Amman

Amman عَمَّان ⓘ
Şehir
Amman şehri, sağdan sola ve yukarıdan aşağıya: Amman'ın siluetine hakim olan Abdali Projesi, Amman Kalesi üzerindeki Herkül Tapınağı, Kral I. Abdullah Camii ve Raghadan Bayrak Direği, Abdoun Köprüsü, Emevi Sarayı, Osmanlı Hicaz tren istasyonu ve Roma Tiyatrosu.
Mühür
Lakapları:  Beyaz Güvercin Merdivenler Şehri
Amman Amman Amman Amman
Koordinatlar: 31°56′59″N 35°55′58″E
Ülke	Ürdün
Valilik	Amman Valiliği
Kuruldu	MÖ 7250
Belediye	1909
Hükümet
- Belediye Başkanı	Yousef Shawarbeh
Alan
- Toplam	1.680 km2 (650 sq mi)
En yüksek rakım	1.100 m (3.600 ft)
En düşük yükseklik	700 m (2,300 ft)
Nüfus  (2021)
- Toplam	4,061,150
- Yoğunluk	2.380/km2 (6.200/q mi)
Demonim(ler)	Ammani
Saat dilimi	UTC+2 (EET)
- Yaz (DST)	UTC+3 (EEST)
Posta kodu	11110-17198
Alan kodu(ları)	+962(6)
Web sitesi	Büyük Amman Belediyesi

Amman (İngilizce: /əˈmɑːn/; Arapça: عَمَّان, ʻammān okunuşu [ʕamːaːn]; Ammonit: 𐤓𐤁𐤕 𐤏𐤌𐤍 Rabat ʻAmān) Ürdün'ün başkenti ve en büyük şehri olup ülkenin ekonomik, siyasi ve kültürel merkezidir. Amman, 2021 yılı itibarıyla 4.061.150 kişilik nüfusuyla Levant bölgesinin en büyük, Arap dünyasının beşinci büyük şehri ve Orta Doğu'nun dokuzuncu büyük metropolitan alanıdır. ⓘ

Amman'da yerleşime dair en eski kanıtlar, dünyanın en eski insan heykellerinin ortaya çıkarıldığı 'Ain Ghazal' olarak bilinen Neolitik bir alanda, MÖ 8. binyıla kadar uzanmaktadır. Demir Çağı boyunca şehir Rabbath Ammon olarak biliniyordu ve Ammonit Krallığı'nın başkenti olarak hizmet veriyordu. MÖ 3. yüzyılda Ptolemaic Mısır Firavunu Ptolemy II Philadelphus şehri yeniden inşa etmiş ve adını "Philadelphia" olarak değiştirerek Helenistik kültürün bölgesel bir merkezi haline getirmiştir. Roma yönetimi altında Philadelphia, doğrudan Arabia Petraea eyaletinin bir parçası olarak yönetilmeden önce Decapolis'in on Greko-Romen kentinden biriydi. Raşidun Halifeliği MS 7. yüzyılda şehri Bizanslılardan fethetmiş, eski Sami ismini geri getirmiş ve Amman olarak adlandırmıştır. Orta Çağ'ın büyük bölümünde şehir, yıkım ve terk edilme dönemleri ile Balqa bölgesinin merkezi olarak göreceli refah dönemleri arasında gidip gelmiştir. Amman, 15. yüzyıldan Osmanlı yetkililerinin Çerkesleri buraya yerleştirmeye başladığı 1878 yılına kadar büyük ölçüde terk edilmişti. ⓘ

Amman'ın ilk belediye meclisi 1909 yılında kurulmuştur. Amman, 1921'de Trans Ürdün'ün başkenti olarak belirlenmesinin ardından hızlı bir büyümeye tanık olmuş, farklı Ürdün ve Levanten şehirlerinden göç almış ve birbirini izleyen birkaç mülteci dalgasından sonra: 1948 ve 1967'de Filistinliler; 1990 ve 2003'te Iraklılar; 2011'den bu yana da Suriyeliler. Başlangıçta yedi tepe üzerine kurulmuş olan Amman, şu anda 19 tepe üzerine yayılmış ve Büyük Amman Belediyesi tarafından yönetilen 22 bölgeyi birleştirmektedir. Amman'ın Jabal Lweibdeh ve Wadi Abdoun gibi bölgeleri isimlerini ya bulundukları tepelerden (Jabal) ya da vadilerden (Wadi) almıştır. Doğu Amman ağırlıklı olarak kültürel etkinliklere ev sahipliği yapan tarihi mekanlarla doluyken, Batı Amman daha moderndir ve şehrin ekonomik merkezi olarak hizmet vermektedir. ⓘ

Amman'a 2018 yılında yaklaşık bir milyon ziyaretçi gelmiştir; bu da Amman'ı dünyada en çok ziyaret edilen 89. şehir ve en çok ziyaret edilen 12. Arap şehri yapmıştır. Amman nispeten hızlı büyüyen bir ekonomiye sahiptir ve Küreselleşme ve Dünya Şehirleri Araştırma Ağı tarafından Beta-küresel şehir olarak sıralanmaktadır. Ayrıca, ekonomik, işgücü, çevresel ve sosyo-kültürel faktörlere göre Orta Doğu ve Kuzey Afrika'nın en iyi şehirlerinden biri seçilmiştir. Şehir, Arap dünyasında çok uluslu şirketlerin bölgesel ofislerini kurdukları en popüler yerler arasında Doha ile birlikte Dubai'nin ardından gelmektedir. Şehre Amman Bus ve Amman Bus Rapid Transit toplu taşıma sistemleri hizmet vermektedir. İnşaatı devam eden bir başka BRT sistemi şehri yakındaki Zarka'ya bağlayacaktır. ⓘ

Amman عمّان
Şehir
Bayrak
Takma ad: Yedi tepeli şehir
Ülke	Ürdün
İl	Başkent
İdare
• Belediye başkanı	Akil Bilteci
Yüzölçümü
• Toplam	1,680 km² (640 mil²)
Rakım	773 m (2.536 ft)
Nüfus  (2014)
• Toplam	4,007,526
• Yoğunluk	2.380/km² (6.100/mil²)
Zaman dilimi	UTC+02.00 (DAS)
• Yaz (YSU)	UTC+03.00 (DAYS)
Resmî site ammancity.gov.jo

Amman (Arapça: عمان), Ürdün'ün başkenti ve en büyük şehri olup ülkenin siyasi, kültürel ve ticari merkezidir. Amman, dünya'nın hâlâ yaşanılan en eski kentlerinden biridir. 2014 yılı itibarı ile nüfusu 4,007.526'dir. ⓘ

Etimoloji

Amman, adını M.Ö. 13. yüzyıldan beri başkent olan Ammonitlerin eski halkından almaktadır. Ammonitler buraya 𐤓𐤁𐤕 𐤏𐤌𐤍, Rabbat ʻAmmān adını vermişlerdir; Rabbat terimi "Başkent" ya da "Kralın Mahallesi" anlamına gelmektedir. İbranice İncil'de Rabbat ʻAmmān, "Rabbat Bnei ʿAmmon" (İncil İbranicesi: רבת בני עמון, Tiberya İbranicesi Rabbaṯ Bəne ʿAmmôn), Modern İbranice'de "Rabbat Ammon" olarak kısaltılmış ve İngilizce çevirilerde "Rabbath Ammon" olarak yer almıştır. Zamanla, "Rabbat" terimi artık kullanılmadı ve şehri fetheden yeni medeniyetlerin etkisi yavaş yavaş adını "Amman" olarak değiştirdi. ⓘ

Ancak, MÖ 283'ten 246'ya kadar hüküm süren Ptolemaios Krallığı'nın Makedonyalı hükümdarı Ptolemy II Philadelphus, şehri işgal ettikten sonra adını "Philadelphia" (Eski Yunanca: Φιλαδέλφεια; kelime anlamı: "kardeşçe sevgi") olarak değiştirdi. Bu isim kendi lakabı olan Philadelphus'a bir övgü olarak verilmiştir. ⓘ

Tarih

Neolitik dönem

'Ain Ghazal Heykelleri şimdiye kadar bulunan en eski insan heykelleri arasında sayılmaktadır. ⓘ

'Ain Ghazal Neolitik yerleşim alanı Amman'ın dış mahallelerinde bulunmuştur. M.Ö. 7000 yıllarında 15 hektarlık (37 dönüm) bir alana sahipti ve yaklaşık 3000 kişi yaşıyordu (çağdaş Eriha'nın nüfusunun dört ila beş katı). O dönemde burası tipik bir akeramik Neolitik köydü. Evleri, duvarları kireç sıvadan yapılmış kare planlı bir oturma odasını içeren dikdörtgen planlı kerpiç binalardı. Alan 1974 yılında inşaat işçileri bölgeden geçen bir yol üzerinde çalışırken keşfedilmiştir. Kazıların başladığı 1982 yılına gelindiğinde, alandan yaklaşık 600 metre (2,000 feet) yol geçiyordu. Kentsel genişlemenin getirdiği hasara rağmen, 'Ain Ghazal'ın kalıntıları zengin bilgiler sağlamıştır. ⓘ

'Ain Ghazal, 1983 yılında yerel arkeologların 2,5 metrelik (8,2 feet) büyük bir çukurun kenarına rastlamasıyla bulunan bir dizi küçük insan heykeliyle tanınmaktadır. Bu heykeller beyaz alçıdan yapılmış, boyalı giysileri, saçları ve bazı durumlarda süs dövmeleri olan insan figürleridir. İki zulada on beşi tam figür, on beşi büst ve iki parça baş olmak üzere otuz iki figür bulunmuştur. Büstlerden üçü iki başlıdır ve bunun ne anlama geldiği açık değildir. ⓘ

Demir Çağı

Rujm Al-Malfouf MÖ 1000 civarında inşa edilmiş Ammonit gözetleme kulesi ⓘ

MÖ 13. yüzyılda Amman, Ammonitlerin başkentiydi ve "Rabbah" ya da "Rabbath Ammon" olarak biliniyordu. Ammon, bölgeye kumtaşı ve kireçtaşı gibi çeşitli doğal kaynaklar sağlamış ve verimli bir tarım sektörüyle birlikte Ammon'u Mısır'ı Mezopotamya, Suriye ve Anadolu'ya bağlayan antik ticaret yolu olan Kral Yolu üzerinde hayati bir konuma getirmiştir. Edomlular ve Moablılarda olduğu gibi, bu yol üzerindeki ticaret Ammonlulara da önemli bir gelir sağlıyordu. Milcom, İbranice İncil'de Ammon'un ulusal tanrısı olarak adlandırılır. Genellikle çocukların adak olarak kullanılmasıyla ilişkilendirilen bir başka antik tanrı olan Moloch da İncil'de Ammon'un tanrısı olarak anılır, ancak bu muhtemelen Milcom için bir hatadır. Ancak Amman Sivil Havaalanı yakınlarında arkeologlar tarafından yapılan kazılarda, içinde çok sayıda insan kemiği parçası bulunan bir sunak içeren bir tapınak ortaya çıkarılmıştır. Kemiklerde yanma izleri görülmüş, bu da sunağın bir ateş yakma yeri olarak işlev gördüğü ve insan kurban etmek için kullanıldığı varsayımına yol açmıştır. ⓘ

Amman'dan İbranice Kutsal Kitap'ta Rabbat' Bnei 'Amon (İbranice: רבת בני עמון) veya Rabbah (İbranice: רבה) olarak birkaç kez bahsedilir. İncil'deki anlatıya göre Ammon Kralı Hanun, Aram-Zobah Kralı Hadadezer ile Birleşik İsrail Krallığı'na karşı ittifak kurar. Savaş sırasında Kral Davut'un ordusunun komutanı Yoav, Hanun'un kraliyet başkenti Rabbah'ı kuşattı ve yerle bir etti (2.Samuel 12:26-28, 1.Tarihler 20:1-2). Davut kentten kralın tacı da dahil olmak üzere büyük miktarda ganimet alıp başkenti Yeruşalim'e getirdi (2.Samuel 12:29-31). Hanun'un kardeşi Şobi onun yerine kral oldu ve Davut'un sadık bir vasalı haline geldi (2.Samuel 17:27). Yüzlerce yıl sonra peygamber Yeremya kentin yıkılacağını ve nihai olarak terk edileceğini önceden bildirmiştir (Yeremya 49:2). ⓘ

Bugün Amman'da Rujm Al-Malfouf ve Amman Kalesi'nin bazı bölümleri gibi birkaç Ammonit kalıntısı bulunmaktadır. Rujm Al-Malfouf kalıntıları, başkentlerinin korunmasını sağlamak için kullanılan taş bir gözetleme kulesi ve doğudaki birkaç depo odasından oluşmaktadır. ⓘ

Şehir daha sonra Asur İmparatorluğu, ardından da Yeni Babil İmparatorluğu ve Pers İmparatorluğu tarafından fethedilmiştir. ⓘ

Klasik dönem

Amman Kalesi'ndeki Herkül Tapınağı (Jabal Al-Qalaa) ⓘ

Büyük İskender'in Orta Doğu ve Orta Asya'yı fethetmesi Helenistik kültürün etkisini sağlamlaştırmıştır. Yunanlılar günümüz Ürdün topraklarında Umm Qays, Jerash ve Amman gibi yeni şehirler kurdular. Şehri işgal eden ve yeniden inşa eden Mısır'ın Makedonyalı hükümdarı Ptolemy II Philadelphus, buraya Yunanca "kardeşçe sevgi" anlamına gelen "Philadelphia" (Eski Yunanca: Φιλαδέλφεια) adını verdi. Bu isim, kendi lakabı olan Philadelphus'a bir övgü olarak verilmiştir. ⓘ

Ürdün'deki ve belki de Yakın Doğu'daki Helenistik dönemin en özgün anıtlarından biri, Amman'ın güneybatısındaki Wadi as-Sir vadisinde bulunan ve Kasr al-Abd'e ('Köle Kalesi') ev sahipliği yapan Irak al-Amir köyüdür. Yakınlardaki diğer kalıntılar arasında, 362 yılında bölgeyi vuran büyük bir depremin getirdiği hasar nedeniyle bugün ancak görülebilen bir köy, izole bir ev ve bir çeşme bulunmaktadır. Kasr el-Abd'in, güçlü Yahudi Tobiad ailesinin başı olan Kudüslü Hyrcanus tarafından yaptırıldığına inanılmaktadır. Bu büyük yapının inşasına başladıktan kısa bir süre sonra, MÖ 170-168 yıllarında, Mısır'daki bir askeri seferden dönen Antiochus IV Kudüs'ü fethetmiş, Hyrcanus'un hazinesinin bulunduğu İkinci Tapınak'ı yağmalamış ve Hyrcanus'a saldırmaya kararlı görünmüştür. Bunu duyan Hyrcanus, Philadelphia'daki sarayını tamamlanmadan bırakarak intihar etti. ⓘ

Tobiadlar Arap Nabatiler'le kenti onlara kaptırana kadar yirmi yıl boyunca savaştılar. Philadelphia'yı kaybettikten sonra yazılı kaynaklarda Tobiad ailesinden artık haber alamıyoruz. ⓘ

MS 100 civarında inşa edilen Roma Tiyatrosu ⓘ

Romalılar M.Ö. 63 yılında Levant'ın büyük bir bölümünü fethederek dört yüzyıl sürecek bir Roma egemenliği dönemini başlattılar. Günümüz Ürdün'ünün kuzeyindeki Yunan şehirleri Philadelphia (Amman), Gerasa, Gedara, Pella ve Arbila, Filistin ve Suriye'deki diğer şehirlerle; Scythopolis, Hippos, Capitolias, Canatha ve Damascus ile birleşerek ekonomik ve kültürel çıkar bağlarıyla birbirine bağlı efsanevi bir konfederasyon olan Decapolis Birliği'ni oluşturdu. Philadelphia, MS 106 yılında İmparator Trajan tarafından inşa edilen Ailah'tan Şam'a uzanan yol üzerinde bir nokta haline geldi. Bu, kente kısa sürede ekonomik bir canlanma sağlamıştır. ⓘ

Ürdün'deki Roma yönetimi, ülke genelinde Amman Kalesi'ndeki Herkül Tapınağı, Roma Tiyatrosu, Odeon ve Nymphaeum gibi bazıları Amman'da bulunan çeşitli kalıntılar bırakmıştır. İki tiyatro ve nymphaeum çeşmesi MS 161 yılında İmparator Antoninus Pius döneminde inşa edilmiştir. Tiyatro, ikisi arasında daha büyük olanıydı ve 6.000 seyirci kapasitesine sahipti. Seyircileri güneşten korumak için kuzeye yönlendirilmiş ve tepenin yamacına inşa edilmiştir. Tiyatronun kuzeydoğusunda küçük bir odeon vardı. Tiyatro ile aşağı yukarı aynı zamanda inşa edilen Odeon'un 500 koltuğu vardı ve bugün hala müzik konserleri için kullanılmaktadır. Arkeologlar yapının orijinalinde seyircileri hava koşullarından korumak için ahşap bir çatı ile örtülü olduğunu tahmin etmektedir. Nymphaeum, Odeon'un güneybatısında yer alır ve Philadelphia'nın baş çeşmesi olarak hizmet vermiştir. Nymphaeum'un 3 metre (9,8 ft) derinliğinde ve sürekli suyla doldurulan 600 metrekarelik (6.500 sq ft) bir havuz içerdiğine inanılmaktadır. ⓘ

Yedinci yüzyıldaki geç Bizans döneminde şehirde çok sayıda piskopos ve kilise bulunmaktaydı. ⓘ

İslami dönem

MS 700 yıllarında inşa edilen Amman Kalesi'nin tepesindeki Emevi Sarayı ⓘ

630'lu yıllarda Raşidun Halifeliği bölgeyi Bizanslılardan fethederek Levant'ta İslami dönemi başlatmıştır. Philadelphia'nın adı Müslümanlar tarafından "Amman" olarak değiştirildi ve Jund Dimashq bölgesinin bir parçası oldu. Nüfusun büyük bir kısmı zaten Arapça konuşuyordu, bu da halifelikle bütünleşmeyi ve İslam'a geçişleri kolaylaştırdı. MS 661'de hüküm sürmeye başlayan Emevi halifeleri döneminde, günümüz Ürdün'ünün çöl bölgesini yönetmek için birçoğu hala iyi korunmuş olan çok sayıda çöl kalesi kurulmuştur. Amman zaten idari bir merkez olarak işlev görüyordu. Emeviler, Amman Kalesi tepesinde bugün Emevi Sarayı olarak bilinen büyük bir saray inşa ettiler. Amman daha sonra, 747'deki şiddetli deprem de dahil olmak üzere birçok deprem ve doğal afet nedeniyle tahrip olmuştur. Emeviler üç yıl sonra Abbasiler tarafından devrildi. ⓘ

Amman'ın önemi 8. yüzyılın ortalarında birkaç depremin yol açtığı hasarın kenti yaşanmaz hale getirmesinin ardından azaldı. Emevi Sarayı'nın çökmüş katmanları arasında yapılan kazılarda Abbasiler (750-969) ve Fatimiler (969-1099) dönemine ait fırın kalıntıları ortaya çıkarılmıştır. 9. yüzyılın sonlarında Amman, coğrafyacı El Yakubi tarafından Balqa'nın "başkenti" olarak kaydedilmiştir. Aynı şekilde, 985 yılında Kudüslü tarihçi el-Mukaddasi Amman'ı Balka'nın başkenti olarak tanımlamış ve Suriye'nin çöl kenarında köyler ve mısır tarlalarıyla çevrili bir kasaba olduğunu ve bölgesel bir kuzu, tahıl ve bal kaynağı olduğunu belirtmiştir. Ayrıca Mukaddasi, Amman'ı Arap Bedevilerin sığındığı bir "çöl limanı" olarak tanımlar ve kasabaya tepeden bakan kalesinde küçük bir cami bulunduğunu belirtir. ⓘ

Hicaz demiryolunun bir parçası olarak 1910 yılında Amman yakınlarında inşa edilen Osmanlı on kemerli köprüsü ⓘ

Citadel Tepesi'nin Kudüs Haçlı Krallığı tarafından işgali şimdiye kadar sadece Haçlı kaynaklarının yorumlarına dayanmaktadır. Tyre'li William Historia'sında 1161 yılında Milly'li Philip'in Oultrejordain lordluğunun bir parçası olarak Amman'a atıfta bulunduğu görülen Ahamant kalesini aldığını yazar. Philip 1166'da Tapınak Şövalyeleri'nin askeri tarikatına katıldı ve Kral Amalric tarafından verilen onay belgesinde adı geçen Ahamant ya da "Haman" kalesi de dahil olmak üzere tımarının önemli bir kısmını onlara devretti. 1170 yılına gelindiğinde Amman Eyyubilerin eline geçmişti. İlk olarak Haçlılara atfedilen Citadel Tepesi'ndeki bir gözetleme kulesinin kalıntıları artık tercihen Eyyubiler dönemine tarihlendirilmekte ve Haçlı kalesinin yerini bulmak daha ileri araştırmalara bırakılmaktadır. Eyyubiler döneminde Şamlı coğrafyacı ed-Dimaşki, Amman'ın el-Karak eyaletinin bir parçası olduğunu, ancak kentten geriye "sadece kalıntıların" kaldığını yazmıştır. ⓘ

Memluk döneminde (13. yüzyıl sonu-16. yüzyıl başı) Amman bölgesi, Memlakat Dimaşk'ın (Şam Vilayeti) en güneydeki ilçesi olan Wilayat Balqa'nın bir parçasıydı. Bölgenin 14. yüzyılın ilk yarısındaki başkenti, Trans-Ürdün'deki diğer idari merkezler olan Aclun ve el-Karak'tan çok daha küçük bir garnizona sahip olan Hisban adlı küçük bir idari karakoldu. 1321 yılında coğrafyacı Ebu'l Fida, Amman'ın verimli topraklara sahip ve tarım alanlarıyla çevrili "çok eski bir şehir" olduğunu kaydetmiştir. Belirsiz, ancak muhtemelen mali nedenlerle, 1356'da Balqa'nın başkenti Hisban'dan bir medine (şehir) olarak kabul edilen Amman'a nakledildi. 1357'de Emir Sirgitmiş, büyük olasılıkla şehirden elde edilen geliri aynı yıl Kahire'de inşa ettirdiği Sirgitmiş Medresesi'ni finanse etmek için kullanmak üzere Amman'ın tamamını satın aldı. Sirgitmiş şehri satın aldıktan sonra mahkemeleri, idari bürokrasiyi, pazarları ve Hisban sakinlerinin çoğunu Amman'a nakletti. Ayrıca şehirdeki yeni inşaat çalışmalarını finanse etti. ⓘ

Sirgitmiş'in 1358'deki ölümünün ardından Amman'ın mülkiyeti, 1395'te torunlarının burayı Şam naibi Emir Baydamur el-Harezmi'ye satmasına kadar birbirini takip eden nesillere geçti. Daha sonra Amman'ın ekilebilir topraklarının bir kısmı Mısır naibi Emir Sudun eş-Şeyhuni'ye (ölümü 1396) satıldı. Amman şehrinin ve topraklarının giderek daha sık bölünmesi ve farklı sahiplere satılması, Amman'dan gelen gelirlerin azaldığını gösterirken, aynı zamanda Hisban 15. yüzyılda Balqa'nın ana şehri olarak restore edildi. O tarihten 1878'e kadar Amman, çevresindeki ekilebilir arazileri işleyen mevsimlik çiftçiler ile otlaklarını ve suyunu kullanan Bedevi kabileler tarafından dönemsel olarak barınak olarak kullanılan terk edilmiş bir yerdi. Osmanlı İmparatorluğu 1516'da Amman bölgesini ilhak etti, ancak Osmanlı döneminin büyük bölümünde el-Salt, Trans Ürdün'ün sanal siyasi merkezi olarak işlev gördü. ⓘ

Modern dönem

Amman'ın tarihi merkezi, modern yerleşiminden hemen önce 1878'de Roma kalıntılarını (solda) ve 2015'te aynı alanı (sağda) gösteriyor ⓘ

Amman, 1878 yılında birkaç yüz Müslüman Çerkes'in eski Osmanlı Balkanları'ndan sürülmelerinin ardından gelmesiyle yeniden iskân edilmeye başlandı. 1878 ve 1910 yılları arasında on binlerce Çerkes, Rus-Çerkes Savaşı sırasında Rus İmparatorluğu tarafından yerlerinden edildikten sonra Osmanlı Suriye'sine yerleştirilmişti. Osmanlı yetkilileri, çoğunlukla köylü kökenli olan Çerkesleri Amman'a yerleşmeye yönlendirdi ve aralarında ekilebilir araziler dağıttı. Onların yerleşimi, Osmanlı devlet adamı Kamil Paşa'nın Amman merkezli bir vilayet kurma projesinin kısmi bir tezahürüydü; bu vilayet, çevresindeki diğer yerlerle birlikte, Şam-Medine karayolunun güvenliğini garanti eden Çerkes nüfuslu kasabalar haline gelecekti. Şapsığ lehçesine mensup ilk Çerkes yerleşimciler, Amman'ın Roma tiyatrosunun yakınında yaşadılar ve tiyatronun taşlarını inşa ettikleri evlere yerleştirdiler. İngiliz seyyah Laurence Oliphant 1879'daki ziyaretinde, ilk Çerkes yerleşimcilerin çoğunun o zamana kadar Amman'ı terk ettiğini, geriye yaklaşık 150 kişinin kaldığını belirtmiştir. Onlara 1880-1892 yıllarında Kabardey ve Abzah gruplarından Çerkesler katıldı. ⓘ

Amman'ın ilk bilimsel haritası, 1881. İngiliz araştırmacılar şunu belirtmişlerdir: "Roma dönemi... 'Amman'daki en önemli dönemdir ve kalıntılar Suriye'de sadece aynı döneme ait olan Jerash, Baalbek ve Palmyra'dakileri geçmektedir... [Sultan tarafından 1879'da Amman'da kurulan Çerkes kolonisi ne müreffeh ne de öyle olma ihtimali var." ⓘ

1900 yılına kadar yerleşim Amman deresinin vadisinde ve yamaçlarında yoğunlaşmış ve yerleşimciler ahşap çatılı kerpiç evler inşa etmişlerdir. Fransız Dominiken rahip Marie-Joseph Lagrange 1890'da Amman hakkında şu yorumu yapmıştır: "Bir cami, eski köprüler, Çerkeslerin evleriyle iç içe geçmiş tüm bunlar Amman'a dikkate değer bir fizyonomi kazandırıyor". Yeni köy, 1894'te kurulan Karak Sancağı'nın El-Salt kazasına bağlı bir nahiye merkezi oldu. 1908 yılına gelindiğinde Amman, her biri sırasıyla buraya yerleşen Çerkes gruplarının adlarını taşıyan Şapsığ, Kabartay ve Abzah olmak üzere üç ana mahalleye bölünmüş 800 ev, bir dizi cami, açık hava pazarı, dükkanlar, fırınlar, değirmenler, bir tekstil fabrikası, bir posta ve telgraf ofisi ve bir hükümet yerleşkesi (saraya) içeriyordu. Kürt yerleşimciler "el-Ekrad" adını verdikleri kendi mahallelerini kurarken, yüksek vergilerden ve askere alınmaktan kaçınmak isteyen ya da mali teşviklerin cazibesine kapılan yakınlardaki el-Salt ve el-Fuhey'den bazı kasaba halkı ile Necd ve Fas'tan tüccarlar da şehre taşındı. ⓘ

Şehrin demografik yapısı, Osmanlı hükümetinin Şam ve Medine'yi birbirine bağlayan ve yıllık Hac ziyareti ile ticareti kolaylaştıran Hicaz Demiryolu'nu inşa etme kararından sonra dramatik bir şekilde değişti. Trans-Ürdün'ün merkezinde 1903'ten beri faaliyette olan Hicaz Demiryolu, Amman'ın küçük bir köyden bölgenin önemli bir ticaret merkezine dönüşmesine yardımcı oldu. Demiryolunun kolaylaştırdığı Çerkes girişimciliği Şam, Nablus ve Kudüs'ten tüccarların yatırımlarını çekmeye yardımcı oldu ve bunların çoğu 1900'ler ve 1910'larda Amman'a taşındı. ⓘ

Amman'ın ilk belediye meclisi 1909 yılında kuruldu ve Çerkes İsmail Babuk belediye başkanı olarak seçildi. ⓘ

Birinci ve İkinci Amman Muharebeleri, 1918 yılında gerçekleşen I. Dünya Savaşı ve Arap İsyanı'nın Orta Doğu tiyatrosunun bir parçasıydı. Amman, Hicaz Demiryolu üzerinde stratejik bir konuma sahipti; İngiliz kuvvetleri ve Haşimi Arap ordusu tarafından ele geçirilmesi, İngilizlerin Şam'a doğru ilerlemesini kolaylaştırdı. İkinci savaş İngilizler tarafından kazanıldı ve İngiliz Mandası'nın kurulmasıyla sonuçlandı. ⓘ

Amman 1920 ⓘ

Amman 1928 ⓘ

1921 yılında Haşimi emiri ve daha sonra kral olan I. Abdullah, yeni kurulan ve 1950 yılında Ürdün Haşimi Krallığı adını alan Trans Ürdün Emirliği'nin başkenti olarak el-Salt yerine Amman'ı seçti. Ülkenin başkenti olma işlevi, farklı Levanten bölgelerinden, özellikle de o dönemde Ürdün Nehri'nin doğusundaki en büyük kentsel yerleşim olan yakındaki bir şehir olan el-Salt'tan göçmenleri çekti. Filistin'den gelen ilk yerleşimciler ağırlıklı olarak, el-Salt sakinlerinin çoğunun geldiği Nablus'tan geliyordu. Onlara Şam'dan gelen başka göçmenler de katıldı. Amman daha sonra ülkenin güney kesiminden, özellikle de el-Karak ve Madaba'dan insanları kendine çekti. Şehrin nüfusu 1930'larda 10.000 civarındaydı. ⓘ

İngilizlerin 1933 tarihli raporuna göre Amman'da yaklaşık 1.700 Çerkes yaşıyordu. Yine de topluluk izole olmaktan çok uzaktı. Yerel kentli ve göçebe topluluklar Çerkeslerle, bazıları bugün de varlığını sürdüren ittifaklar kurdu. Bu, Çerkeslerin yeniden kurulan şehirdeki statüsünü sağlamlaştırdı. ⓘ

Ürdün 1946 yılında bağımsızlığını kazandı ve Amman ülkenin başkenti olarak belirlendi. Amman, 1948 Arap-İsrail Savaşı'ndan başlayarak yakın ülkelerdeki savaş zamanı olayları sırasında çok sayıda mülteci aldı. İkinci bir dalga 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra geldi. 1970 yılında Amman, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile Ürdün Ordusu arasında yaşanan ve Kara Eylül olarak bilinen çatışma sırasında bir savaş alanı olmuştur. Ürdün Ordusu 1971 yılında FKÖ'yü yenilgiye uğratmış ve FKÖ Lübnan'a sürülmüştür. Iraklı ve Kuveytli mültecilerin ilk dalgası 1991 Körfez Savaşı'ndan sonra şehre yerleşmiş, ikinci dalga ise 2003 Irak işgali sonrasında yaşanmıştır. ⓘ

1985 yılında Amman ⓘ

9 Kasım 2005'te Ebu Musab el-Zerkavi liderliğindeki El-Kaide, Amman'daki üç otelin lobisinde 60 kişinin ölümü ve 115 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan eşgüdümlü patlamalar gerçekleştirdi. Sivilleri hedef alan bombalamalar Ürdünlüler arasında yaygın bir öfkeye neden oldu. Saldırıdan sonra Ürdün'ün güvenliği bir bütün olarak önemli ölçüde iyileştirildi ve o zamandan bu yana büyük bir terör saldırısı rapor edilmedi. Son olarak 2011 yılında başlayan ve halen devam etmekte olan Suriye İç Savaşı sırasında şehre bir Suriyeli mülteci dalgası geldi. Amman, sunduğu güvenlik ve refah nedeniyle mülteciler için başlıca varış noktası olmuştur. ⓘ

2013 yılında Amman ⓘ

Son on yılda şehir ekonomik, kültürel ve kentsel bir patlama yaşamıştır. Nüfustaki büyük artış yeni konut ihtiyacını önemli ölçüde artırdı ve şehrin yeni bölgeleri hızlı bir şekilde kuruldu. Bu durum Ürdün'ün kıt su kaynaklarını zorladı ve Amman'ı dikkatli bir belediye planlaması olmadan hızlı genişlemenin tehlikelerine maruz bıraktı. Amman, Abdali Kentsel Yenileme Projesi ve Jordan Gate Kuleleri gibi büyük mega projelere ev sahipliği yapmaktadır. Şehirde Four Seasons Hotel Amman, Sheraton Hotel Amman, Fairmont Amman, St Regis Hotel Amman, Le Royal Hotel ve diğerleri dahil olmak üzere birçok üst düzey otel franchise'ı bulunmaktadır. ⓘ

Coğrafya

Khalda mahallesindeki Rum Ortodoks Kilisesi'nin üzerine kar yağdı ⓘ

Amman, içinden geçen üç büyük vadi ile karakterize edilen bir yayla olan East Bank Platosu üzerinde yer almaktadır. Şehir başlangıçta yedi tepe üzerine kurulmuştur. Amman'ın arazisi dağlarla karakterize edilir. Şehrin en önemli bölgeleri, üzerinde bulundukları tepe ya da dağların adını taşımaktadır. Bölgenin yüksekliği 1.000 ila 1.100 m (3.300 ila 3.600 ft) arasında değişmektedir. Al-Salt ve al-Zarqa sırasıyla kuzeybatı ve kuzeydoğuda, Madaba batıda, al-Karak ve Ma'an ise sırasıyla Amman'ın güneybatı ve güneydoğusunda yer almaktadır. Amman'da kalan tek pınarlardan biri şu anda Zerka Nehri'ne su sağlamaktadır. ⓘ

Amman'da bulunan ağaçlar arasında Halep çamı, Akdeniz selvisi ve Fenike ardıçları bulunmaktadır. ⓘ

İklim

Şehrin varlıklı bir mahallesi olan Dabouq'ta bahar ⓘ

Amman'ın Akdeniz iklim bölgesine yakın dağlardaki konumu, onu yarı kurak iklim sınıflandırmasına sokmaktadır (Köppen iklimi: BSh, BSk sınırında). Yazlar orta derecede uzun, hafif sıcak ve esintilidir; ancak yaz boyunca bir veya iki sıcak hava dalgası meydana gelebilir. İlkbahar kısa ve ılıktır, en yüksek sıcaklık 28 °C'ye (82 °F) ulaşır. İlkbahar genellikle Nisan ve Mayıs ayları arasında başlar ve yaklaşık bir ay sürer. Kış genellikle Kasım sonu civarında başlar ve Mart başından ortasına kadar devam eder. Sıcaklıklar genellikle 17 °C'ye (63 °F) yakın veya altındadır ve yılda bir veya iki kez kar yağdığı olur. Yağmur yılda ortalama 300 mm (12 inç) civarındadır ve en çok yağmurun Kasım ve Nisan ayları arasında düştüğü periyodik kuraklıklar yaygındır. Yılda en az 120 gün yoğun sis olması olağandır. Yükseklik farkı şehirde yaşanan farklı hava koşullarında önemli bir rol oynar: Amman'ın batı ve kuzey kesimlerinde (deniz seviyesinden ortalama 1.000 m (3.300 ft) yükseklikte) kar birikebilirken aynı anda şehir merkezinde (700 m (2.300 ft) yükseklikte) yağmur yağabilir. ⓘ

Amman mikro iklimin uç örneklerine sahiptir ve neredeyse her bölge kendine özgü bir hava durumu sergiler. Yerel halk arasında kuzey banliyösü Abu Nser gibi bazı ilçelerin şehrin en soğuk bölgeleri arasında yer aldığı ve don olaylarının yaşanabildiği, Marka gibi diğer bölgelerin ise çok daha sıcak olduğu bilinmektedir. ⓘ

Aşağıda listelenen sıcaklıklar, deniz seviyesinden 700 metre (2,300 ft) yükseklikte bulunan şehrin merkezindeki hava istasyonundan alınmıştır. Daha yüksek rakımlarda sıcaklıklar genellikle kış aylarında daha düşük, yaz aylarında ise daha yüksektir. Örneğin, al-Jubaiha, Sweileh, Khalda ve Abu Nser, Tabarbour, Basman gibi deniz seviyesinden 700 m'den (2.300 ft) daha yüksek bölgelerde Ocak ayında ortalama sıcaklıklar gündüz 7 ila 9 °C (45 ila 48 °F) ve gece 1 ila 3 °C (34 ila 37 °F) arasındadır. Ağustos ayında, bu bölgelerdeki ortalama yüksek sıcaklıklar gündüz 25 ila 28 °C (77 ila 82 °F) ve gece 14 ila 16 °C'dir (57 ila 61 °F). ⓘ

Amman için iklim verileri ⓘ
Ay	Jan	Şubat	Mar	Nisan	Mayıs	Haziran	Temmuz	Ağustos	Eylül	Ekim	Kasım	Aralık	Yıl
Rekor yüksek °C (°F)	23.0 (73.4)	27.3 (81.1)	32.6 (90.7)	37.0 (98.6)	38.7 (101.7)	40.6 (105.1)	43.4 (110.1)	43.2 (109.8)	40.0 (104.0)	37.6 (99.7)	31.0 (87.8)	27.5 (81.5)	43.4 (110.1)
Ortalama yüksek °C (°F)	12.7 (54.9)	13.9 (57.0)	17.6 (63.7)	23.3 (73.9)	27.9 (82.2)	30.9 (87.6)	32.5 (90.5)	32.7 (90.9)	30.8 (87.4)	26.8 (80.2)	20.1 (68.2)	14.6 (58.3)	23.7 (74.66)
Günlük ortalama °C (°F)	8.5 (47.3)	9.4 (48.9)	12.4 (54.3)	17.1 (62.8)	21.4 (70.5)	24.6 (76.3)	26.5 (79.7)	26.6 (79.9)	24.6 (76.3)	21.0 (69.8)	15.0 (59.0)	10.2 (50.4)	18.1 (64.6)
Ortalama düşük °C (°F)	4.2 (39.6)	4.8 (40.6)	7.2 (45.0)	10.9 (51.6)	14.8 (58.6)	18.3 (64.9)	20.5 (68.9)	20.4 (68.7)	18.3 (64.9)	15.1 (59.2)	9.8 (49.6)	5.8 (42.4)	12.5 (54.5)
Kayıt düşük °C (°F)	−4.5 (23.9)	−4.4 (24.1)	−3.0 (26.6)	−3.0 (26.6)	3.9 (39.0)	8.9 (48.0)	11.0 (51.8)	11.0 (51.8)	10.0 (50.0)	5.0 (41.0)	0.0 (32.0)	−2.6 (27.3)	−4.5 (23.9)
Ortalama yağış mm (inç)	60.6 (2.39)	62.8 (2.47)	34.1 (1.34)	7.1 (0.28)	3.2 (0.13)	0.0 (0.0)	0.0 (0.0)	0.0 (0.0)	0.1 (0.00)	7.1 (0.28)	23.7 (0.93)	46.3 (1.82)	245.0 (9.65)
Ortalama yağış günleri	11.0	10.9	8.0	4.0	1.6	0.1	0.0	0.0	0.1	2.3	5.3	8.4	51.7
Ortalama aylık güneş ışığı saatleri	179.8	182.0	226.3	266.6	328.6	369.0	387.5	365.8	312.0	275.9	225.0	179.8	3,289.7
Kaynak 1: Ürdün Meteoroloji Dairesi
Kaynak 2: NOAA (güneş 1961-1990), Pogoda.ru.net (kayıtlar)

Ultraviyole indeksi ⓘ

Jan	Şubat	Mar	Nisan	Mayıs	Haziran	Temmuz	Ağustos	Eylül	Ekim	Kasım	Aralık	Yıl
3	5	7	9	10	12	12	11	9	6	4	3	7.5

Amman, Lut Gölü'nün 35 km kuzey doğusunda, Akdeniz'in 110 km doğusunda ve Kudüs'ün 65 km doğusunda yer almaktadır. Şehir, Ürdün bayrağındaki yedi köşeli yıldızını temsil eden yedi tepe üzerinde yer almaktadır. Amman'da Akdeniz iklimine benzer ancak ama yine de kıtasal olarak farklı bir iklim görülmektedir. Deniz seviyesinden 773 m yükseklikte olması bunu etkilemektedir. Şehirde sık sık yoğun sis görülebilmektedir. ⓘ

Amman iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	12,3	13,7	17,2	22,6	27,8	30,8	32,0	32,4	30,7	27,1	20,4	14,4	23,5
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	3,6	4,2	6,1	9,5	13,5	16,6	18,5	18,6	16,6	13,8	9,3	5,2	11,3
Ortalama yağış (mm)	63,4	61,7	43,1	13,7	3,3	0	0	0	0,3	6,6	28,0	49,2	269,3
Kaynak: Dünya Meteoroloji Örgütü

Yerel yönetim

Amman, dört yıl süreli doğrudan seçimlerle seçilen 41 üyeli bir belediye meclisi tarafından yönetilmektedir. Belediye seçimlerinde 18 yaşından büyük tüm Ürdün vatandaşları oy kullanma hakkına sahiptir. Ancak belediye başkanı seçimlerle değil kral tarafından atanmaktadır. 1909 yılında Amman'da, başkentin ilk belediye başkanı olan Çerkes İsmail Babuk tarafından bir şehir konseyi kurulmuş ve 1914 yılında Amman'ın ilk şehir ilçe merkezi kurulmuştur. ⓘ

Büyük Amman Belediyesi (GAM) bir dizi girişimle kenti daha iyi bir yer haline getirmek için yatırım yapmaktadır. Yeşil Amman 2020, kenti 2020 yılına kadar yeşil bir metropole dönüştürmeyi hedefleyerek 2014 yılında başlatılmıştır. Resmi istatistiklere göre Amman'ın sadece %2,5'i yeşil alandır. 2015 yılında GAM ve Zain Jordan, Wakalat Caddesi, Rainbow Caddesi, Haşimi Plaza, Ashrafieh Kültür Kompleksi, Zaha Kültür Merkezi, Al Hussein Kültür Merkezi, Al Hussein Kamu Parkları ve diğerleri dahil olmak üzere 15 noktada ücretsiz Wi-Fi hizmetleri sunmaya başladı. ⓘ

İdari bölümler

Ürdün, her biri valilik olarak adlandırılan on iki idari bölüme ayrılmıştır. Amman Valiliği, beşi alt bölgelere ayrılan dokuz ilçeye bölünmüştür. Büyük Amman Belediyesinin 22 bölgesi vardır ve bunlar da mahallelere ayrılmıştır. ⓘ

Şehir, Büyük Amman Belediyesi olarak yönetilir ve aşağıdakileri içeren 22 alanı kapsar:

Sayı	Alan	Alan (km2)	Nüfus (2015)	Sayı	Alan	Alan (km2)	Nüfus (2015) ⓘ
1	Al-Madinah	3.1	34,988	12	Kherbet Al-Souk	0.5	186,158
2	Basman	13.4	373,981	13	Al-Mgablein	23	99,738
3	Marka	23	148,100	14	Wadi Al-Seer	80	241,830
4	Al-Nasr	28.4	258,829	15	Badr Al-Jadeedah	19	17,891
5	Al-Yarmouk	5.5	180,773	16	Sweileh	20	151,016
6	Ras Al-Ein	6.8	138,024	17	Tla' Al-Ali	19.8	251,000
7	Bader	10.1	229,308	18	Jubeiha	25.9	197,160
8	Zahran	13.8	107,529	19	Shafa Badran	45	72,315
9	Al-Abdali	15	165,333	20	Abu Nseir	50	72,489
10	Tariq	25	175,194	21	Uhod	250	40,000
11	Qweismeh	45.9	296,763	22	Marj Al-Hamam	53	82,788

Ekonomi

Bankacılık sektörü

Bankacılık sektörü Ürdün ekonomisinin temel dayanaklarından biridir. Arap dünyasında Arap Baharı ayaklanmalarından kaynaklanan huzursuzluk ve ekonomik zorluklara rağmen Ürdün bankacılık sektörü 2014 yılında büyümesini sürdürmüştür. Sektör, 15'i Amman Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören 25 bankadan oluşmaktadır. Amman, Orta Doğu'nun en büyük finans kuruluşlarından biri olan ve beş kıtada 30 ülkede 600'den fazla şubesiyle müşterilerine hizmet veren uluslararası Arab Bank'ın merkez şehridir. Arab Bank, Amman Menkul Kıymetler Borsası'nın %28'ini temsil etmektedir ve borsada piyasa değeri açısından en üst sıradaki kurumdur. ⓘ

Turizm

Royal Jordanian Havayolları'nın Amman'daki genel merkezi ⓘ

Amman en çok ziyaret edilen 4. Arap şehri ve uluslararası ziyaretçi harcamalarında dokuzuncu sırada yer almaktadır. Amman'ı 2011 yılında yaklaşık 1.8 milyon turist ziyaret etmiş ve kentte 1.3 milyar doların üzerinde harcama yapmıştır. Kraliçe Alia Uluslararası Havaalanı'nın genişletilmesi, Büyük Amman Belediyesi'nin kentin altyapısına yaptığı yoğun yatırımın bir örneğidir. Yakın zamanda bir toplu taşıma sistemi ve ulusal demiryolu inşa edilmesi ve yolların genişletilmesi, şehre gelen milyonlarca yıllık ziyaretçinin yarattığı trafiği rahatlatmayı amaçlamaktadır. ⓘ

Amman ve genel olarak Ürdün, Orta Doğu'nun medikal turizm merkezidir. Ürdün bölgede en fazla, dünyada ise beşinci en fazla medikal turist alan ülkedir. Amman yılda 250.000 yabancı hasta kabul etmekte ve yılda 1 milyar doların üzerinde gelir elde etmektedir. ⓘ

Önemli bir sanayi merkezi olan şehirde 14 üniversite bulunmaktadır. Ürdün Üniversitesi Amman'daki en büyük üniversitedir. ⓘ

İş Dünyası

Amman kendini bir iş merkezi olarak tanıtıyor. Kentin silueti yeni projelerin ortaya çıkmasıyla sürekli olarak değişmektedir. İş dünyasının önemli bir kısmı 2003 Irak Savaşı'nın ardından Amman'a akmıştır. Ürdün'ün ana havalimanı olan Kraliçe Alia Uluslararası Havalimanı, Amman'ın güneyinde yer almaktadır ve ülkenin ulusal havayolu şirketi Royal Jordanian'ın merkezidir. Havayolu şirketinin merkezi Zahran bölgesindedir. Orta Doğu'nun en büyük ilaç şirketlerinden Hikma Pharmaceuticals ve Orta Doğu'nun en büyük lojistik ve taşımacılık şirketi Aramex gibi büyük uluslararası şirketlerin yanı sıra bölgenin iki büyük bilgi teknolojisi şirketi Rubicon Group Holding ve Maktoob da Amman'da yerleşiktir. ⓘ

Dunia Frontier Consultants tarafından hazırlanan bir rapora göre Amman, Doha, Katar ve Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri ile birlikte Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde faaliyet gösteren çok uluslu şirketlerin tercih ettiği merkezler arasında yer alıyor. FDI dergisinde Amman, bölgede doğrudan yabancı yatırım konusunda lider olma potansiyeli en yüksek Orta Doğu şehri olarak seçilmiştir. Ayrıca, aralarında Standard Chartered, Société Générale ve Citibank'ın da bulunduğu dünyanın en büyük yatırım bankalarının birçoğunun Amman'da ofisi bulunmaktadır. ⓘ

Demografi

Amman'ın tarihi nüfusu ⓘ

Yıl	Tarihsel nüfus	±%
MÖ 7250	3,000	—
1879	500	−83.3%
1906	5,000	+900.0%
1930	10,000	+100.0%
1940	20,000	+100.0%
1952	108,000	+440.0%
1979	848,587	+685.7%
1999	1,864,500	+119.7%
2004	2,315,600	+24.2%
2010	2,842,629	+22.8%
2015	4,007,526	+41.0%
Kaynak:

Yurtdışında ikamet eden en büyük Arap grupları ⓘ
Uyruk	Nüfus (2015)
Suriye	435,578
Mısır	390,631
Filistin toprakları	308,091
Irak	121,893
Yemen	27,109
Libya	21,649
Diğer	147,742

Amman'ın nüfusu 2015 yılında 4.007.526'ya ulaşmıştır; şehir Ürdün'ün tüm nüfusunun yaklaşık %42'sini barındırmaktadır. Yüzölçümü 1.680 km² (648,7 sq mi) olan şehrin nüfus yoğunluğu kilometrekare başına yaklaşık 2.380 kişidir (6.200/sq mi). Amman'ın nüfusu 20. yüzyıl boyunca art arda gelen göçmen ve mülteci dalgalarıyla katlanarak artmıştır. Amman'ın 1890'da yaklaşık 1.000 olan nüfusu 1990'da, öncelikle göçün bir sonucu olarak, ancak aynı zamanda şehirdeki yüksek doğum oranı nedeniyle yaklaşık 1.000.000 kişiye ulaşmıştır. Amman, 19. yüzyılda yüzlerce Çerkes buraya yerleşene kadar yüzyıllar boyunca terk edilmişti. Bugün Amman ve çevresinde yaklaşık 40.000 Çerkes yaşamaktadır. Amman'ın 1914'te Hicaz Demiryolu boyunca önemli bir merkez haline gelmesinden sonra, el-Salt'tan birçok Müslüman ve Hıristiyan tüccar aile şehre göç etti. Amman sakinlerinin büyük bir kısmı Filistin kökenlidir (kentsel ya da kırsal kökenli) ve bugün şehirdeki iki ana demografik grup Filistin ya da Ürdün kökenli Araplardır. Diğer etnik gruplar nüfusun yaklaşık %2'sini oluşturmaktadır. Filistin veya Ürdün kökenli insanların oranı hakkında resmi bir istatistik bulunmamaktadır. ⓘ

Ülkenin kuzey ve güneyinden gelen Ürdünlüler ve Filistin'den gelen göçmenlerden oluşan yeni gelenler, 1930'da 30.000 olan şehir nüfusunu 1947'de 60.000'e çıkarmıştır. Çoğu Safed, Hayfa ve Akka'dan olmak üzere yaklaşık 10.000 Filistinli 1948 savaşından önce ekonomik fırsatlar için şehre göç etmiştir. O dönemde Al-Salt'tan göç edenlerin çoğu aslen Nablus'luydu. 1948 savaşı, çoğu Yafa, Ramla ve Lydda'dan olmak üzere kentli Müslüman ve Hıristiyan Filistinli mültecilerin, nüfusu 110.000'e ulaşan Amman'a göç etmesine neden oldu. Ürdün'ün savaş sırasında Batı Şeria'yı ele geçirmesiyle birlikte, bu bölgeden çok sayıda Filistinli 1950 ve 1966 yılları arasında Amman'a göç etti. 1967 Savaşı sırasında Batı Şeria'dan bir başka kitlesel Filistinli mülteci dalgası şehre taşındı. 1970 yılına gelindiğinde nüfus tahminen 550,000'e ulaşmıştı. 1991 Körfez Savaşı sırasında Kuveyt'ten çıkarılmalarının ardından 200,000 Filistinli daha geldi. Amman'ın merkezinde birkaç büyük Filistin mülteci kampı bulunmaktadır. ⓘ

Amman'da köklü bir yerli nüfus bulunmadığından, şehrin belirgin bir Arapça lehçesi yoktur, ancak son zamanlarda çeşitli Ürdün ve Filistin lehçelerini kullanan böyle bir lehçe oluşmaya başlamıştır. Şehirdeki göçmenlerin çocukları da, kendilerini daha çok geldikleri yerlerle özdeşleştiren birinci kuşak sakinlerin aksine, kendilerini giderek daha fazla "Ammanlı" olarak tanımlamaktadır. ⓘ

Din

Amman'da çoğunlukla Sünni Müslüman nüfus yaşamaktadır ve şehirde çok sayıda cami bulunmaktadır. Başlıca camiler arasında 1982-1989 yılları arasında inşa edilen büyük Kral I. Abdullah Camii yer almaktadır. Altında 3,000 Müslümanın namaz kılabildiği mavi mozaik bir kubbe ile örtülüdür. Damalı siyah-beyaz deseniyle dikkat çeken Abu Darweesh Camii, Ürdün'e özgü bir mimari tarza sahiptir. Cami, şehrin en yüksek noktası olan Jabal Ashrafieh üzerinde yer almaktadır. Caminin iç mekanında açık renkli duvarlar ve İran halıları dikkat çekmektedir. 2004 Amman Mesaj Konferansı sırasında, çeşitli din adamlarından gelen fermanlar, aşağıdaki düşünce ekollerinin kolektif olarak tanınmasını sağlamıştır: Hanefi, Hanbeli, Maliki, Şafii, Caferi, Zahiri, Zeydi, İbadi, tasavvufa bağlı Sufizm, Muvahhidizm ve Selefilik. Amman'da küçük bir Dürzi topluluğu da bulunmaktadır. ⓘ

Ürdün'ün dört bir yanından, özellikle de El Salt'tan çok sayıda Hıristiyan Amman'a taşınmıştır. Yakındaki Fuheis, şehrin kuzeybatısında yer alan ve çoğunluğu Hıristiyan olan bir kasabadır. Şehirde yaklaşık 70 aileden oluşan küçük bir Ermeni Katolik cemaati bulunmaktadır. Kişisel statü meseleleri için kilise mahkemeleri de Amman'da bulunmaktadır. Al-Jeezah bölgesindeki Umm ar-Rasas harabelerinde toplam 16 tarihi kilise bulunmaktadır; alanın başlangıçta Roma müstahkem askeri kampları olarak hizmet verdiği ve MS 5. yüzyıl civarında kademeli olarak bir kasaba haline geldiği düşünülmektedir. Tamamen kazılmamıştır. Romalılar, Bizanslılar ve Müslümanlar da dahil olmak üzere çeşitli uygarlıkların etkisi altında kalmıştır. Alan, özellikle Aziz Stephen Kilisesi'nin mozaik zemini olmak üzere bazı iyi korunmuş mozaik zeminler içermektedir. ⓘ

Şehir manzarası

Roma tiyatrosuna bakan Amman Kalesi'nin tepesinden Amman'ın doğusuna panoramik bir bakış. ⓘ

Amman şehir merkezi (Arapça'da Al-Balad olarak bilinir), kendisini çevreleyen geniş kentsel alan tarafından cüceleştirilmiştir. Değişikliklere rağmen eski karakterinden çok şey kalmıştır. Cebel Amman, şehrin en büyük çarşılarının, güzel müzelerinin, antik yapılarının, anıtlarının ve kültürel alanlarının bulunduğu eski Amman'da tanınmış bir turistik cazibe merkezidir. Cebel Amman'da ayrıca ünlü Gökkuşağı Caddesi ve kültürel Souk Jara pazarı da bulunmaktadır.

Doğu Amman gecekondu mahallesinden bir görünüm ⓘ

Mimarlık

Abdali Projesi'nde 2018 Yılı İtibarıyla Kaydedilen İlerleme ⓘ

Büyük Amman Belediyesi yönetmeliklerine göre konut binaları sokak seviyesinin üzerinde dört kat ve mümkünse altında da dört kat ile sınırlıdır. Binalar kalın beyaz veya bej kireçtaşı veya kumtaşı ile kaplıdır. Binalarda, ön ve arka avlusu olan zemin kat hariç, genellikle her katta balkon bulunmaktadır. Bazı binaların çatılarında veya kapalı sundurmaların çatısında Mangalore kiremitleri kullanılmaktadır. Oteller, kuleler ve ticari binalar ya taş, plastik ya da camla kaplıdır. ⓘ

ⓘ

Yüksek yapılar ve kuleler

Ürdün Kapısı Kuleleri batıdan görüldüğü gibi ⓘ

Amman'ın batısındaki Zahran bölgesi, şehrin ilk yüksek kuleleri olan Jordan Gate Kuleleri'nin bulunduğu yerdir. Kuleler, 6. Daire'ye yakın bir yerde inşa edilmekte olan birinci sınıf bir ticari ve konut projesidir. Kuleler kentin en bilinen gökdelenlerinden biridir. Güney kulesi bir Hilton Oteline ev sahipliği yaparken, kuzey kulesi ofislere ev sahipliği yapacaktır. Kuleler, alışveriş merkezi olması planlanan bir podyum ile ayrılıyor. Podyumda barlar, yüzme havuzları ve konferans salonları da yer alacak. Geliştiriciler Bahreyn'in Gulf Finance House, Kuveyt Yatırım ve Finans Şirketi (KIFC). Projenin 2018 yılına kadar açılması bekleniyor. ⓘ

Abdali bölgesindeki Abdali Kentsel Yenileme Projesi, bir alışveriş merkezi, bir bulvar ile çeşitli otel, ticari ve konut kulelerine ev sahipliği yapacak. Değeri 5 milyar ABD Dolarını aşan Abdali projesi, Amman için yeni bir görünür merkez yaratacak ve şehrin ana iş bölgesi olarak hareket edecektir. İlk aşamada yaklaşık on kule yer almakta olup, bunlardan beşi 2016 yılına kadar tamamlanmak üzere yapım aşamasındadır. 30.000 metrekarelik arazi üzerinde yer alan merkezi dinamik park, 800.000 metrekareyi aşan konut, ofis, otel ve perakende satış projeleri için bir odak teması olarak hizmet verecek olan II. aşamanın ana özelliğidir. ⓘ

İlk fazdaki kuleler arasında Rotana Hotel Amman, W Hotel Amman, The Heights Tower, Clemenceau Tıp Merkezi kulesi, Abdali alışveriş merkezi kulesi, Abdali Gateway kulesi, K kulesi, Vertex Kulesi, Capital kulesi, Saraya merkez kulesi ve Hamad kulesi yer almaktadır. ⓘ

Kültür

Müzeler

Şehir merkezine yakın Jordan Müzesi ⓘ

Ürdün'deki en büyük müze Ürdün Müzesi'dir. Ölü Deniz Parşömenlerinin bir kısmı, 'Ain Ghazal'ın Neolitik kireçtaşı heykelleri ve Mesha Steli'nin bir kopyası da dahil olmak üzere ülkedeki değerli arkeolojik bulguların çoğunu içerir. Diğer müzeler arasında Dükler Divanı, Ürdün Ulusal Güzel Sanatlar Galerisi, Ürdün Arkeoloji Müzesi, Ürdün Çocuk Müzesi, Şehitler Anıtı ve Müzesi, Kraliyet Otomobil Müzesi, Peygamber Muhammed Müzesi, Parlamenter Yaşam Müzesi, Ürdün Folklor Müzesi ve Ürdün Üniversitesi'ndeki müzeler yer almaktadır. ⓘ

Yaşam Tarzı

Amman, Arap dünyasının en liberal şehirlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Şehir, Orta Doğu'da ya da genel olarak Arap dünyasında yaşamak, okumak ya da çalışmak isteyen gurbetçiler ve üniversite öğrencileri için en popüler yerlerden biri haline gelmiştir. Şehrin mutfak sahnesi, shawarma standları ve falafel eklemlerinden, Asya füzyon restoranları, Fransız bistroları ve İtalyan trattoriaları gibi birçok popüler uluslararası restoran ve fast-food satış noktasını kucaklayacak şekilde değişmiştir. Şehir, Batılı gurbetçiler ve Basra Körfezi turistleri arasında kaliteli yemek mekanlarıyla ünlü hale gelmiştir. ⓘ

Souk Jara, Cebel Amman Sakinleri Derneği (JARA) tarafından yönetilen en ünlü açık hava pazarlarından biridir. ⓘ

Amman'da 2000'li yıllarda Mekke Alışveriş Merkezi, Abdoun Alışveriş Merkezi, City Alışveriş Merkezi, Al-Baraka Alışveriş Merkezi, Taj Alışveriş Merkezi, Zara Alışveriş Merkezi, Avenue Alışveriş Merkezi ve Al Abdali'deki Abdali Alışveriş Merkezi gibi büyük alışveriş merkezleri inşa edilmiştir. Wakalat Caddesi ("Ajanslar Caddesi") Amman'ın sadece yayalara açık ilk caddesidir ve çok sayıda isim etiketli kıyafet taşımaktadır. Sweifieh bölgesi Amman'ın ana alışveriş bölgesi olarak kabul edilir. ⓘ

Gece kulüpleri, müzik barları ve nargile salonları Amman'ın her yerinde bulunmakta ve şehrin krallığın muhafazakar başkenti olarak eski imajını değiştirmektedir. Gelişmekte olan bu yeni gece hayatı sahnesi Ürdün'ün genç nüfusu tarafından şekillendirilmektedir. Şehrin varlıklı kesiminin sosyal çevresindeki çok çeşitli içki ve dans mekânlarının yanı sıra Amman, her yıl düzenlenen Amman Yaz Festivali de dâhil olmak üzere kültürel eğlence etkinliklerine de ev sahipliği yapmaktadır. Souk Jara, Ürdün'de yaz boyunca her Cuma günü kurulan haftalık bir bit pazarı etkinliğidir. Sweifieh, şehrin gece kulüplerinin ve barlarının çoğunu barındırdığı için Amman'ın gayri resmi kırmızı ışık bölgesi olarak kabul edilir. Jabal Amman ve Jabal al-Weibdeh de çok sayıda pub ve bara ev sahipliği yapmakta, bu da bölgeyi bar müdavimleri arasında popüler hale getirmektedir. ⓘ

Alkol restoranlarda, barlarda, gece kulüplerinde ve süpermarketlerde yaygın olarak bulunmaktadır. Özellikle Batı Amman'da olmak üzere şehir genelinde çok sayıda gece kulübü ve bar bulunmaktadır. 2011 yılı itibariyle Ürdün'de 77 adet kayıtlı gece kulübü (bar ve publar hariç) bulunmakta olup, bunların büyük çoğunluğu başkentte yer almaktadır. 2009 yılında Amman'da 222 adet kayıtlı içki dükkânı bulunmaktaydı. ⓘ

Mutfak

The New York Times'tan Danielle Pergament, Amman mutfağını bölgedeki çeşitli mutfakların bir ürünü olarak tanımlıyor ve "Lübnan'ın parlak sebzelerini, Suriye'nin çıtır falafellerini, Mısır'ın sulu kebaplarını ve son olarak Ürdün'ün komşusu Irak'ın baharatlı et yemeklerini bir araya getiriyor. Akdeniz ve Arap yarımadasının sınırladığı bölge için kullanılan eski bir kelime olan Levant'ın yemeği olarak biliniyor. Ancak buradaki yemekler sadece kalorilerinin toplamından ibaret değil. Dünyanın bu siyasi, dini ve etnik açıdan gergin köşesinde, kan bağının ve kimliğin bir sembolüdür." Bununla birlikte, kentin sokak yemekleri sahnesi Ammani mutfağını kendine özgü kılıyor. ⓘ

Spor

Her ikisi de eski lig şampiyonu olan Amman merkezli futbol kulüpleri Al-Wehdat ve Al-Faisaly, yerel futbol sahnesindeki en popüler rekabetlerden birini paylaşıyor. Amman, Irbid ve Zarqa ile birlikte 2016 FIFA U-17 Kadınlar Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmıştır. ⓘ

Şehirde 2007 Asya Atletizm Şampiyonası ve IAAF Dünya Kros Şampiyonası'nın birden fazla edisyonu düzenlenmiştir. Amman ayrıca FIA Dünya Ralli Şampiyonası'nın bir parçası olan ve Ürdün'de düzenlenen en büyük spor etkinliklerinden biri haline gelen Ürdün Rallisi'ne de ev sahipliği yapmaktadır. ⓘ

Amman, kaykay ve rugby gibi giderek artan sayıda yabancı spor dalına da ev sahipliği yapmaktadır; sonuncusunun kentte bulunan iki takımı vardır: Amman Citadel Rugby Club ve Nomads Rugby Club. Kar amacı gütmeyen Alman kuruluşu Make Life Skate Life, 2014 yılında Amman şehir merkezindeki Samir Rifai parkında 650 metrekarelik beton bir kaykay parkı olan 7Hills Skatepark'ın inşaatını tamamlamıştır.

Spor Şehrindeki Amman Uluslararası Stadyumunun panoramik görüntüsü ⓘ

Medya ve müzik

Ürdün'deki radyo istasyonlarının çoğunluğu Amman'da bulunmaktadır. Şehirde kurulan ilk radyo istasyonu 1959'da Hunna Amman'dı; çoğunlukla geleneksel Bedevi müziği yayınlıyordu. O dönemde radyo istasyonlarının özel mülkiyeti yasadışı olmasına rağmen, 2000 yılında Amman Net ülkede kurulan ilk fiili özel radyo istasyonu oldu. Özel mülkiyetin 2002 yılında yasallaşmasının ardından birkaç radyo istasyonu daha kuruldu. Amman'dan yayın yapan kayıtlı radyo istasyonu sayısı 2007 itibariyle sekizdir. İngilizce yayın yapan radyoların çoğu genç dinleyicilere yönelik pop müzik çalmaktadır. ⓘ

Ürdün gazetelerinin ve haber istasyonlarının çoğu Amman'da bulunmaktadır. Amman'da yayınlanan günlük gazeteler arasında Alghad, Ad-Dustour, The Jordan Times ve ülkedeki en yüksek tirajlı gazete olan Al Ra'i bulunmaktadır. Al Ra'i 2011 yılında Forbes Orta Doğu raporu tarafından Arap dünyasının en popüler 5. gazetesi seçilmiştir. Al-Arab Al-Yawm Ürdün'deki tek günlük pan-Arap gazetesidir. Ürdün'ün en popüler iki televizyon kanalı olan Ro'ya TV ve JRTV'nin merkezi Amman'dadır.

2009'da Amman'ın yüzüncü yıl kutlamaları ⓘ

Ana akım Arap popunun yanı sıra, kentte Arap dünyasında hatırı sayılır dinleyici kitlesine sahip birçok grubun yer aldığı, giderek büyüyen bir bağımsız müzik sahnesi de bulunmaktadır. Ammanlı yerel gruplar, Orta Doğu'daki diğer gruplarla birlikte her yıl Ağustos ayında düzenlenen Al-Balad Müzik Festivali sırasında Roma Tiyatrosu'nda bir araya gelmektedir. Yerel grupların müzik türleri heavy metalden Arapça Rock, caz ve rap'e kadar uzanan bir çeşitlilik göstermektedir. Sanatçılar arasında JadaL, Torabyeh, Bilocate, Akher Zapheer, Autostrad ve El Morabba3 yer almaktadır. ⓘ

Etkinlikler

Amman'da Red Bull sponsorluğunda düzenlenen Soundclash ve Soapbox yarışı, Jerash Festivali'nin ikinci bölümü, Al-Balad Müzik Festivali, Amman Maratonu, Made in Jordan Festivali, Amman Kitap Festivali ve New Think Festivali gibi birçok etkinlik düzenlenmektedir. Bu tür kültürel etkinlikler için kullanılan mekanlar arasında genellikle şehir merkezindeki Roman ve Odeon Tiyatroları, Ras al Ain Hanger, Kral Hüseyin İş Parkı, Rainbow Tiyatrosu ve Shams Tiyatrosu, Kraliyet Film Komisyonu, Shoman kütüphaneleri ve Darat al Funun ve Sports City'deki Kraliyet Kültür Merkezi yer almaktadır. Büyük ölçekli etkinliklere ve kurumsal planlamaya ek olarak, akademisyenler şehrin kültürel dokusunun önemli bir unsuru olarak taktiksel şehirciliğe işaret etmektedir. ⓘ

Ulaşım

İşleyen bir demiryolu sistemi haricinde, Amman'da Hicaz Demiryolu'nun bir parçası olarak bir tren istasyonu bulunmaktadır. Amman gelişmiş bir kamu ve özel ulaşım sistemine sahiptir. Amman'da iki uluslararası havaalanı bulunmaktadır. ⓘ

Havaalanları

Queen Alia Uluslararası Havalimanı ⓘ

Amman'a hizmet veren ana havalimanı, Amman'ın yaklaşık 30 km (18,64 mil) güneyinde yer alan Kraliçe Alia Uluslararası Havalimanı'dır. Çok daha küçük olan Amman Sivil Havaalanı, öncelikle iç hatlara ve yakın uluslararası rotalara ve orduya hizmet veren tek terminalli bir havaalanıdır. Kraliçe Alia Uluslararası Havalimanı Ürdün'deki en büyük uluslararası havalimanıdır ve bayrak taşıyıcı Royal Jordanian'ın merkezidir. Yakın zamanda, eski terminallerin hizmet dışı bırakılması ve 700 milyon dolara mal olan yeni terminallerin hizmete girmesi de dahil olmak üzere, yılda 16 milyondan fazla yolcuya hizmet verecek şekilde genişletilmiş ve değiştirilmiştir. Artık son teknoloji ürünü bir havalimanı olarak kabul edilmektedir ve dünyanın önde gelen havalimanı yolcu memnuniyeti kıyaslama programı Airport Service Quality Survey tarafından 2014 ve 2015 yılları için 'Orta Doğu'nun en iyi havalimanı' ve 2014 yılı için 'Orta Doğu'daki en iyi gelişme' seçilmiştir. ⓘ

Yollar

Amman geniş bir karayolu ağına sahiptir, ancak bölgenin dağlık arazisi bazı ana yolların bağlantısını engellemiş, bunun yerine köprüler ve tünellerle bağlanmıştır. Abdoun Köprüsü, Wadi Abdoun'un üzerinden geçmekte ve 4. Çemberi Abdoun Çemberine bağlamaktadır. Amman'ın simge yapılarından biri olarak kabul edilen köprü, ülkede inşa edilen ilk kavisli asma köprüdür.

Abdoun Köprüsü, Amman'ın simge yapılarından biri olarak kabul edilir ⓘ

Amman'ın batısını kapsayan ve birbirine bağlayan sekiz daire ya da döner kavşak bulunmaktadır. Şehre art arda gelen mülteci dalgaları yeni mahallelerin hızla inşa edilmesine yol açmış, ancak Amman'ın yeni veya genişletilmiş yol kapasitesi bu akına rağmen sınırlı kalmıştır. Bu durum, özellikle çok sayıda turistin ve Ürdünlü gurbetçinin ziyaret ettiği yaz aylarında trafik sıkışıklığının artmasına neden olmuştur. Belediye 2015 yılında çözüm olarak otobüs hızlı transit (BRT) sisteminin inşasına başlamıştır. 2015 yılında, trafiğin Amman dışına yönlendirilmesi ve şehirdeki çevre koşullarının iyileştirilmesi amacıyla şehrin kuzey ve güney kısımlarını birbirine bağlamayı amaçlayan ve şehri çevreleyen bir çevre yolu inşa edilmiştir. ⓘ

Toplu taşıma

BRT otobüsü güzergahı boyunca bir durakta ⓘ

Halihazırda Amman Otobüs ve Amman Otobüs Hızlı Transit toplu taşıma sistemleri şehre hizmet vermektedir. BRT sisteminin inşaat çalışmaları 2010 yılında başlamış, ancak fizibilite endişeleri nedeniyle kısa süre sonra durdurulmuştur. 2015 yılında yeniden başlayan BRT sisteminin ilk güzergâhı 2021 yılında açılmış olup, ikinci güzergâhın 2022 yılı sonuna kadar faaliyete geçmesi beklenmektedir. Amman'ı Zerka'ya bağlayan bir diğer BRT güzergahı da yapım aşamasında olup 2023 yılına kadar faaliyete geçmesi beklenmektedir. ⓘ

Amman'daki BRT sistemi 2 güzergah üzerinde çalışmaktadır: ilki Amman'ın kuzeybatısındaki Sweileh'den Amman şehir merkezinin yanındaki Ras Al-Ain bölgesine, ikincisi ise Sweileh'den Amman'ın doğusundaki Mahatta terminaline. Her iki güzergah da Sports City kavşağında buluşmaktadır. İlk güzergâha şu anda üç hat hizmet vermektedir: 98, 99 ve 100. ⓘ

Amman Bus ve Amman BRT'nin tüm hatları için bilet fiyatları Amman Bus mobil uygulaması üzerinden online olarak ya da büyük terminallerde şarj edilebilir kart olarak satın alınmaktadır. Yolcular otobüse binerken kartlarını veya QR kodlarını telefonlarına okuturlar ve bilet fiyatı mevcut bakiyeden düşülür. Otobüsler klimalı, erişilebilir, güvenlik kameraları ile izlenir ve ücretsiz internet hizmetine sahiptir. ⓘ

Otobüs ve taksi

Şehrin Ürdün'deki diğer şehirlere ve komşu ülkelerdeki büyük şehirlere sık sık otobüs bağlantıları vardır; ikincisine servis taksileri de hizmet vermektedir. Şehir içi ulaşımda çok sayıda otobüs güzergahı ve taksi hizmet vermektedir. Çoğunlukla sabit güzergâhlarda çalışan servis taksileri kolaylıkla bulunabilmekte ve ucuzdur. İki ana otobüs ve taksi istasyonu Abdali (Kral Abdullah Camii, Parlamento ve Adalet Sarayı yakınında) ve şehir merkezindeki Roma tiyatrosu yakınındaki Raghadan Merkez Otobüs Terminali'dir. Ürdün'ün popüler otobüs şirketleri arasında JETT ve Al-Mahatta yer almaktadır. Taksiler, yüksek bulunabilirlikleri ve ucuzlukları nedeniyle Amman'da dolaşmanın en yaygın yoludur. ⓘ

Eğitim

Amman'daki Al-Isra Üniversitesi ⓘ

Amman önemli bir bölgesel eğitim merkezidir. Amman bölgesi Ürdün'ün en yoğun eğitim merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır. Amman'da 20 üniversite bulunmaktadır. Ürdün Üniversitesi şehirdeki en büyük devlet üniversitesidir. Şehirde 90.000 öğrencinin devam ettiği 448 özel okul bulunmaktadır: Amman Bakalorya Okulu, Amman Akademisi, Amman Ulusal Okulu, Modern Amerikan Okulu (Ürdün), Amman'daki Amerikan Topluluğu Okulu ve Ulusal Ortodoks Okulu.

Ürdün Üniversitesi kütüphanesi ⓘ

Üniversiteler şunlardır

• Al-Ahliyya Amman Üniversitesi
• Al-Isra Üniversitesi
• Ürdün Al-Zaytoonah Üniversitesi
• Amman Arap Üniversitesi
• Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
• Arap Bankacılık ve Finans Bilimleri Akademisi
• Arap Açık Üniversitesi
• Columbia Üniversitesi: Amman Şubesi
• Alman-Ürdün Üniversitesi: Amman Şubesi
• Ürdün Denizcilik Araştırmaları Akademisi
• Ürdün Müzik Akademisi
• Ürdün Bankacılık Çalışmaları Enstitüsü
• Ürdün Medya Enstitüsü
• Orta Doğu Üniversitesi
• Petra Üniversitesi
• Philadelphia Üniversitesi
• Prenses Sumaya Teknoloji Üniversitesi
• Queen Noor Sivil Havacılık Teknik Koleji
• Dünya İslam Bilimleri ve Eğitim Üniversitesi
• Ürdün Üniversitesi ⓘ

Kardeş şehirler

Amman'ın aşağıdaki şehirler ile kardeş şehir anlaşması bulunmaktadır.

• Maskat, Umman (1986)
• Bakü, Azerbaycan
• Cidde, Suudi Arabistan (1988)
• Kahire, Mısır (1988)
• Rabat, Fas (1988)
• Sylhet, Bangladeş
• Bağdat, Irak (1989)
• San'a, Yemen (1989)
• İslamabad, Pakistan (1989)
• Pekin, Çin (1990)
• Ankara, Türkiye (1992)
• Hartum, Sudan (1993)
• Nalçik, Rusya (1994)
• Kırklareli, Türkiye (1994)
• Miami, Amerika Birleşik Devletleri (1995)
• Doha, Katar (1995)
• İstanbul, Türkiye (1997)
• São Paulo, Brezilya (1997)
• Cezayir, Cezayir (1998)
• Bükreş, Romanya (1999)
• Nuakşot, Moritanya (1999)
• Tunus, Tunus (1999)
• Beyrut, Lübnan (2000)
• Edremit, Türkiye (2000)
• Sofya, Bulgaristan (2000)
• Pretoria, Güney Afrika Cumhuriyeti (2002)
• Tegucigalpa, Honduras (2002)
• Chicago, Amerika Birleşik Devletleri (2004)
• Cenevre, İsviçre (2005)
• Milano, İtalya (2005)
• Calabria, İtalya (2005)
• Saraybosna, Bosna-Hersek (2005)
• Moskova, Rusya (2005)
• Merkez, Bahreyn (2006)
• Bişkek, Kırgızistan (2006)
• San Francisco, Amerika Birleşik Devletleri (2010)
• Tokyo, Japonya (2011)
• Düsseldorf, Almanya
• Sidmouth, Birleşik Krallık ⓘ

• 

  Amman şehir merkezi

• 

  Ebu Derviş Camii

• 

  Amman'da gece

• 

  Amman'da bir kıpti kilisesi

• 

  Kral I. Abdullah Camii

• 

  Hamleys

• 

  Abdün Köprüsü ⓘ

Galeri

• 

  Le Royal Otel

• 

  Amman Şehir Merkezi

• 

  Havadan görünüm ⓘ

Citadel tepesinden Amman panoraması ⓘ

Şehrin yapısı

Amman keskin bir şekilde ikiye ayrılmıştır. Şehrin doğu kesimi geleneksel bir İslam şehri olup eteklerindeki barınaklarda çok sayıda Filistinli mülteci yaşamaktadır. Batı kesimi ise yeşillik içinde olup kafeler ve sanat galerileri bulunmaktadır. Kraliyet Sarayı doğu kesiminde, Meclis ise batı kesiminde yer almaktadır. Şehrin en önemli tarihi eseri, Romalılar'dan kalma kalesidir. Kalenin içinde antik bir tiyatro bulunmaktadır. ⓘ

Yönetim

Amman beş yılda bir doğrudan seçilen 41 üyeli belediye meclisi tarafından yönetilmektedir. Belediye meclisi 1909 yılında kurulmuş olup 1914 yılında ilk ilçe merkezi kuruldu. 18 yaşın üzerindeki tüm Ürdün vatandaşları belediye seçimlerinde oy kullanma hakkına sahiptirler. Ancak, belediye başkanı kral tarafından atanmaktadır. ⓘ

Amman Büyükşehir Belediyesi 27 semtten oluşmaktadır:

№	Semt	Yüzölçümü (km²)	Nüfus (2004)	№	Semt	Yüzölçümü (km²)	Nüfus (2004) ⓘ
1	El-Madine	3.1	38,465	15	Bedir El-Cedide	19	15,000
2	Basman	13.4	223,816	16	Süveyleh	20	69,400
3	Marka	23	99,818	17	Tla El-Ali	19.8	129,812
4	El-Nasır	28.4	150,000	18	Cubeyhe	25.9	71,828
5	El-Yermuk	5.5	207,866	19	Şefa Badran	45	35,000
6	Resülayn	0.68	118,232	20	Ebu Nseyr	50	50,000
7	Bedir	0.01	250,000	21	Uhud	250	40,000
8	Zahran	13.8	60,000	22	El-Cize	558	57,000
9	El-Abdali	15	120,000	23	Saheb	12	60,000
10	Tarık	25	100,000	24	El-Müvekker	250	60,000
11	Kuveisme	45.9	156,781	25	Husban El-Cedide	55	30,000
12	Herbet El-Suk	0.5	100,000	26	Naur	87	50,000
13	El-Mgableyn	23	60,000	27	Merc El-Hamam	53	50,000
14	Vadi es-Sir	80	136,000