüzde aşırı yük altındadır. 1990'ların sonunda şehre ikinci bir arter yol (daha önce "Trekvliettracé" olarak adlandırılan "Rotterdamsebaan") için planlar yapılmıştır ve bu yolun 2016-2019 yılları arasında inşa edilmesi beklenmektedir. Diğer bağlantı otoyolları, şehri Amsterdam'a bağlayan A4 ve Rotterdam'a giden ve Belçika sınırına doğru otoyollara bağlanan A13'tür. Ayrıca şehri Leiden, Haarlem ve Amsterdam'a bağlayan A44 de bulunmaktadır. 1970'lerde Leiden'e başka bir otoyol inşa etme planları vardı. Bu "Leidsebaan "ın şehir merkezinden başlayıp Lahey'den Amsterdam'a giden demiryolu hattını takip etmesi gerekiyordu. Bazı çalışmalar yürütülmüş, ancak 1980'lerde kaldırılmıştır. ⓘ
Fotoğraflar
Lahey - yeni Belediye Sarayı
Lahey - kraliçenin çalışma yeri Noordeinde Sarayı
Lahey - Vredes Sarayı
Lahey - Ridderzaal
Lahey - çok katlı bakanlıklar binaları
Lahey - Mauritshuis Müzesi
Lahey - tipik sokak
Lahey - Uluslararası Ceza Mahkemesi binası
Lahey - Scheveningen Plajı ⓘ
