Bahira
Rahip Bahira (veya Buheyra), Hristiyanlığın Nestûrî mezhebinden veya Gnostik Nestûrî olan bir Arap rahip ve din adamıdır. ⓘ
Bir inanışa göre, Şam yakınlarındaki Busra kentinde kalıntıları bulunan ve şimdilerde kendi adı ile anılan Rahip Bahira Manastırı'nın rahibi olarak bilinir. ⓘ
Bir diğer yoruma göre ise Bahira, asıl adı Cercis (Sergius) olan ve Ürdün topraklarındaki Amman kentinin 45 km güneyine düşen, eski adı "Mey'fa'a" iken günümüzde "Ümm'ur-Rasas" denilen yerde hâlen Rahip Sergius'un Kilisesi olarak anılan ufak Hristiyan ibadethanesinde, yani "Savmaa"da yaşamaktaydı. ⓘ
8. yüzyıl Arap tarih bilimcisi İbn-i İshak'ın siyer kaynaklarındaki anlatımlarına göre Peygamber Muhammed, 12 yaşındayken amcası Ebu Talib ile birlikte Şam kentine ticaret için giderken, Busra bölgesine geldiklerinde Bahira, yolda kafileyi durdurmuştur. Muhammed'in sırtındaki nübüvvet (nebilik-peygamberlik) mührüne, başının üzerinde duran beyaz buluta ve diğer alametlere bakarak onun "son peygamber" olduğunu tahmin etmiş ve Şam'da Yahudiler tarafından öldürülebileceğini Ebu Talib'e söylemiştir. Bu karşılaşmanın geçtiği Busra, Ürdün'ün Tafile ve Şubak kentleri arasında yer alan ve tarihî Mekke - Şam yolunda bir kervan menzili olan Basira kasabası da olabilme ihtimali vardır. Bahira'nın sözlerinin ve uyarılarının sonucunda da Ebu Talib, Şam'a gitmemiş ve mallarını Busra'da sattıp oradan Mekke'ye dönmüştür. ⓘ
Hristiyan teolog Şamlı Yuhanna; Bahira'nın, hatalı görüşleriyle Kur'an'a ilham veren sapkın bir keşiş olduğunu kaydetmiştir. ⓘ
Bahira ⓘ | |
|---|---|
| Büyük tapınak | Aziz Bahreyn Manastırı |
| Üzerine bir serinin parçası ⓘ |
| Muhammed |
|---|
 |
|
|
Bahira (Arapça: بَحِيرَىٰ, Klasik Süryanice: ܒܚܝܪܐ), İslam geleneğine göre ergenlik çağındaki Muhammed'e bir peygamber olarak geleceğini önceden bildiren Süryani Nasturi veya muhtemelen Nasoralı Mandaean keşişiydi. Adı Süryanice bḥīrā kelimesinden türemiştir ve "Tanrı tarafından sınanmış ve onaylanmış" anlamına gelmektedir. Hristiyan geleneği onu daha sonra Sergius olarak benimsemiştir. ⓘ
İslam geleneği
Muhammed'in Bahira ile karşılaşmasının öyküsü, ilk Müslüman tarihçiler İbn Hişam (ölümü MS 833), İbn Sa'd el-Bağdadi (784-855) ve Muhammed ibn Cerir el-Taberi'nin (839-923) eserlerinde yer alır ve bunların versiyonları bazı ayrıntılarda farklılık gösterir. O zamanlar dokuz ya da on iki yaşında olan genç Muhammed, amcası Ebu Talib ibn Abdülmuttalib'e eşlik eden bir Mekke kervanıyla seyahat ederken Suriye'de Bahira ile tanışır. Kervan onun hücresinin önünden geçerken, keşiş tüccarları bir ziyafete davet etti. Daveti kabul ettiler ve çocuğu deveyi koruması için bıraktılar. Ancak Bahira, kervandaki herkesin kendisine gelmesi için ısrar etti. Sonra mucizevi bir olay keşişe Muhammed'in peygamber olacağını gösterdi. ⓘ
Bir ağacın altına oturduğunda, dalları onu gölgelemek için hareket etti, günün hangi saatinde olursa olsun Muhammed'i gölgelemeye devam eden bir bulutun hareketi Bahira'nın dikkatini çekti. Keşiş, Muhammed'in geleceğine dair öngörülerini çocuğun amcasına (Ebu Talib) anlattı ve onu çocuğu Yahudilerden (İbn Sa'd'ın versiyonunda) ya da Bizanslılardan (Taberî'nin versiyonunda) koruması için uyardı. Hem İbn Sa'd hem de Taberî, Bahira'nın Muhammed'in gelişinin duyurusunu, sahip olduğu orijinal, bozulmamış İncillerde bulduğunu yazar. ⓘ
Erken dönem hadis derleyicisi Abdülrezzak es-San'ani'nin eserlerinde İbn Şihab ez-Zühri'ye atfedilen benzer bir rivayette, ismi verilmeyen kişi Suriyeli Hıristiyan bir keşiş yerine Teyma'lı bir hahamdır. Haham, Ebu Talib'i Muhammed'i Suriye'ye getirmemesi konusunda uyarır, çünkü Muhammed'in Suriye Yahudileri tarafından öldürüleceğini öngörür. Bunun üzerine Ebu Talip yeğeniyle birlikte Mekke'ye döner. Daha sonraki İslam yazarları hahama Bahira adını verirler. ⓘ
Hıristiyan geleneği
Keşişin adı ve dini aidiyeti farklı Hristiyan kaynaklarında değişiklik göstermektedir. Örneğin, bir Hıristiyan yazar olan Şamlı John (ö.749), Muhammed'in "Eski ve Yeni Ahit'e rastladığını ve aynı şekilde, öyle görünüyor ki, Ariusçu bir keşişle sohbet ettiğini ve kendi sapkınlığını tasarladığını" belirtir. ⓘ
Onu Sergius olarak adlandıran ve daha sonra kendisine Nestorius dediğini yazan Abd-al-Masih al-Kindi'ye göre Bahira, genellikle Nestorianlarla bir tutulan bir grup olan Nasorean'dı. 9. yüzyıldan sonra Bizanslı polemikçiler ondan Baeira veya Pakhyras olarak bahsederler, her ikisi de Bahira isminin türevleridir ve onu bir ikonoklast olarak tanımlarlar. Bazen Bahira Suriyeli bir Yakubi ya da Ariusçu olarak adlandırılır. Muhammed'in erken dönem Hıristiyan polemik biyografileri, Muhammed'in sözde okuma yazma bilmemesinin, dini eğitimi yalnızca melek Cebrail'den aldığı anlamına gelmediğini iddia etmekte ve Bahira'yı Muhammed'e gizli, dini bir öğretmen olarak tanımlamaktadır. ⓘ
Galeri
Keşiş Bahira tarafından tanınan genç bir Muhammed. Reşidüddin Hemedani'nin M.S. 1307'de Tebriz, İran'da basılan Jami' al-Tawarikh (kelime anlamıyla "Tarihlerin Özeti", ancak genellikle Evrensel Tarih veya Dünya Tarihi olarak anılır) adlı kitabından parşömen üzerine minyatür illüstrasyon.
Bosra, Suriye'deki Keşiş Bahira Manastırı. Kısmen kalan
Bosra'daki Keşiş Bahira Manastırı, Suriye
Muhammed ve Keşiş Sergius, Lucas van Leyden'in 1508 tarihli gravürü (Asker Muhammed'in kılıcını alır. metne bakınız) ⓘ
